АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
хе- + гъэ- + [утӏыпщхь] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "хегъэутӏыпщхьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хегъэутӏыпщхьэн
щымыӀэныгъэ:
хемыгъэутӏыпщхьэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэн
хебгъэутӏыпщхьэн
хригъэутӏыпщхьэн
хедгъэутӏыпщхьэн
хевгъэутӏыпщхьэн
храгъэутӏыпщхьэн
щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэн
хыумыгъэутӏыпщхьэн
хримыгъэутӏыпщхьэн
хедмыгъэутӏыпщхьэн
хевмыгъэутӏыпщхьэн
храмыгъэутӏыпщхьэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хегъэутӏыпщхьэ!
хевгъэутӏыпщхьэ!
щымыӀэныгъэ:
хыумыгъэутӏыпщхьэ!
хевмыгъэутӏыпщхьэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыхрегъэутӏыпщхьэ
ухрегъэутӏыпщхьэ
хрегъэутӏыпщхьэ
дыхрегъэутӏыпщхьэ
фыхрегъэутӏыпщхьэ
хрегъэутӏыпщхьэ
щымыӀэныгъэ:
сыхремыгъэутӏыпщхьэ
ухремыгъэутӏыпщхьэ
хремыгъэутӏыпщхьэ
дыхремыгъэутӏыпщхьэ
фыхремыгъэутӏыпщхьэ
хремыгъэутӏыпщхьэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хызогъэутӏыпщхьэ(р)
хыбогъэутӏыпщхьэ(р)
хрегъэутӏыпщхьэ(р)
хыдогъэутӏыпщхьэ(р)
хывогъэутӏыпщхьэ(р)
храгъэутӏыпщхьэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэркъым
хебгъэутӏыпщхьэркъым
хригъэутӏыпщхьэркъым
хедгъэутӏыпщхьэркъым
хевгъэутӏыпщхьэркъым
храгъэутӏыпщхьэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэрт
хебгъэутӏыпщхьэрт
хригъэутӏыпщхьэрт
хедгъэутӏыпщхьэрт
хевгъэутӏыпщхьэрт
храгъэутӏыпщхьэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэртэкъым
хебгъэутӏыпщхьэртэкъым
хригъэутӏыпщхьэртэкъым
хедгъэутӏыпщхьэртэкъым
хевгъэутӏыпщхьэртэкъым
храгъэутӏыпщхьэртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьащ
хебгъэутӏыпщхьащ
хригъэутӏыпщхьащ
хедгъэутӏыпщхьащ
хевгъэутӏыпщхьащ
храгъэутӏыпщхьащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьакъым
хебгъэутӏыпщхьакъым
хригъэутӏыпщхьакъым
хедгъэутӏыпщхьакъым
хевгъэутӏыпщхьакъым
храгъэутӏыпщхьакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьат
хебгъэутӏыпщхьат
хригъэутӏыпщхьат
хедгъэутӏыпщхьат
хевгъэутӏыпщхьат
храгъэутӏыпщхьат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьатэкъым
хебгъэутӏыпщхьатэкъым
хригъэутӏыпщхьатэкъым
хедгъэутӏыпщхьатэкъым
хевгъэутӏыпщхьатэкъым
храгъэутӏыпщхьатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэгъащ
хебгъэутӏыпщхьэгъащ
хригъэутӏыпщхьэгъащ
хедгъэутӏыпщхьэгъащ
хевгъэутӏыпщхьэгъащ
храгъэутӏыпщхьэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэгъакъым
хебгъэутӏыпщхьэгъакъым
хригъэутӏыпщхьэгъакъым
хедгъэутӏыпщхьэгъакъым
хевгъэутӏыпщхьэгъакъым
храгъэутӏыпщхьэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэгъат
хебгъэутӏыпщхьэгъат
хригъэутӏыпщхьэгъат
хедгъэутӏыпщхьэгъат
хевгъэутӏыпщхьэгъат
храгъэутӏыпщхьэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэгъатэкъым
хебгъэутӏыпщхьэгъатэкъым
хригъэутӏыпщхьэгъатэкъым
хедгъэутӏыпщхьэгъатэкъым
хевгъэутӏыпщхьэгъатэкъым
храгъэутӏыпщхьэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэщ
хебгъэутӏыпщхьэщ
хригъэутӏыпщхьэщ
хедгъэутӏыпщхьэщ
хевгъэутӏыпщхьэщ
храгъэутӏыпщхьэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэкъым
хебгъэутӏыпщхьэкъым
хригъэутӏыпщхьэкъым
хедгъэутӏыпщхьэкъым
хевгъэутӏыпщхьэкъым
храгъэутӏыпщхьэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэт
хебгъэутӏыпщхьэт
хригъэутӏыпщхьэт
хедгъэутӏыпщхьэт
хевгъэутӏыпщхьэт
храгъэутӏыпщхьэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэтэкъым
хебгъэутӏыпщхьэтэкъым
хригъэутӏыпщхьэтэкъым
хедгъэутӏыпщхьэтэкъым
хевгъэутӏыпщхьэтэкъым
храгъэутӏыпщхьэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнщ
хебгъэутӏыпщхьэнщ
хригъэутӏыпщхьэнщ
хедгъэутӏыпщхьэнщ
хевгъэутӏыпщхьэнщ
храгъэутӏыпщхьэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнкъым
хебгъэутӏыпщхьэнкъым
хригъэутӏыпщхьэнкъым
хедгъэутӏыпщхьэнкъым
хевгъэутӏыпщхьэнкъым
храгъэутӏыпщхьэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнущ
хебгъэутӏыпщхьэнущ
хригъэутӏыпщхьэнущ
хедгъэутӏыпщхьэнущ
хевгъэутӏыпщхьэнущ
храгъэутӏыпщхьэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнукъым
хебгъэутӏыпщхьэнукъым
хригъэутӏыпщхьэнукъым
хедгъэутӏыпщхьэнукъым
хевгъэутӏыпщхьэнукъым
храгъэутӏыпщхьэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэрэ
хебгъэутӏыпщхьэрэ
хригъэутӏыпщхьэрэ
хедгъэутӏыпщхьэрэ
хевгъэутӏыпщхьэрэ
храгъэутӏыпщхьэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэркъэ
хебгъэутӏыпщхьэркъэ
хригъэутӏыпщхьэркъэ
хедгъэутӏыпщхьэркъэ
хевгъэутӏыпщхьэркъэ
храгъэутӏыпщхьэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэрт
хебгъэутӏыпщхьэрт
хригъэутӏыпщхьэрт
хедгъэутӏыпщхьэрт
хевгъэутӏыпщхьэрт
храгъэутӏыпщхьэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэртэкъэ
хебгъэутӏыпщхьэртэкъэ
хригъэутӏыпщхьэртэкъэ
хедгъэутӏыпщхьэртэкъэ
хевгъэутӏыпщхьэртэкъэ
храгъэутӏыпщхьэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьа
хебгъэутӏыпщхьа
хригъэутӏыпщхьа
хедгъэутӏыпщхьа
хевгъэутӏыпщхьа
храгъэутӏыпщхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьакъэ
хебгъэутӏыпщхьакъэ
хригъэутӏыпщхьакъэ
хедгъэутӏыпщхьакъэ
хевгъэутӏыпщхьакъэ
храгъэутӏыпщхьакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьат
хебгъэутӏыпщхьат
хригъэутӏыпщхьат
хедгъэутӏыпщхьат
хевгъэутӏыпщхьат
храгъэутӏыпщхьат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьатэкъэ
хебгъэутӏыпщхьатэкъэ
хригъэутӏыпщхьатэкъэ
хедгъэутӏыпщхьатэкъэ
хевгъэутӏыпщхьатэкъэ
храгъэутӏыпщхьатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэгъа
хебгъэутӏыпщхьэгъа
хригъэутӏыпщхьэгъа
хедгъэутӏыпщхьэгъа
хевгъэутӏыпщхьэгъа
храгъэутӏыпщхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэгъакъэ
хебгъэутӏыпщхьэгъакъэ
хригъэутӏыпщхьэгъакъэ
хедгъэутӏыпщхьэгъакъэ
хевгъэутӏыпщхьэгъакъэ
храгъэутӏыпщхьэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэгъат
хебгъэутӏыпщхьэгъат
хригъэутӏыпщхьэгъат
хедгъэутӏыпщхьэгъат
хевгъэутӏыпщхьэгъат
храгъэутӏыпщхьэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэгъатэкъэ
хебгъэутӏыпщхьэгъатэкъэ
хригъэутӏыпщхьэгъатэкъэ
хедгъэутӏыпщхьэгъатэкъэ
хевгъэутӏыпщхьэгъатэкъэ
храгъэутӏыпщхьэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэ
хебгъэутӏыпщхьэ
хригъэутӏыпщхьэ
хедгъэутӏыпщхьэ
хевгъэутӏыпщхьэ
храгъэутӏыпщхьэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэкъэ
хебгъэутӏыпщхьэкъэ
хригъэутӏыпщхьэкъэ
хедгъэутӏыпщхьэкъэ
хевгъэутӏыпщхьэкъэ
храгъэутӏыпщхьэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэт
хебгъэутӏыпщхьэт
хригъэутӏыпщхьэт
хедгъэутӏыпщхьэт
хевгъэутӏыпщхьэт
храгъэутӏыпщхьэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэтэкъэ
хебгъэутӏыпщхьэтэкъэ
хригъэутӏыпщхьэтэкъэ
хедгъэутӏыпщхьэтэкъэ
хевгъэутӏыпщхьэтэкъэ
храгъэутӏыпщхьэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэн
хебгъэутӏыпщхьэн
хригъэутӏыпщхьэн
хедгъэутӏыпщхьэн
хевгъэутӏыпщхьэн
храгъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнкъэ
хебгъэутӏыпщхьэнкъэ
хригъэутӏыпщхьэнкъэ
хедгъэутӏыпщхьэнкъэ
хевгъэутӏыпщхьэнкъэ
храгъэутӏыпщхьэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэну
хебгъэутӏыпщхьэну
хригъэутӏыпщхьэну
хедгъэутӏыпщхьэну
хевгъэутӏыпщхьэну
храгъэутӏыпщхьэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнукъэ
хебгъэутӏыпщхьэнукъэ
хригъэутӏыпщхьэнукъэ
хедгъэутӏыпщхьэнукъэ
хевгъэутӏыпщхьэнукъэ
храгъэутӏыпщхьэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэмэ
хебгъэутӏыпщхьэмэ
хригъэутӏыпщхьэмэ
хедгъэутӏыпщхьэмэ
хевгъэутӏыпщхьэмэ
храгъэутӏыпщхьэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэмэ
хыумыгъэутӏыпщхьэмэ
хримыгъэутӏыпщхьэмэ
хедмыгъэутӏыпщхьэмэ
хевмыгъэутӏыпщхьэмэ
храмыгъэутӏыпщхьэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьамэ
хебгъэутӏыпщхьамэ
хригъэутӏыпщхьамэ
хедгъэутӏыпщхьамэ
хевгъэутӏыпщхьамэ
храгъэутӏыпщхьамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьамэ
хыумыгъэутӏыпщхьамэ
хримыгъэутӏыпщхьамэ
хедмыгъэутӏыпщхьамэ
хевмыгъэутӏыпщхьамэ
храмыгъэутӏыпщхьамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэгъамэ
хебгъэутӏыпщхьэгъамэ
хригъэутӏыпщхьэгъамэ
хедгъэутӏыпщхьэгъамэ
хевгъэутӏыпщхьэгъамэ
храгъэутӏыпщхьэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэгъамэ
хыумыгъэутӏыпщхьэгъамэ
хримыгъэутӏыпщхьэгъамэ
хедмыгъэутӏыпщхьэгъамэ
хевмыгъэутӏыпщхьэгъамэ
храмыгъэутӏыпщхьэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнмэ
хебгъэутӏыпщхьэнмэ
хригъэутӏыпщхьэнмэ
хедгъэутӏыпщхьэнмэ
хевгъэутӏыпщхьэнмэ
храгъэутӏыпщхьэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэнмэ
хыумыгъэутӏыпщхьэнмэ
хримыгъэутӏыпщхьэнмэ
хедмыгъэутӏыпщхьэнмэ
хевмыгъэутӏыпщхьэнмэ
храмыгъэутӏыпщхьэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнумэ
хебгъэутӏыпщхьэнумэ
хригъэутӏыпщхьэнумэ
хедгъэутӏыпщхьэнумэ
хевгъэутӏыпщхьэнумэ
храгъэутӏыпщхьэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэнумэ
хыумыгъэутӏыпщхьэнумэ
хримыгъэутӏыпщхьэнумэ
хедмыгъэутӏыпщхьэнумэ
хевмыгъэутӏыпщхьэнумэ
храмыгъэутӏыпщхьэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэтэмэ
хебгъэутӏыпщхьэтэмэ
хригъэутӏыпщхьэтэмэ
хедгъэутӏыпщхьэтэмэ
хевгъэутӏыпщхьэтэмэ
храгъэутӏыпщхьэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэтэмэ
хыумыгъэутӏыпщхьэтэмэ
хримыгъэутӏыпщхьэтэмэ
хедмыгъэутӏыпщхьэтэмэ
хевмыгъэутӏыпщхьэтэмэ
храмыгъэутӏыпщхьэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьатэмэ
хебгъэутӏыпщхьатэмэ
хригъэутӏыпщхьатэмэ
хедгъэутӏыпщхьатэмэ
хевгъэутӏыпщхьатэмэ
храгъэутӏыпщхьатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьатэмэ
хыумыгъэутӏыпщхьатэмэ
хримыгъэутӏыпщхьатэмэ
хедмыгъэутӏыпщхьатэмэ
хевмыгъэутӏыпщхьатэмэ
храмыгъэутӏыпщхьатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэгъатэмэ
хебгъэутӏыпщхьэгъатэмэ
хригъэутӏыпщхьэгъатэмэ
хедгъэутӏыпщхьэгъатэмэ
хевгъэутӏыпщхьэгъатэмэ
храгъэутӏыпщхьэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэгъатэмэ
хыумыгъэутӏыпщхьэгъатэмэ
хримыгъэутӏыпщхьэгъатэмэ
хедмыгъэутӏыпщхьэгъатэмэ
хевмыгъэутӏыпщхьэгъатэмэ
храмыгъэутӏыпщхьэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнтэмэ
хебгъэутӏыпщхьэнтэмэ
хригъэутӏыпщхьэнтэмэ
хедгъэутӏыпщхьэнтэмэ
хевгъэутӏыпщхьэнтэмэ
храгъэутӏыпщхьэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэнтэмэ
хыумыгъэутӏыпщхьэнтэмэ
хримыгъэутӏыпщхьэнтэмэ
хедмыгъэутӏыпщхьэнтэмэ
хевмыгъэутӏыпщхьэнтэмэ
храмыгъэутӏыпщхьэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнутэмэ
хебгъэутӏыпщхьэнутэмэ
хригъэутӏыпщхьэнутэмэ
хедгъэутӏыпщхьэнутэмэ
хевгъэутӏыпщхьэнутэмэ
храгъэутӏыпщхьэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэнутэмэ
хыумыгъэутӏыпщхьэнутэмэ
хримыгъэутӏыпщхьэнутэмэ
хедмыгъэутӏыпщхьэнутэмэ
хевмыгъэутӏыпщхьэнутэмэ
храмыгъэутӏыпщхьэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнт
хебгъэутӏыпщхьэнт
хригъэутӏыпщхьэнт
хедгъэутӏыпщхьэнт
хевгъэутӏыпщхьэнт
храгъэутӏыпщхьэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнтэкъым
хебгъэутӏыпщхьэнтэкъым
хригъэутӏыпщхьэнтэкъым
хедгъэутӏыпщхьэнтэкъым
хевгъэутӏыпщхьэнтэкъым
храгъэутӏыпщхьэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнут
хебгъэутӏыпщхьэнут
хригъэутӏыпщхьэнут
хедгъэутӏыпщхьэнут
хевгъэутӏыпщхьэнут
храгъэутӏыпщхьэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнутэкъым
хебгъэутӏыпщхьэнутэкъым
хригъэутӏыпщхьэнутэкъым
хедгъэутӏыпщхьэнутэкъым
хевгъэутӏыпщхьэнутэкъым
храгъэутӏыпщхьэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэми
хебгъэутӏыпщхьэми
хригъэутӏыпщхьэми
хедгъэутӏыпщхьэми
хевгъэутӏыпщхьэми
храгъэутӏыпщхьэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэми
хыумыгъэутӏыпщхьэми
хримыгъэутӏыпщхьэми
хедмыгъэутӏыпщхьэми
хевмыгъэутӏыпщхьэми
храмыгъэутӏыпщхьэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьами
хебгъэутӏыпщхьами
хригъэутӏыпщхьами
хедгъэутӏыпщхьами
хевгъэутӏыпщхьами
храгъэутӏыпщхьами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьами
хыумыгъэутӏыпщхьами
хримыгъэутӏыпщхьами
хедмыгъэутӏыпщхьами
хевмыгъэутӏыпщхьами
храмыгъэутӏыпщхьами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэгъами
хебгъэутӏыпщхьэгъами
хригъэутӏыпщхьэгъами
хедгъэутӏыпщхьэгъами
хевгъэутӏыпщхьэгъами
храгъэутӏыпщхьэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэгъами
хыумыгъэутӏыпщхьэгъами
хримыгъэутӏыпщхьэгъами
хедмыгъэутӏыпщхьэгъами
хевмыгъэутӏыпщхьэгъами
храмыгъэутӏыпщхьэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнми
хебгъэутӏыпщхьэнми
хригъэутӏыпщхьэнми
хедгъэутӏыпщхьэнми
хевгъэутӏыпщхьэнми
храгъэутӏыпщхьэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэнми
хыумыгъэутӏыпщхьэнми
хримыгъэутӏыпщхьэнми
хедмыгъэутӏыпщхьэнми
хевмыгъэутӏыпщхьэнми
храмыгъэутӏыпщхьэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнуми
хебгъэутӏыпщхьэнуми
хригъэутӏыпщхьэнуми
хедгъэутӏыпщхьэнуми
хевгъэутӏыпщхьэнуми
храгъэутӏыпщхьэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэнуми
хыумыгъэутӏыпщхьэнуми
хримыгъэутӏыпщхьэнуми
хедмыгъэутӏыпщхьэнуми
хевмыгъэутӏыпщхьэнуми
храмыгъэутӏыпщхьэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэтэми
хебгъэутӏыпщхьэтэми
хригъэутӏыпщхьэтэми
хедгъэутӏыпщхьэтэми
хевгъэутӏыпщхьэтэми
храгъэутӏыпщхьэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэтэми
хыумыгъэутӏыпщхьэтэми
хримыгъэутӏыпщхьэтэми
хедмыгъэутӏыпщхьэтэми
хевмыгъэутӏыпщхьэтэми
храмыгъэутӏыпщхьэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьатэми
хебгъэутӏыпщхьатэми
хригъэутӏыпщхьатэми
хедгъэутӏыпщхьатэми
хевгъэутӏыпщхьатэми
храгъэутӏыпщхьатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьатэми
хыумыгъэутӏыпщхьатэми
хримыгъэутӏыпщхьатэми
хедмыгъэутӏыпщхьатэми
хевмыгъэутӏыпщхьатэми
храмыгъэутӏыпщхьатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэгъатэми
хебгъэутӏыпщхьэгъатэми
хригъэутӏыпщхьэгъатэми
хедгъэутӏыпщхьэгъатэми
хевгъэутӏыпщхьэгъатэми
храгъэутӏыпщхьэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэгъатэми
хыумыгъэутӏыпщхьэгъатэми
хримыгъэутӏыпщхьэгъатэми
хедмыгъэутӏыпщхьэгъатэми
хевмыгъэутӏыпщхьэгъатэми
храмыгъэутӏыпщхьэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнтэми
хебгъэутӏыпщхьэнтэми
хригъэутӏыпщхьэнтэми
хедгъэутӏыпщхьэнтэми
хевгъэутӏыпщхьэнтэми
храгъэутӏыпщхьэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэнтэми
хыумыгъэутӏыпщхьэнтэми
хримыгъэутӏыпщхьэнтэми
хедмыгъэутӏыпщхьэнтэми
хевмыгъэутӏыпщхьэнтэми
храмыгъэутӏыпщхьэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьэнутэми
хебгъэутӏыпщхьэнутэми
хригъэутӏыпщхьэнутэми
хедгъэутӏыпщхьэнутэми
хевгъэутӏыпщхьэнутэми
храгъэутӏыпщхьэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьэнутэми
хыумыгъэутӏыпщхьэнутэми
хримыгъэутӏыпщхьэнутэми
хедмыгъэутӏыпщхьэнутэми
хевмыгъэутӏыпщхьэнутэми
храмыгъэутӏыпщхьэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьаи
хебгъэутӏыпщхьаи
хригъэутӏыпщхьаи
хедгъэутӏыпщхьаи
хевгъэутӏыпщхьаи
храгъэутӏыпщхьаи
щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьакъыми
хебгъэутӏыпщхьакъыми
хригъэутӏыпщхьакъыми
хедгъэутӏыпщхьакъыми
хевгъэутӏыпщхьакъыми
храгъэутӏыпщхьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьащэрэт
хебгъэутӏыпщхьащэрэт
хригъэутӏыпщхьащэрэт
хедгъэутӏыпщхьащэрэт
хевгъэутӏыпщхьащэрэт
храгъэутӏыпщхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэутӏыпщхьащэрэт
хыумыгъэутӏыпщхьащэрэт
хримыгъэутӏыпщхьащэрэт
хедмыгъэутӏыпщхьащэрэт
хевмыгъэутӏыпщхьащэрэт
храмыгъэутӏыпщхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэнщ
хебгъэутӏыпщхьагъэнщ
хригъэутӏыпщхьагъэнщ
хедгъэутӏыпщхьагъэнщ
хевгъэутӏыпщхьагъэнщ
храгъэутӏыпщхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэнкъым
хебгъэутӏыпщхьагъэнкъым
хригъэутӏыпщхьагъэнкъым
хедгъэутӏыпщхьагъэнкъым
хевгъэутӏыпщхьагъэнкъым
храгъэутӏыпщхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэнт
хебгъэутӏыпщхьагъэнт
хригъэутӏыпщхьагъэнт
хедгъэутӏыпщхьагъэнт
хевгъэутӏыпщхьагъэнт
храгъэутӏыпщхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэнтэкъым
хебгъэутӏыпщхьагъэнтэкъым
хригъэутӏыпщхьагъэнтэкъым
хедгъэутӏыпщхьагъэнтэкъым
хевгъэутӏыпщхьагъэнтэкъым
храгъэутӏыпщхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэн
хебгъэутӏыпщхьагъэн
хригъэутӏыпщхьагъэн
хедгъэутӏыпщхьагъэн
хевгъэутӏыпщхьагъэн
храгъэутӏыпщхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэнкъэ
хебгъэутӏыпщхьагъэнкъэ
хригъэутӏыпщхьагъэнкъэ
хедгъэутӏыпщхьагъэнкъэ
хевгъэутӏыпщхьагъэнкъэ
храгъэутӏыпщхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэнт
хебгъэутӏыпщхьагъэнт
хригъэутӏыпщхьагъэнт
хедгъэутӏыпщхьагъэнт
хевгъэутӏыпщхьагъэнт
храгъэутӏыпщхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэнтэкъэ
хебгъэутӏыпщхьагъэнтэкъэ
хригъэутӏыпщхьагъэнтэкъэ
хедгъэутӏыпщхьагъэнтэкъэ
хевгъэутӏыпщхьагъэнтэкъэ
храгъэутӏыпщхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэнущ
хебгъэутӏыпщхьагъэнущ
хригъэутӏыпщхьагъэнущ
хедгъэутӏыпщхьагъэнущ
хевгъэутӏыпщхьагъэнущ
храгъэутӏыпщхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэнукъым
хебгъэутӏыпщхьагъэнукъым
хригъэутӏыпщхьагъэнукъым
хедгъэутӏыпщхьагъэнукъым
хевгъэутӏыпщхьагъэнукъым
храгъэутӏыпщхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэнут
хебгъэутӏыпщхьагъэнут
хригъэутӏыпщхьагъэнут
хедгъэутӏыпщхьагъэнут
хевгъэутӏыпщхьагъэнут
храгъэутӏыпщхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэнутэкъым
хебгъэутӏыпщхьагъэнутэкъым
хригъэутӏыпщхьагъэнутэкъым
хедгъэутӏыпщхьагъэнутэкъым
хевгъэутӏыпщхьагъэнутэкъым
храгъэутӏыпщхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэну
хебгъэутӏыпщхьагъэну
хригъэутӏыпщхьагъэну
хедгъэутӏыпщхьагъэну
хевгъэутӏыпщхьагъэну
храгъэутӏыпщхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэнукъэ
хебгъэутӏыпщхьагъэнукъэ
хригъэутӏыпщхьагъэнукъэ
хедгъэутӏыпщхьагъэнукъэ
хевгъэутӏыпщхьагъэнукъэ
храгъэутӏыпщхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэнут
хебгъэутӏыпщхьагъэнут
хригъэутӏыпщхьагъэнут
хедгъэутӏыпщхьагъэнут
хевгъэутӏыпщхьагъэнут
храгъэутӏыпщхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
хезгъэутӏыпщхьагъэнутэкъэ
хебгъэутӏыпщхьагъэнутэкъэ
хригъэутӏыпщхьагъэнутэкъэ
хедгъэутӏыпщхьагъэнутэкъэ
хевгъэутӏыпщхьагъэнутэкъэ
храгъэутӏыпщхьагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
хезыгъэутӏыпщхьэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
хезымыгъэутӏыпщхьэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хезыгъэутӏыпщхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хезымыгъэутӏыпщхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хезыгъэутӏыпщхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хезымыгъэутӏыпщхьэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хезыгъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хезымыгъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хезыгъэутӏыпщхьэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хезымыгъэутӏыпщхьэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
хезгъэутӏыпщхьэ
хебгъэутӏыпщхьэ
хригъэутӏыпщхьэ
хедгъэутӏыпщхьэ
хевгъэутӏыпщхьэ
храгъэутӏыпщхьэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
хезмыгъэутӏыпщхьэ
хыумыгъэутӏыпщхьэ
хримыгъэутӏыпщхьэ
хедмыгъэутӏыпщхьэ
хевмыгъэутӏыпщхьэ
храмыгъэутӏыпщхьэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хезгъэутӏыпщхьа
хебгъэутӏыпщхьа
хригъэутӏыпщхьа
хедгъэутӏыпщхьа
хевгъэутӏыпщхьа
храгъэутӏыпщхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хезмыгъэутӏыпщхьа
хыумыгъэутӏыпщхьа
хримыгъэутӏыпщхьа
хедмыгъэутӏыпщхьа
хевмыгъэутӏыпщхьа
храмыгъэутӏыпщхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хезгъэутӏыпщхьэгъа
хебгъэутӏыпщхьэгъа
хригъэутӏыпщхьэгъа
хедгъэутӏыпщхьэгъа
хевгъэутӏыпщхьэгъа
храгъэутӏыпщхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хезмыгъэутӏыпщхьэгъа
хыумыгъэутӏыпщхьэгъа
хримыгъэутӏыпщхьэгъа
хедмыгъэутӏыпщхьэгъа
хевмыгъэутӏыпщхьэгъа
храмыгъэутӏыпщхьэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хезгъэутӏыпщхьэн
хебгъэутӏыпщхьэн
хригъэутӏыпщхьэн
хедгъэутӏыпщхьэн
хевгъэутӏыпщхьэн
храгъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хезмыгъэутӏыпщхьэн
хыумыгъэутӏыпщхьэн
хримыгъэутӏыпщхьэн
хедмыгъэутӏыпщхьэн
хевмыгъэутӏыпщхьэн
храмыгъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хезгъэутӏыпщхьэну
хебгъэутӏыпщхьэну
хригъэутӏыпщхьэну
хедгъэутӏыпщхьэну
хевгъэутӏыпщхьэну
храгъэутӏыпщхьэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хезмыгъэутӏыпщхьэну
хыумыгъэутӏыпщхьэну
хримыгъэутӏыпщхьэну
хедмыгъэутӏыпщхьэну
хевмыгъэутӏыпщхьэну
храмыгъэутӏыпщхьэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
хегъэутӏыпщхьэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
хемыгъэутӏыпщхьэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хегъэутӏыпщхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хемыгъэутӏыпщхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хегъэутӏыпщхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хемыгъэутӏыпщхьэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хегъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хемыгъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хегъэутӏыпщхьэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хемыгъэутӏыпщхьэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхезгъэутӏыпщхьэ
зэрыхебгъэутӏыпщхьэ
зэрыхригъэутӏыпщхьэ
зэрыхедгъэутӏыпщхьэ
зэрыхевгъэутӏыпщхьэ
зэрыхрагъэутӏыпщхьэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхезмыгъэутӏыпщхьэ
зэрыхыумыгъэутӏыпщхьэ
зэрыхримыгъэутӏыпщхьэ
зэрыхедмыгъэутӏыпщхьэ
зэрыхевмыгъэутӏыпщхьэ
зэрыхрамыгъэутӏыпщхьэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхезгъэутӏыпщхьа
зэрыхебгъэутӏыпщхьа
зэрыхригъэутӏыпщхьа
зэрыхедгъэутӏыпщхьа
зэрыхевгъэутӏыпщхьа
зэрыхрагъэутӏыпщхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхезмыгъэутӏыпщхьа
зэрыхыумыгъэутӏыпщхьа
зэрыхримыгъэутӏыпщхьа
зэрыхедмыгъэутӏыпщхьа
зэрыхевмыгъэутӏыпщхьа
зэрыхрамыгъэутӏыпщхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхезгъэутӏыпщхьэгъа
зэрыхебгъэутӏыпщхьэгъа
зэрыхригъэутӏыпщхьэгъа
зэрыхедгъэутӏыпщхьэгъа
зэрыхевгъэутӏыпщхьэгъа
зэрыхрагъэутӏыпщхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхезмыгъэутӏыпщхьэгъа
зэрыхыумыгъэутӏыпщхьэгъа
зэрыхримыгъэутӏыпщхьэгъа
зэрыхедмыгъэутӏыпщхьэгъа
зэрыхевмыгъэутӏыпщхьэгъа
зэрыхрамыгъэутӏыпщхьэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхезгъэутӏыпщхьэн
зэрыхебгъэутӏыпщхьэн
зэрыхригъэутӏыпщхьэн
зэрыхедгъэутӏыпщхьэн
зэрыхевгъэутӏыпщхьэн
зэрыхрагъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхезмыгъэутӏыпщхьэн
зэрыхыумыгъэутӏыпщхьэн
зэрыхримыгъэутӏыпщхьэн
зэрыхедмыгъэутӏыпщхьэн
зэрыхевмыгъэутӏыпщхьэн
зэрыхрамыгъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхезгъэутӏыпщхьэну
зэрыхебгъэутӏыпщхьэну
зэрыхригъэутӏыпщхьэну
зэрыхедгъэутӏыпщхьэну
зэрыхевгъэутӏыпщхьэну
зэрыхрагъэутӏыпщхьэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхезмыгъэутӏыпщхьэну
зэрыхыумыгъэутӏыпщхьэну
зэрыхримыгъэутӏыпщхьэну
зэрыхедмыгъэутӏыпщхьэну
зэрыхевмыгъэутӏыпщхьэну
зэрыхрамыгъэутӏыпщхьэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыхезгъэутӏыпщхьэ
щыхебгъэутӏыпщхьэ
щыхригъэутӏыпщхьэ
щыхедгъэутӏыпщхьэ
щыхевгъэутӏыпщхьэ
щыхрагъэутӏыпщхьэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыхезмыгъэутӏыпщхьэ
щыхыумыгъэутӏыпщхьэ
щыхримыгъэутӏыпщхьэ
щыхедмыгъэутӏыпщхьэ
щыхевмыгъэутӏыпщхьэ
щыхрамыгъэутӏыпщхьэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыхезгъэутӏыпщхьа
щыхебгъэутӏыпщхьа
щыхригъэутӏыпщхьа
щыхедгъэутӏыпщхьа
щыхевгъэутӏыпщхьа
щыхрагъэутӏыпщхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыхезмыгъэутӏыпщхьа
щыхыумыгъэутӏыпщхьа
щыхримыгъэутӏыпщхьа
щыхедмыгъэутӏыпщхьа
щыхевмыгъэутӏыпщхьа
щыхрамыгъэутӏыпщхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыхезгъэутӏыпщхьэгъа
щыхебгъэутӏыпщхьэгъа
щыхригъэутӏыпщхьэгъа
щыхедгъэутӏыпщхьэгъа
щыхевгъэутӏыпщхьэгъа
щыхрагъэутӏыпщхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыхезмыгъэутӏыпщхьэгъа
щыхыумыгъэутӏыпщхьэгъа
щыхримыгъэутӏыпщхьэгъа
щыхедмыгъэутӏыпщхьэгъа
щыхевмыгъэутӏыпщхьэгъа
щыхрамыгъэутӏыпщхьэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыхезгъэутӏыпщхьэн
щыхебгъэутӏыпщхьэн
щыхригъэутӏыпщхьэн
щыхедгъэутӏыпщхьэн
щыхевгъэутӏыпщхьэн
щыхрагъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыхезмыгъэутӏыпщхьэн
щыхыумыгъэутӏыпщхьэн
щыхримыгъэутӏыпщхьэн
щыхедмыгъэутӏыпщхьэн
щыхевмыгъэутӏыпщхьэн
щыхрамыгъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыхезгъэутӏыпщхьэну
щыхебгъэутӏыпщхьэну
щыхригъэутӏыпщхьэну
щыхедгъэутӏыпщхьэну
щыхевгъэутӏыпщхьэну
щыхрагъэутӏыпщхьэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыхезмыгъэутӏыпщхьэну
щыхыумыгъэутӏыпщхьэну
щыхримыгъэутӏыпщхьэну
щыхедмыгъэутӏыпщхьэну
щыхевмыгъэутӏыпщхьэну
щыхрамыгъэутӏыпщхьэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здыхезгъэутӏыпщхьэ
здыхебгъэутӏыпщхьэ
здыхригъэутӏыпщхьэ
здыхедгъэутӏыпщхьэ
здыхевгъэутӏыпщхьэ
здыхрагъэутӏыпщхьэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здыхезмыгъэутӏыпщхьэ
здыхыумыгъэутӏыпщхьэ
здыхримыгъэутӏыпщхьэ
здыхедмыгъэутӏыпщхьэ
здыхевмыгъэутӏыпщхьэ
здыхрамыгъэутӏыпщхьэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыхезгъэутӏыпщхьа
здыхебгъэутӏыпщхьа
здыхригъэутӏыпщхьа
здыхедгъэутӏыпщхьа
здыхевгъэутӏыпщхьа
здыхрагъэутӏыпщхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыхезмыгъэутӏыпщхьа
здыхыумыгъэутӏыпщхьа
здыхримыгъэутӏыпщхьа
здыхедмыгъэутӏыпщхьа
здыхевмыгъэутӏыпщхьа
здыхрамыгъэутӏыпщхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыхезгъэутӏыпщхьэгъа
здыхебгъэутӏыпщхьэгъа
здыхригъэутӏыпщхьэгъа
здыхедгъэутӏыпщхьэгъа
здыхевгъэутӏыпщхьэгъа
здыхрагъэутӏыпщхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыхезмыгъэутӏыпщхьэгъа
здыхыумыгъэутӏыпщхьэгъа
здыхримыгъэутӏыпщхьэгъа
здыхедмыгъэутӏыпщхьэгъа
здыхевмыгъэутӏыпщхьэгъа
здыхрамыгъэутӏыпщхьэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыхезгъэутӏыпщхьэн
здыхебгъэутӏыпщхьэн
здыхригъэутӏыпщхьэн
здыхедгъэутӏыпщхьэн
здыхевгъэутӏыпщхьэн
здыхрагъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыхезмыгъэутӏыпщхьэн
здыхыумыгъэутӏыпщхьэн
здыхримыгъэутӏыпщхьэн
здыхедмыгъэутӏыпщхьэн
здыхевмыгъэутӏыпщхьэн
здыхрамыгъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыхезгъэутӏыпщхьэну
здыхебгъэутӏыпщхьэну
здыхригъэутӏыпщхьэну
здыхедгъэутӏыпщхьэну
здыхевгъэутӏыпщхьэну
здыхрагъэутӏыпщхьэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыхезмыгъэутӏыпщхьэну
здыхыумыгъэутӏыпщхьэну
здыхримыгъэутӏыпщхьэну
здыхедмыгъэутӏыпщхьэну
здыхевмыгъэутӏыпщхьэну
здыхрамыгъэутӏыпщхьэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхезгъэутӏыпщхьэ
щӀыхебгъэутӏыпщхьэ
щӀыхригъэутӏыпщхьэ
щӀыхедгъэутӏыпщхьэ
щӀыхевгъэутӏыпщхьэ
щӀыхрагъэутӏыпщхьэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхезмыгъэутӏыпщхьэ
щӀыхыумыгъэутӏыпщхьэ
щӀыхримыгъэутӏыпщхьэ
щӀыхедмыгъэутӏыпщхьэ
щӀыхевмыгъэутӏыпщхьэ
щӀыхрамыгъэутӏыпщхьэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхезгъэутӏыпщхьа
щӀыхебгъэутӏыпщхьа
щӀыхригъэутӏыпщхьа
щӀыхедгъэутӏыпщхьа
щӀыхевгъэутӏыпщхьа
щӀыхрагъэутӏыпщхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхезмыгъэутӏыпщхьа
щӀыхыумыгъэутӏыпщхьа
щӀыхримыгъэутӏыпщхьа
щӀыхедмыгъэутӏыпщхьа
щӀыхевмыгъэутӏыпщхьа
щӀыхрамыгъэутӏыпщхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхезгъэутӏыпщхьэгъа
щӀыхебгъэутӏыпщхьэгъа
щӀыхригъэутӏыпщхьэгъа
щӀыхедгъэутӏыпщхьэгъа
щӀыхевгъэутӏыпщхьэгъа
щӀыхрагъэутӏыпщхьэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхезмыгъэутӏыпщхьэгъа
щӀыхыумыгъэутӏыпщхьэгъа
щӀыхримыгъэутӏыпщхьэгъа
щӀыхедмыгъэутӏыпщхьэгъа
щӀыхевмыгъэутӏыпщхьэгъа
щӀыхрамыгъэутӏыпщхьэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхезгъэутӏыпщхьэн
щӀыхебгъэутӏыпщхьэн
щӀыхригъэутӏыпщхьэн
щӀыхедгъэутӏыпщхьэн
щӀыхевгъэутӏыпщхьэн
щӀыхрагъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхезмыгъэутӏыпщхьэн
щӀыхыумыгъэутӏыпщхьэн
щӀыхримыгъэутӏыпщхьэн
щӀыхедмыгъэутӏыпщхьэн
щӀыхевмыгъэутӏыпщхьэн
щӀыхрамыгъэутӏыпщхьэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхезгъэутӏыпщхьэну
щӀыхебгъэутӏыпщхьэну
щӀыхригъэутӏыпщхьэну
щӀыхедгъэутӏыпщхьэну
щӀыхевгъэутӏыпщхьэну
щӀыхрагъэутӏыпщхьэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхезмыгъэутӏыпщхьэну
щӀыхыумыгъэутӏыпщхьэну
щӀыхримыгъэутӏыпщхьэну
щӀыхедмыгъэутӏыпщхьэну
щӀыхевмыгъэутӏыпщхьэну
щӀыхрамыгъэутӏыпщхьэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
хезгъэутӏыпщхьэу
хебгъэутӏыпщхьэу
хригъэутӏыпщхьэу
хедгъэутӏыпщхьэу
хевгъэутӏыпщхьэу
храгъэутӏыпщхьэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
хезмыгъэутӏыпщхьэу
хыумыгъэутӏыпщхьэу
хримыгъэутӏыпщхьэу
хедмыгъэутӏыпщхьэу
хевмыгъэутӏыпщхьэу
храмыгъэутӏыпщхьэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хезгъэутӏыпщхьауэ
хебгъэутӏыпщхьауэ
хригъэутӏыпщхьауэ
хедгъэутӏыпщхьауэ
хевгъэутӏыпщхьауэ
храгъэутӏыпщхьауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хезмыгъэутӏыпщхьауэ
хыумыгъэутӏыпщхьауэ
хримыгъэутӏыпщхьауэ
хедмыгъэутӏыпщхьауэ
хевмыгъэутӏыпщхьауэ
храмыгъэутӏыпщхьауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
хезгъэутӏыпщхьэурэ
хебгъэутӏыпщхьэурэ
хригъэутӏыпщхьэурэ
хедгъэутӏыпщхьэурэ
хевгъэутӏыпщхьэурэ
храгъэутӏыпщхьэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
хезмыгъэутӏыпщхьэурэ
хыумыгъэутӏыпщхьэурэ
хримыгъэутӏыпщхьэурэ
хедмыгъэутӏыпщхьэурэ
хевмыгъэутӏыпщхьэурэ
храмыгъэутӏыпщхьэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
пхызогъэутӏыпщхьэ
хызогъэутӏыпщхьэ
--
фхызогъэутӏыпщхьэ
яхызогъэутӏыпщхьэ(хэ)
уэ
схыбогъэутӏыпщхьэ
--
хыбогъэутӏыпщхьэ
тхыбогъэутӏыпщхьэ
--
яхыбогъэутӏыпщхьэ(хэ)
абы
схрегъэутӏыпщхьэ
пхрегъэутӏыпщхьэ
хрегъэутӏыпщхьэ
тхрегъэутӏыпщхьэ
фхрегъэутӏыпщхьэ
яхрегъэутӏыпщхьэ(хэ)
дэ
--
пхыдогъэутӏыпщхьэ
хыдогъэутӏыпщхьэ
--
фхыдогъэутӏыпщхьэ
яхыдогъэутӏыпщхьэ(хэ)
фэ
схывогъэутӏыпщхьэ
--
хывогъэутӏыпщхьэ
тхывогъэутӏыпщхьэ
--
яхывогъэутӏыпщхьэ(хэ)
абыхэм
схрагъэутӏыпщхьэ
пхрагъэутӏыпщхьэ
храгъэутӏыпщхьэ
тхрагъэутӏыпщхьэ
фхрагъэутӏыпщхьэ
яхрагъэутӏыпщхьэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
пхезгъэ[утӏыпщхьэрэ]
хезгъэ[утӏыпщхьэрэ]
--
фхезгъэ[утӏыпщхьэрэ]
яхезгъэ[утӏыпщхьэ(хэ)рэ]
уэ
схебгъэ[утӏыпщхьрэ]
--
хебгъэ[утӏыпщхьэрэ]
тхебгъэ[утӏыпщхьэрэ]
--
яхебгъэ[утӏыпщхьэ(хэ)рэ]
абы
схригъэ[утӏыпщхьэрэ]
пхригъэ[утӏыпщхьэрэ]
хригъэ[утӏыпщхьэрэ]
тхригъэ[утӏыпщхьэрэ]
фхригъэ[утӏыпщхьэрэ]
яхригъэ[утӏыпщхьэ(хэ)рэ]
дэ
--
пхедгъэ[утӏыпщхьэрэ]
хедгъэ[утӏыпщхьэрэ]
--
фхедгъэ[утӏыпщхьэрэ]
яхедгъэ[утӏыпщхьэ(хэ)рэ]
фэ
схевгъэ[утӏыпщхьэрэ]
--
хевгъэ[утӏыпщхьээрэ]
тхевгъэ[утӏыпщхьэрэ]
--
яхевгъэ[утӏыпщхьэ(хэ)рэ]
абыхэм
схрагъэ[утӏыпщхьэрэ]
пхрагъэ[утӏыпщхьэрэ]
храгъэ[утӏыпщхьэрэ]
тхрагъэ[утӏыпщхьэрэ]
фхрагъэ[утӏыпщхьэрэ]
яхрагъэ[утӏыпщхьэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[утӏыпщхь]э
[утӏыпщхь]эр
--
[утӏыпщхь]эхэр
Эргативнэ:
[утӏыпщхь]э
[утӏыпщхь]эм
--
[утӏыпщхь]эхэм
Послеложнэ:
[утӏыпщхь]экӀэ
[утӏыпщхь]эмкӀэ
[утӏыпщхь]эхэкӀэ
[утӏыпщхь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[утӏыпщхь]эу
[утӏыпщхь]эрауэ
[утӏыпщхь]эхэу
[утӏыпщхь]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[утӏыпщхь]а
[утӏыпщхь]ар
--
[утӏыпщхь]ахэр
Эргативнэ:
[утӏыпщхь]а
[утӏыпщхь]ам
--
[утӏыпщхь]ахэм
Послеложнэ:
[утӏыпщхь]акӀэ
[утӏыпщхь]амкӀэ
[утӏыпщхь]ахэкӀэ
[утӏыпщхь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[утӏыпщхь]ауэ
[утӏыпщхь]арауэ
[утӏыпщхь]ахэу
[утӏыпщхь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[утӏыпщхь]эн
[утӏыпщхь]эныр
--
[утӏыпщхь]энхэр
Эргативнэ:
[утӏыпщхь]эн
[утӏыпщхь]эным
--
[утӏыпщхь]энхэм
Послеложнэ:
[утӏыпщхь]энкӀэ
[утӏыпщхь]энымкӀэ
[утӏыпщхь]энхэкӀэ
[утӏыпщхь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[утӏыпщхь]эну
[утӏыпщхь]энырауэ
[утӏыпщхь]энхэу
[утӏыпщхь]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[утӏыпщхь]эну
[утӏыпщхь]энур
--
[утӏыпщхь]энухэр
Эргативнэ:
[утӏыпщхь]эну
[утӏыпщхь]энум
--
[утӏыпщхь]энухэм
Послеложнэ:
[утӏыпщхь]энукӀэ
[утӏыпщхь]энумкӀэ
[утӏыпщхь]энухэкӀэ
[утӏыпщхь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[утӏыпщхь]энууэ
[утӏыпщхь]энурауэ
[утӏыпщхь]энухэу
[утӏыпщхь]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
хэутӏыпщхьэн псалъэм и каузатив.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Мэлыр гуартэм хегъэутӀыпщхьэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
хегъэутӏыпщхьэн: causative for хэутӏыпщхьэн : 1. have, make or let sb. let sth go swh, amidst or among sth 2. have, make or let sb. throw, cast or toss sth sth swh amidst or among sth 3. have, make or let sb. spread, promulgate (a rumour)
Мэлыр гуартэм хегъэутӀыпщхьэн: have sb let a sheep return to the flock.
УРЫСЫБЗЭ
хегъэутӏыпщхьэн: каузатив к хэутӏыпщхьэн : 1. заставить кого-л. пустить кого-л. во что-л. (в какую-л. массу, среду) 2. заставить кого-л. бросить, швырнуть что-л. куда-л. 3. заставить кого-л. пустить (напр. слух, молву)
Мэлыр гуартэм хегъэутӀыпщхьэн: давать кого-л. пустить овцу обратно в стадо.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.