АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "шынэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар):
щыӀэныгъэ:
шынэн
щымыӀэныгъэ:
мышынэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сышынэн
ушынэн
шынэн
дышынэн
фышынэн
шынэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымышынэн
умышынэн
мышынэн
дымышынэн
фымышынэн
мышынэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
шынэ!
фышынэ!
щымыӀэныгъэ:
умышынэ!
фымышынэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срешынэ
урешынэ
ирешынэ
дрешынэ
фрешынэ
ирешынэ
щымыӀэныгъэ:
сремышынэ
уремышынэ
иремышынэ
дремышынэ
фремышынэ
иремышынэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сошынэ(р)
уошынэ(р)
мэшынэ(р)
дошынэ(р)
фошынэ(р)
мэшынэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сышынэркъым
ушынэркъым
шынэркъым
дышынэркъым
фышынэркъым
шынэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сышынэ(р)т
ушынэ(р)т
шынэ(р)т
дышынэ(р)т
фышынэ(р)т
шынэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сышынэ(р)тэкъым
ушынэ(р)тэкъым
шынэ(р)тэкъым
дышынэ(р)тэкъым
фышынэ(р)тэкъым
шынэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сышынащ
ушынащ
шынащ
дышынащ
фышынащ
шына(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сышынакъым
ушынакъым
шынакъым
дышынакъым
фышынакъым
шына(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сышынат
ушынат
шынат
дышынат
фышынат
шына(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сышынатэкъым
ушынатэкъым
шынатэкъым
дышынатэкъым
фышынатэкъым
шына(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэгъащ
ушынэгъащ
шынэгъащ
дышынэгъащ
фышынэгъащ
шынэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сышынэгъакъым
ушынэгъакъым
шынэгъакъым
дышынэгъакъым
фышынэгъакъым
шынэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэгъат
ушынэгъат
шынэгъат
дышынэгъат
фышынэгъат
шынэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сышынэгъатэкъым
ушынэгъатэкъым
шынэгъатэкъым
дышынэгъатэкъым
фышынэгъатэкъым
шынэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сышынэщ
ушынэщ
шынэщ
дышынэщ
фышынэщ
шынэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сышынэкъым
ушынэкъым
шынэкъым
дышынэкъым
фышынэкъым
шынэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сышынэт
ушынэт
шынэт
дышынэт
фышынэт
шынэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сышынэтэкъым
ушынэтэкъым
шынэтэкъым
дышынэтэкъым
фышынэтэкъым
шынэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэнщ
ушынэнщ
шынэнщ
дышынэнщ
фышынэнщ
шынэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сышынэнкъым
ушынэнкъым
шынэнкъым
дышынэнкъым
фышынэнкъым
шынэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэнущ
ушынэнущ
шынэнущ
дышынэнущ
фышынэнущ
шынэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сышынэнукъым
ушынэнукъым
шынэнукъым
дышынэнукъым
фышынэнукъым
шынэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэрэ
ушынэрэ
шынэрэ
дышынэрэ
фышынэрэ
шынэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сышынэркъэ
ушынэркъэ
шынэркъэ
дышынэркъэ
фышынэркъэ
шынэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сышынэ(р)т
ушынэ(р)т
шынэ(р)т
дышынэ(р)т
фышынэ(р)т
шынэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сышынэ(р)тэкъэ
ушынэ(р)тэкъэ
шынэ(р)тэкъэ
дышынэ(р)тэкъэ
фышынэ(р)тэкъэ
шынэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сышына
ушына
шына
дышына
фышына
шына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сышынакъэ
ушынакъэ
шынакъэ
дышынакъэ
фышынакъэ
шына(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сышынат
ушынат
шынат
дышынат
фышынат
шына(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сышынатэкъэ
ушынатэкъэ
шынатэкъэ
дышынатэкъэ
фышынатэкъэ
шына(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэгъа
ушынэгъа
шынэгъа
дышынэгъа
фышынэгъа
шынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сышынэгъакъэ
ушынэгъакъэ
шынэгъакъэ
дышынэгъакъэ
фышынэгъакъэ
шынэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэгъат
ушынэгъат
шынэгъат
дышынэгъат
фышынэгъат
шынэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сышынэгъатэкъэ
ушынэгъатэкъэ
шынэгъатэкъэ
дышынэгъатэкъэ
фышынэгъатэкъэ
шынэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сышынэ
ушынэ
шынэ
дышынэ
фышынэ
шынэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сышынэкъэ
ушынэкъэ
шынэкъэ
дышынэкъэ
фышынэкъэ
шынэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сышынэт
ушынэт
шынэт
дышынэт
фышынэт
шынэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сышынэтэкъэ
ушынэтэкъэ
шынэтэкъэ
дышынэтэкъэ
фышынэтэкъэ
шынэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэн
ушынэн
шынэн
дышынэн
фышынэн
шынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сышынэнкъэ
ушынэнкъэ
шынэнкъэ
дышынэнкъэ
фышынэнкъэ
шынэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэну
ушынэну
шынэну
дышынэну
фышынэну
шынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сышынэнукъэ
ушынэнукъэ
шынэнукъэ
дышынэнукъэ
фышынэнукъэ
шынэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэмэ
ушынэмэ
шынэмэ
дышынэмэ
фышынэмэ
шынэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынэмэ
умышынэмэ
мышынэмэ
дымышынэмэ
фымышынэмэ
мышынэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сышынамэ
ушынамэ
шынамэ
дышынамэ
фышынамэ
шына(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышынамэ
умышынамэ
мышынамэ
дымышынамэ
фымышынамэ
мышына(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сышынэгъамэ
ушынэгъамэ
шынэгъамэ
дышынэгъамэ
фышынэгъамэ
шынэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышынэгъамэ
умышынэгъамэ
мышынэгъамэ
дымышынэгъамэ
фымышынэгъамэ
мышынэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэнмэ
ушынэнмэ
шынэнмэ
дышынэнмэ
фышынэнмэ
шынэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынэнмэ
умышынэнмэ
мышынэнмэ
дымышынэнмэ
фымышынэнмэ
мышынэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэнумэ
ушынэнумэ
шынэнумэ
дышынэнумэ
фышынэнумэ
шынэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынэнумэ
умышынэнумэ
мышынэнумэ
дымышынэнумэ
фымышынэнумэ
мышынэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэтэмэ
ушынэтэмэ
шынэтэмэ
дышынэтэмэ
фышынэтэмэ
шынэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынэтэмэ
умышынэтэмэ
мышынэтэмэ
дымышынэтэмэ
фымышынэтэмэ
мышынэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сышынатэмэ
ушынатэмэ
шынатэмэ
дышынатэмэ
фышынатэмэ
шына(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышынатэмэ
умышынатэмэ
мышынатэмэ
дымышынатэмэ
фымышынатэмэ
мышына(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сышынэгъатэмэ
ушынэгъатэмэ
шынэгъатэмэ
дышынэгъатэмэ
фышынэгъатэмэ
шынэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышынэгъатэмэ
умышынэгъатэмэ
мышынэгъатэмэ
дымышынэгъатэмэ
фымышынэгъатэмэ
мышынэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэнтэмэ
ушынэнтэмэ
шынэнтэмэ
дышынэнтэмэ
фышынэнтэмэ
шынэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынэнтэмэ
умышынэнтэмэ
мышынэнтэмэ
дымышынэнтэмэ
фымышынэнтэмэ
мышынэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэнутэмэ
ушынэнутэмэ
шынэнутэмэ
дышынэнутэмэ
фышынэнутэмэ
шынэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынэнутэмэ
умышынэнутэмэ
мышынэнутэмэ
дымышынэнутэмэ
фымышынэнутэмэ
мышынэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэнт
ушынэнт
шынэнт
дышынэнт
фышынэнт
шынэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сышынэнтэкъым
ушынэнтэкъым
шынэнтэкъым
дышынэнтэкъым
фышынэнтэкъым
шынэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэнут
ушынэнут
шынэнут
дышынэнут
фышынэнут
шынэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сышынэнутэкъым
ушынэнутэкъым
шынэнутэкъым
дышынэнутэкъым
фышынэнутэкъым
шынэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэми
ушынэми
шынэми
дышынэми
фышынэми
шынэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынэми
умышынэми
мышынэми
дымышынэми
фымышынэми
мышынэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сышынами
ушынами
шынами
дышынами
фышынами
шына(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышынами
умышынами
мышынами
дымышынами
фымышынами
мышына(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сышынэгъами
ушынэгъами
шынэгъами
дышынэгъами
фышынэгъами
шынэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышынэгъами
умышынэгъами
мышынэгъами
дымышынэгъами
фымышынэгъами
мышынэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэнми
ушынэнми
шынэнми
дышынэнми
фышынэнми
шынэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынэнми
умышынэнми
мышынэнми
дымышынэнми
фымышынэнми
мышынэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэнуми
ушынэнуми
шынэнуми
дышынэнуми
фышынэнуми
шынэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынэнуми
умышынэнуми
мышынэнуми
дымышынэнуми
фымышынэнуми
мышынэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэтэми
ушынэтэми
шынэтэми
дышынэтэми
фышынэтэми
шынэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынэтэми
умышынэтэми
мышынэтэми
дымышынэтэми
фымышынэтэми
мышынэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сышынатэми
ушынатэми
шынатэми
дышынатэми
фышынатэми
шына(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышынатэми
умышынатэми
мышынатэми
дымышынатэми
фымышынатэми
мышына(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сышынэгъатэми
ушынэгъатэми
шынэгъатэми
дышынэгъатэми
фышынэгъатэми
шынэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышынэгъатэми
умышынэгъатэми
мышынэгъатэми
дымышынэгъатэми
фымышынэгъатэми
мышынэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэнтэми
ушынэнтэми
шынэнтэми
дышынэнтэми
фышынэнтэми
шынэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынэнтэми
умышынэнтэми
мышынэнтэми
дымышынэнтэми
фымышынэнтэми
мышынэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сышынэнутэми
ушынэнутэми
шынэнутэми
дышынэнутэми
фышынэнутэми
шынэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынэнутэми
умышынэнутэми
мышынэнутэми
дымышынэнутэми
фымышынэнутэми
мышынэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сышынаи
ушынаи
шынаи
дышынаи
фышынаи
шынаи
щымыӀэныгъэ:
сышынакъыми
ушынакъыми
шынакъыми
дышынакъыми
фышынакъыми
шынакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сышынащэрэт
ушынащэрэт
шынащэрэт
дышынащэрэт
фышынащэрэт
шынащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымышынащэрэт
умышынащэрэт
мышынащэрэт
дымышынащэрэт
фымышынащэрэт
мышынащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сышынагъэнщ
ушынагъэнщ
шынагъэнщ
дышынагъэнщ
фышынагъэнщ
шынагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сышынагъэнкъым
ушынагъэнкъым
шынагъэнкъым
дышынагъэнкъым
фышынагъэнкъым
шынагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сышынагъэнт
ушынагъэнт
шынагъэнт
дышынагъэнт
фышынагъэнт
шынагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сышынагъэнтэкъым
ушынагъэнтэкъым
шынагъэнтэкъым
дышынагъэнтэкъым
фышынагъэнтэкъым
шынагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сышынагъэн
ушынагъэн
шынагъэн
дышынагъэн
фышынагъэн
шынагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сышынагъэнкъэ
ушынагъэнкъэ
шынагъэнкъэ
дышынагъэнкъэ
фышынагъэнкъэ
шынагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сышынагъэнт
ушынагъэнт
шынагъэнт
дышынагъэнт
фышынагъэнт
шынагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сышынагъэнтэкъэ
ушынагъэнтэкъэ
шынагъэнтэкъэ
дышынагъэнтэкъэ
фышынагъэнтэкъэ
шынагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сышынагъэнущ
ушынагъэнущ
шынагъэнущ
дышынагъэнущ
фышынагъэнущ
шынагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сышынагъэнукъым
ушынагъэнукъым
шынагъэнукъым
дышынагъэнукъым
фышынагъэнукъым
шынагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сышынагъэнут
ушынагъэнут
шынагъэнут
дышынагъэнут
фышынагъэнут
шынагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сышынагъэнутэкъым
ушынагъэнутэкъым
шынагъэнутэкъым
дышынагъэнутэкъым
фышынагъэнутэкъым
шынагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сышынагъэну
ушынагъэну
шынагъэну
дышынагъэну
фышынагъэну
шынагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сышынагъэнукъэ
ушынагъэнукъэ
шынагъэнукъэ
дышынагъэнукъэ
фышынагъэнукъэ
шынагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сышынагъэнут
ушынагъэнут
шынагъэнут
дышынагъэнут
фышынагъэнут
шынагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сышынагъэнутэкъэ
ушынагъэнутэкъэ
шынагъэнутэкъэ
дышынагъэнутэкъэ
фышынагъэнутэкъэ
шынагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сышынэ
ушынэ
шынэ
дышынэ
фышынэ
шынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымышынэ
умышынэ
мышынэ
дымышынэ
фымышынэ
мышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сышына
ушына
шына
дышына
фышына
шына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымышына
умышына
мышына
дымышына
фымышына
мышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сышынэгъа
ушынэгъа
шынэгъа
дышынэгъа
фышынэгъа
шынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымышынэгъа
умышынэгъа
мышынэгъа
дымышынэгъа
фымышынэгъа
мышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сышынэн
ушынэн
шынэн
дышынэн
фышынэн
шынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымышынэн
умышынэн
мышынэн
дымышынэн
фымышынэн
мышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сышынэну
ушынэну
шынэну
дышынэну
фышынэну
шынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымышынэну
умышынэну
мышынэну
дымышынэну
фымышынэну
мышынэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрышынэ
узэрышынэ
зэрышынэ
дызэрышынэ
фызэрышынэ
зэрышынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымышынэ
узэрымышынэ
зэрымышынэ
дызэрымышынэ
фызэрымышынэ
мызэрышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрышына
узэрышына
зэрышына
дызэрышына
фызэрышына
зэрышына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымышына
узэрымышына
зэрымышына
дызэрымышына
фызэрымышына
зэрымышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрышынэгъа
узэрышынэгъа
зэрышынэгъа
дызэрышынэгъа
фызэрышынэгъа
зэрышынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымышынэгъа
узэрымышынэгъа
зэрымышынэгъа
дызэрымышынэгъа
фызэрымышынэгъа
зэрымышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрышынэн
узэрышынэн
зэрышынэн
дызэрышынэн
фызэрышынэн
зэрышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымышынэн
узэрымышынэн
зэрымышынэн
дызэрымышынэн
фызэрымышынэн
зэрымышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрышынэну
узэрышынэну
зэрышынэну
дызэрышынэну
фызэрышынэну
зэрышынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымышынэну
узэрымышынэну
зэрымышынэну
дызэрымышынэну
фызэрымышынэну
зэрымышынэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщышынэ
ущышынэ
щышынэ
дыщышынэ
фыщышынэ
щышынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышынэ
ущымышынэ
щымышынэ
дыщымышынэ
фыщымышынэ
щымышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщышына
ущышына
щышына
дыщышына
фыщышына
щышына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышына
ущымышына
щымышына
дыщымышына
фыщымышына
щымышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщышынэгъа
ущышынэгъа
щышынэгъа
дыщышынэгъа
фыщышынэгъа
щышынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышынэгъа
ущымышынэгъа
щымышынэгъа
дыщымышынэгъа
фыщымышынэгъа
щымышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщышынэн
ущышынэн
щышынэн
дыщышынэн
фыщышынэн
щышынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышынэн
ущымышынэн
щымышынэн
дыщымышынэн
фыщымышынэн
щымышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщышынэну
ущышынэну
щышынэну
дыщышынэну
фыщышынэну
щышынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымышынэну
ущымышынэну
щымышынэну
дыщымышынэну
фыщымышынэну
щымышынэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэшынэ
уздэшынэ
здэшынэ
дыздэшынэ
фыздэшынэ
здэшынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмышынэ
уздэмышынэ
здэмышынэ
дыздэмышынэ
фыздэмышынэ
здэмышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэшына
уздэшына
здэшына
дыздэшына
фыздэшына
здэшына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмышына
уздэмышына
здэмышына
дыздэмышына
фыздэмышына
здэмышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэшынэгъа
уздэшынэгъа
здэшынэгъа
дыздэшынэгъа
фыздэшынэгъа
здэшынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмышынэгъа
уздэмышынэгъа
здэмышынэгъа
дыздэмышынэгъа
фыздэмышынэгъа
здэмышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэшынэн
уздэшынэн
здэшынэн
дыздэшынэн
фыздэшынэн
здэшынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмышынэн
уздэмышынэн
здэмышынэн
дыздэмышынэн
фыздэмышынэн
здэмышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэшынэну
уздэшынэну
здэшынэну
дыздэшынэну
фыздэшынэну
здэшынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмышынэну
уздэмышынэну
здэмышынэну
дыздэмышынэну
фыздэмышынэну
здэмышынэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэшынэ
ущӀэшынэ
щӀэшынэ
дыщӀэшынэ
фыщӀэшынэ
щӀэшынэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмышынэ
ущӀэмышынэ
щӀэмышынэ
дыщӀэмышынэ
фыщӀэмышынэ
щӀэмышынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэшына
ущӀэшына
щӀэшына
дыщӀэшына
фыщӀэшына
щӀэшына(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмышына
ущӀэмышына
щӀэмышына
дыщӀэмышына
фыщӀэмышына
щӀэмышына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэшынэгъа
ущӀэшынэгъа
щӀэшынэгъа
дыщӀэшынэгъа
фыщӀэшынэгъа
щӀэшынэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмышынэгъа
ущӀэмышынэгъа
щӀэмышынэгъа
дыщӀэмышынэгъа
фыщӀэмышынэгъа
щӀэмышынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэшынэн
ущӀэшынэн
щӀэшынэн
дыщӀэшынэн
фыщӀэшынэн
щӀэшынэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмышынэн
ущӀэмышынэн
щӀэмышынэн
дыщӀэмышынэн
фыщӀэмышынэн
щӀэмышынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэшынэну
ущӀэшынэну
щӀэшынэну
дыщӀэшынэну
фыщӀэшынэну
щӀэшынэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмышынэну
ущӀэмышынэну
щӀэмышынэну
дыщӀэмышынэну
фыщӀэмышынэну
щӀэмышынэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сышынэу
ушынэу
шынэу
дышынэу
фышынэу
шынэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымышынэу
умышынэу
мышынэу
дымышынэу
фымышынэу
мышынэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сышынауэ
ушынауэ
шынауэ
дышынауэ
фышынауэ
шынауэ / шына(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымышынауэ
умышынауэ
мышынауэ
дымышынауэ
фымышынауэ
мышынауэ(хэ) / мышына(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сышынэурэ
ушынэурэ
шынэурэ
дышынэурэ
фышынэурэ
шынэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымышынэурэ
умышынэурэ
мышынэурэ
дымышынэурэ
фымышынэурэ
мышынэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[шын]э
[шын]эр
--
[шын]эхэр
Эргативнэ:
[шын]э
[шын]эм
--
[шын]эхэм
Послеложнэ:
[шын]экӀэ
[шын]эмкӀэ
[шын]эхэкӀэ
[шын]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[шын]эу
[шын]эрауэ
[шын]эхэу
[шын]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[шын]а
[шын]ар
--
[шын]ахэр
Эргативнэ:
[шын]а
[шын]ам
--
[шын]ахэм
Послеложнэ:
[шын]акӀэ
[шын]амкӀэ
[шын]ахэкӀэ
[шын]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[шын]ауэ
[шын]арауэ
[шын]ахэу
[шын]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[шын]эн
[шын]эныр
--
[шын]энхэр
Эргативнэ:
[шын]эн
[шын]эным
--
[шын]энхэм
Послеложнэ:
[шын]энкӀэ
[шын]энымкӀэ
[шын]энхэкӀэ
[шын]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[шын]эну
[шын]энырауэ
[шын]энхэу
[шын]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[шын]эну
[шын]энур
--
[шын]энухэр
Эргативнэ:
[шын]эну
[шын]энум
--
[шын]энухэм
Послеложнэ:
[шын]энукӀэ
[шын]энумкӀэ
[шын]энухэкӀэ
[шын]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[шын]энуэ
[шын]энурауэ
[шын]энухэу
[шын]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Шынэ зыхэщӀэн, шынагъуэм зэщӀиубыдэн; пӀейтеин; Ӏэнкун хъун.
Нервнэ системэр уз хъун, дунейм темыт, щымыӀэ гуэрхэр къыфӀэщӀ хъун, «шейтӀан уз» къефыкӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
ЗыщӀэхъуэпс насыпым хунэмысу псори зэтекъутэжынкӀэ Жэнэтыр шынэрт. Теунэ Хьэчим
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
шынэн: 1. be afraid, scared, frightened 2. suffer from a mental disorder with hallucinations
УРЫСЫБЗЭ
шынэн: 1. пугаться, бояться, робеть 2. страдать психическим расстройством с галлюцинациями
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.