АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
Глагол лъэӏэс "хэджэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хэджэн
щымыӀэныгъэ:
хэмыджэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
хэзджэн
хэбджэн
хиджэн
хэдджэн
хэвджэн
хаджэн
щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэн
хыумыджэн
химыджэн
хэдмыджэн
хэвмыджэн
хамыджэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хэджэ!
хэвджэ!
щымыӀэныгъэ:
хыумыджэ!
хэвмыджэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыхреджэ
ухреджэ
хреджэ
дыхреджэ
фыхреджэ
хреджэ
щымыӀэныгъэ:
сыхремыджэ
ухремыджэ
хремыджэ
дыхремыджэ
фыхремыджэ
хремыджэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хызоджэ(р)
хыбоджэ(р)
хеджэ(р)
хыдоджэ(р)
хыводжэ(р)
хаджэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзджэркъым
хэбджэркъым
хиджэркъым
хэдджэркъым
хэвджэркъым
хаджэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
хэзджэрт
хэбджэрт
хиджэрт
хэдджэрт
хэвджэрт
хаджэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзджэртэкъым
хэбджэртэкъым
хиджэртэкъым
хэдджэртэкъым
хэвджэртэкъым
хаджэртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хэзджащ
хэбджащ
хиджащ
хэдджащ
хэвджащ
хаджащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзджакъым
хэбджакъым
хиджакъым
хэдджакъым
хэвджакъым
хаджакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
хэзджат
хэбджат
хиджат
хэдджат
хэвджат
хаджат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзджатэкъым
хэбджатэкъым
хиджатэкъым
хэдджатэкъым
хэвджатэкъым
хаджатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэгъащ
хэбджэгъащ
хиджэгъащ
хэдджэгъащ
хэвджэгъащ
хаджэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзджэгъакъым
хэбджэгъакъым
хиджэгъакъым
хэдджэгъакъым
хэвджэгъакъым
хаджэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэгъат
хэбджэгъат
хиджэгъат
хэдджэгъат
хэвджэгъат
хаджэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзджэгъатэкъым
хэбджэгъатэкъым
хиджэгъатэкъым
хэдджэгъатэкъым
хэвджэгъатэкъым
хаджэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
хэзджэщ
хэбджэщ
хиджэщ
хэдджэщ
хэвджэщ
хаджэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
хэзджэкъым
хэбджэкъым
хиджэкъым
хэдджэкъым
хэвджэкъым
хаджэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
хэзджэт
хэбджэт
хиджэт
хэдджэт
хэвджэт
хаджэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
хэзджэтэкъым
хэбджэтэкъым
хиджэтэкъым
хэдджэтэкъым
хэвджэтэкъым
хаджэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэнщ
хэбджэнщ
хиджэнщ
хэдджэнщ
хэвджэнщ
хаджэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзджэнкъым
хэбджэнкъым
хиджэнкъым
хэдджэнкъым
хэвджэнкъым
хаджэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэнущ
хэбджэнущ
хиджэнущ
хэдджэнущ
хэвджэнущ
хаджэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзджэнукъым
хэбджэнукъым
хиджэнукъым
хэдджэнукъым
хэвджэнукъым
хаджэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэрэ
хэбджэрэ
хиджэрэ
хэдджэрэ
хэвджэрэ
хаджэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзджэркъэ
хэбджэркъэ
хиджэркъэ
хэдджэркъэ
хэвджэркъэ
хаджэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
хэзджэрт
хэбджэрт
хиджэрт
хэдджэрт
хэвджэрт
хаджэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзджэртэкъэ
хэбджэртэкъэ
хиджэртэкъэ
хэдджэртэкъэ
хэвджэртэкъэ
хаджэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хэзджа
хэбджа
хиджа
хэдджа
хэвджа
хаджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзджакъэ
хэбджакъэ
хиджакъэ
хэдджакъэ
хэвджакъэ
хаджакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
хэзджат
хэбджат
хиджат
хэдджат
хэвджат
хаджат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзджатэкъэ
хэбджатэкъэ
хиджатэкъэ
хэдджатэкъэ
хэвджатэкъэ
хаджатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэгъа
хэбджэгъа
хиджэгъа
хэдджэгъа
хэвджэгъа
хаджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
хэзджэгъакъэ
хэбджэгъакъэ
хиджэгъакъэ
хэдджэгъакъэ
хэвджэгъакъэ
хаджэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэгъат
хэбджэгъат
хиджэгъат
хэдджэгъат
хэвджэгъат
хаджэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзджэгъатэкъэ
хэбджэгъатэкъэ
хиджэгъатэкъэ
хэдджэгъатэкъэ
хэвджэгъатэкъэ
хаджэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
хэзджэ
хэбджэ
хиджэ
хэдджэ
хэвджэ
хаджэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
хэзджэкъэ
хэбджэкъэ
хиджэкъэ
хэдджэкъэ
хэвджэкъэ
хаджэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
хэзджэт
хэбджэт
хиджэт
хэдджэт
хэвджэт
хаджэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
хэзджэтэкъэ
хэбджэтэкъэ
хиджэтэкъэ
хэдджэтэкъэ
хэвджэтэкъэ
хаджэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэн
хэбджэн
хиджэн
хэдджэн
хэвджэн
хаджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзджэнкъэ
хэбджэнкъэ
хиджэнкъэ
хэдджэнкъэ
хэвджэнкъэ
хаджэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэну
хэбджэну
хиджэну
хэдджэну
хэвджэну
хаджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзджэнукъэ
хэбджэнукъэ
хиджэнукъэ
хэдджэнукъэ
хэвджэнукъэ
хаджэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэмэ
хэбджэмэ
хиджэмэ
хэдджэмэ
хэвджэмэ
хаджэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэмэ
хыумыджэмэ
химыджэмэ
хэдмыджэмэ
хэвмыджэмэ
хамыджэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хэзджамэ
хэбджамэ
хиджамэ
хэдджамэ
хэвджамэ
хаджамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджамэ
хыумыджамэ
химыджамэ
хэдмыджамэ
хэвмыджамэ
хамыджамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
хэзджэгъамэ
хэбджэгъамэ
хиджэгъамэ
хэдджэгъамэ
хэвджэгъамэ
хаджэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэгъамэ
хыумыджэгъамэ
химыджэгъамэ
хэдмыджэгъамэ
хэвмыджэгъамэ
хамыджэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэнмэ
хэбджэнмэ
хиджэнмэ
хэдджэнмэ
хэвджэнмэ
хаджэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэнмэ
хыумыджэнмэ
химыджэнмэ
хэдмыджэнмэ
хэвмыджэнмэ
хамыджэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэнумэ
хэбджэнумэ
хиджэнумэ
хэдджэнумэ
хэвджэнумэ
хаджэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэнумэ
хыумыджэнумэ
химыджэнумэ
хэдмыджэнумэ
хэвмыджэнумэ
хамыджэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэтэмэ
хэбджэтэмэ
хиджэтэмэ
хэдджэтэмэ
хэвджэтэмэ
хаджэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэтэмэ
хыумыджэтэмэ
химыджэтэмэ
хэдмыджэтэмэ
хэвмыджэтэмэ
хамыджэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хэзджатэмэ
хэбджатэмэ
хиджатэмэ
хэдджатэмэ
хэвджатэмэ
хаджатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджатэмэ
хыумыджатэмэ
химыджатэмэ
хэдмыджатэмэ
хэвмыджатэмэ
хамыджатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
хэзджэгъатэмэ
хэбджэгъатэмэ
хиджэгъатэмэ
хэдджэгъатэмэ
хэвджэгъатэмэ
хаджэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэгъатэмэ
хыумыджэгъатэмэ
химыджэгъатэмэ
хэдмыджэгъатэмэ
хэвмыджэгъатэмэ
хамыджэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэнтэмэ
хэбджэнтэмэ
хиджэнтэмэ
хэдджэнтэмэ
хэвджэнтэмэ
хаджэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэнтэмэ
хыумыджэнтэмэ
химыджэнтэмэ
хэдмыджэнтэмэ
хэвмыджэнтэмэ
хамыджэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэнутэмэ
хэбджэнутэмэ
хиджэнутэмэ
хэдджэнутэмэ
хэвджэнутэмэ
хаджэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэнутэмэ
хыумыджэнутэмэ
химыджэнутэмэ
хэдмыджэнутэмэ
хэвмыджэнутэмэ
хамыджэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэнт
хэбджэнт
хиджэнт
хэдджэнт
хэвджэнт
хаджэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзджэнтэкъым
хэбджэнтэкъым
хиджэнтэкъым
хэдджэнтэкъым
хэвджэнтэкъым
хаджэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэнут
хэбджэнут
хиджэнут
хэдджэнут
хэвджэнут
хаджэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзджэнутэкъым
хэбджэнутэкъым
хиджэнутэкъым
хэдджэнутэкъым
хэвджэнутэкъым
хаджэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэми
хэбджэми
хиджэми
хэдджэми
хэвджэми
хаджэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэми
хыумыджэми
химыджэми
хэдмыджэми
хэвмыджэми
хамыджэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хэзджами
хэбджами
хиджами
хэдджами
хэвджами
хаджами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджами
хыумыджами
химыджами
хэдмыджами
хэвмыджами
хамыджами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
хэзджэгъами
хэбджэгъами
хиджэгъами
хэдджэгъами
хэвджэгъами
хаджэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэгъами
хыумыджэгъами
химыджэгъами
хэдмыджэгъами
хэвмыджэгъами
хамыджэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэнми
хэбджэнми
хиджэнми
хэдджэнми
хэвджэнми
хаджэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэнми
хыумыджэнми
химыджэнми
хэдмыджэнми
хэвмыджэнми
хамыджэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэнуми
хэбджэнуми
хиджэнуми
хэдджэнуми
хэвджэнуми
хаджэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэнуми
хыумыджэнуми
химыджэнуми
хэдмыджэнуми
хэвмыджэнуми
хамыджэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэтэми
хэбджэтэми
хиджэтэми
хэдджэтэми
хэвджэтэми
хаджэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэтэми
хыумыджэтэми
химыджэтэми
хэдмыджэтэми
хэвмыджэтэми
хамыджэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хэзджатэми
хэбджатэми
хиджатэми
хэдджатэми
хэвджатэми
хаджатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджатэми
хыумыджатэми
химыджатэми
хэдмыджатэми
хэвмыджатэми
хамыджатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
хэзджэгъатэми
хэбджэгъатэми
хиджэгъатэми
хэдджэгъатэми
хэвджэгъатэми
хаджэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэгъатэми
хыумыджэгъатэми
химыджэгъатэми
хэдмыджэгъатэми
хэвмыджэгъатэми
хамыджэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэнтэми
хэбджэнтэми
хиджэнтэми
хэдджэнтэми
хэвджэнтэми
хаджэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэнтэми
хыумыджэнтэми
химыджэнтэми
хэдмыджэнтэми
хэвмыджэнтэми
хамыджэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хэзджэнутэми
хэбджэнутэми
хиджэнутэми
хэдджэнутэми
хэвджэнутэми
хаджэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хэзмыджэнутэми
хыумыджэнутэми
химыджэнутэми
хэдмыджэнутэми
хэвмыджэнутэми
хамыджэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
хэзджаи
хэбджаи
хиджаи
хэдджаи
хэвджаи
хаджаи
щымыӀэныгъэ:
хэзджакъыми
хэбджакъыми
хиджакъыми
хэдджакъыми
хэвджакъыми
хаджакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
хэзджащэрэт
хэбджащэрэт
хиджащэрэт
хэдджащэрэт
хэвджащэрэт
хаджащэрэт
щымыӀэныгъэ:
хэзмыджащэрэт
хыумыджащэрэт
химыджащэрэт
хэдмыджащэрэт
хэвмыджащэрэт
хамыджащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
хэзджагъэнщ
хэбджагъэнщ
хиджагъэнщ
хэдджагъэнщ
хэвджагъэнщ
хаджагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
хэзджагъэнкъым
хэбджагъэнкъым
хиджагъэнкъым
хэдджагъэнкъым
хэвджагъэнкъым
хаджагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
хэзджагъэнт
хэбджагъэнт
хиджагъэнт
хэдджагъэнт
хэвджагъэнт
хаджагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
хэзджагъэнтэкъым
хэбджагъэнтэкъым
хиджагъэнтэкъым
хэдджагъэнтэкъым
хэвджагъэнтэкъым
хаджагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
хэзджагъэн
хэбджагъэн
хиджагъэн
хэдджагъэн
хэвджагъэн
хаджагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
хэзджагъэнкъэ
хэбджагъэнкъэ
хиджагъэнкъэ
хэдджагъэнкъэ
хэвджагъэнкъэ
хаджагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
хэзджагъэнт
хэбджагъэнт
хиджагъэнт
хэдджагъэнт
хэвджагъэнт
хаджагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
хэзджагъэнтэкъэ
хэбджагъэнтэкъэ
хиджагъэнтэкъэ
хэдджагъэнтэкъэ
хэвджагъэнтэкъэ
хаджагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
хэзджагъэнущ
хэбджагъэнущ
хиджагъэнущ
хэдджагъэнущ
хэвджагъэнущ
хаджагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
хэзджагъэнукъым
хэбджагъэнукъым
хиджагъэнукъым
хэдджагъэнукъым
хэвджагъэнукъым
хаджагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
хэзджагъэнут
хэбджагъэнут
хиджагъэнут
хэдджагъэнут
хэвджагъэнут
хаджагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
хэзджагъэнутэкъым
хэбджагъэнутэкъым
хиджагъэнутэкъым
хэдджагъэнутэкъым
хэвджагъэнутэкъым
хаджагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
хэзджагъэну
хэбджагъэну
хиджагъэну
хэдджагъэну
хэвджагъэну
хаджагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
хэзджагъэнукъэ
хэбджагъэнукъэ
хиджагъэнукъэ
хэдджагъэнукъэ
хэвджагъэнукъэ
хаджагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
хэзджагъэнут
хэбджагъэнут
хиджагъэнут
хэдджагъэнут
хэвджагъэнут
хаджагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
хэзджагъэнутэкъэ
хэбджагъэнутэкъэ
хиджагъэнутэкъэ
хэдджагъэнутэкъэ
хэвджагъэнутэкъэ
хаджагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
хэзыджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
хэзымыджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хэзыджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хэзымыджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хэзыджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хэзымыджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хэзыджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хэзымыджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хэзыджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хэзымыджэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
хэзджэ
хэбджэ
хиджэ
хэдджэ
хэвджэ
хаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
хэзмыджэ
хыумыджэ
химыджэ
хэдмыджэ
хэвмыджэ
хамыджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хэзджа
хэбджа
хиджа
хэдджа
хэвджа
хаджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хэзмыджа
хыумыджа
химыджа
хэдмыджа
хэвмыджа
хамыджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хэзджэгъа
хэбджэгъа
хиджэгъа
хэдджэгъа
хэвджэгъа
хаджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хэзмыджэгъа
хыумыджэгъа
химыджэгъа
хэдмыджэгъа
хэвмыджэгъа
хамыджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хэзджэн
хэбджэн
хиджэн
хэдджэн
хэвджэн
хаджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хэзмыджэн
хыумыджэн
химыджэн
хэдмыджэн
хэвмыджэн
хамыджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хэзджэну
хэбджэну
хиджэну
хэдджэну
хэвджэну
хаджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хэзмыджэну
хыумыджэну
химыджэну
хэдмыджэну
хэвмыджэну
хамыджэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
хэджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
хэмыджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хэмыджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хэмыджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хэмыджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хэджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хэмыджэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхэзджэ
зэрыхэбджэ
зэрыхиджэ
зэрыхэдджэ
зэрыхэвджэ
зэрыхаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхэзмыджэ
зэрыхыумыджэ
зэрыхимыджэ
зэрыхэдмыджэ
зэрыхэвмыджэ
зэрыхамыджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхэзджа
зэрыхэбджа
зэрыхиджа
зэрыхэдджа
зэрыхэвджа
зэрыхаджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхэзмыджа
зэрыхыумыджа
зэрыхимыджа
зэрыхэдмыджа
зэрыхэвмыджа
зэрыхамыджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхэзджэгъа
зэрыхэбджэгъа
зэрыхиджэгъа
зэрыхэдджэгъа
зэрыхэвджэгъа
зэрыхаджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхэзмыджэгъа
зэрыхыумыджэгъа
зэрыхимыджэгъа
зэрыхэдмыджэгъа
зэрыхэвмыджэгъа
зэрыхамыджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхэзджэн
зэрыхэбджэн
зэрыхиджэн
зэрыхэдджэн
зэрыхэвджэн
зэрыхаджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхэзмыджэн
зэрыхыумыджэн
зэрыхимыджэн
зэрыхэдмыджэн
зэрыхэвмыджэн
зэрыхамыджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхэзджэну
зэрыхэбджэну
зэрыхиджэну
зэрыхэдджэну
зэрыхэвджэну
зэрыхаджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхэзмыджэну
зэрыхыумыджэну
зэрыхимыджэну
зэрыхэдмыджэну
зэрыхэвмыджэну
зэрыхамыджэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыхэзджэ
щыхэбджэ
щыхиджэ
щыхэдджэ
щыхэвджэ
щыхаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыхэзмыджэ
щыхыумыджэ
щыхимыджэ
щыхэдмыджэ
щыхэвмыджэ
щыхамыджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыхэзджа
щыхэбджа
щыхиджа
щыхэдджа
щыхэвджа
щыхаджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыхэзмыджа
щыхыумыджа
щыхимыджа
щыхэдмыджа
щыхэвмыджа
щыхамыджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыхэзджэгъа
щыхэбджэгъа
щыхиджэгъа
щыхэдджэгъа
щыхэвджэгъа
щыхаджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыхэзмыджэгъа
щыхыумыджэгъа
щыхимыджэгъа
щыхэдмыджэгъа
щыхэвмыджэгъа
щыхамыджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыхэзджэн
щыхэбджэн
щыхиджэн
щыхэдджэн
щыхэвджэн
щыхаджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыхэзмыджэн
щыхыумыджэн
щыхимыджэн
щыхэдмыджэн
щыхэвмыджэн
щыхамыджэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыхэзджэну
щыхэбджэну
щыхиджэну
щыхэдджэну
щыхэвджэну
щыхаджэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыхэзмыджэну
щыхыумыджэну
щыхимыджэну
щыхэдмыджэну
щыхэвмыджэну
щыхамыджэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здыхэзджэ
здыхэбджэ
здыхиджэ
здыхэдджэ
здыхэвджэ
здыхаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здыхэзмыджэ
здыхыумыджэ
здыхимыджэ
здыхэдмыджэ
здыхэвмыджэ
здыхамыджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыхэзджа
здыхэбджа
здыхиджа
здыхэдджа
здыхэвджа
здыхаджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыхэзмыджа
здыхыумыджа
здыхимыджа
здыхэдмыджа
здыхэвмыджа
здыхамыджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыхэзджэгъа
здыхэбджэгъа
здыхиджэгъа
здыхэдджэгъа
здыхэвджэгъа
здыхаджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыхэзмыджэгъа
здыхыумыджэгъа
здыхимыджэгъа
здыхэдмыджэгъа
здыхэвмыджэгъа
здыхамыджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыхэзджэн
здыхэбджэн
здыхиджэн
здыхэдджэн
здыхэвджэн
здыхаджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыхэзмыджэн
здыхыумыджэн
здыхимыджэн
здыхэдмыджэн
здыхэвмыджэн
здыхамыджэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыхэзджэну
здыхэбджэну
здыхиджэну
здыхэдджэну
здыхэвджэну
здыхаджэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыхэзмыджэну
здыхыумыджэну
здыхимыджэну
здыхэдмыджэну
здыхэвмыджэну
здыхамыджэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхэзджэ
щӀыхэбджэ
щӀыхиджэ
щӀыхэдджэ
щӀыхэвджэ
щӀыхаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхэзмыджэ
щӀыхыумыджэ
щӀыхимыджэ
щӀыхэдмыджэ
щӀыхэвмыджэ
щӀыхамыджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхэзджа
щӀыхэбджа
щӀыхиджа
щӀыхэдджа
щӀыхэвджа
щӀыхаджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхэзмыджа
щӀыхыумыджа
щӀыхимыджа
щӀыхэдмыджа
щӀыхэвмыджа
щӀыхамыджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхэзджэгъа
щӀыхэбджэгъа
щӀыхиджэгъа
щӀыхэдджэгъа
щӀыххэвджэгъа
щӀыхаджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхэзмыджэгъа
щӀыхыумыджэгъа
щӀыхимыджэгъа
щӀыхэдмыджэгъа
щӀыхэвмыджэгъа
щӀыхамыджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхэзджэн
щӀыхэбджэн
щӀыхиджэн
щӀыхэдджэн
щӀыхэвджэн
щӀыхаджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхэзмыджэн
щӀыхыумыджэн
щӀыхимыджэн
щӀыхэдмыджэн
щӀыхэвмыджэн
щӀыхамыджэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхэзджэну
щӀыхэбджэну
щӀыхиджэну
щӀыхэдджэну
щӀыхэвджэну
щӀыхаджэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхэзмыджэну
щӀыхыумыджэну
щӀыхимыджэну
щӀыхэдмыджэну
щӀыхэвмыджэну
щӀыхамыджэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
хэзджэу
хэбджэу
хиджэу
хэдджэу
хэвджэу
хаджэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
хэзмыджэу
хыумыджэу
химыджэу
хэдмыджэу
хэвмыджэу
хамыджэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хэзджауэ
хэбджауэ
хиджауэ
хэдджауэ
хэвджауэ
хаджауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хэзмыджауэ
хыумыджауэ
химыджауэ
хэдмыджауэ
хэвмыджауэ
хамыджауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
хэзджэурэ
хэбджэурэ
хиджэурэ
хэдджэурэ
хэвджэурэ
хаджэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
хэзмыджэурэ
хыумыджэурэ
химыджэурэ
хэдмыджэурэ
хэвмыджэурэ
хамыджэурэ
ит зэман щыӀэныгъэ фащэ: подлежащэ + прямой дополненэ +
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
подлежащэ СЭ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
прямой дополненэ
сэ
уэ ухызоджэ
уахызоджэ
ар пхызоджэ
хызоджэ
фхызоджэ
яхызоджэ
дэ
фэ фыхызоджэ
фахызоджэ
ахэр пхызоджэ(хэ)
хызоджэ(хэ)
фхызоджэ(хэ
яхызоджэ(хэ)
подлежащэ УЭ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
прямой дополненэ
сэ сыхыбоджэ
сахыбоджэ
уэ
ар схыбоджэ
хыбоджэ
тхыбоджэ
яхыбоджэ
дэ дыхыбоджэ
дахыбоджэ
фэ
ахэр схыбоджэ(хэ)
хыбоджэ(хэ)
тхыбоджэ(хэ)
яхыбоджэ(хэ)
подлежащэ АБЫ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
прямой дополненэ
сэ сыпхеджэ
сыхеджэ
сыфхеджэ
сахеджэ
уэ усхеджэ
ухеджэ
утхеджэ
уахеджэ
ар схеджэ
пхеджэ
хеджэ
тхеджэ
фхеджэ
яхеджэ
дэ дыпхеджэ
дыхеджэ
дыфхеджэ
дахеджэ
фэ фысхеджэ
фыхеджэ
фытхеджэ
фахеджэ
ахэр схеджэ(хэ)
пхеджэ(хэ)
хеджэ(хэ)
тхеджэ(хэ)
фхеджэ(хэ)
яхеджэ(хэ)
подлежащэ ДЭ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
прямой дополненэ
сэ
уэ ухыдоджэ
уахыдоджэ
ар пхыдоджэ
хыдоджэ
фхыдоджэ
яхыдоджэ
дэ
фэ фыхыдоджэ
фахыдоджэ
ахэр пхыдоджэ(хэ)
хыдоджэ(хэ)
фхыдоджэ(хэ)
яхыдоджэ(хэ)
подлежащэ ФЭ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
прямой дополненэ
сэ сыхыводжэ
сахыводжэ
уэ
ар схыводжэ
хыводжэ
тхыводжэ
яхыводжэ
дэ дыхыводжэ
дахыводжэ
фэ
ахэр схыводжэ(хэ)
хыводжэ(хэ)
тхыводжэ(хэ)
яхыводжэ(хэ)
подлежащэ АБЫХЭМ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
прямой дополненэ
сэ сыпхаджэ
сыхаджэ
сыфхаджэ
сахаджэ
уэ усхаджэ
ухаджэ
утхаджэ
уахаджэ
ар схаджэ
пхаджэ
хаджэ
тхаджэ
фхаджэ
яхаджэ
дэ дыпхаджэ
дыхаджэ
дыфхаджэ
дахаджэ
фэ фысхаджэ
фыхаджэ
фытхаджэ
фахаджэ
ахэр схаджэ(хэ)
пхаджэ(хэ)
хаджэ(хэ)
тхаджэ(хэ)
фхаджэ(хэ)
яхаджэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дж]э
[дж]эр
--
[дж]эхэр
Эргативнэ: [дж]э
[дж]эм
--
[дж]эхэм
Послеложнэ: [дж]экӀэ
[дж]эмкӀэ
[дж]эхэкӀэ
[дж]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дж]эу
[дж]эрауэ
[дж]эхэу
[дж]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дж]а
[дж]ар
--
[дж]ахэр
Эргативнэ: [дж]а
[дж]ам
--
[дж]ахэм
Послеложнэ: [дж]акӀэ
[дж]амкӀэ
[дж]ахэкӀэ
[дж]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дж]ауэ
[дж]арауэ
[дж]ахэу
[дж]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дж]эн
[дж]эныр
--
[дж]энхэр
Эргативнэ: [дж]эн
[дж]эным
--
[дж]энхэм
Послеложнэ: [дж]энкӀэ
[дж]энымкӀэ
[дж]энхэкӀэ
[дж]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[дж]эну
[дж]энырауэ
[дж]энхэу
[дж]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дж]эну
[дж]энур
--
[дж]энухэр
Эргативнэ: [дж]эну
[дж]энум
--
[дж]энухэм
Послеложнэ: [дж]энукӀэ
[дж]энумкӀэ
[дж]энухэкӀэ
[дж]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дж]энууэ
[дж]энурауэ
[дж]энухэу
[дж]энухэрауэ
Щымыщ дэгъакӀуэуэрэ джын (п. п. цыр). хэджэн: weave sth into sth
Бжэныцыр мэлыцым хэджэн: weave goat hair into wool. хэджэн: впрясть что-л. во что-л.
Бжэныцыр мэлыцым хэджэн: козьи волосы впрясть в шерсть.
псалъафэ зэпыщӀахэр
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: mix everything up, in a single pile
Урысыбзэ: все смешать, все в одну кучу
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
Глагол лъэмыӏэс "хэджэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хэджэн
щымыӀэныгъэ:
хэмыджэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэджэн
ухэджэн
хэджэн
дыхэджэн
фыхэджэн
хэджэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэн
ухэмыджэн
хэмыджэн
дыхэмыджэн
фыхэмыджэн
хэмыджэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хэджэ!
фыхэджэ!
щымыӀэныгъэ:
ухэмыджэ!
фыхэмыджэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхреджэ
ухреджэ
хреджэ
дыхреджэ
фыхреджэ
хреджэ
щымыӀэныгъэ:
сыхремыджэ
ухремыджэ
хремыджэ
дыхремыджэ
фыхремыджэ
хремыджэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыходжэ(р)
уходжэ(р)
ходжэ(р)
дыходжэ(р)
фыходжэ(р)
ходжэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэркъым
ухэджэркъым
хэджэркъым
дыхэджэркъым
фыхэджэркъым
хэджэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэджэрт
ухэджэрт
хэджэрт
дыхэджэрт
фыхэджэрт
хэджэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэртэкъым
ухэджэртэкъым
хэджэртэкъым
дыхэджэртэкъым
фыхэджэртэкъым
хэджэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэджащ
ухэджащ
хэджащ
дыхэджащ
фыхэджащ
хэджа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэджакъым
ухэджакъым
хэджакъым
дыхэджакъым
фыхэджакъым
хэджа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэджат
ухэджат
хэджат
дыхэджат
фыхэджат
хэджа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэджатэкъым
ухэджатэкъым
хэджатэкъым
дыхэджатэкъым
фыхэджатэкъым
хэджа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэгъащ
ухэджэгъащ
хэджэгъащ
дыхэджэгъащ
фыхэджэгъащ
хэджэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэгъакъым
ухэджэгъакъым
хэджэгъакъым
дыхэджэгъакъым
фыхэджэгъакъым
хэджэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэгъат
ухэджэгъат
хэджэгъат
дыхэджэгъат
фыхэджэгъат
хэджэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэгъатэкъым
ухэджэгъатэкъым
хэджэгъатэкъым
дыхэджэгъатэкъым
фыхэджэгъатэкъым
хэджэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэджэщ
ухэджэщ
хэджэщ
дыхэджэщ
фыхэджэщ
хэджэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэкъым
ухэджэкъым
хэджэкъым
дыхэджэкъым
фыхэджэкъым
хэджэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэджэт
ухэджэт
хэджэт
дыхэджэт
фыхэджэт
хэджэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэтэкъым
ухэджэтэкъым
хэджэтэкъым
дыхэджэтэкъым
фыхэджэтэкъым
хэджэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэнщ
ухэджэнщ
хэджэнщ
дыхэджэнщ
фыхэджэнщ
хэджэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэнкъым
ухэджэнкъым
хэджэнкъым
дыхэджэнкъым
фыхэджэнкъым
хэджэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэнущ
ухэджэнущ
хэджэнущ
дыхэджэнущ
фыхэджэнущ
хэджэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэнукъым
ухэджэнукъым
хэджэнукъым
дыхэджэнукъым
фыхэджэнукъым
хэджэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэрэ
ухэджэрэ
хэджэрэ
дыхэджэрэ
фыхэджэрэ
хэджэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэркъэ
ухэджэркъэ
хэджэркъэ
дыхэджэркъэ
фыхэджэркъэ
хэджэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэджэрт
ухэджэрт
хэджэрт
дыхэджэрт
фыхэджэрт
хэджэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэртэкъэ
ухэджэртэкъэ
хэджэртэкъэ
дыхэджэртэкъэ
фыхэджэртэкъэ
хэджэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэджа
ухэджа
хэджа
дыхэджа
фыхэджа
хэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэджакъэ
ухэджакъэ
хэджакъэ
дыхэджакъэ
фыхэджакъэ
хэджа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэджат
ухэджат
хэджат
дыхэджат
фыхэджат
хэджа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэджатэкъэ
ухэджатэкъэ
хэджатэкъэ
дыхэджатэкъэ
фыхэджатэкъэ
хэджа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэгъа
ухэджэгъа
хэджэгъа
дыхэджэгъа
фыхэджэгъа
хэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэгъакъэ
ухэджэгъакъэ
хэджэгъакъэ
дыхэджэгъакъэ
фыхэджэгъакъэ
хэджэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэгъат
ухэджэгъат
хэджэгъат
дыхэджэгъат
фыхэджэгъат
хэджэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэгъатэкъэ
ухэджэгъатэкъэ
хэджэгъатэкъэ
дыхэджэгъатэкъэ
фыхэджэгъатэкъэ
хэджэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэджэ
ухэджэ
хэджэ
дыхэджэ
фыхэджэ
хэджэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэкъэ
ухэджэкъэ
хэджэкъэ
дыхэджэкъэ
фыхэджэкъэ
хэджэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэджэт
ухэджэт
хэджэт
дыхэджэт
фыхэджэт
хэджэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэтэкъэ
ухэджэтэкъэ
хэджэтэкъэ
дыхэджэтэкъэ
фыхэджэтэкъэ
хэджэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэн
ухэджэн
хэджэн
дыхэджэн
фыхэджэн
хэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэнкъэ
ухэджэнкъэ
хэджэнкъэ
дыхэджэнкъэ
фыхэджэнкъэ
хэджэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэну
ухэджэну
хэджэну
дыхэджэну
фыхэджэну
хэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэнукъэ
ухэджэнукъэ
хэджэнукъэ
дыхэджэнукъэ
фыхэджэнукъэ
хэджэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэмэ
ухэджэмэ
хэджэмэ
дыхэджэмэ
фыхэджэмэ
хэджэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэмэ
ухэмыджэмэ
хэмыджэмэ
дыхэмыджэмэ
фыхэмыджэмэ
хэмыджэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэджамэ
ухэджамэ
хэджамэ
дыхэджамэ
фыхэджамэ
хэджа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджамэ
ухэмыджамэ
хэмыджамэ
дыхэмыджамэ
фыхэмыджамэ
мыджа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэджэгъамэ
ухэджэгъамэ
хэджэгъамэ
дыхэджэгъамэ
фыхэджэгъамэ
хэджэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэгъамэ
ухэмыджэгъамэ
хэмыджэгъамэ
дыхэмыджэгъамэ
фыхэмыджэгъамэ
хэмыджэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэнмэ
ухэджэнмэ
хэджэнмэ
дыхэджэнмэ
фыхэджэнмэ
хэджэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэнмэ
ухэмыджэнмэ
хэмыджэнмэ
дыхэмыджэнмэ
фыхэмыджэнмэ
хэмыджэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэнумэ
ухэджэнумэ
хэджэнумэ
дыхэджэнумэ
фыхэджэнумэ
хэджэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэнумэ
ухэмыджэнумэ
хэмыджэнумэ
дыхэмыджэнумэ
фыхэмыджэнумэ
хэмыджэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэтэмэ
ухэджэтэмэ
хэджэтэмэ
дыхэджэтэмэ
фыхэджэтэмэ
хэджэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэтэмэ
ухэмыджэтэмэ
хэмыджэтэмэ
дыхэмыджэтэмэ
фыхэмыджэтэмэ
хэмыджэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэджатэмэ
ухэджатэмэ
хэджатэмэ
дыхэджатэмэ
фыхэджатэмэ
хэджа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджатэмэ
ухэмыджатэмэ
хэмыджатэмэ
дыхэмыджатэмэ
фыхэмыджатэмэ
хэмыджа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэджэгъатэмэ
ухэджэгъатэмэ
хэджэгъатэмэ
дыхэджэгъатэмэ
фыхэджэгъатэмэ
хэджэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэгъатэмэ
ухэмыджэгъатэмэ
хэмыджэгъатэмэ
дыхэмыджэгъатэмэ
фыхэмыджэгъатэмэ
хэмыджэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэнтэмэ
ухэджэнтэмэ
хэджэнтэмэ
дыхэджэнтэмэ
фыхэджэнтэмэ
хэджэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэнтэмэ
ухэмыджэнтэмэ
хэмыджэнтэмэ
дыхэмыджэнтэмэ
фыхэмыджэнтэмэ
хэмыджэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэнутэмэ
ухэджэнутэмэ
хэджэнутэмэ
дыхэджэнутэмэ
фыхэджэнутэмэ
хэджэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэнутэмэ
ухэмыджэнутэмэ
хэмыджэнутэмэ
дыхэмыджэнутэмэ
фыхэмыджэнутэмэ
хэмыджэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэнт
ухэджэнт
хэджэнт
дыхэджэнт
фыхэджэнт
хэджэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэнтэкъым
ухэджэнтэкъым
хэджэнтэкъым
дыхэджэнтэкъым
фыхэджэнтэкъым
хэджэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэнут
ухэджэнут
хэджэнут
дыхэджэнут
фыхэджэнут
хэджэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэджэнутэкъым
ухэджэнутэкъым
хэджэнутэкъым
дыхэджэнутэкъым
фыхэджэнутэкъым
хэджэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэми
ухэджэми
хэджэми
дыхэджэми
фыхэджэми
хэджэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэми
ухэмыджэми
хэмыджэми
дыхэмыджэми
фыхэмыджэми
хэмыджэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэджами
ухэджами
хэджами
дыхэджами
фыхэджами
хэджа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджами
ухэмыджами
хэмыджами
дыхэмыджами
фыхэмыджами
хэмыджа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэджэгъами
ухэджэгъами
хэджэгъами
дыхэджэгъами
фыхэджэгъами
хэджэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэгъами
ухэмыджэгъами
хэмыджэгъами
дыхэмыджэгъами
фыхэмыджэгъами
хэмыджэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэнми
ухэджэнми
хэджэнми
дыхэджэнми
фыхэджэнми
хэджэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэнми
ухэмыджэнми
хэмыджэнми
дыхэмыджэнми
фыхэмыджэнми
хэмыджэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэнуми
ухэджэнуми
хэджэнуми
дыхэджэнуми
фыхэджэнуми
хэджэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэнуми
ухэмыджэнуми
хэмыджэнуми
дыхэмыджэнуми
фыхэмыджэнуми
хэмыджэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэтэми
ухэджэтэми
хэджэтэми
дыхэджэтэми
фыхэджэтэми
хэджэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэтэми
ухэмыджэтэми
хэмыджэтэми
дыхэмыджэтэми
фыхэмыджэтэми
хэмыджэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэджатэми
ухэджатэми
хэджатэми
дыхэджатэми
фыхэджатэми
хэджа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджатэми
ухэмыджатэми
хэмыджатэми
дыхэмыджатэми
фыхэмыджатэми
хэмыджа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэджэгъатэми
ухэджэгъатэми
хэджэгъатэми
дыхэджэгъатэми
фыхэджэгъатэми
хэджэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэгъатэми
ухэмыджэгъатэми
хэмыджэгъатэми
дыхэмыджэгъатэми
фыхэмыджэгъатэми
хэмыджэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэнтэми
ухэджэнтэми
хэджэнтэми
дыхэджэнтэми
фыхэджэнтэми
хэджэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэнтэми
ухэмыджэнтэми
хэмыджэнтэми
дыхэмыджэнтэми
фыхэмыджэнтэми
хэмыджэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэджэнутэми
ухэджэнутэми
хэджэнутэми
дыхэджэнутэми
фыхэджэнутэми
хэджэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджэнутэми
ухэмыджэнутэми
хэмыджэнутэми
дыхэмыджэнутэми
фыхэмыджэнутэми
хэмыджэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэджаи
ухэджаи
хэджаи
дыхэджаи
фыхэджаи
хэджаи
щымыӀэныгъэ:
сыхэджакъыми
ухэджакъыми
хэджакъыми
дыхэджакъыми
фыхэджакъыми
хэджакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэджащэрэт
ухэджащэрэт
хэджащэрэт
дыхэджащэрэт
фыхэджащэрэт
хэджащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыджащэрэт
ухэмыджащэрэт
хэмыджащэрэт
дыхэмыджащэрэт
фыхэмыджащэрэт
хэмыджащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэджагъэнщ
ухэджагъэнщ
хэджагъэнщ
дыхэджагъэнщ
фыхэджагъэнщ
хэджагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэджагъэнкъым
ухэджагъэнкъым
хэджагъэнкъым
дыхэджагъэнкъым
фыхэджагъэнкъым
хэджагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэджагъэнт
ухэджагъэнт
хэджагъэнт
дыхэджагъэнт
фыхэджагъэнт
хэджагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэджагъэнтэкъым
ухэджагъэнтэкъым
хэджагъэнтэкъым
дыхэджагъэнтэкъым
фыхэджагъэнтэкъым
хэджагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэджагъэн
ухэджагъэн
хэджагъэн
дыхэджагъэн
фыхэджагъэн
хэджагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэджагъэнкъэ
ухэджагъэнкъэ
хэджагъэнкъэ
дыхэджагъэнкъэ
фыхэджагъэнкъэ
хэджагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэджагъэнт
ухэджагъэнт
хэджагъэнт
дыхэджагъэнт
фыхэджагъэнт
хэджагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэджагъэнтэкъэ
ухэджагъэнтэкъэ
хэджагъэнтэкъэ
дыхэджагъэнтэкъэ
фыхэджагъэнтэкъэ
хэджагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэджагъэнущ
ухэджагъэнущ
хэджагъэнущ
дыхэджагъэнущ
фыхэджагъэнущ
хэджагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэджагъэнукъым
ухэджагъэнукъым
хэджагъэнукъым
дыхэджагъэнукъым
фыхэджагъэнукъым
хэджагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэджагъэнут
ухэджагъэнут
хэджагъэнут
дыхэджагъэнут
фыхэджагъэнут
хэджагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэджагъэнутэкъым
ухэджагъэнутэкъым
хэджагъэнутэкъым
дыхэджагъэнутэкъым
фыхэджагъэнутэкъым
хэджагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэджагъэну
ухэджагъэну
хэджагъэну
дыхэджагъэну
фыхэджагъэну
хэджагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэджагъэнукъэ
ухэджагъэнукъэ
хэджагъэнукъэ
дыхэджагъэнукъэ
фыхэджагъэнукъэ
хэджагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэджагъэнут
ухэджагъэнут
хэджагъэнут
дыхэджагъэнут
фыхэджагъэнут
хэджагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэджагъэнутэкъэ
ухэджагъэнутэкъэ
хэджагъэнутэкъэ
дыхэджагъэнутэкъэ
фыхэджагъэнутэкъэ
хэджагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэджэ
ухэджэ
хэджэ
дыхэджэ
фыхэджэ
хэджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыджэ
ухэмыджэ
хэмыджэ
дыхэмыджэ
фыхэмыджэ
хэмыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэджа
ухэджа
хэджа
дыхэджа
фыхэджа
хэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыджа
ухэмыджа
хэмыджа
дыхэмыджа
фыхэмыджа
хэмыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэджэгъа
ухэджэгъа
хэджэгъа
дыхэджэгъа
фыхэджэгъа
хэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыджэгъа
ухэмыджэгъа
хэмыджэгъа
дыхэмыджэгъа
фыхэмыджэгъа
хэмыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэджэн
ухэджэн
хэджэн
дыхэджэн
фыхэджэн
хэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыджэн
ухэмыджэн
хэмыджэн
дыхэмыджэн
фыхэмыджэн
хэмыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэджэну
ухэджэну
хэджэну
дыхэджэну
фыхэджэну
хэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыджэну
ухэмыджэну
хэмыджэну
дыхэмыджэну
фыхэмыджэну
хэмыджэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэджэ
узэрыхэджэ
зэрыхэджэ
дызэрыхэджэ
фызэрыхэджэ
зэрыхэджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыджэ
узэрыхэмыджэ
зэрыхэмыджэ
дызэрыхэмыджэ
фызэрыхэмыджэ
зэрыхэмыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэджа
узэрыхэджа
зэрыхэджа
дызэрыхэджа
фызэрыхэджа
зэрыхэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыджа
узэрыхэмыджа
зэрыхэмыджа
дызэрыхэмыджа
фызэрыхэмыджа
зэрыхэмыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэджэгъа
узэрыхэджэгъа
зэрыхэджэгъа
дызэрыхэджэгъа
фызэрыхэджэгъа
зэрыхэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыджэгъа
узэрыхэмыджэгъа
зэрыхэмыджэгъа
дызэрыхэмыджэгъа
фызэрыхэмыджэгъа
зэрыхэмыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэджэн
узэрыхэджэн
зэрыхэджэн
дызэрыхэджэн
фызэрыхэджэн
зэрыхэджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыджэн
узэрыхэмыджэн
зэрыхэмыджэн
дызэрыхэмыджэн
фызэрыхэмыджэн
зэрыхэмыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэджэну
узэрыхэджэну
зэрыхэджэну
дызэрыхэджэну
фызэрыхэджэну
зэрыхэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыджэну
узэрыхэмыджэну
зэрыхэмыджэну
дызэрыхэмыджэну
фызэрыхэмыджэну
зэрыхэмыджэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэджэ
ущыхэджэ
щыхэджэ
дыщыхэджэ
фыщыхэджэ
щыхэджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыджэ
ущыхэмыджэ
щыхэмыджэ
дыщыхэмыджэ
фыщыхэмыджэ
щыхэмыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэджа
ущыхэджа
щыхэджа
дыщыхэджа
фыщыхэджа
щыхэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыджа
ущыхэмыджа
щыхэмыджа
дыщыхэмыджа
фыщыхэмыджа
щыхэмыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэджэгъа
ущыхэджэгъа
щыхэджэгъа
дыщыхэджэгъа
фыщыхэджэгъа
щыхэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыджэгъа
ущыхэмыджэгъа
щыхэмыджэгъа
дыщыхэмыджэгъа
фыщыхэмыджэгъа
щыхэмыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэджэн
ущыхэджэн
щыхэджэн
дыщыхэджэн
фыщыхэджэн
щыхэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыджэн
ущыхэмыджэн
щыхэмыджэн
дыщыхэмыджэн
фыщыхэмыджэн
щыхэмыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэджэну
ущыхэджэну
щыхэджэну
дыщыхэджэну
фыщыхэджэну
щыхэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыджэну
ущыхэмыджэну
щыхэмыджэну
дыщыхэмыджэну
фыщыхэмыджэну
щыхэмыджэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэджэ
уздыхэджэ
здыхэджэ
дыздыхэджэ
фыздыхэджэ
здыхэджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыджэ
уздыхэмыджэ
здыхэмыджэ
дыздыхэмыджэ
фыздыхэмыджэ
здыхэмыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэджа
уздыхэджа
здыхэджа
дыздыхэджа
фыздыхэджа
здыхэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыджа
уздыхэмыджа
здыхэмыджа
дыздыхэмыджа
фыздыхэмыджа
здыхэмыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэджэгъа
уздыхэджэгъа
здыхэджэгъа
дыздыхэджэгъа
фыздыхэджэгъа
здыхэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыджэгъа
уздыхэмыджэгъа
здыхэмыджэгъа
дыздыхэмыджэгъа
фыздыхэмыджэгъа
здыхэмыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэджэн
уздыхэджэн
здыхэджэн
дыздыхэджэн
фыздыхэджэн
здыхэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыджэн
уздыхэмыджэн
здыхэмыджэн
дыздыхэмыджэн
фыздыхэмыджэн
здыхэмыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэджэну
уздыхэджэну
здыхэджэну
дыздыхэджэну
фыздыхэджэну
здыхэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыджэну
уздыхэмыджэну
здыхэмыджэну
дыздыхэмыджэну
фыздыхэмыджэну
здыхэмыджэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэджэ
ущӀыхэджэ
щӀыхэджэ
дыщӀыхэджэ
фыщӀыхэджэ
щӀыхэджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыджэ
ущӀыхэмыджэ
щӀыхэмыджэ
дыщӀыхэмыджэ
фыщӀыхэмыджэ
щӀыхэмыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэджа
ущӀыхэджа
щӀыхэджа
дыщӀыхэджа
фыщӀыхэджа
щӀыхэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыджа
ущӀыхэмыджа
щӀыхэмыджа
дыщӀыхэмыджа
фыщӀыхэмыджа
щӀыхэмыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэджэгъа
ущӀыхэджэгъа
щӀыхэджэгъа
дыщӀыхэджэгъа
фыщӀыхэджэгъа
щӀыхэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыджэгъа
ущӀыхэмыджэгъа
щӀыхэмыджэгъа
дыщӀыхэмыджэгъа
фыщӀыхэмыджэгъа
щӀыхэмыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэджэн
ущӀыхэджэн
щӀыхэджэн
дыщӀыхэджэн
фыщӀыхэджэн
щӀыхэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыджэн
ущӀыхэмыджэн
щӀыхэмыджэн
дыщӀыхэмыджэн
фыщӀыхэмыджэн
щӀыхэмыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэджэну
ущӀыхэджэну
щӀыхэджэну
дыщӀыхэджэну
фыщӀыхэджэну
щӀыхэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыджэну
ущӀыхэмыджэну
щӀыхэмыджэну
дыщӀыхэмыджэну
фыщӀыхэмыджэну
щӀыхэмыджэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэджэу
ухэджэу
хэджэу
дыхэджэу
фыхэджэу
хэджэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыджэу
ухэмыджэу
хэмыджэу
дыхэмыджэу
фыхэмыджэу
хэмыджэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэджауэ
ухэджауэ
хэджауэ
дыхэджауэ
фыхэджауэ
хэджауэ / хэджа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыджауэ
ухэмыджауэ
хэмыджауэ
дыхэмыджауэ
фыхэмыджауэ
хэмыджауэ(хэ) / хэмыджа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыхэджэурэ
ухэджэурэ
хэджэурэ
дыхэджэурэ
фыхэджэурэ
хэджэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыхэмыджэурэ
ухэмыджэурэ
хэмыджэурэ
дыхэмыджэурэ
фыхэмыджэурэ
хэмыджэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ --
сыпходжэ
сыходжэ
--
сыфходжэ
саходжэ
уэ усходжэ
--
уходжэ
утходжэ
--
уаходжэ
ар сходжэ
пходжэ
ходжэ
тходжэ
фходжэ
яходжэ
дэ --
дыпходжэ
дыходжэ
--
дыфходжэ
даходжэ
фэ фысходжэ
--
фыходжэ
фытходжэ
--
фаходжэ
ахэр сходжэ(хэ)
пходжэ(хэ)
ходжэ(хэ)
тходжэ(хэ)
фходжэ(хэ)
яходжэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дж]э
[дж]эр
--
[дж]эхэр
Эргативнэ: [дж]э
[дж]эм
--
[дж]эхэм
Послеложнэ: [дж]экӀэ
[дж]эмкӀэ
[дж]эхэкӀэ
[дж]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дж]эуэ
[дж]эрауэ
[дж]эхэу
[дж]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дж]а
[дж]ар
--
[дж]ахэр
Эргативнэ: [дж]а
[дж]ам
--
[дж]ахэм
Послеложнэ: [дж]акӀэ
[дж]амкӀэ
[дж]ахэкӀэ
[дж]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дж]ауэ
[дж]арауэ
[дж]ахэу
[дж]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дж]эн
[дж]эныр
--
[дж]энхэр
Эргативнэ: [дж]эн
[дж]эным
--
[дж]энхэм
Послеложнэ: [дж]энкӀэ
[дж]энымкӀэ
[дж]энхэкӀэ
[дж]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[дж]эну
[дж]энырауэ
[дж]энхэу
[дж]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [дж]эну
[дж]энур
--
[дж]энухэр
Эргативнэ: [дж]эну
[дж]энум
--
[дж]энухэм
Послеложнэ: [дж]энукӀэ
[дж]энумкӀэ
[дж]энухэкӀэ
[дж]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [дж]энууэ
[дж]энурауэ
[дж]энухэу
[дж]энухэрауэ
Зыгуэрхэм яхэӀуэу гуоун, хэгуоуэн. хэджэн: shout loudly at a crowd or multitude хэджэн: громко крикнуть на многих Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009. 
