АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
хэ- + [лъэпэрэп] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "хэлъэпэрэпэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хэлъэпэрэпэн
щымыӀэныгъэ:
хэмылъэпэрэпэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэн
ухэлъэпэрэпэн
хэлъэпэрэпэн
дыхэлъэпэрэпэн
фыхэлъэпэрэпэн
хэлъэпэрэпэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпэн
ухэмылъэпэрэпэн
хэмылъэпэрэпэн
дыхэмылъэпэрэпэн
фыхэмылъэпэрэпэн
хэмылъэпэрэпэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хэлъэпэрапэ!
фыхэлъэпэрапэ!
щымыӀэныгъэ:
ухэмылъэпэрапэ!
фыхэмылъэпэрапэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхрелъэпэрапэ
ухрелъэпэрапэ
хрелъэпэрапэ
дыхрелъэпэрапэ
фыхрелъэпэрапэ
хрелъэпэрапэ
щымыӀэныгъэ:
сыхремылъэпэрапэ
ухремылъэпэрапэ
хремылъэпэрапэ
дыхремылъэпэрапэ
фыхремылъэпэрапэ
хремылъэпэрапэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхолъэпэрапэ(р)
ухолъэпэрапэ(р)
холъэпэрапэ(р)
дыхолъэпэрапэ(р)
фыхолъэпэрапэ(р)
холъэпэрапэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэркъым
ухэлъэпэрапэркъым
хэлъэпэрапэркъым
дыхэлъэпэрапэркъым
фыхэлъэпэрапэркъым
хэлъэпэрапэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэрт
ухэлъэпэрапэрт
хэлъэпэрапэрт
дыхэлъэпэрапэрт
фыхэлъэпэрапэрт
хэлъэпэрапэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэртэкъым
ухэлъэпэрапэртэкъым
хэлъэпэрапэртэкъым
дыхэлъэпэрапэртэкъым
фыхэлъэпэрапэртэкъым
хэлъэпэрапэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпащ
ухэлъэпэрэпащ
хэлъэпэрэпащ
дыхэлъэпэрэпащ
фыхэлъэпэрэпащ
хэлъэпэрэпа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпакъым
ухэлъэпэрэпакъым
хэлъэпэрэпакъым
дыхэлъэпэрэпакъым
фыхэлъэпэрэпакъым
хэлъэпэрэпа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпат
ухэлъэпэрэпат
хэлъэпэрэпат
дыхэлъэпэрэпат
фыхэлъэпэрэпат
хэлъэпэрэпа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпатэкъым
ухэлъэпэрэпатэкъым
хэлъэпэрэпатэкъым
дыхэлъэпэрэпатэкъым
фыхэлъэпэрэпатэкъым
хэлъэпэрэпа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэгъащ
ухэлъэпэрэпэгъащ
хэлъэпэрэпэгъащ
дыхэлъэпэрэпэгъащ
фыхэлъэпэрэпэгъащ
хэлъэпэрэпэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэгъакъым
ухэлъэпэрэпэгъакъым
хэлъэпэрэпэгъакъым
дыхэлъэпэрэпэгъакъым
фыхэлъэпэрэпэгъакъым
хэлъэпэрэпэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэгъат
ухэлъэпэрэпэгъат
хэлъэпэрэпэгъат
дыхэлъэпэрэпэгъат
фыхэлъэпэрэпэгъат
хэлъэпэрэпэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэгъатэкъым
ухэлъэпэрэпэгъатэкъым
хэлъэпэрэпэгъатэкъым
дыхэлъэпэрэпэгъатэкъым
фыхэлъэпэрэпэгъатэкъым
хэлъэпэрэпэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэщ
ухэлъэпэрапэщ
хэлъэпэрапэщ
дыхэлъэпэрапэщ
фыхэлъэпэрапэщ
хэлъэпэрапэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэкъым
ухэлъэпэрапэкъым
хэлъэпэрапэкъым
дыхэлъэпэрапэкъым
фыхэлъэпэрапэкъым
хэлъэпэрапэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэт
ухэлъэпэрапэт
хэлъэпэрапэт
дыхэлъэпэрапэт
фыхэлъэпэрапэт
хэлъэпэрапэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэтэкъым
ухэлъэпэрапэтэкъым
хэлъэпэрапэтэкъым
дыхэлъэпэрапэтэкъым
фыхэлъэпэрапэтэкъым
хэлъэпэрапэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнщ
ухэлъэпэрэпэнщ
хэлъэпэрэпэнщ
дыхэлъэпэрэпэнщ
фыхэлъэпэрэпэнщ
хэлъэпэрэпэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнкъым
ухэлъэпэрэпэнкъым
хэлъэпэрэпэнкъым
дыхэлъэпэрэпэнкъым
фыхэлъэпэрэпэнкъым
хэлъэпэрэпэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнущ
ухэлъэпэрэпэнущ
хэлъэпэрэпэнущ
дыхэлъэпэрэпэнущ
фыхэлъэпэрэпэнущ
хэлъэпэрэпэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнукъым
ухэлъэпэрэпэнукъым
хэлъэпэрэпэнукъым
дыхэлъэпэрэпэнукъым
фыхэлъэпэрэпэнукъым
хэлъэпэрэпэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэрэ
ухэлъэпэрапэрэ
хэлъэпэрапэрэ
дыхэлъэпэрапэрэ
фыхэлъэпэрапэрэ
хэлъэпэрапэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэркъэ
ухэлъэпэрапэркъэ
хэлъэпэрапэркъэ
дыхэлъэпэрапэркъэ
фыхэлъэпэрапэркъэ
хэлъэпэрапэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэрт
ухэлъэпэрапэрт
хэлъэпэрапэрт
дыхэлъэпэрапэрт
фыхэлъэпэрапэрт
хэлъэпэрапэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэртэкъэ
ухэлъэпэрапэртэкъэ
хэлъэпэрапэртэкъэ
дыхэлъэпэрапэртэкъэ
фыхэлъэпэрапэртэкъэ
хэлъэпэрапэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпа
ухэлъэпэрэпа
хэлъэпэрэпа
дыхэлъэпэрэпа
фыхэлъэпэрэпа
хэлъэпэрэпа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпакъэ
ухэлъэпэрэпакъэ
хэлъэпэрэпакъэ
дыхэлъэпэрэпакъэ
фыхэлъэпэрэпакъэ
хэлъэпэрэпа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпат
ухэлъэпэрэпат
хэлъэпэрэпат
дыхэлъэпэрэпат
фыхэлъэпэрэпат
хэлъэпэрэпа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпатэкъэ
ухэлъэпэрэпатэкъэ
хэлъэпэрэпатэкъэ
дыхэлъэпэрэпатэкъэ
фыхэлъэпэрэпатэкъэ
хэлъэпэрэпа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэгъа
ухэлъэпэрэпэгъа
хэлъэпэрэпэгъа
дыхэлъэпэрэпэгъа
фыхэлъэпэрэпэгъа
хэлъэпэрэпэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэгъакъэ
ухэлъэпэрэпэгъакъэ
хэлъэпэрэпэгъакъэ
дыхэлъэпэрэпэгъакъэ
фыхэлъэпэрэпэгъакъэ
хэлъэпэрэпэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэгъат
ухэлъэпэрэпэгъат
хэлъэпэрэпэгъат
дыхэлъэпэрэпэгъат
фыхэлъэпэрэпэгъат
хэлъэпэрэпэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэгъатэкъэ
ухэлъэпэрэпэгъатэкъэ
хэлъэпэрэпэгъатэкъэ
дыхэлъэпэрэпэгъатэкъэ
фыхэлъэпэрэпэгъатэкъэ
хэлъэпэрэпэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэ
ухэлъэпэрапэ
хэлъэпэрапэ
дыхэлъэпэрапэ
фыхэлъэпэрапэ
хэлъэпэрапэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэкъэ
ухэлъэпэрапэкъэ
хэлъэпэрапэкъэ
дыхэлъэпэрапэкъэ
фыхэлъэпэрапэкъэ
хэлъэпэрапэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэт
ухэлъэпэрапэт
хэлъэпэрапэт
дыхэлъэпэрапэт
фыхэлъэпэрапэт
хэлъэпэрапэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэтэкъэ
ухэлъэпэрапэтэкъэ
хэлъэпэрапэтэкъэ
дыхэлъэпэрапэтэкъэ
фыхэлъэпэрапэтэкъэ
хэлъэпэрапэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэн
ухэлъэпэрэпэн
хэлъэпэрэпэн
дыхэлъэпэрэпэн
фыхэлъэпэрэпэн
хэлъэпэрэпэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнкъэ
ухэлъэпэрэпэнкъэ
хэлъэпэрэпэнкъэ
дыхэлъэпэрэпэнкъэ
фыхэлъэпэрэпэнкъэ
хэлъэпэрэпэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэну
ухэлъэпэрэпэну
хэлъэпэрэпэну
дыхэлъэпэрэпэну
фыхэлъэпэрэпэну
хэлъэпэрэпэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнукъэ
ухэлъэпэрэпэнукъэ
хэлъэпэрэпэнукъэ
дыхэлъэпэрэпэнукъэ
фыхэлъэпэрэпэнукъэ
хэлъэпэрэпэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэмэ
ухэлъэпэрапэмэ
хэлъэпэрапэмэ
дыхэлъэпэрапэмэ
фыхэлъэпэрапэмэ
хэлъэпэрапэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрапэмэ
ухэмылъэпэрапэмэ
хэмылъэпэрапэмэ
дыхэмылъэпэрапэмэ
фыхэмылъэпэрапэмэ
хэмылъэпэрапэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпамэ
ухэлъэпэрэпамэ
хэлъэпэрэпамэ
дыхэлъэпэрэпамэ
фыхэлъэпэрэпамэ
хэлъэпэрэпа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпамэ
ухэмылъэпэрэпамэ
хэмылъэпэрэпамэ
дыхэмылъэпэрэпамэ
фыхэмылъэпэрэпамэ
мылъэпэрэпа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэгъамэ
ухэлъэпэрэпэгъамэ
хэлъэпэрэпэгъамэ
дыхэлъэпэрэпэгъамэ
фыхэлъэпэрэпэгъамэ
хэлъэпэрэпэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпэгъамэ
ухэмылъэпэрэпэгъамэ
хэмылъэпэрэпэгъамэ
дыхэмылъэпэрэпэгъамэ
фыхэмылъэпэрэпэгъамэ
хэмылъэпэрэпэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнмэ
ухэлъэпэрэпэнмэ
хэлъэпэрэпэнмэ
дыхэлъэпэрэпэнмэ
фыхэлъэпэрэпэнмэ
хэлъэпэрэпэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпэнмэ
ухэмылъэпэрэпэнмэ
хэмылъэпэрэпэнмэ
дыхэмылъэпэрэпэнмэ
фыхэмылъэпэрэпэнмэ
хэмылъэпэрэпэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнумэ
ухэлъэпэрэпэнумэ
хэлъэпэрэпэнумэ
дыхэлъэпэрэпэнумэ
фыхэлъэпэрэпэнумэ
хэлъэпэрэпэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпэнумэ
ухэмылъэпэрэпэнумэ
хэмылъэпэрэпэнумэ
дыхэмылъэпэрэпэнумэ
фыхэмылъэпэрэпэнумэ
хэмылъэпэрэпэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэтэмэ
ухэлъэпэрапэтэмэ
хэлъэпэрапэтэмэ
дыхэлъэпэрапэтэмэ
фыхэлъэпэрапэтэмэ
хэлъэпэрапэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрапэтэмэ
ухэмылъэпэрапэтэмэ
хэмылъэпэрапэтэмэ
дыхэмылъэпэрапэтэмэ
фыхэмылъэпэрапэтэмэ
хэмылъэпэрапэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпатэмэ
ухэлъэпэрэпатэмэ
хэлъэпэрэпатэмэ
дыхэлъэпэрэпатэмэ
фыхэлъэпэрэпатэмэ
хэлъэпэрэпа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпатэмэ
ухэмылъэпэрэпатэмэ
хэмылъэпэрэпатэмэ
дыхэмылъэпэрэпатэмэ
фыхэмылъэпэрэпатэмэ
хэмылъэпэрэпа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэгъатэмэ
ухэлъэпэрэпэгъатэмэ
хэлъэпэрэпэгъатэмэ
дыхэлъэпэрэпэгъатэмэ
фыхэлъэпэрэпэгъатэмэ
хэлъэпэрэпэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпэгъатэмэ
ухэмылъэпэрэпэгъатэмэ
хэмылъэпэрэпэгъатэмэ
дыхэмылъэпэрэпэгъатэмэ
фыхэмылъэпэрэпэгъатэмэ
хэмылъэпэрэпэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнтэмэ
ухэлъэпэрэпэнтэмэ
хэлъэпэрэпэнтэмэ
дыхэлъэпэрэпэнтэмэ
фыхэлъэпэрэпэнтэмэ
хэлъэпэрэпэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпэнтэмэ
ухэмылъэпэрэпэнтэмэ
хэмылъэпэрэпэнтэмэ
дыхэмылъэпэрэпэнтэмэ
фыхэмылъэпэрэпэнтэмэ
хэмылъэпэрэпэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнутэмэ
ухэлъэпэрэпэнутэмэ
хэлъэпэрэпэнутэмэ
дыхэлъэпэрэпэнутэмэ
фыхэлъэпэрэпэнутэмэ
хэлъэпэрэпэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпэнутэмэ
ухэмылъэпэрэпэнутэмэ
хэмылъэпэрэпэнутэмэ
дыхэмылъэпэрэпэнутэмэ
фыхэмылъэпэрэпэнутэмэ
хэмылъэпэрэпэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнт
ухэлъэпэрэпэнт
хэлъэпэрэпэнт
дыхэлъэпэрэпэнт
фыхэлъэпэрэпэнт
хэлъэпэрэпэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнтэкъым
ухэлъэпэрэпэнтэкъым
хэлъэпэрэпэнтэкъым
дыхэлъэпэрэпэнтэкъым
фыхэлъэпэрэпэнтэкъым
хэлъэпэрэпэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнут
ухэлъэпэрэпэнут
хэлъэпэрэпэнут
дыхэлъэпэрэпэнут
фыхэлъэпэрэпэнут
хэлъэпэрэпэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнутэкъым
ухэлъэпэрэпэнутэкъым
хэлъэпэрэпэнутэкъым
дыхэлъэпэрэпэнутэкъым
фыхэлъэпэрэпэнутэкъым
хэлъэпэрэпэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэми
ухэлъэпэрапэми
хэлъэпэрапэми
дыхэлъэпэрапэми
фыхэлъэпэрапэми
хэлъэпэрапэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрапэми
ухэмылъэпэрапэми
хэмылъэпэрапэми
дыхэмылъэпэрапэми
фыхэмылъэпэрапэми
хэмылъэпэрапэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпами
ухэлъэпэрэпами
хэлъэпэрэпами
дыхэлъэпэрэпами
фыхэлъэпэрэпами
хэлъэпэрэпа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпами
ухэмылъэпэрэпами
хэмылъэпэрэпами
дыхэмылъэпэрэпами
фыхэмылъэпэрэпами
хэмылъэпэрэпа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэгъами
ухэлъэпэрэпэгъами
хэлъэпэрэпэгъами
дыхэлъэпэрэпэгъами
фыхэлъэпэрэпэгъами
хэлъэпэрэпэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпэгъами
ухэмылъэпэрэпэгъами
хэмылъэпэрэпэгъами
дыхэмылъэпэрэпэгъами
фыхэмылъэпэрэпэгъами
хэмылъэпэрэпэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнми
ухэлъэпэрэпэнми
хэлъэпэрэпэнми
дыхэлъэпэрэпэнми
фыхэлъэпэрэпэнми
хэлъэпэрэпэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпэнми
ухэмылъэпэрэпэнми
хэмылъэпэрэпэнми
дыхэмылъэпэрэпэнми
фыхэмылъэпэрэпэнми
хэмылъэпэрэпэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнуми
ухэлъэпэрэпэнуми
хэлъэпэрэпэнуми
дыхэлъэпэрэпэнуми
фыхэлъэпэрэпэнуми
хэлъэпэрэпэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпэнуми
ухэмылъэпэрэпэнуми
хэмылъэпэрэпэнуми
дыхэмылъэпэрэпэнуми
фыхэмылъэпэрэпэнуми
хэмылъэпэрэпэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрапэтэми
ухэлъэпэрапэтэми
хэлъэпэрапэтэми
дыхэлъэпэрапэтэми
фыхэлъэпэрапэтэми
хэлъэпэрапэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрапэтэми
ухэмылъэпэрапэтэми
хэмылъэпэрапэтэми
дыхэмылъэпэрапэтэми
фыхэмылъэпэрапэтэми
хэмылъэпэрапэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпатэми
ухэлъэпэрэпатэми
хэлъэпэрэпатэми
дыхэлъэпэрэпатэми
фыхэлъэпэрэпатэми
хэлъэпэрэпа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпатэми
ухэмылъэпэрэпатэми
хэмылъэпэрэпатэми
дыхэмылъэпэрэпатэми
фыхэмылъэпэрэпатэми
хэмылъэпэрэпа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэгъатэми
ухэлъэпэрэпэгъатэми
хэлъэпэрэпэгъатэми
дыхэлъэпэрэпэгъатэми
фыхэлъэпэрэпэгъатэми
хэлъэпэрэпэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпэгъатэми
ухэмылъэпэрэпэгъатэми
хэмылъэпэрэпэгъатэми
дыхэмылъэпэрэпэгъатэми
фыхэмылъэпэрэпэгъатэми
хэмылъэпэрэпэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнтэми
ухэлъэпэрэпэнтэми
хэлъэпэрэпэнтэми
дыхэлъэпэрэпэнтэми
фыхэлъэпэрэпэнтэми
хэлъэпэрэпэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпэнтэми
ухэмылъэпэрэпэнтэми
хэмылъэпэрэпэнтэми
дыхэмылъэпэрэпэнтэми
фыхэмылъэпэрэпэнтэми
хэмылъэпэрэпэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпэнутэми
ухэлъэпэрэпэнутэми
хэлъэпэрэпэнутэми
дыхэлъэпэрэпэнутэми
фыхэлъэпэрэпэнутэми
хэлъэпэрэпэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпэнутэми
ухэмылъэпэрэпэнутэми
хэмылъэпэрэпэнутэми
дыхэмылъэпэрэпэнутэми
фыхэмылъэпэрэпэнутэми
хэмылъэпэрэпэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпаи
ухэлъэпэрэпаи
хэлъэпэрэпаи
дыхэлъэпэрэпаи
фыхэлъэпэрэпаи
хэлъэпэрэпаи
щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпакъыми
ухэлъэпэрэпакъыми
хэлъэпэрэпакъыми
дыхэлъэпэрэпакъыми
фыхэлъэпэрэпакъыми
хэлъэпэрэпакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпащэрэт
ухэлъэпэрэпащэрэт
хэлъэпэрэпащэрэт
дыхэлъэпэрэпащэрэт
фыхэлъэпэрэпащэрэт
хэлъэпэрэпащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэпэрэпащэрэт
ухэмылъэпэрэпащэрэт
хэмылъэпэрэпащэрэт
дыхэмылъэпэрэпащэрэт
фыхэмылъэпэрэпащэрэт
хэмылъэпэрэпащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэнщ
ухэлъэпэрэпагъэнщ
хэлъэпэрэпагъэнщ
дыхэлъэпэрэпагъэнщ
фыхэлъэпэрэпагъэнщ
хэлъэпэрэпагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэнкъым
ухэлъэпэрэпагъэнкъым
хэлъэпэрэпагъэнкъым
дыхэлъэпэрэпагъэнкъым
фыхэлъэпэрэпагъэнкъым
хэлъэпэрэпагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэнт
ухэлъэпэрэпагъэнт
хэлъэпэрэпагъэнт
дыхэлъэпэрэпагъэнт
фыхэлъэпэрэпагъэнт
хэлъэпэрэпагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэнтэкъым
ухэлъэпэрэпагъэнтэкъым
хэлъэпэрэпагъэнтэкъым
дыхэлъэпэрэпагъэнтэкъым
фыхэлъэпэрэпагъэнтэкъым
хэлъэпэрэпагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэн
ухэлъэпэрэпагъэн
хэлъэпэрэпагъэн
дыхэлъэпэрэпагъэн
фыхэлъэпэрэпагъэн
хэлъэпэрэпагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэнкъэ
ухэлъэпэрэпагъэнкъэ
хэлъэпэрэпагъэнкъэ
дыхэлъэпэрэпагъэнкъэ
фыхэлъэпэрэпагъэнкъэ
хэлъэпэрэпагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэнт
ухэлъэпэрэпагъэнт
хэлъэпэрэпагъэнт
дыхэлъэпэрэпагъэнт
фыхэлъэпэрэпагъэнт
хэлъэпэрэпагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэнтэкъэ
ухэлъэпэрэпагъэнтэкъэ
хэлъэпэрэпагъэнтэкъэ
дыхэлъэпэрэпагъэнтэкъэ
фыхэлъэпэрэпагъэнтэкъэ
хэлъэпэрэпагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэнущ
ухэлъэпэрэпагъэнущ
хэлъэпэрэпагъэнущ
дыхэлъэпэрэпагъэнущ
фыхэлъэпэрэпагъэнущ
хэлъэпэрэпагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэнукъым
ухэлъэпэрэпагъэнукъым
хэлъэпэрэпагъэнукъым
дыхэлъэпэрэпагъэнукъым
фыхэлъэпэрэпагъэнукъым
хэлъэпэрэпагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэнут
ухэлъэпэрэпагъэнут
хэлъэпэрэпагъэнут
дыхэлъэпэрэпагъэнут
фыхэлъэпэрэпагъэнут
хэлъэпэрэпагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэнутэкъым
ухэлъэпэрэпагъэнутэкъым
хэлъэпэрэпагъэнутэкъым
дыхэлъэпэрэпагъэнутэкъым
фыхэлъэпэрэпагъэнутэкъым
хэлъэпэрэпагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэну
ухэлъэпэрэпагъэну
хэлъэпэрэпагъэну
дыхэлъэпэрэпагъэну
фыхэлъэпэрэпагъэну
хэлъэпэрэпагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэнукъэ
ухэлъэпэрэпагъэнукъэ
хэлъэпэрэпагъэнукъэ
дыхэлъэпэрэпагъэнукъэ
фыхэлъэпэрэпагъэнукъэ
хэлъэпэрэпагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэнут
ухэлъэпэрэпагъэнут
хэлъэпэрэпагъэнут
дыхэлъэпэрэпагъэнут
фыхэлъэпэрэпагъэнут
хэлъэпэрэпагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэпэрэпагъэнутэкъэ
ухэлъэпэрэпагъэнутэкъэ
хэлъэпэрэпагъэнутэкъэ
дыхэлъэпэрэпагъэнутэкъэ
фыхэлъэпэрэпагъэнутэкъэ
хэлъэпэрэпагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэлъэпэрапэ
ухэлъэпэрапэ
хэлъэпэрапэ
дыхэлъэпэрапэ
фыхэлъэпэрапэ
хэлъэпэрапэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъэпэрапэ
ухэмылъэпэрапэ
хэмылъэпэрапэ
дыхэмылъэпэрапэ
фыхэмылъэпэрапэ
хэмылъэпэрапэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэлъэпэрэпа
ухэлъэпэрэпа
хэлъэпэрэпа
дыхэлъэпэрэпа
фыхэлъэпэрэпа
хэлъэпэрэпа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъэпэрэпа
ухэмылъэпэрэпа
хэмылъэпэрэпа
дыхэмылъэпэрэпа
фыхэмылъэпэрэпа
хэмылъэпэрэпа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэлъэпэрэпэгъа
ухэлъэпэрэпэгъа
хэлъэпэрэпэгъа
дыхэлъэпэрэпэгъа
фыхэлъэпэрэпэгъа
хэлъэпэрэпэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъэпэрэпэгъа
ухэмылъэпэрэпэгъа
хэмылъэпэрэпэгъа
дыхэмылъэпэрэпэгъа
фыхэмылъэпэрэпэгъа
хэмылъэпэрэпэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэлъэпэрэпэн
ухэлъэпэрэпэн
хэлъэпэрэпэн
дыхэлъэпэрэпэн
фыхэлъэпэрэпэн
хэлъэпэрэпэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъэпэрэпэн
ухэмылъэпэрэпэн
хэмылъэпэрэпэн
дыхэмылъэпэрэпэн
фыхэмылъэпэрэпэн
хэмылъэпэрэпэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэлъэпэрэпэну
ухэлъэпэрэпэну
хэлъэпэрэпэну
дыхэлъэпэрэпэну
фыхэлъэпэрэпэну
хэлъэпэрэпэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъэпэрэпэну
ухэмылъэпэрэпэну
хэмылъэпэрэпэну
дыхэмылъэпэрэпэну
фыхэмылъэпэрэпэну
хэмылъэпэрэпэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэлъэпэрапэ
узэрыхэлъэпэрапэ
зэрыхэлъэпэрапэ
дызэрыхэлъэпэрапэ
фызэрыхэлъэпэрапэ
зэрыхэлъэпэрапэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмылъэпэрапэ
узэрыхэмылъэпэрапэ
зэрыхэмылъэпэрапэ
дызэрыхэмылъэпэрапэ
фызэрыхэмылъэпэрапэ
зэрыхэмылъэпэрапэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэлъэпэрэпа
узэрыхэлъэпэрэпа
зэрыхэлъэпэрэпа
дызэрыхэлъэпэрэпа
фызэрыхэлъэпэрэпа
зэрыхэлъэпэрэпа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмылъэпэрэпа
узэрыхэмылъэпэрэпа
зэрыхэмылъэпэрэпа
дызэрыхэмылъэпэрэпа
фызэрыхэмылъэпэрэпа
зэрыхэмылъэпэрэпа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэлъэпэрэпэгъа
узэрыхэлъэпэрэпэгъа
зэрыхэлъэпэрэпэгъа
дызэрыхэлъэпэрэпэгъа
фызэрыхэлъэпэрэпэгъа
зэрыхэлъэпэрэпэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмылъэпэрэпэгъа
узэрыхэмылъэпэрэпэгъа
зэрыхэмылъэпэрэпэгъа
дызэрыхэмылъэпэрэпэгъа
фызэрыхэмылъэпэрэпэгъа
зэрыхэмылъэпэрэпэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэлъэпэрэпэн
узэрыхэлъэпэрэпэн
зэрыхэлъэпэрэпэн
дызэрыхэлъэпэрэпэн
фызэрыхэлъэпэрэпэн
зэрыхэлъэпэрэпэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмылъэпэрэпэн
узэрыхэмылъэпэрэпэн
зэрыхэмылъэпэрэпэн
дызэрыхэмылъэпэрэпэн
фызэрыхэмылъэпэрэпэн
зэрыхэмылъэпэрэпэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэлъэпэрэпэну
узэрыхэлъэпэрэпэну
зэрыхэлъэпэрэпэну
дызэрыхэлъэпэрэпэну
фызэрыхэлъэпэрэпэну
зэрыхэлъэпэрэпэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмылъэпэрэпэну
узэрыхэмылъэпэрэпэну
зэрыхэмылъэпэрэпэну
дызэрыхэмылъэпэрэпэну
фызэрыхэмылъэпэрэпэну
зэрыхэмылъэпэрэпэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэлъэпэрапэ
ущыхэлъэпэрапэ
щыхэлъэпэрапэ
дыщыхэлъэпэрапэ
фыщыхэлъэпэрапэ
щыхэлъэпэрапэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмылъэпэрапэ
ущыхэмылъэпэрапэ
щыхэмылъэпэрапэ
дыщыхэмылъэпэрапэ
фыщыхэмылъэпэрапэ
щыхэмылъэпэрапэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэлъэпэрэпа
ущыхэлъэпэрэпа
щыхэлъэпэрэпа
дыщыхэлъэпэрэпа
фыщыхэлъэпэрэпа
щыхэлъэпэрэпа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмылъэпэрэпа
ущыхэмылъэпэрэпа
щыхэмылъэпэрэпа
дыщыхэмылъэпэрэпа
фыщыхэмылъэпэрэпа
щыхэмылъэпэрэпа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэлъэпэрэпэгъа
ущыхэлъэпэрэпэгъа
щыхэлъэпэрэпэгъа
дыщыхэлъэпэрэпэгъа
фыщыхэлъэпэрэпэгъа
щыхэлъэпэрэпэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмылъэпэрэпэгъа
ущыхэмылъэпэрэпэгъа
щыхэмылъэпэрэпэгъа
дыщыхэмылъэпэрэпэгъа
фыщыхэмылъэпэрэпэгъа
щыхэмылъэпэрэпэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэлъэпэрэпэн
ущыхэлъэпэрэпэн
щыхэлъэпэрэпэн
дыщыхэлъэпэрэпэн
фыщыхэлъэпэрэпэн
щыхэлъэпэрэпэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмылъэпэрэпэн
ущыхэмылъэпэрэпэн
щыхэмылъэпэрэпэн
дыщыхэмылъэпэрэпэн
фыщыхэмылъэпэрэпэн
щыхэмылъэпэрэпэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэлъэпэрэпэну
ущыхэлъэпэрэпэну
щыхэлъэпэрэпэну
дыщыхэлъэпэрэпэну
фыщыхэлъэпэрэпэну
щыхэлъэпэрэпэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмылъэпэрэпэну
ущыхэмылъэпэрэпэну
щыхэмылъэпэрэпэну
дыщыхэмылъэпэрэпэну
фыщыхэмылъэпэрэпэну
щыхэмылъэпэрэпэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэлъэпэрапэ
уздыхэлъэпэрапэ
здыхэлъэпэрапэ
дыздыхэлъэпэрапэ
фыздыхэлъэпэрапэ
здыхэлъэпэрапэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмылъэпэрапэ
уздыхэмылъэпэрапэ
здыхэмылъэпэрапэ
дыздыхэмылъэпэрапэ
фыздыхэмылъэпэрапэ
здыхэмылъэпэрапэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэлъэпэрэпа
уздыхэлъэпэрэпа
здыхэлъэпэрэпа
дыздыхэлъэпэрэпа
фыздыхэлъэпэрэпа
здыхэлъэпэрэпа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмылъэпэрэпа
уздыхэмылъэпэрэпа
здыхэмылъэпэрэпа
дыздыхэмылъэпэрэпа
фыздыхэмылъэпэрэпа
здыхэмылъэпэрэпа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэлъэпэрэпэгъа
уздыхэлъэпэрэпэгъа
здыхэлъэпэрэпэгъа
дыздыхэлъэпэрэпэгъа
фыздыхэлъэпэрэпэгъа
здыхэлъэпэрэпэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмылъэпэрэпэгъа
уздыхэмылъэпэрэпэгъа
здыхэмылъэпэрэпэгъа
дыздыхэмылъэпэрэпэгъа
фыздыхэмылъэпэрэпэгъа
здыхэмылъэпэрэпэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэлъэпэрэпэн
уздыхэлъэпэрэпэн
здыхэлъэпэрэпэн
дыздыхэлъэпэрэпэн
фыздыхэлъэпэрэпэн
здыхэлъэпэрэпэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмылъэпэрэпэн
уздыхэмылъэпэрэпэн
здыхэмылъэпэрэпэн
дыздыхэмылъэпэрэпэн
фыздыхэмылъэпэрэпэн
здыхэмылъэпэрэпэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэлъэпэрэпэну
уздыхэлъэпэрэпэну
здыхэлъэпэрэпэну
дыздыхэлъэпэрэпэну
фыздыхэлъэпэрэпэну
здыхэлъэпэрэпэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмылъэпэрэпэну
уздыхэмылъэпэрэпэну
здыхэмылъэпэрэпэну
дыздыхэмылъэпэрэпэну
фыздыхэмылъэпэрэпэну
здыхэмылъэпэрэпэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэлъэпэрапэ
ущӀыхэлъэпэрапэ
щӀыхэлъэпэрапэ
дыщӀыхэлъэпэрапэ
фыщӀыхэлъэпэрапэ
щӀыхэлъэпэрапэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмылъэпэрапэ
ущӀыхэмылъэпэрапэ
щӀыхэмылъэпэрапэ
дыщӀыхэмылъэпэрапэ
фыщӀыхэмылъэпэрапэ
щӀыхэмылъэпэрапэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэлъэпэрэпа
ущӀыхэлъэпэрэпа
щӀыхэлъэпэрэпа
дыщӀыхэлъэпэрэпа
фыщӀыхэлъэпэрэпа
щӀыхэлъэпэрэпа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмылъэпэрэпа
ущӀыхэмылъэпэрэпа
щӀыхэмылъэпэрэпа
дыщӀыхэмылъэпэрэпа
фыщӀыхэмылъэпэрэпа
щӀыхэмылъэпэрэпа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэлъэпэрэпэгъа
ущӀыхэлъэпэрэпэгъа
щӀыхэлъэпэрэпэгъа
дыщӀыхэлъэпэрэпэгъа
фыщӀыхэлъэпэрэпэгъа
щӀыхэлъэпэрэпэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмылъэпэрэпэгъа
ущӀыхэмылъэпэрэпэгъа
щӀыхэмылъэпэрэпэгъа
дыщӀыхэмылъэпэрэпэгъа
фыщӀыхэмылъэпэрэпэгъа
щӀыхэмылъэпэрэпэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэлъэпэрэпэн
ущӀыхэлъэпэрэпэн
щӀыхэлъэпэрэпэн
дыщӀыхэлъэпэрэпэн
фыщӀыхэлъэпэрэпэн
щӀыхэлъэпэрэпэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмылъэпэрэпэн
ущӀыхэмылъэпэрэпэн
щӀыхэмылъэпэрэпэн
дыщӀыхэмылъэпэрэпэн
фыщӀыхэмылъэпэрэпэн
щӀыхэмылъэпэрэпэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэлъэпэрэпэну
ущӀыхэлъэпэрэпэну
щӀыхэлъэпэрэпэну
дыщӀыхэлъэпэрэпэну
фыщӀыхэлъэпэрэпэну
щӀыхэлъэпэрэпэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмылъэпэрэпэну
ущӀыхэмылъэпэрэпэну
щӀыхэмылъэпэрэпэну
дыщӀыхэмылъэпэрэпэну
фыщӀыхэмылъэпэрэпэну
щӀыхэмылъэпэрэпэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэлъэпэрапэу
ухэлъэпэрапэу
хэлъэпэрапэу
дыхэлъэпэрапэу
фыхэлъэпэрапэу
хэлъэпэрапэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъэпэрапэу
ухэмылъэпэрапэу
хэмылъэпэрапэу
дыхэмылъэпэрапэу
фыхэмылъэпэрапэу
хэмылъэпэрапэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэлъэпэрэпауэ
ухэлъэпэрэпауэ
хэлъэпэрэпауэ
дыхэлъэпэрэпауэ
фыхэлъэпэрэпауэ
хэлъэпэрэпауэ / хэлъэпэрэпа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъэпэрэпауэ
ухэмылъэпэрэпауэ
хэмылъэпэрэпауэ
дыхэмылъэпэрэпауэ
фыхэмылъэпэрэпауэ
хэмылъэпэрэпауэ(хэ) / хэмылъэпэрэпа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыхэлъэпэрапэурэ
ухэлъэпэрапэурэ
хэлъэпэрапэурэ
дыхэлъэпэрапэурэ
фыхэлъэпэрапэурэ
хэлъэпэрапэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъэпэрапэурэ
ухэмылъэпэрапэурэ
хэмылъэпэрапэурэ
дыхэмылъэпэрапэурэ
фыхэмылъэпэрапэурэ
хэмылъэпэрапэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпхолъэпэрапэ
сыхолъэпэрапэ
--
сыфхолъэпэрапэ
сахолъэпэрапэ
уэ
усхолъэпэрапэ
--
ухолъэпэрапэ
утхолъэпэрапэ
--
уахолъэпэрапэ
ар
схолъэпэрапэ
пхолъэпэрапэ
холъэпэрапэ
тхолъэпэрапэ
фхолъэпэрапэ
яхолъэпэрапэ
дэ
--
дыпхолъэпэрапэ
дыхолъэпэрапэ
--
дыфхолъэпэрапэ
дахолъэпэрапэ
фэ
фысхолъэпэрапэ
--
фыхолъэпэрапэ
фытхолъэпэрапэ
--
фахолъэпэрапэ
ахэр
схолъэпэрапэ(хэ)
пхолъэпэрапэ(хэ)
холъэпэрапэ(хэ)
тхолъэпэрапэ(хэ)
фхолъэпэрапэ(хэ)
яхолъэпэрапэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэпэрап]э
[лъэпэрап]эр
--
[лъэпэрап]эхэр
Эргативнэ:
[лъэпэрап]э
[лъэпэрап]эм
--
[лъэпэрап]эхэм
Послеложнэ:
[лъэпэрап]экӀэ
[лъэпэрап]эмкӀэ
[лъэпэрап]эхэкӀэ
[лъэпэрап]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэпэрап]эуэ
[лъэпэрап]эрауэ
[лъэпэрап]эхэу
[лъэпэрап]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэпэрэп]а
[лъэпэрэп]ар
--
[лъэпэрэп]ахэр
Эргативнэ:
[лъэпэрэп]а
[лъэпэрэп]ам
--
[лъэпэрэп]ахэм
Послеложнэ:
[лъэпэрэп]акӀэ
[лъэпэрэп]амкӀэ
[лъэпэрэп]ахэкӀэ
[лъэпэрэп]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэпэрэп]ауэ
[лъэпэрэп]арауэ
[лъэпэрэп]ахэу
[лъэпэрэп]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэпэрэп]эн
[лъэпэрэп]эныр
--
[лъэпэрэп]энхэр
Эргативнэ:
[лъэпэрэп]эн
[лъэпэрэп]эным
--
[лъэпэрэп]энхэм
Послеложнэ:
[лъэпэрэп]энкӀэ
[лъэпэрэп]энымкӀэ
[лъэпэрэп]энхэкӀэ
[лъэпэрэп]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъэпэрэп]эну
[лъэпэрэп]энырауэ
[лъэпэрэп]энхэу
[лъэпэрэп]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэпэрэп]эну
[лъэпэрэп]энур
--
[лъэпэрэп]энухэр
Эргативнэ:
[лъэпэрэп]эну
[лъэпэрэп]энум
--
[лъэпэрэп]энухэм
Послеложнэ:
[лъэпэрэп]энукӀэ
[лъэпэрэп]энумкӀэ
[лъэпэрэп]энухэкӀэ
[лъэпэрэп]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэпэрэп]энууэ
[лъэпэрэп]энурауэ
[лъэпэрэп]энухэу
[лъэпэрэп]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Улъэпэрапэу зыгуэрым хэхуэн.
Ӏуэху мыщхьэпэ гуэр зэкъуэхуауэ хэхуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Тхъуийм хэлъэпэрэпэн.
Ӏуэхум хэлъэпэрэпэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
хэлъэпэрэпэн: 1. trip, having become tangled up in sth 2. get mixed up or involved in sth; find yourself in an unpleasant or difficult situation.
Тхъуийм хэлъэпэрэпэн: get tangled up in the buckwheat and trip
Ӏуэхум хэлъэпэрэпэн: get mixed up in a situation.
УРЫСЫБЗЭ
хэлъэпэрэпэн: 1. споткнуться, запутавшись в чём-л. 2. запутаться в чём-л.; попасть в неприятную историю
Тхъуийм хэлъэпэрэпэн: споткнуться, запутавшись в гречихе.
Ӏуэхум хэлъэпэрэпэн: запутаться в какое-л. дело.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.