АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ) хэ- + [гъуэлъхь] + -э + -н
Глагол лъэмыӏэс "хэгъуэлъхьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хэгъуэлъхьэн
щымыӀэныгъэ:
хэмыгъуэлъхьэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэн
ухэгъуэлъхьэн
хэгъуэлъхьэн
дыхэгъуэлъхьэн
фыхэгъуэлъхьэн
хэгъуэлъхьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьэн
ухэмыгъуэлъхьэн
хэмыгъуэлъхьэн
дыхэмыгъуэлъхьэн
фыхэмыгъуэлъхьэн
хэмыгъуэлъхьэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хэгъуалъхьэ!
фыхэгъуалъхьэ!
щымыӀэныгъэ:
ухэмыгъуалъхьэ!
фыхэмыгъуалъхьэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхрегъуалъхьэ
ухрегъуалъхьэ
хрегъуалъхьэ
дыхрегъуалъхьэ
фыхрегъуалъхьэ
хрегъуалъхьэ
щымыӀэныгъэ:
сыхремыгъуалъхьэ
ухремыгъуалъхьэ
хремыгъуалъхьэ
дыхремыгъуалъхьэ
фыхремыгъуалъхьэ
хремыгъуалъхьэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхогъуалъхьэ(р)
ухогъуалъхьэ(р)
хогъуалъхьэ(р)
дыхогъуалъхьэ(р)
фыхогъуалъхьэ(р)
хогъуалъхьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэркъым
ухэгъуалъхьэркъым
хэгъуалъхьэркъым
дыхэгъуалъхьэркъым
фыхэгъуалъхьэркъым
хэгъуалъхьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэрт
ухэгъуалъхьэрт
хэгъуалъхьэрт
дыхэгъуалъхьэрт
фыхэгъуалъхьэрт
хэгъуалъхьэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэртэкъым
ухэгъуалъхьэртэкъым
хэгъуалъхьэртэкъым
дыхэгъуалъхьэртэкъым
фыхэгъуалъхьэртэкъым
хэгъуалъхьэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьащ
ухэгъуэлъхьащ
хэгъуэлъхьащ
дыхэгъуэлъхьащ
фыхэгъуэлъхьащ
хэгъуэлъхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьакъым
ухэгъуэлъхьакъым
хэгъуэлъхьакъым
дыхэгъуэлъхьакъым
фыхэгъуэлъхьакъым
хэгъуэлъхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьат
ухэгъуэлъхьат
хэгъуэлъхьат
дыхэгъуэлъхьат
фыхэгъуэлъхьат
хэгъуэлъхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьатэкъым
ухэгъуэлъхьатэкъым
хэгъуэлъхьатэкъым
дыхэгъуэлъхьатэкъым
фыхэгъуэлъхьатэкъым
хэгъуэлъхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэгъащ
ухэгъуэлъхьэгъащ
хэгъуэлъхьэгъащ
дыхэгъуэлъхьэгъащ
фыхэгъуэлъхьэгъащ
хэгъуэлъхьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэгъакъым
ухэгъуэлъхьэгъакъым
хэгъуэлъхьэгъакъым
дыхэгъуэлъхьэгъакъым
фыхэгъуэлъхьэгъакъым
хэгъуэлъхьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэгъат
ухэгъуэлъхьэгъат
хэгъуэлъхьэгъат
дыхэгъуэлъхьэгъат
фыхэгъуэлъхьэгъат
хэгъуэлъхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэгъатэкъым
ухэгъуэлъхьэгъатэкъым
хэгъуэлъхьэгъатэкъым
дыхэгъуэлъхьэгъатэкъым
фыхэгъуэлъхьэгъатэкъым
хэгъуэлъхьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэщ
ухэгъуалъхьэщ
хэгъуалъхьэщ
дыхэгъуалъхьэщ
фыхэгъуалъхьэщ
хэгъуалъхьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэкъым
ухэгъуалъхьэкъым
хэгъуалъхьэкъым
дыхэгъуалъхьэкъым
фыхэгъуалъхьэкъым
хэгъуалъхьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэт
ухэгъуалъхьэт
хэгъуалъхьэт
дыхэгъуалъхьэт
фыхэгъуалъхьэт
хэгъуалъхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэтэкъым
ухэгъуалъхьэтэкъым
хэгъуалъхьэтэкъым
дыхэгъуалъхьэтэкъым
фыхэгъуалъхьэтэкъым
хэгъуалъхьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнщ
ухэгъуэлъхьэнщ
хэгъуэлъхьэнщ
дыхэгъуэлъхьэнщ
фыхэгъуэлъхьэнщ
хэгъуэлъхьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнкъым
ухэгъуэлъхьэнкъым
хэгъуэлъхьэнкъым
дыхэгъуэлъхьэнкъым
фыхэгъуэлъхьэнкъым
хэгъуэлъхьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнущ
ухэгъуэлъхьэнущ
хэгъуэлъхьэнущ
дыхэгъуэлъхьэнущ
фыхэгъуэлъхьэнущ
хэгъуэлъхьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнукъым
ухэгъуэлъхьэнукъым
хэгъуэлъхьэнукъым
дыхэгъуэлъхьэнукъым
фыхэгъуэлъхьэнукъым
хэгъуэлъхьэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэрэ
ухэгъуалъхьэрэ
хэгъуалъхьэрэ
дыхэгъуалъхьэрэ
фыхэгъуалъхьэрэ
хэгъуалъхьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэркъэ
ухэгъуалъхьэркъэ
хэгъуалъхьэркъэ
дыхэгъуалъхьэркъэ
фыхэгъуалъхьэркъэ
хэгъуалъхьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэрт
ухэгъуалъхьэрт
хэгъуалъхьэрт
дыхэгъуалъхьэрт
фыхэгъуалъхьэрт
хэгъуалъхьэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэртэкъэ
ухэгъуалъхьэртэкъэ
хэгъуалъхьэртэкъэ
дыхэгъуалъхьэртэкъэ
фыхэгъуалъхьэртэкъэ
хэгъуалъхьэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьа
ухэгъуэлъхьа
хэгъуэлъхьа
дыхэгъуэлъхьа
фыхэгъуэлъхьа
хэгъуэлъхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьакъэ
ухэгъуэлъхьакъэ
хэгъуэлъхьакъэ
дыхэгъуэлъхьакъэ
фыхэгъуэлъхьакъэ
хэгъуэлъхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьат
ухэгъуэлъхьат
хэгъуэлъхьат
дыхэгъуэлъхьат
фыхэгъуэлъхьат
хэгъуэлъхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьатэкъэ
ухэгъуэлъхьатэкъэ
хэгъуэлъхьатэкъэ
дыхэгъуэлъхьатэкъэ
фыхэгъуэлъхьатэкъэ
хэгъуэлъхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэгъа
ухэгъуэлъхьэгъа
хэгъуэлъхьэгъа
дыхэгъуэлъхьэгъа
фыхэгъуэлъхьэгъа
хэгъуэлъхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэгъакъэ
ухэгъуэлъхьэгъакъэ
хэгъуэлъхьэгъакъэ
дыхэгъуэлъхьэгъакъэ
фыхэгъуэлъхьэгъакъэ
хэгъуэлъхьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэгъат
ухэгъуэлъхьэгъат
хэгъуэлъхьэгъат
дыхэгъуэлъхьэгъат
фыхэгъуэлъхьэгъат
хэгъуэлъхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэгъатэкъэ
ухэгъуэлъхьэгъатэкъэ
хэгъуэлъхьэгъатэкъэ
дыхэгъуэлъхьэгъатэкъэ
фыхэгъуэлъхьэгъатэкъэ
хэгъуэлъхьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэ
ухэгъуалъхьэ
хэгъуалъхьэ
дыхэгъуалъхьэ
фыхэгъуалъхьэ
хэгъуалъхьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэкъэ
ухэгъуалъхьэкъэ
хэгъуалъхьэкъэ
дыхэгъуалъхьэкъэ
фыхэгъуалъхьэкъэ
хэгъуалъхьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэт
ухэгъуалъхьэт
хэгъуалъхьэт
дыхэгъуалъхьэт
фыхэгъуалъхьэт
хэгъуалъхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэтэкъэ
ухэгъуалъхьэтэкъэ
хэгъуалъхьэтэкъэ
дыхэгъуалъхьэтэкъэ
фыхэгъуалъхьэтэкъэ
хэгъуалъхьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэн
ухэгъуэлъхьэн
хэгъуэлъхьэн
дыхэгъуэлъхьэн
фыхэгъуэлъхьэн
хэгъуэлъхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнкъэ
ухэгъуэлъхьэнкъэ
хэгъуэлъхьэнкъэ
дыхэгъуэлъхьэнкъэ
фыхэгъуэлъхьэнкъэ
хэгъуэлъхьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэну
ухэгъуэлъхьэну
хэгъуэлъхьэну
дыхэгъуэлъхьэну
фыхэгъуэлъхьэну
хэгъуэлъхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнукъэ
ухэгъуэлъхьэнукъэ
хэгъуэлъхьэнукъэ
дыхэгъуэлъхьэнукъэ
фыхэгъуэлъхьэнукъэ
хэгъуэлъхьэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэмэ
ухэгъуалъхьэмэ
хэгъуалъхьэмэ
дыхэгъуалъхьэмэ
фыхэгъуалъхьэмэ
хэгъуалъхьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуалъхьэмэ
ухэмыгъуалъхьэмэ
хэмыгъуалъхьэмэ
дыхэмыгъуалъхьэмэ
фыхэмыгъуалъхьэмэ
хэмыгъуалъхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьамэ
ухэгъуэлъхьамэ
хэгъуэлъхьамэ
дыхэгъуэлъхьамэ
фыхэгъуэлъхьамэ
хэгъуэлъхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьамэ
ухэмыгъуэлъхьамэ
хэмыгъуэлъхьамэ
дыхэмыгъуэлъхьамэ
фыхэмыгъуэлъхьамэ
мыгъуэлъхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэгъамэ
ухэгъуэлъхьэгъамэ
хэгъуэлъхьэгъамэ
дыхэгъуэлъхьэгъамэ
фыхэгъуэлъхьэгъамэ
хэгъуэлъхьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьэгъамэ
ухэмыгъуэлъхьэгъамэ
хэмыгъуэлъхьэгъамэ
дыхэмыгъуэлъхьэгъамэ
фыхэмыгъуэлъхьэгъамэ
хэмыгъуэлъхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнмэ
ухэгъуэлъхьэнмэ
хэгъуэлъхьэнмэ
дыхэгъуэлъхьэнмэ
фыхэгъуэлъхьэнмэ
хэгъуэлъхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьэнмэ
ухэмыгъуэлъхьэнмэ
хэмыгъуэлъхьэнмэ
дыхэмыгъуэлъхьэнмэ
фыхэмыгъуэлъхьэнмэ
хэмыгъуэлъхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнумэ
ухэгъуэлъхьэнумэ
хэгъуэлъхьэнумэ
дыхэгъуэлъхьэнумэ
фыхэгъуэлъхьэнумэ
хэгъуэлъхьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьэнумэ
ухэмыгъуэлъхьэнумэ
хэмыгъуэлъхьэнумэ
дыхэмыгъуэлъхьэнумэ
фыхэмыгъуэлъхьэнумэ
хэмыгъуэлъхьэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэтэмэ
ухэгъуалъхьэтэмэ
хэгъуалъхьэтэмэ
дыхэгъуалъхьэтэмэ
фыхэгъуалъхьэтэмэ
хэгъуалъхьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуалъхьэтэмэ
ухэмыгъуалъхьэтэмэ
хэмыгъуалъхьэтэмэ
дыхэмыгъуалъхьэтэмэ
фыхэмыгъуалъхьэтэмэ
хэмыгъуалъхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьатэмэ
ухэгъуэлъхьатэмэ
хэгъуэлъхьатэмэ
дыхэгъуэлъхьатэмэ
фыхэгъуэлъхьатэмэ
хэгъуэлъхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьатэмэ
ухэмыгъуэлъхьатэмэ
хэмыгъуэлъхьатэмэ
дыхэмыгъуэлъхьатэмэ
фыхэмыгъуэлъхьатэмэ
хэмыгъуэлъхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэгъатэмэ
ухэгъуэлъхьэгъатэмэ
хэгъуэлъхьэгъатэмэ
дыхэгъуэлъхьэгъатэмэ
фыхэгъуэлъхьэгъатэмэ
хэгъуэлъхьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьэгъатэмэ
ухэмыгъуэлъхьэгъатэмэ
хэмыгъуэлъхьэгъатэмэ
дыхэмыгъуэлъхьэгъатэмэ
фыхэмыгъуэлъхьэгъатэмэ
хэмыгъуэлъхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнтэмэ
ухэгъуэлъхьэнтэмэ
хэгъуэлъхьэнтэмэ
дыхэгъуэлъхьэнтэмэ
фыхэгъуэлъхьэнтэмэ
хэгъуэлъхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьэнтэмэ
ухэмыгъуэлъхьэнтэмэ
хэмыгъуэлъхьэнтэмэ
дыхэмыгъуэлъхьэнтэмэ
фыхэмыгъуэлъхьэнтэмэ
хэмыгъуэлъхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнутэмэ
ухэгъуэлъхьэнутэмэ
хэгъуэлъхьэнутэмэ
дыхэгъуэлъхьэнутэмэ
фыхэгъуэлъхьэнутэмэ
хэгъуэлъхьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьэнутэмэ
ухэмыгъуэлъхьэнутэмэ
хэмыгъуэлъхьэнутэмэ
дыхэмыгъуэлъхьэнутэмэ
фыхэмыгъуэлъхьэнутэмэ
хэмыгъуэлъхьэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнт
ухэгъуэлъхьэнт
хэгъуэлъхьэнт
дыхэгъуэлъхьэнт
фыхэгъуэлъхьэнт
хэгъуэлъхьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнтэкъым
ухэгъуэлъхьэнтэкъым
хэгъуэлъхьэнтэкъым
дыхэгъуэлъхьэнтэкъым
фыхэгъуэлъхьэнтэкъым
хэгъуэлъхьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнут
ухэгъуэлъхьэнут
хэгъуэлъхьэнут
дыхэгъуэлъхьэнут
фыхэгъуэлъхьэнут
хэгъуэлъхьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнутэкъым
ухэгъуэлъхьэнутэкъым
хэгъуэлъхьэнутэкъым
дыхэгъуэлъхьэнутэкъым
фыхэгъуэлъхьэнутэкъым
хэгъуэлъхьэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэми
ухэгъуалъхьэми
хэгъуалъхьэми
дыхэгъуалъхьэми
фыхэгъуалъхьэми
хэгъуалъхьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуалъхьэми
ухэмыгъуалъхьэми
хэмыгъуалъхьэми
дыхэмыгъуалъхьэми
фыхэмыгъуалъхьэми
хэмыгъуалъхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьами
ухэгъуэлъхьами
хэгъуэлъхьами
дыхэгъуэлъхьами
фыхэгъуэлъхьами
хэгъуэлъхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьами
ухэмыгъуэлъхьами
хэмыгъуэлъхьами
дыхэмыгъуэлъхьами
фыхэмыгъуэлъхьами
хэмыгъуэлъхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэгъами
ухэгъуэлъхьэгъами
хэгъуэлъхьэгъами
дыхэгъуэлъхьэгъами
фыхэгъуэлъхьэгъами
хэгъуэлъхьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьэгъами
ухэмыгъуэлъхьэгъами
хэмыгъуэлъхьэгъами
дыхэмыгъуэлъхьэгъами
фыхэмыгъуэлъхьэгъами
хэмыгъуэлъхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнми
ухэгъуэлъхьэнми
хэгъуэлъхьэнми
дыхэгъуэлъхьэнми
фыхэгъуэлъхьэнми
хэгъуэлъхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьэнми
ухэмыгъуэлъхьэнми
хэмыгъуэлъхьэнми
дыхэмыгъуэлъхьэнми
фыхэмыгъуэлъхьэнми
хэмыгъуэлъхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнуми
ухэгъуэлъхьэнуми
хэгъуэлъхьэнуми
дыхэгъуэлъхьэнуми
фыхэгъуэлъхьэнуми
хэгъуэлъхьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьэнуми
ухэмыгъуэлъхьэнуми
хэмыгъуэлъхьэнуми
дыхэмыгъуэлъхьэнуми
фыхэмыгъуэлъхьэнуми
хэмыгъуэлъхьэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуалъхьэтэми
ухэгъуалъхьэтэми
хэгъуалъхьэтэми
дыхэгъуалъхьэтэми
фыхэгъуалъхьэтэми
хэгъуалъхьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуалъхьэтэми
ухэмыгъуалъхьэтэми
хэмыгъуалъхьэтэми
дыхэмыгъуалъхьэтэми
фыхэмыгъуалъхьэтэми
хэмыгъуалъхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьатэми
ухэгъуэлъхьатэми
хэгъуэлъхьатэми
дыхэгъуэлъхьатэми
фыхэгъуэлъхьатэми
хэгъуэлъхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьатэми
ухэмыгъуэлъхьатэми
хэмыгъуэлъхьатэми
дыхэмыгъуэлъхьатэми
фыхэмыгъуэлъхьатэми
хэмыгъуэлъхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэгъатэми
ухэгъуэлъхьэгъатэми
хэгъуэлъхьэгъатэми
дыхэгъуэлъхьэгъатэми
фыхэгъуэлъхьэгъатэми
хэгъуэлъхьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьэгъатэми
ухэмыгъуэлъхьэгъатэми
хэмыгъуэлъхьэгъатэми
дыхэмыгъуэлъхьэгъатэми
фыхэмыгъуэлъхьэгъатэми
хэмыгъуэлъхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнтэми
ухэгъуэлъхьэнтэми
хэгъуэлъхьэнтэми
дыхэгъуэлъхьэнтэми
фыхэгъуэлъхьэнтэми
хэгъуэлъхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьэнтэми
ухэмыгъуэлъхьэнтэми
хэмыгъуэлъхьэнтэми
дыхэмыгъуэлъхьэнтэми
фыхэмыгъуэлъхьэнтэми
хэмыгъуэлъхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьэнутэми
ухэгъуэлъхьэнутэми
хэгъуэлъхьэнутэми
дыхэгъуэлъхьэнутэми
фыхэгъуэлъхьэнутэми
хэгъуэлъхьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьэнутэми
ухэмыгъуэлъхьэнутэми
хэмыгъуэлъхьэнутэми
дыхэмыгъуэлъхьэнутэми
фыхэмыгъуэлъхьэнутэми
хэмыгъуэлъхьэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьаи
ухэгъуэлъхьаи
хэгъуэлъхьаи
дыхэгъуэлъхьаи
фыхэгъуэлъхьаи
хэгъуэлъхьаи
щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьакъыми
ухэгъуэлъхьакъыми
хэгъуэлъхьакъыми
дыхэгъуэлъхьакъыми
фыхэгъуэлъхьакъыми
хэгъуэлъхьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьащэрэт
ухэгъуэлъхьащэрэт
хэгъуэлъхьащэрэт
дыхэгъуэлъхьащэрэт
фыхэгъуэлъхьащэрэт
хэгъуэлъхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыгъуэлъхьащэрэт
ухэмыгъуэлъхьащэрэт
хэмыгъуэлъхьащэрэт
дыхэмыгъуэлъхьащэрэт
фыхэмыгъуэлъхьащэрэт
хэмыгъуэлъхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэнщ
ухэгъуэлъхьагъэнщ
хэгъуэлъхьагъэнщ
дыхэгъуэлъхьагъэнщ
фыхэгъуэлъхьагъэнщ
хэгъуэлъхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэнкъым
ухэгъуэлъхьагъэнкъым
хэгъуэлъхьагъэнкъым
дыхэгъуэлъхьагъэнкъым
фыхэгъуэлъхьагъэнкъым
хэгъуэлъхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэнт
ухэгъуэлъхьагъэнт
хэгъуэлъхьагъэнт
дыхэгъуэлъхьагъэнт
фыхэгъуэлъхьагъэнт
хэгъуэлъхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэнтэкъым
ухэгъуэлъхьагъэнтэкъым
хэгъуэлъхьагъэнтэкъым
дыхэгъуэлъхьагъэнтэкъым
фыхэгъуэлъхьагъэнтэкъым
хэгъуэлъхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэн
ухэгъуэлъхьагъэн
хэгъуэлъхьагъэн
дыхэгъуэлъхьагъэн
фыхэгъуэлъхьагъэн
хэгъуэлъхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэнкъэ
ухэгъуэлъхьагъэнкъэ
хэгъуэлъхьагъэнкъэ
дыхэгъуэлъхьагъэнкъэ
фыхэгъуэлъхьагъэнкъэ
хэгъуэлъхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэнт
ухэгъуэлъхьагъэнт
хэгъуэлъхьагъэнт
дыхэгъуэлъхьагъэнт
фыхэгъуэлъхьагъэнт
хэгъуэлъхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэнтэкъэ
ухэгъуэлъхьагъэнтэкъэ
хэгъуэлъхьагъэнтэкъэ
дыхэгъуэлъхьагъэнтэкъэ
фыхэгъуэлъхьагъэнтэкъэ
хэгъуэлъхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэнущ
ухэгъуэлъхьагъэнущ
хэгъуэлъхьагъэнущ
дыхэгъуэлъхьагъэнущ
фыхэгъуэлъхьагъэнущ
хэгъуэлъхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэнукъым
ухэгъуэлъхьагъэнукъым
хэгъуэлъхьагъэнукъым
дыхэгъуэлъхьагъэнукъым
фыхэгъуэлъхьагъэнукъым
хэгъуэлъхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэнут
ухэгъуэлъхьагъэнут
хэгъуэлъхьагъэнут
дыхэгъуэлъхьагъэнут
фыхэгъуэлъхьагъэнут
хэгъуэлъхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэнутэкъым
ухэгъуэлъхьагъэнутэкъым
хэгъуэлъхьагъэнутэкъым
дыхэгъуэлъхьагъэнутэкъым
фыхэгъуэлъхьагъэнутэкъым
хэгъуэлъхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэну
ухэгъуэлъхьагъэну
хэгъуэлъхьагъэну
дыхэгъуэлъхьагъэну
фыхэгъуэлъхьагъэну
хэгъуэлъхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэнукъэ
ухэгъуэлъхьагъэнукъэ
хэгъуэлъхьагъэнукъэ
дыхэгъуэлъхьагъэнукъэ
фыхэгъуэлъхьагъэнукъэ
хэгъуэлъхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэнут
ухэгъуэлъхьагъэнут
хэгъуэлъхьагъэнут
дыхэгъуэлъхьагъэнут
фыхэгъуэлъхьагъэнут
хэгъуэлъхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэгъуэлъхьагъэнутэкъэ
ухэгъуэлъхьагъэнутэкъэ
хэгъуэлъхьагъэнутэкъэ
дыхэгъуэлъхьагъэнутэкъэ
фыхэгъуэлъхьагъэнутэкъэ
хэгъуэлъхьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэгъуалъхьэ
ухэгъуалъхьэ
хэгъуалъхьэ
дыхэгъуалъхьэ
фыхэгъуалъхьэ
хэгъуалъхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыгъуалъхьэ
ухэмыгъуалъхьэ
хэмыгъуалъхьэ
дыхэмыгъуалъхьэ
фыхэмыгъуалъхьэ
хэмыгъуалъхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэгъуэлъхьа
ухэгъуэлъхьа
хэгъуэлъхьа
дыхэгъуэлъхьа
фыхэгъуэлъхьа
хэгъуэлъхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыгъуэлъхьа
ухэмыгъуэлъхьа
хэмыгъуэлъхьа
дыхэмыгъуэлъхьа
фыхэмыгъуэлъхьа
хэмыгъуэлъхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэгъуэлъхьэгъа
ухэгъуэлъхьэгъа
хэгъуэлъхьэгъа
дыхэгъуэлъхьэгъа
фыхэгъуэлъхьэгъа
хэгъуэлъхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыгъуэлъхьэгъа
ухэмыгъуэлъхьэгъа
хэмыгъуэлъхьэгъа
дыхэмыгъуэлъхьэгъа
фыхэмыгъуэлъхьэгъа
хэмыгъуэлъхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэгъуэлъхьэн
ухэгъуэлъхьэн
хэгъуэлъхьэн
дыхэгъуэлъхьэн
фыхэгъуэлъхьэн
хэгъуэлъхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыгъуэлъхьэн
ухэмыгъуэлъхьэн
хэмыгъуэлъхьэн
дыхэмыгъуэлъхьэн
фыхэмыгъуэлъхьэн
хэмыгъуэлъхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэгъуэлъхьэну
ухэгъуэлъхьэну
хэгъуэлъхьэну
дыхэгъуэлъхьэну
фыхэгъуэлъхьэну
хэгъуэлъхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыгъуэлъхьэну
ухэмыгъуэлъхьэну
хэмыгъуэлъхьэну
дыхэмыгъуэлъхьэну
фыхэмыгъуэлъхьэну
хэмыгъуэлъхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэгъуалъхьэ
узэрыхэгъуалъхьэ
зэрыхэгъуалъхьэ
дызэрыхэгъуалъхьэ
фызэрыхэгъуалъхьэ
зэрыхэгъуалъхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыгъуалъхьэ
узэрыхэмыгъуалъхьэ
зэрыхэмыгъуалъхьэ
дызэрыхэмыгъуалъхьэ
фызэрыхэмыгъуалъхьэ
зэрыхэмыгъуалъхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэгъуэлъхьа
узэрыхэгъуэлъхьа
зэрыхэгъуэлъхьа
дызэрыхэгъуэлъхьа
фызэрыхэгъуэлъхьа
зэрыхэгъуэлъхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыгъуэлъхьа
узэрыхэмыгъуэлъхьа
зэрыхэмыгъуэлъхьа
дызэрыхэмыгъуэлъхьа
фызэрыхэмыгъуэлъхьа
зэрыхэмыгъуэлъхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэгъуэлъхьэгъа
узэрыхэгъуэлъхьэгъа
зэрыхэгъуэлъхьэгъа
дызэрыхэгъуэлъхьэгъа
фызэрыхэгъуэлъхьэгъа
зэрыхэгъуэлъхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыгъуэлъхьэгъа
узэрыхэмыгъуэлъхьэгъа
зэрыхэмыгъуэлъхьэгъа
дызэрыхэмыгъуэлъхьэгъа
фызэрыхэмыгъуэлъхьэгъа
зэрыхэмыгъуэлъхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэгъуэлъхьэн
узэрыхэгъуэлъхьэн
зэрыхэгъуэлъхьэн
дызэрыхэгъуэлъхьэн
фызэрыхэгъуэлъхьэн
зэрыхэгъуэлъхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыгъуэлъхьэн
узэрыхэмыгъуэлъхьэн
зэрыхэмыгъуэлъхьэн
дызэрыхэмыгъуэлъхьэн
фызэрыхэмыгъуэлъхьэн
зэрыхэмыгъуэлъхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэгъуэлъхьэну
узэрыхэгъуэлъхьэну
зэрыхэгъуэлъхьэну
дызэрыхэгъуэлъхьэну
фызэрыхэгъуэлъхьэну
зэрыхэгъуэлъхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыгъуэлъхьэну
узэрыхэмыгъуэлъхьэну
зэрыхэмыгъуэлъхьэну
дызэрыхэмыгъуэлъхьэну
фызэрыхэмыгъуэлъхьэну
зэрыхэмыгъуэлъхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэгъуалъхьэ
ущыхэгъуалъхьэ
щыхэгъуалъхьэ
дыщыхэгъуалъхьэ
фыщыхэгъуалъхьэ
щыхэгъуалъхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыгъуалъхьэ
ущыхэмыгъуалъхьэ
щыхэмыгъуалъхьэ
дыщыхэмыгъуалъхьэ
фыщыхэмыгъуалъхьэ
щыхэмыгъуалъхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэгъуэлъхьа
ущыхэгъуэлъхьа
щыхэгъуэлъхьа
дыщыхэгъуэлъхьа
фыщыхэгъуэлъхьа
щыхэгъуэлъхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыгъуэлъхьа
ущыхэмыгъуэлъхьа
щыхэмыгъуэлъхьа
дыщыхэмыгъуэлъхьа
фыщыхэмыгъуэлъхьа
щыхэмыгъуэлъхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэгъуэлъхьэгъа
ущыхэгъуэлъхьэгъа
щыхэгъуэлъхьэгъа
дыщыхэгъуэлъхьэгъа
фыщыхэгъуэлъхьэгъа
щыхэгъуэлъхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыгъуэлъхьэгъа
ущыхэмыгъуэлъхьэгъа
щыхэмыгъуэлъхьэгъа
дыщыхэмыгъуэлъхьэгъа
фыщыхэмыгъуэлъхьэгъа
щыхэмыгъуэлъхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэгъуэлъхьэн
ущыхэгъуэлъхьэн
щыхэгъуэлъхьэн
дыщыхэгъуэлъхьэн
фыщыхэгъуэлъхьэн
щыхэгъуэлъхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыгъуэлъхьэн
ущыхэмыгъуэлъхьэн
щыхэмыгъуэлъхьэн
дыщыхэмыгъуэлъхьэн
фыщыхэмыгъуэлъхьэн
щыхэмыгъуэлъхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэгъуэлъхьэну
ущыхэгъуэлъхьэну
щыхэгъуэлъхьэну
дыщыхэгъуэлъхьэну
фыщыхэгъуэлъхьэну
щыхэгъуэлъхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыгъуэлъхьэну
ущыхэмыгъуэлъхьэну
щыхэмыгъуэлъхьэну
дыщыхэмыгъуэлъхьэну
фыщыхэмыгъуэлъхьэну
щыхэмыгъуэлъхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэгъуалъхьэ
уздыхэгъуалъхьэ
здыхэгъуалъхьэ
дыздыхэгъуалъхьэ
фыздыхэгъуалъхьэ
здыхэгъуалъхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыгъуалъхьэ
уздыхэмыгъуалъхьэ
здыхэмыгъуалъхьэ
дыздыхэмыгъуалъхьэ
фыздыхэмыгъуалъхьэ
здыхэмыгъуалъхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэгъуэлъхьа
уздыхэгъуэлъхьа
здыхэгъуэлъхьа
дыздыхэгъуэлъхьа
фыздыхэгъуэлъхьа
здыхэгъуэлъхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыгъуэлъхьа
уздыхэмыгъуэлъхьа
здыхэмыгъуэлъхьа
дыздыхэмыгъуэлъхьа
фыздыхэмыгъуэлъхьа
здыхэмыгъуэлъхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэгъуэлъхьэгъа
уздыхэгъуэлъхьэгъа
здыхэгъуэлъхьэгъа
дыздыхэгъуэлъхьэгъа
фыздыхэгъуэлъхьэгъа
здыхэгъуэлъхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыгъуэлъхьэгъа
уздыхэмыгъуэлъхьэгъа
здыхэмыгъуэлъхьэгъа
дыздыхэмыгъуэлъхьэгъа
фыздыхэмыгъуэлъхьэгъа
здыхэмыгъуэлъхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэгъуэлъхьэн
уздыхэгъуэлъхьэн
здыхэгъуэлъхьэн
дыздыхэгъуэлъхьэн
фыздыхэгъуэлъхьэн
здыхэгъуэлъхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыгъуэлъхьэн
уздыхэмыгъуэлъхьэн
здыхэмыгъуэлъхьэн
дыздыхэмыгъуэлъхьэн
фыздыхэмыгъуэлъхьэн
здыхэмыгъуэлъхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэгъуэлъхьэну
уздыхэгъуэлъхьэну
здыхэгъуэлъхьэну
дыздыхэгъуэлъхьэну
фыздыхэгъуэлъхьэну
здыхэгъуэлъхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыгъуэлъхьэну
уздыхэмыгъуэлъхьэну
здыхэмыгъуэлъхьэну
дыздыхэмыгъуэлъхьэну
фыздыхэмыгъуэлъхьэну
здыхэмыгъуэлъхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэгъуалъхьэ
ущӀыхэгъуалъхьэ
щӀыхэгъуалъхьэ
дыщӀыхэгъуалъхьэ
фыщӀыхэгъуалъхьэ
щӀыхэгъуалъхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыгъуалъхьэ
ущӀыхэмыгъуалъхьэ
щӀыхэмыгъуалъхьэ
дыщӀыхэмыгъуалъхьэ
фыщӀыхэмыгъуалъхьэ
щӀыхэмыгъуалъхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэгъуэлъхьа
ущӀыхэгъуэлъхьа
щӀыхэгъуэлъхьа
дыщӀыхэгъуэлъхьа
фыщӀыхэгъуэлъхьа
щӀыхэгъуэлъхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыгъуэлъхьа
ущӀыхэмыгъуэлъхьа
щӀыхэмыгъуэлъхьа
дыщӀыхэмыгъуэлъхьа
фыщӀыхэмыгъуэлъхьа
щӀыхэмыгъуэлъхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэгъуэлъхьэгъа
ущӀыхэгъуэлъхьэгъа
щӀыхэгъуэлъхьэгъа
дыщӀыхэгъуэлъхьэгъа
фыщӀыхэгъуэлъхьэгъа
щӀыхэгъуэлъхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыгъуэлъхьэгъа
ущӀыхэмыгъуэлъхьэгъа
щӀыхэмыгъуэлъхьэгъа
дыщӀыхэмыгъуэлъхьэгъа
фыщӀыхэмыгъуэлъхьэгъа
щӀыхэмыгъуэлъхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэгъуэлъхьэн
ущӀыхэгъуэлъхьэн
щӀыхэгъуэлъхьэн
дыщӀыхэгъуэлъхьэн
фыщӀыхэгъуэлъхьэн
щӀыхэгъуэлъхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыгъуэлъхьэн
ущӀыхэмыгъуэлъхьэн
щӀыхэмыгъуэлъхьэн
дыщӀыхэмыгъуэлъхьэн
фыщӀыхэмыгъуэлъхьэн
щӀыхэмыгъуэлъхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэгъуэлъхьэну
ущӀыхэгъуэлъхьэну
щӀыхэгъуэлъхьэну
дыщӀыхэгъуэлъхьэну
фыщӀыхэгъуэлъхьэну
щӀыхэгъуэлъхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыгъуэлъхьэну
ущӀыхэмыгъуэлъхьэну
щӀыхэмыгъуэлъхьэну
дыщӀыхэмыгъуэлъхьэну
фыщӀыхэмыгъуэлъхьэну
щӀыхэмыгъуэлъхьэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэгъуалъхьэу
ухэгъуалъхьэу
хэгъуалъхьэу
дыхэгъуалъхьэу
фыхэгъуалъхьэу
хэгъуалъхьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыгъуалъхьэу
ухэмыгъуалъхьэу
хэмыгъуалъхьэу
дыхэмыгъуалъхьэу
фыхэмыгъуалъхьэу
хэмыгъуалъхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэгъуэлъхьауэ
ухэгъуэлъхьауэ
хэгъуэлъхьауэ
дыхэгъуэлъхьауэ
фыхэгъуэлъхьауэ
хэгъуэлъхьауэ / хэгъуэлъхьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыгъуэлъхьауэ
ухэмыгъуэлъхьауэ
хэмыгъуэлъхьауэ
дыхэмыгъуэлъхьауэ
фыхэмыгъуэлъхьауэ
хэмыгъуэлъхьауэ(хэ) / хэмыгъуэлъхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыхэгъуалъхьэурэ
ухэгъуалъхьэурэ
хэгъуалъхьэурэ
дыхэгъуалъхьэурэ
фыхэгъуалъхьэурэ
хэгъуалъхьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыхэмыгъуалъхьэурэ
ухэмыгъуалъхьэурэ
хэмыгъуалъхьэурэ
дыхэмыгъуалъхьэурэ
фыхэмыгъуалъхьэурэ
хэмыгъуалъхьэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ --
сыпхогъуалъхьэ
сыхогъуалъхьэ
--
сыфхогъуалъхьэ
сахогъуалъхьэ
уэ усхогъуалъхьэ
--
ухогъуалъхьэ
утхогъуалъхьэ
--
уахогъуалъхьэ
ар схогъуалъхьэ
пхогъуалъхьэ
хогъуалъхьэ
тхогъуалъхьэ
фхогъуалъхьэ
яхогъуалъхьэ
дэ --
дыпхогъуалъхьэ
дыхогъуалъхьэ
--
дыфхогъуалъхьэ
дахогъуалъхьэ
фэ фысхогъуалъхьэ
--
фыхогъуалъхьэ
фытхогъуалъхьэ
--
фахогъуалъхьэ
ахэр схогъуалъхьэ(хэ)
пхогъуалъхьэ(хэ)
хогъуалъхьэ(хэ)
тхогъуалъхьэ(хэ)
фхогъуалъхьэ(хэ)
яхогъуалъхьэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъуалъхь]э
[гъуалъхь]эр
--
[гъуалъхь]эхэр
Эргативнэ: [гъуалъхь]э
[гъуалъхь]эм
--
[гъуалъхь]эхэм
Послеложнэ: [гъуалъхь]экӀэ
[гъуалъхь]эмкӀэ
[гъуалъхь]эхэкӀэ
[гъуалъхь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъуалъхь]эуэ
[гъуалъхь]эрауэ
[гъуалъхь]эхэу
[гъуалъхь]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъуэлъхь]а
[гъуэлъхь]ар
--
[гъуэлъхь]ахэр
Эргативнэ: [гъуэлъхь]а
[гъуэлъхь]ам
--
[гъуэлъхь]ахэм
Послеложнэ: [гъуэлъхь]акӀэ
[гъуэлъхь]амкӀэ
[гъуэлъхь]ахэкӀэ
[гъуэлъхь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъуэлъхь]ауэ
[гъуэлъхь]арауэ
[гъуэлъхь]ахэу
[гъуэлъхь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъуэлъхь]эн
[гъуэлъхь]эныр
--
[гъуэлъхь]энхэр
Эргативнэ: [гъуэлъхь]эн
[гъуэлъхь]эным
--
[гъуэлъхь]энхэм
Послеложнэ: [гъуэлъхь]энкӀэ
[гъуэлъхь]энымкӀэ
[гъуэлъхь]энхэкӀэ
[гъуэлъхь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[гъуэлъхь]эну
[гъуэлъхь]энырауэ
[гъуэлъхь]энхэу
[гъуэлъхь]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъуэлъхь]эну
[гъуэлъхь]энур
--
[гъуэлъхь]энухэр
Эргативнэ: [гъуэлъхь]эну
[гъуэлъхь]энум
--
[гъуэлъхь]энухэм
Послеложнэ: [гъуэлъхь]энукӀэ
[гъуэлъхь]энумкӀэ
[гъуэлъхь]энухэкӀэ
[гъуэлъхь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъуэлъхь]энууэ
[гъуэлъхь]энурауэ
[гъуэлъхь]энухэу
[гъуэлъхь]энухэрауэ
Щылъу зыгуэрым зыхэгъэзэгъэн. Удзым хэгъуэлъхьэн.
ЩӀым хэгъуэлъхьэн. хэгъуэлъхьэн: lie down swh
Удзым хэгъуэлъхьэн: lie down on the grass.
ЩӀым хэгъуэлъхьэн: lie down on the ground. хэгъуэлъхьэн: лечь куда-л.
Удзым хэгъуэлъхьэн: лечь на траву.
ЩӀым хэгъуэлъхьэн: лечь на землю. Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009. 