Wt/kbd/хэзын

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > хэзын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [xɐˈzǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • хэ- + [з] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "хэзын"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: хэзын
щымыӀэныгъэ: хэмызын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэзын ухэзын хэзын дыхэзын фыхэзын хэзын(хэ)
щымыӀэныгъэ: сыхэмызын ухэмызын хэмызын дыхэмызын фыхэмызын хэмызын(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: хэз! фыхэз!
щымыӀэныгъэ: ухэмыз! фыхэмыз!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхрез ухрез хрез дыхрез фыхрез хрез
щымыӀэныгъэ: сыхремыз ухремыз хремыз дыхремыз фыхремыз хремыз
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхоз(ыр) ухоз(ыр) хоз(ыр) дыхоз(ыр) фыхоз(ыр) хоз(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэзыркъым ухэзыркъым хэзыркъым дыхэзыркъым фыхэзыркъым хэзы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэз(ыр)т ухэз(ыр)т хэз(ыр)т дыхэз(ыр)т фыхэз(ыр)т хэз(ыр)т / хэзхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэз(ыр)тэкъым ухэз(ыр)тэкъым хэз(ыр)тэкъым дыхэз(ыр)тэкъым фыхэз(ыр)тэкъым хэз(ыр)тэкъым / хэзхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэзащ ухэзащ хэзащ дыхэзащ фыхэзащ хэза(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэзакъым ухэзакъым хэзакъым дыхэзакъым фыхэзакъым хэза(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэзат ухэзат хэзат дыхэзат фыхэзат хэза(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэзатэкъым ухэзатэкъым хэзатэкъым дыхэзатэкъым фыхэзатэкъым хэза(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзыгъащ ухэзыгъащ хэзыгъащ дыхэзыгъащ фыхэзыгъащ хэзыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэзыгъакъым ухэзыгъакъым хэзыгъакъым дыхэзыгъакъым фыхэзыгъакъым хэзыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзыгъат ухэзыгъат хэзыгъат дыхэзыгъат фыхэзыгъат хэзыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэзыгъатэкъым ухэзыгъатэкъым хэзыгъатэкъым дыхэзыгъатэкъым фыхэзыгъатэкъым хэзыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыхэзщ ухэзщ хэзщ дыхэзщ фыхэзщ хэз(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыхэзкъым ухэзкъым хэзкъым дыхэзкъым фыхэзкъым хэз(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыхэзт ухэзт хэзт дыхэзт фыхэзт хэз(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыхэзтэкъым ухэзтэкъым хэзтэкъым дыхэзтэкъым фыхэзтэкъым хэз(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзынщ ухэзынщ хэзынщ дыхэзынщ фыхэзынщ хэзын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэзынкъым ухэзынкъым хэзынкъым дыхэзынкъым фыхэзынкъым хэзын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзынущ ухэзынущ хэзынущ дыхэзынущ фыхэзынущ хэзыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэзынукъым ухэзынукъым хэзынукъым дыхэзынукъым фыхэзынукъым хэзыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзрэ ухэзрэ хэзрэ дыхэзрэ фыхэзрэ хэз(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэзыркъэ ухэзыркъэ хэзыркъэ дыхэзыркъэ фыхэзыркъэ хэзыркъэ / хэзхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэз(ыр)т ухэз(ыр)т хэз(ыр)т дыхэз(ыр)т фыхэз(ыр)т хэз(ыр)т / хэзхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэз(ыр)тэкъэ ухэз(ыр)тэкъэ хэз(ыр)тэкъэ дыхэз(ыр)тэкъэ фыхэз(ыр)тэкъэ хэз(ыр)тэкъэ / хэзхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэза ухэза хэза дыхэза фыхэза хэза(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэзакъэ ухэзакъэ хэзакъэ дыхэзакъэ фыхэзакъэ хэза(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэзат ухэзат хэзат дыхэзат фыхэзат хэза(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэзатэкъэ ухэзатэкъэ хэзатэкъэ дыхэзатэкъэ фыхэзатэкъэ хэза(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзыгъа ухэзыгъа хэзыгъа дыхэзыгъа фыхэзыгъа хэзыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэзыгъакъэ ухэзыгъакъэ хэзыгъакъэ дыхэзыгъакъэ фыхэзыгъакъэ хэзыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзыгъат ухэзыгъат хэзыгъат дыхэзыгъат фыхэзыгъат хэзыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэзыгъатэкъэ ухэзыгъатэкъэ хэзыгъатэкъэ дыхэзыгъатэкъэ фыхэзыгъатэкъэ хэзыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыхэз ухэз хэз дыхэз фыхэз хэз(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыхэзкъэ ухэзкъэ хэзкъэ дыхэзкъэ фыхэзкъэ хэз(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыхэзт ухэзт хэзт дыхэзт фыхэзт хэз(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыхэзтэкъэ ухэзтэкъэ хэзтэкъэ дыхэзтэкъэ фыхэзтэкъэ хэз(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзын ухэзын хэзын дыхэзын фыхэзын хэзын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэзынкъэ ухэзынкъэ хэзынкъэ дыхэзынкъэ фыхэзынкъэ хэзын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзыну ухэзыну хэзыну дыхэзыну фыхэзыну хэзыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэзынукъэ ухэзынукъэ хэзынукъэ дыхэзынукъэ фыхэзынукъэ хэзыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзмэ ухэзмэ хэзмэ дыхэзмэ фыхэзмэ хэз(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмызмэ ухэмызмэ хэмызмэ дыхэмызмэ фыхэмызмэ хэмыз(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэзамэ ухэзамэ хэзамэ дыхэзамэ фыхэзамэ хэза(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмызамэ ухэмызамэ хэмызамэ дыхэмызамэ фыхэмызамэ хэмыза(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэзыгъамэ ухэзыгъамэ хэзыгъамэ дыхэзыгъамэ фыхэзыгъамэ хэзыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмызыгъамэ ухэмызыгъамэ хэмызыгъамэ дыхэмызыгъамэ фыхэмызыгъамэ хэмызыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзынмэ ухэзынмэ хэзынмэ дыхэзынмэ фыхэзынмэ хэзын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмызынмэ ухэмызынмэ хэмызынмэ дыхэмызынмэ фыхэмызынмэ хэмызын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзынумэ ухэзынумэ хэзынумэ дыхэзынумэ фыхэзынумэ хэзыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмызынумэ ухэмызынумэ хэмызынумэ дыхэмызынумэ фыхэмызынумэ хэмызыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзтэмэ ухэзтэмэ хэзтэмэ дыхэзтэмэ фыхэзтэмэ хэз(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмызтэмэ ухэмызтэмэ хэмызтэмэ дыхэмызтэмэ фыхэмызтэмэ хэмыз(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэзатэмэ ухэзатэмэ хэзатэмэ дыхэзатэмэ фыхэзатэмэ хэза(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмызатэмэ ухэмызатэмэ хэмызатэмэ дыхэмызатэмэ фыхэмызатэмэ хэмыза(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэзыгъатэмэ ухэзыгъатэмэ хэзыгъатэмэ дыхэзыгъатэмэ фыхэзыгъатэмэ хэзыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмызыгъатэмэ ухэмызыгъатэмэ хэмызыгъатэмэ дыхэмызыгъатэмэ фыхэмызыгъатэмэ хэмызыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзынтэмэ ухэзынтэмэ хэзынтэмэ дыхэзынтэмэ фыхэзынтэмэ хэзын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмызынтэмэ ухэмызынтэмэ хэмызынтэмэ дыхэмызынтэмэ фыхэмызынтэмэ хэмызын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзынутэмэ ухэзынутэмэ хэзынутэмэ дыхэзынутэмэ фыхэзынутэмэ хэзыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмызынутэмэ ухэмызынутэмэ хэмызынутэмэ дыхэмызынутэмэ фыхэмызынутэмэ хэмызыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзынт ухэзынт хэзынт дыхэзынт фыхэзынт хэзын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэзынтэкъым ухэзынтэкъым хэзынтэкъым дыхэзынтэкъым фыхэзынтэкъым хэзын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзынут ухэзынут хэзынут дыхэзынут фыхэзынут хэзыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэзынутэкъым ухэзынутэкъым хэзынутэкъым дыхэзынутэкъым фыхэзынутэкъым хэзыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзми ухэзми хэзми дыхэзми фыхэзми хэз(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмызми ухэмызми хэмызми дыхэмызми фыхэмызми хэмыз(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэзами ухэзами хэзами дыхэзами фыхэзами хэза(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмызами ухэмызами хэмызами дыхэмызами фыхэмызами хэмыза(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэзыгъами ухэзыгъами хэзыгъами дыхэзыгъами фыхэзыгъами хэзыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмызыгъами ухэмызыгъами хэмызыгъами дыхэмызыгъами фыхэмызыгъами хэмызыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзынми ухэзынми хэзынми дыхэзынми фыхэзынми хэзын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмызынми ухэмызынми хэмызынми дыхэмызынми фыхэмызынми хэмызын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзынуми ухэзынуми хэзынуми дыхэзынуми фыхэзынуми хэзыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмызынуми ухэмызынуми хэмызынуми дыхэмызынуми фыхэмызынуми хэмызыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзтэми ухэзтэми хэзтэми дыхэзтэми фыхэзтэми хэз(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмызтэми ухэмызтэми хэмызтэми дыхэмызтэми фыхэмызтэми хэмыз(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэзатэми ухэзатэми хэзатэми дыхэзатэми фыхэзатэми хэза(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмызатэми ухэмызатэми хэмызатэми дыхэмызатэми фыхэмызатэми хэмыза(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэзыгъатэми ухэзыгъатэми хэзыгъатэми дыхэзыгъатэми фыхэзыгъатэми хэзыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмызыгъатэми ухэмызыгъатэми хэмызыгъатэми дыхэмызыгъатэми фыхэмызыгъатэми хэмызыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзынтэми ухэзынтэми хэзынтэми дыхэзынтэми фыхэзынтэми хэзын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмызынтэми ухэмызынтэми хэмызынтэми дыхэмызынтэми фыхэмызынтэми хэмызын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэзынутэми ухэзынутэми хэзынутэми дыхэзынутэми фыхэзынутэми хэзыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмызынутэми ухэмызынутэми хэмызынутэми дыхэмызынутэми фыхэмызынутэми хэмызыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэзаи ухэзаи хэзаи дыхэзаи фыхэзаи хэзаи
щымыӀэныгъэ: сыхэзакъыми ухэзакъыми хэзакъыми дыхэзакъыми фыхэзакъыми хэзакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэзащэрэт ухэзащэрэт хэзащэрэт дыхэзащэрэт фыхэзащэрэт хэзащэрэт
щымыӀэныгъэ: сыхэмызащэрэт ухэмызащэрэт хэмызащэрэт дыхэмызащэрэт фыхэмызащэрэт хэмызащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэзагъэнщ ухэзагъэнщ хэзагъэнщ дыхэзагъэнщ фыхэзагъэнщ хэзагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэзагъэнкъым ухэзагъэнкъым хэзагъэнкъым дыхэзагъэнкъым фыхэзагъэнкъым хэзагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэзагъэнт ухэзагъэнт хэзагъэнт дыхэзагъэнт фыхэзагъэнт хэзагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэзагъэнтэкъым ухэзагъэнтэкъым хэзагъэнтэкъым дыхэзагъэнтэкъым фыхэзагъэнтэкъым хэзагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэзагъэн ухэзагъэн хэзагъэн дыхэзагъэн фыхэзагъэн хэзагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэзагъэнкъэ ухэзагъэнкъэ хэзагъэнкъэ дыхэзагъэнкъэ фыхэзагъэнкъэ хэзагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэзагъэнт ухэзагъэнт хэзагъэнт дыхэзагъэнт фыхэзагъэнт хэзагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэзагъэнтэкъэ ухэзагъэнтэкъэ хэзагъэнтэкъэ дыхэзагъэнтэкъэ фыхэзагъэнтэкъэ хэзагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэзагъэнз ухэзагъэнз хэзагъэнз дыхэзагъэнз фыхэзагъэнз хэзагъэнз
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэзагъэнукъым ухэзагъэнукъым хэзагъэнукъым дыхэзагъэнукъым фыхэзагъэнукъым хэзагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэзагъэнут ухэзагъэнут хэзагъэнут дыхэзагъэнут фыхэзагъэнут хэзагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэзагъэнутэкъым ухэзагъэнутэкъым хэзагъэнутэкъым дыхэзагъэнутэкъым фыхэзагъэнутэкъым хэзагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэзагъэну ухэзагъэну хэзагъэну дыхэзагъэну фыхэзагъэну хэзагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэзагъэнукъэ ухэзагъэнукъэ хэзагъэнукъэ дыхэзагъэнукъэ фыхэзагъэнукъэ хэзагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэзагъэнут ухэзагъэнут хэзагъэнут дыхэзагъэнут фыхэзагъэнут хэзагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэзагъэнутэкъэ ухэзагъэнутэкъэ хэзагъэнутэкъэ дыхэзагъэнутэкъэ фыхэзагъэнутэкъэ хэзагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыхэз ухэз хэз дыхэз фыхэз хэз(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыз ухэмыз хэмыз дыхэмыз фыхэмыз хэмыз(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэза ухэза хэза дыхэза фыхэза хэза(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыза ухэмыза хэмыза дыхэмыза фыхэмыза хэмыза(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэзыгъа ухэзыгъа хэзыгъа дыхэзыгъа фыхэзыгъа хэзыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмызыгъа ухэмызыгъа хэмызыгъа дыхэмызыгъа фыхэмызыгъа хэмызыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыхэзын ухэзын хэзын дыхэзын фыхэзын хэзын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмызын ухэмызын хэмызын дыхэмызын фыхэмызын хэмызын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыхэзыну ухэзыну хэзыну дыхэзыну фыхэзыну хэзыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмызыну ухэмызыну хэмызыну дыхэмызыну фыхэмызыну хэмызыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэз узэрыхэз зэрыхэз дызэрыхэз фызэрыхэз зэрыхэз(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыз узэрыхэмыз зэрыхэмыз дызэрыхэмыз фызэрыхэмыз зэрыхэмыз(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэза узэрыхэза зэрыхэза дызэрыхэза фызэрыхэза зэрыхэза(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыза узэрыхэмыза зэрыхэмыза дызэрыхэмыза фызэрыхэмыза зэрыхэмыза(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэзыгъа узэрыхэзыгъа зэрыхэзыгъа дызэрыхэзыгъа фызэрыхэзыгъа зэрыхэзыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмызыгъа узэрыхэмызыгъа зэрыхэмызыгъа дызэрыхэмызыгъа фызэрыхэмызыгъа зэрыхэмызыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэзын узэрыхэзын зэрыхэзын дызэрыхэзын фызэрыхэзын зэрыхэзын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмызын узэрыхэмызын зэрыхэмызын дызэрыхэмызын фызэрыхэмызын зэрыхэмызын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэзыну узэрыхэзыну зэрыхэзыну дызэрыхэзыну фызэрыхэзыну зэрыхэзыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмызыну узэрыхэмызыну зэрыхэмызыну дызэрыхэмызыну фызэрыхэмызыну зэрыхэмызыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэз ущыхэз щыхэз дыщыхэз фыщыхэз щыхэз(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыз ущыхэмыз щыхэмыз дыщыхэмыз фыщыхэмыз щыхэмыз(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэза ущыхэза щыхэза дыщыхэза фыщыхэза щыхэза(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыза ущихэмыза щыхэмыза дыщыхэмыза фыщыхэмыза щыхэмыза(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэзыгъа ущыхэзыгъа щыхэзыгъа дыщыхэзыгъа фыщыхэзыгъа щыхэзыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмызыгъа ущыхэмызыгъа щыхэмызыгъа дыщыхэмызыгъа фыщыхэмызыгъа щыхэмызыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэзын ущыхэзын щыхэзын дыщыхэзын фыщыхэзын щыхэзын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмызын ущыхэзын щыхэмызын дыщыхэмызын фыщыхэмызын щыхэмызын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэзыну ущыхэзыну щыхэзыну дыщыхэзыну фыщыхэзыну щыхэзыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмызыну ущыхэмызыну щыхэмызыну дыщыхэмызыну фыщыхэмызыну щыхэмызыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэз уздыхэз здыхэз дыздыхэз фыздыхэз здыхэз(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыз уздыхэмыз здыхэмыз дыздыхэмыз фыздыхэмыз здыхэмыз(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэза уздыхэза здыхэза дыздыхэза фыздыхэза здыхэза(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыза уздыхэмыза здыхэмыза дыздыхэмыза фыздыхэмыза здыхэмыза(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэзыгъа уздыхэзыгъа здыхэзыгъа дыздыхэзыгъа фыздыхэзыгъа здыхэзыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмызыгъа уздыхэмызыгъа здыхэмызыгъа дыздыхэмызыгъа фыздыхэмызыгъа здыхэмызыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэзын уздыхэзын здыхэзын дыздыхэзын фыздыхэзын здыхэзын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмызын уздыхэмызын здыхэмызын дыздыхэмызын фыздыхэмызын здыхэмызын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэзыну уздыхэзыну здыхэзыну дыздыхэзыну фыздыхэзыну здыхэзыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмызыну уздыхэмызыну здыхэмызыну дыздыхэмызыну фыздыхэмызыну здыхэмызыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэз ущӀыхэз щӀыхэз дыщӀыхэз фыщӀыхэз щӀыхэз(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыз ущӀыхэмыз щӀыхэмыз дыщӀыхэмыз фыщӀыхэмыз щӀыхэмыз(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэза ущӀыхэзӀэза щӀыхэза дыщӀыхэза фыщӀыхэза щӀыхэза(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыза ущӀыхэмыза щӀыхэмыза дыщӀыхэмыза фыщӀыхэмыза щӀыхэмыза(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэзыгъа ущӀыхэзыгъа щӀыхэзыгъа дыщӀыхэзыгъа фыщӀыхэзыгъа щӀыхэзыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмызыгъа ущӀыхэмызыгъа щӀыхэмызыгъа дыщӀыхэмызыгъа фыщӀыхэмызыгъа щӀыхэмызыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэзын ущӀыхэзын щӀыхэзын дыщӀыхэзын фыщӀыхэзын щӀыхэзын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмызын ущӀыхэмызын щӀыхэмызын дыщӀыхэмызын фыщӀыхэмызын щӀыхэмызын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэзыну ущӀыхэзыну щӀыхэзыну дыщӀыхэзыну фыщӀыхэзыну щӀыхэзыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмызыну ущӀыхэмызыну щӀыхэмызыну дыщӀыхэмызыну фыщӀыхэмызыну щӀыхэмызыну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыхэзу ухэзу хэзу дыхэзу фыхэзу хэз(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмызу ухэмызу хэмызу дыхэмызу фыхэмызу хэмыз(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэзауэ ухэзауэ хэзауэ дыхэзауэ фыхэзауэ хэзауэ / хэзахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмызауэ ухэмызауэ хэмызауэ дыхэмызауэ фыхэмызауэ хэмызауэ / хэмызахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыхэзурэ ухэзурэ хэзурэ дыхэзурэ фыхэзурэ хэз(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сыхэмызурэ ухэмызурэ хэмызурэ дыхэмызурэ фыхэмызурэ хэмыз(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ

сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыпхоз сыхоз -- сыфхоз сахоз
уэ усхоз -- ухоз утхоз -- уахоз
ар схоз пхоз хоз тхоз фхоз яхоз
дэ -- дыпхоз дыхоз -- дыфхоз дахоз
фэ фысхоз -- фыхоз фытхоз -- фахоз
ахэр схоз(хэ) пхоз(хэ) хоз(хэ) тхоз(хэ) фхоз(хэ) яхоз(хэ)
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [з] [з]ыр -- [з]хэр
Эргативнэ: [з] [з]ым -- [з]хэм
Послеложнэ: [з]кӀэ [з]ымкӀэ [з]хэкӀэ [з]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [з]у [з]ырауэ [з]хэу [з]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [з]а [з]ар -- [з]ахэр
Эргативнэ: [з]а [з]ам -- [з]ахэм
Послеложнэ: [з]акӀэ [з]амкӀэ [з]ахэкӀэ [з]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [з]ауэ [з]арауэ [з]ахэу [з]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [з]ын [з]ыныр -- [з]ынхэр
Эргативнэ: [з]ын [з]ыным -- [з]ынхэм
Послеложнэ: [з]ынкӀэ [з]ынымкӀэ [з]ынхэкӀэ [з]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [з]ыну [з]ынырауэ [з]ынхэу [з]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [з]ыну [з]ынур -- [з]ынухэр
Эргативнэ: [з]ыну [з]ынум -- [з]ынухэм
Послеложнэ: [з]ынукӀэ [з]ынумкӀэ [з]ынухэкӀэ [з]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [з]ынууэ [з]ынурауэ [з]ынухэу [з]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Куэд хъууэ зыгуэрым хэлъын, хэтын, хэсын.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Псым бдзэжьей хэзт.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • хэзын: teem, be in a large number swh, in sth (among or amidst sth)
  • Псым бдзэжьей хэзт: the river is teeming with fish.
УРЫСЫБЗЭ
  • хэзын: находиться в большом количестве где-л., в чём-л. (в какой-л. массе, среде)
  • Псым бдзэжьей хэзт: река кишит рыбой.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/хэзын&oldid=5778495"