АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "хэлъэдэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хэлъэдэн
щымыӀэныгъэ:
хэмылъэдэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэн
ухэлъэдэн
хэлъэдэн
дыхэлъэдэн
фыхэлъэдэн
хэлъэдэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдэн
ухэмылъэдэн
хэмылъэдэн
дыхэмылъэдэн
фыхэмылъэдэн
хэмылъэдэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хэлъадэ!
фыхэлъадэ!
щымыӀэныгъэ:
ухэмылъадэ!
фыхэмылъадэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхрелъадэ
ухрелъадэ
хрелъадэ
дыхрелъадэ
фыхрелъадэ
хрелъадэ
щымыӀэныгъэ:
сыхремылъадэ
ухремылъадэ
хремылъадэ
дыхремылъадэ
фыхремылъадэ
хремылъадэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхолъадэ(р)
ухолъадэ(р)
холъадэ(р)
дыхолъадэ(р)
фыхолъадэ(р)
холъадэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъадэркъым
ухэлъадэркъым
хэлъадэркъым
дыхэлъадэркъым
фыхэлъадэркъым
хэлъадэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъадэрт
ухэлъадэрт
хэлъадэрт
дыхэлъадэрт
фыхэлъадэрт
хэлъадэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъадэртэкъым
ухэлъадэртэкъым
хэлъадэртэкъым
дыхэлъадэртэкъым
фыхэлъадэртэкъым
хэлъадэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдащ
ухэлъэдащ
хэлъэдащ
дыхэлъэдащ
фыхэлъэдащ
хэлъэда(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдакъым
ухэлъэдакъым
хэлъэдакъым
дыхэлъэдакъым
фыхэлъэдакъым
хэлъэда(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдат
ухэлъэдат
хэлъэдат
дыхэлъэдат
фыхэлъэдат
хэлъэда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдатэкъым
ухэлъэдатэкъым
хэлъэдатэкъым
дыхэлъэдатэкъым
фыхэлъэдатэкъым
хэлъэда(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэгъащ
ухэлъэдэгъащ
хэлъэдэгъащ
дыхэлъэдэгъащ
фыхэлъэдэгъащ
хэлъэдэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэгъакъым
ухэлъэдэгъакъым
хэлъэдэгъакъым
дыхэлъэдэгъакъым
фыхэлъэдэгъакъым
хэлъэдэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэгъат
ухэлъэдэгъат
хэлъэдэгъат
дыхэлъэдэгъат
фыхэлъэдэгъат
хэлъэдэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэгъатэкъым
ухэлъэдэгъатэкъым
хэлъэдэгъатэкъым
дыхэлъэдэгъатэкъым
фыхэлъэдэгъатэкъым
хэлъэдэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэлъадэщ
ухэлъадэщ
хэлъадэщ
дыхэлъадэщ
фыхэлъадэщ
хэлъадэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъадэкъым
ухэлъадэкъым
хэлъадэкъым
дыхэлъадэкъым
фыхэлъадэкъым
хэлъадэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэлъадэт
ухэлъадэт
хэлъадэт
дыхэлъадэт
фыхэлъадэт
хэлъадэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъадэтэкъым
ухэлъадэтэкъым
хэлъадэтэкъым
дыхэлъадэтэкъым
фыхэлъадэтэкъым
хэлъадэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнщ
ухэлъэдэнщ
хэлъэдэнщ
дыхэлъэдэнщ
фыхэлъэдэнщ
хэлъэдэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнкъым
ухэлъэдэнкъым
хэлъэдэнкъым
дыхэлъэдэнкъым
фыхэлъэдэнкъым
хэлъэдэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнущ
ухэлъэдэнущ
хэлъэдэнущ
дыхэлъэдэнущ
фыхэлъэдэнущ
хэлъэдэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнукъым
ухэлъэдэнукъым
хэлъэдэнукъым
дыхэлъэдэнукъым
фыхэлъэдэнукъым
хэлъэдэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъадэрэ
ухэлъадэрэ
хэлъадэрэ
дыхэлъадэрэ
фыхэлъадэрэ
хэлъадэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъадэркъэ
ухэлъадэркъэ
хэлъадэркъэ
дыхэлъадэркъэ
фыхэлъадэркъэ
хэлъадэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъадэрт
ухэлъадэрт
хэлъадэрт
дыхэлъадэрт
фыхэлъадэрт
хэлъадэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъадэртэкъэ
ухэлъадэртэкъэ
хэлъадэртэкъэ
дыхэлъадэртэкъэ
фыхэлъадэртэкъэ
хэлъадэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэда
ухэлъэда
хэлъэда
дыхэлъэда
фыхэлъэда
хэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдакъэ
ухэлъэдакъэ
хэлъэдакъэ
дыхэлъэдакъэ
фыхэлъэдакъэ
хэлъэда(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдат
ухэлъэдат
хэлъэдат
дыхэлъэдат
фыхэлъэдат
хэлъэда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдатэкъэ
ухэлъэдатэкъэ
хэлъэдатэкъэ
дыхэлъэдатэкъэ
фыхэлъэдатэкъэ
хэлъэда(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэгъа
ухэлъэдэгъа
хэлъэдэгъа
дыхэлъэдэгъа
фыхэлъэдэгъа
хэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэгъакъэ
ухэлъэдэгъакъэ
хэлъэдэгъакъэ
дыхэлъэдэгъакъэ
фыхэлъэдэгъакъэ
хэлъэдэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэгъат
ухэлъэдэгъат
хэлъэдэгъат
дыхэлъэдэгъат
фыхэлъэдэгъат
хэлъэдэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэгъатэкъэ
ухэлъэдэгъатэкъэ
хэлъэдэгъатэкъэ
дыхэлъэдэгъатэкъэ
фыхэлъэдэгъатэкъэ
хэлъэдэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэлъадэ
ухэлъадэ
хэлъадэ
дыхэлъадэ
фыхэлъадэ
хэлъадэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъадэкъэ
ухэлъадэкъэ
хэлъадэкъэ
дыхэлъадэкъэ
фыхэлъадэкъэ
хэлъадэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэлъадэт
ухэлъадэт
хэлъадэт
дыхэлъадэт
фыхэлъадэт
хэлъадэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъадэтэкъэ
ухэлъадэтэкъэ
хэлъадэтэкъэ
дыхэлъадэтэкъэ
фыхэлъадэтэкъэ
хэлъадэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэн
ухэлъэдэн
хэлъэдэн
дыхэлъэдэн
фыхэлъэдэн
хэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнкъэ
ухэлъэдэнкъэ
хэлъэдэнкъэ
дыхэлъэдэнкъэ
фыхэлъэдэнкъэ
хэлъэдэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэну
ухэлъэдэну
хэлъэдэну
дыхэлъэдэну
фыхэлъэдэну
хэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнукъэ
ухэлъэдэнукъэ
хэлъэдэнукъэ
дыхэлъэдэнукъэ
фыхэлъэдэнукъэ
хэлъэдэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъадэмэ
ухэлъадэмэ
хэлъадэмэ
дыхэлъадэмэ
фыхэлъадэмэ
хэлъадэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъадэмэ
ухэмылъадэмэ
хэмылъадэмэ
дыхэмылъадэмэ
фыхэмылъадэмэ
хэмылъадэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдамэ
ухэлъэдамэ
хэлъэдамэ
дыхэлъэдамэ
фыхэлъэдамэ
хэлъэда(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдамэ
ухэмылъэдамэ
хэмылъэдамэ
дыхэмылъэдамэ
фыхэмылъэдамэ
мылъэда(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэгъамэ
ухэлъэдэгъамэ
хэлъэдэгъамэ
дыхэлъэдэгъамэ
фыхэлъэдэгъамэ
хэлъэдэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдэгъамэ
ухэмылъэдэгъамэ
хэмылъэдэгъамэ
дыхэмылъэдэгъамэ
фыхэмылъэдэгъамэ
хэмылъэдэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнмэ
ухэлъэдэнмэ
хэлъэдэнмэ
дыхэлъэдэнмэ
фыхэлъэдэнмэ
хэлъэдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдэнмэ
ухэмылъэдэнмэ
хэмылъэдэнмэ
дыхэмылъэдэнмэ
фыхэмылъэдэнмэ
хэмылъэдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнумэ
ухэлъэдэнумэ
хэлъэдэнумэ
дыхэлъэдэнумэ
фыхэлъэдэнумэ
хэлъэдэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдэнумэ
ухэмылъэдэнумэ
хэмылъэдэнумэ
дыхэмылъэдэнумэ
фыхэмылъэдэнумэ
хэмылъэдэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъадэтэмэ
ухэлъадэтэмэ
хэлъадэтэмэ
дыхэлъадэтэмэ
фыхэлъадэтэмэ
хэлъадэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъадэтэмэ
ухэмылъадэтэмэ
хэмылъадэтэмэ
дыхэмылъадэтэмэ
фыхэмылъадэтэмэ
хэмылъадэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдатэмэ
ухэлъэдатэмэ
хэлъэдатэмэ
дыхэлъэдатэмэ
фыхэлъэдатэмэ
хэлъэда(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдатэмэ
ухэмылъэдатэмэ
хэмылъэдатэмэ
дыхэмылъэдатэмэ
фыхэмылъэдатэмэ
хэмылъэда(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэгъатэмэ
ухэлъэдэгъатэмэ
хэлъэдэгъатэмэ
дыхэлъэдэгъатэмэ
фыхэлъэдэгъатэмэ
хэлъэдэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдэгъатэмэ
ухэмылъэдэгъатэмэ
хэмылъэдэгъатэмэ
дыхэмылъэдэгъатэмэ
фыхэмылъэдэгъатэмэ
хэмылъэдэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнтэмэ
ухэлъэдэнтэмэ
хэлъэдэнтэмэ
дыхэлъэдэнтэмэ
фыхэлъэдэнтэмэ
хэлъэдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдэнтэмэ
ухэмылъэдэнтэмэ
хэмылъэдэнтэмэ
дыхэмылъэдэнтэмэ
фыхэмылъэдэнтэмэ
хэмылъэдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнутэмэ
ухэлъэдэнутэмэ
хэлъэдэнутэмэ
дыхэлъэдэнутэмэ
фыхэлъэдэнутэмэ
хэлъэдэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдэнутэмэ
ухэмылъэдэнутэмэ
хэмылъэдэнутэмэ
дыхэмылъэдэнутэмэ
фыхэмылъэдэнутэмэ
хэмылъэдэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнт
ухэлъэдэнт
хэлъэдэнт
дыхэлъэдэнт
фыхэлъэдэнт
хэлъэдэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнтэкъым
ухэлъэдэнтэкъым
хэлъэдэнтэкъым
дыхэлъэдэнтэкъым
фыхэлъэдэнтэкъым
хэлъэдэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнут
ухэлъэдэнут
хэлъэдэнут
дыхэлъэдэнут
фыхэлъэдэнут
хэлъэдэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнутэкъым
ухэлъэдэнутэкъым
хэлъэдэнутэкъым
дыхэлъэдэнутэкъым
фыхэлъэдэнутэкъым
хэлъэдэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъадэми
ухэлъадэми
хэлъадэми
дыхэлъадэми
фыхэлъадэми
хэлъадэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъадэми
ухэмылъадэми
хэмылъадэми
дыхэмылъадэми
фыхэмылъадэми
хэмылъадэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдами
ухэлъэдами
хэлъэдами
дыхэлъэдами
фыхэлъэдами
хэлъэда(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдами
ухэмылъэдами
хэмылъэдами
дыхэмылъэдами
фыхэмылъэдами
хэмылъэда(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэгъами
ухэлъэдэгъами
хэлъэдэгъами
дыхэлъэдэгъами
фыхэлъэдэгъами
хэлъэдэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдэгъами
ухэмылъэдэгъами
хэмылъэдэгъами
дыхэмылъэдэгъами
фыхэмылъэдэгъами
хэмылъэдэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнми
ухэлъэдэнми
хэлъэдэнми
дыхэлъэдэнми
фыхэлъэдэнми
хэлъэдэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдэнми
ухэмылъэдэнми
хэмылъэдэнми
дыхэмылъэдэнми
фыхэмылъэдэнми
хэмылъэдэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнуми
ухэлъэдэнуми
хэлъэдэнуми
дыхэлъэдэнуми
фыхэлъэдэнуми
хэлъэдэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдэнуми
ухэмылъэдэнуми
хэмылъэдэнуми
дыхэмылъэдэнуми
фыхэмылъэдэнуми
хэмылъэдэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъадэтэми
ухэлъадэтэми
хэлъадэтэми
дыхэлъадэтэми
фыхэлъадэтэми
хэлъадэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъадэтэми
ухэмылъадэтэми
хэмылъадэтэми
дыхэмылъадэтэми
фыхэмылъадэтэми
хэмылъадэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдатэми
ухэлъэдатэми
хэлъэдатэми
дыхэлъэдатэми
фыхэлъэдатэми
хэлъэда(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдатэми
ухэмылъэдатэми
хэмылъэдатэми
дыхэмылъэдатэми
фыхэмылъэдатэми
хэмылъэда(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэгъатэми
ухэлъэдэгъатэми
хэлъэдэгъатэми
дыхэлъэдэгъатэми
фыхэлъэдэгъатэми
хэлъэдэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдэгъатэми
ухэмылъэдэгъатэми
хэмылъэдэгъатэми
дыхэмылъэдэгъатэми
фыхэмылъэдэгъатэми
хэмылъэдэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнтэми
ухэлъэдэнтэми
хэлъэдэнтэми
дыхэлъэдэнтэми
фыхэлъэдэнтэми
хэлъэдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдэнтэми
ухэмылъэдэнтэми
хэмылъэдэнтэми
дыхэмылъэдэнтэми
фыхэмылъэдэнтэми
хэмылъэдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдэнутэми
ухэлъэдэнутэми
хэлъэдэнутэми
дыхэлъэдэнутэми
фыхэлъэдэнутэми
хэлъэдэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдэнутэми
ухэмылъэдэнутэми
хэмылъэдэнутэми
дыхэмылъэдэнутэми
фыхэмылъэдэнутэми
хэмылъэдэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдаи
ухэлъэдаи
хэлъэдаи
дыхэлъэдаи
фыхэлъэдаи
хэлъэдаи
щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдакъыми
ухэлъэдакъыми
хэлъэдакъыми
дыхэлъэдакъыми
фыхэлъэдакъыми
хэлъэдакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдащэрэт
ухэлъэдащэрэт
хэлъэдащэрэт
дыхэлъэдащэрэт
фыхэлъэдащэрэт
хэлъэдащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыхэмылъэдащэрэт
ухэмылъэдащэрэт
хэмылъэдащэрэт
дыхэмылъэдащэрэт
фыхэмылъэдащэрэт
хэмылъэдащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэнщ
ухэлъэдагъэнщ
хэлъэдагъэнщ
дыхэлъэдагъэнщ
фыхэлъэдагъэнщ
хэлъэдагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэнкъым
ухэлъэдагъэнкъым
хэлъэдагъэнкъым
дыхэлъэдагъэнкъым
фыхэлъэдагъэнкъым
хэлъэдагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэнт
ухэлъэдагъэнт
хэлъэдагъэнт
дыхэлъэдагъэнт
фыхэлъэдагъэнт
хэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэнтэкъым
ухэлъэдагъэнтэкъым
хэлъэдагъэнтэкъым
дыхэлъэдагъэнтэкъым
фыхэлъэдагъэнтэкъым
хэлъэдагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэн
ухэлъэдагъэн
хэлъэдагъэн
дыхэлъэдагъэн
фыхэлъэдагъэн
хэлъэдагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэнкъэ
ухэлъэдагъэнкъэ
хэлъэдагъэнкъэ
дыхэлъэдагъэнкъэ
фыхэлъэдагъэнкъэ
хэлъэдагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэнт
ухэлъэдагъэнт
хэлъэдагъэнт
дыхэлъэдагъэнт
фыхэлъэдагъэнт
хэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэнтэкъэ
ухэлъэдагъэнтэкъэ
хэлъэдагъэнтэкъэ
дыхэлъэдагъэнтэкъэ
фыхэлъэдагъэнтэкъэ
хэлъэдагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэнущ
ухэлъэдагъэнущ
хэлъэдагъэнущ
дыхэлъэдагъэнущ
фыхэлъэдагъэнущ
хэлъэдагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэнукъым
ухэлъэдагъэнукъым
хэлъэдагъэнукъым
дыхэлъэдагъэнукъым
фыхэлъэдагъэнукъым
хэлъэдагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэнут
ухэлъэдагъэнут
хэлъэдагъэнут
дыхэлъэдагъэнут
фыхэлъэдагъэнут
хэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэнутэкъым
ухэлъэдагъэнутэкъым
хэлъэдагъэнутэкъым
дыхэлъэдагъэнутэкъым
фыхэлъэдагъэнутэкъым
хэлъэдагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэну
ухэлъэдагъэну
хэлъэдагъэну
дыхэлъэдагъэну
фыхэлъэдагъэну
хэлъэдагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэнукъэ
ухэлъэдагъэнукъэ
хэлъэдагъэнукъэ
дыхэлъэдагъэнукъэ
фыхэлъэдагъэнукъэ
хэлъэдагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэнут
ухэлъэдагъэнут
хэлъэдагъэнут
дыхэлъэдагъэнут
фыхэлъэдагъэнут
хэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэлъэдагъэнутэкъэ
ухэлъэдагъэнутэкъэ
хэлъэдагъэнутэкъэ
дыхэлъэдагъэнутэкъэ
фыхэлъэдагъэнутэкъэ
хэлъэдагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэлъадэ
ухэлъадэ
хэлъадэ
дыхэлъадэ
фыхэлъадэ
хэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъадэ
ухэмылъадэ
хэмылъадэ
дыхэмылъадэ
фыхэмылъадэ
хэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэлъэда
ухэлъэда
хэлъэда
дыхэлъэда
фыхэлъэда
хэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъэда
ухэмылъэда
хэмылъэда
дыхэмылъэда
фыхэмылъэда
хэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэлъэдэгъа
ухэлъэдэгъа
хэлъэдэгъа
дыхэлъэдэгъа
фыхэлъэдэгъа
хэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъэдэгъа
ухэмылъэдэгъа
хэмылъэдэгъа
дыхэмылъэдэгъа
фыхэмылъэдэгъа
хэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэлъэдэн
ухэлъэдэн
хэлъэдэн
дыхэлъэдэн
фыхэлъэдэн
хэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъэдэн
ухэмылъэдэн
хэмылъэдэн
дыхэмылъэдэн
фыхэмылъэдэн
хэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэлъэдэну
ухэлъэдэну
хэлъэдэну
дыхэлъэдэну
фыхэлъэдэну
хэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъэдэну
ухэмылъэдэну
хэмылъэдэну
дыхэмылъэдэну
фыхэмылъэдэну
хэмылъэдэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэлъадэ
узэрыхэлъадэ
зэрыхэлъадэ
дызэрыхэлъадэ
фызэрыхэлъадэ
зэрыхэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмылъадэ
узэрыхэмылъадэ
зэрыхэмылъадэ
дызэрыхэмылъадэ
фызэрыхэмылъадэ
зэрыхэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэлъэда
узэрыхэлъэда
зэрыхэлъэда
дызэрыхэлъэда
фызэрыхэлъэда
зэрыхэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмылъэда
узэрыхэмылъэда
зэрыхэмылъэда
дызэрыхэмылъэда
фызэрыхэмылъэда
зэрыхэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэлъэдэгъа
узэрыхэлъэдэгъа
зэрыхэлъэдэгъа
дызэрыхэлъэдэгъа
фызэрыхэлъэдэгъа
зэрыхэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмылъэдэгъа
узэрыхэмылъэдэгъа
зэрыхэмылъэдэгъа
дызэрыхэмылъэдэгъа
фызэрыхэмылъэдэгъа
зэрыхэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэлъэдэн
узэрыхэлъэдэн
зэрыхэлъэдэн
дызэрыхэлъэдэн
фызэрыхэлъэдэн
зэрыхэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмылъэдэн
узэрыхэмылъэдэн
зэрыхэмылъэдэн
дызэрыхэмылъэдэн
фызэрыхэмылъэдэн
зэрыхэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэлъэдэну
узэрыхэлъэдэну
зэрыхэлъэдэну
дызэрыхэлъэдэну
фызэрыхэлъэдэну
зэрыхэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмылъэдэну
узэрыхэмылъэдэну
зэрыхэмылъэдэну
дызэрыхэмылъэдэну
фызэрыхэмылъэдэну
зэрыхэмылъэдэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэлъадэ
ущыхэлъадэ
щыхэлъадэ
дыщыхэлъадэ
фыщыхэлъадэ
щыхэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмылъадэ
ущыхэмылъадэ
щыхэмылъадэ
дыщыхэмылъадэ
фыщыхэмылъадэ
щыхэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэлъэда
ущыхэлъэда
щыхэлъэда
дыщыхэлъэда
фыщыхэлъэда
щыхэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмылъэда
ущыхэмылъэда
щыхэмылъэда
дыщыхэмылъэда
фыщыхэмылъэда
щыхэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэлъэдэгъа
ущыхэлъэдэгъа
щыхэлъэдэгъа
дыщыхэлъэдэгъа
фыщыхэлъэдэгъа
щыхэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмылъэдэгъа
ущыхэмылъэдэгъа
щыхэмылъэдэгъа
дыщыхэмылъэдэгъа
фыщыхэмылъэдэгъа
щыхэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэлъэдэн
ущыхэлъэдэн
щыхэлъэдэн
дыщыхэлъэдэн
фыщыхэлъэдэн
щыхэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмылъэдэн
ущыхэмылъэдэн
щыхэмылъэдэн
дыщыхэмылъэдэн
фыщыхэмылъэдэн
щыхэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэлъэдэну
ущыхэлъэдэну
щыхэлъэдэну
дыщыхэлъэдэну
фыщыхэлъэдэну
щыхэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмылъэдэну
ущыхэмылъэдэну
щыхэмылъэдэну
дыщыхэмылъэдэну
фыщыхэмылъэдэну
щыхэмылъэдэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэлъадэ
уздыхэлъадэ
здыхэлъадэ
дыздыхэлъадэ
фыздыхэлъадэ
здыхэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмылъадэ
уздыхэмылъадэ
здыхэмылъадэ
дыздыхэмылъадэ
фыздыхэмылъадэ
здыхэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэлъэда
уздыхэлъэда
здыхэлъэда
дыздыхэлъэда
фыздыхэлъэда
здыхэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмылъэда
уздыхэмылъэда
здыхэмылъэда
дыздыхэмылъэда
фыздыхэмылъэда
здыхэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэлъэдэгъа
уздыхэлъэдэгъа
здыхэлъэдэгъа
дыздыхэлъэдэгъа
фыздыхэлъэдэгъа
здыхэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмылъэдэгъа
уздыхэмылъэдэгъа
здыхэмылъэдэгъа
дыздыхэмылъэдэгъа
фыздыхэмылъэдэгъа
здыхэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэлъэдэн
уздыхэлъэдэн
здыхэлъэдэн
дыздыхэлъэдэн
фыздыхэлъэдэн
здыхэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмылъэдэн
уздыхэмылъэдэн
здыхэмылъэдэн
дыздыхэмылъэдэн
фыздыхэмылъэдэн
здыхэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэлъэдэну
уздыхэлъэдэну
здыхэлъэдэну
дыздыхэлъэдэну
фыздыхэлъэдэну
здыхэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмылъэдэну
уздыхэмылъэдэну
здыхэмылъэдэну
дыздыхэмылъэдэну
фыздыхэмылъэдэну
здыхэмылъэдэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэлъадэ
ущӀыхэлъадэ
щӀыхэлъадэ
дыщӀыхэлъадэ
фыщӀыхэлъадэ
щӀыхэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмылъадэ
ущӀыхэмылъадэ
щӀыхэмылъадэ
дыщӀыхэмылъадэ
фыщӀыхэмылъадэ
щӀыхэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэлъэда
ущӀыхэлъэда
щӀыхэлъэда
дыщӀыхэлъэда
фыщӀыхэлъэда
щӀыхэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмылъэда
ущӀыхэмылъэда
щӀыхэмылъэда
дыщӀыхэмылъэда
фыщӀыхэмылъэда
щӀыхэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэлъэдэгъа
ущӀыхэлъэдэгъа
щӀыхэлъэдэгъа
дыщӀыхэлъэдэгъа
фыщӀыхэлъэдэгъа
щӀыхэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмылъэдэгъа
ущӀыхэмылъэдэгъа
щӀыхэмылъэдэгъа
дыщӀыхэмылъэдэгъа
фыщӀыхэмылъэдэгъа
щӀыхэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэлъэдэн
ущӀыхэлъэдэн
щӀыхэлъэдэн
дыщӀыхэлъэдэн
фыщӀыхэлъэдэн
щӀыхэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмылъэдэн
ущӀыхэмылъэдэн
щӀыхэмылъэдэн
дыщӀыхэмылъэдэн
фыщӀыхэмылъэдэн
щӀыхэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэлъэдэну
ущӀыхэлъэдэну
щӀыхэлъэдэну
дыщӀыхэлъэдэну
фыщӀыхэлъэдэну
щӀыхэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмылъэдэну
ущӀыхэмылъэдэну
щӀыхэмылъэдэну
дыщӀыхэмылъэдэну
фыщӀыхэмылъэдэну
щӀыхэмылъэдэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэлъадэу
ухэлъадэу
хэлъадэу
дыхэлъадэу
фыхэлъадэу
хэлъадэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъадэу
ухэмылъадэу
хэмылъадэу
дыхэмылъадэу
фыхэмылъадэу
хэмылъадэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэлъэдауэ
ухэлъэдауэ
хэлъэдауэ
дыхэлъэдауэ
фыхэлъэдауэ
хэлъэдауэ / хэлъэда(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъэдауэ
ухэмылъэдауэ
хэмылъэдауэ
дыхэмылъэдауэ
фыхэмылъэдауэ
хэмылъэдауэ(хэ) / хэмылъэда(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыхэлъадэурэ
ухэлъадэурэ
хэлъадэурэ
дыхэлъадэурэ
фыхэлъадэурэ
хэлъадэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыхэмылъадэурэ
ухэмылъадэурэ
хэмылъадэурэ
дыхэмылъадэурэ
фыхэмылъадэурэ
хэмылъадэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпхолъадэ
сыхолъадэ
--
сыфхолъадэ
сахолъадэ
уэ
усхолъадэ
--
ухолъадэ
утхолъадэ
--
уахолъадэ
ар
схолъадэ
пхолъадэ
холъадэ
тхолъадэ
фхолъадэ
яхолъадэ
дэ
--
дыпхолъадэ
дыхолъадэ
--
дыфхолъадэ
дахолъадэ
фэ
фысхолъадэ
--
фыхолъадэ
фытхолъадэ
--
фахолъадэ
ахэр
схолъадэ(хэ)
пхолъадэ(хэ)
холъадэ(хэ)
тхолъадэ(хэ)
фхолъадэ(хэ)
яхолъадэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъад]э
[лъад]эр
--
[лъад]эхэр
Эргативнэ:
[лъад]э
[лъад]эм
--
[лъад]эхэм
Послеложнэ:
[лъад]экӀэ
[лъад]эмкӀэ
[лъад]эхэкӀэ
[лъад]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъад]эуэ
[лъад]эрауэ
[лъад]эхэу
[лъад]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ар
--
[лъэд]ахэр
Эргативнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ам
--
[лъэд]ахэм
Послеложнэ:
[лъэд]акӀэ
[лъэд]амкӀэ
[лъэд]ахэкӀэ
[лъэд]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]ауэ
[лъэд]арауэ
[лъэд]ахэу
[лъэд]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эныр
--
[лъэд]энхэр
Эргативнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эным
--
[лъэд]энхэм
Послеложнэ:
[лъэд]энкӀэ
[лъэд]энымкӀэ
[лъэд]энхэкӀэ
[лъэд]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энырауэ
[лъэд]энхэу
[лъэд]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энур
--
[лъэд]энухэр
Эргативнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энум
--
[лъэд]энухэм
Послеложнэ:
[лъэд]энукӀэ
[лъэд]энумкӀэ
[лъэд]энухэкӀэ
[лъэд]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]энууэ
[лъэд]энурауэ
[лъэд]энухэу
[лъэд]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ТкӀуаткӀуэ гуэр жэуэрэ нэгъуэщӀ зыгуэрым хыхьэн.
Ужэуэрэ зыгуэрым хыхьэн.
Хъурей гуэр жэуэрэ зыгуэрым хэхуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Ашэбокъуэр къамылым хэлъэдащ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
Безрыкъуэ.. биидзэм хэлъэдащ. Нэгумэ Шорэ
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Балъкъ Тэрч холъадэ.
Топыр пабжьэм хэлъэдащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
хэлъэдэн: 1. flow into sth, amidst or among sth 2. run swh, amidst or among sth 3. roll swh into sth, amidst or among sth
Балъкъ Тэрч холъадэ: the Malka River flows into the Terek.
Топыр пабжьэм хэлъэдащ: the ball rolled into the thicket.
УРЫСЫБЗЭ
хэлъэдэн: 1. влиться, втечь во что-л. (в какую-л. массу) 2. вбежать куда-л. (в какую-л. массу, среду) 3. вкатиться куда-л. во что-л. (в какую-л. массу, среду)
Балъкъ Тэрч холъадэ: Река Малка втекает в Терек.
Топыр пабжьэм хэлъэдащ: мяч вкатился в заросли.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.