Wt/kbd/хэжеен

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > хэжеен

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [xɐᶎe:ˈje:n]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • хэ- + [жей] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "хэжеен"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: хэжеен
щымыӀэныгъэ: хэмыжеен
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэжеен ухэжеен хэжеен дыхэжеен фыхэжеен хэжеен(хэ)
щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеен ухэмыжеен хэмыжеен дыхэмыжеен фыхэмыжеен хэмыжеен(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: хэжае! фыхэжае!
щымыӀэныгъэ: ухэмыжае! фыхэмыжае!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхрежае ухрежае хрежае дыхрежае фыхрежае хрежае
щымыӀэныгъэ: сыхремыжае ухремыжае хремыжае дыхремыжае фыхремыжае хремыжае
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхожае(р) ухожае(р) хожае(р) дыхожае(р) фыхожае(р) хожае(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэжаеркъым ухэжаеркъым хэжаеркъым дыхэжаеркъым фыхэжаеркъым хэжае(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэжаерт ухэжаерт хэжаерт дыхэжаерт фыхэжаерт хэжае(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэжаертэкъым ухэжаертэкъым хэжаертэкъым дыхэжаертэкъым фыхэжаертэкъым хэжае(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэжеящ ухэжеящ хэжеящ дыхэжеящ фыхэжеящ хэжея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэжеякъым ухэжеякъым хэжеякъым дыхэжеякъым фыхэжеякъым хэжея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэжеят ухэжеят хэжеят дыхэжеят фыхэжеят хэжея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэжеятэкъым ухэжеятэкъым хэжеятэкъым дыхэжеятэкъым фыхэжеятэкъым хэжея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеегъащ ухэжеегъащ хэжеегъащ дыхэжеегъащ фыхэжеегъащ хэжеегъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэжеегъакъым ухэжеегъакъым хэжеегъакъым дыхэжеегъакъым фыхэжеегъакъым хэжеегъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеегъат ухэжеегъат хэжеегъат дыхэжеегъат фыхэжеегъат хэжеегъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэжеегъатэкъым ухэжеегъатэкъым хэжеегъатэкъым дыхэжеегъатэкъым фыхэжеегъатэкъым хэжеегъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыхэжаещ ухэжаещ хэжаещ дыхэжаещ фыхэжаещ хэжае(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыхэжаекъым ухэжаекъым хэжаекъым дыхэжаекъым фыхэжаекъым хэжае(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыхэжает ухэжает хэжает дыхэжает фыхэжает хэжае(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыхэжаетэкъым ухэжаетэкъым хэжаетэкъым дыхэжаетэкъым фыхэжаетэкъым хэжае(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеенщ ухэжеенщ хэжеенщ дыхэжеенщ фыхэжеенщ хэжеен(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэжеенкъым ухэжеенкъым хэжеенкъым дыхэжеенкъым фыхэжеенкъым хэжеен(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеенущ ухэжеенущ хэжеенущ дыхэжеенущ фыхэжеенущ хэжеену(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэжеенукъым ухэжеенукъым хэжеенукъым дыхэжеенукъым фыхэжеенукъым хэжеену(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжаерэ ухэжаерэ хэжаерэ дыхэжаерэ фыхэжаерэ хэжае(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэжаеркъэ ухэжаеркъэ хэжаеркъэ дыхэжаеркъэ фыхэжаеркъэ хэжае(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэжаерт ухэжаерт хэжаерт дыхэжаерт фыхэжаерт хэжае(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэжаертэкъэ ухэжаертэкъэ хэжаертэкъэ дыхэжаертэкъэ фыхэжаертэкъэ хэжае(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэжея ухэжея хэжея дыхэжея фыхэжея хэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэжеякъэ ухэжеякъэ хэжеякъэ дыхэжеякъэ фыхэжеякъэ хэжея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыхэжеят ухэжеят хэжеят дыхэжеят фыхэжеят хэжея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэжеятэкъэ ухэжеятэкъэ хэжеятэкъэ дыхэжеятэкъэ фыхэжеятэкъэ хэжея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеегъа ухэжеегъа хэжеегъа дыхэжеегъа фыхэжеегъа хэжеегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэжеегъакъэ ухэжеегъакъэ хэжеегъакъэ дыхэжеегъакъэ фыхэжеегъакъэ хэжеегъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеегъат ухэжеегъат хэжеегъат дыхэжеегъат фыхэжеегъат хэжеегъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэжеегъатэкъэ ухэжеегъатэкъэ хэжеегъатэкъэ дыхэжеегъатэкъэ фыхэжеегъатэкъэ хэжеегъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыхэжае ухэжае хэжае дыхэжае фыхэжае хэжае(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыхэжаекъэ ухэжаекъэ хэжаекъэ дыхэжаекъэ фыхэжаекъэ хэжае(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыхэжает ухэжает хэжает дыхэжает фыхэжает хэжае(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыхэжаетэкъэ ухэжаетэкъэ хэжаетэкъэ дыхэжаетэкъэ фыхэжаетэкъэ хэжае(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеен ухэжеен хэжеен дыхэжеен фыхэжеен хэжеен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэжеенкъэ ухэжеенкъэ хэжеенкъэ дыхэжеенкъэ фыхэжеенкъэ хэжеен(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеену ухэжеену хэжеену дыхэжеену фыхэжеену хэжеену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэжеенукъэ ухэжеенукъэ хэжеенукъэ дыхэжеенукъэ фыхэжеенукъэ хэжеену(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжаемэ ухэжаемэ хэжаемэ дыхэжаемэ фыхэжаемэ хэжае(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжаемэ ухэмыжаемэ хэмыжаемэ дыхэмыжаемэ фыхэмыжаемэ хэмыжае(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэжеямэ ухэжеямэ хэжеямэ дыхэжеямэ фыхэжеямэ хэжея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеямэ ухэмыжеямэ хэмыжеямэ дыхэмыжеямэ фыхэмыжеямэ мыжея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэжеегъамэ ухэжеегъамэ хэжеегъамэ дыхэжеегъамэ фыхэжеегъамэ хэжеегъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеегъамэ ухэмыжеегъамэ хэмыжеегъамэ дыхэмыжеегъамэ фыхэмыжеегъамэ хэмыжеегъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеенмэ ухэжеенмэ хэжеенмэ дыхэжеенмэ фыхэжеенмэ хэжеен(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеенмэ ухэмыжеенмэ хэмыжеенмэ дыхэмыжеенмэ фыхэмыжеенмэ хэмыжеен(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеенумэ ухэжеенумэ хэжеенумэ дыхэжеенумэ фыхэжеенумэ хэжеену(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеенумэ ухэмыжеенумэ хэмыжеенумэ дыхэмыжеенумэ фыхэмыжеенумэ хэмыжеену(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжаетэмэ ухэжаетэмэ хэжаетэмэ дыхэжаетэмэ фыхэжаетэмэ хэжае(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжаетэмэ ухэмыжаетэмэ хэмыжаетэмэ дыхэмыжаетэмэ фыхэмыжаетэмэ хэмыжае(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэжеятэмэ ухэжеятэмэ хэжеятэмэ дыхэжеятэмэ фыхэжеятэмэ хэжея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеятэмэ ухэмыжеятэмэ хэмыжеятэмэ дыхэмыжеятэмэ фыхэмыжеятэмэ хэмыжея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэжеегъатэмэ ухэжеегъатэмэ хэжеегъатэмэ дыхэжеегъатэмэ фыхэжеегъатэмэ хэжеегъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеегъатэмэ ухэмыжеегъатэмэ хэмыжеегъатэмэ дыхэмыжеегъатэмэ фыхэмыжеегъатэмэ хэмыжеегъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеентэмэ ухэжеентэмэ хэжеентэмэ дыхэжеентэмэ фыхэжеентэмэ хэжеен(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеентэмэ ухэмыжеентэмэ хэмыжеентэмэ дыхэмыжеентэмэ фыхэмыжеентэмэ хэмыжеен(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеенутэмэ ухэжеенутэмэ хэжеенутэмэ дыхэжеенутэмэ фыхэжеенутэмэ хэжеену(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеенутэмэ ухэмыжеенутэмэ хэмыжеенутэмэ дыхэмыжеенутэмэ фыхэмыжеенутэмэ хэмыжеену(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеент ухэжеент хэжеент дыхэжеент фыхэжеент хэжеен(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэжеентэкъым ухэжеентэкъым хэжеентэкъым дыхэжеентэкъым фыхэжеентэкъым хэжеен(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеенут ухэжеенут хэжеенут дыхэжеенут фыхэжеенут хэжеену(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэжеенутэкъым ухэжеенутэкъым хэжеенутэкъым дыхэжеенутэкъым фыхэжеенутэкъым хэжеену(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжаеми ухэжаеми хэжаеми дыхэжаеми фыхэжаеми хэжае(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжаеми ухэмыжаеми хэмыжаеми дыхэмыжаеми фыхэмыжаеми хэмыжае(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэжеями ухэжеями хэжеями дыхэжеями фыхэжеями хэжея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеями ухэмыжеями хэмыжеями дыхэмыжеями фыхэмыжеями хэмыжея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэжеегъами ухэжеегъами хэжеегъами дыхэжеегъами фыхэжеегъами хэжеегъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеегъами ухэмыжеегъами хэмыжеегъами дыхэмыжеегъами фыхэмыжеегъами хэмыжеегъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеенми ухэжеенми хэжеенми дыхэжеенми фыхэжеенми хэжеен(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеенми ухэмыжеенми хэмыжеенми дыхэмыжеенми фыхэмыжеенми хэмыжеен(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеенуми ухэжеенуми хэжеенуми дыхэжеенуми фыхэжеенуми хэжеену(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеенуми ухэмыжеенуми хэмыжеенуми дыхэмыжеенуми фыхэмыжеенуми хэмыжеену(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжаетэми ухэжаетэми хэжаетэми дыхэжаетэми фыхэжаетэми хэжае(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжаетэми ухэмыжаетэми хэмыжаетэми дыхэмыжаетэми фыхэмыжаетэми хэмыжае(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыхэжеятэми ухэжеятэми хэжеятэми дыхэжеятэми фыхэжеятэми хэжея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеятэми ухэмыжеятэми хэмыжеятэми дыхэмыжеятэми фыхэмыжеятэми хэмыжея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыхэжеегъатэми ухэжеегъатэми хэжеегъатэми дыхэжеегъатэми фыхэжеегъатэми хэжеегъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеегъатэми ухэмыжеегъатэми хэмыжеегъатэми дыхэмыжеегъатэми фыхэмыжеегъатэми хэмыжеегъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеентэми ухэжеентэми хэжеентэми дыхэжеентэми фыхэжеентэми хэжеен(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеентэми ухэмыжеентэми хэмыжеентэми дыхэмыжеентэми фыхэмыжеентэми хэмыжеен(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыхэжеенутэми ухэжеенутэми хэжеенутэми дыхэжеенутэми фыхэжеенутэми хэжеену(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеенутэми ухэмыжеенутэми хэмыжеенутэми дыхэмыжеенутэми фыхэмыжеенутэми хэмыжеену(хэ)тэми
гъэщӀэгъжееныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэжеяи ухэжеяи хэжеяи дыхэжеяи фыхэжеяи хэжеяи
щымыӀэныгъэ: сыхэжеякъыми ухэжеякъыми хэжеякъыми дыхэжеякъыми фыхэжеякъыми хэжеякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыхэжеящэрэт ухэжеящэрэт хэжеящэрэт дыхэжеящэрэт фыхэжеящэрэт хэжеящэрэт
щымыӀэныгъэ: сыхэмыжеящэрэт ухэмыжеящэрэт хэмыжеящэрэт дыхэмыжеящэрэт фыхэмыжеящэрэт хэмыжеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэжеягъэнщ ухэжеягъэнщ хэжеягъэнщ дыхэжеягъэнщ фыхэжеягъэнщ хэжеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэжеягъэнкъым ухэжеягъэнкъым хэжеягъэнкъым дыхэжеягъэнкъым фыхэжеягъэнкъым хэжеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэжеягъэнт ухэжеягъэнт хэжеягъэнт дыхэжеягъэнт фыхэжеягъэнт хэжеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэжеягъэнтэкъым ухэжеягъэнтэкъым хэжеягъэнтэкъым дыхэжеягъэнтэкъым фыхэжеягъэнтэкъым хэжеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэжеягъэн ухэжеягъэн хэжеягъэн дыхэжеягъэн фыхэжеягъэн хэжеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэжеягъэнкъэ ухэжеягъэнкъэ хэжеягъэнкъэ дыхэжеягъэнкъэ фыхэжеягъэнкъэ хэжеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэжеягъэнт ухэжеягъэнт хэжеягъэнт дыхэжеягъэнт фыхэжеягъэнт хэжеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэжеягъэнтэкъэ ухэжеягъэнтэкъэ хэжеягъэнтэкъэ дыхэжеягъэнтэкъэ фыхэжеягъэнтэкъэ хэжеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэжеягъэнущ ухэжеягъэнущ хэжеягъэнущ дыхэжеягъэнущ фыхэжеягъэнущ хэжеягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэжеягъэнукъым ухэжеягъэнукъым хэжеягъэнукъым дыхэжеягъэнукъым фыхэжеягъэнукъым хэжеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыхэжеягъэнут ухэжеягъэнут хэжеягъэнут дыхэжеягъэнут фыхэжеягъэнут хэжеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыхэжеягъэнутэкъым ухэжеягъэнутэкъым хэжеягъэнутэкъым дыхэжеягъэнутэкъым фыхэжеягъэнутэкъым хэжеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэжеягъэну ухэжеягъэну хэжеягъэну дыхэжеягъэну фыхэжеягъэну хэжеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэжеягъэнукъэ ухэжеягъэнукъэ хэжеягъэнукъэ дыхэжеягъэнукъэ фыхэжеягъэнукъэ хэжеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыхэжеягъэнут ухэжеягъэнут хэжеягъэнут дыхэжеягъэнут фыхэжеягъэнут хэжеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыхэжеягъэнутэкъэ ухэжеягъэнутэкъэ хэжеягъэнутэкъэ дыхэжеягъэнутэкъэ фыхэжеягъэнутэкъэ хэжеягъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыхэжае ухэжае хэжае дыхэжае фыхэжае хэжае(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыжае ухэмыжае хэмыжае дыхэмыжае фыхэмыжае хэмыжае(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэжея ухэжея хэжея дыхэжея фыхэжея хэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыжея ухэмыжея хэмыжея дыхэмыжея фыхэмыжея хэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэжеегъа ухэжеегъа хэжеегъа дыхэжеегъа фыхэжеегъа хэжеегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыжеегъа ухэмыжеегъа хэмыжеегъа дыхэмыжеегъа фыхэмыжеегъа хэмыжеегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыхэжеен ухэжеен хэжеен дыхэжеен фыхэжеен хэжеен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыжеен ухэмыжеен хэмыжеен дыхэмыжеен фыхэмыжеен хэмыжеен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыхэжеену ухэжеену хэжеену дыхэжеену фыхэжеену хэжеену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыжеену ухэмыжеену хэмыжеену дыхэмыжеену фыхэмыжеену хэмыжеену(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэжае узэрыхэжае зэрыхэжае дызэрыхэжае фызэрыхэжае зэрыхэжае(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыжае узэрыхэмыжае зэрыхэмыжае дызэрыхэмыжае фызэрыхэмыжае зэрыхэмыжае(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэжея узэрыхэжея зэрыхэжея дызэрыхэжея фызэрыхэжея зэрыхэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыжея узэрыхэмыжея зэрыхэмыжея дызэрыхэмыжея фызэрыхэмыжея зэрыхэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэжеегъа узэрыхэжеегъа зэрыхэжеегъа дызэрыхэжеегъа фызэрыхэжеегъа зэрыхэжеегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыжеегъа узэрыхэмыжеегъа зэрыхэмыжеегъа дызэрыхэмыжеегъа фызэрыхэмыжеегъа зэрыхэмыжеегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэжеен узэрыхэжеен зэрыхэжеен дызэрыхэжеен фызэрыхэжеен зэрыхэжеен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыжеен узэрыхэмыжеен зэрыхэмыжеен дызэрыхэмыжеен фызэрыхэмыжеен зэрыхэмыжеен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыхэжеену узэрыхэжеену зэрыхэжеену дызэрыхэжеену фызэрыхэжеену зэрыхэжеену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыхэмыжеену узэрыхэмыжеену зэрыхэмыжеену дызэрыхэмыжеену фызэрыхэмыжеену зэрыхэмыжеену(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэжае ущыхэжае щыхэжае дыщыхэжае фыщыхэжае щыхэжае(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыжае ущыхэмыжае щыхэмыжае дыщыхэмыжае фыщыхэмыжае щыхэмыжае(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэжея ущыхэжея щыхэжея дыщыхэжея фыщыхэжея щыхэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыжея ущыхэмыжея щыхэмыжея дыщыхэмыжея фыщыхэмыжея щыхэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэжеегъа ущыхэжеегъа щыхэжеегъа дыщыхэжеегъа фыщыхэжеегъа щыхэжеегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыжеегъа ущыхэмыжеегъа щыхэмыжеегъа дыщыхэмыжеегъа фыщыхэмыжеегъа щыхэмыжеегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэжеен ущыхэжеен щыхэжеен дыщыхэжеен фыщыхэжеен щыхэжеен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыжеен ущыхэмыжеен щыхэмыжеен дыщыхэмыжеен фыщыхэмыжеен щыхэмыжеен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыхэжеену ущыхэжеену щыхэжеену дыщыхэжеену фыщыхэжеену щыхэжеену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыхэмыжеену ущыхэмыжеену щыхэмыжеену дыщыхэмыжеену фыщыхэмыжеену щыхэмыжеену(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэжае уздыхэжае здыхэжае дыздыхэжае фыздыхэжае здыхэжае(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыжае уздыхэмыжае здыхэмыжае дыздыхэмыжае фыздыхэмыжае здыхэмыжае(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэжея уздыхэжея здыхэжея дыздыхэжея фыздыхэжея здыхэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыжея уздыхэмыжея здыхэмыжея дыздыхэмыжея фыздыхэмыжея здыхэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэжеегъа уздыхэжеегъа здыхэжеегъа дыздыхэжеегъа фыздыхэжеегъа здыхэжеегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыжеегъа уздыхэмыжеегъа здыхэмыжеегъа дыздыхэмыжеегъа фыздыхэмыжеегъа здыхэмыжеегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэжеен уздыхэжеен здыхэжеен дыздыхэжеен фыздыхэжеен здыхэжеен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыжеен уздыхэмыжеен здыхэмыжеен дыздыхэмыжеен фыздыхэмыжеен здыхэмыжеен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздыхэжеену уздыхэжеену здыхэжеену дыздыхэжеену фыздыхэжеену здыхэжеену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздыхэмыжеену уздыхэмыжеену здыхэмыжеену дыздыхэмыжеену фыздыхэмыжеену здыхэмыжеену(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэжае ущӀыхэжае щӀыхэжае дыщӀыхэжае фыщӀыхэжае щӀыхэжае(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыжае ущӀыхэмыжае щӀыхэмыжае дыщӀыхэмыжае фыщӀыхэмыжае щӀыхэмыжае(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэжея ущӀыхэжея щӀыхэжея дыщӀыхэжея фыщӀыхэжея щӀыхэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыжея ущӀыхэмыжея щӀыхэмыжея дыщӀыхэмыжея фыщӀыхэмыжея щӀыхэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэжеегъа ущӀыхэжеегъа щӀыхэжеегъа дыщӀыхэжеегъа фыщӀыхэжеегъа щӀыхэжеегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыжеегъа ущӀыхэмыжеегъа щӀыхэмыжеегъа дыщӀыхэмыжеегъа фыщӀыхэмыжеегъа щӀыхэмыжеегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэжеен ущӀыхэжеен щӀыхэжеен дыщӀыхэжеен фыщӀыхэжеен щӀыхэжеен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыжеен ущӀыхэмыжеен щӀыхэмыжеен дыщӀыхэмыжеен фыщӀыхэмыжеен щӀыхэмыжеен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыхэжеену ущӀыхэжеену щӀыхэжеену дыщӀыхэжеену фыщӀыхэжеену щӀыхэжеену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыхэмыжеену ущӀыхэмыжеену щӀыхэмыжеену дыщӀыхэмыжеену фыщӀыхэмыжеену щӀыхэмыжеену(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыхэжаеу ухэжаеу хэжаеу дыхэжаеу фыхэжаеу хэжае(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыжаеу ухэмыжаеу хэмыжаеу дыхэмыжаеу фыхэмыжаеу хэмыжае(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыхэжеяуэ ухэжеяуэ хэжеяуэ дыхэжеяуэ фыхэжеяуэ хэжеяуэ / хэжея(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыхэмыжеяуэ ухэмыжеяуэ хэмыжеяуэ дыхэмыжеяуэ фыхэмыжеяуэ хэмыжеяуэ(хэ) / хэмыжея(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыхэжаеурэ ухэжаеурэ хэжаеурэ дыхэжаеурэ фыхэжаеурэ хэжае(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сыхэмыжаеурэ ухэмыжаеурэ хэмыжаеурэ дыхэмыжаеурэ фыхэмыжаеурэ хэмыжае(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ

сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыпхожае сыхожае -- сыфхожае сахожае
уэ усхожае -- ухожае утхожае -- уахожае
ар схожае пхожае хожае тхожае фхожае яхожае
дэ -- дыпхожае дыхожае -- дыфхожае дахожае
фэ фысхожае -- фыхожае фытхожае -- фахожае
ахэр схожае(хэ) пхожае(хэ) хожае(хэ) тхожае(хэ) фхожае(хэ) яхожае(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [жа]е [жа]ер -- [жа]ехэр
Эргативнэ: [жа]е [жа]ем -- [жа]ехэм
Послеложнэ: [жа]екӀэ [жа]емкӀэ [жа]ехэкӀэ [жа]ехэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [жа]еуэ [жа]ерауэ [жа]ехэу [жа]ехэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [же]я [же]яр -- [же]яхэр
Эргативнэ: [же]я [же]ям -- [же]яхэм
Послеложнэ: [же]якӀэ [же]ямкӀэ [же]яхэкӀэ [же]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [же]яуэ [же]ярауэ [же]яхэу [же]яхэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [же]ен [же]еныр -- [же]енхэр
Эргативнэ: [же]ен [же]еным -- [же]енхэм
Послеложнэ: [же]енкӀэ [же]енымкӀэ [же]енхэкӀэ [же]енхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [же]ену [же]енырауэ [же]енхэу [же]енхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [же]ену [же]енур -- [же]енухэр
Эргативнэ: [же]ену [же]енум -- [же]енухэм
Послеложнэ: [же]енукӀэ [же]енумкӀэ [же]енухэкӀэ [же]енухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [же]енууэ [же]енурауэ [же]енухэу [же]енухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. ПӀалъэ гуэрым фӀэкӀыу жеин; куэдрэ жеин.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Пщэдджыжьк/э хэжеен.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • хэжеен: sleep longer than usual
  • ПщэдджыжькӀэ хэжеен: sleep longer than usual in the morning.
УРЫСЫБЗЭ
  • хэжеен: проспать дольше чем обычно
  • Пщэдджыжьк/э хэжеен: утром поспать дольше чем обычно.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/хэжеен&oldid=5777413"