АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "хэхъуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хэхъуэн
щымыӀэныгъэ:
хэмыхъуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэн
ухэхъуэн
хэхъуэн
дыхэхъуэн
фыхэхъуэн
хэхъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэн
ухэмыхъуэн
хэмыхъуэн
дыхэмыхъуэн
фыхэмыхъуэн
хэмыхъуэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хэхъуэ!
фыхэхъуэ!
щымыӀэныгъэ:
ухэмыхъуэ!
фыхэмыхъуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхрехъуэ
ухрехъуэ
хрехъуэ
дыхрехъуэ
фыхрехъуэ
хрехъуэ
щымыӀэныгъэ:
сыхремыхъуэ
ухремыхъуэ
хремыхъуэ
дыхремыхъуэ
фыхремыхъуэ
хремыхъуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхохъуэ(р)
ухохъуэ(р)
хохъуэ(р)
дыхохъуэ(р)
фыхохъуэ(р)
хохъуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэркъым
ухэхъуэркъым
хэхъуэркъым
дыхэхъуэркъым
фыхэхъуэркъым
хэхъуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэрт
ухэхъуэрт
хэхъуэрт
дыхэхъуэрт
фыхэхъуэрт
хэхъуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэртэкъым
ухэхъуэртэкъым
хэхъуэртэкъым
дыхэхъуэртэкъым
фыхэхъуэртэкъым
хэхъуэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуащ
ухэхъуащ
хэхъуащ
дыхэхъуащ
фыхэхъуащ
хэхъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуакъым
ухэхъуакъым
хэхъуакъым
дыхэхъуакъым
фыхэхъуакъым
хэхъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуат
ухэхъуат
хэхъуат
дыхэхъуат
фыхэхъуат
хэхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуатэкъым
ухэхъуатэкъым
хэхъуатэкъым
дыхэхъуатэкъым
фыхэхъуатэкъым
хэхъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэгъащ
ухэхъуэгъащ
хэхъуэгъащ
дыхэхъуэгъащ
фыхэхъуэгъащ
хэхъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэгъакъым
ухэхъуэгъакъым
хэхъуэгъакъым
дыхэхъуэгъакъым
фыхэхъуэгъакъым
хэхъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэгъат
ухэхъуэгъат
хэхъуэгъат
дыхэхъуэгъат
фыхэхъуэгъат
хэхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэгъатэкъым
ухэхъуэгъатэкъым
хэхъуэгъатэкъым
дыхэхъуэгъатэкъым
фыхэхъуэгъатэкъым
хэхъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэщ
ухэхъуэщ
хэхъуэщ
дыхэхъуэщ
фыхэхъуэщ
хэхъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэкъым
ухэхъуэкъым
хэхъуэкъым
дыхэхъуэкъым
фыхэхъуэкъым
хэхъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэт
ухэхъуэт
хэхъуэт
дыхэхъуэт
фыхэхъуэт
хэхъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэтэкъым
ухэхъуэтэкъым
хэхъуэтэкъым
дыхэхъуэтэкъым
фыхэхъуэтэкъым
хэхъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнщ
ухэхъуэнщ
хэхъуэнщ
дыхэхъуэнщ
фыхэхъуэнщ
хэхъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнкъым
ухэхъуэнкъым
хэхъуэнкъым
дыхэхъуэнкъым
фыхэхъуэнкъым
хэхъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнущ
ухэхъуэнущ
хэхъуэнущ
дыхэхъуэнущ
фыхэхъуэнущ
хэхъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнукъым
ухэхъуэнукъым
хэхъуэнукъым
дыхэхъуэнукъым
фыхэхъуэнукъым
хэхъуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэрэ
ухэхъуэрэ
хэхъуэрэ
дыхэхъуэрэ
фыхэхъуэрэ
хэхъуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэркъэ
ухэхъуэркъэ
хэхъуэркъэ
дыхэхъуэркъэ
фыхэхъуэркъэ
хэхъуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэрт
ухэхъуэрт
хэхъуэрт
дыхэхъуэрт
фыхэхъуэрт
хэхъуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэртэкъэ
ухэхъуэртэкъэ
хэхъуэртэкъэ
дыхэхъуэртэкъэ
фыхэхъуэртэкъэ
хэхъуэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуа
ухэхъуа
хэхъуа
дыхэхъуа
фыхэхъуа
хэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуакъэ
ухэхъуакъэ
хэхъуакъэ
дыхэхъуакъэ
фыхэхъуакъэ
хэхъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуат
ухэхъуат
хэхъуат
дыхэхъуат
фыхэхъуат
хэхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуатэкъэ
ухэхъуатэкъэ
хэхъуатэкъэ
дыхэхъуатэкъэ
фыхэхъуатэкъэ
хэхъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэгъа
ухэхъуэгъа
хэхъуэгъа
дыхэхъуэгъа
фыхэхъуэгъа
хэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэгъакъэ
ухэхъуэгъакъэ
хэхъуэгъакъэ
дыхэхъуэгъакъэ
фыхэхъуэгъакъэ
хэхъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэгъат
ухэхъуэгъат
хэхъуэгъат
дыхэхъуэгъат
фыхэхъуэгъат
хэхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэгъатэкъэ
ухэхъуэгъатэкъэ
хэхъуэгъатэкъэ
дыхэхъуэгъатэкъэ
фыхэхъуэгъатэкъэ
хэхъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэ
ухэхъуэ
хэхъуэ
дыхэхъуэ
фыхэхъуэ
хэхъуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэкъэ
ухэхъуэкъэ
хэхъуэкъэ
дыхэхъуэкъэ
фыхэхъуэкъэ
хэхъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэт
ухэхъуэт
хэхъуэт
дыхэхъуэт
фыхэхъуэт
хэхъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэтэкъэ
ухэхъуэтэкъэ
хэхъуэтэкъэ
дыхэхъуэтэкъэ
фыхэхъуэтэкъэ
хэхъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэн
ухэхъуэн
хэхъуэн
дыхэхъуэн
фыхэхъуэн
хэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнкъэ
ухэхъуэнкъэ
хэхъуэнкъэ
дыхэхъуэнкъэ
фыхэхъуэнкъэ
хэхъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэну
ухэхъуэну
хэхъуэну
дыхэхъуэну
фыхэхъуэну
хэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнукъэ
ухэхъуэнукъэ
хэхъуэнукъэ
дыхэхъуэнукъэ
фыхэхъуэнукъэ
хэхъуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэмэ
ухэхъуэмэ
хэхъуэмэ
дыхэхъуэмэ
фыхэхъуэмэ
хэхъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэмэ
ухэмыхъуэмэ
хэмыхъуэмэ
дыхэмыхъуэмэ
фыхэмыхъуэмэ
хэмыхъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуамэ
ухэхъуамэ
хэхъуамэ
дыхэхъуамэ
фыхэхъуамэ
хэхъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуамэ
ухэмыхъуамэ
хэмыхъуамэ
дыхэмыхъуамэ
фыхэмыхъуамэ
мыхъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэгъамэ
ухэхъуэгъамэ
хэхъуэгъамэ
дыхэхъуэгъамэ
фыхэхъуэгъамэ
хэхъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэгъамэ
ухэмыхъуэгъамэ
хэмыхъуэгъамэ
дыхэмыхъуэгъамэ
фыхэмыхъуэгъамэ
хэмыхъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнмэ
ухэхъуэнмэ
хэхъуэнмэ
дыхэхъуэнмэ
фыхэхъуэнмэ
хэхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэнмэ
ухэмыхъуэнмэ
хэмыхъуэнмэ
дыхэмыхъуэнмэ
фыхэмыхъуэнмэ
хэмыхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнумэ
ухэхъуэнумэ
хэхъуэнумэ
дыхэхъуэнумэ
фыхэхъуэнумэ
хэхъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэнумэ
ухэмыхъуэнумэ
хэмыхъуэнумэ
дыхэмыхъуэнумэ
фыхэмыхъуэнумэ
хэмыхъуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэтэмэ
ухэхъуэтэмэ
хэхъуэтэмэ
дыхэхъуэтэмэ
фыхэхъуэтэмэ
хэхъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэтэмэ
ухэмыхъуэтэмэ
хэмыхъуэтэмэ
дыхэмыхъуэтэмэ
фыхэмыхъуэтэмэ
хэмыхъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуатэмэ
ухэхъуатэмэ
хэхъуатэмэ
дыхэхъуатэмэ
фыхэхъуатэмэ
хэхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуатэмэ
ухэмыхъуатэмэ
хэмыхъуатэмэ
дыхэмыхъуатэмэ
фыхэмыхъуатэмэ
хэмыхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэгъатэмэ
ухэхъуэгъатэмэ
хэхъуэгъатэмэ
дыхэхъуэгъатэмэ
фыхэхъуэгъатэмэ
хэхъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэгъатэмэ
ухэмыхъуэгъатэмэ
хэмыхъуэгъатэмэ
дыхэмыхъуэгъатэмэ
фыхэмыхъуэгъатэмэ
хэмыхъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнтэмэ
ухэхъуэнтэмэ
хэхъуэнтэмэ
дыхэхъуэнтэмэ
фыхэхъуэнтэмэ
хэхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэнтэмэ
ухэмыхъуэнтэмэ
хэмыхъуэнтэмэ
дыхэмыхъуэнтэмэ
фыхэмыхъуэнтэмэ
хэмыхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнутэмэ
ухэхъуэнутэмэ
хэхъуэнутэмэ
дыхэхъуэнутэмэ
фыхэхъуэнутэмэ
хэхъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэнутэмэ
ухэмыхъуэнутэмэ
хэмыхъуэнутэмэ
дыхэмыхъуэнутэмэ
фыхэмыхъуэнутэмэ
хэмыхъуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнт
ухэхъуэнт
хэхъуэнт
дыхэхъуэнт
фыхэхъуэнт
хэхъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнтэкъым
ухэхъуэнтэкъым
хэхъуэнтэкъым
дыхэхъуэнтэкъым
фыхэхъуэнтэкъым
хэхъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнут
ухэхъуэнут
хэхъуэнут
дыхэхъуэнут
фыхэхъуэнут
хэхъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнутэкъым
ухэхъуэнутэкъым
хэхъуэнутэкъым
дыхэхъуэнутэкъым
фыхэхъуэнутэкъым
хэхъуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэми
ухэхъуэми
хэхъуэми
дыхэхъуэми
фыхэхъуэми
хэхъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэми
ухэмыхъуэми
хэмыхъуэми
дыхэмыхъуэми
фыхэмыхъуэми
хэмыхъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуами
ухэхъуами
хэхъуами
дыхэхъуами
фыхэхъуами
хэхъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуами
ухэмыхъуами
хэмыхъуами
дыхэмыхъуами
фыхэмыхъуами
хэмыхъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэгъами
ухэхъуэгъами
хэхъуэгъами
дыхэхъуэгъами
фыхэхъуэгъами
хэхъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэгъами
ухэмыхъуэгъами
хэмыхъуэгъами
дыхэмыхъуэгъами
фыхэмыхъуэгъами
хэмыхъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнми
ухэхъуэнми
хэхъуэнми
дыхэхъуэнми
фыхэхъуэнми
хэхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэнми
ухэмыхъуэнми
хэмыхъуэнми
дыхэмыхъуэнми
фыхэмыхъуэнми
хэмыхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнуми
ухэхъуэнуми
хэхъуэнуми
дыхэхъуэнуми
фыхэхъуэнуми
хэхъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэнуми
ухэмыхъуэнуми
хэмыхъуэнуми
дыхэмыхъуэнуми
фыхэмыхъуэнуми
хэмыхъуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэтэми
ухэхъуэтэми
хэхъуэтэми
дыхэхъуэтэми
фыхэхъуэтэми
хэхъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэтэми
ухэмыхъуэтэми
хэмыхъуэтэми
дыхэмыхъуэтэми
фыхэмыхъуэтэми
хэмыхъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуатэми
ухэхъуатэми
хэхъуатэми
дыхэхъуатэми
фыхэхъуатэми
хэхъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуатэми
ухэмыхъуатэми
хэмыхъуатэми
дыхэмыхъуатэми
фыхэмыхъуатэми
хэмыхъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэгъатэми
ухэхъуэгъатэми
хэхъуэгъатэми
дыхэхъуэгъатэми
фыхэхъуэгъатэми
хэхъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэгъатэми
ухэмыхъуэгъатэми
хэмыхъуэгъатэми
дыхэмыхъуэгъатэми
фыхэмыхъуэгъатэми
хэмыхъуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнтэми
ухэхъуэнтэми
хэхъуэнтэми
дыхэхъуэнтэми
фыхэхъуэнтэми
хэхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэнтэми
ухэмыхъуэнтэми
хэмыхъуэнтэми
дыхэмыхъуэнтэми
фыхэмыхъуэнтэми
хэмыхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэхъуэнутэми
ухэхъуэнутэми
хэхъуэнутэми
дыхэхъуэнутэми
фыхэхъуэнутэми
хэхъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуэнутэми
ухэмыхъуэнутэми
хэмыхъуэнутэми
дыхэмыхъуэнутэми
фыхэмыхъуэнутэми
хэмыхъуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэхъуаи
ухэхъуаи
хэхъуаи
дыхэхъуаи
фыхэхъуаи
хэхъуаи
щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуакъыми
ухэхъуакъыми
хэхъуакъыми
дыхэхъуакъыми
фыхэхъуакъыми
хэхъуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэхъуащэрэт
ухэхъуащэрэт
хэхъуащэрэт
дыхэхъуащэрэт
фыхэхъуащэрэт
хэхъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыхъуащэрэт
ухэмыхъуащэрэт
хэмыхъуащэрэт
дыхэмыхъуащэрэт
фыхэмыхъуащэрэт
хэмыхъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэнщ
ухэхъуагъэнщ
хэхъуагъэнщ
дыхэхъуагъэнщ
фыхэхъуагъэнщ
хэхъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэнкъым
ухэхъуагъэнкъым
хэхъуагъэнкъым
дыхэхъуагъэнкъым
фыхэхъуагъэнкъым
хэхъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэнт
ухэхъуагъэнт
хэхъуагъэнт
дыхэхъуагъэнт
фыхэхъуагъэнт
хэхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэнтэкъым
ухэхъуагъэнтэкъым
хэхъуагъэнтэкъым
дыхэхъуагъэнтэкъым
фыхэхъуагъэнтэкъым
хэхъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэн
ухэхъуагъэн
хэхъуагъэн
дыхэхъуагъэн
фыхэхъуагъэн
хэхъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэнкъэ
ухэхъуагъэнкъэ
хэхъуагъэнкъэ
дыхэхъуагъэнкъэ
фыхэхъуагъэнкъэ
хэхъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэнт
ухэхъуагъэнт
хэхъуагъэнт
дыхэхъуагъэнт
фыхэхъуагъэнт
хэхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэнтэкъэ
ухэхъуагъэнтэкъэ
хэхъуагъэнтэкъэ
дыхэхъуагъэнтэкъэ
фыхэхъуагъэнтэкъэ
хэхъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэнущ
ухэхъуагъэнущ
хэхъуагъэнущ
дыхэхъуагъэнущ
фыхэхъуагъэнущ
хэхъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэнукъым
ухэхъуагъэнукъым
хэхъуагъэнукъым
дыхэхъуагъэнукъым
фыхэхъуагъэнукъым
хэхъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэнут
ухэхъуагъэнут
хэхъуагъэнут
дыхэхъуагъэнут
фыхэхъуагъэнут
хэхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэнутэкъым
ухэхъуагъэнутэкъым
хэхъуагъэнутэкъым
дыхэхъуагъэнутэкъым
фыхэхъуагъэнутэкъым
хэхъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэну
ухэхъуагъэну
хэхъуагъэну
дыхэхъуагъэну
фыхэхъуагъэну
хэхъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэнукъэ
ухэхъуагъэнукъэ
хэхъуагъэнукъэ
дыхэхъуагъэнукъэ
фыхэхъуагъэнукъэ
хэхъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэнут
ухэхъуагъэнут
хэхъуагъэнут
дыхэхъуагъэнут
фыхэхъуагъэнут
хэхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэхъуагъэнутэкъэ
ухэхъуагъэнутэкъэ
хэхъуагъэнутэкъэ
дыхэхъуагъэнутэкъэ
фыхэхъуагъэнутэкъэ
хэхъуагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэхъуэ
ухэхъуэ
хэхъуэ
дыхэхъуэ
фыхэхъуэ
хэхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыхъуэ
ухэмыхъуэ
хэмыхъуэ
дыхэмыхъуэ
фыхэмыхъуэ
хэмыхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэхъуа
ухэхъуа
хэхъуа
дыхэхъуа
фыхэхъуа
хэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыхъуа
ухэмыхъуа
хэмыхъуа
дыхэмыхъуа
фыхэмыхъуа
хэмыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэхъуэгъа
ухэхъуэгъа
хэхъуэгъа
дыхэхъуэгъа
фыхэхъуэгъа
хэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыхъуэгъа
ухэмыхъуэгъа
хэмыхъуэгъа
дыхэмыхъуэгъа
фыхэмыхъуэгъа
хэмыхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэхъуэн
ухэхъуэн
хэхъуэн
дыхэхъуэн
фыхэхъуэн
хэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыхъуэн
ухэмыхъуэн
хэмыхъуэн
дыхэмыхъуэн
фыхэмыхъуэн
хэмыхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэхъуэну
ухэхъуэну
хэхъуэну
дыхэхъуэну
фыхэхъуэну
хэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыхъуэну
ухэмыхъуэну
хэмыхъуэну
дыхэмыхъуэну
фыхэмыхъуэну
хэмыхъуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэхъуэ
узэрыхэхъуэ
зэрыхэхъуэ
дызэрыхэхъуэ
фызэрыхэхъуэ
зэрыхэхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыхъуэ
узэрыхэмыхъуэ
зэрыхэмыхъуэ
дызэрыхэмыхъуэ
фызэрыхэмыхъуэ
зэрыхэмыхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэхъуа
узэрыхэхъуа
зэрыхэхъуа
дызэрыхэхъуа
фызэрыхэхъуа
зэрыхэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыхъуа
узэрыхэмыхъуа
зэрыхэмыхъуа
дызэрыхэмыхъуа
фызэрыхэмыхъуа
зэрыхэмыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэхъуэгъа
узэрыхэхъуэгъа
зэрыхэхъуэгъа
дызэрыхэхъуэгъа
фызэрыхэхъуэгъа
зэрыхэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыхъуэгъа
узэрыхэмыхъуэгъа
зэрыхэмыхъуэгъа
дызэрыхэмыхъуэгъа
фызэрыхэмыхъуэгъа
зэрыхэмыхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэхъуэн
узэрыхэхъуэн
зэрыхэхъуэн
дызэрыхэхъуэн
фызэрыхэхъуэн
зэрыхэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыхъуэн
узэрыхэмыхъуэн
зэрыхэмыхъуэн
дызэрыхэмыхъуэн
фызэрыхэмыхъуэн
зэрыхэмыхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэхъуэну
узэрыхэхъуэну
зэрыхэхъуэну
дызэрыхэхъуэну
фызэрыхэхъуэну
зэрыхэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыхъуэну
узэрыхэмыхъуэну
зэрыхэмыхъуэну
дызэрыхэмыхъуэну
фызэрыхэмыхъуэну
зэрыхэмыхъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэхъуэ
ущыхэхъуэ
щыхэхъуэ
дыщыхэхъуэ
фыщыхэхъуэ
щыхэхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыхъуэ
ущыхэмыхъуэ
щыхэмыхъуэ
дыщыхэмыхъуэ
фыщыхэмыхъуэ
щыхэмыхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэхъуа
ущыхэхъуа
щыхэхъуа
дыщыхэхъуа
фыщыхэхъуа
щыхэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыхъуа
ущыхэмыхъуа
щыхэмыхъуа
дыщыхэмыхъуа
фыщыхэмыхъуа
щыхэмыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэхъуэгъа
ущыхэхъуэгъа
щыхэхъуэгъа
дыщыхэхъуэгъа
фыщыхэхъуэгъа
щыхэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыхъуэгъа
ущыхэмыхъуэгъа
щыхэмыхъуэгъа
дыщыхэмыхъуэгъа
фыщыхэмыхъуэгъа
щыхэмыхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэхъуэн
ущыхэхъуэн
щыхэхъуэн
дыщыхэхъуэн
фыщыхэхъуэн
щыхэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыхъуэн
ущыхэмыхъуэн
щыхэмыхъуэн
дыщыхэмыхъуэн
фыщыхэмыхъуэн
щыхэмыхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэхъуэну
ущыхэхъуэну
щыхэхъуэну
дыщыхэхъуэну
фыщыхэхъуэну
щыхэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыхъуэну
ущыхэмыхъуэну
щыхэмыхъуэну
дыщыхэмыхъуэну
фыщыхэмыхъуэну
щыхэмыхъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэхъуэ
уздыхэхъуэ
здыхэхъуэ
дыздыхэхъуэ
фыздыхэхъуэ
здыхэхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыхъуэ
уздыхэмыхъуэ
здыхэмыхъуэ
дыздыхэмыхъуэ
фыздыхэмыхъуэ
здыхэмыхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэхъуа
уздыхэхъуа
здыхэхъуа
дыздыхэхъуа
фыздыхэхъуа
здыхэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыхъуа
уздыхэмыхъуа
здыхэмыхъуа
дыздыхэмыхъуа
фыздыхэмыхъуа
здыхэмыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэхъуэгъа
уздыхэхъуэгъа
здыхэхъуэгъа
дыздыхэхъуэгъа
фыздыхэхъуэгъа
здыхэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыхъуэгъа
уздыхэмыхъуэгъа
здыхэмыхъуэгъа
дыздыхэмыхъуэгъа
фыздыхэмыхъуэгъа
здыхэмыхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэхъуэн
уздыхэхъуэн
здыхэхъуэн
дыздыхэхъуэн
фыздыхэхъуэн
здыхэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыхъуэн
уздыхэмыхъуэн
здыхэмыхъуэн
дыздыхэмыхъуэн
фыздыхэмыхъуэн
здыхэмыхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэхъуэну
уздыхэхъуэну
здыхэхъуэну
дыздыхэхъуэну
фыздыхэхъуэну
здыхэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыхъуэну
уздыхэмыхъуэну
здыхэмыхъуэну
дыздыхэмыхъуэну
фыздыхэмыхъуэну
здыхэмыхъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэхъуэ
ущӀыхэхъуэ
щӀыхэхъуэ
дыщӀыхэхъуэ
фыщӀыхэхъуэ
щӀыхэхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыхъуэ
ущӀыхэмыхъуэ
щӀыхэмыхъуэ
дыщӀыхэмыхъуэ
фыщӀыхэмыхъуэ
щӀыхэмыхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэхъуа
ущӀыхэхъуа
щӀыхэхъуа
дыщӀыхэхъуа
фыщӀыхэхъуа
щӀыхэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыхъуа
ущӀыхэмыхъуа
щӀыхэмыхъуа
дыщӀыхэмыхъуа
фыщӀыхэмыхъуа
щӀыхэмыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэхъуэгъа
ущӀыхэхъуэгъа
щӀыхэхъуэгъа
дыщӀыхэхъуэгъа
фыщӀыхэхъуэгъа
щӀыхэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыхъуэгъа
ущӀыхэмыхъуэгъа
щӀыхэмыхъуэгъа
дыщӀыхэмыхъуэгъа
фыщӀыхэмыхъуэгъа
щӀыхэмыхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэхъуэн
ущӀыхэхъуэн
щӀыхэхъуэн
дыщӀыхэхъуэн
фыщӀыхэхъуэн
щӀыхэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыхъуэн
ущӀыхэмыхъуэн
щӀыхэмыхъуэн
дыщӀыхэмыхъуэн
фыщӀыхэмыхъуэн
щӀыхэмыхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэхъуэну
ущӀыхэхъуэну
щӀыхэхъуэну
дыщӀыхэхъуэну
фыщӀыхэхъуэну
щӀыхэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыхъуэну
ущӀыхэмыхъуэну
щӀыхэмыхъуэну
дыщӀыхэмыхъуэну
фыщӀыхэмыхъуэну
щӀыхэмыхъуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэхъуэу
ухэхъуэу
хэхъуэу
дыхэхъуэу
фыхэхъуэу
хэхъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыхъуэу
ухэмыхъуэу
хэмыхъуэу
дыхэмыхъуэу
фыхэмыхъуэу
хэмыхъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэхъуауэ
ухэхъуауэ
хэхъуауэ
дыхэхъуауэ
фыхэхъуауэ
хэхъуауэ / хэхъуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыхъуауэ
ухэмыхъуауэ
хэмыхъуауэ
дыхэмыхъуауэ
фыхэмыхъуауэ
хэмыхъуауэ(хэ) / хэмыхъуа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыхэхъуэурэ
ухэхъуэурэ
хэхъуэурэ
дыхэхъуэурэ
фыхэхъуэурэ
хэхъуэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыхэмыхъуэурэ
ухэмыхъуэурэ
хэмыхъуэурэ
дыхэмыхъуэурэ
фыхэмыхъуэурэ
хэмыхъуэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпхохъуэ
сыхохъуэ
--
сыфхохъуэ
сахохъуэ
уэ
усхохъуэ
--
ухохъуэ
утхохъуэ
--
уахохъуэ
ар
схохъуэ
пхохъуэ
хохъуэ
тхохъуэ
фхохъуэ
яхохъуэ
дэ
--
дыпхохъуэ
дыхохъуэ
--
дыфхохъуэ
дахохъуэ
фэ
фысхохъуэ
--
фыхохъуэ
фытхохъуэ
--
фахохъуэ
ахэр
схохъуэ(хэ)
пхохъуэ(хэ)
хохъуэ(хэ)
тхохъуэ(хэ)
фхохъуэ(хэ)
яхохъуэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хъу]э
[хъу]эр
--
[хъу]эхэр
Эргативнэ:
[хъу]э
[хъу]эм
--
[хъу]эхэм
Послеложнэ:
[хъу]экӀэ
[хъу]эмкӀэ
[хъу]эхэкӀэ
[хъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хъу]эуэ
[хъу]эрауэ
[хъу]эхэу
[хъу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хъу]а
[хъу]ар
--
[хъу]ахэр
Эргативнэ:
[хъу]а
[хъу]ам
--
[хъу]ахэм
Послеложнэ:
[хъу]акӀэ
[хъу]амкӀэ
[хъу]ахэкӀэ
[хъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хъу]ауэ
[хъу]арауэ
[хъу]ахэу
[хъу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хъу]эн
[хъу]эныр
--
[хъу]энхэр
Эргативнэ:
[хъу]эн
[хъу]эным
--
[хъу]энхэм
Послеложнэ:
[хъу]энкӀэ
[хъу]энымкӀэ
[хъу]энхэкӀэ
[хъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хъу]эну
[хъу]энырауэ
[хъу]энхэу
[хъу]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хъу]эну
[хъу]энур
--
[хъу]энухэр
Эргативнэ:
[хъу]эну
[хъу]энум
--
[хъу]энухэм
Послеложнэ:
[хъу]энукӀэ
[хъу]энумкӀэ
[хъу]энухэкӀэ
[хъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хъу]энууэ
[хъу]энурауэ
[хъу]энухэу
[хъу]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Нэхъ ин хъун, нэхъ лъагэ хъун.
Нэхъыбэ хъун, зиужьын.
ЩАПХЪЭХЭР
Мывэм къыдаха щӀалэ цӀыкӀур хуабжьу хэхъуэрт. Нартхэр
Мэлычыпхъу цӀыкӀур хэхъуакъым. Хэмыхъуэу къэна пэтми, Ӏущ дыдэ, дахэ хъуащ. Къэбэрдей поэзием и антологие
Абы [Анэм] иӀэ гухэщӀым хэхъуэрт, и псэм хьэзабыр иригъэшэчу. Къэбэрдей, альманах
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
хэхъуэн: 1. grow (about a person, animal, plant, etc.) 2. increase (quantitatively; in size, in volume)
УРЫСЫБЗЭ
хэхъуэн: 1. расти (о человеке, животном, растении и т. п.) 2. увеличиваться (количественно; в размерах, в объёме)
псалъафэ зэпыщӀахэр
Гур хэхъуэн
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: be spiritually uplifted, be filled with joy - about the heart
Урысыбзэ: испытать душевный подъём, радостью наполниться – о сердце
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
Тхьэгъэлэдж цӀыкӀухэм я пшыналъэ зэхуэмыдэм сыщӀэдэӀукӀыурэ сигу хэхъуэрт. ЩоджэнцӀыкӀу Алий
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.