Wt/kbd/хэтӏэсэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > хэтӏэсэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [xɐtʹɐ'sɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • хэ- + [тӏэс] + -э + н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "хэтӏэсэн"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: хэтӏэсэн
щымыӀэныгъэ: хэмытӏэсэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэн ухэтӏэсэн хэтӏэсэн дыхэтӏэсэн фыхэтӏэсэн хэтӏэсэн(хэ)
щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсэн ухэмытӏэсэн хэмытӏэсэн дыхэмытӏэсэн фыхэмытӏэсэн хэмытӏэсэн(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: хэтӏасэ! фыхэтӏасэ!
щымыӀэныгъэ: ухэмытӏасэ! фыхэмытӏасэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхретӏасэ ухретӏасэ хретӏасэ дыхретӏасэ фыхретӏасэ хретӏасэ
щымыӀэныгъэ: сыхремытӏасэ ухремытӏасэ хремытӏасэ дыхремытӏасэ фыхремытӏасэ хремытӏасэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхотӏасэ(р) ухотӏасэ(р) хотӏасэ(р) дыхотӏасэ(р) фыхотӏасэ(р) хотӏасэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏасэркъым ухэтӏасэркъым хэтӏасэркъым дыхэтӏасэркъым фыхэтӏасэркъым хэтӏасэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэтӏасэрт ухэтӏасэрт хэтӏасэрт дыхэтӏасэрт фыхэтӏасэрт хэтӏасэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏасэртэкъым ухэтӏасэртэкъым хэтӏасэртэкъым дыхэтӏасэртэкъым фыхэтӏасэртэкъым хэтӏасэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсащ ухэтӏэсащ хэтӏэсащ дыхэтӏэсащ фыхэтӏэсащ хэтӏэса(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсакъым ухэтӏэсакъым хэтӏэсакъым дыхэтӏэсакъым фыхэтӏэсакъым хэтӏэса(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсат ухэтӏэсат хэтӏэсат дыхэтӏэсат фыхэтӏэсат хэтӏэса(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсатэкъым ухэтӏэсатэкъым хэтӏэсатэкъым дыхэтӏэсатэкъым фыхэтӏэсатэкъым хэтӏэса(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэгъащ ухэтӏэсэгъащ хэтӏэсэгъащ дыхэтӏэсэгъащ фыхэтӏэсэгъащ хэтӏэсэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэгъакъым ухэтӏэсэгъакъым хэтӏэсэгъакъым дыхэтӏэсэгъакъым фыхэтӏэсэгъакъым хэтӏэсэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэгъат ухэтӏэсэгъат хэтӏэсэгъат дыхэтӏэсэгъат фыхэтӏэсэгъат хэтӏэсэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэгъатэкъым ухэтӏэсэгъатэкъым хэтӏэсэгъатэкъым дыхэтӏэсэгъатэкъым фыхэтӏэсэгъатэкъым хэтӏэсэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыхэтӏасэщ ухэтӏасэщ хэтӏасэщ дыхэтӏасэщ фыхэтӏасэщ хэтӏасэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏасэкъым ухэтӏасэкъым хэтӏасэкъым дыхэтӏасэкъым фыхэтӏасэкъым хэтӏасэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыхэтӏасэт ухэтӏасэт хэтӏасэт дыхэтӏасэт фыхэтӏасэт хэтӏасэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏасэтэкъым ухэтӏасэтэкъым хэтӏасэтэкъым дыхэтӏасэтэкъым фыхэтӏасэтэкъым хэтӏасэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнщ ухэтӏэсэнщ хэтӏэсэнщ дыхэтӏэсэнщ фыхэтӏэсэнщ хэтӏэсэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнкъым ухэтӏэсэнкъым хэтӏэсэнкъым дыхэтӏэсэнкъым фыхэтӏэсэнкъым хэтӏэсэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнущ ухэтӏэсэнущ хэтӏэсэнущ дыхэтӏэсэнущ фыхэтӏэсэнущ хэтӏэсэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнукъым ухэтӏэсэнукъым хэтӏэсэнукъым дыхэтӏэсэнукъым фыхэтӏэсэнукъым хэтӏэсэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏасэрэ ухэтӏасэрэ хэтӏасэрэ дыхэтӏасэрэ фыхэтӏасэрэ хэтӏасэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏасэркъэ ухэтӏасэркъэ хэтӏасэркъэ дыхэтӏасэркъэ фыхэтӏасэркъэ хэтӏасэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэтӏасэрт ухэтӏасэрт хэтӏасэрт дыхэтӏасэрт фыхэтӏасэрт хэтӏасэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏасэртэкъэ ухэтӏасэртэкъэ хэтӏасэртэкъэ дыхэтӏасэртэкъэ фыхэтӏасэртэкъэ хэтӏасэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэса ухэтӏэса хэтӏэса дыхэтӏэса фыхэтӏэса хэтӏэса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсакъэ ухэтӏэсакъэ хэтӏэсакъэ дыхэтӏэсакъэ фыхэтӏэсакъэ хэтӏэса(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсат ухэтӏэсат хэтӏэсат дыхэтӏэсат фыхэтӏэсат хэтӏэса(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсатэкъэ ухэтӏэсатэкъэ хэтӏэсатэкъэ дыхэтӏэсатэкъэ фыхэтӏэсатэкъэ хэтӏэса(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэгъа ухэтӏэсэгъа хэтӏэсэгъа дыхэтӏэсэгъа фыхэтӏэсэгъа хэтӏэсэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэгъакъэ ухэтӏэсэгъакъэ хэтӏэсэгъакъэ дыхэтӏэсэгъакъэ фыхэтӏэсэгъакъэ хэтӏэсэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэгъат ухэтӏэсэгъат хэтӏэсэгъат дыхэтӏэсэгъат фыхэтӏэсэгъат хэтӏэсэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэгъатэкъэ ухэтӏэсэгъатэкъэ хэтӏэсэгъатэкъэ дыхэтӏэсэгъатэкъэ фыхэтӏэсэгъатэкъэ хэтӏэсэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыхэтӏасэ ухэтӏасэ хэтӏасэ дыхэтӏасэ фыхэтӏасэ хэтӏасэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏасэкъэ ухэтӏасэкъэ хэтӏасэкъэ дыхэтӏасэкъэ фыхэтӏасэкъэ хэтӏасэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыхэтӏасэт ухэтӏасэт хэтӏасэт дыхэтӏасэт фыхэтӏасэт хэтӏасэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏасэтэкъэ ухэтӏасэтэкъэ хэтӏасэтэкъэ дыхэтӏасэтэкъэ фыхэтӏасэтэкъэ хэтӏасэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэн ухэтӏэсэн хэтӏэсэн дыхэтӏэсэн фыхэтӏэсэн хэтӏэсэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнкъэ ухэтӏэсэнкъэ хэтӏэсэнкъэ дыхэтӏэсэнкъэ фыхэтӏэсэнкъэ хэтӏэсэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэну ухэтӏэсэну хэтӏэсэну дыхэтӏэсэну фыхэтӏэсэну хэтӏэсэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнукъэ ухэтӏэсэнукъэ хэтӏэсэнукъэ дыхэтӏэсэнукъэ фыхэтӏэсэнукъэ хэтӏэсэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏасэмэ ухэтӏасэмэ хэтӏасэмэ дыхэтӏасэмэ фыхэтӏасэмэ хэтӏасэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏасэмэ ухэмытӏасэмэ хэмытӏасэмэ дыхэмытӏасэмэ фыхэмытӏасэмэ хэмытӏасэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсамэ ухэтӏэсамэ хэтӏэсамэ дыхэтӏэсамэ фыхэтӏэсамэ хэтӏэса(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсамэ ухэмытӏэсамэ хэмытӏэсамэ дыхэмытӏэсамэ фыхэмытӏэсамэ мытӏэса(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэгъамэ ухэтӏэсэгъамэ хэтӏэсэгъамэ дыхэтӏэсэгъамэ фыхэтӏэсэгъамэ хэтӏэсэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсэгъамэ ухэмытӏэсэгъамэ хэмытӏэсэгъамэ дыхэмытӏэсэгъамэ фыхэмытӏэсэгъамэ хэмытӏэсэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнмэ ухэтӏэсэнмэ хэтӏэсэнмэ дыхэтӏэсэнмэ фыхэтӏэсэнмэ хэтӏэсэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсэнмэ ухэмытӏэсэнмэ хэмытӏэсэнмэ дыхэмытӏэсэнмэ фыхэмытӏэсэнмэ хэмытӏэсэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнумэ ухэтӏэсэнумэ хэтӏэсэнумэ дыхэтӏэсэнумэ фыхэтӏэсэнумэ хэтӏэсэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсэнумэ ухэмытӏэсэнумэ хэмытӏэсэнумэ дыхэмытӏэсэнумэ фыхэмытӏэсэнумэ хэмытӏэсэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏасэтэмэ ухэтӏасэтэмэ хэтӏасэтэмэ дыхэтӏасэтэмэ фыхэтӏасэтэмэ хэтӏасэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏасэтэмэ ухэмытӏасэтэмэ хэмытӏасэтэмэ дыхэмытӏасэтэмэ фыхэмытӏасэтэмэ хэмытӏасэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсатэмэ ухэтӏэсатэмэ хэтӏэсатэмэ дыхэтӏэсатэмэ фыхэтӏэсатэмэ хэтӏэса(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсатэмэ ухэмытӏэсатэмэ хэмытӏэсатэмэ дыхэмытӏэсатэмэ фыхэмытӏэсатэмэ хэмытӏэса(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэгъатэмэ ухэтӏэсэгъатэмэ хэтӏэсэгъатэмэ дыхэтӏэсэгъатэмэ фыхэтӏэсэгъатэмэ хэтӏэсэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсэгъатэмэ ухэмытӏэсэгъатэмэ хэмытӏэсэгъатэмэ дыхэмытӏэсэгъатэмэ фыхэмытӏэсэгъатэмэ хэмытӏэсэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнтэмэ ухэтӏэсэнтэмэ хэтӏэсэнтэмэ дыхэтӏэсэнтэмэ фыхэтӏэсэнтэмэ хэтӏэсэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсэнтэмэ ухэмытӏэсэнтэмэ хэмытӏэсэнтэмэ дыхэмытӏэсэнтэмэ фыхэмытӏэсэнтэмэ хэмытӏэсэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнутэмэ ухэтӏэсэнутэмэ хэтӏэсэнутэмэ дыхэтӏэсэнутэмэ фыхэтӏэсэнутэмэ хэтӏэсэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсэнутэмэ ухэмытӏэсэнутэмэ хэмытӏэсэнутэмэ дыхэмытӏэсэнутэмэ фыхэмытӏэсэнутэмэ хэмытӏэсэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнт ухэтӏэсэнт хэтӏэсэнт дыхэтӏэсэнт фыхэтӏэсэнт хэтӏэсэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнтэкъым ухэтӏэсэнтэкъым хэтӏэсэнтэкъым дыхэтӏэсэнтэкъым фыхэтӏэсэнтэкъым хэтӏэсэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнут ухэтӏэсэнут хэтӏэсэнут дыхэтӏэсэнут фыхэтӏэсэнут хэтӏэсэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнутэкъым ухэтӏэсэнутэкъым хэтӏэсэнутэкъым дыхэтӏэсэнутэкъым фыхэтӏэсэнутэкъым хэтӏэсэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏасэми ухэтӏасэми хэтӏасэми дыхэтӏасэми фыхэтӏасэми хэтӏасэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏасэми ухэмытӏасэми хэмытӏасэми дыхэмытӏасэми фыхэмытӏасэми хэмытӏасэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсами ухэтӏэсами хэтӏэсами дыхэтӏэсами фыхэтӏэсами хэтӏэса(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсами ухэмытӏэсами хэмытӏэсами дыхэмытӏэсами фыхэмытӏэсами хэмытӏэса(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэгъами ухэтӏэсэгъами хэтӏэсэгъами дыхэтӏэсэгъами фыхэтӏэсэгъами хэтӏэсэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсэгъами ухэмытӏэсэгъами хэмытӏэсэгъами дыхэмытӏэсэгъами фыхэмытӏэсэгъами хэмытӏэсэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнми ухэтӏэсэнми хэтӏэсэнми дыхэтӏэсэнми фыхэтӏэсэнми хэтӏэсэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсэнми ухэмытӏэсэнми хэмытӏэсэнми дыхэмытӏэсэнми фыхэмытӏэсэнми хэмытӏэсэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнуми ухэтӏэсэнуми хэтӏэсэнуми дыхэтӏэсэнуми фыхэтӏэсэнуми хэтӏэсэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсэнуми ухэмытӏэсэнуми хэмытӏэсэнуми дыхэмытӏэсэнуми фыхэмытӏэсэнуми хэмытӏэсэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏасэтэми ухэтӏасэтэми хэтӏасэтэми дыхэтӏасэтэми фыхэтӏасэтэми хэтӏасэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏасэтэми ухэмытӏасэтэми хэмытӏасэтэми дыхэмытӏасэтэми фыхэмытӏасэтэми хэмытӏасэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсатэми ухэтӏэсатэми хэтӏэсатэми дыхэтӏэсатэми фыхэтӏэсатэми хэтӏэса(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсатэми ухэмытӏэсатэми хэмытӏэсатэми дыхэмытӏэсатэми фыхэмытӏэсатэми хэмытӏэса(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэгъатэми ухэтӏэсэгъатэми хэтӏэсэгъатэми дыхэтӏэсэгъатэми фыхэтӏэсэгъатэми хэтӏэсэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсэгъатэми ухэмытӏэсэгъатэми хэмытӏэсэгъатэми дыхэмытӏэсэгъатэми фыхэмытӏэсэгъатэми хэмытӏэсэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнтэми ухэтӏэсэнтэми хэтӏэсэнтэми дыхэтӏэсэнтэми фыхэтӏэсэнтэми хэтӏэсэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсэнтэми ухэмытӏэсэнтэми хэмытӏэсэнтэми дыхэмытӏэсэнтэми фыхэмытӏэсэнтэми хэмытӏэсэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсэнутэми ухэтӏэсэнутэми хэтӏэсэнутэми дыхэтӏэсэнутэми фыхэтӏэсэнутэми хэтӏэсэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсэнутэми ухэмытӏэсэнутэми хэмытӏэсэнутэми дыхэмытӏэсэнутэми фыхэмытӏэсэнутэми хэмытӏэсэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсаи ухэтӏэсаи хэтӏэсаи дыхэтӏэсаи фыхэтӏэсаи хэтӏэсаи
щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсакъыми ухэтӏэсакъыми хэтӏэсакъыми дыхэтӏэсакъыми фыхэтӏэсакъыми хэтӏэсакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсащэрэт ухэтӏэсащэрэт хэтӏэсащэрэт дыхэтӏэсащэрэт фыхэтӏэсащэрэт хэтӏэсащэрэт
щымыӀэныгъэ: сыхэмытӏэсащэрэт ухэмытӏэсащэрэт хэмытӏэсащэрэт дыхэмытӏэсащэрэт фыхэмытӏэсащэрэт хэмытӏэсащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэнщ ухэтӏэсагъэнщ хэтӏэсагъэнщ дыхэтӏэсагъэнщ фыхэтӏэсагъэнщ хэтӏэсагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэнкъым ухэтӏэсагъэнкъым хэтӏэсагъэнкъым дыхэтӏэсагъэнкъым фыхэтӏэсагъэнкъым хэтӏэсагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэнт ухэтӏэсагъэнт хэтӏэсагъэнт дыхэтӏэсагъэнт фыхэтӏэсагъэнт хэтӏэсагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэнтэкъым ухэтӏэсагъэнтэкъым хэтӏэсагъэнтэкъым дыхэтӏэсагъэнтэкъым фыхэтӏэсагъэнтэкъым хэтӏэсагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэн ухэтӏэсагъэн хэтӏэсагъэн дыхэтӏэсагъэн фыхэтӏэсагъэн хэтӏэсагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэнкъэ ухэтӏэсагъэнкъэ хэтӏэсагъэнкъэ дыхэтӏэсагъэнкъэ фыхэтӏэсагъэнкъэ хэтӏэсагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэнт ухэтӏэсагъэнт хэтӏэсагъэнт дыхэтӏэсагъэнт фыхэтӏэсагъэнт хэтӏэсагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэнтэкъэ ухэтӏэсагъэнтэкъэ хэтӏэсагъэнтэкъэ дыхэтӏэсагъэнтэкъэ фыхэтӏэсагъэнтэкъэ хэтӏэсагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэнущ ухэтӏэсагъэнущ хэтӏэсагъэнущ дыхэтӏэсагъэнущ фыхэтӏэсагъэнущ хэтӏэсагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэнукъым ухэтӏэсагъэнукъым хэтӏэсагъэнукъым дыхэтӏэсагъэнукъым фыхэтӏэсагъэнукъым хэтӏэсагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэнут ухэтӏэсагъэнут хэтӏэсагъэнут дыхэтӏэсагъэнут фыхэтӏэсагъэнут хэтӏэсагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэнутэкъым ухэтӏэсагъэнутэкъым хэтӏэсагъэнутэкъым дыхэтӏэсагъэнутэкъым фыхэтӏэсагъэнутэкъым хэтӏэсагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэну ухэтӏэсагъэну хэтӏэсагъэну дыхэтӏэсагъэну фыхэтӏэсагъэну хэтӏэсагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэнукъэ ухэтӏэсагъэнукъэ хэтӏэсагъэнукъэ дыхэтӏэсагъэнукъэ фыхэтӏэсагъэнукъэ хэтӏэсагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэнут ухэтӏэсагъэнут хэтӏэсагъэнут дыхэтӏэсагъэнут фыхэтӏэсагъэнут хэтӏэсагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэтӏэсагъэнутэкъэ ухэтӏэсагъэнутэкъэ хэтӏэсагъэнутэкъэ дыхэтӏэсагъэнутэкъэ фыхэтӏэсагъэнутэкъэ хэтӏэсагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыхэтӏасэ ухэтӏасэ хэтӏасэ дыхэтӏасэ фыхэтӏасэ хэтӏасэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмытӏасэ ухэмытӏасэ хэмытӏасэ дыхэмытӏасэ фыхэмытӏасэ хэмытӏасэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэтӏэса ухэтӏэса хэтӏэса дыхэтӏэса фыхэтӏэса хэтӏэса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмытӏэса ухэмытӏэса хэмытӏэса дыхэмытӏэса фыхэмытӏэса хэмытӏэса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэтӏэсэгъа ухэтӏэсэгъа хэтӏэсэгъа дыхэтӏэсэгъа фыхэтӏэсэгъа хэтӏэсэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмытӏэсэгъа ухэмытӏэсэгъа хэмытӏэсэгъа дыхэмытӏэсэгъа фыхэмытӏэсэгъа хэмытӏэсэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыхэтӏэсэн ухэтӏэсэн хэтӏэсэн дыхэтӏэсэн фыхэтӏэсэн хэтӏэсэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмытӏэсэн ухэмытӏэсэн хэмытӏэсэн дыхэмытӏэсэн фыхэмытӏэсэн хэмытӏэсэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыхэтӏэсэну ухэтӏэсэну хэтӏэсэну дыхэтӏэсэну фыхэтӏэсэну хэтӏэсэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмытӏэсэну ухэмытӏэсэну хэмытӏэсэну дыхэмытӏэсэну фыхэмытӏэсэну хэмытӏэсэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэтӏасэ узэрыхэтӏасэ зэрыхэтӏасэ дызэрыхэтӏасэ фызэрыхэтӏасэ зэрыхэтӏасэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмытӏасэ узэрыхэмытӏасэ зэрыхэмытӏасэ дызэрыхэмытӏасэ фызэрыхэмытӏасэ зэрыхэмытӏасэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэтӏэса узэрыхэтӏэса зэрыхэтӏэса дызэрыхэтӏэса фызэрыхэтӏэса зэрыхэтӏэса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмытӏэса узэрыхэмытӏэса зэрыхэмытӏэса дызэрыхэмытӏэса фызэрыхэмытӏэса зэрыхэмытӏэса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэтӏэсэгъа узэрыхэтӏэсэгъа зэрыхэтӏэсэгъа дызэрыхэтӏэсэгъа фызэрыхэтӏэсэгъа зэрыхэтӏэсэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмытӏэсэгъа узэрыхэмытӏэсэгъа зэрыхэмытӏэсэгъа дызэрыхэмытӏэсэгъа фызэрыхэмытӏэсэгъа зэрыхэмытӏэсэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэтӏэсэн узэрыхэтӏэсэн зэрыхэтӏэсэн дызэрыхэтӏэсэн фызэрыхэтӏэсэн зэрыхэтӏэсэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмытӏэсэн узэрыхэмытӏэсэн зэрыхэмытӏэсэн дызэрыхэмытӏэсэн фызэрыхэмытӏэсэн зэрыхэмытӏэсэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэтӏэсэну узэрыхэтӏэсэну зэрыхэтӏэсэну дызэрыхэтӏэсэну фызэрыхэтӏэсэну зэрыхэтӏэсэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмытӏэсэну узэрыхэмытӏэсэну зэрыхэмытӏэсэну дызэрыхэмытӏэсэну фызэрыхэмытӏэсэну зэрыхэмытӏэсэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэтӏасэ ущыхэтӏасэ щыхэтӏасэ дыщыхэтӏасэ фыщыхэтӏасэ щыхэтӏасэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмытӏасэ ущыхэмытӏасэ щыхэмытӏасэ дыщыхэмытӏасэ фыщыхэмытӏасэ щыхэмытӏасэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэтӏэса ущыхэтӏэса щыхэтӏэса дыщыхэтӏэса фыщыхэтӏэса щыхэтӏэса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмытӏэса ущыхэмытӏэса щыхэмытӏэса дыщыхэмытӏэса фыщыхэмытӏэса щыхэмытӏэса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэтӏэсэгъа ущыхэтӏэсэгъа щыхэтӏэсэгъа дыщыхэтӏэсэгъа фыщыхэтӏэсэгъа щыхэтӏэсэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмытӏэсэгъа ущыхэмытӏэсэгъа щыхэмытӏэсэгъа дыщыхэмытӏэсэгъа фыщыхэмытӏэсэгъа щыхэмытӏэсэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэтӏэсэн ущыхэтӏэсэн щыхэтӏэсэн дыщыхэтӏэсэн фыщыхэтӏэсэн щыхэтӏэсэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмытӏэсэн ущыхэмытӏэсэн щыхэмытӏэсэн дыщыхэмытӏэсэн фыщыхэмытӏэсэн щыхэмытӏэсэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэтӏэсэну ущыхэтӏэсэну щыхэтӏэсэну дыщыхэтӏэсэну фыщыхэтӏэсэну щыхэтӏэсэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмытӏэсэну ущыхэмытӏэсэну щыхэмытӏэсэну дыщыхэмытӏэсэну фыщыхэмытӏэсэну щыхэмытӏэсэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэтӏасэ уздыхэтӏасэ здыхэтӏасэ дыздыхэтӏасэ фыздыхэтӏасэ здыхэтӏасэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмытӏасэ уздыхэмытӏасэ здыхэмытӏасэ дыздыхэмытӏасэ фыздыхэмытӏасэ здыхэмытӏасэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэтӏэса уздыхэтӏэса здыхэтӏэса дыздыхэтӏэса фыздыхэтӏэса здыхэтӏэса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмытӏэса уздыхэмытӏэса здыхэмытӏэса дыздыхэмытӏэса фыздыхэмытӏэса здыхэмытӏэса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэтӏэсэгъа уздыхэтӏэсэгъа здыхэтӏэсэгъа дыздыхэтӏэсэгъа фыздыхэтӏэсэгъа здыхэтӏэсэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмытӏэсэгъа уздыхэмытӏэсэгъа здыхэмытӏэсэгъа дыздыхэмытӏэсэгъа фыздыхэмытӏэсэгъа здыхэмытӏэсэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэтӏэсэн уздыхэтӏэсэн здыхэтӏэсэн дыздыхэтӏэсэн фыздыхэтӏэсэн здыхэтӏэсэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмытӏэсэн уздыхэмытӏэсэн здыхэмытӏэсэн дыздыхэмытӏэсэн фыздыхэмытӏэсэн здыхэмытӏэсэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэтӏэсэну уздыхэтӏэсэну здыхэтӏэсэну дыздыхэтӏэсэну фыздыхэтӏэсэну здыхэтӏэсэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмытӏэсэну уздыхэмытӏэсэну здыхэмытӏэсэну дыздыхэмытӏэсэну фыздыхэмытӏэсэну здыхэмытӏэсэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэтӏасэ ущӀыхэтӏасэ щӀыхэтӏасэ дыщӀыхэтӏасэ фыщӀыхэтӏасэ щӀыхэтӏасэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмытӏасэ ущӀыхэмытӏасэ щӀыхэмытӏасэ дыщӀыхэмытӏасэ фыщӀыхэмытӏасэ щӀыхэмытӏасэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэтӏэса ущӀыхэтӏэса щӀыхэтӏэса дыщӀыхэтӏэса фыщӀыхэтӏэса щӀыхэтӏэса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмытӏэса ущӀыхэмытӏэса щӀыхэмытӏэса дыщӀыхэмытӏэса фыщӀыхэмытӏэса щӀыхэмытӏэса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэтӏэсэгъа ущӀыхэтӏэсэгъа щӀыхэтӏэсэгъа дыщӀыхэтӏэсэгъа фыщӀыхэтӏэсэгъа щӀыхэтӏэсэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмытӏэсэгъа ущӀыхэмытӏэсэгъа щӀыхэмытӏэсэгъа дыщӀыхэмытӏэсэгъа фыщӀыхэмытӏэсэгъа щӀыхэмытӏэсэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэтӏэсэн ущӀыхэтӏэсэн щӀыхэтӏэсэн дыщӀыхэтӏэсэн фыщӀыхэтӏэсэн щӀыхэтӏэсэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмытӏэсэн ущӀыхэмытӏэсэн щӀыхэмытӏэсэн дыщӀыхэмытӏэсэн фыщӀыхэмытӏэсэн щӀыхэмытӏэсэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэтӏэсэну ущӀыхэтӏэсэну щӀыхэтӏэсэну дыщӀыхэтӏэсэну фыщӀыхэтӏэсэну щӀыхэтӏэсэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмытӏэсэну ущӀыхэмытӏэсэну щӀыхэмытӏэсэну дыщӀыхэмытӏэсэну фыщӀыхэмытӏэсэну щӀыхэмытӏэсэну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыхэтӏасэу ухэтӏасэу хэтӏасэу дыхэтӏасэу фыхэтӏасэу хэтӏасэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмытӏасэу ухэмытӏасэу хэмытӏасэу дыхэмытӏасэу фыхэмытӏасэу хэмытӏасэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэтӏэсауэ ухэтӏэсауэ хэтӏэсауэ дыхэтӏэсауэ фыхэтӏэсауэ хэтӏэсауэ / хэтӏэса(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмытӏэсауэ ухэмытӏэсауэ хэмытӏэсауэ дыхэмытӏэсауэ фыхэмытӏэсауэ хэмытӏэсауэ(хэ) / хэмытӏэса(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыхэтӏасэурэ ухэтӏасэурэ хэтӏасэурэ дыхэтӏасэурэ фыхэтӏасэурэ хэтӏасэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сыхэмытӏасэурэ ухэмытӏасэурэ хэмытӏасэурэ дыхэмытӏасэурэ фыхэмытӏасэурэ хэмытӏасэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ

сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыпхотӏасэ сыхотӏасэ -- сыфхотӏасэ сахотӏасэ
уэ усхотӏасэ -- ухотӏасэ утхотӏасэ -- уахотӏасэ
ар схотӏасэ пхотӏасэ хотӏасэ тхотӏасэ фхотӏасэ яхотӏасэ
дэ -- дыпхотӏасэ дыхотӏасэ -- дыфхотӏасэ дахотӏасэ
фэ фысхотӏасэ -- фыхотӏасэ фытхотӏасэ -- фахотӏасэ
ахэр схотӏасэ(хэ) пхотӏасэ(хэ) хотӏасэ(хэ) тхотӏасэ(хэ) фхотӏасэ(хэ) яхотӏасэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [тӏас]э [тӏас]эр -- [тӏас]эхэр
Эргативнэ: [тӏас]э [тӏас]эм -- [тӏас]эхэм
Послеложнэ: [тӏас]экӀэ [тӏас]эмкӀэ [тӏас]эхэкӀэ [тӏас]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [тӏас]эуэ [тӏас]эрауэ [тӏас]эхэу [тӏас]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [тӏэс]а [тӏэс]ар -- [тӏэс]ахэр
Эргативнэ: [тӏэс]а [тӏэс]ам -- [тӏэс]ахэм
Послеложнэ: [тӏэс]акӀэ [тӏэс]амкӀэ [тӏэс]ахэкӀэ [тӏэс]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [тӏэс]ауэ [тӏэс]арауэ [тӏэс]ахэу [тӏэс]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [тӏэс]эн [тӏэс]эныр -- [тӏэс]энхэр
Эргативнэ: [тӏэс]эн [тӏэс]эным -- [тӏэс]энхэм
Послеложнэ: [тӏэс]энкӀэ [тӏэс]энымкӀэ [тӏэс]энхэкӀэ [тӏэс]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [тӏэс]эну [тӏэс]энырауэ [тӏэс]энхэу [тӏэс]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [тӏэс]эну [тӏэс]энур -- [тӏэс]энухэр
Эргативнэ: [тӏэс]эну [тӏэс]энум -- [тӏэс]энухэм
Послеложнэ: [тӏэс]энукӀэ [тӏэс]энумкӀэ [тӏэс]энухэкӀэ [тӏэс]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [тӏэс]энууэ [тӏэс]энурауэ [тӏэс]энухэу [тӏэс]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зэман пыухыкӀа гуэрым и кӀэм нэсын, хэгувэн, хэкӀуэтэн, хэкӏэсэн.
  2. Ӏуэху гуэр и пӀалъэр, и чэзур икӀын, хэкӏэсэн.
  3. И чэзум зыхуей ирамыхьэлӀэу нэхъ куу, нэхъ Ӏей хъун (узыр).

ЩАПХЪЭХЭР

  • Хьэмид и узыр хэтӀэсащ, зы дохутыри пэмылъэщыжу. Къэбэрдей, альманах

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • хэтӏэсэн: 1. come or arrive (about late spring, autumn, evening, etc.) 2. to be late with sth. 3. be neglected or let go (about an illness)
УРЫСЫБЗЭ
  • хэтӏэсэн: 1. наступать (о поздней весне, осени, вечере и т. п.) 2. запоздать с чем-л. 3. быть запущенным (о болезни)

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/хэтӏэсэн&oldid=5786515"