Wt/kbd/хэкӏуэдэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > хэкӏуэдэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [xɐkʹʷɐ'dɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • хэ- + [кӀуэд] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "хэкӏуэдэн"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: хэкӀуэдэн
щымыӀэныгъэ: хэмыкӀуэдэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэн ухэкӀуэдэн хэкӀуэдэн дыхэкӀуэдэн фыхэкӀуэдэн хэкӀуэдэн(хэ)
щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдэн ухэмыкӀуэдэн хэмыкӀуэдэн дыхэмыкӀуэдэн фыхэмыкӀуэдэн хэмыкӀуэдэн(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: хэкӀуадэ! фыхэкӀуадэ!
щымыӀэныгъэ: ухэмыкӀуадэ! фыхэмыкӀуадэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхрекӀуадэ ухрекӀуадэ хрекӀуадэ дыхрекӀуадэ фыхрекӀуадэ хрекӀуадэ
щымыӀэныгъэ: сыхремыкӀуадэ ухремыкӀуадэ хремыкӀуадэ дыхремыкӀуадэ фыхремыкӀуадэ хремыкӀуадэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхокӀуадэ(р) ухокӀуадэ(р) хокӀуадэ(р) дыхокӀуадэ(р) фыхокӀуадэ(р) хокӀуадэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэркъым ухэкӀуадэркъым хэкӀуадэркъым дыхэкӀуадэркъым фыхэкӀуадэркъым хэкӀуадэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэрт ухэкӀуадэрт хэкӀуадэрт дыхэкӀуадэрт фыхэкӀуадэрт хэкӀуадэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэртэкъым ухэкӀуадэртэкъым хэкӀуадэртэкъым дыхэкӀуадэртэкъым фыхэкӀуадэртэкъым хэкӀуадэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдащ ухэкӀуэдащ хэкӀуэдащ дыхэкӀуэдащ фыхэкӀуэдащ хэкӀуэда(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдакъым ухэкӀуэдакъым хэкӀуэдакъым дыхэкӀуэдакъым фыхэкӀуэдакъым хэкӀуэда(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдат ухэкӀуэдат хэкӀуэдат дыхэкӀуэдат фыхэкӀуэдат хэкӀуэда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдатэкъым ухэкӀуэдатэкъым хэкӀуэдатэкъым дыхэкӀуэдатэкъым фыхэкӀуэдатэкъым хэкӀуэда(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэгъащ ухэкӀуэдэгъащ хэкӀуэдэгъащ дыхэкӀуэдэгъащ фыхэкӀуэдэгъащ хэкӀуэдэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэгъакъым ухэкӀуэдэгъакъым хэкӀуэдэгъакъым дыхэкӀуэдэгъакъым фыхэкӀуэдэгъакъым хэкӀуэдэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэгъат ухэкӀуэдэгъат хэкӀуэдэгъат дыхэкӀуэдэгъат фыхэкӀуэдэгъат хэкӀуэдэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэгъатэкъым ухэкӀуэдэгъатэкъым хэкӀуэдэгъатэкъым дыхэкӀуэдэгъатэкъым фыхэкӀуэдэгъатэкъым хэкӀуэдэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэщ ухэкӀуадэщ хэкӀуадэщ дыхэкӀуадэщ фыхэкӀуадэщ хэкӀуадэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэкъым ухэкӀуадэкъым хэкӀуадэкъым дыхэкӀуадэкъым фыхэкӀуадэкъым хэкӀуадэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэт ухэкӀуадэт хэкӀуадэт дыхэкӀуадэт фыхэкӀуадэт хэкӀуадэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэтэкъым ухэкӀуадэтэкъым хэкӀуадэтэкъым дыхэкӀуадэтэкъым фыхэкӀуадэтэкъым хэкӀуадэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнщ ухэкӀуэдэнщ хэкӀуэдэнщ дыхэкӀуэдэнщ фыхэкӀуэдэнщ хэкӀуэдэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнкъым ухэкӀуэдэнкъым хэкӀуэдэнкъым дыхэкӀуэдэнкъым фыхэкӀуэдэнкъым хэкӀуэдэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнущ ухэкӀуэдэнущ хэкӀуэдэнущ дыхэкӀуэдэнущ фыхэкӀуэдэнущ хэкӀуэдэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнукъым ухэкӀуэдэнукъым хэкӀуэдэнукъым дыхэкӀуэдэнукъым фыхэкӀуэдэнукъым хэкӀуэдэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэрэ ухэкӀуадэрэ хэкӀуадэрэ дыхэкӀуадэрэ фыхэкӀуадэрэ хэкӀуадэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэркъэ ухэкӀуадэркъэ хэкӀуадэркъэ дыхэкӀуадэркъэ фыхэкӀуадэркъэ хэкӀуадэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэрт ухэкӀуадэрт хэкӀуадэрт дыхэкӀуадэрт фыхэкӀуадэрт хэкӀуадэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэртэкъэ ухэкӀуадэртэкъэ хэкӀуадэртэкъэ дыхэкӀуадэртэкъэ фыхэкӀуадэртэкъэ хэкӀуадэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэда ухэкӀуэда хэкӀуэда дыхэкӀуэда фыхэкӀуэда хэкӀуэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдакъэ ухэкӀуэдакъэ хэкӀуэдакъэ дыхэкӀуэдакъэ фыхэкӀуэдакъэ хэкӀуэда(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдат ухэкӀуэдат хэкӀуэдат дыхэкӀуэдат фыхэкӀуэдат хэкӀуэда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдатэкъэ ухэкӀуэдатэкъэ хэкӀуэдатэкъэ дыхэкӀуэдатэкъэ фыхэкӀуэдатэкъэ хэкӀуэда(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэгъа ухэкӀуэдэгъа хэкӀуэдэгъа дыхэкӀуэдэгъа фыхэкӀуэдэгъа хэкӀуэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэгъакъэ ухэкӀуэдэгъакъэ хэкӀуэдэгъакъэ дыхэкӀуэдэгъакъэ фыхэкӀуэдэгъакъэ хэкӀуэдэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэгъат ухэкӀуэдэгъат хэкӀуэдэгъат дыхэкӀуэдэгъат фыхэкӀуэдэгъат хэкӀуэдэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэгъатэкъэ ухэкӀуэдэгъатэкъэ хэкӀуэдэгъатэкъэ дыхэкӀуэдэгъатэкъэ фыхэкӀуэдэгъатэкъэ хэкӀуэдэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэ ухэкӀуадэ хэкӀуадэ дыхэкӀуадэ фыхэкӀуадэ хэкӀуадэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэкъэ ухэкӀуадэкъэ хэкӀуадэкъэ дыхэкӀуадэкъэ фыхэкӀуадэкъэ хэкӀуадэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэт ухэкӀуадэт хэкӀуадэт дыхэкӀуадэт фыхэкӀуадэт хэкӀуадэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэтэкъэ ухэкӀуадэтэкъэ хэкӀуадэтэкъэ дыхэкӀуадэтэкъэ фыхэкӀуадэтэкъэ хэкӀуадэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэн ухэкӀуэдэн хэкӀуэдэн дыхэкӀуэдэн фыхэкӀуэдэн хэкӀуэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнкъэ ухэкӀуэдэнкъэ хэкӀуэдэнкъэ дыхэкӀуэдэнкъэ фыхэкӀуэдэнкъэ хэкӀуэдэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэну ухэкӀуэдэну хэкӀуэдэну дыхэкӀуэдэну фыхэкӀуэдэну хэкӀуэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнукъэ ухэкӀуэдэнукъэ хэкӀуэдэнукъэ дыхэкӀуэдэнукъэ фыхэкӀуэдэнукъэ хэкӀуэдэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэмэ ухэкӀуадэмэ хэкӀуадэмэ дыхэкӀуадэмэ фыхэкӀуадэмэ хэкӀуадэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуадэмэ ухэмыкӀуадэмэ хэмыкӀуадэмэ дыхэмыкӀуадэмэ фыхэмыкӀуадэмэ хэмыкӀуадэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдамэ ухэкӀуэдамэ хэкӀуэдамэ дыхэкӀуэдамэ фыхэкӀуэдамэ хэкӀуэда(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдамэ ухэмыкӀуэдамэ хэмыкӀуэдамэ дыхэмыкӀуэдамэ фыхэмыкӀуэдамэ мыкӀуэда(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэгъамэ ухэкӀуэдэгъамэ хэкӀуэдэгъамэ дыхэкӀуэдэгъамэ фыхэкӀуэдэгъамэ хэкӀуэдэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдэгъамэ ухэмыкӀуэдэгъамэ хэмыкӀуэдэгъамэ дыхэмыкӀуэдэгъамэ фыхэмыкӀуэдэгъамэ хэмыкӀуэдэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнмэ ухэкӀуэдэнмэ хэкӀуэдэнмэ дыхэкӀуэдэнмэ фыхэкӀуэдэнмэ хэкӀуэдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдэнмэ ухэмыкӀуэдэнмэ хэмыкӀуэдэнмэ дыхэмыкӀуэдэнмэ фыхэмыкӀуэдэнмэ хэмыкӀуэдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнумэ ухэкӀуэдэнумэ хэкӀуэдэнумэ дыхэкӀуэдэнумэ фыхэкӀуэдэнумэ хэкӀуэдэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдэнумэ ухэмыкӀуэдэнумэ хэмыкӀуэдэнумэ дыхэмыкӀуэдэнумэ фыхэмыкӀуэдэнумэ хэмыкӀуэдэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэтэмэ ухэкӀуадэтэмэ хэкӀуадэтэмэ дыхэкӀуадэтэмэ фыхэкӀуадэтэмэ хэкӀуадэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуадэтэмэ ухэмыкӀуадэтэмэ хэмыкӀуадэтэмэ дыхэмыкӀуадэтэмэ фыхэмыкӀуадэтэмэ хэмыкӀуадэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдатэмэ ухэкӀуэдатэмэ хэкӀуэдатэмэ дыхэкӀуэдатэмэ фыхэкӀуэдатэмэ хэкӀуэда(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдатэмэ ухэмыкӀуэдатэмэ хэмыкӀуэдатэмэ дыхэмыкӀуэдатэмэ фыхэмыкӀуэдатэмэ хэмыкӀуэда(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэгъатэмэ ухэкӀуэдэгъатэмэ хэкӀуэдэгъатэмэ дыхэкӀуэдэгъатэмэ фыхэкӀуэдэгъатэмэ хэкӀуэдэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдэгъатэмэ ухэмыкӀуэдэгъатэмэ хэмыкӀуэдэгъатэмэ дыхэмыкӀуэдэгъатэмэ фыхэмыкӀуэдэгъатэмэ хэмыкӀуэдэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнтэмэ ухэкӀуэдэнтэмэ хэкӀуэдэнтэмэ дыхэкӀуэдэнтэмэ фыхэкӀуэдэнтэмэ хэкӀуэдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдэнтэмэ ухэмыкӀуэдэнтэмэ хэмыкӀуэдэнтэмэ дыхэмыкӀуэдэнтэмэ фыхэмыкӀуэдэнтэмэ хэмыкӀуэдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнутэмэ ухэкӀуэдэнутэмэ хэкӀуэдэнутэмэ дыхэкӀуэдэнутэмэ фыхэкӀуэдэнутэмэ хэкӀуэдэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдэнутэмэ ухэмыкӀуэдэнутэмэ хэмыкӀуэдэнутэмэ дыхэмыкӀуэдэнутэмэ фыхэмыкӀуэдэнутэмэ хэмыкӀуэдэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнт ухэкӀуэдэнт хэкӀуэдэнт дыхэкӀуэдэнт фыхэкӀуэдэнт хэкӀуэдэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнтэкъым ухэкӀуэдэнтэкъым хэкӀуэдэнтэкъым дыхэкӀуэдэнтэкъым фыхэкӀуэдэнтэкъым хэкӀуэдэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнут ухэкӀуэдэнут хэкӀуэдэнут дыхэкӀуэдэнут фыхэкӀуэдэнут хэкӀуэдэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнутэкъым ухэкӀуэдэнутэкъым хэкӀуэдэнутэкъым дыхэкӀуэдэнутэкъым фыхэкӀуэдэнутэкъым хэкӀуэдэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэми ухэкӀуадэми хэкӀуадэми дыхэкӀуадэми фыхэкӀуадэми хэкӀуадэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуадэми ухэмыкӀуадэми хэмыкӀуадэми дыхэмыкӀуадэми фыхэмыкӀуадэми хэмыкӀуадэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдами ухэкӀуэдами хэкӀуэдами дыхэкӀуэдами фыхэкӀуэдами хэкӀуэда(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдами ухэмыкӀуэдами хэмыкӀуэдами дыхэмыкӀуэдами фыхэмыкӀуэдами хэмыкӀуэда(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэгъами ухэкӀуэдэгъами хэкӀуэдэгъами дыхэкӀуэдэгъами фыхэкӀуэдэгъами хэкӀуэдэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдэгъами ухэмыкӀуэдэгъами хэмыкӀуэдэгъами дыхэмыкӀуэдэгъами фыхэмыкӀуэдэгъами хэмыкӀуэдэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнми ухэкӀуэдэнми хэкӀуэдэнми дыхэкӀуэдэнми фыхэкӀуэдэнми хэкӀуэдэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдэнми ухэмыкӀуэдэнми хэмыкӀуэдэнми дыхэмыкӀуэдэнми фыхэмыкӀуэдэнми хэмыкӀуэдэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнуми ухэкӀуэдэнуми хэкӀуэдэнуми дыхэкӀуэдэнуми фыхэкӀуэдэнуми хэкӀуэдэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдэнуми ухэмыкӀуэдэнуми хэмыкӀуэдэнуми дыхэмыкӀуэдэнуми фыхэмыкӀуэдэнуми хэмыкӀуэдэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуадэтэми ухэкӀуадэтэми хэкӀуадэтэми дыхэкӀуадэтэми фыхэкӀуадэтэми хэкӀуадэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуадэтэми ухэмыкӀуадэтэми хэмыкӀуадэтэми дыхэмыкӀуадэтэми фыхэмыкӀуадэтэми хэмыкӀуадэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдатэми ухэкӀуэдатэми хэкӀуэдатэми дыхэкӀуэдатэми фыхэкӀуэдатэми хэкӀуэда(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдатэми ухэмыкӀуэдатэми хэмыкӀуэдатэми дыхэмыкӀуэдатэми фыхэмыкӀуэдатэми хэмыкӀуэда(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэгъатэми ухэкӀуэдэгъатэми хэкӀуэдэгъатэми дыхэкӀуэдэгъатэми фыхэкӀуэдэгъатэми хэкӀуэдэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдэгъатэми ухэмыкӀуэдэгъатэми хэмыкӀуэдэгъатэми дыхэмыкӀуэдэгъатэми фыхэмыкӀуэдэгъатэми хэмыкӀуэдэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнтэми ухэкӀуэдэнтэми хэкӀуэдэнтэми дыхэкӀуэдэнтэми фыхэкӀуэдэнтэми хэкӀуэдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдэнтэми ухэмыкӀуэдэнтэми хэмыкӀуэдэнтэми дыхэмыкӀуэдэнтэми фыхэмыкӀуэдэнтэми хэмыкӀуэдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдэнутэми ухэкӀуэдэнутэми хэкӀуэдэнутэми дыхэкӀуэдэнутэми фыхэкӀуэдэнутэми хэкӀуэдэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдэнутэми ухэмыкӀуэдэнутэми хэмыкӀуэдэнутэми дыхэмыкӀуэдэнутэми фыхэмыкӀуэдэнутэми хэмыкӀуэдэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдаи ухэкӀуэдаи хэкӀуэдаи дыхэкӀуэдаи фыхэкӀуэдаи хэкӀуэдаи
щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдакъыми ухэкӀуэдакъыми хэкӀуэдакъыми дыхэкӀуэдакъыми фыхэкӀуэдакъыми хэкӀуэдакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдащэрэт ухэкӀуэдащэрэт хэкӀуэдащэрэт дыхэкӀуэдащэрэт фыхэкӀуэдащэрэт хэкӀуэдащэрэт
щымыӀэныгъэ: сыхэмыкӀуэдащэрэт ухэмыкӀуэдащэрэт хэмыкӀуэдащэрэт дыхэмыкӀуэдащэрэт фыхэмыкӀуэдащэрэт хэмыкӀуэдащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэнщ ухэкӀуэдагъэнщ хэкӀуэдагъэнщ дыхэкӀуэдагъэнщ фыхэкӀуэдагъэнщ хэкӀуэдагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэнкъым ухэкӀуэдагъэнкъым хэкӀуэдагъэнкъым дыхэкӀуэдагъэнкъым фыхэкӀуэдагъэнкъым хэкӀуэдагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэнт ухэкӀуэдагъэнт хэкӀуэдагъэнт дыхэкӀуэдагъэнт фыхэкӀуэдагъэнт хэкӀуэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэнтэкъым ухэкӀуэдагъэнтэкъым хэкӀуэдагъэнтэкъым дыхэкӀуэдагъэнтэкъым фыхэкӀуэдагъэнтэкъым хэкӀуэдагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэн ухэкӀуэдагъэн хэкӀуэдагъэн дыхэкӀуэдагъэн фыхэкӀуэдагъэн хэкӀуэдагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэнкъэ ухэкӀуэдагъэнкъэ хэкӀуэдагъэнкъэ дыхэкӀуэдагъэнкъэ фыхэкӀуэдагъэнкъэ хэкӀуэдагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэнт ухэкӀуэдагъэнт хэкӀуэдагъэнт дыхэкӀуэдагъэнт фыхэкӀуэдагъэнт хэкӀуэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэнтэкъэ ухэкӀуэдагъэнтэкъэ хэкӀуэдагъэнтэкъэ дыхэкӀуэдагъэнтэкъэ фыхэкӀуэдагъэнтэкъэ хэкӀуэдагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэнущ ухэкӀуэдагъэнущ хэкӀуэдагъэнущ дыхэкӀуэдагъэнущ фыхэкӀуэдагъэнущ хэкӀуэдагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэнукъым ухэкӀуэдагъэнукъым хэкӀуэдагъэнукъым дыхэкӀуэдагъэнукъым фыхэкӀуэдагъэнукъым хэкӀуэдагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэнут ухэкӀуэдагъэнут хэкӀуэдагъэнут дыхэкӀуэдагъэнут фыхэкӀуэдагъэнут хэкӀуэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэнутэкъым ухэкӀуэдагъэнутэкъым хэкӀуэдагъэнутэкъым дыхэкӀуэдагъэнутэкъым фыхэкӀуэдагъэнутэкъым хэкӀуэдагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэну ухэкӀуэдагъэну хэкӀуэдагъэну дыхэкӀуэдагъэну фыхэкӀуэдагъэну хэкӀуэдагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэнукъэ ухэкӀуэдагъэнукъэ хэкӀуэдагъэнукъэ дыхэкӀуэдагъэнукъэ фыхэкӀуэдагъэнукъэ хэкӀуэдагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэнут ухэкӀуэдагъэнут хэкӀуэдагъэнут дыхэкӀуэдагъэнут фыхэкӀуэдагъэнут хэкӀуэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэкӀуэдагъэнутэкъэ ухэкӀуэдагъэнутэкъэ хэкӀуэдагъэнутэкъэ дыхэкӀуэдагъэнутэкъэ фыхэкӀуэдагъэнутэкъэ хэкӀуэдагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыхэкӀуадэ ухэкӀуадэ хэкӀуадэ дыхэкӀуадэ фыхэкӀуадэ хэкӀуадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыкӀуадэ ухэмыкӀуадэ хэмыкӀуадэ дыхэмыкӀуадэ фыхэмыкӀуадэ хэмыкӀуадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэкӀуэда ухэкӀуэда хэкӀуэда дыхэкӀуэда фыхэкӀуэда хэкӀуэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыкӀуэда ухэмыкӀуэда хэмыкӀуэда дыхэмыкӀуэда фыхэмыкӀуэда хэмыкӀуэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэкӀуэдэгъа ухэкӀуэдэгъа хэкӀуэдэгъа дыхэкӀуэдэгъа фыхэкӀуэдэгъа хэкӀуэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыкӀуэдэгъа ухэмыкӀуэдэгъа хэмыкӀуэдэгъа дыхэмыкӀуэдэгъа фыхэмыкӀуэдэгъа хэмыкӀуэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыхэкӀуэдэн ухэкӀуэдэн хэкӀуэдэн дыхэкӀуэдэн фыхэкӀуэдэн хэкӀуэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыкӀуэдэн ухэмыкӀуэдэн хэмыкӀуэдэн дыхэмыкӀуэдэн фыхэмыкӀуэдэн хэмыкӀуэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыхэкӀуэдэну ухэкӀуэдэну хэкӀуэдэну дыхэкӀуэдэну фыхэкӀуэдэну хэкӀуэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыкӀуэдэну ухэмыкӀуэдэну хэмыкӀуэдэну дыхэмыкӀуэдэну фыхэмыкӀуэдэну хэмыкӀуэдэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэкӀуадэ узэрыхэкӀуадэ зэрыхэкӀуадэ дызэрыхэкӀуадэ фызэрыхэкӀуадэ зэрыхэкӀуадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыкӀуадэ узэрыхэмыкӀуадэ зэрыхэмыкӀуадэ дызэрыхэмыкӀуадэ фызэрыхэмыкӀуадэ зэрыхэмыкӀуадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэкӀуэда узэрыхэкӀуэда зэрыхэкӀуэда дызэрыхэкӀуэда фызэрыхэкӀуэда зэрыхэкӀуэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыкӀуэда узэрыхэмыкӀуэда зэрыхэмыкӀуэда дызэрыхэмыкӀуэда фызэрыхэмыкӀуэда зэрыхэмыкӀуэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэкӀуэдэгъа узэрыхэкӀуэдэгъа зэрыхэкӀуэдэгъа дызэрыхэкӀуэдэгъа фызэрыхэкӀуэдэгъа зэрыхэкӀуэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыкӀуэдэгъа узэрыхэмыкӀуэдэгъа зэрыхэмыкӀуэдэгъа дызэрыхэмыкӀуэдэгъа фызэрыхэмыкӀуэдэгъа зэрыхэмыкӀуэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэкӀуэдэн узэрыхэкӀуэдэн зэрыхэкӀуэдэн дызэрыхэкӀуэдэн фызэрыхэкӀуэдэн зэрыхэкӀуэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыкӀуэдэн узэрыхэмыкӀуэдэн зэрыхэмыкӀуэдэн дызэрыхэмыкӀуэдэн фызэрыхэмыкӀуэдэн зэрыхэмыкӀуэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэкӀуэдэну узэрыхэкӀуэдэну зэрыхэкӀуэдэну дызэрыхэкӀуэдэну фызэрыхэкӀуэдэну зэрыхэкӀуэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыкӀуэдэну узэрыхэмыкӀуэдэну зэрыхэмыкӀуэдэну дызэрыхэмыкӀуэдэну фызэрыхэмыкӀуэдэну зэрыхэмыкӀуэдэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэкӀуадэ ущыхэкӀуадэ щыхэкӀуадэ дыщыхэкӀуадэ фыщыхэкӀуадэ щыхэкӀуадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыкӀуадэ ущыхэмыкӀуадэ щыхэмыкӀуадэ дыщыхэмыкӀуадэ фыщыхэмыкӀуадэ щыхэмыкӀуадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэкӀуэда ущыхэкӀуэда щыхэкӀуэда дыщыхэкӀуэда фыщыхэкӀуэда щыхэкӀуэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыкӀуэда ущыхэмыкӀуэда щыхэмыкӀуэда дыщыхэмыкӀуэда фыщыхэмыкӀуэда щыхэмыкӀуэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэкӀуэдэгъа ущыхэкӀуэдэгъа щыхэкӀуэдэгъа дыщыхэкӀуэдэгъа фыщыхэкӀуэдэгъа щыхэкӀуэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыкӀуэдэгъа ущыхэмыкӀуэдэгъа щыхэмыкӀуэдэгъа дыщыхэмыкӀуэдэгъа фыщыхэмыкӀуэдэгъа щыхэмыкӀуэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэкӀуэдэн ущыхэкӀуэдэн щыхэкӀуэдэн дыщыхэкӀуэдэн фыщыхэкӀуэдэн щыхэкӀуэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыкӀуэдэн ущыхэмыкӀуэдэн щыхэмыкӀуэдэн дыщыхэмыкӀуэдэн фыщыхэмыкӀуэдэн щыхэмыкӀуэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэкӀуэдэну ущыхэкӀуэдэну щыхэкӀуэдэну дыщыхэкӀуэдэну фыщыхэкӀуэдэну щыхэкӀуэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыкӀуэдэну ущыхэмыкӀуэдэну щыхэмыкӀуэдэну дыщыхэмыкӀуэдэну фыщыхэмыкӀуэдэну щыхэмыкӀуэдэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэкӀуадэ уздыхэкӀуадэ здыхэкӀуадэ дыздыхэкӀуадэ фыздыхэкӀуадэ здыхэкӀуадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыкӀуадэ уздыхэмыкӀуадэ здыхэмыкӀуадэ дыздыхэмыкӀуадэ фыздыхэмыкӀуадэ здыхэмыкӀуадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэкӀуэда уздыхэкӀуэда здыхэкӀуэда дыздыхэкӀуэда фыздыхэкӀуэда здыхэкӀуэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыкӀуэда уздыхэмыкӀуэда здыхэмыкӀуэда дыздыхэмыкӀуэда фыздыхэмыкӀуэда здыхэмыкӀуэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэкӀуэдэгъа уздыхэкӀуэдэгъа здыхэкӀуэдэгъа дыздыхэкӀуэдэгъа фыздыхэкӀуэдэгъа здыхэкӀуэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыкӀуэдэгъа уздыхэмыкӀуэдэгъа здыхэмыкӀуэдэгъа дыздыхэмыкӀуэдэгъа фыздыхэмыкӀуэдэгъа здыхэмыкӀуэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэкӀуэдэн уздыхэкӀуэдэн здыхэкӀуэдэн дыздыхэкӀуэдэн фыздыхэкӀуэдэн здыхэкӀуэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыкӀуэдэн уздыхэмыкӀуэдэн здыхэмыкӀуэдэн дыздыхэмыкӀуэдэн фыздыхэмыкӀуэдэн здыхэмыкӀуэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэкӀуэдэну уздыхэкӀуэдэну здыхэкӀуэдэну дыздыхэкӀуэдэну фыздыхэкӀуэдэну здыхэкӀуэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыкӀуэдэну уздыхэмыкӀуэдэну здыхэмыкӀуэдэну дыздыхэмыкӀуэдэну фыздыхэмыкӀуэдэну здыхэмыкӀуэдэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэкӀуадэ ущӀыхэкӀуадэ щӀыхэкӀуадэ дыщӀыхэкӀуадэ фыщӀыхэкӀуадэ щӀыхэкӀуадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыкӀуадэ ущӀыхэмыкӀуадэ щӀыхэмыкӀуадэ дыщӀыхэмыкӀуадэ фыщӀыхэмыкӀуадэ щӀыхэмыкӀуадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэкӀуэда ущӀыхэкӀуэда щӀыхэкӀуэда дыщӀыхэкӀуэда фыщӀыхэкӀуэда щӀыхэкӀуэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыкӀуэда ущӀыхэмыкӀуэда щӀыхэмыкӀуэда дыщӀыхэмыкӀуэда фыщӀыхэмыкӀуэда щӀыхэмыкӀуэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэкӀуэдэгъа ущӀыхэкӀуэдэгъа щӀыхэкӀуэдэгъа дыщӀыхэкӀуэдэгъа фыщӀыхэкӀуэдэгъа щӀыхэкӀуэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыкӀуэдэгъа ущӀыхэмыкӀуэдэгъа щӀыхэмыкӀуэдэгъа дыщӀыхэмыкӀуэдэгъа фыщӀыхэмыкӀуэдэгъа щӀыхэмыкӀуэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэкӀуэдэн ущӀыхэкӀуэдэн щӀыхэкӀуэдэн дыщӀыхэкӀуэдэн фыщӀыхэкӀуэдэн щӀыхэкӀуэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыкӀуэдэн ущӀыхэмыкӀуэдэн щӀыхэмыкӀуэдэн дыщӀыхэмыкӀуэдэн фыщӀыхэмыкӀуэдэн щӀыхэмыкӀуэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэкӀуэдэну ущӀыхэкӀуэдэну щӀыхэкӀуэдэну дыщӀыхэкӀуэдэну фыщӀыхэкӀуэдэну щӀыхэкӀуэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыкӀуэдэну ущӀыхэмыкӀуэдэну щӀыхэмыкӀуэдэну дыщӀыхэмыкӀуэдэну фыщӀыхэмыкӀуэдэну щӀыхэмыкӀуэдэну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыхэкӀуадэу ухэкӀуадэу хэкӀуадэу дыхэкӀуадэу фыхэкӀуадэу хэкӀуадэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыкӀуадэу ухэмыкӀуадэу хэмыкӀуадэу дыхэмыкӀуадэу фыхэмыкӀуадэу хэмыкӀуадэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэкӀуэдауэ ухэкӀуэдауэ хэкӀуэдауэ дыхэкӀуэдауэ фыхэкӀуэдауэ хэкӀуэдауэ / хэкӀуэда(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыкӀуэдауэ ухэмыкӀуэдауэ хэмыкӀуэдауэ дыхэмыкӀуэдауэ фыхэмыкӀуэдауэ хэмыкӀуэдауэ(хэ) / хэмыкӀуэда(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыхэкӀуадэурэ ухэкӀуадэурэ хэкӀуадэурэ дыхэкӀуадэурэ фыхэкӀуадэурэ хэкӀуадэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сыхэмыкӀуадэурэ ухэмыкӀуадэурэ хэмыкӀуадэурэ дыхэмыкӀуадэурэ фыхэмыкӀуадэурэ хэмыкӀуадэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ

сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыпхокӀуадэ сыхокӀуадэ -- сыфхокӀуадэ сахокӀуадэ
уэ усхокӀуадэ -- ухокӀуадэ утхокӀуадэ -- уахокӀуадэ
ар схокӀуадэ пхокӀуадэ хокӀуадэ тхокӀуадэ фхокӀуадэ яхокӀуадэ
дэ -- дыпхокӀуадэ дыхокӀуадэ -- дыфхокӀуадэ дахокӀуадэ
фэ фысхокӀуадэ -- фыхокӀуадэ фытхокӀуадэ -- фахокӀуадэ
ахэр схокӀуадэ(хэ) пхокӀуадэ(хэ) хокӀуадэ(хэ) тхокӀуадэ(хэ) фхокӀуадэ(хэ) яхокӀуадэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [кӀуад]э [кӀуад]эр -- [кӀуад]эхэр
Эргативнэ: [кӀуад]э [кӀуад]эм -- [кӀуад]эхэм
Послеложнэ: [кӀуад]экӀэ [кӀуад]эмкӀэ [кӀуад]эхэкӀэ [кӀуад]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [кӀуад]эуэ [кӀуад]эрауэ [кӀуад]эхэу [кӀуад]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [кӀуэд]а [кӀуэд]ар -- [кӀуэд]ахэр
Эргативнэ: [кӀуэд]а [кӀуэд]ам -- [кӀуэд]ахэм
Послеложнэ: [кӀуэд]акӀэ [кӀуэд]амкӀэ [кӀуэд]ахэкӀэ [кӀуэд]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [кӀуэд]ауэ [кӀуэд]арауэ [кӀуэд]ахэу [кӀуэд]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [кӀуэд]эн [кӀуэд]эныр -- [кӀуэд]энхэр
Эргативнэ: [кӀуэд]эн [кӀуэд]эным -- [кӀуэд]энхэм
Послеложнэ: [кӀуэд]энкӀэ [кӀуэд]энымкӀэ [кӀуэд]энхэкӀэ [кӀуэд]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [кӀуэд]эну [кӀуэд]энырауэ [кӀуэд]энхэу [кӀуэд]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [кӀуэд]эну [кӀуэд]энур -- [кӀуэд]энухэр
Эргативнэ: [кӀуэд]эну [кӀуэд]энум -- [кӀуэд]энухэм
Послеложнэ: [кӀуэд]энукӀэ [кӀуэд]энумкӀэ [кӀуэд]энухэкӀэ [кӀуэд]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [кӀуэд]энууэ [кӀуэд]энурауэ [кӀуэд]энухэу [кӀуэд]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэрым хыумылъагъукӀыжу, хыумыгъуэтэжу хэзэрыхьын, щыкӀуэдын.
  2. Ӏуэху гуэрым гъащӀэр хэлъхьэн, укӀыгъэ щыхъун.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Си дыщэ чысэр шэдым хэкӀуэдащ, - жиӀащ Хъуэжэ. Хъуэжэ и таурыхъищэ
  • Мэкъу хьэвэм мастэ хэкӀуэдащ. Псалъэжьхэр
  • Хым хэкӀуадэр кхъэлъахэншэщ. Псалъэжьхэр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Пшахъуэм хэкӀуэдэн.
  • Удзым хэкӀуэдэн.
  • Зауэм хэкӀуэдэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • хэкӏуэдэн: 1. be or get lost (in some mass or medium) 2. perish, be killed swh
  • Пшахъуэм хэкӀуэдэн: get lost in the sand
  • Удзым хэкӀуэдэн: get lost in the grass
  • Зауэм хэкӀуэдэн: be killed in the war
УРЫСЫБЗЭ
  • хэкӏуэдэн: 1. потеряться, затеряться в чём-л. (в какой-л. массе, среде) 2. погибнуть где-л.
  • Пшахъуэм хэкӀуэдэн: потеряться в песке
  • Удзым хэкӀуэдэн: затеряться в траве
  • Зауэм хэкӀуэдэн: погибнуть на войне
псалъафэ зэпыщӀахэр

Хьэ зэрышхым хэкӀуэдэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: suffer as the result of a scandal
     Урысыбзэ: пострадать от какого-л. скандала
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/хэкӏуэдэн&oldid=5768150"