АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "чысэтэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
чысэтэн
щымыӀэныгъэ:
мычысэтэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сычысэтэн
учысэтэн
чысэтэн
дычысэтэн
фычысэтэн
чысэтэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымычысэтэн
умычысэтэн
мычысэтэн
дымычысэтэн
фымычысэтэн
мычысэтэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
чысатэ!
фычысатэ!
щымыӀэныгъэ:
умычысатэ!
фымычысатэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сречысатэ
уречысатэ
иречысатэ
дречысатэ
фречысатэ
иречысатэ
щымыӀэныгъэ:
сремычысатэ
уремычысатэ
иремычысатэ
дремычысатэ
фремычысатэ
иремычысатэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сочысатэ(р)
уочысатэ(р)
мэчысатэ(р)
дочысатэ(р)
фочысатэ(р)
мэчысатэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сычысатэркъым
учысатэркъым
чысатэркъым
дычысатэркъым
фычысатэркъым
чысатэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сычысатэ(р)т
учысатэ(р)т
чысатэ(р)т
дычысатэ(р)т
фычысатэ(р)т
чысатэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сычысатэ(р)тэкъым
учысатэ(р)тэкъым
чысатэ(р)тэкъым
дычысатэ(р)тэкъым
фычысатэ(р)тэкъым
чысатэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сычысэтащ
учысэтащ
чысэтащ
дычысэтащ
фычысэтащ
чысэта(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сычысэтакъым
учысэтакъым
чысэтакъым
дычысэтакъым
фычысэтакъым
чысэта(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сычысэтат
учысэтат
чысэтат
дычысэтат
фычысэтат
чысэта(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сычысэтатэкъым
учысэтатэкъым
чысэтатэкъым
дычысэтатэкъым
фычысэтатэкъым
чысэта(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэгъащ
учысэтэгъащ
чысэтэгъащ
дычысэтэгъащ
фычысэтэгъащ
чысэтэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сычысэтэгъакъым
учысэтэгъакъым
чысэтэгъакъым
дычысэтэгъакъым
фычысэтэгъакъым
чысэтэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэгъат
учысэтэгъат
чысэтэгъат
дычысэтэгъат
фычысэтэгъат
чысэтэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сычысэтэгъатэкъым
учысэтэгъатэкъым
чысэтэгъатэкъым
дычысэтэгъатэкъым
фычысэтэгъатэкъым
чысэтэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сычысатэщ
учысатэщ
чысатэщ
дычысатэщ
фычысатэщ
чысатэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сычысатэкъым
учысатэкъым
чысатэкъым
дычысатэкъым
фычысатэкъым
чысатэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сычысатэт
учысатэт
чысатэт
дычысатэт
фычысатэт
чысатэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сычысатэтэкъым
учысатэтэкъым
чысатэтэкъым
дычысатэтэкъым
фычысатэтэкъым
чысатэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэнщ
учысэтэнщ
чысэтэнщ
дычысэтэнщ
фычысэтэнщ
чысэтэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сычысэтэнкъым
учысэтэнкъым
чысэтэнкъым
дычысэтэнкъым
фычысэтэнкъым
чысэтэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэнущ
учысэтэнущ
чысэтэнущ
дычысэтэнущ
фычысэтэнущ
чысэтэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сычысэтэнукъым
учысэтэнукъым
чысэтэнукъым
дычысэтэнукъым
фычысэтэнукъым
чысэтэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сычысатэрэ
учысатэрэ
чысатэрэ
дычысатэрэ
фычысатэрэ
чысатэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сычысатэркъэ
учысатэркъэ
чысатэркъэ
дычысатэркъэ
фычысатэркъэ
чысатэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сычысатэ(р)т
учысатэ(р)т
чысатэ(р)т
дычысатэ(р)т
фычысатэ(р)т
чысатэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сычысатэ(р)тэкъэ
учысатэ(р)тэкъэ
чысатэ(р)тэкъэ
дычысатэ(р)тэкъэ
фычысатэ(р)тэкъэ
чысатэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сычысэта
учысэта
чысэта
дычысэта
фычысэта
чысэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сычысэтакъэ
учысэтакъэ
чысэтакъэ
дычысэтакъэ
фычысэтакъэ
чысэта(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сычысэтат
учысэтат
чысэтат
дычысэтат
фычысэтат
чысэта(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сычысэтатэкъэ
учысэтатэкъэ
чысэтатэкъэ
дычысэтатэкъэ
фычысэтатэкъэ
чысэта(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэгъа
учысэтэгъа
чысэтэгъа
дычысэтэгъа
фычысэтэгъа
чысэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сычысэтэгъакъэ
учысэтэгъакъэ
чысэтэгъакъэ
дычысэтэгъакъэ
фычысэтэгъакъэ
чысэтэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэгъат
учысэтэгъат
чысэтэгъат
дычысэтэгъат
фычысэтэгъат
чысэтэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сычысэтэгъатэкъэ
учысэтэгъатэкъэ
чысэтэгъатэкъэ
дычысэтэгъатэкъэ
фычысэтэгъатэкъэ
чысэтэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сычысатэ
учысатэ
чысатэ
дычысатэ
фычысатэ
чысатэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сычысатэкъэ
учысатэкъэ
чысатэкъэ
дычысатэкъэ
фычысатэкъэ
чысатэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сычысатэт
учысатэт
чысатэт
дычысатэт
фычысатэт
чысатэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сычысатэтэкъэ
учысатэтэкъэ
чысатэтэкъэ
дычысатэтэкъэ
фычысатэтэкъэ
чысатэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэн
учысэтэн
чысэтэн
дычысэтэн
фычысэтэн
чысэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сычысэтэнкъэ
учысэтэнкъэ
чысэтэнкъэ
дычысэтэнкъэ
фычысэтэнкъэ
чысэтэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэну
учысэтэну
чысэтэну
дычысэтэну
фычысэтэну
чысэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сычысэтэнукъэ
учысэтэнукъэ
чысэтэнукъэ
дычысэтэнукъэ
фычысэтэнукъэ
чысэтэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сычысатэмэ
учысатэмэ
чысатэмэ
дычысатэмэ
фычысатэмэ
чысатэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычысатэмэ
умычысатэмэ
мычысатэмэ
дымычысатэмэ
фымычысатэмэ
мычысатэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сычысэтамэ
учысэтамэ
чысэтамэ
дычысэтамэ
фычысэтамэ
чысэта(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтамэ
умычысэтамэ
мычысэтамэ
дымычысэтамэ
фымычысэтамэ
мычысэта(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сычысэтэгъамэ
учысэтэгъамэ
чысэтэгъамэ
дычысэтэгъамэ
фычысэтэгъамэ
чысэтэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтэгъамэ
умычысэтэгъамэ
мычысэтэгъамэ
дымычысэтэгъамэ
фымычысэтэгъамэ
мычысэтэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэнмэ
учысэтэнмэ
чысэтэнмэ
дычысэтэнмэ
фычысэтэнмэ
чысэтэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтэнмэ
умычысэтэнмэ
мычысэтэнмэ
дымычысэтэнмэ
фымычысэтэнмэ
мычысэтэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэнумэ
учысэтэнумэ
чысэтэнумэ
дычысэтэнумэ
фычысэтэнумэ
чысэтэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтэнумэ
умычысэтэнумэ
мычысэтэнумэ
дымычысэтэнумэ
фымычысэтэнумэ
мычысэтэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сычысатэтэмэ
учысатэтэмэ
чысатэтэмэ
дычысатэтэмэ
фычысатэтэмэ
чысатэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычысатэтэмэ
умычысатэтэмэ
мычысатэтэмэ
дымычысатэтэмэ
фымычысатэтэмэ
мычысатэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сычысэтатэмэ
учысэтатэмэ
чысэтатэмэ
дычысэтатэмэ
фычысэтатэмэ
чысэта(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтатэмэ
умычысэтатэмэ
мычысэтатэмэ
дымычысэтатэмэ
фымычысэтатэмэ
мычысэта(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сычысэтэгъатэмэ
учысэтэгъатэмэ
чысэтэгъатэмэ
дычысэтэгъатэмэ
фычысэтэгъатэмэ
чысэтэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтэгъатэмэ
умычысэтэгъатэмэ
мычысэтэгъатэмэ
дымычысэтэгъатэмэ
фымычысэтэгъатэмэ
мычысэтэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэнтэмэ
учысэтэнтэмэ
чысэтэнтэмэ
дычысэтэнтэмэ
фычысэтэнтэмэ
чысэтэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтэнтэмэ
умычысэтэнтэмэ
мычысэтэнтэмэ
дымычысэтэнтэмэ
фымычысэтэнтэмэ
мычысэтэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэнутэмэ
учысэтэнутэмэ
чысэтэнутэмэ
дычысэтэнутэмэ
фычысэтэнутэмэ
чысэтэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтэнутэмэ
умычысэтэнутэмэ
мычысэтэнутэмэ
дымычысэтэнутэмэ
фымычысэтэнутэмэ
мычысэтэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэнт
учысэтэнт
чысэтэнт
дычысэтэнт
фычысэтэнт
чысэтэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сычысэтэнтэкъым
учысэтэнтэкъым
чысэтэнтэкъым
дычысэтэнтэкъым
фычысэтэнтэкъым
чысэтэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэнут
учысэтэнут
чысэтэнут
дычысэтэнут
фычысэтэнут
чысэтэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сычысэтэнутэкъым
учысэтэнутэкъым
чысэтэнутэкъым
дычысэтэнутэкъым
фычысэтэнутэкъым
чысэтэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сычысатэми
учысатэми
чысатэми
дычысатэми
фычысатэми
чысатэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычысатэми
умычысатэми
мычысатэми
дымычысатэми
фымычысатэми
мычысатэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сычысэтами
учысэтами
чысэтами
дычысэтами
фычысэтами
чысэта(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтами
умычысэтами
мычысэтами
дымычысэтами
фымычысэтами
мычысэта(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сычысэтэгъами
учысэтэгъами
чысэтэгъами
дычысэтэгъами
фычысэтэгъами
чысэтэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтэгъами
умычысэтэгъами
мычысэтэгъами
дымычысэтэгъами
фымычысэтэгъами
мычысэтэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэнми
учысэтэнми
чысэтэнми
дычысэтэнми
фычысэтэнми
чысэтэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтэнми
умычысэтэнми
мычысэтэнми
дымычысэтэнми
фымычысэтэнми
мычысэтэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэнуми
учысэтэнуми
чысэтэнуми
дычысэтэнуми
фычысэтэнуми
чысэтэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтэнуми
умычысэтэнуми
мычысэтэнуми
дымычысэтэнуми
фымычысэтэнуми
мычысэтэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сычысатэтэми
учысатэтэми
чысатэтэми
дычысатэтэми
фычысатэтэми
чысатэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычысатэтэми
умычысатэтэми
мычысатэтэми
дымычысатэтэми
фымычысатэтэми
мычысатэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сычысэтатэми
учысэтатэми
чысэтатэми
дычысэтатэми
фычысэтатэми
чысэта(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтатэми
умычысэтатэми
мычысэтатэми
дымычысэтатэми
фымычысэтатэми
мычысэта(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сычысэтэгъатэми
учысэтэгъатэми
чысэтэгъатэми
дычысэтэгъатэми
фычысэтэгъатэми
чысэтэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтэгъатэми
умычысэтэгъатэми
мычысэтэгъатэми
дымычысэтэгъатэми
фымычысэтэгъатэми
мычысэтэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэнтэми
учысэтэнтэми
чысэтэнтэми
дычысэтэнтэми
фычысэтэнтэми
чысэтэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтэнтэми
умычысэтэнтэми
мычысэтэнтэми
дымычысэтэнтэми
фымычысэтэнтэми
мычысэтэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сычысэтэнутэми
учысэтэнутэми
чысэтэнутэми
дычысэтэнутэми
фычысэтэнутэми
чысэтэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымычысэтэнутэми
умычысэтэнутэми
мычысэтэнутэми
дымычысэтэнутэми
фымычысэтэнутэми
мычысэтэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъчысэтэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сычысэтаи
учысэтаи
чысэтаи
дычысэтаи
фычысэтаи
чысэтаи
щымыӀэныгъэ:
сычысэтакъыми
учысэтакъыми
чысэтакъыми
дычысэтакъыми
фычысэтакъыми
чысэтакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сычысэтащэрэт
учысэтащэрэт
чысэтащэрэт
дычысэтащэрэт
фычысэтащэрэт
чысэтащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымычысэтащэрэт
умычысэтащэрэт
мычысэтащэрэт
дымычысэтащэрэт
фымычысэтащэрэт
мычысэтащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сычысэтагъэнщ
учысэтагъэнщ
чысэтагъэнщ
дычысэтагъэнщ
фычысэтагъэнщ
чысэтагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сычысэтагъэнкъым
учысэтагъэнкъым
чысэтагъэнкъым
дычысэтагъэнкъым
фычысэтагъэнкъым
чысэтагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сычысэтагъэнт
учысэтагъэнт
чысэтагъэнт
дычысэтагъэнт
фычысэтагъэнт
чысэтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сычысэтагъэнтэкъым
учысэтагъэнтэкъым
чысэтагъэнтэкъым
дычысэтагъэнтэкъым
фычысэтагъэнтэкъым
чысэтагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сычысэтагъэн
учысэтагъэн
чысэтагъэн
дычысэтагъэн
фычысэтагъэн
чысэтагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сычысэтагъэнкъэ
учысэтагъэнкъэ
чысэтагъэнкъэ
дычысэтагъэнкъэ
фычысэтагъэнкъэ
чысэтагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сычысэтагъэнт
учысэтагъэнт
чысэтагъэнт
дычысэтагъэнт
фычысэтагъэнт
чысэтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сычысэтагъэнтэкъэ
учысэтагъэнтэкъэ
чысэтагъэнтэкъэ
дычысэтагъэнтэкъэ
фычысэтагъэнтэкъэ
чысэтагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сычысэтагъэнущ
учысэтагъэнущ
чысэтагъэнущ
дычысэтагъэнущ
фычысэтагъэнущ
чысэтагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сычысэтагъэнукъым
учысэтагъэнукъым
чысэтагъэнукъым
дычысэтагъэнукъым
фычысэтагъэнукъым
чысэтагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сычысэтагъэнут
учысэтагъэнут
чысэтагъэнут
дычысэтагъэнут
фычысэтагъэнут
чысэтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сычысэтагъэнутэкъым
учысэтагъэнутэкъым
чысэтагъэнутэкъым
дычысэтагъэнутэкъым
фычысэтагъэнутэкъым
чысэтагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сычысэтагъэну
учысэтагъэну
чысэтагъэну
дычысэтагъэну
фычысэтагъэну
чысэтагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сычысэтагъэнукъэ
учысэтагъэнукъэ
чысэтагъэнукъэ
дычысэтагъэнукъэ
фычысэтагъэнукъэ
чысэтагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сычысэтагъэнут
учысэтагъэнут
чысэтагъэнут
дычысэтагъэнут
фычысэтагъэнут
чысэтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сычысэтагъэнутэкъэ
учысэтагъэнутэкъэ
чысэтагъэнутэкъэ
дычысэтагъэнутэкъэ
фычысэтагъэнутэкъэ
чысэтагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сычысатэ
учысатэ
чысатэ
дычысатэ
фычысатэ
чысатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымычысатэ
умычысатэ
мычысатэ
дымычысатэ
фымычысатэ
мычысатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сычысэта
учысэта
чысэта
дычысэта
фычысэта
чысэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымычысэта
умычысэта
мычысэта
дымычысэта
фымычысэта
мычысэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сычысэтэгъа
учысэтэгъа
чысэтэгъа
дычысэтэгъа
фычысэтэгъа
чысэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымычысэтэгъа
умычысэтэгъа
мычысэтэгъа
дымычысэтэгъа
фымычысэтэгъа
мычысэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сычысэтэн
учысэтэн
чысэтэн
дычысэтэн
фычысэтэн
чысэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымычысэтэн
умычысэтэн
мычысэтэн
дымычысэтэн
фымычысэтэн
мычысэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сычысэтэну
учысэтэну
чысэтэну
дычысэтэну
фычысэтэну
чысэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымычысэтэну
умычысэтэну
мычысэтэну
дымычысэтэну
фымычысэтэну
мычысэтэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрычысатэ
узэрычысатэ
зэрычысатэ
дызэрычысатэ
фызэрычысатэ
зэрычысатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымычысатэ
узэрымычысатэ
зэрымычысатэ
дызэрымычысатэ
фызэрымычысатэ
мызэрычысатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрычысэта
узэрычысэта
зэрычысэта
дызэрычысэта
фызэрычысэта
зэрычысэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымычысэта
узэрымычысэта
зэрымычысэта
дызэрымычысэта
фызэрымычысэта
зэрымычысэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрычысэтэгъа
узэрычысэтэгъа
зэрычысэтэгъа
дызэрычысэтэгъа
фызэрычысэтэгъа
зэрычысэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымычысэтэгъа
узэрымычысэтэгъа
зэрымычысэтэгъа
дызэрымычысэтэгъа
фызэрымычысэтэгъа
зэрымычысэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрычысэтэн
узэрычысэтэн
зэрычысэтэн
дызэрычысэтэн
фызэрычысэтэн
зэрычысэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымычысэтэн
узэрымычысэтэн
зэрымычысэтэн
дызэрымычысэтэн
фызэрымычысэтэн
зэрымычысэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрычысэтэну
узэрычысэтэну
зэрычысэтэну
дызэрычысэтэну
фызэрычысэтэну
зэрычысэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымычысэтэну
узэрымычысэтэну
зэрымычысэтэну
дызэрымычысэтэну
фызэрымычысэтэну
зэрымычысэтэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщычысатэ
ущычысатэ
щычысатэ
дыщычысатэ
фыщычысатэ
щычысатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымычысатэ
ущымычысатэ
щымычысатэ
дыщымычысатэ
фыщымычысатэ
щымычысатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщычысэта
ущычысэта
щычысэта
дыщычысэта
фыщычысэта
щычысэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымычысэта
ущымычысэта
щымычысэта
дыщымычысэта
фыщымычысэта
щымычысэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщычысэтэгъа
ущычысэтэгъа
щычысэтэгъа
дыщычысэтэгъа
фыщычысэтэгъа
щычысэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымычысэтэгъа
ущымычысэтэгъа
щымычысэтэгъа
дыщымычысэтэгъа
фыщымычысэтэгъа
щымычысэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщычысэтэн
ущычысэтэн
щычысэтэн
дыщычысэтэн
фыщычысэтэн
щычысэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымычысэтэн
ущымычысэтэн
щымычысэтэн
дыщымычысэтэн
фыщымычысэтэн
щымычысэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщычысэтэну
ущычысэтэну
щычысэтэну
дыщычысэтэну
фыщычысэтэну
щычысэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымычысэтэну
ущымычысэтэну
щымычысэтэну
дыщымычысэтэну
фыщымычысэтэну
щымычысэтэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэчысатэ
уздэчысатэ
здэчысатэ
дыздэчысатэ
фыздэчысатэ
здэчысатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмычысатэ
уздэмычысатэ
здэмычысатэ
дыздэмычысатэ
фыздэмычысатэ
здэмычысатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэчысэта
уздэчысэта
здэчысэта
дыздэчысэта
фыздэчысэта
здэчысэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмычысэта
уздэмычысэта
здэмычысэта
дыздэмычысэта
фыздэмычысэта
здэмычысэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэчысэтэгъа
уздэчысэтэгъа
здэчысэтэгъа
дыздэчысэтэгъа
фыздэчысэтэгъа
здэчысэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмычысэтэгъа
уздэмычысэтэгъа
здэмычысэтэгъа
дыздэмычысэтэгъа
фыздэмычысэтэгъа
здэмычысэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэчысэтэн
уздэчысэтэн
здэчысэтэн
дыздэчысэтэн
фыздэчысэтэн
здэчысэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмычысэтэн
уздэмычысэтэн
здэмычысэтэн
дыздэмычысэтэн
фыздэмычысэтэн
здэмычысэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэчысэтэну
уздэчысэтэну
здэчысэтэну
дыздэчысэтэну
фыздэчысэтэну
здэчысэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмычысэтэну
уздэмычысэтэну
здэмычысэтэну
дыздэмычысэтэну
фыздэмычысэтэну
здэмычысэтэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэчысатэ
ущӀэчысатэ
щӀэчысатэ
дыщӀэчысатэ
фыщӀэчысатэ
щӀэчысатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмычысатэ
ущӀэмычысатэ
щӀэмычысатэ
дыщӀэмычысатэ
фыщӀэмычысатэ
щӀэмычысатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэчысэта
ущӀэчысэта
щӀэчысэта
дыщӀэчысэта
фыщӀэчысэта
щӀэчысэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмычысэта
ущӀэмычысэта
щӀэмычысэта
дыщӀэмычысэта
фыщӀэмычысэта
щӀэмычысэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэчысэтэгъа
ущӀэчысэтэгъа
щӀэчысэтэгъа
дыщӀэчысэтэгъа
фыщӀэчысэтэгъа
щӀэчысэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмычысэтэгъа
ущӀэмычысэтэгъа
щӀэмычысэтэгъа
дыщӀэмычысэтэгъа
фыщӀэмычысэтэгъа
щӀэмычысэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэчысэтэн
ущӀэчысэтэн
щӀэчысэтэн
дыщӀэчысэтэн
фыщӀэчысэтэн
щӀэчысэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмычысэтэн
ущӀэмычысэтэн
щӀэмычысэтэн
дыщӀэмычысэтэн
фыщӀэмычысэтэн
щӀэмычысэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэчысэтэну
ущӀэчысэтэну
щӀэчысэтэну
дыщӀэчысэтэну
фыщӀэчысэтэну
щӀэчысэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмычысэтэну
ущӀэмычысэтэну
щӀэмычысэтэну
дыщӀэмычысэтэну
фыщӀэмычысэтэну
щӀэмычысэтэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сычысатэу
учысатэу
чысатэу
дычысатэу
фычысатэу
чысатэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымычысатэу
умычысатэу
мычысатэу
дымычысатэу
фымычысатэу
мычысатэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сычысэтауэ
учысэтауэ
чысэтауэ
дычысэтауэ
фычысэтауэ
чысэтауэ / чысэта(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымычысэтауэ
умычысэтауэ
мычысэтауэ
дымычысэтауэ
фымычысэтауэ
мычысэтауэ(хэ) / мычысэта(хэ)у
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сычысатэурэ
учысатэурэ
чысатэурэ
дычысатэурэ
фычысатэурэ
чысатэ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымычысатэурэ
умычысатэурэ
мычысатэурэ
дымычысатэурэ
фымычысатэурэ
мычысатэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[чысат]э
[чысат]эр
--
[чысат]эхэр
Эргативнэ:
[чысат]э
[чысат]эм
--
[чысат]эхэм
Послеложнэ:
[чысат]экӀэ
[чысат]эмкӀэ
[чысат]эхэкӀэ
[чысат]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[чысат]эуэ
[чысат]эрауэ
[чысат]эхэу
[чысат]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[чысэт]а
[чысэт]ар
--
[чысэт]ахэр
Эргативнэ:
[чысэт]а
[чысэт]ам
--
[чысэт]ахэм
Послеложнэ:
[чысэт]акӀэ
[чысэт]амкӀэ
[чысэт]ахэкӀэ
[чысэт]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[чысэт]ауэ
[чысэт]арауэ
[чысэт]ахэу
[чысэт]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[чысэт]эн
[чысэт]эныр
--
[чысэт]энхэр
Эргативнэ:
[чысэт]эн
[чысэт]эным
--
[чысэт]энхэм
Послеложнэ:
[чысэт]энкӀэ
[чысэт]энымкӀэ
[чысэт]энхэкӀэ
[чысэт]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[чысэт]эну
[чысэт]энырауэ
[чысэт]энхэу
[чысэт]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[чысэт]эну
[чысэт]энур
--
[чысэт]энухэр
Эргативнэ:
[чысэт]эну
[чысэт]энум
--
[чысэт]энухэм
Послеложнэ:
[чысэт]энукӀэ
[чысэт]энумкӀэ
[чысэт]энухэкӀэ
[чысэт]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[чысэт]энууэ
[чысэт]энурауэ
[чысэт]энухэу
[чысэт]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Жьыбгъэм, щӀыӀэм къыхэкӀыу щӀыфэр зэпытхъын, пхъашэ хъун.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
чысэтэн: crack, chap
Ӏэхэри, напэри чысэтащ: my hands and face became chapped.
УРЫСЫБЗЭ
чысэтэн: трескаться
Ӏэхэри, напэри чысэтащ: потрескались руки и лицо.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.