АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
хе- + гъэ- + [й] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "хегъэен"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
хегъэен
щымыӀэныгъэ:
хемыгъэен
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
хезгъэен
хебгъэен
хригъэен
хедгъэен
хевгъэен
храгъэен
щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэен
хыумыгъэен
хримыгъэен
хедмыгъэен
хевмыгъэен
храмыгъэен
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
хегъае!
хевгъае!
щымыӀэныгъэ:
хыумыгъае!
хевмыгъае!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыхрегъае
ухрегъае
хрырегъае
дыхрегъае
фыхрегъае
хрырегъае
щымыӀэныгъэ:
сыхремыгъае
ухремыгъае
хрыремыгъае
дыхремыгъае
фыхремыгъае
хрыремыгъае
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хызогъае(р)
хыбогъае(р)
хрегъае(р)
хыдогъае(р)
хывогъае(р)
храгъае(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъаеркъым
хебгъаеркъым
хригъаеркъым
хедгъаеркъым
хевгъаеркъым
храгъаеркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъаерт
хебгъаерт
хригъаерт
хедгъаерт
хевгъаерт
храгъаерт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезгъаертэкъым
хебгъаертэкъым
хригъаертэкъым
хедгъаертэкъым
хевгъаертэкъым
храгъаертэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэящ
хебгъэящ
хригъэящ
хедгъэящ
хевгъэящ
храгъэящ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хезгъэякъым
хебгъэякъым
хригъэякъым
хедгъэякъым
хевгъэякъым
храгъэякъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэят
хебгъэят
хригъэят
хедгъэят
хевгъэят
храгъэят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезгъэятэкъым
хебгъэятэкъым
хригъэятэкъым
хедгъэятэкъым
хевгъэятэкъым
храгъэятэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэегъащ
хебгъэегъащ
хригъэегъащ
хедгъэегъащ
хевгъэегъащ
храгъэегъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэегъакъым
хебгъэегъакъым
хригъэегъакъым
хедгъэегъакъым
хевгъэегъакъым
храгъэегъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэегъат
хебгъэегъат
хригъэегъат
хедгъэегъат
хевгъэегъат
храгъэегъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэегъатэкъым
хебгъэегъатэкъым
хригъэегъатэкъым
хедгъэегъатэкъым
хевгъэегъатэкъым
храгъэегъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
хезгъаещ
хебгъаещ
хригъаещ
хедгъаещ
хевгъаещ
храгъаещ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
хезгъаекъым
хебгъаекъым
хригъаекъым
хедгъаекъым
хевгъаекъым
храгъаекъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
хезгъает
хебгъает
хригъает
хедгъает
хевгъает
храгъает
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
хезгъаетэкъым
хебгъаетэкъым
хригъаетэкъым
хедгъаетэкъым
хевгъаетэкъым
храгъаетэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэенщ
хебгъэенщ
хригъэенщ
хедгъэенщ
хевгъэенщ
храгъэенщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэенкъым
хебгъэенкъым
хригъэенкъым
хедгъэенкъым
хевгъэенкъым
храгъэенкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэенущ
хебгъэенущ
хригъэенущ
хедгъэенущ
хевгъэенущ
храгъэенущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэенукъым
хебгъэенукъым
хригъэенукъым
хедгъэенукъым
хевгъэенукъым
храгъэенукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъаерэ
хебгъаерэ
хригъаерэ
хедгъаерэ
хевгъаерэ
храгъаерэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъаеркъэ
хебгъаеркъэ
хригъаеркъэ
хедгъаеркъэ
хевгъаеркъэ
храгъаеркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъаерт
хебгъаерт
хригъаерт
хедгъаерт
хевгъаерт
храгъаерт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезгъаертэкъэ
хебгъаертэкъэ
хригъаертэкъэ
хедгъаертэкъэ
хевгъаертэкъэ
храгъаертэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэя
хебгъэя
хригъэя
хедгъэя
хевгъэя
храгъэя
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хезгъэякъэ
хебгъэякъэ
хригъэякъэ
хедгъэякъэ
хевгъэякъэ
храгъэякъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэят
хебгъэят
хригъэят
хедгъэят
хевгъэят
храгъэят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезгъэятэкъэ
хебгъэятэкъэ
хригъэятэкъэ
хедгъэятэкъэ
хевгъэятэкъэ
храгъэятэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэегъа
хебгъэегъа
хригъэегъа
хедгъэегъа
хевгъэегъа
храгъэегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэегъакъэ
хебгъэегъакъэ
хригъэегъакъэ
хедгъэегъакъэ
хевгъэегъакъэ
храгъэегъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэегъат
хебгъэегъат
хригъэегъат
хедгъэегъат
хевгъэегъат
храгъэегъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезгъэегъатэкъэ
хебгъэегъатэкъэ
хригъэегъатэкъэ
хедгъэегъатэкъэ
хевгъэегъатэкъэ
храгъэегъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
хезгъае
хебгъае
хригъае
хедгъае
хевгъае
храгъае
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
хезгъаекъэ
хебгъаекъэ
хригъаекъэ
хедгъаекъэ
хевгъаекъэ
храгъаекъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
хезгъает
хебгъает
хригъает
хедгъает
хевгъает
храгъает
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
хезгъаетэкъэ
хебгъаетэкъэ
хригъаетэкъэ
хедгъаетэкъэ
хевгъаетэкъэ
храгъаетэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэен
хебгъэен
хригъэен
хедгъэен
хевгъэен
храгъэен
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэенкъэ
хебгъэенкъэ
хригъэенкъэ
хедгъэенкъэ
хевгъэенкъэ
храгъэенкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэену
хебгъэену
хригъэену
хедгъэену
хевгъэену
храгъэену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэенукъэ
хебгъэенукъэ
хригъэенукъэ
хедгъэенукъэ
хевгъэенукъэ
храгъэенукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъаемэ
хебгъаемэ
хригъаемэ
хедгъаемэ
хевгъаемэ
храгъаемэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъаемэ
хыумыгъаемэ
хримыгъаемэ
хедмыгъаемэ
хевмыгъаемэ
храмыгъаемэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэямэ
хебгъэямэ
хригъэямэ
хедгъэямэ
хевгъэямэ
храгъэямэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэямэ
хыумыгъэямэ
хримыгъэямэ
хедмыгъэямэ
хевмыгъэямэ
храмыгъэямэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
хезгъэегъамэ
хебгъэегъамэ
хригъэегъамэ
хедгъэегъамэ
хевгъэегъамэ
храгъэегъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэегъамэ
хыумыгъэегъамэ
хримыгъэегъамэ
хедмыгъэегъамэ
хевмыгъэегъамэ
храмыгъэегъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэенмэ
хебгъэенмэ
хригъэенмэ
хедгъэенмэ
хевгъэенмэ
храгъэенмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэенмэ
хыумыгъэенмэ
хримыгъэенмэ
хедмыгъэенмэ
хевмыгъэенмэ
храмыгъэенмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэенумэ
хебгъэенумэ
хригъэенумэ
хедгъэенумэ
хевгъэенумэ
храгъэенумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэенумэ
хыумыгъэенумэ
хримыгъэенумэ
хедмыгъэенумэ
хевмыгъэенумэ
храмыгъэенумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъаетэмэ
хебгъаетэмэ
хригъаетэмэ
хедгъаетэмэ
хевгъаетэмэ
храгъаетэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъаетэмэ
хыумыгъаетэмэ
хримыгъаетэмэ
хедмыгъаетэмэ
хевмыгъаетэмэ
храмыгъаетэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэятэмэ
хебгъэятэмэ
хригъэятэмэ
хедгъэятэмэ
хевгъэятэмэ
храгъэятэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэятэмэ
хыумыгъэятэмэ
хримыгъэятэмэ
хедмыгъэятэмэ
хевмыгъэятэмэ
храмыгъэятэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
хезгъэегъатэмэ
хебгъэегъатэмэ
хригъэегъатэмэ
хедгъэегъатэмэ
хевгъэегъатэмэ
храгъэегъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэегъатэмэ
хыумыгъэегъатэмэ
хримыгъэегъатэмэ
хедмыгъэегъатэмэ
хевмыгъэегъатэмэ
храмыгъэегъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэентэмэ
хебгъэентэмэ
хригъэентэмэ
хедгъэентэмэ
хевгъэентэмэ
храгъэентэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэентэмэ
хыумыгъэентэмэ
хримыгъэентэмэ
хедмыгъэентэмэ
хевмыгъэентэмэ
храмыгъэентэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэенутэмэ
хебгъэенутэмэ
хригъэенутэмэ
хедгъэенутэмэ
хевгъэенутэмэ
храгъэенутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэенутэмэ
хыумыгъэенутэмэ
хримыгъэенутэмэ
хедмыгъэенутэмэ
хевмыгъэенутэмэ
храмыгъэенутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэент
хебгъэент
хригъэент
хедгъэент
хевгъэент
храгъэент
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэентэкъым
хебгъэентэкъым
хригъэентэкъым
хедгъэентэкъым
хевгъэентэкъым
храгъэентэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэенут
хебгъэенут
хригъэенут
хедгъэенут
хевгъэенут
храгъэенут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезгъэенутэкъым
хебгъэенутэкъым
хригъэенутэкъым
хедгъэенутэкъым
хевгъэенутэкъым
храгъэенутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъаеми
хебгъаеми
хригъаеми
хедгъаеми
хевгъаеми
храгъаеми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъаеми
хыумыгъаеми
хримыгъаеми
хедмыгъаеми
хевмыгъаеми
храмыгъаеми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэями
хебгъэями
хригъэями
хедгъэями
хевгъэями
храгъэями
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэями
хыумыгъэями
хримыгъэями
хедмыгъэями
хевмыгъэями
храмыгъэями
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
хезгъэегъами
хебгъэегъами
хригъэегъами
хедгъэегъами
хевгъэегъами
храгъэегъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэегъами
хыумыгъэегъами
хримыгъэегъами
хедмыгъэегъами
хевмыгъэегъами
храмыгъэегъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэенми
хебгъэенми
хригъэенми
хедгъэенми
хевгъэенми
храгъэенми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэенми
хыумыгъэенми
хримыгъэенми
хедмыгъэенми
хевмыгъэенми
храмыгъэенми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэенуми
хебгъэенуми
хригъэенуми
хедгъэенуми
хевгъэенуми
храгъэенуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэенуми
хыумыгъэенуми
хримыгъэенуми
хедмыгъэенуми
хевмыгъэенуми
храмыгъэенуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъаетэми
хебгъаетэми
хригъаетэми
хедгъаетэми
хевгъаетэми
храгъаетэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъаетэми
хыумыгъаетэми
хримыгъаетэми
хедмыгъаетэми
хевмыгъаетэми
храмыгъаетэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
хезгъэятэми
хебгъэятэми
хригъэятэми
хедгъэятэми
хевгъэятэми
храгъэятэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэятэми
хыумыгъэятэми
хримыгъэятэми
хедмыгъэятэми
хевмыгъэятэми
храмыгъэятэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
хезгъэегъатэми
хебгъэегъатэми
хригъэегъатэми
хедгъэегъатэми
хевгъэегъатэми
храгъэегъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэегъатэми
хыумыгъэегъатэми
хримыгъэегъатэми
хедмыгъэегъатэми
хевмыгъэегъатэми
храмыгъэегъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэентэми
хебгъэентэми
хригъэентэми
хедгъэентэми
хевгъэентэми
храгъэентэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэентэми
хыумыгъэентэми
хримыгъэентэми
хедмыгъэентэми
хевмыгъэентэми
храмыгъэентэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
хезгъэенутэми
хебгъэенутэми
хригъэенутэми
хедгъэенутэми
хевгъэенутэми
храгъэенутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэенутэми
хыумыгъэенутэми
хримыгъэенутэми
хедмыгъэенутэми
хевмыгъэенутэми
храмыгъэенутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
хезгъэяи
хебгъэяи
хригъэяи
хедгъэяи
хевгъэяи
храгъэяи
щымыӀэныгъэ:
хезгъэякъыми
хебгъэякъыми
хригъэякъыми
хедгъэякъыми
хевгъэякъыми
храгъэякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
хезгъэящэрэт
хебгъэящэрэт
хригъэящэрэт
хедгъэящэрэт
хевгъэящэрэт
храгъэящэрэт
щымыӀэныгъэ:
хезмыгъэящэрэт
хыумыгъэящэрэт
хримыгъэящэрэт
хедмыгъэящэрэт
хевмыгъэящэрэт
храмыгъэящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
хезгъэягъэнщ
хебгъэягъэнщ
хригъэягъэнщ
хедгъэягъэнщ
хевгъэягъэнщ
храгъэягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
хезгъэягъэнкъым
хебгъэягъэнкъым
хригъэягъэнкъым
хедгъэягъэнкъым
хевгъэягъэнкъым
храгъэягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
хезгъэягъэнт
хебгъэягъэнт
хригъэягъэнт
хедгъэягъэнт
хевгъэягъэнт
храгъэягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
хезгъэягъэнтэкъым
хебгъэягъэнтэкъым
хригъэягъэнтэкъым
хедгъэягъэнтэкъым
хевгъэягъэнтэкъым
храгъэягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
хезгъэягъэн
хебгъэягъэн
хригъэягъэн
хедгъэягъэн
хевгъэягъэн
храгъэягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
хезгъэягъэнкъэ
хебгъэягъэнкъэ
хригъэягъэнкъэ
хедгъэягъэнкъэ
хевгъэягъэнкъэ
храгъэягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
хезгъэягъэнт
хебгъэягъэнт
хригъэягъэнт
хедгъэягъэнт
хевгъэягъэнт
храгъэягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
хезгъэягъэнтэкъэ
хебгъэягъэнтэкъэ
хригъэягъэнтэкъэ
хедгъэягъэнтэкъэ
хевгъэягъэнтэкъэ
храгъэягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
хезгъэягъэнущ
хебгъэягъэнущ
хригъэягъэнущ
хедгъэягъэнущ
хевгъэягъэнущ
храгъэягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
хезгъэягъэнукъым
хебгъэягъэнукъым
хригъэягъэнукъым
хедгъэягъэнукъым
хевгъэягъэнукъым
храгъэягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
хезгъэягъэнут
хебгъэягъэнут
хригъэягъэнут
хедгъэягъэнут
хевгъэягъэнут
храгъэягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
хезгъэягъэнутэкъым
хебгъэягъэнутэкъым
хригъэягъэнутэкъым
хедгъэягъэнутэкъым
хевгъэягъэнутэкъым
храгъэягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
хезгъэягъэну
хебгъэягъэну
хригъэягъэну
хедгъэягъэну
хевгъэягъэну
храгъэягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
хезгъэягъэнукъэ
хебгъэягъэнукъэ
хригъэягъэнукъэ
хедгъэягъэнукъэ
хевгъэягъэнукъэ
храгъэягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
хезгъэягъэнут
хебгъэягъэнут
хригъэягъэнут
хедгъэягъэнут
хевгъэягъэнут
храгъэягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
хезгъэягъэнутэкъэ
хебгъэягъэнутэкъэ
хригъэягъэнутэкъэ
хедгъэягъэнутэкъэ
хевгъэягъэнутэкъэ
храгъэягъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
хезыгъае
ит зэман - щымыӀэныгъэ
хезымыгъае
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хезыгъэя
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хезымыгъэя
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хезыгъэегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хезымыгъэегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хезыгъэен
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хезымыгъэен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хезыгъэену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хезымыгъэену
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
хезгъае
хебгъае
хригъае
хедгъае
хевгъае
храгъае
ит зэман - щымыӀэныгъэ
хезмыгъае
хыумыгъае
хримыгъае
хедмыгъае
хевмыгъае
храмыгъае
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хезгъэя
хебгъэя
хригъэя
хедгъэя
хевгъэя
храгъэя
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хезмыгъэя
хыумыгъэя
хримыгъэя
хедмыгъэя
хевмыгъэя
храмыгъэя
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хезгъэегъа
хебгъэегъа
хригъэегъа
хедгъэегъа
хевгъэегъа
храгъэегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хезмыгъэегъа
хыумыгъэегъа
хримыгъэегъа
хедмыгъэегъа
хевмыгъэегъа
храмыгъэегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хезгъэен
хебгъэен
хригъэен
хедгъэен
хевгъэен
храгъэен
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хезмыгъэен
хыумыгъэен
хримыгъэен
хедмыгъэен
хевмыгъэен
храмыгъэен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хезгъэену
хебгъэену
хригъэену
хедгъэену
хевгъэену
храгъэену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хезмыгъэену
хыумыгъэену
хримыгъэену
хедмыгъэену
хевмыгъэену
храмыгъэену
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
хегъае
ит зэман - щымыӀэныгъэ
хемыгъае
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хегъэя
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хемыгъэя
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хегъэегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хемыгъэегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хегъэен
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хемыгъэен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
хегъэену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
хемыгъэену
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхезгъае
зэрыхебгъае
зэрыхригъае
зэрыхедгъае
зэрыхевгъае
зэрыхрагъае
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхезмыгъае
зэрыхыумыгъае
зэрыхримыгъае
зэрыхедмыгъае
зэрыхевмыгъае
зэрыхрамыгъае
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхезгъэя
зэрыхебгъэя
зэрыхригъэя
зэрыхедгъэя
зэрыхевгъэя
зэрыхрагъэя
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхезмыгъэя
зэрыхыумыгъэя
зэрыхримыгъэя
зэрыхедмыгъэя
зэрыхевмыгъэя
зэрыхрамыгъэя
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхезгъэегъа
зэрыхебгъэегъа
зэрыхригъэегъа
зэрыхедгъэегъа
зэрыхевгъэегъа
зэрыхрагъэегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхезмыгъэегъа
зэрыхыумыгъэегъа
зэрыхримыгъэегъа
зэрыхедмыгъэегъа
зэрыхевмыгъэегъа
зэрыхрамыгъэегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхезгъэен
зэрыхебгъэен
зэрыхригъэен
зэрыхедгъэен
зэрыхевгъэен
зэрыхрагъэен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхезмыгъэен
зэрыхыумыгъэен
зэрыхримыгъэен
зэрыхедмыгъэен
зэрыхевмыгъэен
зэрыхрамыгъэен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыхезгъэену
зэрыхебгъэену
зэрыхригъэену
зэрыхедгъэену
зэрыхевгъэену
зэрыхрагъэену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыхезмыгъэену
зэрыхыумыгъэену
зэрыхримыгъэену
зэрыхедмыгъэену
зэрыхевмыгъэену
зэрыхрамыгъэену
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыхезгъае
щыхебгъае
щыхригъае
щыхедгъае
щыхевгъае
щыхрагъае
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыхезмыгъае
щыхыумыгъае
щыхримыгъае
щыхедмыгъае
щыхевмыгъае
щыхрамыгъае
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыхезгъэя
щыхебгъэя
щыхригъэя
щыхедгъэя
щыхевгъэя
щыхрагъэя
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыхезмыгъэя
щыхыумыгъэя
щыхримыгъэя
щыхедмыгъэя
щыхевмыгъэя
щыхрамыгъэя
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыхезгъэегъа
щыхебгъэегъа
щыхригъэегъа
щыхедгъэегъа
щыхевгъэегъа
щыхрагъэегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыхезмыгъэегъа
щыхыумыгъэегъа
щыхримыгъэегъа
щыхедмыгъэегъа
щыхевмыгъэегъа
щыхрамыгъэегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыхезгъэен
щыхебгъэен
щыхригъэен
щыхедгъэен
щыхевгъэен
щыхрагъэен
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыхезмыгъэен
щыхыумыгъэен
щыхримыгъэен
щыхедмыгъэен
щыхевмыгъэен
щыхрамыгъэен
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыхезгъэену
щыхебгъэену
щыхригъэену
щыхедгъэену
щыхевгъэену
щыхрагъэену
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыхезмыгъэену
щыхыумыгъэену
щыхримыгъэену
щыхедмыгъэену
щыхевмыгъэену
щыхрамыгъэену
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здыхезгъае
здыхебгъае
здыхригъае
здыхедгъае
здыхевгъае
здыхрагъае
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здыхезмыгъае
здыхыумыгъае
здыхримыгъае
здыхедмыгъае
здыхевмыгъае
здыхрамыгъае
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыхезгъэя
здыхебгъэя
здыхригъэя
здыхедгъэя
здыхевгъэя
здыхрагъэя
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыхезмыгъэя
здыхыумыгъэя
здыхримыгъэя
здыхедмыгъэя
здыхевмыгъэя
здыхрамыгъэя
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыхезгъэегъа
здыхебгъэегъа
здыхригъэегъа
здыхедгъэегъа
здыхевгъэегъа
здыхрагъэегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здыхезмыгъэегъа
здыхыумыгъэегъа
здыхримыгъэегъа
здыхедмыгъэегъа
здыхевмыгъэегъа
здыхрамыгъэегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыхезгъэен
здыхебгъэен
здыхригъэен
здыхедгъэен
здыхевгъэен
здыхрагъэен
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыхезмыгъэен
здыхыумыгъэен
здыхримыгъэен
здыхедмыгъэен
здыхевмыгъэен
здыхрамыгъэен
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здыхезгъэену
здыхебгъэену
здыхригъэену
здыхедгъэену
здыхевгъэену
здыхрагъэену
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здыхезмыгъэену
здыхыумыгъэену
здыхримыгъэену
здыхедмыгъэену
здыхевмыгъэену
здыхрамыгъэену
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхезгъае
щӀыхебгъае
щӀыхригъае
щӀыхедгъае
щӀыхевгъае
щӀыхрагъае
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхезмыгъае
щӀыхыумыгъае
щӀыхримыгъае
щӀыхедмыгъае
щӀыхевмыгъае
щӀыхрамыгъае
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхезгъэя
щӀыхебгъэя
щӀыхригъэя
щӀыхедгъэя
щӀыхевгъэя
щӀыхрагъэя
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхезмыгъэя
щӀыхыумыгъэя
щӀыхримыгъэя
щӀыхедмыгъэя
щӀыхевмыгъэя
щӀыхрамыгъэя
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхезгъэегъа
щӀыхебгъэегъа
щӀыхригъэегъа
щӀыхедгъэегъа
щӀыхевгъэегъа
щӀыхрагъэегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхезмыгъэегъа
щӀыхыумыгъэегъа
щӀыхримыгъэегъа
щӀыхедмыгъэегъа
щӀыхевмыгъэегъа
щӀыхрамыгъэегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхезгъэен
щӀыхебгъэен
щӀыхригъэен
щӀыхедгъэен
щӀыхевгъэен
щӀыхрагъэен
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхезмыгъэен
щӀыхыумыгъэен
щӀыхримыгъэен
щӀыхедмыгъэен
щӀыхевмыгъэен
щӀыхрамыгъэен
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыхезгъэену
щӀыхебгъэену
щӀыхригъэену
щӀыхедгъэену
щӀыхевгъэену
щӀыхрагъэену
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыхезмыгъэену
щӀыхыумыгъэену
щӀыхримыгъэену
щӀыхедмыгъэену
щӀыхевмыгъэену
щӀыхрамыгъэену
Депричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
хезгъаеу
хебгъаеу
хригъаеу
хедгъаеу
хевгъаеу
храгъаеу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
хезмыгъаеу
хыумыгъаеу
хримыгъаеу
хедмыгъаеу
хевмыгъаеу
храмыгъаеу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
хезгъэяуэ
хебгъэяуэ
хригъэяуэ
хедгъэяуэ
хевгъэяуэ
храгъэяуэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
хезмыгъэяуэ
хыумыгъэяуэ
хримыгъэяуэ
хедмыгъэяуэ
хевмыгъэяуэ
храмыгъэяуэ
урэ-кӀэ депричастие - щыӀэныгъэ
хезгъаеурэ
хебгъаеурэ
хригъаеурэ
хедгъаеурэ
хевгъаеурэ
храгъаеурэ
урэ-кӀэ депричастие - щымыӀэныгъэ
хезмыгъаеурэ
хыумыгъаеурэ
хримыгъаеурэ
хедмыгъаеурэ
хевмыгъаеурэ
храмыгъаеурэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[]е
[]ер
--
[]ехэр
Эргативнэ:
[]е
[]ем
--
[]ехэм
Послеложнэ:
[]екӀэ
[]емкӀэ
[]ехэкӀэ
[]ехэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[]еу
[]ерауэ
[]ехэу
[]ехэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[]я
[]яр
--
[]яхэр
Эргативнэ:
[]я
[]ям
--
[]яхэм
Послеложнэ:
[]якӀэ
[]ямкӀэ
[]яхэкӀэ
[]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[]яуэ
[]ярауэ
[]яхэу
[]яхэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьы
Куэд бжьы
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[]ен
[]еныр
--
[]енхэр
Эргативнэ:
[]ен
[]еным
--
[]енхэм
Послеложнэ:
[]енкӀэ
[]енымкӀэ
[]енхэкӀэ
[]енхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[]ену
[]енырауэ
[]енхэу
[]енхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьы
Куэд бжьы
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[]ену
[]енур
--
[]енухэр
Эргативнэ:
[]ену
[]енум
--
[]енухэм
Послеложнэ:
[]енукӀэ
[]енумкӀэ
[]енухэкӀэ
[]енухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[]енууэ
[]енурауэ
[]енухэу
[]енухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
хэен псалъэм и каузатив.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
хегъэен: causative for хэен : have, make or let sb smear with mud, whitewash
УРЫСЫБЗЭ
хегъэен: каузатив к хэен : заставить кого-л. вмазать что-л. во что-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.