Wt/kbd/хьэпэщыпхэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [ħɐpɐ'ɕǝpxɐ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [хь] + -э + [п] + -э + щы- + [пх] + -э
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | хьэпэщыпхэ | хьэпэщыпхэр | -- | хьэпэщыпхэхэр |
Эргативнэ: | хьэпэщыпхэ | хьэпэщыпхэм | -- | хьэпэщыпхэхэм |
Послеложнэ: | хьэпэщыпхэкӀэ | хьэпэщыпхэмкӀэ | хьэпэщыпхэхэкӀэ | хьэпэщыпхэхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | хьэпэщыпхэу | хьэпэщыпхэрауэ | хьэпэщыпхэхэу | хьэпэщыпхэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Ӏэщ кӀуэда иужькӀэ, къамэм ебжурэ кърахыурэ зэгъэдзэкӀауэ иралъхьэжу е вакъэнжей зэрадзэу щытащ: хьэпэщыпхэ зыхуащӀар зыми имышхыну, абы зыри емыӀусэну къалъытэрт.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- хьэпэщыпхэ: a spell to keep a missing animal safe.
УРЫСЫБЗЭ
- хьэпэщыпхэ: заклинание, чтобы пропавшая скотина осталась невредимой
псалъафэ зэпыщӀахэр
Хьэпэщыпхэ щӀын (егъэщӀын)
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: impose limits on sb; limit someone's actions. Урысыбзэ: поставить кого-л. в рамки; ограничить чьи-л. действия. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.