АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "хэпхъуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хэпхъуэн
щымыӀэныгъэ:
хэмыпхъуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэн
ухэпхъуэн
хэпхъуэн
дыхэпхъуэн
фыхэпхъуэн
хэпхъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэн
ухэмыпхъуэн
хэмыпхъуэн
дыхэмыпхъуэн
фыхэмыпхъуэн
хэмыпхъуэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хэпхъуэ!
фыхэпхъуэ!
щымыӀэныгъэ:
ухэмыпхъуэ!
фыхэмыпхъуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхрепхъуэ
ухрепхъуэ
хрепхъуэ
дыхрепхъуэ
фыхрепхъуэ
хрепхъуэ
щымыӀэныгъэ:
сыхремыпхъуэ
ухремыпхъуэ
хремыпхъуэ
дыхремыпхъуэ
фыхремыпхъуэ
хремыпхъуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхопхъуэ(р)
ухопхъуэ(р)
хопхъуэ(р)
дыхопхъуэ(р)
фыхопхъуэ(р)
хопхъуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэркъым
ухэпхъуэркъым
хэпхъуэркъым
дыхэпхъуэркъым
фыхэпхъуэркъым
хэпхъуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэрт
ухэпхъуэрт
хэпхъуэрт
дыхэпхъуэрт
фыхэпхъуэрт
хэпхъуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэртэкъым
ухэпхъуэртэкъым
хэпхъуэртэкъым
дыхэпхъуэртэкъым
фыхэпхъуэртэкъым
хэпхъуэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуащ
ухэпхъуащ
хэпхъуащ
дыхэпхъуащ
фыхэпхъуащ
хэпхъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуакъым
ухэпхъуакъым
хэпхъуакъым
дыхэпхъуакъым
фыхэпхъуакъым
хэпхъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуат
ухэпхъуат
хэпхъуат
дыхэпхъуат
фыхэпхъуат
хэпхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуатэкъым
ухэпхъуатэкъым
хэпхъуатэкъым
дыхэпхъуатэкъым
фыхэпхъуатэкъым
хэпхъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэгъащ
ухэпхъуэгъащ
хэпхъуэгъащ
дыхэпхъуэгъащ
фыхэпхъуэгъащ
хэпхъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэгъакъым
ухэпхъуэгъакъым
хэпхъуэгъакъым
дыхэпхъуэгъакъым
фыхэпхъуэгъакъым
хэпхъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэгъат
ухэпхъуэгъат
хэпхъуэгъат
дыхэпхъуэгъат
фыхэпхъуэгъат
хэпхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэгъатэкъым
ухэпхъуэгъатэкъым
хэпхъуэгъатэкъым
дыхэпхъуэгъатэкъым
фыхэпхъуэгъатэкъым
хэпхъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэщ
ухэпхъуэщ
хэпхъуэщ
дыхэпхъуэщ
фыхэпхъуэщ
хэпхъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэкъым
ухэпхъуэкъым
хэпхъуэкъым
дыхэпхъуэкъым
фыхэпхъуэкъым
хэпхъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэт
ухэпхъуэт
хэпхъуэт
дыхэпхъуэт
фыхэпхъуэт
хэпхъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэтэкъым
ухэпхъуэтэкъым
хэпхъуэтэкъым
дыхэпхъуэтэкъым
фыхэпхъуэтэкъым
хэпхъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнщ
ухэпхъуэнщ
хэпхъуэнщ
дыхэпхъуэнщ
фыхэпхъуэнщ
хэпхъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнкъым
ухэпхъуэнкъым
хэпхъуэнкъым
дыхэпхъуэнкъым
фыхэпхъуэнкъым
хэпхъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнущ
ухэпхъуэнущ
хэпхъуэнущ
дыхэпхъуэнущ
фыхэпхъуэнущ
хэпхъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнукъым
ухэпхъуэнукъым
хэпхъуэнукъым
дыхэпхъуэнукъым
фыхэпхъуэнукъым
хэпхъуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэрэ
ухэпхъуэрэ
хэпхъуэрэ
дыхэпхъуэрэ
фыхэпхъуэрэ
хэпхъуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэркъэ
ухэпхъуэркъэ
хэпхъуэркъэ
дыхэпхъуэркъэ
фыхэпхъуэркъэ
хэпхъуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэрт
ухэпхъуэрт
хэпхъуэрт
дыхэпхъуэрт
фыхэпхъуэрт
хэпхъуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэртэкъэ
ухэпхъуэртэкъэ
хэпхъуэртэкъэ
дыхэпхъуэртэкъэ
фыхэпхъуэртэкъэ
хэпхъуэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуа
ухэпхъуа
хэпхъуа
дыхэпхъуа
фыхэпхъуа
хэпхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуакъэ
ухэпхъуакъэ
хэпхъуакъэ
дыхэпхъуакъэ
фыхэпхъуакъэ
хэпхъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуат
ухэпхъуат
хэпхъуат
дыхэпхъуат
фыхэпхъуат
хэпхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуатэкъэ
ухэпхъуатэкъэ
хэпхъуатэкъэ
дыхэпхъуатэкъэ
фыхэпхъуатэкъэ
хэпхъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэгъа
ухэпхъуэгъа
хэпхъуэгъа
дыхэпхъуэгъа
фыхэпхъуэгъа
хэпхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэгъакъэ
ухэпхъуэгъакъэ
хэпхъуэгъакъэ
дыхэпхъуэгъакъэ
фыхэпхъуэгъакъэ
хэпхъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэгъат
ухэпхъуэгъат
хэпхъуэгъат
дыхэпхъуэгъат
фыхэпхъуэгъат
хэпхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэгъатэкъэ
ухэпхъуэгъатэкъэ
хэпхъуэгъатэкъэ
дыхэпхъуэгъатэкъэ
фыхэпхъуэгъатэкъэ
хэпхъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэ
ухэпхъуэ
хэпхъуэ
дыхэпхъуэ
фыхэпхъуэ
хэпхъуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэкъэ
ухэпхъуэкъэ
хэпхъуэкъэ
дыхэпхъуэкъэ
фыхэпхъуэкъэ
хэпхъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэт
ухэпхъуэт
хэпхъуэт
дыхэпхъуэт
фыхэпхъуэт
хэпхъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэтэкъэ
ухэпхъуэтэкъэ
хэпхъуэтэкъэ
дыхэпхъуэтэкъэ
фыхэпхъуэтэкъэ
хэпхъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэн
ухэпхъуэн
хэпхъуэн
дыхэпхъуэн
фыхэпхъуэн
хэпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнкъэ
ухэпхъуэнкъэ
хэпхъуэнкъэ
дыхэпхъуэнкъэ
фыхэпхъуэнкъэ
хэпхъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэну
ухэпхъуэну
хэпхъуэну
дыхэпхъуэну
фыхэпхъуэну
хэпхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнукъэ
ухэпхъуэнукъэ
хэпхъуэнукъэ
дыхэпхъуэнукъэ
фыхэпхъуэнукъэ
хэпхъуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэмэ
ухэпхъуэмэ
хэпхъуэмэ
дыхэпхъуэмэ
фыхэпхъуэмэ
хэпхъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэмэ
ухэмыпхъуэмэ
хэмыпхъуэмэ
дыхэмыпхъуэмэ
фыхэмыпхъуэмэ
хэмыпхъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуамэ
ухэпхъуамэ
хэпхъуамэ
дыхэпхъуамэ
фыхэпхъуамэ
хэпхъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуамэ
ухэмыпхъуамэ
хэмыпхъуамэ
дыхэмыпхъуамэ
фыхэмыпхъуамэ
мыпхъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэгъамэ
ухэпхъуэгъамэ
хэпхъуэгъамэ
дыхэпхъуэгъамэ
фыхэпхъуэгъамэ
хэпхъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэгъамэ
ухэмыпхъуэгъамэ
хэмыпхъуэгъамэ
дыхэмыпхъуэгъамэ
фыхэмыпхъуэгъамэ
хэмыпхъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнмэ
ухэпхъуэнмэ
хэпхъуэнмэ
дыхэпхъуэнмэ
фыхэпхъуэнмэ
хэпхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэнмэ
ухэмыпхъуэнмэ
хэмыпхъуэнмэ
дыхэмыпхъуэнмэ
фыхэмыпхъуэнмэ
хэмыпхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнумэ
ухэпхъуэнумэ
хэпхъуэнумэ
дыхэпхъуэнумэ
фыхэпхъуэнумэ
хэпхъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэнумэ
ухэмыпхъуэнумэ
хэмыпхъуэнумэ
дыхэмыпхъуэнумэ
фыхэмыпхъуэнумэ
хэмыпхъуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэтэмэ
ухэпхъуэтэмэ
хэпхъуэтэмэ
дыхэпхъуэтэмэ
фыхэпхъуэтэмэ
хэпхъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэтэмэ
ухэмыпхъуэтэмэ
хэмыпхъуэтэмэ
дыхэмыпхъуэтэмэ
фыхэмыпхъуэтэмэ
хэмыпхъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуатэмэ
ухэпхъуатэмэ
хэпхъуатэмэ
дыхэпхъуатэмэ
фыхэпхъуатэмэ
хэпхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуатэмэ
ухэмыпхъуатэмэ
хэмыпхъуатэмэ
дыхэмыпхъуатэмэ
фыхэмыпхъуатэмэ
хэмыпхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэгъатэмэ
ухэпхъуэгъатэмэ
хэпхъуэгъатэмэ
дыхэпхъуэгъатэмэ
фыхэпхъуэгъатэмэ
хэпхъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэгъатэмэ
ухэмыпхъуэгъатэмэ
хэмыпхъуэгъатэмэ
дыхэмыпхъуэгъатэмэ
фыхэмыпхъуэгъатэмэ
хэмыпхъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнтэмэ
ухэпхъуэнтэмэ
хэпхъуэнтэмэ
дыхэпхъуэнтэмэ
фыхэпхъуэнтэмэ
хэпхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэнтэмэ
ухэмыпхъуэнтэмэ
хэмыпхъуэнтэмэ
дыхэмыпхъуэнтэмэ
фыхэмыпхъуэнтэмэ
хэмыпхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнутэмэ
ухэпхъуэнутэмэ
хэпхъуэнутэмэ
дыхэпхъуэнутэмэ
фыхэпхъуэнутэмэ
хэпхъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэнутэмэ
ухэмыпхъуэнутэмэ
хэмыпхъуэнутэмэ
дыхэмыпхъуэнутэмэ
фыхэмыпхъуэнутэмэ
хэмыпхъуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнт
ухэпхъуэнт
хэпхъуэнт
дыхэпхъуэнт
фыхэпхъуэнт
хэпхъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнтэкъым
ухэпхъуэнтэкъым
хэпхъуэнтэкъым
дыхэпхъуэнтэкъым
фыхэпхъуэнтэкъым
хэпхъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнут
ухэпхъуэнут
хэпхъуэнут
дыхэпхъуэнут
фыхэпхъуэнут
хэпхъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнутэкъым
ухэпхъуэнутэкъым
хэпхъуэнутэкъым
дыхэпхъуэнутэкъым
фыхэпхъуэнутэкъым
хэпхъуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэми
ухэпхъуэми
хэпхъуэми
дыхэпхъуэми
фыхэпхъуэми
хэпхъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэми
ухэмыпхъуэми
хэмыпхъуэми
дыхэмыпхъуэми
фыхэмыпхъуэми
хэмыпхъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуами
ухэпхъуами
хэпхъуами
дыхэпхъуами
фыхэпхъуами
хэпхъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуами
ухэмыпхъуами
хэмыпхъуами
дыхэмыпхъуами
фыхэмыпхъуами
хэмыпхъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэгъами
ухэпхъуэгъами
хэпхъуэгъами
дыхэпхъуэгъами
фыхэпхъуэгъами
хэпхъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэгъами
ухэмыпхъуэгъами
хэмыпхъуэгъами
дыхэмыпхъуэгъами
фыхэмыпхъуэгъами
хэмыпхъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнми
ухэпхъуэнми
хэпхъуэнми
дыхэпхъуэнми
фыхэпхъуэнми
хэпхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэнми
ухэмыпхъуэнми
хэмыпхъуэнми
дыхэмыпхъуэнми
фыхэмыпхъуэнми
хэмыпхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнуми
ухэпхъуэнуми
хэпхъуэнуми
дыхэпхъуэнуми
фыхэпхъуэнуми
хэпхъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэнуми
ухэмыпхъуэнуми
хэмыпхъуэнуми
дыхэмыпхъуэнуми
фыхэмыпхъуэнуми
хэмыпхъуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэтэми
ухэпхъуэтэми
хэпхъуэтэми
дыхэпхъуэтэми
фыхэпхъуэтэми
хэпхъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэтэми
ухэмыпхъуэтэми
хэмыпхъуэтэми
дыхэмыпхъуэтэми
фыхэмыпхъуэтэми
хэмыпхъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуатэми
ухэпхъуатэми
хэпхъуатэми
дыхэпхъуатэми
фыхэпхъуатэми
хэпхъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуатэми
ухэмыпхъуатэми
хэмыпхъуатэми
дыхэмыпхъуатэми
фыхэмыпхъуатэми
хэмыпхъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэгъатэми
ухэпхъуэгъатэми
хэпхъуэгъатэми
дыхэпхъуэгъатэми
фыхэпхъуэгъатэми
хэпхъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэгъатэми
ухэмыпхъуэгъатэми
хэмыпхъуэгъатэми
дыхэмыпхъуэгъатэми
фыхэмыпхъуэгъатэми
хэмыпхъуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнтэми
ухэпхъуэнтэми
хэпхъуэнтэми
дыхэпхъуэнтэми
фыхэпхъуэнтэми
хэпхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэнтэми
ухэмыпхъуэнтэми
хэмыпхъуэнтэми
дыхэмыпхъуэнтэми
фыхэмыпхъуэнтэми
хэмыпхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуэнутэми
ухэпхъуэнутэми
хэпхъуэнутэми
дыхэпхъуэнутэми
фыхэпхъуэнутэми
хэпхъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуэнутэми
ухэмыпхъуэнутэми
хэмыпхъуэнутэми
дыхэмыпхъуэнутэми
фыхэмыпхъуэнутэми
хэмыпхъуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуаи
ухэпхъуаи
хэпхъуаи
дыхэпхъуаи
фыхэпхъуаи
хэпхъуаи
щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуакъыми
ухэпхъуакъыми
хэпхъуакъыми
дыхэпхъуакъыми
фыхэпхъуакъыми
хэпхъуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуащэрэт
ухэпхъуащэрэт
хэпхъуащэрэт
дыхэпхъуащэрэт
фыхэпхъуащэрэт
хэпхъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыпхъуащэрэт
ухэмыпхъуащэрэт
хэмыпхъуащэрэт
дыхэмыпхъуащэрэт
фыхэмыпхъуащэрэт
хэмыпхъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэнщ
ухэпхъуагъэнщ
хэпхъуагъэнщ
дыхэпхъуагъэнщ
фыхэпхъуагъэнщ
хэпхъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэнкъым
ухэпхъуагъэнкъым
хэпхъуагъэнкъым
дыхэпхъуагъэнкъым
фыхэпхъуагъэнкъым
хэпхъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэнт
ухэпхъуагъэнт
хэпхъуагъэнт
дыхэпхъуагъэнт
фыхэпхъуагъэнт
хэпхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэнтэкъым
ухэпхъуагъэнтэкъым
хэпхъуагъэнтэкъым
дыхэпхъуагъэнтэкъым
фыхэпхъуагъэнтэкъым
хэпхъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэн
ухэпхъуагъэн
хэпхъуагъэн
дыхэпхъуагъэн
фыхэпхъуагъэн
хэпхъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэнкъэ
ухэпхъуагъэнкъэ
хэпхъуагъэнкъэ
дыхэпхъуагъэнкъэ
фыхэпхъуагъэнкъэ
хэпхъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэнт
ухэпхъуагъэнт
хэпхъуагъэнт
дыхэпхъуагъэнт
фыхэпхъуагъэнт
хэпхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэнтэкъэ
ухэпхъуагъэнтэкъэ
хэпхъуагъэнтэкъэ
дыхэпхъуагъэнтэкъэ
фыхэпхъуагъэнтэкъэ
хэпхъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэнущ
ухэпхъуагъэнущ
хэпхъуагъэнущ
дыхэпхъуагъэнущ
фыхэпхъуагъэнущ
хэпхъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэнукъым
ухэпхъуагъэнукъым
хэпхъуагъэнукъым
дыхэпхъуагъэнукъым
фыхэпхъуагъэнукъым
хэпхъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэнут
ухэпхъуагъэнут
хэпхъуагъэнут
дыхэпхъуагъэнут
фыхэпхъуагъэнут
хэпхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэнутэкъым
ухэпхъуагъэнутэкъым
хэпхъуагъэнутэкъым
дыхэпхъуагъэнутэкъым
фыхэпхъуагъэнутэкъым
хэпхъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэну
ухэпхъуагъэну
хэпхъуагъэну
дыхэпхъуагъэну
фыхэпхъуагъэну
хэпхъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэнукъэ
ухэпхъуагъэнукъэ
хэпхъуагъэнукъэ
дыхэпхъуагъэнукъэ
фыхэпхъуагъэнукъэ
хэпхъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэнут
ухэпхъуагъэнут
хэпхъуагъэнут
дыхэпхъуагъэнут
фыхэпхъуагъэнут
хэпхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэпхъуагъэнутэкъэ
ухэпхъуагъэнутэкъэ
хэпхъуагъэнутэкъэ
дыхэпхъуагъэнутэкъэ
фыхэпхъуагъэнутэкъэ
хэпхъуагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэпхъуэ
ухэпхъуэ
хэпхъуэ
дыхэпхъуэ
фыхэпхъуэ
хэпхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыпхъуэ
ухэмыпхъуэ
хэмыпхъуэ
дыхэмыпхъуэ
фыхэмыпхъуэ
хэмыпхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэпхъуа
ухэпхъуа
хэпхъуа
дыхэпхъуа
фыхэпхъуа
хэпхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыпхъуа
ухэмыпхъуа
хэмыпхъуа
дыхэмыпхъуа
фыхэмыпхъуа
хэмыпхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэпхъуэгъа
ухэпхъуэгъа
хэпхъуэгъа
дыхэпхъуэгъа
фыхэпхъуэгъа
хэпхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыпхъуэгъа
ухэмыпхъуэгъа
хэмыпхъуэгъа
дыхэмыпхъуэгъа
фыхэмыпхъуэгъа
хэмыпхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэпхъуэн
ухэпхъуэн
хэпхъуэн
дыхэпхъуэн
фыхэпхъуэн
хэпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыпхъуэн
ухэмыпхъуэн
хэмыпхъуэн
дыхэмыпхъуэн
фыхэмыпхъуэн
хэмыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэпхъуэну
ухэпхъуэну
хэпхъуэну
дыхэпхъуэну
фыхэпхъуэну
хэпхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыпхъуэну
ухэмыпхъуэну
хэмыпхъуэну
дыхэмыпхъуэну
фыхэмыпхъуэну
хэмыпхъуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэпхъуэ
узэрыхэпхъуэ
зэрыхэпхъуэ
дызэрыхэпхъуэ
фызэрыхэпхъуэ
зэрыхэпхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыпхъуэ
узэрыхэмыпхъуэ
зэрыхэмыпхъуэ
дызэрыхэмыпхъуэ
фызэрыхэмыпхъуэ
зэрыхэмыпхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэпхъуа
узэрыхэпхъуа
зэрыхэпхъуа
дызэрыхэпхъуа
фызэрыхэпхъуа
зэрыхэпхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыпхъуа
узэрыхэмыпхъуа
зэрыхэмыпхъуа
дызэрыхэмыпхъуа
фызэрыхэмыпхъуа
зэрыхэмыпхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэпхъуэгъа
узэрыхэпхъуэгъа
зэрыхэпхъуэгъа
дызэрыхэпхъуэгъа
фызэрыхэпхъуэгъа
зэрыхэпхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыпхъуэгъа
узэрыхэмыпхъуэгъа
зэрыхэмыпхъуэгъа
дызэрыхэмыпхъуэгъа
фызэрыхэмыпхъуэгъа
зэрыхэмыпхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэпхъуэн
узэрыхэпхъуэн
зэрыхэпхъуэн
дызэрыхэпхъуэн
фызэрыхэпхъуэн
зэрыхэпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыпхъуэн
узэрыхэмыпхъуэн
зэрыхэмыпхъуэн
дызэрыхэмыпхъуэн
фызэрыхэмыпхъуэн
зэрыхэмыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэпхъуэну
узэрыхэпхъуэну
зэрыхэпхъуэну
дызэрыхэпхъуэну
фызэрыхэпхъуэну
зэрыхэпхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыпхъуэну
узэрыхэмыпхъуэну
зэрыхэмыпхъуэну
дызэрыхэмыпхъуэну
фызэрыхэмыпхъуэну
зэрыхэмыпхъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэпхъуэ
ущыхэпхъуэ
щыхэпхъуэ
дыщыхэпхъуэ
фыщыхэпхъуэ
щыхэпхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыпхъуэ
ущыхэмыпхъуэ
щыхэмыпхъуэ
дыщыхэмыпхъуэ
фыщыхэмыпхъуэ
щыхэмыпхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэпхъуа
ущыхэпхъуа
щыхэпхъуа
дыщыхэпхъуа
фыщыхэпхъуа
щыхэпхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыпхъуа
ущыхэмыпхъуа
щыхэмыпхъуа
дыщыхэмыпхъуа
фыщыхэмыпхъуа
щыхэмыпхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэпхъуэгъа
ущыхэпхъуэгъа
щыхэпхъуэгъа
дыщыхэпхъуэгъа
фыщыхэпхъуэгъа
щыхэпхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыпхъуэгъа
ущыхэмыпхъуэгъа
щыхэмыпхъуэгъа
дыщыхэмыпхъуэгъа
фыщыхэмыпхъуэгъа
щыхэмыпхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэпхъуэн
ущыхэпхъуэн
щыхэпхъуэн
дыщыхэпхъуэн
фыщыхэпхъуэн
щыхэпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыпхъуэн
ущыхэмыпхъуэн
щыхэмыпхъуэн
дыщыхэмыпхъуэн
фыщыхэмыпхъуэн
щыхэмыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэпхъуэну
ущыхэпхъуэну
щыхэпхъуэну
дыщыхэпхъуэну
фыщыхэпхъуэну
щыхэпхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыпхъуэну
ущыхэмыпхъуэну
щыхэмыпхъуэну
дыщыхэмыпхъуэну
фыщыхэмыпхъуэну
щыхэмыпхъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэпхъуэ
уздыхэпхъуэ
здыхэпхъуэ
дыздыхэпхъуэ
фыздыхэпхъуэ
здыхэпхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыпхъуэ
уздыхэмыпхъуэ
здыхэмыпхъуэ
дыздыхэмыпхъуэ
фыздыхэмыпхъуэ
здыхэмыпхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэпхъуа
уздыхэпхъуа
здыхэпхъуа
дыздыхэпхъуа
фыздыхэпхъуа
здыхэпхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыпхъуа
уздыхэмыпхъуа
здыхэмыпхъуа
дыздыхэмыпхъуа
фыздыхэмыпхъуа
здыхэмыпхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэпхъуэгъа
уздыхэпхъуэгъа
здыхэпхъуэгъа
дыздыхэпхъуэгъа
фыздыхэпхъуэгъа
здыхэпхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыпхъуэгъа
уздыхэмыпхъуэгъа
здыхэмыпхъуэгъа
дыздыхэмыпхъуэгъа
фыздыхэмыпхъуэгъа
здыхэмыпхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэпхъуэн
уздыхэпхъуэн
здыхэпхъуэн
дыздыхэпхъуэн
фыздыхэпхъуэн
здыхэпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыпхъуэн
уздыхэмыпхъуэн
здыхэмыпхъуэн
дыздыхэмыпхъуэн
фыздыхэмыпхъуэн
здыхэмыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэпхъуэну
уздыхэпхъуэну
здыхэпхъуэну
дыздыхэпхъуэну
фыздыхэпхъуэну
здыхэпхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыпхъуэну
уздыхэмыпхъуэну
здыхэмыпхъуэну
дыздыхэмыпхъуэну
фыздыхэмыпхъуэну
здыхэмыпхъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэпхъуэ
ущӀыхэпхъуэ
щӀыхэпхъуэ
дыщӀыхэпхъуэ
фыщӀыхэпхъуэ
щӀыхэпхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыпхъуэ
ущӀыхэмыпхъуэ
щӀыхэмыпхъуэ
дыщӀыхэмыпхъуэ
фыщӀыхэмыпхъуэ
щӀыхэмыпхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэпхъуа
ущӀыхэпхъуа
щӀыхэпхъуа
дыщӀыхэпхъуа
фыщӀыхэпхъуа
щӀыхэпхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыпхъуа
ущӀыхэмыпхъуа
щӀыхэмыпхъуа
дыщӀыхэмыпхъуа
фыщӀыхэмыпхъуа
щӀыхэмыпхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэпхъуэгъа
ущӀыхэпхъуэгъа
щӀыхэпхъуэгъа
дыщӀыхэпхъуэгъа
фыщӀыхэпхъуэгъа
щӀыхэпхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыпхъуэгъа
ущӀыхэмыпхъуэгъа
щӀыхэмыпхъуэгъа
дыщӀыхэмыпхъуэгъа
фыщӀыхэмыпхъуэгъа
щӀыхэмыпхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэпхъуэн
ущӀыхэпхъуэн
щӀыхэпхъуэн
дыщӀыхэпхъуэн
фыщӀыхэпхъуэн
щӀыхэпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыпхъуэн
ущӀыхэмыпхъуэн
щӀыхэмыпхъуэн
дыщӀыхэмыпхъуэн
фыщӀыхэмыпхъуэн
щӀыхэмыпхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэпхъуэну
ущӀыхэпхъуэну
щӀыхэпхъуэну
дыщӀыхэпхъуэну
фыщӀыхэпхъуэну
щӀыхэпхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыпхъуэну
ущӀыхэмыпхъуэну
щӀыхэмыпхъуэну
дыщӀыхэмыпхъуэну
фыщӀыхэмыпхъуэну
щӀыхэмыпхъуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэпхъуэу
ухэпхъуэу
хэпхъуэу
дыхэпхъуэу
фыхэпхъуэу
хэпхъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыпхъуэу
ухэмыпхъуэу
хэмыпхъуэу
дыхэмыпхъуэу
фыхэмыпхъуэу
хэмыпхъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэпхъуауэ
ухэпхъуауэ
хэпхъуауэ
дыхэпхъуауэ
фыхэпхъуауэ
хэпхъуауэ / хэпхъуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыпхъуауэ
ухэмыпхъуауэ
хэмыпхъуауэ
дыхэмыпхъуауэ
фыхэмыпхъуауэ
хэмыпхъуауэ(хэ) / хэмыпхъуа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыхэпхъуэурэ
ухэпхъуэурэ
хэпхъуэурэ
дыхэпхъуэурэ
фыхэпхъуэурэ
хэпхъуэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыхэмыпхъуэурэ
ухэмыпхъуэурэ
хэмыпхъуэурэ
дыхэмыпхъуэурэ
фыхэмыпхъуэурэ
хэмыпхъуэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпхопхъуэ
сыхопхъуэ
--
сыфхопхъуэ
сахопхъуэ
уэ
усхопхъуэ
--
ухопхъуэ
утхопхъуэ
--
уахопхъуэ
ар
схопхъуэ
пхопхъуэ
хопхъуэ
тхопхъуэ
фхопхъуэ
яхопхъуэ
дэ
--
дыпхопхъуэ
дыхопхъуэ
--
дыфхопхъуэ
дахопхъуэ
фэ
фысхопхъуэ
--
фыхопхъуэ
фытхопхъуэ
--
фахопхъуэ
ахэр
схопхъуэ(хэ)
пхопхъуэ(хэ)
хопхъуэ(хэ)
тхопхъуэ(хэ)
фхопхъуэ(хэ)
яхопхъуэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пхъу]э
[пхъу]эр
--
[пхъу]эхэр
Эргативнэ:
[пхъу]э
[пхъу]эм
--
[пхъу]эхэм
Послеложнэ:
[пхъу]экӀэ
[пхъу]эмкӀэ
[пхъу]эхэкӀэ
[пхъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пхъу]эуэ
[пхъу]эрауэ
[пхъу]эхэу
[пхъу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пхъу]а
[пхъу]ар
--
[пхъу]ахэр
Эргативнэ:
[пхъу]а
[пхъу]ам
--
[пхъу]ахэм
Послеложнэ:
[пхъу]акӀэ
[пхъу]амкӀэ
[пхъу]ахэкӀэ
[пхъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пхъу]ауэ
[пхъу]арауэ
[пхъу]ахэу
[пхъу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пхъу]эн
[пхъу]эныр
--
[пхъу]энхэр
Эргативнэ:
[пхъу]эн
[пхъу]эным
--
[пхъу]энхэм
Послеложнэ:
[пхъу]энкӀэ
[пхъу]энымкӀэ
[пхъу]энхэкӀэ
[пхъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[пхъу]эну
[пхъу]энырауэ
[пхъу]энхэу
[пхъу]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пхъу]эну
[пхъу]энур
--
[пхъу]энухэр
Эргативнэ:
[пхъу]эну
[пхъу]энум
--
[пхъу]энухэм
Послеложнэ:
[пхъу]энукӀэ
[пхъу]энумкӀэ
[пхъу]энухэкӀэ
[пхъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пхъу]энууэ
[пхъу]энурауэ
[пхъу]энухэу
[пхъу]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Упхъуэу зыгуэрым хэӀэбэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Псым хэпхъуэн.
Шхыным хэпхъуэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
хэпхъуэн: make a sudden movement with your hand to get or grab sth. from swh
Псым хэпхъуэн: suddenly grab the water
Шхыным хэпхъуэн: suddenly grab the food
УРЫСЫБЗЭ
хэпхъуэн: сделать резкое движение рукой, чтобы достать, выхватить что-л. откуда-л.
Псым хэпхъуэн: резко выхватить воду.
Шхыным хэпхъуэн: резко выхватить еду.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.