Wt/kbd/хужь

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > хужь

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ПЛЪЫФЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [xʷǝʑ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [ху] + [жь]

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: хужь хужьыр -- хужьхэр
Эргативнэ: хужь хужьым -- хужьхэм
Послеложнэ: хужькӀэ хужьымкӀэ хужьхэкӀэ хужьхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: хужьу хужьырауэ хужьхэу хужьхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Уэсым е шэм я фэм хуэдэ.
  2. Хужьыфэ зыщӀэт, хужьыфэ зытет.
  3. Зи щӀыфэ хужьыфэ (расэкӀэ зэрызэщхьэщагъэкӀын и дамыгъэу).

ЩАПХЪЭХЭР

  • Джон хужьымрэ Джон фӀыцӀэмрэ зэщӀыгъуу ЕтӀуанэ дунейпсо зауэм макӀуэ. Нало Заур

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Джанэ хужь.
  • ЩӀыфэ хужь.
  • хужьышхуэ

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • хужь: 1. white (colour) 2. light, pale (not dark) 3. with light skin (as a trait of race)
  • Джанэ хужь: a white shirt
  • ЩӀыфэ хужь: white skin
  • хужьышхуэ: big white
УРЫСЫБЗЭ
  • хужь: 1. белый (о цвете) 2. светлый 3. со светлой кожей (как признак расы)
  • Джанэ хужь: белая рубашка
  • ЩӀыфэ хужь: белая кожа
  • хужьышхуэ: большой белый

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.