Wt/kbd/цӏэ

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > цӏэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [tʹsɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [цӀ] + -э

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: цӀэ цӀэр -- цӀэхэр
Эргативнэ: цӀэ цӀэм -- цӀэхэм
Послеложнэ: цӀэкӀэ цӀэмкӀэ цӀэхэкӀэ цӀэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: цӀэуэ цӀэрауэ цӀэхэу цӀэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Къалъхуа нэужь иреджэну фӀащыр.
  2. Зыгуэрым и къулыкъур, щӀэныгъэр кърагъэлъэгъуэну фӀащ.
  3. Хьэпшыпхэм, псэущхьэхэм, къэхъукъащӀэхэм, н. къ. фӀащауэ зэреджэ.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Зи цӀэр жаӀэу, зи щхьэр лъапӀэу Сызылъыхъуэр уэ уи нысэщ. Къэбэрдей, альманах
  • ЦӀыхур лӀэмэ, и цӀэр къонэри, выр лӀэмэ, и фэр къонэ. Псалъэжьхэр
  • Нэгумэм дин еджапӀэр къеухри молэ цӀэр кърат. Адыгэ народым и тхыдэ
  • КӀыгуугу и цӀэ иреӀуэж. Псалъэжьхэр
  • - Мы сывгъэшхар хуабжьу сигу ирихьащи, емыкӀу сыкъэвмыщӀу и цӀэр къызжефӀэ, - жиӀащ Бэджынэ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • цӏэ: 1. name 2. rank 3. title
УРЫСЫБЗЭ
  • цӏэ: 1. имя 2. звание 3. название

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [tʹsɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [цӀ] + -э

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: цӀэ цӀэр -- цӀэхэр
Эргативнэ: цӀэ цӀэм -- цӀэхэм
Послеложнэ: цӀэкӀэ цӀэмкӀэ цӀэхэкӀэ цӀэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: цӀэуэ цӀэрауэ цӀэхэу цӀэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Мыкъэбзэныгъэм къыхэкӀыу цӀыхухэм, Ӏэщхэм, джэдкъазхэм, н. къ. яхищӀэ хабзэ хьэпщхупщ цӀыкӀу.

ЩАПХЪЭХЭР

  • - Ашэщауэхэ щышу зы делэжь къэнащи щӀыунащхьэм цӀэ йоплъри тесщ, - жиӀэрт иныжьым. ӀуэрыӀуатэ, фольклор

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • цӏэ: louse (insect)
УРЫСЫБЗЭ
  • цӏэ: вошь

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.