Wt/kbd/фыз
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [fǝz]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [фыз]
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | фыз | фызыр | -- | фызхэр |
Эргативнэ: | фыз | фызым | -- | фызхэм |
Послеложнэ: | фызкӀэ | фызымкӀэ | фызхэкӀэ | фызхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | фызу | фызырауэ | фызхэу | фызхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- ЦӀыхубз (ныбжь иӀэу).
- ЛӀы зиӀэ цӀыхубз, унэгуащэ.
ЩАПХЪЭХЭР
- Фыз гъуэгумыгъуэ ежьакъым. Псалъэжьхэр
- [Сосрыкъуэ:] - Фыз хасэ щӀэупщӀэркъым, фыз упщӀэж ирахьэлӀэркъым. Нартхэр
- Фыз бзаджэ хьэщӀэ мыгъашхэщ. Псалъэжьхэр
- Фыз быдэ илӀ хьэлэлщ. Псалъэжьхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- фыз: 1. woman 2. wife
УРЫСЫБЗЭ
- фыз: 1. женщина 2. жена
псалъафэ зэпыщӀахэр
Фыз зешэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: seduce a woman Урысыбзэ: соблазнять женщину. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Фыз игъэкӀыжын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: divorce sb Урысыбзэ: развестись с кем-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Фыз къэшэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: get married, marry Урысыбзэ: жениться. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Фыз къегъэшэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: marry sb Къуэм фыз къегъэшэн. marry off your son Урысыбзэ: женить кого-л. Къуэм фыз къегъэшэн. женить сына Псалъэ зэпхахэр: Къуэм фыз къегъэшэн. Щапхъэхэр:
Фыз лъыхъун
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: find sb a wife Урысыбзэ: подыскивать жену. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: Фыз улъыхъумэ, благъи дэлъыхъуэ. Псалъэжьхэр
Фыз псалъэ
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: chatter, gossip (woman's talk). Урысыбзэ: болтовня, сплетня (бабий разговор). Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Фыз хьэл
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: capricious, touchy character Урысыбзэ: капризный, обидчивый характер. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Фыз щӀын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: get married to sb, make sb your wife Урысыбзэ: жениться на ком-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.