АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "шын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
шын
щымыӀэныгъэ:
мышын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сшын
пшын
ишын
тшын
фшын
яшын
щымыӀэныгъэ:
сымышын
умышын
имышын
дымышын
фымышын
ямышын
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
шы!
фшы!
щымыӀэныгъэ:
умыш!
фымыш!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
среш
уреш
иреш
дреш
фреш
иреш
щымыӀэныгъэ:
сремыш
уремыш
иремыш
дремыш
фремыш
иремыш
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сош(ыр)
уош(ыр) / бош(ыр)
еш(ыр)
дош(ыр)
фош(ыр)
яш(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сшыркъым
пшыркъым
ишыркъым
тшыркъым
фшыркъым
яшыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сшы(р)т
пшы(р)т
ишы(р)т
тшы(р)т
фшы(р)т
яшы(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сшы(р)тэкъым
пшы(р)тэкъым
ишы(р)тэкъым
тшы(р)тэкъым
фшы(р)тэкъым
яшы(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сшащ
пшащ
ишащ
тшащ
фшащ
яшащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сшакъым
пшакъым
ишакъым
тшакъым
фшакъым
яшакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сшат
пшат
ишат
тшат
фшат
яшат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сшатэкъым
пшатэкъым
ишатэкъым
тшатэкъым
фшатэкъым
яшатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сшыгъащ
пшыгъащ
ишыгъащ
тшыгъащ
фшыгъащ
яшыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сшыгъакъым
пшыгъакъым
ишыгъакъым
тшыгъакъым
фшыгъакъым
яшыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сшыгъат
пшыгъат
ишыгъат
тшыгъат
фшыгъат
яшыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сшыгъатэкъым
пшыгъатэкъым
ишыгъатэкъым
тшыгъатэкъым
фшыгъатэкъым
яшыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сшыщ
пшыщ
ишщ
тшыщ
фшыщ
яшщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сшыкъым
пшыкъым
ишкъым
тшыкъым
фшыкъым
яшкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сшыт
пшыт
ишт
тшыт
фшыт
яшт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сшытэкъым
пшытэкъым
иштэкъым
тшытэкъым
фшытэкъым
яштэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сшынщ
пшынщ
ишынщ
тшынщ
фшынщ
яшынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сшынкъым
пшынкъым
ишынкъым
тшынкъым
фшынкъым
яшынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сшынущ
пшынущ
ишынущ
тшынущ
фшынущ
яшынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сшынукъым
пшынукъым
ишынукъым
тшынукъым
фшынукъым
яшынукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сшырэ
пшырэ
ишрэ
тшырэ
фшырэ
яшрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сшыркъэ
пшыркъэ
ишыркъэ
тшыркъэ
фшыркъэ
яшыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сшы(р)т
пшы(р)т
ишы(р)т
тшы(р)т
фшы(р)т
яшы(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сшы(р)тэкъэ
пшы(р)тэкъэ
иш(ыр)тэкъэ
тшы(р)тэкъэ
фшы(р)тэкъэ
яш(ыр)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сша
пша
иша
тша
фша
яша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сшакъэ
пшакъэ
ишакъэ
тшакъэ
фшакъэ
яшакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сшат
пшат
ишат
тшат
фшат
яшат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сшатэкъэ
пшатэкъэ
ишатэкъэ
тшатэкъэ
фшатэкъэ
яшатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сшыгъа
пшыгъа
ишыгъа
тшыгъа
фшыгъа
яшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
сшыгъакъэ
пшыгъакъэ
ишыгъакъэ
тшыгъакъэ
фшыгъакъэ
яшыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сшыгъат
пшыгъат
ишыгъат
тшыгъат
фшыгъат
яшыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сшыгъатэкъэ
пшыгъатэкъэ
ишыгъатэкъэ
тшыгъатэкъэ
фшыгъатэкъэ
яшыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сшы
пшы
иш
тшы
фшы
яш
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сшыкъэ
пшыкъэ
ишкъэ
тшыкъэ
фшыкъэ
яшкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сшыт
пшыт
ишт
тшыт
фшыт
яшт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сшытэкъэ
пшытэкъэ
иштэкъэ
тшытэкъэ
фшытэкъэ
яштэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сшын
пшын
ишын
тшын
фшын
яшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сшынкъэ
пшынкъэ
ишынкъэ
тшынкъэ
фшынкъэ
яшынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сшыну
пшыну
ишыну
тшыну
фшыну
яшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сшынукъэ
пшынукъэ
ишынукъэ
тшынукъэ
фшынукъэ
яшынукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сшымэ
пшымэ
ишмэ
тшымэ
фшымэ
яшмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышмэ
умышмэ
имышмэ
дымышмэ
фымышмэ
ямышмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сшамэ
пшамэ
ишамэ
тшамэ
фшамэ
яшамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышамэ
умышамэ
имышамэ
дымышамэ
фымышамэ
ямышамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сшыгъамэ
пшыгъамэ
ишыгъамэ
тшыгъамэ
фшыгъамэ
яшыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышыгъамэ
умышыгъамэ
имышыгъамэ
дымышыгъамэ
фымышыгъамэ
ямышыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сшынмэ
пшынмэ
ишынмэ
тшынмэ
фшынмэ
яшынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынмэ
умышынмэ
имышынмэ
дымышынмэ
фымышынмэ
ямышынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сшынумэ
пшынумэ
ишынумэ
тшынумэ
фшынумэ
яшынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынумэ
умышынумэ
имышынумэ
дымышынумэ
фымышынумэ
ямышынумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сшытэмэ
пшытэмэ
иштэмэ
тшытэмэ
фшытэмэ
яштэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыштэмэ
умыштэмэ
имыштэмэ
дымыштэмэ
фымыштэмэ
ямыштэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сшатэмэ
пшатэмэ
ишатэмэ
тшатэмэ
фшатэмэ
яшатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышатэмэ
умышатэмэ
имышатэмэ
дымышатэмэ
фымышатэмэ
ямышатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сшыгъатэмэ
пшыгъатэмэ
ишыгъатэмэ
тшыгъатэмэ
фшыгъатэмэ
яшыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышыгъатэмэ
умышыгъатэмэ
имышыгъатэмэ
дымышыгъатэмэ
фымышыгъатэмэ
ямышыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сшынтэмэ
пшынтэмэ
ишынтэмэ
тшынтэмэ
фшынтэмэ
яшынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынтэмэ
умышынтэмэ
имышынтэмэ
дымышынтэмэ
фымышынтэмэ
ямышынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сшынутэмэ
пшынутэмэ
ишынутэмэ
тшынутэмэ
фшынутэмэ
яшынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынутэмэ
умышынутэмэ
имышынутэмэ
дымышынутэмэ
фымышынутэмэ
ямышынутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сшынт
пшынт
ишынт
тшынт
фшынт
яшынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сшынтэкъым
пшынтэкъым
ишынтэкъым
тшынтэкъым
фшынтэкъым
яшынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сшынут
пшынут
ишынут
тшынут
фшынут
яшынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сшынутэкъым
пшынутэкъым
ишынутэкъым
тшынутэкъым
фшынутэкъым
яшынутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сшыми
пшыми
ишми
тшыми
фшыми
яшми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышми
умышми
имышми
дымышми
фымышми
ямышми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сшами
пшами
ишами
тшами
фшами
яшами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышами
умышами
имышами
дымышами
фымышами
ямышами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сшыгъами
пшыгъами
ишыгъами
тшыгъами
фшыгъами
яшыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышыгъами
умышыгъами
имышыгъами
дымышыгъами
фымышыгъами
ямышыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сшынми
пшынми
ишынми
тшынми
фшынми
яшынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынми
умышынми
имышынми
дымышынми
фымышынми
ямышынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сшынуми
пшынуми
ишынуми
тшынуми
фшынуми
яшынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынуми
умышынуми
имышынуми
дымышынуми
фымышынуми
ямышынуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сшытэми
пшытэми
иштэми
тшытэми
фшытэми
яштэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыштэми
умыштэми
имыштэми
дымыштэми
фымыштэми
ямыштэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сшатэми
пшатэми
ишатэми
тшатэми
фшатэми
яшатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышатэми
умышатэми
имышатэми
дымышатэми
фымышатэми
ямышатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сшыгъатэми
пшыгъатэми
ишыгъатэми
тшыгъатэми
фшыгъатэми
яшыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымышыгъатэми
умышыгъатэми
имышыгъатэми
дымышыгъатэми
фымышыгъатэми
ямышыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сшынтэми
пшынтэми
ишынтэми
тшынтэми
фшынтэми
яшынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынтэми
умышынтэми
имышынтэми
дымышынтэми
фымышынтэми
ямышынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сшынутэми
пшынутэми
ишынутэми
тшынутэми
фшэнутэми
яшэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымышынутэми
умышынутэми
имышынутэми
дымышынутэми
фымышынутэми
ямышынутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сшаи
пшаи
ишаи
тшаи
фшаи
яшаи
щымыӀэныгъэ:
сымышаи
умышаи
имышаи
дымышаи
фымышаи
ямышаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сшащэрэт
пшащэрэт
ишащэрэт
тшащэрэт
фшащэрэт
яшащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымышащэрэт
умышащэрэт
имышащэрэт
дымышащэрэт
фымышащэрэт
ямышащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сшагъэнщ
пшагъэнщ
ишагъэнщ
тшагъэнщ
фшагъэнщ
яшагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сшагъэнкъым
пшагъэнкъым
ишагъэнкъым
тшагъэнкъым
фшагъэнкъым
яшагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сшагъэнт
пшагъэнт
ишагъэнт
тшагъэнт
фшагъэнт
яшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сшагъэнтэкъым
пшагъэнтэкъым
ишагъэнтэкъым
тшагъэнтэкъым
фшагъэнтэкъым
яшагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сшагъэн
пшагъэн
ишагъэн
тшагъэн
фшагъэн
яшагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сшагъэнкъэ
пшагъэнкъэ
ишагъэнкъэ
тшагъэнкъэ
фшагъэнкъэ
яшагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сшагъэнт
пшагъэнт
ишагъэнт
тшагъэнт
фшагъэнт
яшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сшагъэнтэкъэ
пшагъэнтэкъэ
ишагъэнтэкъэ
тшагъэнтэкъэ
фшагъэнтэкъэ
яшагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сшагъэнущ
пшагъэнущ
ишагъэнущ
тшагъэнущ
фшагъэнущ
яшагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сшагъэнукъым
пшагъэнукъым
ишагъэнукъым
тшагъэнукъым
фшагъэнукъым
яшагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сшагъэнут
пшагъэнут
ишагъэнут
тшагъэнут
фшагъэнут
яшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сшагъэнутэкъым
пшагъэнутэкъым
ишагъэнутэкъым
тшагъэнутэкъым
фшагъэнутэкъым
яшагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сшагъэну
пшагъэну
ишагъэну
тшагъэну
фшагъэну
яшагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сшагъэнукъэ
пшагъэнукъэ
ишагъэнукъэ
тшагъэнукъэ
фшагъэнукъэ
яшагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сшагъэнут
пшагъэнут
ишагъэнут
тшагъэнут
фшагъэнут
яшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сшагъэнутэкъэ
пшагъэнутэкъэ
ишагъэнутэкъэ
тшагъэнутэкъэ
фшагъэнутэкъэ
яшагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыш
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зышыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зышын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зышыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымышыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
сшы
пшы
иш
тшы
фшы
яш
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыш
умыш
имыш
дымыш
фымыш
ямыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сша
пша
иша
тша
фша
яша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыша
умыша
имыша
дымыша
фымыша
ямыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сшыгъа
пшыгъа
ишыгъа
тшыгъа
фшыгъа
яшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымышыгъа
умышыгъа
имышыгъа
дымышыгъа
фымышыгъа
ямышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сшын
пшын
ишын
тшын
фшын
яшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымышын
умышын
имышын
дымышын
фымышын
ямышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сшыну
пшыну
ишыну
тшыну
фшыну
яшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымышыну
умышыну
имышыну
дымышыну
фымышыну
ямышыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
шы
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
шыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
шын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
шыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мышыну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрысш
зэрыпш
зэриш
зэрытш
зэрыфш
зэраш
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыш
зэрумыш
зэримыш
зэрыдмыш
зэрывмыш
зэрамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрысша
зэрыпша
зэриша
зэрытша
зэрыфша
зэраша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыша
зэрумыша
зэримыша
зэрыдмыша
зэрывмыша
зэрамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрысшыгъа
зэрыпшыгъа
зэришыгъа
зэрытшыгъа
зэрыфшыгъа
зэрашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмышыгъа
зэрумышыгъа
зэримышыгъа
зэрыдмышыгъа
зэрывмышыгъа
зэрамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрысшын
зэрыпшын
зэришын
зэрытшын
зэрыфшын
зэрашын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмышын
зэрумышын
зэримышын
зэрыдмышын
зэрывмышын
зэрамышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрысшыну
зэрыпшыну
зэришыну
зэрытшыну
зэрыфшыну
зэрашыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмышыну
зэрумышыну
зэримышыну
зэрыдмышыну
зэрывмышыну
зэрамышыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щысш
щыпш
щиш
щытш
щыфш
щаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыш
щумыш
щимыш
щыдмыш
щывмыш
щамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щысша
щыпша
щиша
щытша
щыфша
щаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыша
щумыша
щимыша
щыдмыша
щывмыша
щамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щысшыгъа
щыпшыгъа
щишыгъа
щытшыгъа
щыфшыгъа
щашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмышыгъа
щумышыгъа
щимышыгъа
щыдмышыгъа
щывмышыгъа
щамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щысшын
щыпшын
щишын
щытшын
щыфшын
щашын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмышын
щумышын
щимышын
щыдмышын
щывмышын
щамышын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щысшыну
щыпшыну
щишыну
щытшыну
щыфшыну
щашыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмышыну
щумышыну
щимышыну
щыдмышыну
щывмышыну
щамышыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэсш
здэпш
здиш
здэтш
здэфш
здаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыш
здумыш
здимыш
здэдмыш
здэвмыш
здамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэсша
здэпша
здиша
здэтша
здэфша
здаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыша
здумыша
здимыша
здэдмыша
здэвмыша
здамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэсшыгъа
здэпшыгъа
здишыгъа
здэтшыгъа
здэфшыгъа
здашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмышыгъа
здумышыгъа
здимышыгъа
здэдмышыгъа
здэвмышыгъа
здамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэсшын
здэпшын
здишын
здэтшын
здэфшын
здашын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмышын
здумышын
здимышын
здэдмышын
здэвмышын
здамышын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэсшыну
здэпшыну
здишыну
здэтшыну
здэфшыну
здашыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмышыну
здумышыну
здимышыну
здэдмышыну
здэвмышыну
здамышыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэсш
щӀэпш
щӀиш
щӀэтш
щӀэфш
щӀаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыш
щӀумыш
щӀимыш
щӀэдмыш
щӀэвмыш
щӀамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэсша
щӀэпша
щӀиша
щӀэтша
щӀэфша
щӀаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыша
щӀумыша
щӀимыша
щӀэдмыша
щӀэвмыша
щӀамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэсшыгъа
щӀэпшыгъа
щӀишыгъа
щӀэтшыгъа
щӀэфшыгъа
щӀашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмышыгъа
щӀумышыгъа
щӀимышыгъа
щӀэдмышыгъа
щӀэвмышыгъа
щӀамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэсшын
щӀэпшын
щӀишын
щӀэтшын
щӀэфшын
щӀашын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмышын
щӀумышын
щӀимышын
щӀэдмышын
щӀэвмышын
щӀамышын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэсшыну
щӀэпшыну
щӀишыну
щӀэтшыну
щӀэфшыну
щӀашэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмышыну
щӀумышыну
щӀимышыну
щӀэдмышыну
щӀэвмышыну
щӀамышыну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
сшыуэ
пшыуэ
ишу
тшыуэ
фшыуэ
яшу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымышу
умышу
имышу
дымышу
фымышу
ямышу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сшауэ
пшауэ
ишауэ
тшауэ
фшауэ
яшауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымышауэ
умышауэ
имышауэ
дымышауэ
фымышауэ
ямышауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сшыурэ
пшыурэ
ишурэ
тшыурэ
фшыурэ
яшурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымышурэ
умышурэ
имышурэ
дымышурэ
фымышурэ
ямышурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
узош
сош
--
фызош
сош(хэ)
уэ
сыбош
--
уош / бош
дыбош
--
уош(хэ) / бош(хэ)
абы
сеш
уеш
еш
деш
феш
еш(хэ)
дэ
--
удош
дош
--
фыдош
дош(хэ)
фэ
сывош
--
фош
дывош
--
фош(хэ)
абыхэм
саш
уаш
яш
даш
фаш
яш(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
ус[шрэ]
с[шырэ]
--
фыс[шрэ]
с[шы(хэ)рэ]
уэ
сып[шрэ]
--
п[шырэ]
дып[шрэ]
--
п[шы(хэ)рэ]
абы
си[шрэ]
уи[шрэ]
и[шрэ]
ди[шрэ]
фи[шрэ]
и[ш(хэ)рэ]
дэ
--
ут[шрэ]
т[шырэ]
--
фыт[шрэ]
т[шы(хэ)рэ]
фэ
сыф[шрэ]
--
ф[шырэ]
дыф[шрэ]
--
ф[шы(хэ)рэ]
абыхэм
са[шрэ]
уа[шрэ]
я[шрэ]
да[шрэ]
фа[шрэ]
я[ш(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ш]ы
[ш]ыр
--
[ш]ыхэр
Эргативнэ:
[ш]ы
[ш]ым
--
[ш]ыхэм
Послеложнэ:
[ш]ыкӀэ
[ш]ымкӀэ
[ш]ыхэкӀэ
[ш]ыхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ш]у
[ш]ырауэ
[ш]ыхэу
[ш]ыхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ш]а
[ш]ар
--
[ш]ахэр
Эргативнэ:
[ш]а
[ш]ам
--
[ш]ахэм
Послеложнэ:
[ш]акӀэ
[ш]амкӀэ
[ш]ахэкӀэ
[ш]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ш]ауэ
[ш]арауэ
[ш]ахэу
[ш]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ш]ын
[ш]ыныр
--
[ш]ынхэр
Эргативнэ:
[ш]ын
[ш]ыным
--
[ш]ынхэм
Послеложнэ:
[ш]ынкӀэ
[ш]ынымкӀэ
[ш]ынхэкӀэ
[ш]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ш]ыну
[ш]ынырауэ
[ш]ынхэу
[ш]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ш]ыну
[ш]ынур
--
[ш]ынухэр
Эргативнэ:
[ш]ыну
[ш]ынум
--
[ш]ынухэм
Послеложнэ:
[ш]ынукӀэ
[ш]ынумкӀэ
[ш]ынухэкӀэ
[ш]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ш]ынууэ
[ш]ынурауэ
[ш]ынухэу
[ш]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Быдзыр хузурэ шхуэлым шэ къыщӀэгъэкӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ , Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,
«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984
нап. 28
адыгэбзэ
урысыбзэ/русский
инджылыбзэ/English
Нанэ жэмыр ишащ .
Бабушка подоила корову.
Grandmother has milked the cow.
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
шын: milk (for example, a cow)
Бжэн шын: milk a goat
УРЫСЫБЗЭ
шын: доить кого-л. (напр. корову)
Бжэн шын: доить козу
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
шын
шыныр
--
шынхэр
Эргативнэ:
шын
шыным
--
шынхэм
Послеложнэ:
шынкӀэ
шынымкӀэ
шынхэкӀэ
шынхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
шыну
шынырауэ
шынхэу
шынхэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Еплъ "псалъафэ зэпыщӀахэр".
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
шын: See "псалъафэ зэпыщӀахэр"
УРЫСЫБЗЭ
шын: См. "псалъафэ зэпыщӀахэр"
псалъафэ зэпыщӀахэр
дзэр шын
1.
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: set the teeth on edge (for example, sour apples)
Урысыбзэ: набить оскомину (напр. кислыми яблоками)
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
2.
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: be shy (to say or do smth.), hesitate to do smth.
Урысыбзэ: стесняться (сказать, сделать что-л.), не решиться на что-л.
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
шын
шыныр
--
шынхэр
Эргативнэ:
шын
шыным
--
шынхэм
Послеложнэ:
шынкӀэ
шынымкӀэ
шынхэкӀэ
шынхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
шыну
шынырауэ
шынхэу
шынхэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Апхуэдэ ткӀуаткӀуэ иту цӀыхум, псэущхьэм я пкъым псыбыб щӀыкӀэу къыхэкӀыр.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
шын: purulent abscess
Шын къикӀын: appear (about an abscess)
Шын тетын: be, have (an abscess)
УРЫСЫБЗЭ
шын: гнойный нарыв
Шын къикӀын: появиться (о нарыве)
Шын тетын: находиться, быть, расти (на какой-л. поверхности) (о норыве)
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.