Wt/kbd/хэувэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > хэувэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [xɐwǝ'vɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • хэ- + [ув] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "хэувэн"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: хэувэн
щымыӀэныгъэ: хэмыувэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэувэн ухэувэн хэувэн дыхэувэн фыхэувэн хэувэн(хэ)
щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэн ухэмыувэн хэмыувэн дыхэмыувэн фыхэмыувэн хэмыувэн(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: хэувэ! фыхэувэ!
щымыӀэныгъэ: ухэмыувэ! фыхэмыувэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхреувэ ухреувэ хреувэ дыхреувэ фыхреувэ хреувэ
щымыӀэныгъэ: сыхремыувэ ухремыувэ хремыувэ дыхремыувэ фыхремыувэ хремыувэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхоувэ(р) ухоувэ(р) хоувэ(р) дыхоувэ(р) фыхоувэ(р) хоувэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэувэркъым ухэувэркъым хэувэркъым дыхэувэркъым фыхэувэркъым хэувэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэувэрт ухэувэрт хэувэрт дыхэувэрт фыхэувэрт хэувэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэувэртэкъым ухэувэртэкъым хэувэртэкъым дыхэувэртэкъым фыхэувэртэкъым хэувэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэуващ ухэуващ хэуващ дыхэуващ фыхэуващ хэува(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэувакъым ухэувакъым хэувакъым дыхэувакъым фыхэувакъым хэува(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэуват ухэуват хэуват дыхэуват фыхэуват хэува(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэуватэкъым ухэуватэкъым хэуватэкъым дыхэуватэкъым фыхэуватэкъым хэува(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэгъащ ухэувэгъащ хэувэгъащ дыхэувэгъащ фыхэувэгъащ хэувэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэувэгъакъым ухэувэгъакъым хэувэгъакъым дыхэувэгъакъым фыхэувэгъакъым хэувэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэгъат ухэувэгъат хэувэгъат дыхэувэгъат фыхэувэгъат хэувэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэувэгъатэкъым ухэувэгъатэкъым хэувэгъатэкъым дыхэувэгъатэкъым фыхэувэгъатэкъым хэувэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыхэувэщ ухэувэщ хэувэщ дыхэувэщ фыхэувэщ хэувэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыхэувэкъым ухэувэкъым хэувэкъым дыхэувэкъым фыхэувэкъым хэувэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыхэувэт ухэувэт хэувэт дыхэувэт фыхэувэт хэувэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыхэувэтэкъым ухэувэтэкъым хэувэтэкъым дыхэувэтэкъым фыхэувэтэкъым хэувэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэнщ ухэувэнщ хэувэнщ дыхэувэнщ фыхэувэнщ хэувэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэувэнкъым ухэувэнкъым хэувэнкъым дыхэувэнкъым фыхэувэнкъым хэувэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэнущ ухэувэнущ хэувэнущ дыхэувэнущ фыхэувэнущ хэувэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэувэнукъым ухэувэнукъым хэувэнукъым дыхэувэнукъым фыхэувэнукъым хэувэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэрэ ухэувэрэ хэувэрэ дыхэувэрэ фыхэувэрэ хэувэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэувэркъэ ухэувэркъэ хэувэркъэ дыхэувэркъэ фыхэувэркъэ хэувэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэувэрт ухэувэрт хэувэрт дыхэувэрт фыхэувэрт хэувэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэувэртэкъэ ухэувэртэкъэ хэувэртэкъэ дыхэувэртэкъэ фыхэувэртэкъэ хэувэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэува ухэува хэува дыхэува фыхэува хэува(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэувакъэ ухэувакъэ хэувакъэ дыхэувакъэ фыхэувакъэ хэува(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэуват ухэуват хэуват дыхэуват фыхэуват хэува(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэуватэкъэ ухэуватэкъэ хэуватэкъэ дыхэуватэкъэ фыхэуватэкъэ хэува(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэгъа ухэувэгъа хэувэгъа дыхэувэгъа фыхэувэгъа хэувэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэувэгъакъэ ухэувэгъакъэ хэувэгъакъэ дыхэувэгъакъэ фыхэувэгъакъэ хэувэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэгъат ухэувэгъат хэувэгъат дыхэувэгъат фыхэувэгъат хэувэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэувэгъатэкъэ ухэувэгъатэкъэ хэувэгъатэкъэ дыхэувэгъатэкъэ фыхэувэгъатэкъэ хэувэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыхэувэ ухэувэ хэувэ дыхэувэ фыхэувэ хэувэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыхэувэкъэ ухэувэкъэ хэувэкъэ дыхэувэкъэ фыхэувэкъэ хэувэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыхэувэт ухэувэт хэувэт дыхэувэт фыхэувэт хэувэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыхэувэтэкъэ ухэувэтэкъэ хэувэтэкъэ дыхэувэтэкъэ фыхэувэтэкъэ хэувэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэн ухэувэн хэувэн дыхэувэн фыхэувэн хэувэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэувэнкъэ ухэувэнкъэ хэувэнкъэ дыхэувэнкъэ фыхэувэнкъэ хэувэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэну ухэувэну хэувэну дыхэувэну фыхэувэну хэувэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэувэнукъэ ухэувэнукъэ хэувэнукъэ дыхэувэнукъэ фыхэувэнукъэ хэувэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэмэ ухэувэмэ хэувэмэ дыхэувэмэ фыхэувэмэ хэувэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэмэ ухэмыувэмэ хэмыувэмэ дыхэмыувэмэ фыхэмыувэмэ хэмыувэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэувамэ ухэувамэ хэувамэ дыхэувамэ фыхэувамэ хэува(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувамэ ухэмыувамэ хэмыувамэ дыхэмыувамэ фыхэмыувамэ мыува(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэувэгъамэ ухэувэгъамэ хэувэгъамэ дыхэувэгъамэ фыхэувэгъамэ хэувэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэгъамэ ухэмыувэгъамэ хэмыувэгъамэ дыхэмыувэгъамэ фыхэмыувэгъамэ хэмыувэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэнмэ ухэувэнмэ хэувэнмэ дыхэувэнмэ фыхэувэнмэ хэувэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэнмэ ухэмыувэнмэ хэмыувэнмэ дыхэмыувэнмэ фыхэмыувэнмэ хэмыувэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэнумэ ухэувэнумэ хэувэнумэ дыхэувэнумэ фыхэувэнумэ хэувэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэнумэ ухэмыувэнумэ хэмыувэнумэ дыхэмыувэнумэ фыхэмыувэнумэ хэмыувэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэтэмэ ухэувэтэмэ хэувэтэмэ дыхэувэтэмэ фыхэувэтэмэ хэувэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэтэмэ ухэмыувэтэмэ хэмыувэтэмэ дыхэмыувэтэмэ фыхэмыувэтэмэ хэмыувэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэуватэмэ ухэуватэмэ хэуватэмэ дыхэуватэмэ фыхэуватэмэ хэува(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыуватэмэ ухэмыуватэмэ хэмыуватэмэ дыхэмыуватэмэ фыхэмыуватэмэ хэмыува(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэувэгъатэмэ ухэувэгъатэмэ хэувэгъатэмэ дыхэувэгъатэмэ фыхэувэгъатэмэ хэувэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэгъатэмэ ухэмыувэгъатэмэ хэмыувэгъатэмэ дыхэмыувэгъатэмэ фыхэмыувэгъатэмэ хэмыувэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэнтэмэ ухэувэнтэмэ хэувэнтэмэ дыхэувэнтэмэ фыхэувэнтэмэ хэувэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэнтэмэ ухэмыувэнтэмэ хэмыувэнтэмэ дыхэмыувэнтэмэ фыхэмыувэнтэмэ хэмыувэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэнутэмэ ухэувэнутэмэ хэувэнутэмэ дыхэувэнутэмэ фыхэувэнутэмэ хэувэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэнутэмэ ухэмыувэнутэмэ хэмыувэнутэмэ дыхэмыувэнутэмэ фыхэмыувэнутэмэ хэмыувэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэнт ухэувэнт хэувэнт дыхэувэнт фыхэувэнт хэувэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэувэнтэкъым ухэувэнтэкъым хэувэнтэкъым дыхэувэнтэкъым фыхэувэнтэкъым хэувэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэнут ухэувэнут хэувэнут дыхэувэнут фыхэувэнут хэувэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэувэнутэкъым ухэувэнутэкъым хэувэнутэкъым дыхэувэнутэкъым фыхэувэнутэкъым хэувэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэми ухэувэми хэувэми дыхэувэми фыхэувэми хэувэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэми ухэмыувэми хэмыувэми дыхэмыувэми фыхэмыувэми хэмыувэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэувами ухэувами хэувами дыхэувами фыхэувами хэува(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувами ухэмыувами хэмыувами дыхэмыувами фыхэмыувами хэмыува(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэувэгъами ухэувэгъами хэувэгъами дыхэувэгъами фыхэувэгъами хэувэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэгъами ухэмыувэгъами хэмыувэгъами дыхэмыувэгъами фыхэмыувэгъами хэмыувэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэнми ухэувэнми хэувэнми дыхэувэнми фыхэувэнми хэувэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэнми ухэмыувэнми хэмыувэнми дыхэмыувэнми фыхэмыувэнми хэмыувэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэнуми ухэувэнуми хэувэнуми дыхэувэнуми фыхэувэнуми хэувэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэнуми ухэмыувэнуми хэмыувэнуми дыхэмыувэнуми фыхэмыувэнуми хэмыувэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэтэми ухэувэтэми хэувэтэми дыхэувэтэми фыхэувэтэми хэувэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэтэми ухэмыувэтэми хэмыувэтэми дыхэмыувэтэми фыхэмыувэтэми хэмыувэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэуватэми ухэуватэми хэуватэми дыхэуватэми фыхэуватэми хэува(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыуватэми ухэмыуватэми хэмыуватэми дыхэмыуватэми фыхэмыуватэми хэмыува(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэувэгъатэми ухэувэгъатэми хэувэгъатэми дыхэувэгъатэми фыхэувэгъатэми хэувэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэгъатэми ухэмыувэгъатэми хэмыувэгъатэми дыхэмыувэгъатэми фыхэмыувэгъатэми хэмыувэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэнтэми ухэувэнтэми хэувэнтэми дыхэувэнтэми фыхэувэнтэми хэувэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэнтэми ухэмыувэнтэми хэмыувэнтэми дыхэмыувэнтэми фыхэмыувэнтэми хэмыувэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэувэнутэми ухэувэнутэми хэувэнутэми дыхэувэнутэми фыхэувэнутэми хэувэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыувэнутэми ухэмыувэнутэми хэмыувэнутэми дыхэмыувэнутэми фыхэмыувэнутэми хэмыувэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэуваи ухэуваи хэуваи дыхэуваи фыхэуваи хэуваи
щымыӀэныгъэ: сыхэувакъыми ухэувакъыми хэувакъыми дыхэувакъыми фыхэувакъыми хэувакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэуващэрэт ухэуващэрэт хэуващэрэт дыхэуващэрэт фыхэуващэрэт хэуващэрэт
щымыӀэныгъэ: сыхэмыуващэрэт ухэмыуващэрэт хэмыуващэрэт дыхэмыуващэрэт фыхэмыуващэрэт хэмыуващэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэувагъэнщ ухэувагъэнщ хэувагъэнщ дыхэувагъэнщ фыхэувагъэнщ хэувагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэувагъэнкъым ухэувагъэнкъым хэувагъэнкъым дыхэувагъэнкъым фыхэувагъэнкъым хэувагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэувагъэнт ухэувагъэнт хэувагъэнт дыхэувагъэнт фыхэувагъэнт хэувагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэувагъэнтэкъым ухэувагъэнтэкъым хэувагъэнтэкъым дыхэувагъэнтэкъым фыхэувагъэнтэкъым хэувагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэувагъэн ухэувагъэн хэувагъэн дыхэувагъэн фыхэувагъэн хэувагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэувагъэнкъэ ухэувагъэнкъэ хэувагъэнкъэ дыхэувагъэнкъэ фыхэувагъэнкъэ хэувагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэувагъэнт ухэувагъэнт хэувагъэнт дыхэувагъэнт фыхэувагъэнт хэувагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэувагъэнтэкъэ ухэувагъэнтэкъэ хэувагъэнтэкъэ дыхэувагъэнтэкъэ фыхэувагъэнтэкъэ хэувагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэувагъэнущ ухэувагъэнущ хэувагъэнущ дыхэувагъэнущ фыхэувагъэнущ хэувагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэувагъэнукъым ухэувагъэнукъым хэувагъэнукъым дыхэувагъэнукъым фыхэувагъэнукъым хэувагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэувагъэнут ухэувагъэнут хэувагъэнут дыхэувагъэнут фыхэувагъэнут хэувагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэувагъэнутэкъым ухэувагъэнутэкъым хэувагъэнутэкъым дыхэувагъэнутэкъым фыхэувагъэнутэкъым хэувагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэувагъэну ухэувагъэну хэувагъэну дыхэувагъэну фыхэувагъэну хэувагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэувагъэнукъэ ухэувагъэнукъэ хэувагъэнукъэ дыхэувагъэнукъэ фыхэувагъэнукъэ хэувагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэувагъэнут ухэувагъэнут хэувагъэнут дыхэувагъэнут фыхэувагъэнут хэувагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэувагъэнутэкъэ ухэувагъэнутэкъэ хэувагъэнутэкъэ дыхэувагъэнутэкъэ фыхэувагъэнутэкъэ хэувагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыхэувэ ухэувэ хэувэ дыхэувэ фыхэувэ хэувэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыувэ ухэмыувэ хэмыувэ дыхэмыувэ фыхэмыувэ хэмыувэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэува ухэува хэува дыхэува фыхэува хэува(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыува ухэмыува хэмыува дыхэмыува фыхэмыува хэмыува(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэувэгъа ухэувэгъа хэувэгъа дыхэувэгъа фыхэувэгъа хэувэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыувэгъа ухэмыувэгъа хэмыувэгъа дыхэмыувэгъа фыхэмыувэгъа хэмыувэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыхэувэн ухэувэн хэувэн дыхэувэн фыхэувэн хэувэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыувэн ухэмыувэн хэмыувэн дыхэмыувэн фыхэмыувэн хэмыувэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыхэувэну ухэувэну хэувэну дыхэувэну фыхэувэну хэувэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыувэну ухэмыувэну хэмыувэну дыхэмыувэну фыхэмыувэну хэмыувэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэувэ узэрыхэувэ зэрыхэувэ дызэрыхэувэ фызэрыхэувэ зэрыхэувэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыувэ узэрыхэмыувэ зэрыхэмыувэ дызэрыхэмыувэ фызэрыхэмыувэ зэрыхэмыувэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэува узэрыхэува зэрыхэува дызэрыхэува фызэрыхэува зэрыхэува(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыува узэрыхэмыува зэрыхэмыува дызэрыхэмыува фызэрыхэмыува зэрыхэмыува(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэувэгъа узэрыхэувэгъа зэрыхэувэгъа дызэрыхэувэгъа фызэрыхэувэгъа зэрыхэувэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыувэгъа узэрыхэмыувэгъа зэрыхэмыувэгъа дызэрыхэмыувэгъа фызэрыхэмыувэгъа зэрыхэмыувэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэувэн узэрыхэувэн зэрыхэувэн дызэрыхэувэн фызэрыхэувэн зэрыхэувэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыувэн узэрыхэмыувэн зэрыхэмыувэн дызэрыхэмыувэн фызэрыхэмыувэн зэрыхэмыувэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэувэну узэрыхэувэну зэрыхэувэну дызэрыхэувэну фызэрыхэувэну зэрыхэувэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыувэну узэрыхэмыувэну зэрыхэмыувэну дызэрыхэмыувэну фызэрыхэмыувэну зэрыхэмыувэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэувэ ущыхэувэ щыхэувэ дыщыхэувэ фыщыхэувэ щыхэувэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыувэ ущыхэмыувэ щыхэмыувэ дыщыхэмыувэ фыщыхэмыувэ щыхэмыувэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэува ущыхэува щыхэува дыщыхэува фыщыхэува щыхэува(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыува ущыхэмыува щыхэмыува дыщыхэмыува фыщыхэмыува щыхэмыува(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэувэгъа ущыхэувэгъа щыхэувэгъа дыщыхэувэгъа фыщыхэувэгъа щыхэувэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыувэгъа ущыхэмыувэгъа щыхэмыувэгъа дыщыхэмыувэгъа фыщыхэмыувэгъа щыхэмыувэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэувэн ущыхэувэн щыхэувэн дыщыхэувэн фыщыхэувэн щыхэувэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыувэн ущыхэмыувэн щыхэмыувэн дыщыхэмыувэн фыщыхэмыувэн щыхэмыувэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэувэну ущыхэувэну щыхэувэну дыщыхэувэну фыщыхэувэну щыхэувэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыувэну ущыхэмыувэну щыхэмыувэну дыщыхэмыувэну фыщыхэмыувэну щыхэмыувэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэувэ уздыхэувэ здыхэувэ дыздыхэувэ фыздыхэувэ здыхэувэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыувэ уздыхэмыувэ здыхэмыувэ дыздыхэмыувэ фыздыхэмыувэ здыхэмыувэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэува уздыхэува здыхэува дыздыхэува фыздыхэува здыхэува(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыува уздыхэмыува здыхэмыува дыздыхэмыува фыздыхэмыува здыхэмыува(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэувэгъа уздыхэувэгъа здыхэувэгъа дыздыхэувэгъа фыздыхэувэгъа здыхэувэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыувэгъа уздыхэмыувэгъа здыхэмыувэгъа дыздыхэмыувэгъа фыздыхэмыувэгъа здыхэмыувэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэувэн уздыхэувэн здыхэувэн дыздыхэувэн фыздыхэувэн здыхэувэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыувэн уздыхэмыувэн здыхэмыувэн дыздыхэмыувэн фыздыхэмыувэн здыхэмыувэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэувэну уздыхэувэну здыхэувэну дыздыхэувэну фыздыхэувэну здыхэувэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыувэну уздыхэмыувэну здыхэмыувэну дыздыхэмыувэну фыздыхэмыувэну здыхэмыувэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэувэ ущӀыхэувэ щӀыхэувэ дыщӀыхэувэ фыщӀыхэувэ щӀыхэувэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыувэ ущӀыхэмыувэ щӀыхэмыувэ дыщӀыхэмыувэ фыщӀыхэмыувэ щӀыхэмыувэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэува ущӀыхэува щӀыхэува дыщӀыхэува фыщӀыхэува щӀыхэува(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыува ущӀыхэмыува щӀыхэмыува дыщӀыхэмыува фыщӀыхэмыува щӀыхэмыува(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэувэгъа ущӀыхэувэгъа щӀыхэувэгъа дыщӀыхэувэгъа фыщӀыхэувэгъа щӀыхэувэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыувэгъа ущӀыхэмыувэгъа щӀыхэмыувэгъа дыщӀыхэмыувэгъа фыщӀыхэмыувэгъа щӀыхэмыувэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэувэн ущӀыхэувэн щӀыхэувэн дыщӀыхэувэн фыщӀыхэувэн щӀыхэувэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыувэн ущӀыхэмыувэн щӀыхэмыувэн дыщӀыхэмыувэн фыщӀыхэмыувэн щӀыхэмыувэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэувэну ущӀыхэувэну щӀыхэувэну дыщӀыхэувэну фыщӀыхэувэну щӀыхэувэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыувэну ущӀыхэмыувэну щӀыхэмыувэну дыщӀыхэмыувэну фыщӀыхэмыувэну щӀыхэмыувэну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыхэувэу ухэувэу хэувэу дыхэувэу фыхэувэу хэувэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыувэу ухэмыувэу хэмыувэу дыхэмыувэу фыхэмыувэу хэмыувэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэувауэ ухэувауэ хэувауэ дыхэувауэ фыхэувауэ хэувауэ / хэува(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыувауэ ухэмыувауэ хэмыувауэ дыхэмыувауэ фыхэмыувауэ хэмыувауэ(хэ) / хэмыува(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыхэувэурэ ухэувэурэ хэувэурэ дыхэувэурэ фыхэувэурэ хэувэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сыхэмыувэурэ ухэмыувэурэ хэмыувэурэ дыхэмыувэурэ фыхэмыувэурэ хэмыувэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ

сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыпхоувэ сыхоувэ -- сыфхоувэ сахоувэ
уэ усхоувэ -- ухоувэ утхоувэ -- уахоувэ
ар схоувэ пхоувэ хоувэ тхоувэ фхоувэ яхоувэ
дэ -- дыпхоувэ дыхоувэ -- дыфхоувэ дахоувэ
фэ фысхоувэ -- фыхоувэ фытхоувэ -- фахоувэ
ахэр схоувэ(хэ) пхоувэ(хэ) хоувэ(хэ) тхоувэ(хэ) фхоувэ(хэ) яхоувэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ув]э [ув]эр -- [ув]эхэр
Эргативнэ: [ув]э [ув]эм -- [ув]эхэм
Послеложнэ: [ув]экӀэ [ув]эмкӀэ [ув]эхэкӀэ [ув]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ув]эуэ [ув]эрауэ [ув]эхэу [ув]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ув]а [ув]ар -- [ув]ахэр
Эргативнэ: [ув]а [ув]ам -- [ув]ахэм
Послеложнэ: [ув]акӀэ [ув]амкӀэ [ув]ахэкӀэ [ув]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ув]ауэ [ув]арауэ [ув]ахэу [ув]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ув]эн [ув]эныр -- [ув]энхэр
Эргативнэ: [ув]эн [ув]эным -- [ув]энхэм
Послеложнэ: [ув]энкӀэ [ув]энымкӀэ [ув]энхэкӀэ [ув]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [ув]эну [ув]энырауэ [ув]энхэу [ув]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ув]эну [ув]энур -- [ув]энухэр
Эргативнэ: [ув]эну [ув]энум -- [ув]энухэм
Послеложнэ: [ув]энукӀэ [ув]энумкӀэ [ув]энухэкӀэ [ув]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ув]энууэ [ув]энурауэ [ув]энухэу [ув]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэрым хэту увын.
  2. Зыгуэрхэм я гъусэу увын.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Хъуэжэ псыр зэӀищӀэу хэуващ. Хъуэжэ и таурыхъищэ

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Сатырэм хэувэн.
  • Гупым хэувэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • хэувэн: 1. go into or enter sth (amidst or among sth) 2. join or stand amidst or among sb or sth
  • Сатырэм хэувэн: form a part of a line.
  • Гупым хэувэн: join, stand amidst a group
УРЫСЫБЗЭ
  • хэувэн: 1. вступить во что-л. (в какую-л. массу) 2. стать среди кого-л.
  • Сатырэм хэувэн: входить в состав в строку
  • Гупым хэувэн: стать среди группы

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/хэувэн&oldid=5786698"