Wt/kbd/хьэкъуей

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > хьэкъуей

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ПЛЪЫФЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ħɐ'qʹʷe:j]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [хь] + -э + [къу] + [ей]

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: хьэкъуей хьэкъуейр -- хьэкъуейхэр
Эргативнэ: хьэкъуей хьэкъуейм -- хьэкъуейхэм
Послеложнэ: хьэкъуейкӀэ хьэкъуеймкӀэ хьэкъуейхэкӀэ хьэкъуейхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: хьэкъуейуэ хьэкъуейрауэ хьэкъуейхэу хьэкъуейхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. ЦӀырхъ, пӀащӀэ, мыӀув.
  2. Фэншэ, мыгуакӀуэ, теплъэ щӀагъуэ зимыӀэ.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Нартыху хьэкъуей.
  • Мэз хьэкъуей.
  • Мэл хьэкъуей.
  • Джэд хъэкъуей.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • хьэкъуей: 1. rare, sparse 2. skinny, weak, sickly, skin and bones (about cattle)
  • Нартыху хьэкъуей: sparse maize
  • Мэз хьэкъуей: sparse forest
  • Мэл хьэкъуей: skinny sheep
  • Джэд хъэкъуей: skinny chicken
УРЫСЫБЗЭ
  • хьэкъуей: 1. редкий, негустой 2. тощий, дохлый (о скоте)
  • Нартыху хьэкъуей: рекдкая кукуруза
  • Мэз хьэкъуей: редкий лес
  • Мэл хьэкъуей: тощая овца
  • Джэд хъэкъуей: тощая курица

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.