Wt/kbd/хьэулей

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > хьэулей

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ħɐwǝ'ɮe:j]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [хьэулей]

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: хьэулей хьэулейр -- хьэулейхэр
Эргативнэ: хьэулей хьэулейм -- хьэулейхэм
Послеложнэ: хьэулейкӀэ хьэулеймкӀэ хьэулейхэкӀэ хьэулейхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: хьэулейуэ хьэулейрауэ хьэулейхэу хьэулейхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Ӏуэхуншэу къэзыкӀухь, пщӀэншэу, сэбэп имыӀэу щыс цӀыху.

ЩАПХЪЭХЭР

  • [Фаризэт:] - Сэ слъагъу хъуркъым хьэулейхэр. Зы едзыгъуэу зэхэлъ пьесэхэр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • хьэулей: loafer, idler, lazybones
УРЫСЫБЗЭ
  • хьэулей: бездельник, праздношатающийся

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ПЛЪЫФЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ħɐwǝ'ɮe:j]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [хьэулей]

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: хьэулей хьэулейр -- хьэулейхэр
Эргативнэ: хьэулей хьэулейм -- хьэулейхэм
Послеложнэ: хьэулейкӀэ хьэулеймкӀэ хьэулейхэкӀэ хьэулейхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: хьэулейуэ хьэулейрауэ хьэулейхэу хьэулейхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. ЩхьэрыутӀыпщ, зыри зыкӀэлъымыплъ (Ӏэщым теухуауэ).
  2. КъызэрымыкӀӀа, мыхьэнэ зимыӀэ (псалъэ, псалъэмакъ); щхьэм къищхьэрыуэ (п. п. гупсысэ мыхьэнэншэ).

ЩАПХЪЭХЭР

  • Псалъэ хьэулейкӀэ зэпсалъэу зыкъомрэ щыса нэужьым, Марие зэуэ щэху хъуащ. МакъыщӀэхэр, сборник

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Хьэ хьэулей.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • хьэулей: 1. stray, homeless, neglected (about animals) 2. empty, meaningless (about a conversation, words); meaningless, extraneous (about thoughts)
  • Хьэ хьэулей: stray dog
УРЫСЫБЗЭ
  • хьэулей: 1. бродячий, бездомный, безнадзорный (о животных) 2. пустой, бессодержательный (о разговоре, словах); посторонний (о мысли)
  • Хьэ хьэулей: бездомная собака

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.