АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "хэфэхъуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хэфэхъуэн
щымыӀэныгъэ:
хэмыфэхъуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэн
ухэфэхъуэн
хэфэхъуэн
дыхэфэхъуэн
фыхэфэхъуэн
хэфэхъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуэн
ухэмыфэхъуэн
хэмыфэхъуэн
дыхэмыфэхъуэн
фыхэмыфэхъуэн
хэмыфэхъуэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хэфахъуэ!
фыхэфахъуэ!
щымыӀэныгъэ:
ухэмыфахъуэ!
фыхэмыфахъуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхрефахъуэ
ухрефахъуэ
хрефахъуэ
дыхрефахъуэ
фыхрефахъуэ
хрефахъуэ
щымыӀэныгъэ:
сыхремыфахъуэ
ухремыфахъуэ
хремыфахъуэ
дыхремыфахъуэ
фыхремыфахъуэ
хремыфахъуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхофахъуэ(р)
ухофахъуэ(р)
хофахъуэ(р)
дыхофахъуэ(р)
фыхофахъуэ(р)
хофахъуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэркъым
ухэфахъуэркъым
хэфахъуэркъым
дыхэфахъуэркъым
фыхэфахъуэркъым
хэфахъуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэрт
ухэфахъуэрт
хэфахъуэрт
дыхэфахъуэрт
фыхэфахъуэрт
хэфахъуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэртэкъым
ухэфахъуэртэкъым
хэфахъуэртэкъым
дыхэфахъуэртэкъым
фыхэфахъуэртэкъым
хэфахъуэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуащ
ухэфэхъуащ
хэфэхъуащ
дыхэфэхъуащ
фыхэфэхъуащ
хэфэхъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуакъым
ухэфэхъуакъым
хэфэхъуакъым
дыхэфэхъуакъым
фыхэфэхъуакъым
хэфэхъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуат
ухэфэхъуат
хэфэхъуат
дыхэфэхъуат
фыхэфэхъуат
хэфэхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуатэкъым
ухэфэхъуатэкъым
хэфэхъуатэкъым
дыхэфэхъуатэкъым
фыхэфэхъуатэкъым
хэфэхъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэгъащ
ухэфэхъуэгъащ
хэфэхъуэгъащ
дыхэфэхъуэгъащ
фыхэфэхъуэгъащ
хэфэхъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэгъакъым
ухэфэхъуэгъакъым
хэфэхъуэгъакъым
дыхэфэхъуэгъакъым
фыхэфэхъуэгъакъым
хэфэхъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэгъат
ухэфэхъуэгъат
хэфэхъуэгъат
дыхэфэхъуэгъат
фыхэфэхъуэгъат
хэфэхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэгъатэкъым
ухэфэхъуэгъатэкъым
хэфэхъуэгъатэкъым
дыхэфэхъуэгъатэкъым
фыхэфэхъуэгъатэкъым
хэфэхъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэщ
ухэфахъуэщ
хэфахъуэщ
дыхэфахъуэщ
фыхэфахъуэщ
хэфахъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэкъым
ухэфахъуэкъым
хэфахъуэкъым
дыхэфахъуэкъым
фыхэфахъуэкъым
хэфахъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэт
ухэфахъуэт
хэфахъуэт
дыхэфахъуэт
фыхэфахъуэт
хэфахъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэтэкъым
ухэфахъуэтэкъым
хэфахъуэтэкъым
дыхэфахъуэтэкъым
фыхэфахъуэтэкъым
хэфахъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнщ
ухэфэхъуэнщ
хэфэхъуэнщ
дыхэфэхъуэнщ
фыхэфэхъуэнщ
хэфэхъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнкъым
ухэфэхъуэнкъым
хэфэхъуэнкъым
дыхэфэхъуэнкъым
фыхэфэхъуэнкъым
хэфэхъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнущ
ухэфэхъуэнущ
хэфэхъуэнущ
дыхэфэхъуэнущ
фыхэфэхъуэнущ
хэфэхъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнукъым
ухэфэхъуэнукъым
хэфэхъуэнукъым
дыхэфэхъуэнукъым
фыхэфэхъуэнукъым
хэфэхъуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэрэ
ухэфахъуэрэ
хэфахъуэрэ
дыхэфахъуэрэ
фыхэфахъуэрэ
хэфахъуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэркъэ
ухэфахъуэркъэ
хэфахъуэркъэ
дыхэфахъуэркъэ
фыхэфахъуэркъэ
хэфахъуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэрт
ухэфахъуэрт
хэфахъуэрт
дыхэфахъуэрт
фыхэфахъуэрт
хэфахъуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэртэкъэ
ухэфахъуэртэкъэ
хэфахъуэртэкъэ
дыхэфахъуэртэкъэ
фыхэфахъуэртэкъэ
хэфахъуэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуа
ухэфэхъуа
хэфэхъуа
дыхэфэхъуа
фыхэфэхъуа
хэфэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуакъэ
ухэфэхъуакъэ
хэфэхъуакъэ
дыхэфэхъуакъэ
фыхэфэхъуакъэ
хэфэхъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуат
ухэфэхъуат
хэфэхъуат
дыхэфэхъуат
фыхэфэхъуат
хэфэхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуатэкъэ
ухэфэхъуатэкъэ
хэфэхъуатэкъэ
дыхэфэхъуатэкъэ
фыхэфэхъуатэкъэ
хэфэхъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэгъа
ухэфэхъуэгъа
хэфэхъуэгъа
дыхэфэхъуэгъа
фыхэфэхъуэгъа
хэфэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэгъакъэ
ухэфэхъуэгъакъэ
хэфэхъуэгъакъэ
дыхэфэхъуэгъакъэ
фыхэфэхъуэгъакъэ
хэфэхъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэгъат
ухэфэхъуэгъат
хэфэхъуэгъат
дыхэфэхъуэгъат
фыхэфэхъуэгъат
хэфэхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэгъатэкъэ
ухэфэхъуэгъатэкъэ
хэфэхъуэгъатэкъэ
дыхэфэхъуэгъатэкъэ
фыхэфэхъуэгъатэкъэ
хэфэхъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэ
ухэфахъуэ
хэфахъуэ
дыхэфахъуэ
фыхэфахъуэ
хэфахъуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэкъэ
ухэфахъуэкъэ
хэфахъуэкъэ
дыхэфахъуэкъэ
фыхэфахъуэкъэ
хэфахъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэт
ухэфахъуэт
хэфахъуэт
дыхэфахъуэт
фыхэфахъуэт
хэфахъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэтэкъэ
ухэфахъуэтэкъэ
хэфахъуэтэкъэ
дыхэфахъуэтэкъэ
фыхэфахъуэтэкъэ
хэфахъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэн
ухэфэхъуэн
хэфэхъуэн
дыхэфэхъуэн
фыхэфэхъуэн
хэфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнкъэ
ухэфэхъуэнкъэ
хэфэхъуэнкъэ
дыхэфэхъуэнкъэ
фыхэфэхъуэнкъэ
хэфэхъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэну
ухэфэхъуэну
хэфэхъуэну
дыхэфэхъуэну
фыхэфэхъуэну
хэфэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнукъэ
ухэфэхъуэнукъэ
хэфэхъуэнукъэ
дыхэфэхъуэнукъэ
фыхэфэхъуэнукъэ
хэфэхъуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэмэ
ухэфахъуэмэ
хэфахъуэмэ
дыхэфахъуэмэ
фыхэфахъуэмэ
хэфахъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфахъуэмэ
ухэмыфахъуэмэ
хэмыфахъуэмэ
дыхэмыфахъуэмэ
фыхэмыфахъуэмэ
хэмыфахъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуамэ
ухэфэхъуамэ
хэфэхъуамэ
дыхэфэхъуамэ
фыхэфэхъуамэ
хэфэхъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуамэ
ухэмыфэхъуамэ
хэмыфэхъуамэ
дыхэмыфэхъуамэ
фыхэмыфэхъуамэ
мыфэхъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэгъамэ
ухэфэхъуэгъамэ
хэфэхъуэгъамэ
дыхэфэхъуэгъамэ
фыхэфэхъуэгъамэ
хэфэхъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуэгъамэ
ухэмыфэхъуэгъамэ
хэмыфэхъуэгъамэ
дыхэмыфэхъуэгъамэ
фыхэмыфэхъуэгъамэ
хэмыфэхъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнмэ
ухэфэхъуэнмэ
хэфэхъуэнмэ
дыхэфэхъуэнмэ
фыхэфэхъуэнмэ
хэфэхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуэнмэ
ухэмыфэхъуэнмэ
хэмыфэхъуэнмэ
дыхэмыфэхъуэнмэ
фыхэмыфэхъуэнмэ
хэмыфэхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнумэ
ухэфэхъуэнумэ
хэфэхъуэнумэ
дыхэфэхъуэнумэ
фыхэфэхъуэнумэ
хэфэхъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуэнумэ
ухэмыфэхъуэнумэ
хэмыфэхъуэнумэ
дыхэмыфэхъуэнумэ
фыхэмыфэхъуэнумэ
хэмыфэхъуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэтэмэ
ухэфахъуэтэмэ
хэфахъуэтэмэ
дыхэфахъуэтэмэ
фыхэфахъуэтэмэ
хэфахъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфахъуэтэмэ
ухэмыфахъуэтэмэ
хэмыфахъуэтэмэ
дыхэмыфахъуэтэмэ
фыхэмыфахъуэтэмэ
хэмыфахъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуатэмэ
ухэфэхъуатэмэ
хэфэхъуатэмэ
дыхэфэхъуатэмэ
фыхэфэхъуатэмэ
хэфэхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуатэмэ
ухэмыфэхъуатэмэ
хэмыфэхъуатэмэ
дыхэмыфэхъуатэмэ
фыхэмыфэхъуатэмэ
хэмыфэхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэгъатэмэ
ухэфэхъуэгъатэмэ
хэфэхъуэгъатэмэ
дыхэфэхъуэгъатэмэ
фыхэфэхъуэгъатэмэ
хэфэхъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуэгъатэмэ
ухэмыфэхъуэгъатэмэ
хэмыфэхъуэгъатэмэ
дыхэмыфэхъуэгъатэмэ
фыхэмыфэхъуэгъатэмэ
хэмыфэхъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнтэмэ
ухэфэхъуэнтэмэ
хэфэхъуэнтэмэ
дыхэфэхъуэнтэмэ
фыхэфэхъуэнтэмэ
хэфэхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуэнтэмэ
ухэмыфэхъуэнтэмэ
хэмыфэхъуэнтэмэ
дыхэмыфэхъуэнтэмэ
фыхэмыфэхъуэнтэмэ
хэмыфэхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнутэмэ
ухэфэхъуэнутэмэ
хэфэхъуэнутэмэ
дыхэфэхъуэнутэмэ
фыхэфэхъуэнутэмэ
хэфэхъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуэнутэмэ
ухэмыфэхъуэнутэмэ
хэмыфэхъуэнутэмэ
дыхэмыфэхъуэнутэмэ
фыхэмыфэхъуэнутэмэ
хэмыфэхъуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнт
ухэфэхъуэнт
хэфэхъуэнт
дыхэфэхъуэнт
фыхэфэхъуэнт
хэфэхъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнтэкъым
ухэфэхъуэнтэкъым
хэфэхъуэнтэкъым
дыхэфэхъуэнтэкъым
фыхэфэхъуэнтэкъым
хэфэхъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнут
ухэфэхъуэнут
хэфэхъуэнут
дыхэфэхъуэнут
фыхэфэхъуэнут
хэфэхъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнутэкъым
ухэфэхъуэнутэкъым
хэфэхъуэнутэкъым
дыхэфэхъуэнутэкъым
фыхэфэхъуэнутэкъым
хэфэхъуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэми
ухэфахъуэми
хэфахъуэми
дыхэфахъуэми
фыхэфахъуэми
хэфахъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфахъуэми
ухэмыфахъуэми
хэмыфахъуэми
дыхэмыфахъуэми
фыхэмыфахъуэми
хэмыфахъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуами
ухэфэхъуами
хэфэхъуами
дыхэфэхъуами
фыхэфэхъуами
хэфэхъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуами
ухэмыфэхъуами
хэмыфэхъуами
дыхэмыфэхъуами
фыхэмыфэхъуами
хэмыфэхъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэгъами
ухэфэхъуэгъами
хэфэхъуэгъами
дыхэфэхъуэгъами
фыхэфэхъуэгъами
хэфэхъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуэгъами
ухэмыфэхъуэгъами
хэмыфэхъуэгъами
дыхэмыфэхъуэгъами
фыхэмыфэхъуэгъами
хэмыфэхъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнми
ухэфэхъуэнми
хэфэхъуэнми
дыхэфэхъуэнми
фыхэфэхъуэнми
хэфэхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуэнми
ухэмыфэхъуэнми
хэмыфэхъуэнми
дыхэмыфэхъуэнми
фыхэмыфэхъуэнми
хэмыфэхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнуми
ухэфэхъуэнуми
хэфэхъуэнуми
дыхэфэхъуэнуми
фыхэфэхъуэнуми
хэфэхъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуэнуми
ухэмыфэхъуэнуми
хэмыфэхъуэнуми
дыхэмыфэхъуэнуми
фыхэмыфэхъуэнуми
хэмыфэхъуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфахъуэтэми
ухэфахъуэтэми
хэфахъуэтэми
дыхэфахъуэтэми
фыхэфахъуэтэми
хэфахъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфахъуэтэми
ухэмыфахъуэтэми
хэмыфахъуэтэми
дыхэмыфахъуэтэми
фыхэмыфахъуэтэми
хэмыфахъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуатэми
ухэфэхъуатэми
хэфэхъуатэми
дыхэфэхъуатэми
фыхэфэхъуатэми
хэфэхъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуатэми
ухэмыфэхъуатэми
хэмыфэхъуатэми
дыхэмыфэхъуатэми
фыхэмыфэхъуатэми
хэмыфэхъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэгъатэми
ухэфэхъуэгъатэми
хэфэхъуэгъатэми
дыхэфэхъуэгъатэми
фыхэфэхъуэгъатэми
хэфэхъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуэгъатэми
ухэмыфэхъуэгъатэми
хэмыфэхъуэгъатэми
дыхэмыфэхъуэгъатэми
фыхэмыфэхъуэгъатэми
хэмыфэхъуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнтэми
ухэфэхъуэнтэми
хэфэхъуэнтэми
дыхэфэхъуэнтэми
фыхэфэхъуэнтэми
хэфэхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуэнтэми
ухэмыфэхъуэнтэми
хэмыфэхъуэнтэми
дыхэмыфэхъуэнтэми
фыхэмыфэхъуэнтэми
хэмыфэхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуэнутэми
ухэфэхъуэнутэми
хэфэхъуэнутэми
дыхэфэхъуэнутэми
фыхэфэхъуэнутэми
хэфэхъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуэнутэми
ухэмыфэхъуэнутэми
хэмыфэхъуэнутэми
дыхэмыфэхъуэнутэми
фыхэмыфэхъуэнутэми
хэмыфэхъуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуаи
ухэфэхъуаи
хэфэхъуаи
дыхэфэхъуаи
фыхэфэхъуаи
хэфэхъуаи
щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуакъыми
ухэфэхъуакъыми
хэфэхъуакъыми
дыхэфэхъуакъыми
фыхэфэхъуакъыми
хэфэхъуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуащэрэт
ухэфэхъуащэрэт
хэфэхъуащэрэт
дыхэфэхъуащэрэт
фыхэфэхъуащэрэт
хэфэхъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыфэхъуащэрэт
ухэмыфэхъуащэрэт
хэмыфэхъуащэрэт
дыхэмыфэхъуащэрэт
фыхэмыфэхъуащэрэт
хэмыфэхъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэнщ
ухэфэхъуагъэнщ
хэфэхъуагъэнщ
дыхэфэхъуагъэнщ
фыхэфэхъуагъэнщ
хэфэхъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэнкъым
ухэфэхъуагъэнкъым
хэфэхъуагъэнкъым
дыхэфэхъуагъэнкъым
фыхэфэхъуагъэнкъым
хэфэхъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэнт
ухэфэхъуагъэнт
хэфэхъуагъэнт
дыхэфэхъуагъэнт
фыхэфэхъуагъэнт
хэфэхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэнтэкъым
ухэфэхъуагъэнтэкъым
хэфэхъуагъэнтэкъым
дыхэфэхъуагъэнтэкъым
фыхэфэхъуагъэнтэкъым
хэфэхъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэн
ухэфэхъуагъэн
хэфэхъуагъэн
дыхэфэхъуагъэн
фыхэфэхъуагъэн
хэфэхъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэнкъэ
ухэфэхъуагъэнкъэ
хэфэхъуагъэнкъэ
дыхэфэхъуагъэнкъэ
фыхэфэхъуагъэнкъэ
хэфэхъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэнт
ухэфэхъуагъэнт
хэфэхъуагъэнт
дыхэфэхъуагъэнт
фыхэфэхъуагъэнт
хэфэхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэнтэкъэ
ухэфэхъуагъэнтэкъэ
хэфэхъуагъэнтэкъэ
дыхэфэхъуагъэнтэкъэ
фыхэфэхъуагъэнтэкъэ
хэфэхъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэнущ
ухэфэхъуагъэнущ
хэфэхъуагъэнущ
дыхэфэхъуагъэнущ
фыхэфэхъуагъэнущ
хэфэхъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэнукъым
ухэфэхъуагъэнукъым
хэфэхъуагъэнукъым
дыхэфэхъуагъэнукъым
фыхэфэхъуагъэнукъым
хэфэхъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэнут
ухэфэхъуагъэнут
хэфэхъуагъэнут
дыхэфэхъуагъэнут
фыхэфэхъуагъэнут
хэфэхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэнутэкъым
ухэфэхъуагъэнутэкъым
хэфэхъуагъэнутэкъым
дыхэфэхъуагъэнутэкъым
фыхэфэхъуагъэнутэкъым
хэфэхъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэну
ухэфэхъуагъэну
хэфэхъуагъэну
дыхэфэхъуагъэну
фыхэфэхъуагъэну
хэфэхъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэнукъэ
ухэфэхъуагъэнукъэ
хэфэхъуагъэнукъэ
дыхэфэхъуагъэнукъэ
фыхэфэхъуагъэнукъэ
хэфэхъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэнут
ухэфэхъуагъэнут
хэфэхъуагъэнут
дыхэфэхъуагъэнут
фыхэфэхъуагъэнут
хэфэхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэфэхъуагъэнутэкъэ
ухэфэхъуагъэнутэкъэ
хэфэхъуагъэнутэкъэ
дыхэфэхъуагъэнутэкъэ
фыхэфэхъуагъэнутэкъэ
хэфэхъуагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэфахъуэ
ухэфахъуэ
хэфахъуэ
дыхэфахъуэ
фыхэфахъуэ
хэфахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыфахъуэ
ухэмыфахъуэ
хэмыфахъуэ
дыхэмыфахъуэ
фыхэмыфахъуэ
хэмыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэфэхъуа
ухэфэхъуа
хэфэхъуа
дыхэфэхъуа
фыхэфэхъуа
хэфэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыфэхъуа
ухэмыфэхъуа
хэмыфэхъуа
дыхэмыфэхъуа
фыхэмыфэхъуа
хэмыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэфэхъуэгъа
ухэфэхъуэгъа
хэфэхъуэгъа
дыхэфэхъуэгъа
фыхэфэхъуэгъа
хэфэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыфэхъуэгъа
ухэмыфэхъуэгъа
хэмыфэхъуэгъа
дыхэмыфэхъуэгъа
фыхэмыфэхъуэгъа
хэмыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэфэхъуэн
ухэфэхъуэн
хэфэхъуэн
дыхэфэхъуэн
фыхэфэхъуэн
хэфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыфэхъуэн
ухэмыфэхъуэн
хэмыфэхъуэн
дыхэмыфэхъуэн
фыхэмыфэхъуэн
хэмыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэфэхъуэну
ухэфэхъуэну
хэфэхъуэну
дыхэфэхъуэну
фыхэфэхъуэну
хэфэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыфэхъуэну
ухэмыфэхъуэну
хэмыфэхъуэну
дыхэмыфэхъуэну
фыхэмыфэхъуэну
хэмыфэхъуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэфахъуэ
узэрыхэфахъуэ
зэрыхэфахъуэ
дызэрыхэфахъуэ
фызэрыхэфахъуэ
зэрыхэфахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыфахъуэ
узэрыхэмыфахъуэ
зэрыхэмыфахъуэ
дызэрыхэмыфахъуэ
фызэрыхэмыфахъуэ
зэрыхэмыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэфэхъуа
узэрыхэфэхъуа
зэрыхэфэхъуа
дызэрыхэфэхъуа
фызэрыхэфэхъуа
зэрыхэфэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыфэхъуа
узэрыхэмыфэхъуа
зэрыхэмыфэхъуа
дызэрыхэмыфэхъуа
фызэрыхэмыфэхъуа
зэрыхэмыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэфэхъуэгъа
узэрыхэфэхъуэгъа
зэрыхэфэхъуэгъа
дызэрыхэфэхъуэгъа
фызэрыхэфэхъуэгъа
зэрыхэфэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыфэхъуэгъа
узэрыхэмыфэхъуэгъа
зэрыхэмыфэхъуэгъа
дызэрыхэмыфэхъуэгъа
фызэрыхэмыфэхъуэгъа
зэрыхэмыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэфэхъуэн
узэрыхэфэхъуэн
зэрыхэфэхъуэн
дызэрыхэфэхъуэн
фызэрыхэфэхъуэн
зэрыхэфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыфэхъуэн
узэрыхэмыфэхъуэн
зэрыхэмыфэхъуэн
дызэрыхэмыфэхъуэн
фызэрыхэмыфэхъуэн
зэрыхэмыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэфэхъуэну
узэрыхэфэхъуэну
зэрыхэфэхъуэну
дызэрыхэфэхъуэну
фызэрыхэфэхъуэну
зэрыхэфэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыфэхъуэну
узэрыхэмыфэхъуэну
зэрыхэмыфэхъуэну
дызэрыхэмыфэхъуэну
фызэрыхэмыфэхъуэну
зэрыхэмыфэхъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэфахъуэ
ущыхэфахъуэ
щыхэфахъуэ
дыщыхэфахъуэ
фыщыхэфахъуэ
щыхэфахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыфахъуэ
ущыхэмыфахъуэ
щыхэмыфахъуэ
дыщыхэмыфахъуэ
фыщыхэмыфахъуэ
щыхэмыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэфэхъуа
ущыхэфэхъуа
щыхэфэхъуа
дыщыхэфэхъуа
фыщыхэфэхъуа
щыхэфэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыфэхъуа
ущыхэмыфэхъуа
щыхэмыфэхъуа
дыщыхэмыфэхъуа
фыщыхэмыфэхъуа
щыхэмыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэфэхъуэгъа
ущыхэфэхъуэгъа
щыхэфэхъуэгъа
дыщыхэфэхъуэгъа
фыщыхэфэхъуэгъа
щыхэфэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыфэхъуэгъа
ущыхэмыфэхъуэгъа
щыхэмыфэхъуэгъа
дыщыхэмыфэхъуэгъа
фыщыхэмыфэхъуэгъа
щыхэмыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэфэхъуэн
ущыхэфэхъуэн
щыхэфэхъуэн
дыщыхэфэхъуэн
фыщыхэфэхъуэн
щыхэфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыфэхъуэн
ущыхэмыфэхъуэн
щыхэмыфэхъуэн
дыщыхэмыфэхъуэн
фыщыхэмыфэхъуэн
щыхэмыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэфэхъуэну
ущыхэфэхъуэну
щыхэфэхъуэну
дыщыхэфэхъуэну
фыщыхэфэхъуэну
щыхэфэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыфэхъуэну
ущыхэмыфэхъуэну
щыхэмыфэхъуэну
дыщыхэмыфэхъуэну
фыщыхэмыфэхъуэну
щыхэмыфэхъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэфахъуэ
уздыхэфахъуэ
здыхэфахъуэ
дыздыхэфахъуэ
фыздыхэфахъуэ
здыхэфахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыфахъуэ
уздыхэмыфахъуэ
здыхэмыфахъуэ
дыздыхэмыфахъуэ
фыздыхэмыфахъуэ
здыхэмыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэфэхъуа
уздыхэфэхъуа
здыхэфэхъуа
дыздыхэфэхъуа
фыздыхэфэхъуа
здыхэфэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыфэхъуа
уздыхэмыфэхъуа
здыхэмыфэхъуа
дыздыхэмыфэхъуа
фыздыхэмыфэхъуа
здыхэмыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэфэхъуэгъа
уздыхэфэхъуэгъа
здыхэфэхъуэгъа
дыздыхэфэхъуэгъа
фыздыхэфэхъуэгъа
здыхэфэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыфэхъуэгъа
уздыхэмыфэхъуэгъа
здыхэмыфэхъуэгъа
дыздыхэмыфэхъуэгъа
фыздыхэмыфэхъуэгъа
здыхэмыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэфэхъуэн
уздыхэфэхъуэн
здыхэфэхъуэн
дыздыхэфэхъуэн
фыздыхэфэхъуэн
здыхэфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыфэхъуэн
уздыхэмыфэхъуэн
здыхэмыфэхъуэн
дыздыхэмыфэхъуэн
фыздыхэмыфэхъуэн
здыхэмыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэфэхъуэну
уздыхэфэхъуэну
здыхэфэхъуэну
дыздыхэфэхъуэну
фыздыхэфэхъуэну
здыхэфэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыфэхъуэну
уздыхэмыфэхъуэну
здыхэмыфэхъуэну
дыздыхэмыфэхъуэну
фыздыхэмыфэхъуэну
здыхэмыфэхъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэфахъуэ
ущӀыхэфахъуэ
щӀыхэфахъуэ
дыщӀыхэфахъуэ
фыщӀыхэфахъуэ
щӀыхэфахъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыфахъуэ
ущӀыхэмыфахъуэ
щӀыхэмыфахъуэ
дыщӀыхэмыфахъуэ
фыщӀыхэмыфахъуэ
щӀыхэмыфахъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэфэхъуа
ущӀыхэфэхъуа
щӀыхэфэхъуа
дыщӀыхэфэхъуа
фыщӀыхэфэхъуа
щӀыхэфэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыфэхъуа
ущӀыхэмыфэхъуа
щӀыхэмыфэхъуа
дыщӀыхэмыфэхъуа
фыщӀыхэмыфэхъуа
щӀыхэмыфэхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэфэхъуэгъа
ущӀыхэфэхъуэгъа
щӀыхэфэхъуэгъа
дыщӀыхэфэхъуэгъа
фыщӀыхэфэхъуэгъа
щӀыхэфэхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыфэхъуэгъа
ущӀыхэмыфэхъуэгъа
щӀыхэмыфэхъуэгъа
дыщӀыхэмыфэхъуэгъа
фыщӀыхэмыфэхъуэгъа
щӀыхэмыфэхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэфэхъуэн
ущӀыхэфэхъуэн
щӀыхэфэхъуэн
дыщӀыхэфэхъуэн
фыщӀыхэфэхъуэн
щӀыхэфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыфэхъуэн
ущӀыхэмыфэхъуэн
щӀыхэмыфэхъуэн
дыщӀыхэмыфэхъуэн
фыщӀыхэмыфэхъуэн
щӀыхэмыфэхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэфэхъуэну
ущӀыхэфэхъуэну
щӀыхэфэхъуэну
дыщӀыхэфэхъуэну
фыщӀыхэфэхъуэну
щӀыхэфэхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыфэхъуэну
ущӀыхэмыфэхъуэну
щӀыхэмыфэхъуэну
дыщӀыхэмыфэхъуэну
фыщӀыхэмыфэхъуэну
щӀыхэмыфэхъуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэфахъуэу
ухэфахъуэу
хэфахъуэу
дыхэфахъуэу
фыхэфахъуэу
хэфахъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыфахъуэу
ухэмыфахъуэу
хэмыфахъуэу
дыхэмыфахъуэу
фыхэмыфахъуэу
хэмыфахъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэфэхъуауэ
ухэфэхъуауэ
хэфэхъуауэ
дыхэфэхъуауэ
фыхэфэхъуауэ
хэфэхъуауэ / хэфэхъуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыфэхъуауэ
ухэмыфэхъуауэ
хэмыфэхъуауэ
дыхэмыфэхъуауэ
фыхэмыфэхъуауэ
хэмыфэхъуауэ(хэ) / хэмыфэхъуа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыхэфахъуэурэ
ухэфахъуэурэ
хэфахъуэурэ
дыхэфахъуэурэ
фыхэфахъуэурэ
хэфахъуэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыхэмыфахъуэурэ
ухэмыфахъуэурэ
хэмыфахъуэурэ
дыхэмыфахъуэурэ
фыхэмыфахъуэурэ
хэмыфахъуэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпхофахъуэ
сыхофахъуэ
--
сыфхофахъуэ
сахофахъуэ
уэ
усхофахъуэ
--
ухофахъуэ
утхофахъуэ
--
уахофахъуэ
ар
схофахъуэ
пхофахъуэ
хофахъуэ
тхофахъуэ
фхофахъуэ
яхофахъуэ
дэ
--
дыпхофахъуэ
дыхофахъуэ
--
дыфхофахъуэ
дахофахъуэ
фэ
фысхофахъуэ
--
фыхофахъуэ
фытхофахъуэ
--
фахофахъуэ
ахэр
схофахъуэ(хэ)
пхофахъуэ(хэ)
хофахъуэ(хэ)
тхофахъуэ(хэ)
фхофахъуэ(хэ)
яхофахъуэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фахъу]э
[фахъу]эр
--
[фахъу]эхэр
Эргативнэ:
[фахъу]э
[фахъу]эм
--
[фахъу]эхэм
Послеложнэ:
[фахъу]экӀэ
[фахъу]эмкӀэ
[фахъу]эхэкӀэ
[фахъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[фахъу]эуэ
[фахъу]эрауэ
[фахъу]эхэу
[фахъу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фэхъу]а
[фэхъу]ар
--
[фэхъу]ахэр
Эргативнэ:
[фэхъу]а
[фэхъу]ам
--
[фэхъу]ахэм
Послеложнэ:
[фэхъу]акӀэ
[фэхъу]амкӀэ
[фэхъу]ахэкӀэ
[фэхъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[фэхъу]ауэ
[фэхъу]арауэ
[фэхъу]ахэу
[фэхъу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фэхъу]эн
[фэхъу]эныр
--
[фэхъу]энхэр
Эргативнэ:
[фэхъу]эн
[фэхъу]эным
--
[фэхъу]энхэм
Послеложнэ:
[фэхъу]энкӀэ
[фэхъу]энымкӀэ
[фэхъу]энхэкӀэ
[фэхъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[фэхъу]эну
[фэхъу]энырауэ
[фэхъу]энхэу
[фэхъу]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фэхъу]эну
[фэхъу]энур
--
[фэхъу]энухэр
Эргативнэ:
[фэхъу]эну
[фэхъу]энум
--
[фэхъу]энухэм
Послеложнэ:
[фэхъу]энукӀэ
[фэхъу]энумкӀэ
[фэхъу]энухэкӀэ
[фэхъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[фэхъу]энууэ
[фэхъу]энурауэ
[фэхъу]энухэу
[фэхъу]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Къехуэхын, къещэтэхын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Мэкъум тет щӀалэр хэфэхъуащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
хэфэхъуэн: fall or climb down off of sth
Мэкъум тет щӀалэр хэфэхъуащ: the boy standing on the hay climbed down.
УРЫСЫБЗЭ
хэфэхъуэн: падать, сползать откуда-л.
Мэкъум тет щӀалэр хэфэхъуащ: мальчик, стоявший на сене, сполз.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.