АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "хэумэзэхэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хэумэзэхэн
щымыӀэныгъэ:
хэмыумэзэхэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэн
ухэумэзэхэн
хэумэзэхэн
дыхэумэзэхэн
фыхэумэзэхэн
хэумэзэхэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхэн
ухэмыумэзэхэн
хэмыумэзэхэн
дыхэмыумэзэхэн
фыхэмыумэзэхэн
хэмыумэзэхэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хэумэзахэ!
фыхэумэзахэ!
щымыӀэныгъэ:
ухэмыумэзахэ!
фыхэмыумэзахэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхреумэзахэ
ухреумэзахэ
хреумэзахэ
дыхреумэзахэ
фыхреумэзахэ
хреумэзахэ
щымыӀэныгъэ:
сыхремыумэзахэ
ухремыумэзахэ
хремыумэзахэ
дыхремыумэзахэ
фыхремыумэзахэ
хремыумэзахэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхоумэзахэ(р)
ухоумэзахэ(р)
хоумэзахэ(р)
дыхоумэзахэ(р)
фыхоумэзахэ(р)
хоумэзахэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэркъым
ухэумэзахэркъым
хэумэзахэркъым
дыхэумэзахэркъым
фыхэумэзахэркъым
хэумэзахэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэрт
ухэумэзахэрт
хэумэзахэрт
дыхэумэзахэрт
фыхэумэзахэрт
хэумэзахэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэртэкъым
ухэумэзахэртэкъым
хэумэзахэртэкъым
дыхэумэзахэртэкъым
фыхэумэзахэртэкъым
хэумэзахэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхащ
ухэумэзэхащ
хэумэзэхащ
дыхэумэзэхащ
фыхэумэзэхащ
хэумэзэха(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхакъым
ухэумэзэхакъым
хэумэзэхакъым
дыхэумэзэхакъым
фыхэумэзэхакъым
хэумэзэха(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхат
ухэумэзэхат
хэумэзэхат
дыхэумэзэхат
фыхэумэзэхат
хэумэзэха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхатэкъым
ухэумэзэхатэкъым
хэумэзэхатэкъым
дыхэумэзэхатэкъым
фыхэумэзэхатэкъым
хэумэзэха(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэгъащ
ухэумэзэхэгъащ
хэумэзэхэгъащ
дыхэумэзэхэгъащ
фыхэумэзэхэгъащ
хэумэзэхэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэгъакъым
ухэумэзэхэгъакъым
хэумэзэхэгъакъым
дыхэумэзэхэгъакъым
фыхэумэзэхэгъакъым
хэумэзэхэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэгъат
ухэумэзэхэгъат
хэумэзэхэгъат
дыхэумэзэхэгъат
фыхэумэзэхэгъат
хэумэзэхэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэгъатэкъым
ухэумэзэхэгъатэкъым
хэумэзэхэгъатэкъым
дыхэумэзэхэгъатэкъым
фыхэумэзэхэгъатэкъым
хэумэзэхэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэщ
ухэумэзахэщ
хэумэзахэщ
дыхэумэзахэщ
фыхэумэзахэщ
хэумэзахэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэкъым
ухэумэзахэкъым
хэумэзахэкъым
дыхэумэзахэкъым
фыхэумэзахэкъым
хэумэзахэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэт
ухэумэзахэт
хэумэзахэт
дыхэумэзахэт
фыхэумэзахэт
хэумэзахэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэтэкъым
ухэумэзахэтэкъым
хэумэзахэтэкъым
дыхэумэзахэтэкъым
фыхэумэзахэтэкъым
хэумэзахэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнщ
ухэумэзэхэнщ
хэумэзэхэнщ
дыхэумэзэхэнщ
фыхэумэзэхэнщ
хэумэзэхэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнкъым
ухэумэзэхэнкъым
хэумэзэхэнкъым
дыхэумэзэхэнкъым
фыхэумэзэхэнкъым
хэумэзэхэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнущ
ухэумэзэхэнущ
хэумэзэхэнущ
дыхэумэзэхэнущ
фыхэумэзэхэнущ
хэумэзэхэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнукъым
ухэумэзэхэнукъым
хэумэзэхэнукъым
дыхэумэзэхэнукъым
фыхэумэзэхэнукъым
хэумэзэхэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэрэ
ухэумэзахэрэ
хэумэзахэрэ
дыхэумэзахэрэ
фыхэумэзахэрэ
хэумэзахэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэркъэ
ухэумэзахэркъэ
хэумэзахэркъэ
дыхэумэзахэркъэ
фыхэумэзахэркъэ
хэумэзахэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэрт
ухэумэзахэрт
хэумэзахэрт
дыхэумэзахэрт
фыхэумэзахэрт
хэумэзахэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэртэкъэ
ухэумэзахэртэкъэ
хэумэзахэртэкъэ
дыхэумэзахэртэкъэ
фыхэумэзахэртэкъэ
хэумэзахэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэха
ухэумэзэха
хэумэзэха
дыхэумэзэха
фыхэумэзэха
хэумэзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхакъэ
ухэумэзэхакъэ
хэумэзэхакъэ
дыхэумэзэхакъэ
фыхэумэзэхакъэ
хэумэзэха(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхат
ухэумэзэхат
хэумэзэхат
дыхэумэзэхат
фыхэумэзэхат
хэумэзэха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхатэкъэ
ухэумэзэхатэкъэ
хэумэзэхатэкъэ
дыхэумэзэхатэкъэ
фыхэумэзэхатэкъэ
хэумэзэха(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэгъа
ухэумэзэхэгъа
хэумэзэхэгъа
дыхэумэзэхэгъа
фыхэумэзэхэгъа
хэумэзэхэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэгъакъэ
ухэумэзэхэгъакъэ
хэумэзэхэгъакъэ
дыхэумэзэхэгъакъэ
фыхэумэзэхэгъакъэ
хэумэзэхэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэгъат
ухэумэзэхэгъат
хэумэзэхэгъат
дыхэумэзэхэгъат
фыхэумэзэхэгъат
хэумэзэхэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэгъатэкъэ
ухэумэзэхэгъатэкъэ
хэумэзэхэгъатэкъэ
дыхэумэзэхэгъатэкъэ
фыхэумэзэхэгъатэкъэ
хэумэзэхэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэ
ухэумэзахэ
хэумэзахэ
дыхэумэзахэ
фыхэумэзахэ
хэумэзахэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэкъэ
ухэумэзахэкъэ
хэумэзахэкъэ
дыхэумэзахэкъэ
фыхэумэзахэкъэ
хэумэзахэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэт
ухэумэзахэт
хэумэзахэт
дыхэумэзахэт
фыхэумэзахэт
хэумэзахэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэтэкъэ
ухэумэзахэтэкъэ
хэумэзахэтэкъэ
дыхэумэзахэтэкъэ
фыхэумэзахэтэкъэ
хэумэзахэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэн
ухэумэзэхэн
хэумэзэхэн
дыхэумэзэхэн
фыхэумэзэхэн
хэумэзэхэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнкъэ
ухэумэзэхэнкъэ
хэумэзэхэнкъэ
дыхэумэзэхэнкъэ
фыхэумэзэхэнкъэ
хэумэзэхэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэну
ухэумэзэхэну
хэумэзэхэну
дыхэумэзэхэну
фыхэумэзэхэну
хэумэзэхэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнукъэ
ухэумэзэхэнукъэ
хэумэзэхэнукъэ
дыхэумэзэхэнукъэ
фыхэумэзэхэнукъэ
хэумэзэхэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэмэ
ухэумэзахэмэ
хэумэзахэмэ
дыхэумэзахэмэ
фыхэумэзахэмэ
хэумэзахэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзахэмэ
ухэмыумэзахэмэ
хэмыумэзахэмэ
дыхэмыумэзахэмэ
фыхэмыумэзахэмэ
хэмыумэзахэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхамэ
ухэумэзэхамэ
хэумэзэхамэ
дыхэумэзэхамэ
фыхэумэзэхамэ
хэумэзэха(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхамэ
ухэмыумэзэхамэ
хэмыумэзэхамэ
дыхэмыумэзэхамэ
фыхэмыумэзэхамэ
мыумэзэха(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэгъамэ
ухэумэзэхэгъамэ
хэумэзэхэгъамэ
дыхэумэзэхэгъамэ
фыхэумэзэхэгъамэ
хэумэзэхэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхэгъамэ
ухэмыумэзэхэгъамэ
хэмыумэзэхэгъамэ
дыхэмыумэзэхэгъамэ
фыхэмыумэзэхэгъамэ
хэмыумэзэхэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнмэ
ухэумэзэхэнмэ
хэумэзэхэнмэ
дыхэумэзэхэнмэ
фыхэумэзэхэнмэ
хэумэзэхэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхэнмэ
ухэмыумэзэхэнмэ
хэмыумэзэхэнмэ
дыхэмыумэзэхэнмэ
фыхэмыумэзэхэнмэ
хэмыумэзэхэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнумэ
ухэумэзэхэнумэ
хэумэзэхэнумэ
дыхэумэзэхэнумэ
фыхэумэзэхэнумэ
хэумэзэхэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхэнумэ
ухэмыумэзэхэнумэ
хэмыумэзэхэнумэ
дыхэмыумэзэхэнумэ
фыхэмыумэзэхэнумэ
хэмыумэзэхэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэтэмэ
ухэумэзахэтэмэ
хэумэзахэтэмэ
дыхэумэзахэтэмэ
фыхэумэзахэтэмэ
хэумэзахэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзахэтэмэ
ухэмыумэзахэтэмэ
хэмыумэзахэтэмэ
дыхэмыумэзахэтэмэ
фыхэмыумэзахэтэмэ
хэмыумэзахэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхатэмэ
ухэумэзэхатэмэ
хэумэзэхатэмэ
дыхэумэзэхатэмэ
фыхэумэзэхатэмэ
хэумэзэха(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхатэмэ
ухэмыумэзэхатэмэ
хэмыумэзэхатэмэ
дыхэмыумэзэхатэмэ
фыхэмыумэзэхатэмэ
хэмыумэзэха(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэгъатэмэ
ухэумэзэхэгъатэмэ
хэумэзэхэгъатэмэ
дыхэумэзэхэгъатэмэ
фыхэумэзэхэгъатэмэ
хэумэзэхэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхэгъатэмэ
ухэмыумэзэхэгъатэмэ
хэмыумэзэхэгъатэмэ
дыхэмыумэзэхэгъатэмэ
фыхэмыумэзэхэгъатэмэ
хэмыумэзэхэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнтэмэ
ухэумэзэхэнтэмэ
хэумэзэхэнтэмэ
дыхэумэзэхэнтэмэ
фыхэумэзэхэнтэмэ
хэумэзэхэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхэнтэмэ
ухэмыумэзэхэнтэмэ
хэмыумэзэхэнтэмэ
дыхэмыумэзэхэнтэмэ
фыхэмыумэзэхэнтэмэ
хэмыумэзэхэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнутэмэ
ухэумэзэхэнутэмэ
хэумэзэхэнутэмэ
дыхэумэзэхэнутэмэ
фыхэумэзэхэнутэмэ
хэумэзэхэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхэнутэмэ
ухэмыумэзэхэнутэмэ
хэмыумэзэхэнутэмэ
дыхэмыумэзэхэнутэмэ
фыхэмыумэзэхэнутэмэ
хэмыумэзэхэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнт
ухэумэзэхэнт
хэумэзэхэнт
дыхэумэзэхэнт
фыхэумэзэхэнт
хэумэзэхэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнтэкъым
ухэумэзэхэнтэкъым
хэумэзэхэнтэкъым
дыхэумэзэхэнтэкъым
фыхэумэзэхэнтэкъым
хэумэзэхэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнут
ухэумэзэхэнут
хэумэзэхэнут
дыхэумэзэхэнут
фыхэумэзэхэнут
хэумэзэхэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнутэкъым
ухэумэзэхэнутэкъым
хэумэзэхэнутэкъым
дыхэумэзэхэнутэкъым
фыхэумэзэхэнутэкъым
хэумэзэхэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэми
ухэумэзахэми
хэумэзахэми
дыхэумэзахэми
фыхэумэзахэми
хэумэзахэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзахэми
ухэмыумэзахэми
хэмыумэзахэми
дыхэмыумэзахэми
фыхэмыумэзахэми
хэмыумэзахэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхами
ухэумэзэхами
хэумэзэхами
дыхэумэзэхами
фыхэумэзэхами
хэумэзэха(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхами
ухэмыумэзэхами
хэмыумэзэхами
дыхэмыумэзэхами
фыхэмыумэзэхами
хэмыумэзэха(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэгъами
ухэумэзэхэгъами
хэумэзэхэгъами
дыхэумэзэхэгъами
фыхэумэзэхэгъами
хэумэзэхэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхэгъами
ухэмыумэзэхэгъами
хэмыумэзэхэгъами
дыхэмыумэзэхэгъами
фыхэмыумэзэхэгъами
хэмыумэзэхэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнми
ухэумэзэхэнми
хэумэзэхэнми
дыхэумэзэхэнми
фыхэумэзэхэнми
хэумэзэхэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхэнми
ухэмыумэзэхэнми
хэмыумэзэхэнми
дыхэмыумэзэхэнми
фыхэмыумэзэхэнми
хэмыумэзэхэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнуми
ухэумэзэхэнуми
хэумэзэхэнуми
дыхэумэзэхэнуми
фыхэумэзэхэнуми
хэумэзэхэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхэнуми
ухэмыумэзэхэнуми
хэмыумэзэхэнуми
дыхэмыумэзэхэнуми
фыхэмыумэзэхэнуми
хэмыумэзэхэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзахэтэми
ухэумэзахэтэми
хэумэзахэтэми
дыхэумэзахэтэми
фыхэумэзахэтэми
хэумэзахэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзахэтэми
ухэмыумэзахэтэми
хэмыумэзахэтэми
дыхэмыумэзахэтэми
фыхэмыумэзахэтэми
хэмыумэзахэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхатэми
ухэумэзэхатэми
хэумэзэхатэми
дыхэумэзэхатэми
фыхэумэзэхатэми
хэумэзэха(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхатэми
ухэмыумэзэхатэми
хэмыумэзэхатэми
дыхэмыумэзэхатэми
фыхэмыумэзэхатэми
хэмыумэзэха(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэгъатэми
ухэумэзэхэгъатэми
хэумэзэхэгъатэми
дыхэумэзэхэгъатэми
фыхэумэзэхэгъатэми
хэумэзэхэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхэгъатэми
ухэмыумэзэхэгъатэми
хэмыумэзэхэгъатэми
дыхэмыумэзэхэгъатэми
фыхэмыумэзэхэгъатэми
хэмыумэзэхэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнтэми
ухэумэзэхэнтэми
хэумэзэхэнтэми
дыхэумэзэхэнтэми
фыхэумэзэхэнтэми
хэумэзэхэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхэнтэми
ухэмыумэзэхэнтэми
хэмыумэзэхэнтэми
дыхэмыумэзэхэнтэми
фыхэмыумэзэхэнтэми
хэмыумэзэхэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхэнутэми
ухэумэзэхэнутэми
хэумэзэхэнутэми
дыхэумэзэхэнутэми
фыхэумэзэхэнутэми
хэумэзэхэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхэнутэми
ухэмыумэзэхэнутэми
хэмыумэзэхэнутэми
дыхэмыумэзэхэнутэми
фыхэмыумэзэхэнутэми
хэмыумэзэхэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхаи
ухэумэзэхаи
хэумэзэхаи
дыхэумэзэхаи
фыхэумэзэхаи
хэумэзэхаи
щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхакъыми
ухэумэзэхакъыми
хэумэзэхакъыми
дыхэумэзэхакъыми
фыхэумэзэхакъыми
хэумэзэхакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхащэрэт
ухэумэзэхащэрэт
хэумэзэхащэрэт
дыхэумэзэхащэрэт
фыхэумэзэхащэрэт
хэумэзэхащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыумэзэхащэрэт
ухэмыумэзэхащэрэт
хэмыумэзэхащэрэт
дыхэмыумэзэхащэрэт
фыхэмыумэзэхащэрэт
хэмыумэзэхащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэнщ
ухэумэзэхагъэнщ
хэумэзэхагъэнщ
дыхэумэзэхагъэнщ
фыхэумэзэхагъэнщ
хэумэзэхагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэнкъым
ухэумэзэхагъэнкъым
хэумэзэхагъэнкъым
дыхэумэзэхагъэнкъым
фыхэумэзэхагъэнкъым
хэумэзэхагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэнт
ухэумэзэхагъэнт
хэумэзэхагъэнт
дыхэумэзэхагъэнт
фыхэумэзэхагъэнт
хэумэзэхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэнтэкъым
ухэумэзэхагъэнтэкъым
хэумэзэхагъэнтэкъым
дыхэумэзэхагъэнтэкъым
фыхэумэзэхагъэнтэкъым
хэумэзэхагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэн
ухэумэзэхагъэн
хэумэзэхагъэн
дыхэумэзэхагъэн
фыхэумэзэхагъэн
хэумэзэхагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэнкъэ
ухэумэзэхагъэнкъэ
хэумэзэхагъэнкъэ
дыхэумэзэхагъэнкъэ
фыхэумэзэхагъэнкъэ
хэумэзэхагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэнт
ухэумэзэхагъэнт
хэумэзэхагъэнт
дыхэумэзэхагъэнт
фыхэумэзэхагъэнт
хэумэзэхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэнтэкъэ
ухэумэзэхагъэнтэкъэ
хэумэзэхагъэнтэкъэ
дыхэумэзэхагъэнтэкъэ
фыхэумэзэхагъэнтэкъэ
хэумэзэхагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэнущ
ухэумэзэхагъэнущ
хэумэзэхагъэнущ
дыхэумэзэхагъэнущ
фыхэумэзэхагъэнущ
хэумэзэхагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэнукъым
ухэумэзэхагъэнукъым
хэумэзэхагъэнукъым
дыхэумэзэхагъэнукъым
фыхэумэзэхагъэнукъым
хэумэзэхагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэнут
ухэумэзэхагъэнут
хэумэзэхагъэнут
дыхэумэзэхагъэнут
фыхэумэзэхагъэнут
хэумэзэхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэнутэкъым
ухэумэзэхагъэнутэкъым
хэумэзэхагъэнутэкъым
дыхэумэзэхагъэнутэкъым
фыхэумэзэхагъэнутэкъым
хэумэзэхагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэну
ухэумэзэхагъэну
хэумэзэхагъэну
дыхэумэзэхагъэну
фыхэумэзэхагъэну
хэумэзэхагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэнукъэ
ухэумэзэхагъэнукъэ
хэумэзэхагъэнукъэ
дыхэумэзэхагъэнукъэ
фыхэумэзэхагъэнукъэ
хэумэзэхагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэнут
ухэумэзэхагъэнут
хэумэзэхагъэнут
дыхэумэзэхагъэнут
фыхэумэзэхагъэнут
хэумэзэхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэумэзэхагъэнутэкъэ
ухэумэзэхагъэнутэкъэ
хэумэзэхагъэнутэкъэ
дыхэумэзэхагъэнутэкъэ
фыхэумэзэхагъэнутэкъэ
хэумэзэхагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэумэзахэ
ухэумэзахэ
хэумэзахэ
дыхэумэзахэ
фыхэумэзахэ
хэумэзахэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыумэзахэ
ухэмыумэзахэ
хэмыумэзахэ
дыхэмыумэзахэ
фыхэмыумэзахэ
хэмыумэзахэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэумэзэха
ухэумэзэха
хэумэзэха
дыхэумэзэха
фыхэумэзэха
хэумэзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыумэзэха
ухэмыумэзэха
хэмыумэзэха
дыхэмыумэзэха
фыхэмыумэзэха
хэмыумэзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэумэзэхэгъа
ухэумэзэхэгъа
хэумэзэхэгъа
дыхэумэзэхэгъа
фыхэумэзэхэгъа
хэумэзэхэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыумэзэхэгъа
ухэмыумэзэхэгъа
хэмыумэзэхэгъа
дыхэмыумэзэхэгъа
фыхэмыумэзэхэгъа
хэмыумэзэхэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэумэзэхэн
ухэумэзэхэн
хэумэзэхэн
дыхэумэзэхэн
фыхэумэзэхэн
хэумэзэхэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыумэзэхэн
ухэмыумэзэхэн
хэмыумэзэхэн
дыхэмыумэзэхэн
фыхэмыумэзэхэн
хэмыумэзэхэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэумэзэхэну
ухэумэзэхэну
хэумэзэхэну
дыхэумэзэхэну
фыхэумэзэхэну
хэумэзэхэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыумэзэхэну
ухэмыумэзэхэну
хэмыумэзэхэну
дыхэмыумэзэхэну
фыхэмыумэзэхэну
хэмыумэзэхэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэумэзахэ
узэрыхэумэзахэ
зэрыхэумэзахэ
дызэрыхэумэзахэ
фызэрыхэумэзахэ
зэрыхэумэзахэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыумэзахэ
узэрыхэмыумэзахэ
зэрыхэмыумэзахэ
дызэрыхэмыумэзахэ
фызэрыхэмыумэзахэ
зэрыхэмыумэзахэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэумэзэха
узэрыхэумэзэха
зэрыхэумэзэха
дызэрыхэумэзэха
фызэрыхэумэзэха
зэрыхэумэзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыумэзэха
узэрыхэмыумэзэха
зэрыхэмыумэзэха
дызэрыхэмыумэзэха
фызэрыхэмыумэзэха
зэрыхэмыумэзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэумэзэхэгъа
узэрыхэумэзэхэгъа
зэрыхэумэзэхэгъа
дызэрыхэумэзэхэгъа
фызэрыхэумэзэхэгъа
зэрыхэумэзэхэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыумэзэхэгъа
узэрыхэмыумэзэхэгъа
зэрыхэмыумэзэхэгъа
дызэрыхэмыумэзэхэгъа
фызэрыхэмыумэзэхэгъа
зэрыхэмыумэзэхэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэумэзэхэн
узэрыхэумэзэхэн
зэрыхэумэзэхэн
дызэрыхэумэзэхэн
фызэрыхэумэзэхэн
зэрыхэумэзэхэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыумэзэхэн
узэрыхэмыумэзэхэн
зэрыхэмыумэзэхэн
дызэрыхэмыумэзэхэн
фызэрыхэмыумэзэхэн
зэрыхэмыумэзэхэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэумэзэхэну
узэрыхэумэзэхэну
зэрыхэумэзэхэну
дызэрыхэумэзэхэну
фызэрыхэумэзэхэну
зэрыхэумэзэхэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыумэзэхэну
узэрыхэмыумэзэхэну
зэрыхэмыумэзэхэну
дызэрыхэмыумэзэхэну
фызэрыхэмыумэзэхэну
зэрыхэмыумэзэхэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэумэзахэ
ущыхэумэзахэ
щыхэумэзахэ
дыщыхэумэзахэ
фыщыхэумэзахэ
щыхэумэзахэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыумэзахэ
ущыхэмыумэзахэ
щыхэмыумэзахэ
дыщыхэмыумэзахэ
фыщыхэмыумэзахэ
щыхэмыумэзахэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэумэзэха
ущыхэумэзэха
щыхэумэзэха
дыщыхэумэзэха
фыщыхэумэзэха
щыхэумэзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыумэзэха
ущыхэмыумэзэха
щыхэмыумэзэха
дыщыхэмыумэзэха
фыщыхэмыумэзэха
щыхэмыумэзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэумэзэхэгъа
ущыхэумэзэхэгъа
щыхэумэзэхэгъа
дыщыхэумэзэхэгъа
фыщыхэумэзэхэгъа
щыхэумэзэхэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыумэзэхэгъа
ущыхэмыумэзэхэгъа
щыхэмыумэзэхэгъа
дыщыхэмыумэзэхэгъа
фыщыхэмыумэзэхэгъа
щыхэмыумэзэхэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэумэзэхэн
ущыхэумэзэхэн
щыхэумэзэхэн
дыщыхэумэзэхэн
фыщыхэумэзэхэн
щыхэумэзэхэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыумэзэхэн
ущыхэмыумэзэхэн
щыхэмыумэзэхэн
дыщыхэмыумэзэхэн
фыщыхэмыумэзэхэн
щыхэмыумэзэхэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэумэзэхэну
ущыхэумэзэхэну
щыхэумэзэхэну
дыщыхэумэзэхэну
фыщыхэумэзэхэну
щыхэумэзэхэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыумэзэхэну
ущыхэмыумэзэхэну
щыхэмыумэзэхэну
дыщыхэмыумэзэхэну
фыщыхэмыумэзэхэну
щыхэмыумэзэхэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэумэзахэ
уздыхэумэзахэ
здыхэумэзахэ
дыздыхэумэзахэ
фыздыхэумэзахэ
здыхэумэзахэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыумэзахэ
уздыхэмыумэзахэ
здыхэмыумэзахэ
дыздыхэмыумэзахэ
фыздыхэмыумэзахэ
здыхэмыумэзахэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэумэзэха
уздыхэумэзэха
здыхэумэзэха
дыздыхэумэзэха
фыздыхэумэзэха
здыхэумэзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыумэзэха
уздыхэмыумэзэха
здыхэмыумэзэха
дыздыхэмыумэзэха
фыздыхэмыумэзэха
здыхэмыумэзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэумэзэхэгъа
уздыхэумэзэхэгъа
здыхэумэзэхэгъа
дыздыхэумэзэхэгъа
фыздыхэумэзэхэгъа
здыхэумэзэхэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыумэзэхэгъа
уздыхэмыумэзэхэгъа
здыхэмыумэзэхэгъа
дыздыхэмыумэзэхэгъа
фыздыхэмыумэзэхэгъа
здыхэмыумэзэхэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэумэзэхэн
уздыхэумэзэхэн
здыхэумэзэхэн
дыздыхэумэзэхэн
фыздыхэумэзэхэн
здыхэумэзэхэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыумэзэхэн
уздыхэмыумэзэхэн
здыхэмыумэзэхэн
дыздыхэмыумэзэхэн
фыздыхэмыумэзэхэн
здыхэмыумэзэхэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэумэзэхэну
уздыхэумэзэхэну
здыхэумэзэхэну
дыздыхэумэзэхэну
фыздыхэумэзэхэну
здыхэумэзэхэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыумэзэхэну
уздыхэмыумэзэхэну
здыхэмыумэзэхэну
дыздыхэмыумэзэхэну
фыздыхэмыумэзэхэну
здыхэмыумэзэхэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэумэзахэ
ущӀыхэумэзахэ
щӀыхэумэзахэ
дыщӀыхэумэзахэ
фыщӀыхэумэзахэ
щӀыхэумэзахэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыумэзахэ
ущӀыхэмыумэзахэ
щӀыхэмыумэзахэ
дыщӀыхэмыумэзахэ
фыщӀыхэмыумэзахэ
щӀыхэмыумэзахэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэумэзэха
ущӀыхэумэзэха
щӀыхэумэзэха
дыщӀыхэумэзэха
фыщӀыхэумэзэха
щӀыхэумэзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыумэзэха
ущӀыхэмыумэзэха
щӀыхэмыумэзэха
дыщӀыхэмыумэзэха
фыщӀыхэмыумэзэха
щӀыхэмыумэзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэумэзэхэгъа
ущӀыхэумэзэхэгъа
щӀыхэумэзэхэгъа
дыщӀыхэумэзэхэгъа
фыщӀыхэумэзэхэгъа
щӀыхэумэзэхэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыумэзэхэгъа
ущӀыхэмыумэзэхэгъа
щӀыхэмыумэзэхэгъа
дыщӀыхэмыумэзэхэгъа
фыщӀыхэмыумэзэхэгъа
щӀыхэмыумэзэхэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэумэзэхэн
ущӀыхэумэзэхэн
щӀыхэумэзэхэн
дыщӀыхэумэзэхэн
фыщӀыхэумэзэхэн
щӀыхэумэзэхэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыумэзэхэн
ущӀыхэмыумэзэхэн
щӀыхэмыумэзэхэн
дыщӀыхэмыумэзэхэн
фыщӀыхэмыумэзэхэн
щӀыхэмыумэзэхэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэумэзэхэну
ущӀыхэумэзэхэну
щӀыхэумэзэхэну
дыщӀыхэумэзэхэну
фыщӀыхэумэзэхэну
щӀыхэумэзэхэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыумэзэхэну
ущӀыхэмыумэзэхэну
щӀыхэмыумэзэхэну
дыщӀыхэмыумэзэхэну
фыщӀыхэмыумэзэхэну
щӀыхэмыумэзэхэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэумэзахэу
ухэумэзахэу
хэумэзахэу
дыхэумэзахэу
фыхэумэзахэу
хэумэзахэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыумэзахэу
ухэмыумэзахэу
хэмыумэзахэу
дыхэмыумэзахэу
фыхэмыумэзахэу
хэмыумэзахэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэумэзэхауэ
ухэумэзэхауэ
хэумэзэхауэ
дыхэумэзэхауэ
фыхэумэзэхауэ
хэумэзэхауэ / хэумэзэха(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыумэзэхауэ
ухэмыумэзэхауэ
хэмыумэзэхауэ
дыхэмыумэзэхауэ
фыхэмыумэзэхауэ
хэмыумэзэхауэ(хэ) / хэмыумэзэха(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыхэумэзахэурэ
ухэумэзахэурэ
хэумэзахэурэ
дыхэумэзахэурэ
фыхэумэзахэурэ
хэумэзахэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыхэмыумэзахэурэ
ухэмыумэзахэурэ
хэмыумэзахэурэ
дыхэмыумэзахэурэ
фыхэмыумэзахэурэ
хэмыумэзахэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпхоумэзахэ
сыхоумэзахэ
--
сыфхоумэзахэ
сахоумэзахэ
уэ
усхоумэзахэ
--
ухоумэзахэ
утхоумэзахэ
--
уахоумэзахэ
ар
схоумэзахэ
пхоумэзахэ
хоумэзахэ
тхоумэзахэ
фхоумэзахэ
яхоумэзахэ
дэ
--
дыпхоумэзахэ
дыхоумэзахэ
--
дыфхоумэзахэ
дахоумэзахэ
фэ
фысхоумэзахэ
--
фыхоумэзахэ
фытхоумэзахэ
--
фахоумэзахэ
ахэр
схоумэзахэ(хэ)
пхоумэзахэ(хэ)
хоумэзахэ(хэ)
тхоумэзахэ(хэ)
фхоумэзахэ(хэ)
яхоумэзахэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[умэзах]э
[умэзах]эр
--
[умэзах]эхэр
Эргативнэ:
[умэзах]э
[умэзах]эм
--
[умэзах]эхэм
Послеложнэ:
[умэзах]экӀэ
[умэзах]эмкӀэ
[умэзах]эхэкӀэ
[умэзах]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[умэзах]эуэ
[умэзах]эрауэ
[умэзах]эхэу
[умэзах]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[умэзэх]а
[умэзэх]ар
--
[умэзэх]ахэр
Эргативнэ:
[умэзэх]а
[умэзэх]ам
--
[умэзэх]ахэм
Послеложнэ:
[умэзэх]акӀэ
[умэзэх]амкӀэ
[умэзэх]ахэкӀэ
[умэзэх]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[умэзэх]ауэ
[умэзэх]арауэ
[умэзэх]ахэу
[умэзэх]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[умэзэх]эн
[умэзэх]эныр
--
[умэзэх]энхэр
Эргативнэ:
[умэзэх]эн
[умэзэх]эным
--
[умэзэх]энхэм
Послеложнэ:
[умэзэх]энкӀэ
[умэзэх]энымкӀэ
[умэзэх]энхэкӀэ
[умэзэх]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[умэзэх]эну
[умэзэх]энырауэ
[умэзэх]энхэу
[умэзэх]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[умэзэх]эну
[умэзэх]энур
--
[умэзэх]энухэр
Эргативнэ:
[умэзэх]эну
[умэзэх]энум
--
[умэзэх]энухэм
Послеложнэ:
[умэзэх]энукӀэ
[умэзэх]энумкӀэ
[умэзэх]энухэкӀэ
[умэзэх]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[умэзэх]энууэ
[умэзэх]энурауэ
[умэзэх]энухэу
[умэзэх]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым зыщыущэхун, зыхэудыгъуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Мыщэр гъунэгъуу къызэрилъагъуу, щакӀуэр чыцэм хэумэзэхащ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
хэумэзэхэн: hide, freeze or become motionless swh, amidst or among sth
УРЫСЫБЗЭ
хэумэзэхэн: замереть, затаиться где-л. (в какой-л. массе)
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.