Wt/kbd/хъыджэбз

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

хъыджэбз

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

IPA [χǝ'dᶎɐbz]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

[хъыджэбз]

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	хъыджэбз	хъыджэбзыр	--	хъыджэбзхэр
Эргативнэ:	хъыджэбз	хъыджэбзым	--	хъыджэбзхэм
Послеложнэ:	хъыджэбзкӀэ	хъыджэбзымкӀэ	хъыджэбзхэкӀэ	хъыджэбзхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	хъыджэбзу	хъыджэбзырауэ	хъыджэбзхэу	хъыджэбзхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

Балигъ ныбжьым ит цӀыхубз дэмыкӀуа; пщащэ.
ЛӀыгъуэ-фызыгъуэ зымыгъэунэхуа цӀыхубз.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

Хъыджэбз нэмысыфӀэ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

хъыджэбз: 1. girl 2. virgin
Хъыджэбз нэмысыфӀэ: modest, decent girl

УРЫСЫБЗЭ

хъыджэбз: 1. девушка 2. девственница
Хъыджэбз нэмысыфӀэ: скромная, приличная девушка

псалъафэ зэпыщӀахэр

Хъыджэбз ехьэжьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: steal, kidnap a girl
     Урысыбзэ: умыкнуть девушку.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Хъыджэбз ишэгъуэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: a girl of marriageable age
     Урысыбзэ: девушка на выданье.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

ХъыджэбзыпӀэ иувэн

1.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: be brought up (well), become a well-bred, good-mannered girl
     Урысыбзэ: сформироваться (о девушке)
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

2.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: reach marriageable age
     Урысыбзэ: заневеститься.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     И ныбжь нэмысами зэуэ зиӀэтри хъыджэбзыпӀэ иуват Анусэ.  ХьэхъупащӀэ Амырхъан

Хъыджэбз хьэщӀэ хуэдэу

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: feigned, false modesty
     Урысыбзэ: напускная скромность.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

хъыджэбз цӀыкӀу

  Мыхьэнэ: ХъыджэбзыпӀэ имыува бзылъхугъэ; балигъ мыхъуа цӀыхубз.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: a little girl
     Урысыбзэ: девочка
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.