АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
Глагол лъэмыӏэс "хъуэнэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хъуэнэн
щымыӀэныгъэ:
мыхъуэнэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэн
ухъуэнэн
хъуэнэн
дыхъуэнэн
фыхъуэнэн
хъуэнэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнэн
умыхъуэнэн
мыхъуэнэн
дымыхъуэнэн
фымыхъуэнэн
мыхъуэнэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хъуанэ!
фыхъуанэ!
щымыӀэныгъэ:
умыхъуанэ!
фымыхъуанэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срехъуанэ
урехъуанэ
ирехъуанэ
дрехъуанэ
фрехъуанэ
ирехъуанэ
щымыӀэныгъэ:
сремыхъуанэ
уремыхъуанэ
иремыхъуанэ
дремыхъуанэ
фремыхъуанэ
иремыхъуанэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сохъуанэ(р)
уохъуанэ(р)
мэхъуанэ(р)
дохъуанэ(р)
фохъуанэ(р)
мэхъуанэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхъуанэркъым
ухъуанэркъым
хъуанэркъым
дыхъуанэркъым
фыхъуанэркъым
хъуанэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхъуанэ(р)т
ухъуанэ(р)т
хъуанэ(р)т
дыхъуанэ(р)т
фыхъуанэ(р)т
хъуанэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхъуанэ(р)тэкъым
ухъуанэ(р)тэкъым
хъуанэ(р)тэкъым
дыхъуанэ(р)тэкъым
фыхъуанэ(р)тэкъым
хъуанэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнащ
ухъуэнащ
хъуэнащ
дыхъуэнащ
фыхъуэнащ
хъуэна(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнакъым
ухъуэнакъым
хъуэнакъым
дыхъуэнакъым
фыхъуэнакъым
хъуэна(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнат
ухъуэнат
хъуэнат
дыхъуэнат
фыхъуэнат
хъуэна(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнатэкъым
ухъуэнатэкъым
хъуэнатэкъым
дыхъуэнатэкъым
фыхъуэнатэкъым
хъуэна(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэгъащ
ухъуэнэгъащ
хъуэнэгъащ
дыхъуэнэгъащ
фыхъуэнэгъащ
хъуэнэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнэгъакъым
ухъуэнэгъакъым
хъуэнэгъакъым
дыхъуэнэгъакъым
фыхъуэнэгъакъым
хъуэнэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэгъат
ухъуэнэгъат
хъуэнэгъат
дыхъуэнэгъат
фыхъуэнэгъат
хъуэнэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнэгъатэкъым
ухъуэнэгъатэкъым
хъуэнэгъатэкъым
дыхъуэнэгъатэкъым
фыхъуэнэгъатэкъым
хъуэнэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхъуанэщ
ухъуанэщ
хъуанэщ
дыхъуанэщ
фыхъуанэщ
хъуанэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхъуанэкъым
ухъуанэкъым
хъуанэкъым
дыхъуанэкъым
фыхъуанэкъым
хъуанэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхъуанэт
ухъуанэт
хъуанэт
дыхъуанэт
фыхъуанэт
хъуанэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхъуанэтэкъым
ухъуанэтэкъым
хъуанэтэкъым
дыхъуанэтэкъым
фыхъуанэтэкъым
хъуанэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнщ
ухъуэнэнщ
хъуэнэнщ
дыхъуэнэнщ
фыхъуэнэнщ
хъуэнэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнкъым
ухъуэнэнкъым
хъуэнэнкъым
дыхъуэнэнкъым
фыхъуэнэнкъым
хъуэнэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнущ
ухъуэнэнущ
хъуэнэнущ
дыхъуэнэнущ
фыхъуэнэнущ
хъуэнэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнукъым
ухъуэнэнукъым
хъуэнэнукъым
дыхъуэнэнукъым
фыхъуэнэнукъым
хъуэнэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуанэрэ
ухъуанэрэ
хъуанэрэ
дыхъуанэрэ
фыхъуанэрэ
хъуанэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхъуанэркъэ
ухъуанэркъэ
хъуанэркъэ
дыхъуанэркъэ
фыхъуанэркъэ
хъуанэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхъуанэ(р)т
ухъуанэ(р)т
хъуанэ(р)т
дыхъуанэ(р)т
фыхъуанэ(р)т
хъуанэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхъуанэ(р)тэкъэ
ухъуанэ(р)тэкъэ
хъуанэ(р)тэкъэ
дыхъуанэ(р)тэкъэ
фыхъуанэ(р)тэкъэ
хъуанэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхъуэна
ухъуэна
хъуэна
дыхъуэна
фыхъуэна
хъуэна(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнакъэ
ухъуэнакъэ
хъуэнакъэ
дыхъуэнакъэ
фыхъуэнакъэ
хъуэна(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнат
ухъуэнат
хъуэнат
дыхъуэнат
фыхъуэнат
хъуэна(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнатэкъэ
ухъуэнатэкъэ
хъуэнатэкъэ
дыхъуэнатэкъэ
фыхъуэнатэкъэ
хъуэна(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэгъа
ухъуэнэгъа
хъуэнэгъа
дыхъуэнэгъа
фыхъуэнэгъа
хъуэнэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнэгъакъэ
ухъуэнэгъакъэ
хъуэнэгъакъэ
дыхъуэнэгъакъэ
фыхъуэнэгъакъэ
хъуэнэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэгъат
ухъуэнэгъат
хъуэнэгъат
дыхъуэнэгъат
фыхъуэнэгъат
хъуэнэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнэгъатэкъэ
ухъуэнэгъатэкъэ
хъуэнэгъатэкъэ
дыхъуэнэгъатэкъэ
фыхъуэнэгъатэкъэ
хъуэнэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыхъуанэ
ухъуанэ
хъуанэ
дыхъуанэ
фыхъуанэ
хъуанэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыхъуанэкъэ
ухъуанэкъэ
хъуанэкъэ
дыхъуанэкъэ
фыхъуанэкъэ
хъуанэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыхъуанэт
ухъуанэт
хъуанэт
дыхъуанэт
фыхъуанэт
хъуанэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыхъуанэтэкъэ
ухъуанэтэкъэ
хъуанэтэкъэ
дыхъуанэтэкъэ
фыхъуанэтэкъэ
хъуанэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэн
ухъуэнэн
хъуэнэн
дыхъуэнэн
фыхъуэнэн
хъуэнэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнкъэ
ухъуэнэнкъэ
хъуэнэнкъэ
дыхъуэнэнкъэ
фыхъуэнэнкъэ
хъуэнэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэну
ухъуэнэну
хъуэнэну
дыхъуэнэну
фыхъуэнэну
хъуэнэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнукъэ
ухъуэнэнукъэ
хъуэнэнукъэ
дыхъуэнэнукъэ
фыхъуэнэнукъэ
хъуэнэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуанэмэ
ухъуанэмэ
хъуанэмэ
дыхъуанэмэ
фыхъуанэмэ
хъуанэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуанэмэ
умыхъуанэмэ
мыхъуанэмэ
дымыхъуанэмэ
фымыхъуанэмэ
мыхъуанэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнамэ
ухъуэнамэ
хъуэнамэ
дыхъуэнамэ
фыхъуэнамэ
хъуэна(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнамэ
умыхъуэнамэ
мыхъуэнамэ
дымыхъуэнамэ
фымыхъуэнамэ
мыхъуэна(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэгъамэ
ухъуэнэгъамэ
хъуэнэгъамэ
дыхъуэнэгъамэ
фыхъуэнэгъамэ
хъуэнэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнэгъамэ
умыхъуэнэгъамэ
мыхъуэнэгъамэ
дымыхъуэнэгъамэ
фымыхъуэнэгъамэ
мыхъуэнэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнмэ
ухъуэнэнмэ
хъуэнэнмэ
дыхъуэнэнмэ
фыхъуэнэнмэ
хъуэнэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнэнмэ
умыхъуэнэнмэ
мыхъуэнэнмэ
дымыхъуэнэнмэ
фымыхъуэнэнмэ
мыхъуэнэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнумэ
ухъуэнэнумэ
хъуэнэнумэ
дыхъуэнэнумэ
фыхъуэнэнумэ
хъуэнэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнэнумэ
умыхъуэнэнумэ
мыхъуэнэнумэ
дымыхъуэнэнумэ
фымыхъуэнэнумэ
мыхъуэнэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуанэтэмэ
ухъуанэтэмэ
хъуанэтэмэ
дыхъуанэтэмэ
фыхъуанэтэмэ
хъуанэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуанэтэмэ
умыхъуанэтэмэ
мыхъуанэтэмэ
дымыхъуанэтэмэ
фымыхъуанэтэмэ
мыхъуанэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнатэмэ
ухъуэнатэмэ
хъуэнатэмэ
дыхъуэнатэмэ
фыхъуэнатэмэ
хъуэна(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнатэмэ
умыхъуэнатэмэ
мыхъуэнатэмэ
дымыхъуэнатэмэ
фымыхъуэнатэмэ
мыхъуэна(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэгъатэмэ
ухъуэнэгъатэмэ
хъуэнэгъатэмэ
дыхъуэнэгъатэмэ
фыхъуэнэгъатэмэ
хъуэнэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнэгъатэмэ
умыхъуэнэгъатэмэ
мыхъуэнэгъатэмэ
дымыхъуэнэгъатэмэ
фымыхъуэнэгъатэмэ
мыхъуэнэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнтэмэ
ухъуэнэнтэмэ
хъуэнэнтэмэ
дыхъуэнэнтэмэ
фыхъуэнэнтэмэ
хъуэнэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнэнтэмэ
умыхъуэнэнтэмэ
мыхъуэнэнтэмэ
дымыхъуэнэнтэмэ
фымыхъуэнэнтэмэ
мыхъуэнэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнутэмэ
ухъуэнэнутэмэ
хъуэнэнутэмэ
дыхъуэнэнутэмэ
фыхъуэнэнутэмэ
хъуэнэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнэнутэмэ
умыхъуэнэнутэмэ
мыхъуэнэнутэмэ
дымыхъуэнэнутэмэ
фымыхъуэнэнутэмэ
мыхъуэнэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнт
ухъуэнэнт
хъуэнэнт
дыхъуэнэнт
фыхъуэнэнт
хъуэнэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнтэкъым
ухъуэнэнтэкъым
хъуэнэнтэкъым
дыхъуэнэнтэкъым
фыхъуэнэнтэкъым
хъуэнэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнут
ухъуэнэнут
хъуэнэнут
дыхъуэнэнут
фыхъуэнэнут
хъуэнэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнутэкъым
ухъуэнэнутэкъым
хъуэнэнутэкъым
дыхъуэнэнутэкъым
фыхъуэнэнутэкъым
хъуэнэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуанэми
ухъуанэми
хъуанэми
дыхъуанэми
фыхъуанэми
хъуанэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуанэми
умыхъуанэми
мыхъуанэми
дымыхъуанэми
фымыхъуанэми
мыхъуанэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнами
ухъуэнами
хъуэнами
дыхъуэнами
фыхъуэнами
хъуэна(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнами
умыхъуэнами
мыхъуэнами
дымыхъуэнами
фымыхъуэнами
мыхъуэна(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэгъами
ухъуэнэгъами
хъуэнэгъами
дыхъуэнэгъами
фыхъуэнэгъами
хъуэнэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнэгъами
умыхъуэнэгъами
мыхъуэнэгъами
дымыхъуэнэгъами
фымыхъуэнэгъами
мыхъуэнэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнми
ухъуэнэнми
хъуэнэнми
дыхъуэнэнми
фыхъуэнэнми
хъуэнэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнэнми
умыхъуэнэнми
мыхъуэнэнми
дымыхъуэнэнми
фымыхъуэнэнми
мыхъуэнэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнуми
ухъуэнэнуми
хъуэнэнуми
дыхъуэнэнуми
фыхъуэнэнуми
хъуэнэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнэнуми
умыхъуэнэнуми
мыхъуэнэнуми
дымыхъуэнэнуми
фымыхъуэнэнуми
мыхъуэнэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуанэтэми
ухъуанэтэми
хъуанэтэми
дыхъуанэтэми
фыхъуанэтэми
хъуанэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуанэтэми
умыхъуанэтэми
мыхъуанэтэми
дымыхъуанэтэми
фымыхъуанэтэми
мыхъуанэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнатэми
ухъуэнатэми
хъуэнатэми
дыхъуэнатэми
фыхъуэнатэми
хъуэна(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнатэми
умыхъуэнатэми
мыхъуэнатэми
дымыхъуэнатэми
фымыхъуэнатэми
мыхъуэна(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэгъатэми
ухъуэнэгъатэми
хъуэнэгъатэми
дыхъуэнэгъатэми
фыхъуэнэгъатэми
хъуэнэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнэгъатэми
умыхъуэнэгъатэми
мыхъуэнэгъатэми
дымыхъуэнэгъатэми
фымыхъуэнэгъатэми
мыхъуэнэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнтэми
ухъуэнэнтэми
хъуэнэнтэми
дыхъуэнэнтэми
фыхъуэнэнтэми
хъуэнэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнэнтэми
умыхъуэнэнтэми
мыхъуэнэнтэми
дымыхъуэнэнтэми
фымыхъуэнэнтэми
мыхъуэнэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыхъуэнэнутэми
ухъуэнэнутэми
хъуэнэнутэми
дыхъуэнэнутэми
фыхъуэнэнутэми
хъуэнэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнэнутэми
умыхъуэнэнутэми
мыхъуэнэнутэми
дымыхъуэнэнутэми
фымыхъуэнэнутэми
мыхъуэнэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъхъуэнэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхъуэнаи
ухъуэнаи
хъуэнаи
дыхъуэнаи
фыхъуэнаи
хъуэнаи
щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнакъыми
ухъуэнакъыми
хъуэнакъыми
дыхъуэнакъыми
фыхъуэнакъыми
хъуэнакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыхъуэнащэрэт
ухъуэнащэрэт
хъуэнащэрэт
дыхъуэнащэрэт
фыхъуэнащэрэт
хъуэнащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыхъуэнащэрэт
умыхъуэнащэрэт
мыхъуэнащэрэт
дымыхъуэнащэрэт
фымыхъуэнащэрэт
мыхъуэнащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэнщ
ухъуэнагъэнщ
хъуэнагъэнщ
дыхъуэнагъэнщ
фыхъуэнагъэнщ
хъуэнагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэнкъым
ухъуэнагъэнкъым
хъуэнагъэнкъым
дыхъуэнагъэнкъым
фыхъуэнагъэнкъым
хъуэнагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэнт
ухъуэнагъэнт
хъуэнагъэнт
дыхъуэнагъэнт
фыхъуэнагъэнт
хъуэнагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэнтэкъым
ухъуэнагъэнтэкъым
хъуэнагъэнтэкъым
дыхъуэнагъэнтэкъым
фыхъуэнагъэнтэкъым
хъуэнагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэн
ухъуэнагъэн
хъуэнагъэн
дыхъуэнагъэн
фыхъуэнагъэн
хъуэнагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэнкъэ
ухъуэнагъэнкъэ
хъуэнагъэнкъэ
дыхъуэнагъэнкъэ
фыхъуэнагъэнкъэ
хъуэнагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэнт
ухъуэнагъэнт
хъуэнагъэнт
дыхъуэнагъэнт
фыхъуэнагъэнт
хъуэнагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэнтэкъэ
ухъуэнагъэнтэкъэ
хъуэнагъэнтэкъэ
дыхъуэнагъэнтэкъэ
фыхъуэнагъэнтэкъэ
хъуэнагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэнущ
ухъуэнагъэнущ
хъуэнагъэнущ
дыхъуэнагъэнущ
фыхъуэнагъэнущ
хъуэнагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэнукъым
ухъуэнагъэнукъым
хъуэнагъэнукъым
дыхъуэнагъэнукъым
фыхъуэнагъэнукъым
хъуэнагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэнут
ухъуэнагъэнут
хъуэнагъэнут
дыхъуэнагъэнут
фыхъуэнагъэнут
хъуэнагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэнутэкъым
ухъуэнагъэнутэкъым
хъуэнагъэнутэкъым
дыхъуэнагъэнутэкъым
фыхъуэнагъэнутэкъым
хъуэнагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэну
ухъуэнагъэну
хъуэнагъэну
дыхъуэнагъэну
фыхъуэнагъэну
хъуэнагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэнукъэ
ухъуэнагъэнукъэ
хъуэнагъэнукъэ
дыхъуэнагъэнукъэ
фыхъуэнагъэнукъэ
хъуэнагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэнут
ухъуэнагъэнут
хъуэнагъэнут
дыхъуэнагъэнут
фыхъуэнагъэнут
хъуэнагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыхъуэнагъэнутэкъэ
ухъуэнагъэнутэкъэ
хъуэнагъэнутэкъэ
дыхъуэнагъэнутэкъэ
фыхъуэнагъэнутэкъэ
хъуэнагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхъуанэ
ухъуанэ
хъуанэ
дыхъуанэ
фыхъуанэ
хъуанэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыхъуанэ
умыхъуанэ
мыхъуанэ
дымыхъуанэ
фымыхъуанэ
мыхъуанэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхъуэна
ухъуэна
хъуэна
дыхъуэна
фыхъуэна
хъуэна(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыхъуэна
умыхъуэна
мыхъуэна
дымыхъуэна
фымыхъуэна
мыхъуэна(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхъуэнэгъа
ухъуэнэгъа
хъуэнэгъа
дыхъуэнэгъа
фыхъуэнэгъа
хъуэнэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыхъуэнэгъа
умыхъуэнэгъа
мыхъуэнэгъа
дымыхъуэнэгъа
фымыхъуэнэгъа
мыхъуэнэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхъуэнэн
ухъуэнэн
хъуэнэн
дыхъуэнэн
фыхъуэнэн
хъуэнэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыхъуэнэн
умыхъуэнэн
мыхъуэнэн
дымыхъуэнэн
фымыхъуэнэн
мыхъуэнэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыхъуэнэну
ухъуэнэну
хъуэнэну
дыхъуэнэну
фыхъуэнэну
хъуэнэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыхъуэнэну
умыхъуэнэну
мыхъуэнэну
дымыхъуэнэну
фымыхъуэнэну
мыхъуэнэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхъуанэ
узэрыхъуанэ
зэрыхъуанэ
дызэрыхъуанэ
фызэрыхъуанэ
зэрыхъуанэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыхъуанэ
узэрымыхъуанэ
зэрымыхъуанэ
дызэрымыхъуанэ
фызэрымыхъуанэ
мызэрыхъуанэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхъуэна
узэрыхъуэна
зэрыхъуэна
дызэрыхъуэна
фызэрыхъуэна
зэрыхъуэна(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыхъуэна
узэрымыхъуэна
зэрымыхъуэна
дызэрымыхъуэна
фызэрымыхъуэна
зэрымыхъуэна(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхъуэнэгъа
узэрыхъуэнэгъа
зэрыхъуэнэгъа
дызэрыхъуэнэгъа
фызэрыхъуэнэгъа
зэрыхъуэнэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыхъуэнэгъа
узэрымыхъуэнэгъа
зэрымыхъуэнэгъа
дызэрымыхъуэнэгъа
фызэрымыхъуэнэгъа
зэрымыхъуэнэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхъуэнэн
узэрыхъуэнэн
зэрыхъуэнэн
дызэрыхъуэнэн
фызэрыхъуэнэн
зэрыхъуэнэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыхъуэнэн
узэрымыхъуэнэн
зэрымыхъуэнэн
дызэрымыхъуэнэн
фызэрымыхъуэнэн
зэрымыхъуэнэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыхъуэнэну
узэрыхъуэнэну
зэрыхъуэнэну
дызэрыхъуэнэну
фызэрыхъуэнэну
зэрыхъуэнэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыхъуэнэну
узэрымыхъуэнэну
зэрымыхъуэнэну
дызэрымыхъуэнэну
фызэрымыхъуэнэну
зэрымыхъуэнэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхъуанэ
ущыхъуанэ
щыхъуанэ
дыщыхъуанэ
фыщыхъуанэ
щыхъуанэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыхъуанэ
ущымыхъуанэ
щымыхъуанэ
дыщымыхъуанэ
фыщымыхъуанэ
щымыхъуанэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхъуэна
ущыхъуэна
щыхъуэна
дыщыхъуэна
фыщыхъуэна
щыхъуэна(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыхъуэна
ущымыхъуэна
щымыхъуэна
дыщымыхъуэна
фыщымыхъуэна
щымыхъуэна(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхъуэнэгъа
ущыхъуэнэгъа
щыхъуэнэгъа
дыщыхъуэнэгъа
фыщыхъуэнэгъа
щыхъуэнэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыхъуэнэгъа
ущымыхъуэнэгъа
щымыхъуэнэгъа
дыщымыхъуэнэгъа
фыщымыхъуэнэгъа
щымыхъуэнэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхъуэнэн
ущыхъуэнэн
щыхъуэнэн
дыщыхъуэнэн
фыщыхъуэнэн
щыхъуэнэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыхъуэнэн
ущымыхъуэнэн
щымыхъуэнэн
дыщымыхъуэнэн
фыщымыхъуэнэн
щымыхъуэнэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыхъуэнэну
ущыхъуэнэну
щыхъуэнэну
дыщыхъуэнэну
фыщыхъуэнэну
щыхъуэнэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыхъуэнэну
ущымыхъуэнэну
щымыхъуэнэну
дыщымыхъуэнэну
фыщымыхъуэнэну
щымыхъуэнэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэхъуанэ
уздэхъуанэ
здэхъуанэ
дыздэхъуанэ
фыздэхъуанэ
здэхъуанэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыхъуанэ
уздэмыхъуанэ
здэмыхъуанэ
дыздэмыхъуанэ
фыздэмыхъуанэ
здэмыхъуанэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэхъуэна
уздэхъуэна
здэхъуэна
дыздэхъуэна
фыздэхъуэна
здэхъуэна(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыхъуэна
уздэмыхъуэна
здэмыхъуэна
дыздэмыхъуэна
фыздэмыхъуэна
здэмыхъуэна(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэхъуэнэгъа
уздэхъуэнэгъа
здэхъуэнэгъа
дыздэхъуэнэгъа
фыздэхъуэнэгъа
здэхъуэнэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыхъуэнэгъа
уздэмыхъуэнэгъа
здэмыхъуэнэгъа
дыздэмыхъуэнэгъа
фыздэмыхъуэнэгъа
здэмыхъуэнэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэхъуэнэн
уздэхъуэнэн
здэхъуэнэн
дыздэхъуэнэн
фыздэхъуэнэн
здэхъуэнэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыхъуэнэн
уздэмыхъуэнэн
здэмыхъуэнэн
дыздэмыхъуэнэн
фыздэмыхъуэнэн
здэмыхъуэнэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэхъуэнэну
уздэхъуэнэну
здэхъуэнэну
дыздэхъуэнэну
фыздэхъуэнэну
здэхъуэнэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыхъуэнэну
уздэмыхъуэнэну
здэмыхъуэнэну
дыздэмыхъуэнэну
фыздэмыхъуэнэну
здэмыхъуэнэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэхъуанэ
ущӀэхъуанэ
щӀэхъуанэ
дыщӀэхъуанэ
фыщӀэхъуанэ
щӀэхъуанэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыхъуанэ
ущӀэмыхъуанэ
щӀэмыхъуанэ
дыщӀэмыхъуанэ
фыщӀэмыхъуанэ
щӀэмыхъуанэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэхъуэна
ущӀэхъуэна
щӀэхъуэна
дыщӀэхъуэна
фыщӀэхъуэна
щӀэхъуэна(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыхъуэна
ущӀэмыхъуэна
щӀэмыхъуэна
дыщӀэмыхъуэна
фыщӀэмыхъуэна
щӀэмыхъуэна(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэхъуэнэгъа
ущӀэхъуэнэгъа
щӀэхъуэнэгъа
дыщӀэхъуэнэгъа
фыщӀэхъуэнэгъа
щӀэхъуэнэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыхъуэнэгъа
ущӀэмыхъуэнэгъа
щӀэмыхъуэнэгъа
дыщӀэмыхъуэнэгъа
фыщӀэмыхъуэнэгъа
щӀэмыхъуэнэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэхъуэнэн
ущӀэхъуэнэн
щӀэхъуэнэн
дыщӀэхъуэнэн
фыщӀэхъуэнэн
щӀэхъуэнэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыхъуэнэн
ущӀэмыхъуэнэн
щӀэмыхъуэнэн
дыщӀэмыхъуэнэн
фыщӀэмыхъуэнэн
щӀэмыхъуэнэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэхъуэнэну
ущӀэхъуэнэну
щӀэхъуэнэну
дыщӀэхъуэнэну
фыщӀэхъуэнэну
щӀэхъуэнэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыхъуэнэну
ущӀэмыхъуэнэну
щӀэмыхъуэнэну
дыщӀэмыхъуэнэну
фыщӀэмыхъуэнэну
щӀэмыхъуэнэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыхъуанэу
ухъуанэу
хъуанэу
дыхъуанэу
фыхъуанэу
хъуанэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыхъуанэу
умыхъуанэу
мыхъуанэу
дымыхъуанэу
фымыхъуанэу
мыхъуанэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыхъуэнауэ
ухъуэнауэ
хъуэнауэ
дыхъуэнауэ
фыхъуэнауэ
хъуэнауэ / хъуэна(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыхъуэнауэ
умыхъуэнауэ
мыхъуэнауэ
дымыхъуэнауэ
фымыхъуэнауэ
мыхъуэнауэ(хэ) / мыхъуэна(хэ)у
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыхъуанэурэ
ухъуанэурэ
хъуанэурэ
дыхъуанэурэ
фыхъуанэурэ
хъуанэ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыхъуанэурэ
умыхъуанэурэ
мыхъуанэурэ
дымыхъуанэурэ
фымыхъуанэурэ
мыхъуанэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хъуан]э
[хъуан]эр
--
[хъуан]эхэр
Эргативнэ: [хъуан]э
[хъуан]эм
--
[хъуан]эхэм
Послеложнэ: [хъуан]экӀэ
[хъуан]эмкӀэ
[хъуан]эхэкӀэ
[хъуан]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [хъуан]эуэ
[хъуан]эрауэ
[хъуан]эхэу
[хъуан]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хъуэн]а
[хъуэн]ар
--
[хъуэн]ахэр
Эргативнэ: [хъуэн]а
[хъуэн]ам
--
[хъуэн]ахэм
Послеложнэ: [хъуэн]акӀэ
[хъуэн]амкӀэ
[хъуэн]ахэкӀэ
[хъуэн]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [хъуэн]ауэ
[хъуэн]арауэ
[хъуэн]ахэу
[хъуэн]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хъуэн]эн
[хъуэн]эныр
--
[хъуэн]энхэр
Эргативнэ: [хъуэн]эн
[хъуэн]эным
--
[хъуэн]энхэм
Послеложнэ: [хъуэн]энкӀэ
[хъуэн]энымкӀэ
[хъуэн]энхэкӀэ
[хъуэн]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хъуэн]эну
[хъуэн]энырауэ
[хъуэн]энхэу
[хъуэн]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хъуэн]эну
[хъуэн]энур
--
[хъуэн]энухэр
Эргативнэ: [хъуэн]эну
[хъуэн]энум
--
[хъуэн]энухэм
Послеложнэ: [хъуэн]энукӀэ
[хъуэн]энумкӀэ
[хъуэн]энухэкӀэ
[хъуэн]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [хъуэн]энууэ
[хъуэн]энурауэ
[хъуэн]энухэу
[хъуэн]энухэрауэ
ЖьэцӀэпӀагъэ псалъэ жыӀэн.
Зэрымыарэзыр жыӀэн, хъурджэуэн, шхыдэн. хъуэнэн: 1. swear, curse, use bad language 2. grumble, growl, grunt, mutter, scold, chide хъуэнэн: 1. сквернословить 2. ворчать, брюзжать на кого-л.; ругать кого-л. Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009. 