Wt/kbd/чэзу
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [tʂɐ'zu:]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [чэзу]
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | чэзу | чэзур | -- | чэзухэр |
Эргативнэ: | чэзу | чэзум | -- | чэзухэм |
Послеложнэ: | чэзукӀэ | чэзумкӀэ | чэзухэкӀэ | чэзухэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | чэзууэ | чэзурауэ | чэзухэу | чэзухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Зыгуэр щхьэкӀэ щытхэм ущиӀэ увыпӀэ.
- Зыгуэрым зыгуэр щищӀэн хуей зэман, пӀалъэ.
ЩАПХЪЭХЭР
- Чэзу зимыӀэ щыӀэкъым. Псалъэжьхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- чэзу: 1. queue, line 2. time (to do sth), on schedule
УРЫСЫБЗЭ
- чэзу: 1. очередь, черёд 2. пора, время, срок чего-л.
псалъафэ зэпыщӀахэр
И чэзум
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: on time, on schedule, in a timely manner Гъавэр и чэзум Ӏухыжын. to gather the harvest on schedule Урысыбзэ: вовремя. Гъавэр и чэзум Ӏухыжын. собрать урожай вовремя Псалъэ зэпхахэр: Гъавэр и чэзум Ӏухыжын. Щапхъэхэр:
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 116 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Унэ блыныр и чэзум бъин хуейщ. | Необходимо своевременно стены дома белить. | You should whitewash the walls of your house in a timely fashion. |
И чэзум блэмыгъэкӀын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: not be late to do sth, do sth on time, on schedule Ӏуэхур и чэзум блэмыгъэкӀын. not be too late to do sth Урысыбзэ: не упустить время, сделать что-л. вовремя. Ӏуэхур и чэзум блэмыгъэкӀын. Не упустить время сделать что-л. Псалъэ зэпхахэр: Ӏуэхур и чэзум блэмыгъэкӀын. Щапхъэхэр:
И чэзууэ
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: on time, on schedule И чэзууэ укъэсащ. you arrived on time Урысыбзэ: вовремя. И чэзууэ укъэсащ. ты пришел вовремя Псалъэ зэпхахэр: И чэзууэ укъэсащ. Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.