Wt/kbd/хэхуэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > хэхуэн

Wt/kbd/хэхуэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [xɐ'xʷɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • хэ- + [ху] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "хэхуэн"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: хэхуэн
щымыӀэныгъэ: хэмыхуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэхуэн ухэхуэн хэхуэн дыхэхуэн фыхэхуэн хэхуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэн ухэмыхуэн хэмыхуэн дыхэмыхуэн фыхэмыхуэн хэмыхуэн(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: хэхуэ! фыхэхуэ!
щымыӀэныгъэ: ухэмыхуэ! фыхэмыхуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхрехуэ ухрехуэ хрехуэ дыхрехуэ фыхрехуэ хрехуэ
щымыӀэныгъэ: сыхремыхуэ ухремыхуэ хремыхуэ дыхремыхуэ фыхремыхуэ хремыхуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхохуэ(р) ухохуэ(р) хохуэ(р) дыхохуэ(р) фыхохуэ(р) хохуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэркъым ухэхуэркъым хэхуэркъым дыхэхуэркъым фыхэхуэркъым хэхуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэхуэрт ухэхуэрт хэхуэрт дыхэхуэрт фыхэхуэрт хэхуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэртэкъым ухэхуэртэкъым хэхуэртэкъым дыхэхуэртэкъым фыхэхуэртэкъым хэхуэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэхуащ ухэхуащ хэхуащ дыхэхуащ фыхэхуащ хэхуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэхуакъым ухэхуакъым хэхуакъым дыхэхуакъым фыхэхуакъым хэхуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэхуат ухэхуат хэхуат дыхэхуат фыхэхуат хэхуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэхуатэкъым ухэхуатэкъым хэхуатэкъым дыхэхуатэкъым фыхэхуатэкъым хэхуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэгъащ ухэхуэгъащ хэхуэгъащ дыхэхуэгъащ фыхэхуэгъащ хэхуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэгъакъым ухэхуэгъакъым хэхуэгъакъым дыхэхуэгъакъым фыхэхуэгъакъым хэхуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэгъат ухэхуэгъат хэхуэгъат дыхэхуэгъат фыхэхуэгъат хэхуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэгъатэкъым ухэхуэгъатэкъым хэхуэгъатэкъым дыхэхуэгъатэкъым фыхэхуэгъатэкъым хэхуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыхэхуэщ ухэхуэщ хэхуэщ дыхэхуэщ фыхэхуэщ хэхуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэкъым ухэхуэкъым хэхуэкъым дыхэхуэкъым фыхэхуэкъым хэхуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыхэхуэт ухэхуэт хэхуэт дыхэхуэт фыхэхуэт хэхуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэтэкъым ухэхуэтэкъым хэхуэтэкъым дыхэхуэтэкъым фыхэхуэтэкъым хэхуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэнщ ухэхуэнщ хэхуэнщ дыхэхуэнщ фыхэхуэнщ хэхуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэнкъым ухэхуэнкъым хэхуэнкъым дыхэхуэнкъым фыхэхуэнкъым хэхуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэнущ ухэхуэнущ хэхуэнущ дыхэхуэнущ фыхэхуэнущ хэхуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэнукъым ухэхуэнукъым хэхуэнукъым дыхэхуэнукъым фыхэхуэнукъым хэхуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэрэ ухэхуэрэ хэхуэрэ дыхэхуэрэ фыхэхуэрэ хэхуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэркъэ ухэхуэркъэ хэхуэркъэ дыхэхуэркъэ фыхэхуэркъэ хэхуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэхуэрт ухэхуэрт хэхуэрт дыхэхуэрт фыхэхуэрт хэхуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэртэкъэ ухэхуэртэкъэ хэхуэртэкъэ дыхэхуэртэкъэ фыхэхуэртэкъэ хэхуэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэхуа ухэхуа хэхуа дыхэхуа фыхэхуа хэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэхуакъэ ухэхуакъэ хэхуакъэ дыхэхуакъэ фыхэхуакъэ хэхуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэхуат ухэхуат хэхуат дыхэхуат фыхэхуат хэхуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэхуатэкъэ ухэхуатэкъэ хэхуатэкъэ дыхэхуатэкъэ фыхэхуатэкъэ хэхуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэгъа ухэхуэгъа хэхуэгъа дыхэхуэгъа фыхэхуэгъа хэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэгъакъэ ухэхуэгъакъэ хэхуэгъакъэ дыхэхуэгъакъэ фыхэхуэгъакъэ хэхуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэгъат ухэхуэгъат хэхуэгъат дыхэхуэгъат фыхэхуэгъат хэхуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэгъатэкъэ ухэхуэгъатэкъэ хэхуэгъатэкъэ дыхэхуэгъатэкъэ фыхэхуэгъатэкъэ хэхуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыхэхуэ ухэхуэ хэхуэ дыхэхуэ фыхэхуэ хэхуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэкъэ ухэхуэкъэ хэхуэкъэ дыхэхуэкъэ фыхэхуэкъэ хэхуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыхэхуэт ухэхуэт хэхуэт дыхэхуэт фыхэхуэт хэхуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэтэкъэ ухэхуэтэкъэ хэхуэтэкъэ дыхэхуэтэкъэ фыхэхуэтэкъэ хэхуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэн ухэхуэн хэхуэн дыхэхуэн фыхэхуэн хэхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэнкъэ ухэхуэнкъэ хэхуэнкъэ дыхэхуэнкъэ фыхэхуэнкъэ хэхуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэну ухэхуэну хэхуэну дыхэхуэну фыхэхуэну хэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэнукъэ ухэхуэнукъэ хэхуэнукъэ дыхэхуэнукъэ фыхэхуэнукъэ хэхуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэмэ ухэхуэмэ хэхуэмэ дыхэхуэмэ фыхэхуэмэ хэхуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэмэ ухэмыхуэмэ хэмыхуэмэ дыхэмыхуэмэ фыхэмыхуэмэ хэмыхуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэхуамэ ухэхуамэ хэхуамэ дыхэхуамэ фыхэхуамэ хэхуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуамэ ухэмыхуамэ хэмыхуамэ дыхэмыхуамэ фыхэмыхуамэ мыхуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэхуэгъамэ ухэхуэгъамэ хэхуэгъамэ дыхэхуэгъамэ фыхэхуэгъамэ хэхуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэгъамэ ухэмыхуэгъамэ хэмыхуэгъамэ дыхэмыхуэгъамэ фыхэмыхуэгъамэ хэмыхуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэнмэ ухэхуэнмэ хэхуэнмэ дыхэхуэнмэ фыхэхуэнмэ хэхуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэнмэ ухэмыхуэнмэ хэмыхуэнмэ дыхэмыхуэнмэ фыхэмыхуэнмэ хэмыхуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэнумэ ухэхуэнумэ хэхуэнумэ дыхэхуэнумэ фыхэхуэнумэ хэхуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэнумэ ухэмыхуэнумэ хэмыхуэнумэ дыхэмыхуэнумэ фыхэмыхуэнумэ хэмыхуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэтэмэ ухэхуэтэмэ хэхуэтэмэ дыхэхуэтэмэ фыхэхуэтэмэ хэхуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэтэмэ ухэмыхуэтэмэ хэмыхуэтэмэ дыхэмыхуэтэмэ фыхэмыхуэтэмэ хэмыхуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэхуатэмэ ухэхуатэмэ хэхуатэмэ дыхэхуатэмэ фыхэхуатэмэ хэхуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуатэмэ ухэмыхуатэмэ хэмыхуатэмэ дыхэмыхуатэмэ фыхэмыхуатэмэ хэмыхуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэхуэгъатэмэ ухэхуэгъатэмэ хэхуэгъатэмэ дыхэхуэгъатэмэ фыхэхуэгъатэмэ хэхуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэгъатэмэ ухэмыхуэгъатэмэ хэмыхуэгъатэмэ дыхэмыхуэгъатэмэ фыхэмыхуэгъатэмэ хэмыхуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэнтэмэ ухэхуэнтэмэ хэхуэнтэмэ дыхэхуэнтэмэ фыхэхуэнтэмэ хэхуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэнтэмэ ухэмыхуэнтэмэ хэмыхуэнтэмэ дыхэмыхуэнтэмэ фыхэмыхуэнтэмэ хэмыхуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэнутэмэ ухэхуэнутэмэ хэхуэнутэмэ дыхэхуэнутэмэ фыхэхуэнутэмэ хэхуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэнутэмэ ухэмыхуэнутэмэ хэмыхуэнутэмэ дыхэмыхуэнутэмэ фыхэмыхуэнутэмэ хэмыхуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэнт ухэхуэнт хэхуэнт дыхэхуэнт фыхэхуэнт хэхуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэнтэкъым ухэхуэнтэкъым хэхуэнтэкъым дыхэхуэнтэкъым фыхэхуэнтэкъым хэхуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэнут ухэхуэнут хэхуэнут дыхэхуэнут фыхэхуэнут хэхуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэхуэнутэкъым ухэхуэнутэкъым хэхуэнутэкъым дыхэхуэнутэкъым фыхэхуэнутэкъым хэхуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэми ухэхуэми хэхуэми дыхэхуэми фыхэхуэми хэхуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэми ухэмыхуэми хэмыхуэми дыхэмыхуэми фыхэмыхуэми хэмыхуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэхуами ухэхуами хэхуами дыхэхуами фыхэхуами хэхуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуами ухэмыхуами хэмыхуами дыхэмыхуами фыхэмыхуами хэмыхуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэхуэгъами ухэхуэгъами хэхуэгъами дыхэхуэгъами фыхэхуэгъами хэхуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэгъами ухэмыхуэгъами хэмыхуэгъами дыхэмыхуэгъами фыхэмыхуэгъами хэмыхуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэнми ухэхуэнми хэхуэнми дыхэхуэнми фыхэхуэнми хэхуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэнми ухэмыхуэнми хэмыхуэнми дыхэмыхуэнми фыхэмыхуэнми хэмыхуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэнуми ухэхуэнуми хэхуэнуми дыхэхуэнуми фыхэхуэнуми хэхуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэнуми ухэмыхуэнуми хэмыхуэнуми дыхэмыхуэнуми фыхэмыхуэнуми хэмыхуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэтэми ухэхуэтэми хэхуэтэми дыхэхуэтэми фыхэхуэтэми хэхуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэтэми ухэмыхуэтэми хэмыхуэтэми дыхэмыхуэтэми фыхэмыхуэтэми хэмыхуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэхуатэми ухэхуатэми хэхуатэми дыхэхуатэми фыхэхуатэми хэхуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуатэми ухэмыхуатэми хэмыхуатэми дыхэмыхуатэми фыхэмыхуатэми хэмыхуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэхуэгъатэми ухэхуэгъатэми хэхуэгъатэми дыхэхуэгъатэми фыхэхуэгъатэми хэхуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэгъатэми ухэмыхуэгъатэми хэмыхуэгъатэми дыхэмыхуэгъатэми фыхэмыхуэгъатэми хэмыхуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэнтэми ухэхуэнтэми хэхуэнтэми дыхэхуэнтэми фыхэхуэнтэми хэхуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэнтэми ухэмыхуэнтэми хэмыхуэнтэми дыхэмыхуэнтэми фыхэмыхуэнтэми хэмыхуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэхуэнутэми ухэхуэнутэми хэхуэнутэми дыхэхуэнутэми фыхэхуэнутэми хэхуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуэнутэми ухэмыхуэнутэми хэмыхуэнутэми дыхэмыхуэнутэми фыхэмыхуэнутэми хэмыхуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэхуаи ухэхуаи хэхуаи дыхэхуаи фыхэхуаи хэхуаи
щымыӀэныгъэ: сыхэхуакъыми ухэхуакъыми хэхуакъыми дыхэхуакъыми фыхэхуакъыми хэхуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэхуащэрэт ухэхуащэрэт хэхуащэрэт дыхэхуащэрэт фыхэхуащэрэт хэхуащэрэт
щымыӀэныгъэ: сыхэмыхуащэрэт ухэмыхуащэрэт хэмыхуащэрэт дыхэмыхуащэрэт фыхэмыхуащэрэт хэмыхуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэхуагъэнщ ухэхуагъэнщ хэхуагъэнщ дыхэхуагъэнщ фыхэхуагъэнщ хэхуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэхуагъэнкъым ухэхуагъэнкъым хэхуагъэнкъым дыхэхуагъэнкъым фыхэхуагъэнкъым хэхуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэхуагъэнт ухэхуагъэнт хэхуагъэнт дыхэхуагъэнт фыхэхуагъэнт хэхуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэхуагъэнтэкъым ухэхуагъэнтэкъым хэхуагъэнтэкъым дыхэхуагъэнтэкъым фыхэхуагъэнтэкъым хэхуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэхуагъэн ухэхуагъэн хэхуагъэн дыхэхуагъэн фыхэхуагъэн хэхуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэхуагъэнкъэ ухэхуагъэнкъэ хэхуагъэнкъэ дыхэхуагъэнкъэ фыхэхуагъэнкъэ хэхуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэхуагъэнт ухэхуагъэнт хэхуагъэнт дыхэхуагъэнт фыхэхуагъэнт хэхуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэхуагъэнтэкъэ ухэхуагъэнтэкъэ хэхуагъэнтэкъэ дыхэхуагъэнтэкъэ фыхэхуагъэнтэкъэ хэхуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэхуагъэнущ ухэхуагъэнущ хэхуагъэнущ дыхэхуагъэнущ фыхэхуагъэнущ хэхуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэхуагъэнукъым ухэхуагъэнукъым хэхуагъэнукъым дыхэхуагъэнукъым фыхэхуагъэнукъым хэхуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэхуагъэнут ухэхуагъэнут хэхуагъэнут дыхэхуагъэнут фыхэхуагъэнут хэхуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэхуагъэнутэкъым ухэхуагъэнутэкъым хэхуагъэнутэкъым дыхэхуагъэнутэкъым фыхэхуагъэнутэкъым хэхуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэхуагъэну ухэхуагъэну хэхуагъэну дыхэхуагъэну фыхэхуагъэну хэхуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэхуагъэнукъэ ухэхуагъэнукъэ хэхуагъэнукъэ дыхэхуагъэнукъэ фыхэхуагъэнукъэ хэхуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэхуагъэнут ухэхуагъэнут хэхуагъэнут дыхэхуагъэнут фыхэхуагъэнут хэхуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэхуагъэнутэкъэ ухэхуагъэнутэкъэ хэхуагъэнутэкъэ дыхэхуагъэнутэкъэ фыхэхуагъэнутэкъэ хэхуагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыхэхуэ ухэхуэ хэхуэ дыхэхуэ фыхэхуэ хэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыхуэ ухэмыхуэ хэмыхуэ дыхэмыхуэ фыхэмыхуэ хэмыхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэхуа ухэхуа хэхуа дыхэхуа фыхэхуа хэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыхуа ухэмыхуа хэмыхуа дыхэмыхуа фыхэмыхуа хэмыхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэхуэгъа ухэхуэгъа хэхуэгъа дыхэхуэгъа фыхэхуэгъа хэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыхуэгъа ухэмыхуэгъа хэмыхуэгъа дыхэмыхуэгъа фыхэмыхуэгъа хэмыхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыхэхуэн ухэхуэн хэхуэн дыхэхуэн фыхэхуэн хэхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыхуэн ухэмыхуэн хэмыхуэн дыхэмыхуэн фыхэмыхуэн хэмыхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыхэхуэну ухэхуэну хэхуэну дыхэхуэну фыхэхуэну хэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыхуэну ухэмыхуэну хэмыхуэну дыхэмыхуэну фыхэмыхуэну хэмыхуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэхуэ узэрыхэхуэ зэрыхэхуэ дызэрыхэхуэ фызэрыхэхуэ зэрыхэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыхуэ узэрыхэмыхуэ зэрыхэмыхуэ дызэрыхэмыхуэ фызэрыхэмыхуэ зэрыхэмыхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэхуа узэрыхэхуа зэрыхэхуа дызэрыхэхуа фызэрыхэхуа зэрыхэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыхуа узэрыхэмыхуа зэрыхэмыхуа дызэрыхэмыхуа фызэрыхэмыхуа зэрыхэмыхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэхуэгъа узэрыхэхуэгъа зэрыхэхуэгъа дызэрыхэхуэгъа фызэрыхэхуэгъа зэрыхэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыхуэгъа узэрыхэмыхуэгъа зэрыхэмыхуэгъа дызэрыхэмыхуэгъа фызэрыхэмыхуэгъа зэрыхэмыхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэхуэн узэрыхэхуэн зэрыхэхуэн дызэрыхэхуэн фызэрыхэхуэн зэрыхэхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыхуэн узэрыхэмыхуэн зэрыхэмыхуэн дызэрыхэмыхуэн фызэрыхэмыхуэн зэрыхэмыхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэхуэну узэрыхэхуэну зэрыхэхуэну дызэрыхэхуэну фызэрыхэхуэну зэрыхэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыхуэну узэрыхэмыхуэну зэрыхэмыхуэну дызэрыхэмыхуэну фызэрыхэмыхуэну зэрыхэмыхуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэхуэ ущыхэхуэ щыхэхуэ дыщыхэхуэ фыщыхэхуэ щыхэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыхуэ ущыхэмыхуэ щыхэмыхуэ дыщыхэмыхуэ фыщыхэмыхуэ щыхэмыхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэхуа ущыхэхуа щыхэхуа дыщыхэхуа фыщыхэхуа щыхэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыхуа ущыхэмыхуа щыхэмыхуа дыщыхэмыхуа фыщыхэмыхуа щыхэмыхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэхуэгъа ущыхэхуэгъа щыхэхуэгъа дыщыхэхуэгъа фыщыхэхуэгъа щыхэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыхуэгъа ущыхэмыхуэгъа щыхэмыхуэгъа дыщыхэмыхуэгъа фыщыхэмыхуэгъа щыхэмыхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэхуэн ущыхэхуэн щыхэхуэн дыщыхэхуэн фыщыхэхуэн щыхэхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыхуэн ущыхэмыхуэн щыхэмыхуэн дыщыхэмыхуэн фыщыхэмыхуэн щыхэмыхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэхуэну ущыхэхуэну щыхэхуэну дыщыхэхуэну фыщыхэхуэну щыхэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыхуэну ущыхэмыхуэну щыхэмыхуэну дыщыхэмыхуэну фыщыхэмыхуэну щыхэмыхуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэхуэ уздыхэхуэ здыхэхуэ дыздыхэхуэ фыздыхэхуэ здыхэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыхуэ уздыхэмыхуэ здыхэмыхуэ дыздыхэмыхуэ фыздыхэмыхуэ здыхэмыхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэхуа уздыхэхуа здыхэхуа дыздыхэхуа фыздыхэхуа здыхэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыхуа уздыхэмыхуа здыхэмыхуа дыздыхэмыхуа фыздыхэмыхуа здыхэмыхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэхуэгъа уздыхэхуэгъа здыхэхуэгъа дыздыхэхуэгъа фыздыхэхуэгъа здыхэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыхуэгъа уздыхэмыхуэгъа здыхэмыхуэгъа дыздыхэмыхуэгъа фыздыхэмыхуэгъа здыхэмыхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэхуэн уздыхэхуэн здыхэхуэн дыздыхэхуэн фыздыхэхуэн здыхэхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыхуэн уздыхэмыхуэн здыхэмыхуэн дыздыхэмыхуэн фыздыхэмыхуэн здыхэмыхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэхуэну уздыхэхуэну здыхэхуэну дыздыхэхуэну фыздыхэхуэну здыхэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыхуэну уздыхэмыхуэну здыхэмыхуэну дыздыхэмыхуэну фыздыхэмыхуэну здыхэмыхуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэхуэ ущӀыхэхуэ щӀыхэхуэ дыщӀыхэхуэ фыщӀыхэхуэ щӀыхэхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыхуэ ущӀыхэмыхуэ щӀыхэмыхуэ дыщӀыхэмыхуэ фыщӀыхэмыхуэ щӀыхэмыхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэхуа ущӀыхэхуа щӀыхэхуа дыщӀыхэхуа фыщӀыхэхуа щӀыхэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыхуа ущӀыхэмыхуа щӀыхэмыхуа дыщӀыхэмыхуа фыщӀыхэмыхуа щӀыхэмыхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэхуэгъа ущӀыхэхуэгъа щӀыхэхуэгъа дыщӀыхэхуэгъа фыщӀыхэхуэгъа щӀыхэхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыхуэгъа ущӀыхэмыхуэгъа щӀыхэмыхуэгъа дыщӀыхэмыхуэгъа фыщӀыхэмыхуэгъа щӀыхэмыхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэхуэн ущӀыхэхуэн щӀыхэхуэн дыщӀыхэхуэн фыщӀыхэхуэн щӀыхэхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыхуэн ущӀыхэмыхуэн щӀыхэмыхуэн дыщӀыхэмыхуэн фыщӀыхэмыхуэн щӀыхэмыхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэхуэну ущӀыхэхуэну щӀыхэхуэну дыщӀыхэхуэну фыщӀыхэхуэну щӀыхэхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыхуэну ущӀыхэмыхуэну щӀыхэмыхуэну дыщӀыхэмыхуэну фыщӀыхэмыхуэну щӀыхэмыхуэну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыхэхуэу ухэхуэу хэхуэу дыхэхуэу фыхэхуэу хэхуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыхуэу ухэмыхуэу хэмыхуэу дыхэмыхуэу фыхэмыхуэу хэмыхуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэхуауэ ухэхуауэ хэхуауэ дыхэхуауэ фыхэхуауэ хэхуауэ / хэхуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыхуауэ ухэмыхуауэ хэмыхуауэ дыхэмыхуауэ фыхэмыхуауэ хэмыхуауэ(хэ) / хэмыхуа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыхэхуэурэ ухэхуэурэ хэхуэурэ дыхэхуэурэ фыхэхуэурэ хэхуэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сыхэмыхуэурэ ухэмыхуэурэ хэмыхуэурэ дыхэмыхуэурэ фыхэмыхуэурэ хэмыхуэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ

сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыпхохуэ сыхохуэ -- сыфхохуэ сахохуэ
уэ усхохуэ -- ухохуэ утхохуэ -- уахохуэ
ар схохуэ пхохуэ хохуэ тхохуэ фхохуэ яхохуэ
дэ -- дыпхохуэ дыхохуэ -- дыфхохуэ дахохуэ
фэ фысхохуэ -- фыхохуэ фытхохуэ -- фахохуэ
ахэр схохуэ(хэ) пхохуэ(хэ) хохуэ(хэ) тхохуэ(хэ) фхохуэ(хэ) яхохуэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ху]э [ху]эр -- [ху]эхэр
Эргативнэ: [ху]э [ху]эм -- [ху]эхэм
Послеложнэ: [ху]экӀэ [ху]эмкӀэ [ху]эхэкӀэ [ху]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ху]эуэ [ху]эрауэ [ху]эхэу [ху]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ху]а [ху]ар -- [ху]ахэр
Эргативнэ: [ху]а [ху]ам -- [ху]ахэм
Послеложнэ: [ху]акӀэ [ху]амкӀэ [ху]ахэкӀэ [ху]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ху]ауэ [ху]арауэ [ху]ахэу [ху]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ху]эн [ху]эныр -- [ху]энхэр
Эргативнэ: [ху]эн [ху]эным -- [ху]энхэм
Послеложнэ: [ху]энкӀэ [ху]энымкӀэ [ху]энхэкӀэ [ху]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [ху]эну [ху]энырауэ [ху]энхэу [ху]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ху]эну [ху]энур -- [ху]энухэр
Эргативнэ: [ху]эну [ху]энум -- [ху]энухэм
Послеложнэ: [ху]энукӀэ [ху]энумкӀэ [ху]энухэкӀэ [ху]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ху]энууэ [ху]энурауэ [ху]энухэу [ху]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. ХэукӀуриен, хэджэлэн.
  2. Хэлъэдэн, зэхэлъэдэн.
  3. Лъэщыджэ хъун.
  4. Зыгуэрхэм къахэхутэн, ящӀыгъу хъун, зыгуэрым хиубыдэн.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Шыдыр зыпс икӀрэ пэт лъэпэрапэри хэхуащ. Япэу лъэбакъуэ зычахэр, сборник
  • - НысащӀэм и щытыкӀэмкӀэ зыгуэр и лажьэ си гугъэщ, хэхуа сфӀощӀ, - жиӀащ унэгуащэм. Черкес таурыхъхэр, сборник
  • Ар [Япэнэс] жьапщэ иным хохуэ, шхий хуэдэ жьапщэм зэредзэ, къыр хьэдзэ инхэм ираудэкӀ. Нартхэр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Балъкъ Тэрч хохуэ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • хэхуэн: 1. fall into sth (some mass or medium) 2. flow into swh (about a river) 3. get pregnant 4. find yourself in the middle of sb or sth, get mixed up in sth (for example, a story or a company)
  • Балъкъ Тэрч хохуэ: the Balk (Malka) River flows into the Terek.
УРЫСЫБЗЭ
  • хэхуэн: 1. упасть во что-л. (в какую-л. массу) 2. впадать куда-л. (о реке) 3. забеременеть 4. попасть во что-л. (напр. в историю, компанию)
  • Балъкъ Тэрч хохуэ: Река Балк Малка) втекает в Терек.
псалъафэ зэпыщӀахэр

Бэлыхь хэхуэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: get in trouble
     Урысыбзэ: оказаться в беде
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Гузэвэгъуэ хэхуэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: get into a grievous situaiton
     Урысыбзэ: попасть в горестное положение
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Хэхуэр хэлъхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: put as much of sth into swh as you can
     Урысыбзэ: положить что-л. во что-л. столько, сколько войдет, поместится в емкость с жидкостью.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Ӏуэху хэхуэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: get caught up in some affair, in sth
     Урысыбзэ: влипнуть в какое-л. дело
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

Wt/kbd/хэхуэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [xɐ'xʷɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • хэ- + [ху] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "хэхуэн"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: хэхуэн
щымыӀэныгъэ: хэмыхуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: хэсхуэн хэпхуэн хихуэн хэтхуэн хэфхуэн хахуэн
щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэн хыумыхуэн химыхуэн хэдмыхуэн хэвмыхуэн хамыхуэн
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: хэхуэ! хэфхуэ!
щымыӀэныгъэ: хыумыхуэ! хэвмыхуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сыхрехуэ ухрехуэ хрехуэ дыхрехуэ фыхрехуэ хрехуэ
щымыӀэныгъэ: сыхремыхуэ ухремыхуэ хремыхуэ дыхремыхуэ фыхремыхуэ хремыхуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: хызохуэ(р) хыбохуэ(р) хехуэ(р) хыдохуэ(р) хывохуэ(р) хахуэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: хэсхуэркъым хэпхуэркъым хихуэркъым хэтхуэркъым хэфхуэркъым хахуэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: хэсхуэрт хэпхуэрт хихуэрт хэтхуэрт хэфхуэрт хахуэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: хэсхуэртэкъым хэпхуэртэкъым хихуэртэкъым хэтхуэртэкъым хэфхуэртэкъым хахуэртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: хэсхуащ хэпхуащ хихуащ хэтхуащ хэфхуащ хахуащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: хэсхуакъым хэпхуакъым хихуакъым хэтхуакъым хэфхуакъым хахуакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: хэсхуат хэпхуат хихуат хэтхуат хэфхуат хахуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: хэсхуатэкъым хэпхуатэкъым хихуатэкъым хэтхуатэкъым хэфхуатэкъым хахуатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэгъащ хэпхуэгъащ хихуэгъащ хэтхуэгъащ хэфхуэгъащ хахуэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: хэсхуэгъакъым хэпхуэгъакъым хихуэгъакъым хэтхуэгъакъым хэфхуэгъакъым хахуэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэгъат хэпхуэгъат хихуэгъат хэтхуэгъат хэфхуэгъат хахуэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: хэсхуэгъатэкъым хэпхуэгъатэкъым хихуэгъатэкъым хэтхуэгъатэкъым хэфхуэгъатэкъым хахуэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: хэсхуэщ хэпхуэщ хихуэщ хэтхуэщ хэфхуэщ хахуэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: хэсхуэкъым хэпхуэкъым хихуэкъым хэтхуэкъым хэфхуэкъым хахуэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: хэсхуэт хэпхуэт хихуэт хэтхуэт хэфхуэт хахуэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: хэсхуэтэкъым хэпхуэтэкъым хихуэтэкъым хэтхуэтэкъым хэфхуэтэкъым хахуэтэкъым
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэнщ хэпхуэнщ хихуэнщ хэтхуэнщ хэфхуэнщ хахуэнщ
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: хэсхуэнкъым хэпхуэнкъым хихуэнкъым хэтхуэнкъым хэфхуэнкъым хахуэнкъым
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэнущ хэпхуэнущ хихуэнущ хэтхуэнущ хэфхуэнущ хахуэнущ
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: хэсхуэнукъым хэпхуэнукъым хихуэнукъым хэтхуэнукъым хэфхуэнукъым хахуэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэрэ хэпхуэрэ хихуэрэ хэтхуэрэ хэфхуэрэ хахуэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: хэсхуэркъэ хэпхуэркъэ хихуэркъэ хэтхуэркъэ хэфхуэркъэ хахуэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: хэсхуэрт хэпхуэрт хихуэрт хэтхуэрт хэфхуэрт хахуэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: хэсхуэртэкъэ хэпхуэртэкъэ хихуэртэкъэ хэтхуэртэкъэ хэфхуэртэкъэ хахуэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: хэсхуа хэпхуа хихуа хэтхуа хэфхуа хахуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: хэсхуакъэ хэпхуакъэ хихуакъэ хэтхуакъэ хэфхуакъэ хахуакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: хэсхуат хэпхуат хихуат хэтхуат хэфхуат хахуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: хэсхуатэкъэ хэпхуатэкъэ хихуатэкъэ хэтхуатэкъэ хэфхуатэкъэ хахуатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэгъа хэпхуэгъа хихуэгъа хэтхуэгъа хэфхуэгъа хахуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: хэсхуэгъакъэ хэпхуэгъакъэ хихуэгъакъэ хэтхуэгъакъэ хэфхуэгъакъэ хахуэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэгъат хэпхуэгъат хихуэгъат хэтхуэгъат хэфхуэгъат хахуэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: хэсхуэгъатэкъэ хэпхуэгъатэкъэ хихуэгъатэкъэ хэтхуэгъатэкъэ хэфхуэгъатэкъэ хахуэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: хэсхуэ хэпхуэ хихуэ хэтхуэ хэфхуэ хахуэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: хэсхуэкъэ хэпхуэкъэ хихуэкъэ хэтхуэкъэ хэфхуэкъэ хахуэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: хэсхуэт хэпхуэт хихуэт хэтхуэт хэфхуэт хахуэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: хэсхуэтэкъэ хэпхуэтэкъэ хихуэтэкъэ хэтхуэтэкъэ хэфхуэтэкъэ хахуэтэкъэ
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэн хэпхуэн хихуэн хэтхуэн хэфхуэн хахуэн
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: хэсхуэнкъэ хэпхуэнкъэ хихуэнкъэ хэтхуэнкъэ хэфхуэнкъэ хахуэнкъэ
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэну хэпхуэну хихуэну хэтхуэну хэфхуэну хахуэну
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: хэсхуэнукъэ хэпхуэнукъэ хихуэнукъэ хэтхуэнукъэ хэфхуэнукъэ хахуэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэмэ хэпхуэмэ хихуэмэ хэтхуэмэ хэфхуэмэ хахуэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэмэ хыумыхуэмэ химыхуэмэ хэдмыхуэмэ хэвмыхуэмэ хамыхуэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: хэсхуамэ хэпхуамэ хихуамэ хэтхуамэ хэфхуамэ хахуамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуамэ хыумыхуамэ химыхуамэ хэдмыхуамэ хэвмыхуамэ хамыхуамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: хэсхуэгъамэ хэпхуэгъамэ хихуэгъамэ хэтхуэгъамэ хэфхуэгъамэ хахуэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэгъамэ хыумыхуэгъамэ химыхуэгъамэ хэдмыхуэгъамэ хэвмыхуэгъамэ хамыхуэгъамэ
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэнмэ хэпхуэнмэ хихуэнмэ хэтхуэнмэ хэфхуэнмэ хахуэнмэ
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэнмэ хыумыхуэнмэ химыхуэнмэ хэдмыхуэнмэ хэвмыхуэнмэ хамыхуэнмэ
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэнумэ хэпхуэнумэ хихуэнумэ хэтхуэнумэ хэфхуэнумэ хахуэнумэ
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэнумэ хыумыхуэнумэ химыхуэнумэ хэдмыхуэнумэ хэвмыхуэнумэ хамыхуэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэтэмэ хэпхуэтэмэ хихуэтэмэ хэтхуэтэмэ хэфхуэтэмэ хахуэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэтэмэ хыумыхуэтэмэ химыхуэтэмэ хэдмыхуэтэмэ хэвмыхуэтэмэ хамыхуэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: хэсхуатэмэ хэпхуатэмэ хихуатэмэ хэтхуатэмэ хэфхуатэмэ хахуатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуатэмэ хыумыхуатэмэ химыхуатэмэ хэдмыхуатэмэ хэвмыхуатэмэ хамыхуатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: хэсхуэгъатэмэ хэпхуэгъатэмэ хихуэгъатэмэ хэтхуэгъатэмэ хэфхуэгъатэмэ хахуэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэгъатэмэ хыумыхуэгъатэмэ химыхуэгъатэмэ хэдмыхуэгъатэмэ хэвмыхуэгъатэмэ хамыхуэгъатэмэ
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэнтэмэ хэпхуэнтэмэ хихуэнтэмэ хэтхуэнтэмэ хэфхуэнтэмэ хахуэнтэмэ
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэнтэмэ хыумыхуэнтэмэ химыхуэнтэмэ хэдмыхуэнтэмэ хэвмыхуэнтэмэ хамыхуэнтэмэ
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэнутэмэ хэпхуэнутэмэ хихуэнутэмэ хэтхуэнутэмэ хэфхуэнутэмэ хахуэнутэмэ
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэнутэмэ хыумыхуэнутэмэ химыхуэнутэмэ хэдмыхуэнутэмэ хэвмыхуэнутэмэ хамыхуэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэнт хэпхуэнт хихуэнт хэтхуэнт хэфхуэнт хахуэнт
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: хэсхуэнтэкъым хэпхуэнтэкъым хихуэнтэкъым хэтхуэнтэкъым хэфхуэнтэкъым хахуэнтэкъым
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэнут хэпхуэнут хихуэнут хэтхуэнут хэфхуэнут хахуэнут
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: хэсхуэнутэкъым хэпхуэнутэкъым хихуэнутэкъым хэтхуэнутэкъым хэфхуэнутэкъым хахуэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэми хэпхуэми хихуэми хэтхуэми хэфхуэми хахуэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэми хыумыхуэми химыхуэми хэдмыхуэми хэвмыхуэми хамыхуэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: хэсхуами хэпхуами хихуами хэтхуами хэфхуами хахуами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуами хыумыхуами химыхуами хэдмыхуами хэвмыхуами хамыхуами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: хэсхуэгъами хэпхуэгъами хихуэгъами хэтхуэгъами хэфхуэгъами хахуэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэгъами хыумыхуэгъами химыхуэгъами хэдмыхуэгъами хэвмыхуэгъами хамыхуэгъами
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэнми хэпхуэнми хихуэнми хэтхуэнми хэфхуэнми хахуэнми
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэнми хыумыхуэнми химыхуэнми хэдмыхуэнми хэвмыхуэнми хамыхуэнми
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэнуми хэпхуэнуми хихуэнуми хэтхуэнуми хэфхуэнуми хахуэнуми
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэнуми хыумыхуэнуми химыхуэнуми хэдмыхуэнуми хэвмыхуэнуми хамыхуэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэтэми хэпхуэтэми хихуэтэми хэтхуэтэми хэфхуэтэми хахуэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэтэми хыумыхуэтэми химыхуэтэми хэдмыхуэтэми хэвмыхуэтэми хамыхуэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: хэсхуатэми хэпхуатэми хихуатэми хэтхуатэми хэфхуатэми хахуатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуатэми хыумыхуатэми химыхуатэми хэдмыхуатэми хэвмыхуатэми хамыхуатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: хэсхуэгъатэми хэпхуэгъатэми хихуэгъатэми хэтхуэгъатэми хэфхуэгъатэми хахуэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэгъатэми хыумыхуэгъатэми химыхуэгъатэми хэдмыхуэгъатэми хэвмыхуэгъатэми хамыхуэгъатэми
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэнтэми хэпхуэнтэми хихуэнтэми хэтхуэнтэми хэфхуэнтэми хахуэнтэми
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэнтэми хыумыхуэнтэми химыхуэнтэми хэдмыхуэнтэми хэвмыхуэнтэми хамыхуэнтэми
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: хэсхуэнутэми хэпхуэнутэми хихуэнутэми хэтхуэнутэми хэфхуэнутэми хахуэнутэми
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: хэзмыхуэнутэми хыумыхуэнутэми химыхуэнутэми хэдмыхуэнутэми хэвмыхуэнутэми хамыхуэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: хэсхуаи хэпхуаи хихуаи хэтхуаи хэфхуаи хахуаи
щымыӀэныгъэ: хэсхуакъыми хэпхуакъыми хихуакъыми хэтхуакъыми хэфхуакъыми хахуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: хэсхуащэрэт хэпхуащэрэт хихуащэрэт хэтхуащэрэт хэфхуащэрэт хахуащэрэт
щымыӀэныгъэ: хэзмыхуащэрэт хыумыхуащэрэт химыхуащэрэт хэдмыхуащэрэт хэвмыхуащэрэт хамыхуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: хэсхуагъэнщ хэпхуагъэнщ хихуагъэнщ хэтхуагъэнщ хэфхуагъэнщ хахуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: хэсхуагъэнкъым хэпхуагъэнкъым хихуагъэнкъым хэтхуагъэнкъым хэфхуагъэнкъым хахуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: хэсхуагъэнт хэпхуагъэнт хихуагъэнт хэтхуагъэнт хэфхуагъэнт хахуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: хэсхуагъэнтэкъым хэпхуагъэнтэкъым хихуагъэнтэкъым хэтхуагъэнтэкъым хэфхуагъэнтэкъым хахуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: хэсхуагъэн хэпхуагъэн хихуагъэн хэтхуагъэн хэфхуагъэн хахуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: хэсхуагъэнкъэ хэпхуагъэнкъэ хихуагъэнкъэ хэтхуагъэнкъэ хэфхуагъэнкъэ хахуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: хэсхуагъэнт хэпхуагъэнт хихуагъэнт хэтхуагъэнт хэфхуагъэнт хахуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: хэсхуагъэнтэкъэ хэпхуагъэнтэкъэ хихуагъэнтэкъэ хэтхуагъэнтэкъэ хэфхуагъэнтэкъэ хахуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: хэсхуагъэнущ хэпхуагъэнущ хихуагъэнущ хэтхуагъэнущ хэфхуагъэнущ хахуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: хэсхуагъэнукъым хэпхуагъэнукъым хихуагъэнукъым хэтхуагъэнукъым хэфхуагъэнукъым хахуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: хэсхуагъэнут хэпхуагъэнут хихуагъэнут хэтхуагъэнут хэфхуагъэнут хахуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: хэсхуагъэнутэкъым хэпхуагъэнутэкъым хихуагъэнутэкъым хэтхуагъэнутэкъым хэфхуагъэнутэкъым хахуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: хэсхуагъэну хэпхуагъэну хихуагъэну хэтхуагъэну хэфхуагъэну хахуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: хэсхуагъэнукъэ хэпхуагъэнукъэ хихуагъэнукъэ хэтхуагъэнукъэ хэфхуагъэнукъэ хахуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: хэсхуагъэнут хэпхуагъэнут хихуагъэнут хэтхуагъэнут хэфхуагъэнут хахуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: хэсхуагъэнутэкъэ хэпхуагъэнутэкъэ хихуагъэнутэкъэ хэтхуагъэнутэкъэ хэфхуагъэнутэкъэ хахуагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ хэзыхуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ хэзымыхуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ хэзыхуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ хэзымыхуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ хэзыхуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ хэзымыхуэгъа
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ хэзыхуэн
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ хэзымыхуэн
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ хэзыхуэну
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ хэзымыхуэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ хэсхуэ хэпхуэ хихуэ хэтхуэ хэфхуэ хахуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ хэзмыхуэ хыумыхуэ химыхуэ хэдмыхуэ хэвмыхуэ хамыхуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ хэсхуа хэпхуа хихуа хэтхуа хэфхуа хахуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ хэзмыхуа хыумыхуа химыхуа хэдмыхуа хэвмыхуа хамыхуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ хэсхуэгъа хэпхуэгъа хихуэгъа хэтхуэгъа хэфхуэгъа хахуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ хэзмыхуэгъа хыумыхуэгъа химыхуэгъа хэдмыхуэгъа хэвмыхуэгъа хамыхуэгъа
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ хэсхуэн хэпхуэн хихуэн хэтхуэн хэфхуэн хахуэн
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ хэзмыхуэн хыумыхуэн химыхуэн хэдмыхуэн хэвмыхуэн хамыхуэн
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ хэсхуэну хэпхуэну хихуэну хэтхуэну хэфхуэну хахуэну
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ хэзмыхуэну хыумыхуэну химыхуэну хэдмыхуэну хэвмыхуэну хамыхуэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ хэхуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ хэмыхуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ хэхуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ хэмыхуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ хэхуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ хэмыхуэгъа
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ хэхуэн
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ хэмыхуэн
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ хэхуэну
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ хэмыхуэну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрыхэсхуэ зэрыхэпхуэ зэрыхихуэ зэрыхэтхуэ зэрыхэфхуэ зэрыхахуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрыхэзмыхуэ зэрыхыумыхуэ зэрыхимыхуэ зэрыхэдмыхуэ зэрыхэвмыхуэ зэрыхамыхуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрыхэсхуа зэрыхэпхуа зэрыхихуа зэрыхэтхуа зэрыхэфхуа зэрыхахуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрыхэзмыхуа зэрыхыумыхуа зэрыхимыхуа зэрыхэдмыхуа зэрыхэвмыхуа зэрыхамыхуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрыхэсхуэгъа зэрыхэпхуэгъа зэрыхихуэгъа зэрыхэтхуэгъа зэрыхэфхуэгъа зэрыхахуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрыхэзмыхуэгъа зэрыхыумыхуэгъа зэрыхимыхуэгъа зэрыхэдмыхуэгъа зэрыхэвмыхуэгъа зэрыхамыхуэгъа
хэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрыхэсхуэн зэрыхэпхуэн зэрыхихуэн зэрыхэтхуэн зэрыхэфхуэн зэрыхахуэн
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрыхэзмыхуэн зэрыхыумыхуэн зэрыхимыхуэн зэрыхэдмыхуэн зэрыхэвмыхуэн зэрыхамыхуэн
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрыхэсхуэну зэрыхэпхуэну зэрыхихуэну зэрыхэтхуэну зэрыхэфхуэну зэрыхахуэну
хэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрыхэзмыхуэну зэрыхыумыхуэну зэрыхимыхуэну зэрыхэдмыхуэну зэрыхэвмыхуэну зэрыхамыхуэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щыхэсхуэ щыхэпхуэ щыхихуэ щыхэтхуэ щыхэфхуэ щыхахуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щыхэзмыхуэ щыхыумыхуэ щыхимыхуэ щыхэдмыхуэ щыхэвмыхуэ щыхамыхуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щыхэсхуа щыхэпхуа щыхихуа щыхэтхуа щыхэфхуа щыхахуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щыхэзмыхуа щыхыумыхуа щыхимыхуа щыхэдмыхуа щыхэвмыхуа щыхамыхуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щыхэсхуэгъа щыхэпхуэгъа щыхихуэгъа щыхэтхуэгъа щыхэфхуэгъа щыхахуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щыхэзмыхуэгъа щыхыумыхуэгъа щыхимыхуэгъа щыхэдмыхуэгъа щыхэвмыхуэгъа щыхамыхуэгъа
хэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щыхэсхуэн щыхэпхуэн щыхихуэн щыхэтхуэн щыхэфхуэн щыхахуэн
хэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щыхэзмыхуэн щыхыумыхуэн щыхимыхуэн щыхэдмыхуэн щыхэвмыхуэн щыхамыхуэн
хэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щыхэсхуэну щыхэпхуэну щыхихуэну щыхэтхуэну щыхэфхуэну щыхахуэну
хэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щыхэзмыхуэну щыхыумыхуэну щыхимыхуэну щыхэдмыхуэну щыхэвмыхуэну щыщамыхуэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здыхэсхуэ здыхэпхуэ здыхихуэ здыхэтхуэ здыхэфхуэ здыхахуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ здыхэзмыхуэ здыхыумыхуэ здыхимыхуэ здыхэдмыхуэ здыхэвмыхуэ здыхамыхуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здыхэсхуа здыхэпхуа здыхихуа здыхэтхуа здыхэфхуа здыхахуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здыхэзмыхуа здыхыумыхуа здыхимыхуа здыхэдмыхуа здыхэвмыхуа здыхамыхуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здыхэсхуэгъа здыхэпхуэгъа здыхихуэгъа здыхэтхуэгъа здыхэфхуэгъа здыхахуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здыхэзмыхуэгъа здыхыумыхуэгъа здыхимыхуэгъа здыхэдмыхуэгъа здыхэвмыхуэгъа здыхамыхуэгъа
хэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здыхэсхуэн здыхэпхуэн здыхихуэн здыхэтхуэн здыхэфхуэн здыхахуэн
хэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здыхэзмыхуэн здыхыумыхуэн здыхимыхуэн здыхэдмыхуэн здыхэвмыхуэн здыхамыхуэн
хэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здыхэсхуэну здыхэпхуэну здыхихуэну здыхэтхуэну здыхэфхуэну здыхахуэну
хэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здыхэзмыхуэну здыхыумыхуэну здыхимыхуэну здыхэдмыхуэну здыхэвмыхуэну здыхамыхуэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀыхэсхуэ щӀыхэпхуэ щӀыхихуэ щӀыхэтхуэ щӀыхэфхуэ щӀыхахуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀыхэзмыхуэ щӀыхыумыхуэ щӀыхимыхуэ щӀыхэдмыхуэ щӀыхэвмыхуэ щӀыхамыхуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀыхэсхуа щӀыхэпхуа щӀыхихуа щӀыхэтхуа щӀыхэфхуа щӀыхахуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀыхэзмыхуа щӀыхыумыхуа щӀыхимыхуа щӀыхэдмыхуа щӀыхэвмыхуа щӀыхамыхуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀыхэсхуэгъа щӀыхэпхуэгъа щӀыхихуэгъа щӀыхэтхуэгъа щӀыхэфхуэгъа щӀыхахуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀыхэзмыхуэгъа щӀыхыумыхуэгъа щӀыхимыхуэгъа щӀыхэдмыхуэгъа щӀыхэвмыхуэгъа щӀыхамыхуэгъа
хэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀыхэсхуэн щӀыхэпхуэн щӀыхихуэн щӀыхэтхуэн щӀыхэфхуэн щӀыхахуэн
хэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀыхэзмыхуэн щӀыхыумыхуэн щӀыхимыхуэн щӀыхэдмыхуэн щӀыхэвмыхуэн щӀыхамыхуэн
хэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀыхэсхуэну щӀыхэпхуэну щӀыхихуэну щӀыхэтхуэну щӀыхэфхуэну щӀыхахуэну
хэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀыхэзмыхуэну щӀыхыумыхуэну щӀыхимыхуэну щӀыхэдмыхуэну щӀыхэвмыхуэну щӀыхамыхуэну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ хэсхуэу хэпхуэу хихуэу хэтхуэу хэфхуэу хахуэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ хэзмыхуэу хыумыхуэу химыхуэу хэдмыхуэу хэвмыхуэу хамыхуэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ хэсхуауэ хэпхуауэ хихуауэ хэтхуауэ хэфхуауэ хахуауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ хэзмыхуауэ хыумыхуауэ химыхуауэ хэдмыхуауэ хэвмыхуауэ хамыхуауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ хэсхуэурэ хэпхуэурэ хихуэурэ хэтхуэурэ хэфхуэурэ хахуэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ хэзмыхуэурэ хыумыхуэурэ химыхуэурэ хэдмыхуэурэ хэвмыхуэурэ хамыхуэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- ухызохуэ хызохуэ -- фыхызохуэ хызохуэ(хэ)
уэ сыхыбохуэ -- хыбохуэ дыхыбохуэ -- хыбохуэ(хэ)
абы сыхехуэ ухехуэ хехуэ дыхехуэ фыхехуэ хехуэ(хэ)
дэ -- ухыдохуэ хыдохуэ -- фыхыдохуэ хыдохуэ(хэ)
фэ сыхывохуэ -- хывохуэ дыхывохуэ -- хывохуэ(хэ)
абыхэм сыхахуэ ухахуэ хахуэ дыхахуэ фыхахуэ хахуэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- ухэс[хуэрэ] хэс[хуэрэ] -- фыхэс[хуэрэ] хэс[хуэ(хэ)рэ]
уэ сыхэп[хуэрэ] -- хэп[хуэрэ] дыхэп[хуэрэ] -- хэп[хуэ(хэ)рэ]
абы сыхи[хуэрэ] ухи[хуэрэ] хи[хуэрэ] дыхи[хуэрэ] фыхи[хуэрэ] хи[хуэ(хэ)рэ]
дэ -- ухэт[хуэрэ] хэт[хуэрэ] -- фыхэт[хуэрэ] хэт[хуэ(хэ)рэ]
фэ сыхэф[хуэрэ] -- хэф[хуээрэ] дыхэф[хуэрэ] -- хэф[хуэ(хэ)рэ]
абыхэм сыха[хуэрэ] уха[хуэрэ] ха[хуэрэ] дыха[хуэрэ] фыха[хуэрэ] ха[хуэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъыуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ху]э [ху]эр -- [ху]эхэр
Эргативнэ: [ху]э [ху]эм -- [ху]эхэм
Послеложнэ: [ху]экӀэ [ху]эмкӀэ [ху]эхэкӀэ [ху]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ху]эу [ху]эрауэ [ху]эхэу [ху]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъыуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ху]а [ху]ар -- [ху]ахэр
Эргативнэ: [ху]а [ху]ам -- [ху]ахэм
Послеложнэ: [ху]акӀэ [ху]амкӀэ [ху]ахэкӀэ [ху]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ху]ауэ [ху]арауэ [ху]ахэу [ху]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъыуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ху]эн [ху]эныр -- [ху]энхэр
Эргативнэ: [ху]эн [ху]эным -- [ху]энхэм
Послеложнэ: [ху]энкӀэ [ху]энымкӀэ [ху]энхэкӀэ [ху]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [ху]эну [ху]энырауэ [ху]энхэу [ху]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъыуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ху]эну [ху]энур -- [ху]энухэр
Эргативнэ: [ху]эну [ху]энум -- [ху]энухэм
Послеложнэ: [ху]энукӀэ [ху]энумкӀэ [ху]энухэкӀэ [ху]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ху]энууэ [ху]энурауэ [ху]энухэу [ху]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэр зыгуэрым зэуэ хэӀун, хэгъэхьэн.
  2. Хэгъэхьэн, пхуурэ хэт щӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Биболэт мэкъу пыпхъуэм арэф кӀыхь хихуэри шхуэмылакӀэмкӀэ шыр абы ирипхащ. КӀэрашэ Тембот
  • [Иныжьым:] - УкъэсӀэтрэ [Джэримэс] Уи пщэм нэскӀэ щӀым ухэсхуэм, Уи щхьэжь цӀыкӀур къыфӀэсчынкъэ? Акъсырэ Залымхъан

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Гур псым хэхуэн.
  • Шыр удзым хэхуэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • хэхуэн: 1. stick or stab sth into sth 2. chase or drive sb or sth swh (into some medium or mass)
  • Гур псым хэхуэн: drive a wagon into the river
  • Шыр удзым хэхуэн: drive a horse out into the grass.
УРЫСЫБЗЭ
  • хэхуэн: 1. воткнуть, вонзить что-л. во что-л. 2. загнать кого-что-л. куда-л. (в какую-л. массу)
  • Гур псым хэхуэн: загнать телегу в реку.
  • Шыр удзым хэхуэн: загнать лошадь в траву.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/хэхуэн&oldid=5768431"