АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "хэвэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хэвэн
щымыӀэныгъэ:
хэмывэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэвэн
ухэвэн
хэвэн
дыхэвэн
фыхэвэн
хэвэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэн
ухэмывэн
хэмывэн
дыхэмывэн
фыхэмывэн
хэмывэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хэвэ!
фыхэвэ!
щымыӀэныгъэ:
ухэмывэ!
фыхэмывэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхревэ
ухревэ
хревэ
дыхревэ
фыхревэ
хревэ
щымыӀэныгъэ:
сыхремывэ
ухремывэ
хремывэ
дыхремывэ
фыхремывэ
хремывэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыховэ(р)
уховэ(р)
ховэ(р)
дыховэ(р)
фыховэ(р)
ховэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэркъым
ухэвэркъым
хэвэркъым
дыхэвэркъым
фыхэвэркъым
хэвэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэвэрт
ухэвэрт
хэвэрт
дыхэвэрт
фыхэвэрт
хэвэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэртэкъым
ухэвэртэкъым
хэвэртэкъым
дыхэвэртэкъым
фыхэвэртэкъым
хэвэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэващ
ухэващ
хэващ
дыхэващ
фыхэващ
хэва(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэвакъым
ухэвакъым
хэвакъым
дыхэвакъым
фыхэвакъым
хэва(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэват
ухэват
хэват
дыхэват
фыхэват
хэва(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэватэкъым
ухэватэкъым
хэватэкъым
дыхэватэкъым
фыхэватэкъым
хэва(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэгъащ
ухэвэгъащ
хэвэгъащ
дыхэвэгъащ
фыхэвэгъащ
хэвэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэгъакъым
ухэвэгъакъым
хэвэгъакъым
дыхэвэгъакъым
фыхэвэгъакъым
хэвэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэгъат
ухэвэгъат
хэвэгъат
дыхэвэгъат
фыхэвэгъат
хэвэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэгъатэкъым
ухэвэгъатэкъым
хэвэгъатэкъым
дыхэвэгъатэкъым
фыхэвэгъатэкъым
хэвэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэвэщ
ухэвэщ
хэвэщ
дыхэвэщ
фыхэвэщ
хэвэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэкъым
ухэвэкъым
хэвэкъым
дыхэвэкъым
фыхэвэкъым
хэвэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэвэт
ухэвэт
хэвэт
дыхэвэт
фыхэвэт
хэвэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэтэкъым
ухэвэтэкъым
хэвэтэкъым
дыхэвэтэкъым
фыхэвэтэкъым
хэвэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэнщ
ухэвэнщ
хэвэнщ
дыхэвэнщ
фыхэвэнщ
хэвэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэнкъым
ухэвэнкъым
хэвэнкъым
дыхэвэнкъым
фыхэвэнкъым
хэвэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэнущ
ухэвэнущ
хэвэнущ
дыхэвэнущ
фыхэвэнущ
хэвэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэнукъым
ухэвэнукъым
хэвэнукъым
дыхэвэнукъым
фыхэвэнукъым
хэвэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэрэ
ухэвэрэ
хэвэрэ
дыхэвэрэ
фыхэвэрэ
хэвэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэркъэ
ухэвэркъэ
хэвэркъэ
дыхэвэркъэ
фыхэвэркъэ
хэвэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэвэрт
ухэвэрт
хэвэрт
дыхэвэрт
фыхэвэрт
хэвэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэртэкъэ
ухэвэртэкъэ
хэвэртэкъэ
дыхэвэртэкъэ
фыхэвэртэкъэ
хэвэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэва
ухэва
хэва
дыхэва
фыхэва
хэва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэвакъэ
ухэвакъэ
хэвакъэ
дыхэвакъэ
фыхэвакъэ
хэва(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэват
ухэват
хэват
дыхэват
фыхэват
хэва(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэватэкъэ
ухэватэкъэ
хэватэкъэ
дыхэватэкъэ
фыхэватэкъэ
хэва(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэгъа
ухэвэгъа
хэвэгъа
дыхэвэгъа
фыхэвэгъа
хэвэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэгъакъэ
ухэвэгъакъэ
хэвэгъакъэ
дыхэвэгъакъэ
фыхэвэгъакъэ
хэвэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэгъат
ухэвэгъат
хэвэгъат
дыхэвэгъат
фыхэвэгъат
хэвэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэгъатэкъэ
ухэвэгъатэкъэ
хэвэгъатэкъэ
дыхэвэгъатэкъэ
фыхэвэгъатэкъэ
хэвэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэвэ
ухэвэ
хэвэ
дыхэвэ
фыхэвэ
хэвэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэкъэ
ухэвэкъэ
хэвэкъэ
дыхэвэкъэ
фыхэвэкъэ
хэвэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэвэт
ухэвэт
хэвэт
дыхэвэт
фыхэвэт
хэвэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэтэкъэ
ухэвэтэкъэ
хэвэтэкъэ
дыхэвэтэкъэ
фыхэвэтэкъэ
хэвэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэн
ухэвэн
хэвэн
дыхэвэн
фыхэвэн
хэвэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэнкъэ
ухэвэнкъэ
хэвэнкъэ
дыхэвэнкъэ
фыхэвэнкъэ
хэвэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэну
ухэвэну
хэвэну
дыхэвэну
фыхэвэну
хэвэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэнукъэ
ухэвэнукъэ
хэвэнукъэ
дыхэвэнукъэ
фыхэвэнукъэ
хэвэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэмэ
ухэвэмэ
хэвэмэ
дыхэвэмэ
фыхэвэмэ
хэвэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэмэ
ухэмывэмэ
хэмывэмэ
дыхэмывэмэ
фыхэмывэмэ
хэмывэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэвамэ
ухэвамэ
хэвамэ
дыхэвамэ
фыхэвамэ
хэва(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывамэ
ухэмывамэ
хэмывамэ
дыхэмывамэ
фыхэмывамэ
мыва(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэвэгъамэ
ухэвэгъамэ
хэвэгъамэ
дыхэвэгъамэ
фыхэвэгъамэ
хэвэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэгъамэ
ухэмывэгъамэ
хэмывэгъамэ
дыхэмывэгъамэ
фыхэмывэгъамэ
хэмывэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэнмэ
ухэвэнмэ
хэвэнмэ
дыхэвэнмэ
фыхэвэнмэ
хэвэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэнмэ
ухэмывэнмэ
хэмывэнмэ
дыхэмывэнмэ
фыхэмывэнмэ
хэмывэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэнумэ
ухэвэнумэ
хэвэнумэ
дыхэвэнумэ
фыхэвэнумэ
хэвэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэнумэ
ухэмывэнумэ
хэмывэнумэ
дыхэмывэнумэ
фыхэмывэнумэ
хэмывэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэтэмэ
ухэвэтэмэ
хэвэтэмэ
дыхэвэтэмэ
фыхэвэтэмэ
хэвэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэтэмэ
ухэмывэтэмэ
хэмывэтэмэ
дыхэмывэтэмэ
фыхэмывэтэмэ
хэмывэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэватэмэ
ухэватэмэ
хэватэмэ
дыхэватэмэ
фыхэватэмэ
хэва(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыватэмэ
ухэмыватэмэ
хэмыватэмэ
дыхэмыватэмэ
фыхэмыватэмэ
хэмыва(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэвэгъатэмэ
ухэвэгъатэмэ
хэвэгъатэмэ
дыхэвэгъатэмэ
фыхэвэгъатэмэ
хэвэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэгъатэмэ
ухэмывэгъатэмэ
хэмывэгъатэмэ
дыхэмывэгъатэмэ
фыхэмывэгъатэмэ
хэмывэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэнтэмэ
ухэвэнтэмэ
хэвэнтэмэ
дыхэвэнтэмэ
фыхэвэнтэмэ
хэвэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэнтэмэ
ухэмывэнтэмэ
хэмывэнтэмэ
дыхэмывэнтэмэ
фыхэмывэнтэмэ
хэмывэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэнутэмэ
ухэвэнутэмэ
хэвэнутэмэ
дыхэвэнутэмэ
фыхэвэнутэмэ
хэвэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэнутэмэ
ухэмывэнутэмэ
хэмывэнутэмэ
дыхэмывэнутэмэ
фыхэмывэнутэмэ
хэмывэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэнт
ухэвэнт
хэвэнт
дыхэвэнт
фыхэвэнт
хэвэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэнтэкъым
ухэвэнтэкъым
хэвэнтэкъым
дыхэвэнтэкъым
фыхэвэнтэкъым
хэвэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэнут
ухэвэнут
хэвэнут
дыхэвэнут
фыхэвэнут
хэвэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэвэнутэкъым
ухэвэнутэкъым
хэвэнутэкъым
дыхэвэнутэкъым
фыхэвэнутэкъым
хэвэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэми
ухэвэми
хэвэми
дыхэвэми
фыхэвэми
хэвэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэми
ухэмывэми
хэмывэми
дыхэмывэми
фыхэмывэми
хэмывэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэвами
ухэвами
хэвами
дыхэвами
фыхэвами
хэва(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывами
ухэмывами
хэмывами
дыхэмывами
фыхэмывами
хэмыва(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэвэгъами
ухэвэгъами
хэвэгъами
дыхэвэгъами
фыхэвэгъами
хэвэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэгъами
ухэмывэгъами
хэмывэгъами
дыхэмывэгъами
фыхэмывэгъами
хэмывэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэнми
ухэвэнми
хэвэнми
дыхэвэнми
фыхэвэнми
хэвэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэнми
ухэмывэнми
хэмывэнми
дыхэмывэнми
фыхэмывэнми
хэмывэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэнуми
ухэвэнуми
хэвэнуми
дыхэвэнуми
фыхэвэнуми
хэвэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэнуми
ухэмывэнуми
хэмывэнуми
дыхэмывэнуми
фыхэмывэнуми
хэмывэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэтэми
ухэвэтэми
хэвэтэми
дыхэвэтэми
фыхэвэтэми
хэвэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэтэми
ухэмывэтэми
хэмывэтэми
дыхэмывэтэми
фыхэмывэтэми
хэмывэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэватэми
ухэватэми
хэватэми
дыхэватэми
фыхэватэми
хэва(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыватэми
ухэмыватэми
хэмыватэми
дыхэмыватэми
фыхэмыватэми
хэмыва(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэвэгъатэми
ухэвэгъатэми
хэвэгъатэми
дыхэвэгъатэми
фыхэвэгъатэми
хэвэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэгъатэми
ухэмывэгъатэми
хэмывэгъатэми
дыхэмывэгъатэми
фыхэмывэгъатэми
хэмывэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэнтэми
ухэвэнтэми
хэвэнтэми
дыхэвэнтэми
фыхэвэнтэми
хэвэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэнтэми
ухэмывэнтэми
хэмывэнтэми
дыхэмывэнтэми
фыхэмывэнтэми
хэмывэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэвэнутэми
ухэвэнутэми
хэвэнутэми
дыхэвэнутэми
фыхэвэнутэми
хэвэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмывэнутэми
ухэмывэнутэми
хэмывэнутэми
дыхэмывэнутэми
фыхэмывэнутэми
хэмывэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэваи
ухэваи
хэваи
дыхэваи
фыхэваи
хэваи
щымыӀэныгъэ:
сыхэвакъыми
ухэвакъыми
хэвакъыми
дыхэвакъыми
фыхэвакъыми
хэвакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэващэрэт
ухэващэрэт
хэващэрэт
дыхэващэрэт
фыхэващэрэт
хэващэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыващэрэт
ухэмыващэрэт
хэмыващэрэт
дыхэмыващэрэт
фыхэмыващэрэт
хэмыващэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэвагъэнщ
ухэвагъэнщ
хэвагъэнщ
дыхэвагъэнщ
фыхэвагъэнщ
хэвагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэвагъэнкъым
ухэвагъэнкъым
хэвагъэнкъым
дыхэвагъэнкъым
фыхэвагъэнкъым
хэвагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэвагъэнт
ухэвагъэнт
хэвагъэнт
дыхэвагъэнт
фыхэвагъэнт
хэвагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэвагъэнтэкъым
ухэвагъэнтэкъым
хэвагъэнтэкъым
дыхэвагъэнтэкъым
фыхэвагъэнтэкъым
хэвагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэвагъэн
ухэвагъэн
хэвагъэн
дыхэвагъэн
фыхэвагъэн
хэвагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэвагъэнкъэ
ухэвагъэнкъэ
хэвагъэнкъэ
дыхэвагъэнкъэ
фыхэвагъэнкъэ
хэвагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэвагъэнт
ухэвагъэнт
хэвагъэнт
дыхэвагъэнт
фыхэвагъэнт
хэвагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэвагъэнтэкъэ
ухэвагъэнтэкъэ
хэвагъэнтэкъэ
дыхэвагъэнтэкъэ
фыхэвагъэнтэкъэ
хэвагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэвагъэнущ
ухэвагъэнущ
хэвагъэнущ
дыхэвагъэнущ
фыхэвагъэнущ
хэвагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэвагъэнукъым
ухэвагъэнукъым
хэвагъэнукъым
дыхэвагъэнукъым
фыхэвагъэнукъым
хэвагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэвагъэнут
ухэвагъэнут
хэвагъэнут
дыхэвагъэнут
фыхэвагъэнут
хэвагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэвагъэнутэкъым
ухэвагъэнутэкъым
хэвагъэнутэкъым
дыхэвагъэнутэкъым
фыхэвагъэнутэкъым
хэвагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэвагъэну
ухэвагъэну
хэвагъэну
дыхэвагъэну
фыхэвагъэну
хэвагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэвагъэнукъэ
ухэвагъэнукъэ
хэвагъэнукъэ
дыхэвагъэнукъэ
фыхэвагъэнукъэ
хэвагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэвагъэнут
ухэвагъэнут
хэвагъэнут
дыхэвагъэнут
фыхэвагъэнут
хэвагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэвагъэнутэкъэ
ухэвагъэнутэкъэ
хэвагъэнутэкъэ
дыхэвагъэнутэкъэ
фыхэвагъэнутэкъэ
хэвагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэвэ
ухэвэ
хэвэ
дыхэвэ
фыхэвэ
хэвэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмывэ
ухэмывэ
хэмывэ
дыхэмывэ
фыхэмывэ
хэмывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэва
ухэва
хэва
дыхэва
фыхэва
хэва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыва
ухэмыва
хэмыва
дыхэмыва
фыхэмыва
хэмыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэвэгъа
ухэвэгъа
хэвэгъа
дыхэвэгъа
фыхэвэгъа
хэвэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмывэгъа
ухэмывэгъа
хэмывэгъа
дыхэмывэгъа
фыхэмывэгъа
хэмывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэвэн
ухэвэн
хэвэн
дыхэвэн
фыхэвэн
хэвэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмывэн
ухэмывэн
хэмывэн
дыхэмывэн
фыхэмывэн
хэмывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэвэну
ухэвэну
хэвэну
дыхэвэну
фыхэвэну
хэвэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмывэну
ухэмывэну
хэмывэну
дыхэмывэну
фыхэмывэну
хэмывэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэвэ
узэрыхэвэ
зэрыхэвэ
дызэрыхэвэ
фызэрыхэвэ
зэрыхэвэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмывэ
узэрыхэмывэ
зэрыхэмывэ
дызэрыхэмывэ
фызэрыхэмывэ
зэрыхэмывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэва
узэрыхэва
зэрыхэва
дызэрыхэва
фызэрыхэва
зэрыхэва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыва
узэрыхэмыва
зэрыхэмыва
дызэрыхэмыва
фызэрыхэмыва
зэрыхэмыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэвэгъа
узэрыхэвэгъа
зэрыхэвэгъа
дызэрыхэвэгъа
фызэрыхэвэгъа
зэрыхэвэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмывэгъа
узэрыхэмывэгъа
зэрыхэмывэгъа
дызэрыхэмывэгъа
фызэрыхэмывэгъа
зэрыхэмывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэвэн
узэрыхэвэн
зэрыхэвэн
дызэрыхэвэн
фызэрыхэвэн
зэрыхэвэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмывэн
узэрыхэмывэн
зэрыхэмывэн
дызэрыхэмывэн
фызэрыхэмывэн
зэрыхэмывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэвэну
узэрыхэвэну
зэрыхэвэну
дызэрыхэвэну
фызэрыхэвэну
зэрыхэвэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмывэну
узэрыхэмывэну
зэрыхэмывэну
дызэрыхэмывэну
фызэрыхэмывэну
зэрыхэмывэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэвэ
ущыхэвэ
щыхэвэ
дыщыхэвэ
фыщыхэвэ
щыхэвэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмывэ
ущыхэмывэ
щыхэмывэ
дыщыхэмывэ
фыщыхэмывэ
щыхэмывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэва
ущыхэва
щыхэва
дыщыхэва
фыщыхэва
щыхэва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыва
ущыхэмыва
щыхэмыва
дыщыхэмыва
фыщыхэмыва
щыхэмыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэвэгъа
ущыхэвэгъа
щыхэвэгъа
дыщыхэвэгъа
фыщыхэвэгъа
щыхэвэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмывэгъа
ущыхэмывэгъа
щыхэмывэгъа
дыщыхэмывэгъа
фыщыхэмывэгъа
щыхэмывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэвэн
ущыхэвэн
щыхэвэн
дыщыхэвэн
фыщыхэвэн
щыхэвэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмывэн
ущыхэмывэн
щыхэмывэн
дыщыхэмывэн
фыщыхэмывэн
щыхэмывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэвэну
ущыхэвэну
щыхэвэну
дыщыхэвэну
фыщыхэвэну
щыхэвэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмывэну
ущыхэмывэну
щыхэмывэну
дыщыхэмывэну
фыщыхэмывэну
щыхэмывэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэвэ
уздыхэвэ
здыхэвэ
дыздыхэвэ
фыздыхэвэ
здыхэвэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмывэ
уздыхэмывэ
здыхэмывэ
дыздыхэмывэ
фыздыхэмывэ
здыхэмывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэва
уздыхэва
здыхэва
дыздыхэва
фыздыхэва
здыхэва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыва
уздыхэмыва
здыхэмыва
дыздыхэмыва
фыздыхэмыва
здыхэмыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэвэгъа
уздыхэвэгъа
здыхэвэгъа
дыздыхэвэгъа
фыздыхэвэгъа
здыхэвэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмывэгъа
уздыхэмывэгъа
здыхэмывэгъа
дыздыхэмывэгъа
фыздыхэмывэгъа
здыхэмывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэвэн
уздыхэвэн
здыхэвэн
дыздыхэвэн
фыздыхэвэн
здыхэвэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмывэн
уздыхэмывэн
здыхэмывэн
дыздыхэмывэн
фыздыхэмывэн
здыхэмывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэвэну
уздыхэвэну
здыхэвэну
дыздыхэвэну
фыздыхэвэну
здыхэвэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмывэну
уздыхэмывэну
здыхэмывэну
дыздыхэмывэну
фыздыхэмывэну
здыхэмывэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэвэ
ущӀыхэвэ
щӀыхэвэ
дыщӀыхэвэ
фыщӀыхэвэ
щӀыхэвэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмывэ
ущӀыхэмывэ
щӀыхэмывэ
дыщӀыхэмывэ
фыщӀыхэмывэ
щӀыхэмывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэва
ущӀыхэва
щӀыхэва
дыщӀыхэва
фыщӀыхэва
щӀыхэва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыва
ущӀыхэмыва
щӀыхэмыва
дыщӀыхэмыва
фыщӀыхэмыва
щӀыхэмыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэвэгъа
ущӀыхэвэгъа
щӀыхэвэгъа
дыщӀыхэвэгъа
фыщӀыхэвэгъа
щӀыхэвэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмывэгъа
ущӀыхэмывэгъа
щӀыхэмывэгъа
дыщӀыхэмывэгъа
фыщӀыхэмывэгъа
щӀыхэмывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэвэн
ущӀыхэвэн
щӀыхэвэн
дыщӀыхэвэн
фыщӀыхэвэн
щӀыхэвэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмывэн
ущӀыхэмывэн
щӀыхэмывэн
дыщӀыхэмывэн
фыщӀыхэмывэн
щӀыхэмывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэвэну
ущӀыхэвэну
щӀыхэвэну
дыщӀыхэвэну
фыщӀыхэвэну
щӀыхэвэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмывэну
ущӀыхэмывэну
щӀыхэмывэну
дыщӀыхэмывэну
фыщӀыхэмывэну
щӀыхэмывэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэвэу
ухэвэу
хэвэу
дыхэвэу
фыхэвэу
хэвэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмывэу
ухэмывэу
хэмывэу
дыхэмывэу
фыхэмывэу
хэмывэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэвауэ
ухэвауэ
хэвауэ
дыхэвауэ
фыхэвауэ
хэвауэ / хэва(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмывауэ
ухэмывауэ
хэмывауэ
дыхэмывауэ
фыхэмывауэ
хэмывауэ(хэ) / хэмыва(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыхэвэурэ
ухэвэурэ
хэвэурэ
дыхэвэурэ
фыхэвэурэ
хэвэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыхэмывэурэ
ухэмывэурэ
хэмывэурэ
дыхэмывэурэ
фыхэмывэурэ
хэмывэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпховэ
сыховэ
--
сыфховэ
саховэ
уэ
усховэ
--
уховэ
утховэ
--
уаховэ
ар
сховэ
пховэ
ховэ
тховэ
фховэ
яховэ
дэ
--
дыпховэ
дыховэ
--
дыфховэ
даховэ
фэ
фысховэ
--
фыховэ
фытховэ
--
фаховэ
ахэр
сховэ(хэ)
пховэ(хэ)
ховэ(хэ)
тховэ(хэ)
фховэ(хэ)
яховэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[в]э
[в]эр
--
[в]эхэр
Эргативнэ:
[в]э
[в]эм
--
[в]эхэм
Послеложнэ:
[в]экӀэ
[в]эмкӀэ
[в]эхэкӀэ
[в]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[в]эуэ
[в]эрауэ
[в]эхэу
[в]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[в]а
[в]ар
--
[в]ахэр
Эргативнэ:
[в]а
[в]ам
--
[в]ахэм
Послеложнэ:
[в]акӀэ
[в]амкӀэ
[в]ахэкӀэ
[в]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[в]ауэ
[в]арауэ
[в]ахэу
[в]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[в]эн
[в]эныр
--
[в]энхэр
Эргативнэ:
[в]эн
[в]эным
--
[в]энхэм
Послеложнэ:
[в]энкӀэ
[в]энымкӀэ
[в]энхэкӀэ
[в]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[в]эну
[в]энырауэ
[в]энхэу
[в]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[в]эну
[в]энур
--
[в]энухэр
Эргативнэ:
[в]эну
[в]энум
--
[в]энухэм
Послеложнэ:
[в]энукӀэ
[в]энумкӀэ
[в]энухэкӀэ
[в]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[в]энууэ
[в]энурауэ
[в]энухэу
[в]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым (п. п. псым) хэлъу вэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Мэл зыхэвэ нэхърэ бжэн зыхэпкӀэ. Псалъэжьхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
хэвэн: to cook or boil in sth
УРЫСЫБЗЭ
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.