Wt/kbd/хьэдрыхэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [ħɐ'drǝxɐ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [хьэдрых] + -э
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | хьэдрыхэ | хьэдрыхэр | -- | хьэдрыхэхэр |
Эргативнэ: | хьэдрыхэ | хьэдрыхэм | -- | хьэдрыхэхэм |
Послеложнэ: | хьэдрыхэкӀэ | хьэдрыхэмкӀэ | хьэдрыхэхэкӀэ | хьэдрыхэхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | хьэдрыхэу | хьэдрыхэрауэ | хьэдрыхэхэу | хьэдрыхэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Ахърэт.
ЩАПХЪЭХЭР
- Зым хуэмыфӀ хьэдрыхэ кӀуэркъым. Псалъэжьхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- хьэдрыхэ: the world beyond the grave, the afterlife, the other world
УРЫСЫБЗЭ
- хьэдрыхэ: загробный мир, тот свет
псалъафэ зэпыщӀахэр
Хьэдрыхэ кӀуэгъуэ
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: old age, advanced age Урысыбзэ: преклонный возраст. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: Си хьэдрыхэ кӀуэгъуэ гукъеяуэ къызомыт. Зы едзыгъуэу зэхэлъ пьесэхэр
Хьэдрыхэ къихын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: find sth no matter where, in any manner Урысыбзэ: достать что-л. из-под земли, любым способом. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Хьэдрыхэ мывэхэх кӀуэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: engage in sth fruitless, senseless Урысыбзэ: заниматься бесплодным, пустым делом. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.