АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
хэ- + [бз] + э + [у] + -э + -ж + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "хэбзэуэжын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хэбзэуэжын
щымыӀэныгъэ:
хэмыбзэуэжын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжын
ухэбзэуэжын
хэбзэуэжын
дыхэбзэуэжын
фыхэбзэуэжын
хэбзэуэжын(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжын
ухэмыбзэуэжын
хэмыбзэуэжын
дыхэмыбзэуэжын
фыхэмыбзэуэжын
хэмыбзэуэжын(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хэбзэуэж!
фыхэбзэуэж!
щымыӀэныгъэ:
ухэмыбзэуэж!
фыхэмыбзэуэж!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхребзэуэж
ухребзэуэж
хребзэуэж
дыхребзэуэж
фыхребзэуэж
хребзэуэж
щымыӀэныгъэ:
сыхремыбзэуэж
ухремыбзэуэж
хремыбзэуэж
дыхремыбзэуэж
фыхремыбзэуэж
хремыбзэуэж
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхобзэуэж(ыр)
ухобзэуэж(ыр)
хобзэуэж(ыр)
дыхобзэуэж(ыр)
фыхобзэуэж(ыр)
хобзэуэж(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыркъым
ухэбзэуэжыркъым
хэбзэуэжыркъым
дыхэбзэуэжыркъым
фыхэбзэуэжыркъым
хэбзэуэжы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэж(ыр)т
ухэбзэуэж(ыр)т
хэбзэуэж(ыр)т
дыхэбзэуэж(ыр)т
фыхэбзэуэж(ыр)т
хэбзэуэж(ыр)т / хэбзэуэжхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэж(ыр)тэкъым
ухэбзэуэж(ыр)тэкъым
хэбзэуэж(ыр)тэкъым
дыхэбзэуэж(ыр)тэкъым
фыхэбзэуэж(ыр)тэкъым
хэбзэуэж(ыр)тэкъым / хэбзэуэжхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжащ
ухэбзэуэжащ
хэбзэуэжащ
дыхэбзэуэжащ
фыхэбзэуэжащ
хэбзэуэжа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжакъым
ухэбзэуэжакъым
хэбзэуэжакъым
дыхэбзэуэжакъым
фыхэбзэуэжакъым
хэбзэуэжа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжат
ухэбзэуэжат
хэбзэуэжат
дыхэбзэуэжат
фыхэбзэуэжат
хэбзэуэжа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжатэкъым
ухэбзэуэжатэкъым
хэбзэуэжатэкъым
дыхэбзэуэжатэкъым
фыхэбзэуэжатэкъым
хэбзэуэжа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыгъащ
ухэбзэуэжыгъащ
хэбзэуэжыгъащ
дыхэбзэуэжыгъащ
фыхэбзэуэжыгъащ
хэбзэуэжыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыгъакъым
ухэбзэуэжыгъакъым
хэбзэуэжыгъакъым
дыхэбзэуэжыгъакъым
фыхэбзэуэжыгъакъым
хэбзэуэжыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыгъат
ухэбзэуэжыгъат
хэбзэуэжыгъат
дыхэбзэуэжыгъат
фыхэбзэуэжыгъат
хэбзэуэжыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыгъатэкъым
ухэбзэуэжыгъатэкъым
хэбзэуэжыгъатэкъым
дыхэбзэуэжыгъатэкъым
фыхэбзэуэжыгъатэкъым
хэбзэуэжыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжщ
ухэбзэуэжщ
хэбзэуэжщ
дыхэбзэуэжщ
фыхэбзэуэжщ
хэбзэуэж(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжкъым
ухэбзэуэжкъым
хэбзэуэжкъым
дыхэбзэуэжкъым
фыхэбзэуэжкъым
хэбзэуэж(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжт
ухэбзэуэжт
хэбзэуэжт
дыхэбзэуэжт
фыхэбзэуэжт
хэбзэуэж(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжтэкъым
ухэбзэуэжтэкъым
хэбзэуэжтэкъым
дыхэбзэуэжтэкъым
фыхэбзэуэжтэкъым
хэбзэуэж(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынщ
ухэбзэуэжынщ
хэбзэуэжынщ
дыхэбзэуэжынщ
фыхэбзэуэжынщ
хэбзэуэжын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынкъым
ухэбзэуэжынкъым
хэбзэуэжынкъым
дыхэбзэуэжынкъым
фыхэбзэуэжынкъым
хэбзэуэжын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынущ
ухэбзэуэжынущ
хэбзэуэжынущ
дыхэбзэуэжынущ
фыхэбзэуэжынущ
хэбзэуэжыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынукъым
ухэбзэуэжынукъым
хэбзэуэжынукъым
дыхэбзэуэжынукъым
фыхэбзэуэжынукъым
хэбзэуэжыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжрэ
ухэбзэуэжрэ
хэбзэуэжрэ
дыхэбзэуэжрэ
фыхэбзэуэжрэ
хэбзэуэж(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыркъэ
ухэбзэуэжыркъэ
хэбзэуэжыркъэ
дыхэбзэуэжыркъэ
фыхэбзэуэжыркъэ
хэбзэуэжыркъэ / хэбзэуэжхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэж(ыр)т
ухэбзэуэж(ыр)т
хэбзэуэж(ыр)т
дыхэбзэуэж(ыр)т
фыхэбзэуэж(ыр)т
хэбзэуэж(ыр)т / хэбзэуэжхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэж(ыр)тэкъэ
ухэбзэуэж(ыр)тэкъэ
хэбзэуэж(ыр)тэкъэ
дыхэбзэуэж(ыр)тэкъэ
фыхэбзэуэж(ыр)тэкъэ
хэбзэуэж(ыр)тэкъэ / хэбзэуэжхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжа
ухэбзэуэжа
хэбзэуэжа
дыхэбзэуэжа
фыхэбзэуэжа
хэбзэуэжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжакъэ
ухэбзэуэжакъэ
хэбзэуэжакъэ
дыхэбзэуэжакъэ
фыхэбзэуэжакъэ
хэбзэуэжа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжат
ухэбзэуэжат
хэбзэуэжат
дыхэбзэуэжат
фыхэбзэуэжат
хэбзэуэжа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжатэкъэ
ухэбзэуэжатэкъэ
хэбзэуэжатэкъэ
дыхэбзэуэжатэкъэ
фыхэбзэуэжатэкъэ
хэбзэуэжа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыгъа
ухэбзэуэжыгъа
хэбзэуэжыгъа
дыхэбзэуэжыгъа
фыхэбзэуэжыгъа
хэбзэуэжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыгъакъэ
ухэбзэуэжыгъакъэ
хэбзэуэжыгъакъэ
дыхэбзэуэжыгъакъэ
фыхэбзэуэжыгъакъэ
хэбзэуэжыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыгъат
ухэбзэуэжыгъат
хэбзэуэжыгъат
дыхэбзэуэжыгъат
фыхэбзэуэжыгъат
хэбзэуэжыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыгъатэкъэ
ухэбзэуэжыгъатэкъэ
хэбзэуэжыгъатэкъэ
дыхэбзэуэжыгъатэкъэ
фыхэбзэуэжыгъатэкъэ
хэбзэуэжыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэж
ухэбзэуэж
хэбзэуэж
дыхэбзэуэж
фыхэбзэуэж
хэбзэуэж(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжкъэ
ухэбзэуэжкъэ
хэбзэуэжкъэ
дыхэбзэуэжкъэ
фыхэбзэуэжкъэ
хэбзэуэж(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжт
ухэбзэуэжт
хэбзэуэжт
дыхэбзэуэжт
фыхэбзэуэжт
хэбзэуэж(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжтэкъэ
ухэбзэуэжтэкъэ
хэбзэуэжтэкъэ
дыхэбзэуэжтэкъэ
фыхэбзэуэжтэкъэ
хэбзэуэж(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжын
ухэбзэуэжын
хэбзэуэжын
дыхэбзэуэжын
фыхэбзэуэжын
хэбзэуэжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынкъэ
ухэбзэуэжынкъэ
хэбзэуэжынкъэ
дыхэбзэуэжынкъэ
фыхэбзэуэжынкъэ
хэбзэуэжын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыну
ухэбзэуэжыну
хэбзэуэжыну
дыхэбзэуэжыну
фыхэбзэуэжыну
хэбзэуэжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынукъэ
ухэбзэуэжынукъэ
хэбзэуэжынукъэ
дыхэбзэуэжынукъэ
фыхэбзэуэжынукъэ
хэбзэуэжыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжмэ
ухэбзэуэжмэ
хэбзэуэжмэ
дыхэбзэуэжмэ
фыхэбзэуэжмэ
хэбзэуэж(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжмэ
ухэмыбзэуэжмэ
хэмыбзэуэжмэ
дыхэмыбзэуэжмэ
фыхэмыбзэуэжмэ
хэмыбзэуэж(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжамэ
ухэбзэуэжамэ
хэбзэуэжамэ
дыхэбзэуэжамэ
фыхэбзэуэжамэ
хэбзэуэжа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжамэ
ухэмыбзэуэжамэ
хэмыбзэуэжамэ
дыхэмыбзэуэжамэ
фыхэмыбзэуэжамэ
хэмыбзэуэжа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыгъамэ
ухэбзэуэжыгъамэ
хэбзэуэжыгъамэ
дыхэбзэуэжыгъамэ
фыхэбзэуэжыгъамэ
хэбзэуэжыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжыгъамэ
ухэмыбзэуэжыгъамэ
хэмыбзэуэжыгъамэ
дыхэмыбзэуэжыгъамэ
фыхэмыбзэуэжыгъамэ
хэмыбзэуэжыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынмэ
ухэбзэуэжынмэ
хэбзэуэжынмэ
дыхэбзэуэжынмэ
фыхэбзэуэжынмэ
хэбзэуэжын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжынмэ
ухэмыбзэуэжынмэ
хэмыбзэуэжынмэ
дыхэмыбзэуэжынмэ
фыхэмыбзэуэжынмэ
хэмыбзэуэжын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынумэ
ухэбзэуэжынумэ
хэбзэуэжынумэ
дыхэбзэуэжынумэ
фыхэбзэуэжынумэ
хэбзэуэжыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжынумэ
ухэмыбзэуэжынумэ
хэмыбзэуэжынумэ
дыхэмыбзэуэжынумэ
фыхэмыбзэуэжынумэ
хэмыбзэуэжыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжтэмэ
ухэбзэуэжтэмэ
хэбзэуэжтэмэ
дыхэбзэуэжтэмэ
фыхэбзэуэжтэмэ
хэбзэуэж(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжтэмэ
ухэмыбзэуэжтэмэ
хэмыбзэуэжтэмэ
дыхэмыбзэуэжтэмэ
фыхэмыбзэуэжтэмэ
хэмыбзэуэж(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжатэмэ
ухэбзэуэжатэмэ
хэбзэуэжатэмэ
дыхэбзэуэжатэмэ
фыхэбзэуэжатэмэ
хэбзэуэжа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжатэмэ
ухэмыбзэуэжатэмэ
хэмыбзэуэжатэмэ
дыхэмыбзэуэжатэмэ
фыхэмыбзэуэжатэмэ
хэмыбзэуэжа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыгъатэмэ
ухэбзэуэжыгъатэмэ
хэбзэуэжыгъатэмэ
дыхэбзэуэжыгъатэмэ
фыхэбзэуэжыгъатэмэ
хэбзэуэжыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжыгъатэмэ
ухэмыбзэуэжыгъатэмэ
хэмыбзэуэжыгъатэмэ
дыхэмыбзэуэжыгъатэмэ
фыхэмыбзэуэжыгъатэмэ
хэмыбзэуэжыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынтэмэ
ухэбзэуэжынтэмэ
хэбзэуэжынтэмэ
дыхэбзэуэжынтэмэ
фыхэбзэуэжынтэмэ
хэбзэуэжын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжынтэмэ
ухэмыбзэуэжынтэмэ
хэмыбзэуэжынтэмэ
дыхэмыбзэуэжынтэмэ
фыхэмыбзэуэжынтэмэ
хэмыбзэуэжын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынутэмэ
ухэбзэуэжынутэмэ
хэбзэуэжынутэмэ
дыхэбзэуэжынутэмэ
фыхэбзэуэжынутэмэ
хэбзэуэжыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжынутэмэ
ухэмыбзэуэжынутэмэ
хэмыбзэуэжынутэмэ
дыхэмыбзэуэжынутэмэ
фыхэмыбзэуэжынутэмэ
хэмыбзэуэжыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынт
ухэбзэуэжынт
хэбзэуэжынт
дыхэбзэуэжынт
фыхэбзэуэжынт
хэбзэуэжын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынтэкъым
ухэбзэуэжынтэкъым
хэбзэуэжынтэкъым
дыхэбзэуэжынтэкъым
фыхэбзэуэжынтэкъым
хэбзэуэжын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынут
ухэбзэуэжынут
хэбзэуэжынут
дыхэбзэуэжынут
фыхэбзэуэжынут
хэбзэуэжыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынутэкъым
ухэбзэуэжынутэкъым
хэбзэуэжынутэкъым
дыхэбзэуэжынутэкъым
фыхэбзэуэжынутэкъым
хэбзэуэжыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжми
ухэбзэуэжми
хэбзэуэжми
дыхэбзэуэжми
фыхэбзэуэжми
хэбзэуэж(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжми
ухэмыбзэуэжми
хэмыбзэуэжми
дыхэмыбзэуэжми
фыхэмыбзэуэжми
хэмыбзэуэж(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжами
ухэбзэуэжами
хэбзэуэжами
дыхэбзэуэжами
фыхэбзэуэжами
хэбзэуэжа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжами
ухэмыбзэуэжами
хэмыбзэуэжами
дыхэмыбзэуэжами
фыхэмыбзэуэжами
хэмыбзэуэжа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыгъами
ухэбзэуэжыгъами
хэбзэуэжыгъами
дыхэбзэуэжыгъами
фыхэбзэуэжыгъами
хэбзэуэжыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжыгъами
ухэмыбзэуэжыгъами
хэмыбзэуэжыгъами
дыхэмыбзэуэжыгъами
фыхэмыбзэуэжыгъами
хэмыбзэуэжыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынми
ухэбзэуэжынми
хэбзэуэжынми
дыхэбзэуэжынми
фыхэбзэуэжынми
хэбзэуэжын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжынми
ухэмыбзэуэжынми
хэмыбзэуэжынми
дыхэмыбзэуэжынми
фыхэмыбзэуэжынми
хэмыбзэуэжын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынуми
ухэбзэуэжынуми
хэбзэуэжынуми
дыхэбзэуэжынуми
фыхэбзэуэжынуми
хэбзэуэжыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжынуми
ухэмыбзэуэжынуми
хэмыбзэуэжынуми
дыхэмыбзэуэжынуми
фыхэмыбзэуэжынуми
хэмыбзэуэжыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжтэми
ухэбзэуэжтэми
хэбзэуэжтэми
дыхэбзэуэжтэми
фыхэбзэуэжтэми
хэбзэуэж(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжтэми
ухэмыбзэуэжтэми
хэмыбзэуэжтэми
дыхэмыбзэуэжтэми
фыхэмыбзэуэжтэми
хэмыбзэуэж(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжатэми
ухэбзэуэжатэми
хэбзэуэжатэми
дыхэбзэуэжатэми
фыхэбзэуэжатэми
хэбзэуэжа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжатэми
ухэмыбзэуэжатэми
хэмыбзэуэжатэми
дыхэмыбзэуэжатэми
фыхэмыбзэуэжатэми
хэмыбзэуэжа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжыгъатэми
ухэбзэуэжыгъатэми
хэбзэуэжыгъатэми
дыхэбзэуэжыгъатэми
фыхэбзэуэжыгъатэми
хэбзэуэжыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжыгъатэми
ухэмыбзэуэжыгъатэми
хэмыбзэуэжыгъатэми
дыхэмыбзэуэжыгъатэми
фыхэмыбзэуэжыгъатэми
хэмыбзэуэжыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынтэми
ухэбзэуэжынтэми
хэбзэуэжынтэми
дыхэбзэуэжынтэми
фыхэбзэуэжынтэми
хэбзэуэжын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжынтэми
ухэмыбзэуэжынтэми
хэмыбзэуэжынтэми
дыхэмыбзэуэжынтэми
фыхэмыбзэуэжынтэми
хэмыбзэуэжын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжынутэми
ухэбзэуэжынутэми
хэбзэуэжынутэми
дыхэбзэуэжынутэми
фыхэбзэуэжынутэми
хэбзэуэжыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжынутэми
ухэмыбзэуэжынутэми
хэмыбзэуэжынутэми
дыхэмыбзэуэжынутэми
фыхэмыбзэуэжынутэми
хэмыбзэуэжыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжаи
ухэбзэуэжаи
хэбзэуэжаи
дыхэбзэуэжаи
фыхэбзэуэжаи
хэбзэуэжаи
щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжакъыми
ухэбзэуэжакъыми
хэбзэуэжакъыми
дыхэбзэуэжакъыми
фыхэбзэуэжакъыми
хэбзэуэжакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжащэрэт
ухэбзэуэжащэрэт
хэбзэуэжащэрэт
дыхэбзэуэжащэрэт
фыхэбзэуэжащэрэт
хэбзэуэжащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыхэмыбзэуэжащэрэт
ухэмыбзэуэжащэрэт
хэмыбзэуэжащэрэт
дыхэмыбзэуэжащэрэт
фыхэмыбзэуэжащэрэт
хэмыбзэуэжащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэнщ
ухэбзэуэжагъэнщ
хэбзэуэжагъэнщ
дыхэбзэуэжагъэнщ
фыхэбзэуэжагъэнщ
хэбзэуэжагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэнкъым
ухэбзэуэжагъэнкъым
хэбзэуэжагъэнкъым
дыхэбзэуэжагъэнкъым
фыхэбзэуэжагъэнкъым
хэбзэуэжагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэнт
ухэбзэуэжагъэнт
хэбзэуэжагъэнт
дыхэбзэуэжагъэнт
фыхэбзэуэжагъэнт
хэбзэуэжагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэнтэкъым
ухэбзэуэжагъэнтэкъым
хэбзэуэжагъэнтэкъым
дыхэбзэуэжагъэнтэкъым
фыхэбзэуэжагъэнтэкъым
хэбзэуэжагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэн
ухэбзэуэжагъэн
хэбзэуэжагъэн
дыхэбзэуэжагъэн
фыхэбзэуэжагъэн
хэбзэуэжагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэнкъэ
ухэбзэуэжагъэнкъэ
хэбзэуэжагъэнкъэ
дыхэбзэуэжагъэнкъэ
фыхэбзэуэжагъэнкъэ
хэбзэуэжагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэнт
ухэбзэуэжагъэнт
хэбзэуэжагъэнт
дыхэбзэуэжагъэнт
фыхэбзэуэжагъэнт
хэбзэуэжагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэнтэкъэ
ухэбзэуэжагъэнтэкъэ
хэбзэуэжагъэнтэкъэ
дыхэбзэуэжагъэнтэкъэ
фыхэбзэуэжагъэнтэкъэ
хэбзэуэжагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэнбзэуэж
ухэбзэуэжагъэнбзэуэж
хэбзэуэжагъэнбзэуэж
дыхэбзэуэжагъэнбзэуэж
фыхэбзэуэжагъэнбзэуэж
хэбзэуэжагъэнбзэуэж
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэнукъым
ухэбзэуэжагъэнукъым
хэбзэуэжагъэнукъым
дыхэбзэуэжагъэнукъым
фыхэбзэуэжагъэнукъым
хэбзэуэжагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэнут
ухэбзэуэжагъэнут
хэбзэуэжагъэнут
дыхэбзэуэжагъэнут
фыхэбзэуэжагъэнут
хэбзэуэжагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэнутэкъым
ухэбзэуэжагъэнутэкъым
хэбзэуэжагъэнутэкъым
дыхэбзэуэжагъэнутэкъым
фыхэбзэуэжагъэнутэкъым
хэбзэуэжагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэну
ухэбзэуэжагъэну
хэбзэуэжагъэну
дыхэбзэуэжагъэну
фыхэбзэуэжагъэну
хэбзэуэжагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэнукъэ
ухэбзэуэжагъэнукъэ
хэбзэуэжагъэнукъэ
дыхэбзэуэжагъэнукъэ
фыхэбзэуэжагъэнукъэ
хэбзэуэжагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэнут
ухэбзэуэжагъэнут
хэбзэуэжагъэнут
дыхэбзэуэжагъэнут
фыхэбзэуэжагъэнут
хэбзэуэжагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхэбзэуэжагъэнутэкъэ
ухэбзэуэжагъэнутэкъэ
хэбзэуэжагъэнутэкъэ
дыхэбзэуэжагъэнутэкъэ
фыхэбзэуэжагъэнутэкъэ
хэбзэуэжагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэбзэуэж
ухэбзэуэж
хэбзэуэж
дыхэбзэуэж
фыхэбзэуэж
хэбзэуэж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыбзэуэж
ухэмыбзэуэж
хэмыбзэуэж
дыхэмыбзэуэж
фыхэмыбзэуэж
хэмыбзэуэж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэбзэуэжа
ухэбзэуэжа
хэбзэуэжа
дыхэбзэуэжа
фыхэбзэуэжа
хэбзэуэжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыбзэуэжа
ухэмыбзэуэжа
хэмыбзэуэжа
дыхэмыбзэуэжа
фыхэмыбзэуэжа
хэмыбзэуэжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэбзэуэжыгъа
ухэбзэуэжыгъа
хэбзэуэжыгъа
дыхэбзэуэжыгъа
фыхэбзэуэжыгъа
хэбзэуэжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыбзэуэжыгъа
ухэмыбзэуэжыгъа
хэмыбзэуэжыгъа
дыхэмыбзэуэжыгъа
фыхэмыбзэуэжыгъа
хэмыбзэуэжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэбзэуэжын
ухэбзэуэжын
хэбзэуэжын
дыхэбзэуэжын
фыхэбзэуэжын
хэбзэуэжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыбзэуэжын
ухэмыбзэуэжын
хэмыбзэуэжын
дыхэмыбзэуэжын
фыхэмыбзэуэжын
хэмыбзэуэжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхэбзэуэжыну
ухэбзэуэжыну
хэбзэуэжыну
дыхэбзэуэжыну
фыхэбзэуэжыну
хэбзэуэжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыбзэуэжыну
ухэмыбзэуэжыну
хэмыбзэуэжыну
дыхэмыбзэуэжыну
фыхэмыбзэуэжыну
хэмыбзэуэжыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэбзэуэж
узэрыхэбзэуэж
зэрыхэбзэуэж
дызэрыхэбзэуэж
фызэрыхэбзэуэж
зэрыхэбзэуэж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыбзэуэж
узэрыхэмыбзэуэж
зэрыхэмыбзэуэж
дызэрыхэмыбзэуэж
фызэрыхэмыбзэуэж
зэрыхэмыбзэуэж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэбзэуэжа
узэрыхэбзэуэжа
зэрыхэбзэуэжа
дызэрыхэбзэуэжа
фызэрыхэбзэуэжа
зэрыхэбзэуэжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыбзэуэжа
узэрыхэмыбзэуэжа
зэрыхэмыбзэуэжа
дызэрыхэмыбзэуэжа
фызэрыхэмыбзэуэжа
зэрыхэмыбзэуэжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэбзэуэжыгъа
узэрыхэбзэуэжыгъа
зэрыхэбзэуэжыгъа
дызэрыхэбзэуэжыгъа
фызэрыхэбзэуэжыгъа
зэрыхэбзэуэжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыбзэуэжыгъа
узэрыхэмыбзэуэжыгъа
зэрыхэмыбзэуэжыгъа
дызэрыхэмыбзэуэжыгъа
фызэрыхэмыбзэуэжыгъа
зэрыхэмыбзэуэжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэбзэуэжын
узэрыхэбзэуэжын
зэрыхэбзэуэжын
дызэрыхэбзэуэжын
фызэрыхэбзэуэжын
зэрыхэбзэуэжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыбзэуэжын
узэрыхэмыбзэуэжын
зэрыхэмыбзэуэжын
дызэрыхэмыбзэуэжын
фызэрыхэмыбзэуэжын
зэрыхэмыбзэуэжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхэбзэуэжыну
узэрыхэбзэуэжыну
зэрыхэбзэуэжыну
дызэрыхэбзэуэжыну
фызэрыхэбзэуэжыну
зэрыхэбзэуэжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыхэмыбзэуэжыну
узэрыхэмыбзэуэжыну
зэрыхэмыбзэуэжыну
дызэрыхэмыбзэуэжыну
фызэрыхэмыбзэуэжыну
зэрыхэмыбзэуэжыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэбзэуэж
ущыхэбзэуэж
щыхэбзэуэж
дыщыхэбзэуэж
фыщыхэбзэуэж
щыхэбзэуэж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыбзэуэж
ущыхэмыбзэуэж
щыхэмыбзэуэж
дыщыхэмыбзэуэж
фыщыхэмыбзэуэж
щыхэмыбзэуэж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэбзэуэжа
ущыхэбзэуэжа
щыхэбзэуэжа
дыщыхэбзэуэжа
фыщыхэбзэуэжа
щыхэбзэуэжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыбзэуэжа
ущихэмыбзэуэжа
щыхэмыбзэуэжа
дыщыхэмыбзэуэжа
фыщыхэмыбзэуэжа
щыхэмыбзэуэжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэбзэуэжыгъа
ущыхэбзэуэжыгъа
щыхэбзэуэжыгъа
дыщыхэбзэуэжыгъа
фыщыхэбзэуэжыгъа
щыхэбзэуэжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыбзэуэжыгъа
ущыхэмыбзэуэжыгъа
щыхэмыбзэуэжыгъа
дыщыхэмыбзэуэжыгъа
фыщыхэмыбзэуэжыгъа
щыхэмыбзэуэжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэбзэуэжын
ущыхэбзэуэжын
щыхэбзэуэжын
дыщыхэбзэуэжын
фыщыхэбзэуэжын
щыхэбзэуэжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыбзэуэжын
ущыхэбзэуэжын
щыхэмыбзэуэжын
дыщыхэмыбзэуэжын
фыщыхэмыбзэуэжын
щыхэмыбзэуэжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхэбзэуэжыну
ущыхэбзэуэжыну
щыхэбзэуэжыну
дыщыхэбзэуэжыну
фыщыхэбзэуэжыну
щыхэбзэуэжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыхэмыбзэуэжыну
ущыхэмыбзэуэжыну
щыхэмыбзэуэжыну
дыщыхэмыбзэуэжыну
фыщыхэмыбзэуэжыну
щыхэмыбзэуэжыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэбзэуэж
уздыхэбзэуэж
здыхэбзэуэж
дыздыхэбзэуэж
фыздыхэбзэуэж
здыхэбзэуэж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыбзэуэж
уздыхэмыбзэуэж
здыхэмыбзэуэж
дыздыхэмыбзэуэж
фыздыхэмыбзэуэж
здыхэмыбзэуэж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэбзэуэжа
уздыхэбзэуэжа
здыхэбзэуэжа
дыздыхэбзэуэжа
фыздыхэбзэуэжа
здыхэбзэуэжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыбзэуэжа
уздыхэмыбзэуэжа
здыхэмыбзэуэжа
дыздыхэмыбзэуэжа
фыздыхэмыбзэуэжа
здыхэмыбзэуэжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэбзэуэжыгъа
уздыхэбзэуэжыгъа
здыхэбзэуэжыгъа
дыздыхэбзэуэжыгъа
фыздыхэбзэуэжыгъа
здыхэбзэуэжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыбзэуэжыгъа
уздыхэмыбзэуэжыгъа
здыхэмыбзэуэжыгъа
дыздыхэмыбзэуэжыгъа
фыздыхэмыбзэуэжыгъа
здыхэмыбзэуэжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэбзэуэжын
уздыхэбзэуэжын
здыхэбзэуэжын
дыздыхэбзэуэжын
фыздыхэбзэуэжын
здыхэбзэуэжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыбзэуэжын
уздыхэмыбзэуэжын
здыхэмыбзэуэжын
дыздыхэмыбзэуэжын
фыздыхэмыбзэуэжын
здыхэмыбзэуэжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыхэбзэуэжыну
уздыхэбзэуэжыну
здыхэбзэуэжыну
дыздыхэбзэуэжыну
фыздыхэбзэуэжыну
здыхэбзэуэжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыхэмыбзэуэжыну
уздыхэмыбзэуэжыну
здыхэмыбзэуэжыну
дыздыхэмыбзэуэжыну
фыздыхэмыбзэуэжыну
здыхэмыбзэуэжыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэбзэуэж
ущӀыхэбзэуэж
щӀыхэбзэуэж
дыщӀыхэбзэуэж
фыщӀыхэбзэуэж
щӀыхэбзэуэж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыбзэуэж
ущӀыхэмыбзэуэж
щӀыхэмыбзэуэж
дыщӀыхэмыбзэуэж
фыщӀыхэмыбзэуэж
щӀыхэмыбзэуэж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэбзэуэжа
ущӀыхэбзэуэжӀэбзэуэжа
щӀыхэбзэуэжа
дыщӀыхэбзэуэжа
фыщӀыхэбзэуэжа
щӀыхэбзэуэжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыбзэуэжа
ущӀыхэмыбзэуэжа
щӀыхэмыбзэуэжа
дыщӀыхэмыбзэуэжа
фыщӀыхэмыбзэуэжа
щӀыхэмыбзэуэжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэбзэуэжыгъа
ущӀыхэбзэуэжыгъа
щӀыхэбзэуэжыгъа
дыщӀыхэбзэуэжыгъа
фыщӀыхэбзэуэжыгъа
щӀыхэбзэуэжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыбзэуэжыгъа
ущӀыхэмыбзэуэжыгъа
щӀыхэмыбзэуэжыгъа
дыщӀыхэмыбзэуэжыгъа
фыщӀыхэмыбзэуэжыгъа
щӀыхэмыбзэуэжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэбзэуэжын
ущӀыхэбзэуэжын
щӀыхэбзэуэжын
дыщӀыхэбзэуэжын
фыщӀыхэбзэуэжын
щӀыхэбзэуэжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыбзэуэжын
ущӀыхэмыбзэуэжын
щӀыхэмыбзэуэжын
дыщӀыхэмыбзэуэжын
фыщӀыхэмыбзэуэжын
щӀыхэмыбзэуэжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыхэбзэуэжыну
ущӀыхэбзэуэжыну
щӀыхэбзэуэжыну
дыщӀыхэбзэуэжыну
фыщӀыхэбзэуэжыну
щӀыхэбзэуэжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыхэмыбзэуэжыну
ущӀыхэмыбзэуэжыну
щӀыхэмыбзэуэжыну
дыщӀыхэмыбзэуэжыну
фыщӀыхэмыбзэуэжыну
щӀыхэмыбзэуэжыну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхэбзэуэжу
ухэбзэуэжу
хэбзэуэжу
дыхэбзэуэжу
фыхэбзэуэжу
хэбзэуэж(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыбзэуэжу
ухэмыбзэуэжу
хэмыбзэуэжу
дыхэмыбзэуэжу
фыхэмыбзэуэжу
хэмыбзэуэж(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхэбзэуэжауэ
ухэбзэуэжауэ
хэбзэуэжауэ
дыхэбзэуэжауэ
фыхэбзэуэжауэ
хэбзэуэжауэ / хэбзэуэжахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыхэмыбзэуэжауэ
ухэмыбзэуэжауэ
хэмыбзэуэжауэ
дыхэмыбзэуэжауэ
фыхэмыбзэуэжауэ
хэмыбзэуэжауэ / хэмыбзэуэжахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыхэбзэуэжурэ
ухэбзэуэжурэ
хэбзэуэжурэ
дыхэбзэуэжурэ
фыхэбзэуэжурэ
хэбзэуэж(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыхэмыбзэуэжурэ
ухэмыбзэуэжурэ
хэмыбзэуэжурэ
дыхэмыбзэуэжурэ
фыхэмыбзэуэжурэ
хэмыбзэуэж(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыпхобзэуэж
сыхобзэуэж
--
сыфхобзэуэж
сахобзэуэж
уэ
усхобзэуэж
--
ухобзэуэж
утхобзэуэж
--
уахобзэуэж
ар
схобзэуэж
пхобзэуэж
хобзэуэж
тхобзэуэж
фхобзэуэж
яхобзэуэж
дэ
--
дыпхобзэуэж
дыхобзэуэж
--
дыфхобзэуэж
дахобзэуэж
фэ
фысхобзэуэж
--
фыхобзэуэж
фытхобзэуэж
--
фахобзэуэж
ахэр
схобзэуэж(хэ)
пхобзэуэж(хэ)
хобзэуэж(хэ)
тхобзэуэж(хэ)
фхобзэуэж(хэ)
яхобзэуэж(хэ)
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэуэж]
[бзэуэж]ыр
--
[бзэуэж]хэр
Эргативнэ:
[бзэуэж]
[бзэуэж]ым
--
[бзэуэж]хэм
Послеложнэ:
[бзэуэж]кӀэ
[бзэуэж]ымкӀэ
[бзэуэж]хэкӀэ
[бзэуэж]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзэуэж]у
[бзэуэж]ырауэ
[бзэуэж]хэу
[бзэуэж]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэуэж]а
[бзэуэж]ар
--
[бзэуэж]ахэр
Эргативнэ:
[бзэуэж]а
[бзэуэж]ам
--
[бзэуэж]ахэм
Послеложнэ:
[бзэуэж]акӀэ
[бзэуэж]амкӀэ
[бзэуэж]ахэкӀэ
[бзэуэж]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзэуэж]ауэ
[бзэуэж]арауэ
[бзэуэж]ахэу
[бзэуэж]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэуэж]ын
[бзэуэж]ыныр
--
[бзэуэж]ынхэр
Эргативнэ:
[бзэуэж]ын
[бзэуэж]ыным
--
[бзэуэж]ынхэм
Послеложнэ:
[бзэуэж]ынкӀэ
[бзэуэж]ынымкӀэ
[бзэуэж]ынхэкӀэ
[бзэуэж]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[бзэуэж]ыну
[бзэуэж]ынырауэ
[бзэуэж]ынхэу
[бзэуэж]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэуэж]ыну
[бзэуэж]ынур
--
[бзэуэж]ынухэр
Эргативнэ:
[бзэуэж]ыну
[бзэуэж]ынум
--
[бзэуэж]ынухэм
Послеложнэ:
[бзэуэж]ынукӀэ
[бзэуэж]ынумкӀэ
[бзэуэж]ынухэкӀэ
[бзэуэж]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзэуэж]ынууэ
[бзэуэж]ынурауэ
[бзэуэж]ынухэу
[бзэуэж]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Псалъэурэ зытепсэлъыхьыр щыгъупщэжын, хэзэрыхьыжын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
хэбзэуэжын: get off topic, stray [in a conversation]
УРЫСЫБЗЭ
хэбзэуэжын: сбиться с темы [в разговоре]
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.