Wt/kbd/хьэрф

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

хьэрфхэр
хьэрфхэр

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

< хьэрыпыбзэ: حرف = хьэрф

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

IPA [ħɐrf]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

[хьэрф]

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	хьэрф	хьэрфыр	--	хьэрфхэр
Эргативнэ:	хьэрф	хьэрфым	--	хьэрфхэм
Послеложнэ:	хьэрфкӀэ	хьэрфымкӀэ	хьэрфхэкӀэ	хьэрфхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	хьэрфу	хьэрфырауэ	хьэрфхэу	хьэрфхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

Макъ къызэрагъэлъагъуэ дамыгъэ; азбукэм и дамыгъэ.

ЩАПХЪЭХЭР

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр

Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,	«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984	нап. 118
адыгэбзэ	урысыбзэ/русский	инджылыбзэ/English
Нобэ абыхэм хьэрф ю яджащ.	Сегодня они изучили букву «ю».	Today they studied the letter “ю”.
Иджы егугъуу зэныбжьэгъу цӀыкӀухэм а хьэрфыр дэфтэрым иратхэ.	Сейчас маленькие друзья усердно записывают эту букву в тетрадь.	Now the young friends are diligently writing this letter down in their notebooks.
Сыт хуэдэ хьэрф абыхэм ятхыр?	Какую букву они пишут.	Which letter are they writing?

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

Хьэрфым и тхыкӀэ.
Хьэрфхэр зэгъэцӀыхун.
хьэрфышхуэ

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

хьэрф: letter (of the alphabet)
Хьэрфым и тхыкӀэ: how a letter (of the alphabet) is written
хьэрфышхуэ: a big, capital, majuscule letter

УРЫСЫБЗЭ

хьэрф: буква
Хьэрфым и тхыкӀэ: манера написания буквы
Хьэрфхэр зэгъэцӀыхун:
хьэрфышхуэ: большая, прописная буква

псалъафэ зэпыщӀахэр

хьэрф дэкӀуашэ

  Мыхьэнэ: Макъ дэкӀуашэ къызэрагъалъагъуэ хьэрф.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: letter denoting a consonant sound
     Урысыбзэ: буква, обозначающая согласный звук
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.