Wt/kbd/хъуэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > хъуэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [χʷɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [хъу] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "хъуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: хъуэн
щымыӀэныгъэ: мыхъуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: схъуэн пхъуэн ихъуэн тхъуэн фхъуэн яхъуэн
щымыӀэныгъэ: сымыхъуэн умыхъуэн имыхъуэн дымыхъуэн фымыхъуэн ямыхъуэн
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: хъуэ! фхъуэ!
щымыӀэныгъэ: умыхъуэ! фымыхъуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: срехъуэ урехъуэ ирехъуэ дрехъуэ фрехъуэ ирехъуэ
щымыӀэныгъэ: сремыхъуэ уремыхъуэ иремыхъуэ дремыхъуэ фремыхъуэ иремыхъуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сохъуэ(р) уохъуэ(р) / бохъуэ(р) ехъуэ(р) дохъуэ(р) фохъуэ(р) яхъуэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: схъуэркъым пхъуэркъым ихъуэркъым тхъуэркъым фхъуэркъым яхъуэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: схъуэ(р)т пхъуэ(р)т ихъуэ(р)т тхъуэ(р)т фхъуэ(р)т яхъуэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: схъуэ(р)тэкъым пхъуэ(р)тэкъым ихъуэ(р)тэкъым тхъуэ(р)тэкъым фхъуэ(р)тэкъым яхъуэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: схъуащ пхъуащ ихъуащ тхъуащ фхъуащ яхъуащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: схъуакъым пхъуакъым ихъуакъым тхъуакъым фхъуакъым яхъуакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: схъуат пхъуат ихъуат тхъуат фхъуат яхъуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: схъуатэкъым пхъуатэкъым ихъуатэкъым тхъуатэкъым фхъуатэкъым яхъуатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: схъуэгъащ пхъуэгъащ ихъуэгъащ тхъуэгъащ фхъуэгъащ яхъуэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: схъуэгъакъым пхъуэгъакъым ихъуэгъакъым тхъуэгъакъым фхъуэгъакъым яхъуэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: схъуэгъат пхъуэгъат ихъуэгъат тхъуэгъат фхъуэгъат яхъуэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: схъуэгъатэкъым пхъуэгъатэкъым ихъуэгъатэкъым тхъуэгъатэкъым фхъуэгъатэкъым яхъуэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: схъуэщ пхъуэщ ихъуэщ тхъуэщ фхъуэщ яхъуэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: схъуэкъым пхъуэкъым ихъуэкъым тхъуэкъым фхъуэкъым яхъуэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: схъуэт пхъуэт ихъуэт тхъуэт фхъуэт яхъуэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: схъуэтэкъым пхъуэтэкъым ихъуэтэкъым тхъуэтэкъым фхъуэтэкъым яхъуэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: схъуэнщ пхъуэнщ ихъуэнщ тхъуэнщ фхъуэнщ яхъуэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: схъуэнкъым пхъуэнкъым ихъуэнкъым тхъуэнкъым фхъуэнкъым яхъуэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: схъуэнущ пхъуэнущ ихъуэнущ тхъуэнущ фхъуэнущ яхъуэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: схъуэнукъым пхъуэнукъым ихъуэнукъым тхъуэнукъым фхъуэнукъым яхъуэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: схъуэрэ пхъуэрэ ихъуэрэ тхъуэрэ фхъуэрэ яхъуэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: схъуэркъэ пхъуэркъэ ихъуэркъэ тхъуэркъэ фхъуэркъэ яхъуэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: схъуэ(р)т пхъуэ(р)т ихъуэ(р)т тхъуэ(р)т фхъуэ(р)т яхъуэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: схъуэ(р)тэкъэ пхъуэ(р)тэкъэ ихъуэ(р)тэкъэ тхъуэ(р)тэкъэ фхъуэ(р)тэкъэ яхъуэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: схъуа пхъуа ихъуа тхъуа фхъуа яхъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: схъуакъэ пхъуакъэ ихъуакъэ тхъуакъэ фхъуакъэ яхъуакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: схъуат пхъуат ихъуат тхъуат фхъуат яхъуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: схъуатэкъэ пхъуатэкъэ ихъуатэкъэ тхъуатэкъэ фхъуатэкъэ яхъуатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: схъуэгъа пхъуэгъа ихъуэгъа тхъуэгъа фхъуэгъа яхъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: схъуэгъакъэ пхъуэгъакъэ ихъуэгъакъэ тхъуэгъакъэ фхъуэгъакъэ яхъуэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: схъуэгъат пхъуэгъат ихъуэгъат тхъуэгъат фхъуэгъат яхъуэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: схъуэгъатэкъэ пхъуэгъатэкъэ ихъуэгъатэкъэ тхъуэгъатэкъэ фхъуэгъатэкъэ яхъуэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: схъуэ пхъуэ ихъуэ тхъуэ фхъуэ яхъуэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: схъуэкъэ пхъуэкъэ ихъуэкъэ тхъуэкъэ фхъуэкъэ яхъуэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: схъуэт пхъуэт ихъуэт тхъуэт фхъуэт яхъуэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: схъуэтэкъэ пхъуэтэкъэ ихъуэтэкъэ тхъуэтэкъэ фхъуэтэкъэ яхъуэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: схъуэн пхъуэн ихъуэн тхъуэн фхъуэн яхъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: схъуэнкъэ пхъуэнкъэ ихъуэнкъэ тхъуэнкъэ фхъуэнкъэ яхъуэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: схъуэну пхъуэну ихъуэну тхъуэну фхъуэну яхъуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: схъуэнукъэ пхъуэнукъэ ихъуэнукъэ тхъуэнукъэ фхъуэнукъэ яхъуэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: схъуэмэ пхъуэмэ ихъуэмэ тхъуэмэ фхъуэмэ яхъуэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэмэ умыхъуэмэ имыхъуэмэ дымыхъуэмэ фымыхъуэмэ ямыхъуэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: схъуамэ пхъуамэ ихъуамэ тхъуамэ фхъуамэ яхъуамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыхъуамэ умыхъуамэ имыхъуамэ дымыхъуамэ фымыхъуамэ ямыхъуамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: схъуэгъамэ пхъуэгъамэ ихъуэгъамэ тхъуэгъамэ фхъуэгъамэ яхъуэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэгъамэ умыхъуэгъамэ имыхъуэгъамэ дымыхъуэгъамэ фымыхъуэгъамэ ямыхъуэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: схъуэнмэ пхъуэнмэ ихъуэнмэ тхъуэнмэ фхъуэнмэ яхъуэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэнмэ умыхъуэнмэ имыхъуэнмэ дымыхъуэнмэ фымыхъуэнмэ ямыхъуэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: схъуэнумэ пхъуэнумэ ихъуэнумэ тхъуэнумэ фхъуэнумэ яхъуэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэнумэ умыхъуэнумэ имыхъуэнумэ дымыхъуэнумэ фымыхъуэнумэ ямыхъуэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: схъуэтэмэ пхъуэтэмэ ихъуэтэмэ тхъуэтэмэ фхъуэтэмэ яхъуэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэтэмэ умыхъуэтэмэ имыхъуэтэмэ дымыхъуэтэмэ фымыхъуэтэмэ ямыхъуэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: схъуатэмэ пхъуатэмэ ихъуатэмэ тхъуатэмэ фхъуатэмэ яхъуатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыхъуатэмэ умыхъуатэмэ имыхъуатэмэ дымыхъуатэмэ фымыхъуатэмэ ямыхъуатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: схъуэгъатэмэ пхъуэгъатэмэ ихъуэгъатэмэ тхъуэгъатэмэ фхъуэгъатэмэ яхъуэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэгъатэмэ умыхъуэгъатэмэ имыхъуэгъатэмэ дымыхъуэгъатэмэ фымыхъуэгъатэмэ ямыхъуэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: схъуэнтэмэ пхъуэнтэмэ ихъуэнтэмэ тхъуэнтэмэ фхъуэнтэмэ яхъуэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэнтэмэ умыхъуэнтэмэ имыхъуэнтэмэ дымыхъуэнтэмэ фымыхъуэнтэмэ ямыхъуэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: схъуэнутэмэ пхъуэнутэмэ ихъуэнутэмэ тхъуэнутэмэ фхъуэнутэмэ яхъуэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэнутэмэ умыхъуэнутэмэ имыхъуэнутэмэ дымыхъуэнутэмэ фымыхъуэнутэмэ ямыхъуэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: схъуэнт пхъуэнт ихъуэнт тхъуэнт фхъуэнт яхъуэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: схъуэнтэкъым пхъуэнтэкъым ихъуэнтэкъым тхъуэнтэкъым фхъуэнтэкъым яхъуэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: схъуэнут пхъуэнут ихъуэнут тхъуэнут фхъуэнут яхъуэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: схъуэнутэкъым пхъуэнутэкъым ихъуэнутэкъым тхъуэнутэкъым фхъуэнутэкъым яхъуэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: схъуэми пхъуэми ихъуэми тхъуэми фхъуэми яхъуэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэми умыхъуэми имыхъуэми дымыхъуэми фымыхъуэми ямыхъуэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: схъуами пхъуами ихъуами тхъуами фхъуами яхъуами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыхъуами умыхъуами имыхъуами дымыхъуами фымыхъуами ямыхъуами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: схъуэгъами пхъуэгъами ихъуэгъами тхъуэгъами фхъуэгъами яхъуэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэгъами умыхъуэгъами имыхъуэгъами дымыхъуэгъами фымыхъуэгъами ямыхъуэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: схъуэнми пхъуэнми ихъуэнми тхъуэнми фхъуэнми яхъуэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэнми умыхъуэнми имыхъуэнми дымыхъуэнми фымыхъуэнми ямыхъуэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: схъуэнуми пхъуэнуми ихъуэнуми тхъуэнуми фхъуэнуми яхъуэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэнуми умыхъуэнуми имыхъуэнуми дымыхъуэнуми фымыхъуэнуми ямыхъуэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: схъуэтэми пхъуэтэми ихъуэтэми тхъуэтэми фхъуэтэми яхъуэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэтэми умыхъуэтэми имыхъуэтэми дымыхъуэтэми фымыхъуэтэми ямыхъуэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: схъуатэми пхъуатэми ихъуатэми тхъуатэми фхъуатэми яхъуатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыхъуатэми умыхъуатэми имыхъуатэми дымыхъуатэми фымыхъуатэми ямыхъуатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: схъуэгъатэми пхъуэгъатэми ихъуэгъатэми тхъуэгъатэми фхъуэгъатэми яхъуэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэгъатэми умыхъуэгъатэми имыхъуэгъатэми дымыхъуэгъатэми фымыхъуэгъатэми ямыхъуэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: схъуэнтэми пхъуэнтэми ихъуэнтэми тхъуэнтэми фхъуэнтэми яхъуэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэнтэми умыхъуэнтэми имыхъуэнтэми дымыхъуэнтэми фымыхъуэнтэми ямыхъуэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: схъуэнутэми пхъуэнутэми ихъуэнутэми тхъуэнутэми фхъуэнутэми яхъуэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыхъуэнутэми умыхъуэнутэми имыхъуэнутэми дымыхъуэнутэми фымыхъуэнутэми ямыхъуэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: схъуаи пхъуаи ихъуаи тхъуаи фхъуаи яхъуаи
щымыӀэныгъэ: сымыхъуаи умыхъуаи имыхъуаи дымыхъуаи фымыхъуаи ямыхъуаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: схъуащэрэт пхъуащэрэт ихъуащэрэт тхъуащэрэт фхъуащэрэт яхъуащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыхъуащэрэт умыхъуащэрэт имыхъуащэрэт дымыхъуащэрэт фымыхъуащэрэт ямыхъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: схъуагъэнщ пхъуагъэнщ ихъуагъэнщ тхъуагъэнщ фхъуагъэнщ яхъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: схъуагъэнкъым пхъуагъэнкъым ихъуагъэнкъым тхъуагъэнкъым фхъуагъэнкъым яхъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: схъуагъэнт пхъуагъэнт ихъуагъэнт тхъуагъэнт фхъуагъэнт яхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: схъуагъэнтэкъым пхъуагъэнтэкъым ихъуагъэнтэкъым тхъуагъэнтэкъым фхъуагъэнтэкъым яхъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: схъуагъэн пхъуагъэн ихъуагъэн тхъуагъэн фхъуагъэн яхъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: схъуагъэнкъэ пхъуагъэнкъэ ихъуагъэнкъэ тхъуагъэнкъэ фхъуагъэнкъэ яхъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: схъуагъэнт пхъуагъэнт ихъуагъэнт тхъуагъэнт фхъуагъэнт яхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: схъуагъэнтэкъэ пхъуагъэнтэкъэ ихъуагъэнтэкъэ тхъуагъэнтэкъэ фхъуагъэнтэкъэ яхъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: схъуагъэнущ пхъуагъэнущ ихъуагъэнущ тхъуагъэнущ фхъуагъэнущ яхъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: схъуагъэнукъым пхъуагъэнукъым ихъуагъэнукъым тхъуагъэнукъым фхъуагъэнукъым яхъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: схъуагъэнут пхъуагъэнут ихъуагъэнут тхъуагъэнут фхъуагъэнут яхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: схъуагъэнутэкъым пхъуагъэнутэкъым ихъуагъэнутэкъым тхъуагъэнутэкъым фхъуагъэнутэкъым яхъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: схъуагъэну пхъуагъэну ихъуагъэну тхъуагъэну фхъуагъэну яхъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: схъуагъэнукъэ пхъуагъэнукъэ ихъуагъэнукъэ тхъуагъэнукъэ фхъуагъэнукъэ яхъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: схъуагъэнут пхъуагъэнут ихъуагъэнут тхъуагъэнут фхъуагъэнут яхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: схъуагъэнутэкъэ пхъуагъэнутэкъэ ихъуагъэнутэкъэ тхъуагъэнутэкъэ фхъуагъэнутэкъэ яхъуагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зыхъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зымыхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыхъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыхъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыхъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыхъуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыхъуэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ схъуэ пхъуэ ихъуэ тхъуэ фхъуэ яхъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыхъуэ умыхъуэ имыхъуэ дымыхъуэ фымыхъуэ ямыхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ схъуа пхъуа ихъуа тхъуа фхъуа яхъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыхъуа умыхъуа имыхъуа дымыхъуа фымыхъуа ямыхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ схъуэгъа пхъуэгъа ихъуэгъа тхъуэгъа фхъуэгъа яхъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыхъуэгъа умыхъуэгъа имыхъуэгъа дымыхъуэгъа фымыхъуэгъа ямыхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ схъуэн пхъуэн ихъуэн тхъуэн фхъуэн яхъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыхъуэн умыхъуэн имыхъуэн дымыхъуэн фымыхъуэн ямыхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ схъуэну пхъуэну ихъуэну тхъуэну фхъуэну яхъуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыхъуэну умыхъуэну имыхъуэну дымыхъуэну фымыхъуэну ямыхъуэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ хъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ мыхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ хъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ хъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ хъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ хъуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыхъуэну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрысхъуэ зэрыпхъуэ зэрихъуэ зэрытхъуэ зэрыфхъуэ зэрахъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыхъуэ зэрумыхъуэ зэримыхъуэ зэрыдмыхъуэ зэрывмыхъуэ зэрамыхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрысхъуа зэрыпхъуа зэрихъуа зэрытхъуа зэрыфхъуа зэрахъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыхъуа зэрумыхъуа зэримыхъуа зэрыдмыхъуа зэрывмыхъуа зэрамыхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрысхъуэгъа зэрыпхъуэгъа зэрихъуэгъа зэрытхъуэгъа зэрыфхъуэгъа зэрахъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыхъуэгъа зэрумыхъуэгъа зэримыхъуэгъа зэрыдмыхъуэгъа зэрывмыхъуэгъа зэрамыхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрысхъуэн зэрыпхъуэн зэрихъуэн зэрытхъуэн зэрыфхъуэн зэрахъуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыхъуэн зэрумыхъуэн зэримыхъуэн зэрыдмыхъуэн зэрывмыхъуэн зэрамыхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрысхъуэну зэрыпхъуэну зэрихъуэну зэрытхъуэну зэрыфхъуэну зэрахъуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыхъуэну зэрумыхъуэну зэримыхъуэну зэрыдмыхъуэну зэрывмыхъуэну зэрамыхъуэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щысхъуэ щыпхъуэ щихъуэ щытхъуэ щыфхъуэ щахъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щызмыхъуэ щумыхъуэ щимыхъуэ щыдмыхъуэ щывмыхъуэ щамыхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щысхъуа щыпхъуа щихъуа щытхъуа щыфхъуа щахъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыхъуа щумыхъуа щимыхъуа щыдмыхъуа щывмыхъуа щамыхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щысхъуэгъа щыпхъуэгъа щихъуэгъа щытхъуэгъа щыфхъуэгъа щахъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыхъуэгъа щумыхъуэгъа щимыхъуэгъа щыдмыхъуэгъа щывмыхъуэгъа щамыхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щысхъуэн щыпхъуэн щихъуэн щытхъуэн щыфхъуэн щахъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыхъуэн щумыхъуэн щимыхъуэн щыдмыхъуэн щывмыхъуэн щамыхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щысхъуэну щыпхъуэну щихъуэну щытхъуэну щыфхъуэну щахъуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыхъуэну щумыхъуэну щимыхъуэну щыдмыхъуэну щывмыхъуэну щамыхъуэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здэсхъуэ здэпхъуэ здихъуэ здэтхъуэ здэфхъуэ здахъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыхъуэ здумыхъуэ здимыхъуэ здэдмыхъуэ здэвмыхъуэ здамыхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэсхъуа здэпхъуа здихъуа здэтхъуа здэфхъуа здахъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыхъуа здумыхъуа здимыхъуа здэдмыхъуа здэвмыхъуа здамыхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэсхъуэгъа здэпхъуэгъа здихъуэгъа здэтхъуэгъа здэфхъуэгъа здахъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыхъуэгъа здумыхъуэгъа здимыхъуэгъа здэдмыхъуэгъа здэвмыхъуэгъа здамыхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэсхъуэн здэпхъуэн здихъуэн здэтхъуэн здэфхъуэн здахъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыхъуэн здумыхъуэн здимыхъуэн здэдмыхъуэн здэвмыхъуэн здамыхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэсхъуэну здэпхъуэну здихъуэну здэтхъуэну здэфхъуэну здахъуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыхъуэну здумыхъуэну здимыхъуэну здэдмыхъуэну здэвмыхъуэну здамыхъуэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀэсхъуэ щӀэпхъуэ щӀихъуэ щӀэтхъуэ щӀэфхъуэ щӀахъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыхъуэ щӀумыхъуэ щӀимыхъуэ щӀэдмыхъуэ щӀэвмыхъуэ щӀамыхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэсхъуа щӀэпхъуа щӀихъуа щӀэтхъуа щӀэфхъуа щӀахъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыхъуа щӀумыхъуа щӀимыхъуа щӀэдмыхъуа щӀэвмыхъуа щӀамыхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэсхъуэгъа щӀэпхъуэгъа щӀихъуэгъа щӀэтхъуэгъа щӀэфхъуэгъа щӀахъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыхъуэгъа щӀумыхъуэгъа щӀимыхъуэгъа щӀэдмыхъуэгъа щӀэвмыхъуэгъа щӀамыхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэсхъуэн щӀэпхъуэн щӀихъуэн щӀэтхъуэн щӀэфхъуэн щӀахъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыхъуэн щӀумыхъуэн щӀимыхъуэн щӀэдмыхъуэн щӀэвмыхъуэн щӀамыхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэсхъуэну щӀэпхъуэну щӀихъуэну щӀэтхъуэну щӀэфхъуэну щӀахъуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыхъуэну щӀумыхъуэну щӀимыхъуэну щӀэдмыхъуэну щӀэвмыхъуэну щӀамыхъуэну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ схъуэу пхъуэу ихъуэу тхъуэу фхъуэуэ яхъуэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыхъуэу умыхъуэу имыхъуэу дымыхъуэу фымыхъуэу ямыхъуэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ схъуауэ пхъуауэ ихъуауэ тхъуауэ фхъуауэ яхъуауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыхъуауэ умыхъуауэ имыхъуауэ дымыхъуауэ фымыхъуауэ ямыхъуауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ схъуэурэ пхъуэурэ ихъуэурэ тхъуэурэ фхъуэурэ яхъуэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымыхъуэурэ умыхъуэурэ имыхъуэурэ дымыхъуэурэ фымыхъуэурэ ямыхъуэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- узохъуэ сохъуэ -- фызохъуэ сохъуэ(хэ)
уэ сыбохъуэ -- уохъуэ / бохъуэ дыбохъуэ -- уохъуэ(хэ) / бохъуэ(хэ)
абы сехъуэ уехъуэ ехъуэ дехъуэ фехъуэ ехъуэ(хэ)
дэ -- удохъуэ дохъуэ -- фыдохъуэ дохъуэ(хэ)
фэ сывохъуэ -- фохъуэ дывохъуэ -- фохъуэ(хэ)
абыхэм сахъуэ уахъуэ яхъуэ дахъуэ фахъуэ яхъуэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- ус[хъуэрэ] с[хъуэрэ] -- фыс[хъуэрэ] с[хъуэ(хэ)рэ]
уэ сып[хъуэрэ] -- п[хъуэрэ] дып[хъуэрэ] -- п[хъуэ(хэ)рэ]
абы си[хъуэрэ] уи[хъуэрэ] и[хъуэрэ] ди[хъуэрэ] фи[хъуэрэ] и[хъуэ(хэ)рэ]
дэ -- ут[хъуэрэ] т[хъуэрэ] -- фыт[хъуэрэ] т[хъуэ(хэ)рэ]
фэ сыф[хъуэрэ] -- ф[хъуэрэ] дыф[хъуэрэ] -- ф[хъуэ(хэ)рэ]
абыхэм са[хъуэрэ] уа[хъуэрэ] я[хъуэрэ] да[хъуэрэ] фа[хъуэрэ] я[хъуэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хъу]э [хъу]эр -- [хъу]эхэр
Эргативнэ: [хъу]э [хъу]эм -- [хъу]эхэм
Послеложнэ: [хъу]экӀэ [хъу]эмкӀэ [хъу]эхэкӀэ [хъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [хъу]эуэ [хъу]эрауэ [хъу]эхэу [хъу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хъу]а [хъу]ар -- [хъу]ахэр
Эргативнэ: [хъу]а [хъу]ам -- [хъу]ахэм
Послеложнэ: [хъу]акӀэ [хъу]амкӀэ [хъу]ахэкӀэ [хъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [хъу]ауэ [хъу]арауэ [хъу]ахэу [хъу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хъу]эн [хъу]эныр -- [хъу]энхэр
Эргативнэ: [хъу]эн [хъу]эным -- [хъу]энхэм
Послеложнэ: [хъу]энкӀэ [хъу]энымкӀэ [хъу]энхэкӀэ [хъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [хъу]эну [хъу]энырауэ [хъу]энхэу [хъу]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хъу]эну [хъу]энур -- [хъу]энухэр
Эргативнэ: [хъу]эну [хъу]энум -- [хъу]энухэм
Послеложнэ: [хъу]энукӀэ [хъу]энумкӀэ [хъу]энухэкӀэ [хъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [хъу]энууэ [хъу]энурауэ [хъу]энухэу [хъу]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. ИкӀэ гъущӀ, пхъахъуэкӀэ пхъэ тхъунщӀын, гъущӀым, пхъэм етхъунщӀэуэн.
  2. Шийм цей, упщӀэ, щӀакӀуэ с. ху. дэлъэн.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • ГъущӀ хъуэн.
  • Пхъэ хъуэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • хъуэн: 1. turn, work, process something (for example, a part) 2. scrape (felt, a burka)
  • ГъущӀ хъуэн: process or work metal
  • Пхъэ хъуэн: process or work wood
УРЫСЫБЗЭ
  • хъуэн: 1. обточить, обработать что-л. (напр. деталь) 2. скоблить (войлок, бурку)
  • ГъущӀ хъуэн: обработать железо
  • Пхъэ хъуэн: обработать дерево

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [χʷɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [хъу] + -э + -н

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: хъуэн хъуэныр -- хъуэнхэр
Эргативнэ: хъуэн хъуэным -- хъуэнхэм
Послеложнэ: хъуэнкӀэ хъуэнымкӀэ хъуэнхэкӀэ хъуэнхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: хъуэну хъуэнырауэ хъуэнхэу хъуэнхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Напэм къемыкӀу, укӀытэгъуэ зыпылъ, жьэм къемыкӀу псалъэ.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Къэрэбатыр псалъэ хъуэн зытезагъэм ящыщтэкъым. Къэрмокъуэ Хьэмид

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • хъуэн: expletive, curse, obscene word
УРЫСЫБЗЭ
  • хъуэн: ругательство, нецензурное слово
псалъафэ зэпыщӀахэр

Хъуэн къэхьын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: deserve reproach or a reprimand
     Урысыбзэ: заслужить упрёк.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Хъуэн зимыӀэ и дыщ кӀуэжри хъуэн къихьащ.  Псалъэжьхэр

Хъуэн утӀыпщын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: offend sb
     Урысыбзэ: оскорбить кого-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

ХъуэнкӀэ щӀэгъэнэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: shower sb with curses.
     Урысыбзэ: осыпать кого-л. недостойными словами.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/хъуэн&oldid=5625816"