Wt/kbd/фӏыщӏэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA ['fʹǝɕʹɐ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [фӀ] + -ы + [щӀ] + -э
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | фӀыщӀэ | фӀыщӀэр | -- | фӀыщӀэхэр |
Эргативнэ: | фӀыщӀэ | фӀыщӀэм | -- | фӀыщӀэхэм |
Послеложнэ: | фӀыщӀэкӀэ | фӀыщӀэмкӀэ | фӀыщӀэхэкӀэ | фӀыщӀэхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | фӀыщӀэу | фӀыщӀэрауэ | фӀыщӀэхэу | фӀыщӀэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Ӏуэху е псалъэ гуапэм и жэуап гурыщӀэ.
- ФӀыгъэ, сэбэпыгъэ.
ЩАПХЪЭХЭР
- Дзей хуэщӀэ фӀыщӀэ хэлъкъым. Псалъэжьхэр
- ФӀыр зымыщӀэм фӀыщӀэр зыуи къыщыхъукъым. Псалъэжьхэр
- Псори зи фӀыщӀэр лэгъупэжьым и гумызэгъагъэрщ. Къэбэрдей, альманах
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 97 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Нэмэт и анэм Зейнаб фӀыщӀэ къыхуещӀ. | Мать Намат благодарит Зейнаб. | Namat’s mother is grateful to Zeynab. |
нап. 115 | ||
Дадэ жеӀэ: — Сэ сымышхми, нэгъуэщӀхэм яшхынщ, фӀыщӀи къысхуащӀынщ. | Дедушка говорит: -- Хотя я не поем, другие будут есть, спасибо скажут. | Grandfather says: Although I may not eat any, others will eat them and thank me. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- фӀыщӀэшхуэ
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- фӏыщӏэ: 1. thanks, gratitude 2. merit 3. charitable
- фӀыщӀэшхуэ: great gratitude
УРЫСЫБЗЭ
- фӏыщӏэ: 1. благодарность 2. заслуга 3. благотворительный
- фӀыщӀэшхуэ: большая благодарность
псалъафэ зэпыщӀахэр
ФӀыщӀэ жыг хухэсэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: express profound gratitude Урысыбзэ: выказать большую благодарность. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
ФӀыщӀэ хуэщӀын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: thank, express gratitude Урысыбзэ: благодарить, выражать благодарность. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
ФӀыщӀэ щӀын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: thank, express gratitude Урысыбзэ: благодарить, выражать благодарность. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.