АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "чэчэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
чэчэн
щымыӀэныгъэ:
мычэчэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сычэчэн
учэчэн
чэчэн
дычэчэн
фычэчэн
чэчэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымычэчэн
умычэчэн
мычэчэн
дымычэчэн
фымычэчэн
мычэчэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
чачэ!
фычачэ!
щымыӀэныгъэ:
умычачэ!
фымычачэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сречачэ
уречачэ
иречачэ
дречачэ
фречачэ
иречачэ
щымыӀэныгъэ:
сремычачэ
уремычачэ
иремычачэ
дремычачэ
фремычачэ
иремычачэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сочачэ(р)
уочачэ(р)
мэчачэ(р)
дочачэ(р)
фочачэ(р)
мэчачэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сычачэркъым
учачэркъым
чачэркъым
дычачэркъым
фычачэркъым
чачэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сычачэ(р)т
учачэ(р)т
чачэ(р)т
дычачэ(р)т
фычачэ(р)т
чачэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сычачэ(р)тэкъым
учачэ(р)тэкъым
чачэ(р)тэкъым
дычачэ(р)тэкъым
фычачэ(р)тэкъым
чачэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сычэчащ
учэчащ
чэчащ
дычэчащ
фычэчащ
чэча(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сычэчакъым
учэчакъым
чэчакъым
дычэчакъым
фычэчакъым
чэча(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сычэчат
учэчат
чэчат
дычэчат
фычэчат
чэча(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сычэчатэкъым
учэчатэкъым
чэчатэкъым
дычэчатэкъым
фычэчатэкъым
чэча(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэгъащ
учэчэгъащ
чэчэгъащ
дычэчэгъащ
фычэчэгъащ
чэчэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сычэчэгъакъым
учэчэгъакъым
чэчэгъакъым
дычэчэгъакъым
фычэчэгъакъым
чэчэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэгъат
учэчэгъат
чэчэгъат
дычэчэгъат
фычэчэгъат
чэчэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сычэчэгъатэкъым
учэчэгъатэкъым
чэчэгъатэкъым
дычэчэгъатэкъым
фычэчэгъатэкъым
чэчэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сычачэщ
учачэщ
чачэщ
дычачэщ
фычачэщ
чачэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сычачэкъым
учачэкъым
чачэкъым
дычачэкъым
фычачэкъым
чачэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сычачэт
учачэт
чачэт
дычачэт
фычачэт
чачэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сычачэтэкъым
учачэтэкъым
чачэтэкъым
дычачэтэкъым
фычачэтэкъым
чачэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэнщ
учэчэнщ
чэчэнщ
дычэчэнщ
фычэчэнщ
чэчэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сычэчэнкъым
учэчэнкъым
чэчэнкъым
дычэчэнкъым
фычэчэнкъым
чэчэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэнущ
учэчэнущ
чэчэнущ
дычэчэнущ
фычэчэнущ
чэчэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сычэчэнукъым
учэчэнукъым
чэчэнукъым
дычэчэнукъым
фычэчэнукъым
чэчэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сычачэрэ
учачэрэ
чачэрэ
дычачэрэ
фычачэрэ
чачэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сычачэркъэ
учачэркъэ
чачэркъэ
дычачэркъэ
фычачэркъэ
чачэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сычачэ(р)т
учачэ(р)т
чачэ(р)т
дычачэ(р)т
фычачэ(р)т
чачэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сычачэ(р)тэкъэ
учачэ(р)тэкъэ
чачэ(р)тэкъэ
дычачэ(р)тэкъэ
фычачэ(р)тэкъэ
чачэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сычэча
учэча
чэча
дычэча
фычэча
чэча(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сычэчакъэ
учэчакъэ
чэчакъэ
дычэчакъэ
фычэчакъэ
чэча(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сычэчат
учэчат
чэчат
дычэчат
фычэчат
чэча(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сычэчатэкъэ
учэчатэкъэ
чэчатэкъэ
дычэчатэкъэ
фычэчатэкъэ
чэча(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэгъа
учэчэгъа
чэчэгъа
дычэчэгъа
фычэчэгъа
чэчэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сычэчэгъакъэ
учэчэгъакъэ
чэчэгъакъэ
дычэчэгъакъэ
фычэчэгъакъэ
чэчэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэгъат
учэчэгъат
чэчэгъат
дычэчэгъат
фычэчэгъат
чэчэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сычэчэгъатэкъэ
учэчэгъатэкъэ
чэчэгъатэкъэ
дычэчэгъатэкъэ
фычэчэгъатэкъэ
чэчэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сычачэ
учачэ
чачэ
дычачэ
фычачэ
чачэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сычачэкъэ
учачэкъэ
чачэкъэ
дычачэкъэ
фычачэкъэ
чачэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сычачэт
учачэт
чачэт
дычачэт
фычачэт
чачэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сычачэтэкъэ
учачэтэкъэ
чачэтэкъэ
дычачэтэкъэ
фычачэтэкъэ
чачэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэн
учэчэн
чэчэн
дычэчэн
фычэчэн
чэчэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сычэчэнкъэ
учэчэнкъэ
чэчэнкъэ
дычэчэнкъэ
фычэчэнкъэ
чэчэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэну
учэчэну
чэчэну
дычэчэну
фычэчэну
чэчэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сычэчэнукъэ
учэчэнукъэ
чэчэнукъэ
дычэчэнукъэ
фычэчэнукъэ
чэчэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сычачэмэ
учачэмэ
чачэмэ
дычачэмэ
фычачэмэ
чачэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычачэмэ
умычачэмэ
мычачэмэ
дымычачэмэ
фымычачэмэ
мычачэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сычэчамэ
учэчамэ
чэчамэ
дычэчамэ
фычэчамэ
чэча(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычэчамэ
умычэчамэ
мычэчамэ
дымычэчамэ
фымычэчамэ
мычэча(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сычэчэгъамэ
учэчэгъамэ
чэчэгъамэ
дычэчэгъамэ
фычэчэгъамэ
чэчэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычэчэгъамэ
умычэчэгъамэ
мычэчэгъамэ
дымычэчэгъамэ
фымычэчэгъамэ
мычэчэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэнмэ
учэчэнмэ
чэчэнмэ
дычэчэнмэ
фычэчэнмэ
чэчэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычэчэнмэ
умычэчэнмэ
мычэчэнмэ
дымычэчэнмэ
фымычэчэнмэ
мычэчэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэнумэ
учэчэнумэ
чэчэнумэ
дычэчэнумэ
фычэчэнумэ
чэчэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычэчэнумэ
умычэчэнумэ
мычэчэнумэ
дымычэчэнумэ
фымычэчэнумэ
мычэчэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сычачэтэмэ
учачэтэмэ
чачэтэмэ
дычачэтэмэ
фычачэтэмэ
чачэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычачэтэмэ
умычачэтэмэ
мычачэтэмэ
дымычачэтэмэ
фымычачэтэмэ
мычачэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сычэчатэмэ
учэчатэмэ
чэчатэмэ
дычэчатэмэ
фычэчатэмэ
чэча(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычэчатэмэ
умычэчатэмэ
мычэчатэмэ
дымычэчатэмэ
фымычэчатэмэ
мычэча(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сычэчэгъатэмэ
учэчэгъатэмэ
чэчэгъатэмэ
дычэчэгъатэмэ
фычэчэгъатэмэ
чэчэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычэчэгъатэмэ
умычэчэгъатэмэ
мычэчэгъатэмэ
дымычэчэгъатэмэ
фымычэчэгъатэмэ
мычэчэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэнтэмэ
учэчэнтэмэ
чэчэнтэмэ
дычэчэнтэмэ
фычэчэнтэмэ
чэчэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычэчэнтэмэ
умычэчэнтэмэ
мычэчэнтэмэ
дымычэчэнтэмэ
фымычэчэнтэмэ
мычэчэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэнутэмэ
учэчэнутэмэ
чэчэнутэмэ
дычэчэнутэмэ
фычэчэнутэмэ
чэчэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычэчэнутэмэ
умычэчэнутэмэ
мычэчэнутэмэ
дымычэчэнутэмэ
фымычэчэнутэмэ
мычэчэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэнт
учэчэнт
чэчэнт
дычэчэнт
фычэчэнт
чэчэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сычэчэнтэкъым
учэчэнтэкъым
чэчэнтэкъым
дычэчэнтэкъым
фычэчэнтэкъым
чэчэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэнут
учэчэнут
чэчэнут
дычэчэнут
фычэчэнут
чэчэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сычэчэнутэкъым
учэчэнутэкъым
чэчэнутэкъым
дычэчэнутэкъым
фычэчэнутэкъым
чэчэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сычачэми
учачэми
чачэми
дычачэми
фычачэми
чачэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычачэми
умычачэми
мычачэми
дымычачэми
фымычачэми
мычачэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сычэчами
учэчами
чэчами
дычэчами
фычэчами
чэча(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычэчами
умычэчами
мычэчами
дымычэчами
фымычэчами
мычэча(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сычэчэгъами
учэчэгъами
чэчэгъами
дычэчэгъами
фычэчэгъами
чэчэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычэчэгъами
умычэчэгъами
мычэчэгъами
дымычэчэгъами
фымычэчэгъами
мычэчэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэнми
учэчэнми
чэчэнми
дычэчэнми
фычэчэнми
чэчэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычэчэнми
умычэчэнми
мычэчэнми
дымычэчэнми
фымычэчэнми
мычэчэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэнуми
учэчэнуми
чэчэнуми
дычэчэнуми
фычэчэнуми
чэчэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычэчэнуми
умычэчэнуми
мычэчэнуми
дымычэчэнуми
фымычэчэнуми
мычэчэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сычачэтэми
учачэтэми
чачэтэми
дычачэтэми
фычачэтэми
чачэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычачэтэми
умычачэтэми
мычачэтэми
дымычачэтэми
фымычачэтэми
мычачэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сычэчатэми
учэчатэми
чэчатэми
дычэчатэми
фычэчатэми
чэча(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычэчатэми
умычэчатэми
мычэчатэми
дымычэчатэми
фымычэчатэми
мычэча(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сычэчэгъатэми
учэчэгъатэми
чэчэгъатэми
дычэчэгъатэми
фычэчэгъатэми
чэчэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычэчэгъатэми
умычэчэгъатэми
мычэчэгъатэми
дымычэчэгъатэми
фымычэчэгъатэми
мычэчэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэнтэми
учэчэнтэми
чэчэнтэми
дычэчэнтэми
фычэчэнтэми
чэчэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычэчэнтэми
умычэчэнтэми
мычэчэнтэми
дымычэчэнтэми
фымычэчэнтэми
мычэчэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычэчэнутэми
учэчэнутэми
чэчэнутэми
дычэчэнутэми
фычэчэнутэми
чэчэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычэчэнутэми
умычэчэнутэми
мычэчэнутэми
дымычэчэнутэми
фымычэчэнутэми
мычэчэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъчэчэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сычэчаи
учэчаи
чэчаи
дычэчаи
фычэчаи
чэчаи
щымыӀэныгъэ:
сычэчакъыми
учэчакъыми
чэчакъыми
дычэчакъыми
фычэчакъыми
чэчакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сычэчащэрэт
учэчащэрэт
чэчащэрэт
дычэчащэрэт
фычэчащэрэт
чэчащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымычэчащэрэт
умычэчащэрэт
мычэчащэрэт
дымычэчащэрэт
фымычэчащэрэт
мычэчащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сычэчагъэнщ
учэчагъэнщ
чэчагъэнщ
дычэчагъэнщ
фычэчагъэнщ
чэчагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сычэчагъэнкъым
учэчагъэнкъым
чэчагъэнкъым
дычэчагъэнкъым
фычэчагъэнкъым
чэчагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сычэчагъэнт
учэчагъэнт
чэчагъэнт
дычэчагъэнт
фычэчагъэнт
чэчагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сычэчагъэнтэкъым
учэчагъэнтэкъым
чэчагъэнтэкъым
дычэчагъэнтэкъым
фычэчагъэнтэкъым
чэчагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сычэчагъэн
учэчагъэн
чэчагъэн
дычэчагъэн
фычэчагъэн
чэчагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сычэчагъэнкъэ
учэчагъэнкъэ
чэчагъэнкъэ
дычэчагъэнкъэ
фычэчагъэнкъэ
чэчагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сычэчагъэнт
учэчагъэнт
чэчагъэнт
дычэчагъэнт
фычэчагъэнт
чэчагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сычэчагъэнтэкъэ
учэчагъэнтэкъэ
чэчагъэнтэкъэ
дычэчагъэнтэкъэ
фычэчагъэнтэкъэ
чэчагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сычэчагъэнущ
учэчагъэнущ
чэчагъэнущ
дычэчагъэнущ
фычэчагъэнущ
чэчагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сычэчагъэнукъым
учэчагъэнукъым
чэчагъэнукъым
дычэчагъэнукъым
фычэчагъэнукъым
чэчагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сычэчагъэнут
учэчагъэнут
чэчагъэнут
дычэчагъэнут
фычэчагъэнут
чэчагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сычэчагъэнутэкъым
учэчагъэнутэкъым
чэчагъэнутэкъым
дычэчагъэнутэкъым
фычэчагъэнутэкъым
чэчагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сычэчагъэну
учэчагъэну
чэчагъэну
дычэчагъэну
фычэчагъэну
чэчагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сычэчагъэнукъэ
учэчагъэнукъэ
чэчагъэнукъэ
дычэчагъэнукъэ
фычэчагъэнукъэ
чэчагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сычэчагъэнут
учэчагъэнут
чэчагъэнут
дычэчагъэнут
фычэчагъэнут
чэчагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сычэчагъэнутэкъэ
учэчагъэнутэкъэ
чэчагъэнутэкъэ
дычэчагъэнутэкъэ
фычэчагъэнутэкъэ
чэчагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сычачэ
учачэ
чачэ
дычачэ
фычачэ
чачэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымычачэ
умычачэ
мычачэ
дымычачэ
фымычачэ
мычачэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сычэча
учэча
чэча
дычэча
фычэча
чэча(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымычэча
умычэча
мычэча
дымычэча
фымычэча
мычэча(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сычэчэгъа
учэчэгъа
чэчэгъа
дычэчэгъа
фычэчэгъа
чэчэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымычэчэгъа
умычэчэгъа
мычэчэгъа
дымычэчэгъа
фымычэчэгъа
мычэчэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сычэчэн
учэчэн
чэчэн
дычэчэн
фычэчэн
чэчэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымычэчэн
умычэчэн
мычэчэн
дымычэчэн
фымычэчэн
мычэчэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сычэчэну
учэчэну
чэчэну
дычэчэну
фычэчэну
чэчэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымычэчэну
умычэчэну
мычэчэну
дымычэчэну
фымычэчэну
мычэчэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрычачэ
узэрычачэ
зэрычачэ
дызэрычачэ
фызэрычачэ
зэрычачэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымычачэ
узэрымычачэ
зэрымычачэ
дызэрымычачэ
фызэрымычачэ
мызэрычачэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрычэча
узэрычэча
зэрычэча
дызэрычэча
фызэрычэча
зэрычэча(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымычэча
узэрымычэча
зэрымычэча
дызэрымычэча
фызэрымычэча
зэрымычэча(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрычэчэгъа
узэрычэчэгъа
зэрычэчэгъа
дызэрычэчэгъа
фызэрычэчэгъа
зэрычэчэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымычэчэгъа
узэрымычэчэгъа
зэрымычэчэгъа
дызэрымычэчэгъа
фызэрымычэчэгъа
зэрымычэчэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрычэчэн
узэрычэчэн
зэрычэчэн
дызэрычэчэн
фызэрычэчэн
зэрычэчэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымычэчэн
узэрымычэчэн
зэрымычэчэн
дызэрымычэчэн
фызэрымычэчэн
зэрымычэчэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрычэчэну
узэрычэчэну
зэрычэчэну
дызэрычэчэну
фызэрычэчэну
зэрычэчэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымычэчэну
узэрымычэчэну
зэрымычэчэну
дызэрымычэчэну
фызэрымычэчэну
зэрымычэчэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщычачэ
ущычачэ
щычачэ
дыщычачэ
фыщычачэ
щычачэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымычачэ
ущымычачэ
щымычачэ
дыщымычачэ
фыщымычачэ
щымычачэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщычэча
ущычэча
щычэча
дыщычэча
фыщычэча
щычэча(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымычэча
ущымычэча
щымычэча
дыщымычэча
фыщымычэча
щымычэча(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщычэчэгъа
ущычэчэгъа
щычэчэгъа
дыщычэчэгъа
фыщычэчэгъа
щычэчэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымычэчэгъа
ущымычэчэгъа
щымычэчэгъа
дыщымычэчэгъа
фыщымычэчэгъа
щымычэчэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщычэчэн
ущычэчэн
щычэчэн
дыщычэчэн
фыщычэчэн
щычэчэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымычэчэн
ущымычэчэн
щымычэчэн
дыщымычэчэн
фыщымычэчэн
щымычэчэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщычэчэну
ущычэчэну
щычэчэну
дыщычэчэну
фыщычэчэну
щычэчэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымычэчэну
ущымычэчэну
щымычэчэну
дыщымычэчэну
фыщымычэчэну
щымычэчэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэчачэ
уздэчачэ
здэчачэ
дыздэчачэ
фыздэчачэ
здэчачэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмычачэ
уздэмычачэ
здэмычачэ
дыздэмычачэ
фыздэмычачэ
здэмычачэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэчэча
уздэчэча
здэчэча
дыздэчэча
фыздэчэча
здэчэча(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмычэча
уздэмычэча
здэмычэча
дыздэмычэча
фыздэмычэча
здэмычэча(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэчэчэгъа
уздэчэчэгъа
здэчэчэгъа
дыздэчэчэгъа
фыздэчэчэгъа
здэчэчэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмычэчэгъа
уздэмычэчэгъа
здэмычэчэгъа
дыздэмычэчэгъа
фыздэмычэчэгъа
здэмычэчэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэчэчэн
уздэчэчэн
здэчэчэн
дыздэчэчэн
фыздэчэчэн
здэчэчэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмычэчэн
уздэмычэчэн
здэмычэчэн
дыздэмычэчэн
фыздэмычэчэн
здэмычэчэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэчэчэну
уздэчэчэну
здэчэчэну
дыздэчэчэну
фыздэчэчэну
здэчэчэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмычэчэну
уздэмычэчэну
здэмычэчэну
дыздэмычэчэну
фыздэмычэчэну
здэмычэчэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэчачэ
ущӀэчачэ
щӀэчачэ
дыщӀэчачэ
фыщӀэчачэ
щӀэчачэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмычачэ
ущӀэмычачэ
щӀэмычачэ
дыщӀэмычачэ
фыщӀэмычачэ
щӀэмычачэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэчэча
ущӀэчэча
щӀэчэча
дыщӀэчэча
фыщӀэчэча
щӀэчэча(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмычэча
ущӀэмычэча
щӀэмычэча
дыщӀэмычэча
фыщӀэмычэча
щӀэмычэча(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэчэчэгъа
ущӀэчэчэгъа
щӀэчэчэгъа
дыщӀэчэчэгъа
фыщӀэчэчэгъа
щӀэчэчэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмычэчэгъа
ущӀэмычэчэгъа
щӀэмычэчэгъа
дыщӀэмычэчэгъа
фыщӀэмычэчэгъа
щӀэмычэчэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэчэчэн
ущӀэчэчэн
щӀэчэчэн
дыщӀэчэчэн
фыщӀэчэчэн
щӀэчэчэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмычэчэн
ущӀэмычэчэн
щӀэмычэчэн
дыщӀэмычэчэн
фыщӀэмычэчэн
щӀэмычэчэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэчэчэну
ущӀэчэчэну
щӀэчэчэну
дыщӀэчэчэну
фыщӀэчэчэну
щӀэчэчэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмычэчэну
ущӀэмычэчэну
щӀэмычэчэну
дыщӀэмычэчэну
фыщӀэмычэчэну
щӀэмычэчэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сычачэу
учачэу
чачэу
дычачэу
фычачэу
чачэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымычачэу
умычачэу
мычачэу
дымычачэу
фымычачэу
мычачэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сычэчауэ
учэчауэ
чэчауэ
дычэчауэ
фычэчауэ
чэчауэ / чэча(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымычэчауэ
умычэчауэ
мычэчауэ
дымычэчауэ
фымычэчауэ
мычэчауэ(хэ) / мычэча(хэ)у
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сычачэурэ
учачэурэ
чачэурэ
дычачэурэ
фычачэурэ
чачэ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымычачэурэ
умычачэурэ
мычачэурэ
дымычачэурэ
фымычачэурэ
мычачэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[чач]э
[чач]эр
--
[чач]эхэр
Эргативнэ:
[чач]э
[чач]эм
--
[чач]эхэм
Послеложнэ:
[чач]экӀэ
[чач]эмкӀэ
[чач]эхэкӀэ
[чач]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[чач]эуэ
[чач]эрауэ
[чач]эхэу
[чач]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[чэч]а
[чэч]ар
--
[чэч]ахэр
Эргативнэ:
[чэч]а
[чэч]ам
--
[чэч]ахэм
Послеложнэ:
[чэч]акӀэ
[чэч]амкӀэ
[чэч]ахэкӀэ
[чэч]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[чэч]ауэ
[чэч]арауэ
[чэч]ахэу
[чэч]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[чэч]эн
[чэч]эныр
--
[чэч]энхэр
Эргативнэ:
[чэч]эн
[чэч]эным
--
[чэч]энхэм
Послеложнэ:
[чэч]энкӀэ
[чэч]энымкӀэ
[чэч]энхэкӀэ
[чэч]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[чэч]эну
[чэч]энырауэ
[чэч]энхэу
[чэч]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[чэч]эну
[чэч]энур
--
[чэч]энухэр
Эргативнэ:
[чэч]эну
[чэч]энум
--
[чэч]энухэм
Послеложнэ:
[чэч]энукӀэ
[чэч]энумкӀэ
[чэч]энухэкӀэ
[чэч]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[чэч]энууэ
[чэч]энурауэ
[чэч]энухэу
[чэч]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Джэн, гъуэн, чачэ макъ игъэӀун (бжэным).
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
чэчэн: bleat (about a goat)
Бжэныр мэчачэ: the goat is bleating
УРЫСЫБЗЭ
чэчэн: блеять (о козе)
Бжэныр мэчачэ:
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.