АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "ущиин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ущиин
щымыӀэныгъэ:
мыущиин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сущиин
бущиин
иущиин
дущиин
фущиин
яущиин
щымыӀэныгъэ:
сымыущиин
умыущиин
имыущиин
дымыущиин
фымыущиин
ямыущиин
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ущий!
фущий!
щымыӀэныгъэ:
умыущий!
фымыущий!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
среущий
уреущий
иреущий
дреущий
фреущий
иреущий
щымыӀэныгъэ:
сремыущий
уремыущий
иремыущий
дремыущий
фремыущий
иремыущий
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
соущий(р)
уоущий(р) / боущий(р)
еущий(р)
доущий(р)
фоущий(р)
яущий(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сущийркъым
бущийркъым
иущийркъым
дущийркъым
фущийркъым
яущийркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сущийрт
бущийрт
иущийрт
дущийрт
фущийрт
яущийрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сущийртэкъым
бущийртэкъым
иущийртэкъым
дущийртэкъым
фущийртэкъым
яущийртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сущиящ
бущиящ
иущиящ
дущиящ
фущиящ
яущиящ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сущиякъым
бущиякъым
иущиякъым
дущиякъым
фущиякъым
яущиякъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сущият
бущият
иущият
дущият
фущият
яущият
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сущиятэкъым
бущиятэкъым
иущиятэкъым
дущиятэкъым
фущиятэкъым
яущиятэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сущиигъащ
бущиигъащ
иущиигъащ
дущиигъащ
фущиигъащ
яущиигъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сущиигъакъым
бущиигъакъым
иущиигъакъым
дущиигъакъым
фущиигъакъым
яущиигъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сущиигъат
бущиигъат
иущиигъат
дущиигъат
фущиигъат
яущиигъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сущиигъатэкъым
бущиигъатэкъым
иущиигъатэкъым
дущиигъатэкъым
фущиигъатэкъым
яущиигъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сущийщ
бущийщ
иущийщ
дущийщ
фущийщ
яущийщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сущийкъым
бущийкъым
иущийкъым
дущийкъым
фущийкъым
яущийкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сущийт
бущийт
иущийт
дущийт
фущийт
яущийт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сущийтэкъым
бущийтэкъым
иущийтэкъым
дущийтэкъым
фущийтэкъым
яущийтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сущиинщ
бущиинщ
иущиинщ
дущиинщ
фущиинщ
яущиинщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сущиинкъым
бущиинкъым
иущиинкъым
дущиинкъым
фущиинкъым
яущиинкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сущиинущ
бущиинущ
иущиинущ
дущиинущ
фущиинущ
яущиинущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сущиинукъым
бущиинукъым
иущиинукъым
дущиинукъым
фущиинукъым
яущиинукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сущийрэ
бущийрэ
иущийрэ
дущийрэ
фущийрэ
яущийрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сущийркъэ
бущийркъэ
иущийркъэ
дущийркъэ
фущийркъэ
яущийркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сущийрт
бущийрт
иущийрт
дущийрт
фущийрт
яущийрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сущийртэкъэ
бущийртэкъэ
иущийртэкъэ
дущийртэкъэ
фущийртэкъэ
яущийртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сущия
бущия
иущия
дущия
фущия
яущия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сущиякъэ
бущиякъэ
иущиякъэ
дущиякъэ
фущиякъэ
яущиякъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сущият
бущият
иущият
дущият
фущият
яущият
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сущиятэкъэ
бущиятэкъэ
иущиятэкъэ
дущиятэкъэ
фущиятэкъэ
яущиятэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сущиигъа
бущиигъа
иущиигъа
дущиигъа
фущиигъа
яущиигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
сущиигъакъэ
бущиигъакъэ
иущиигъакъэ
дущиигъакъэ
фущиигъакъэ
яущиигъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сущиигъат
бущиигъат
иущиигъат
дущиигъат
фущиигъат
яущиигъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сущиигъатэкъэ
бущиигъатэкъэ
иущиигъатэкъэ
дущиигъатэкъэ
фущиигъатэкъэ
яущиигъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сущий
бущий
иущий
дущий
фущий
яущий
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сущийкъэ
бущийкъэ
иущийкъэ
дущийкъэ
фущийкъэ
яущийкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сущийт
бущийт
иущийт
дущийт
фущийт
яущийт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сущийтэкъэ
бущийтэкъэ
иущийтэкъэ
дущийтэкъэ
фущийтэкъэ
яущийтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сущиин
бущиин
иущиин
дущиин
фущиин
яущиин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сущиинкъэ
бущиинкъэ
иущиинкъэ
дущиинкъэ
фущиинкъэ
яущиинкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сущиину
бущиину
иущиину
дущиину
фущиину
яущиину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сущиинукъэ
бущиинукъэ
иущиинукъэ
дущиинукъэ
фущиинукъэ
яущиинукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сущиймэ
бущиймэ
иущиймэ
дущиймэ
фущиймэ
яущиймэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыущиймэ
умыущиймэ
имыущиймэ
дымыущиймэ
фымыущиймэ
ямыущиймэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сущиямэ
бущиямэ
иущиямэ
дущиямэ
фущиямэ
яущиямэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыущиямэ
умыущиямэ
имыущиямэ
дымыущиямэ
фымыущиямэ
ямыущиямэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сущиигъамэ
бущиигъамэ
иущиигъамэ
дущиигъамэ
фущиигъамэ
яущиигъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыущиигъамэ
умыущиигъамэ
имыущиигъамэ
дымыущиигъамэ
фымыущиигъамэ
ямыущиигъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сущиинмэ
бущиинмэ
иущиинмэ
дущиинмэ
фущиинмэ
яущиинмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыущиинмэ
умыущиинмэ
имыущиинмэ
дымыущиинмэ
фымыущиинмэ
ямыущиинмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сущиинумэ
бущиинумэ
иущиинумэ
дущиинумэ
фущиинумэ
яущиинумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыущиинумэ
умыущиинумэ
имыущиинумэ
дымыущиинумэ
фымыущиинумэ
ямыущиинумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сущийтэмэ
бущийтэмэ
иущийтэмэ
дущийтэмэ
фущийтэмэ
яущийтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыущийтэмэ
умыущийтэмэ
имыущийтэмэ
дымыущийтэмэ
фымыущийтэмэ
ямыущийтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сущиятэмэ
бущиятэмэ
иущиятэмэ
дущиятэмэ
фущиятэмэ
яущиятэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыущиятэмэ
умыущиятэмэ
имыущиятэмэ
дымыущиятэмэ
фымыущиятэмэ
ямыущиятэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сущиигъатэмэ
бущиигъатэмэ
иущиигъатэмэ
дущиигъатэмэ
фущиигъатэмэ
яущиигъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыущиигъатэмэ
умыущиигъатэмэ
имыущиигъатэмэ
дымыущиигъатэмэ
фымыущиигъатэмэ
ямыущиигъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сущиинтэмэ
бущиинтэмэ
иущиинтэмэ
дущиинтэмэ
фущиинтэмэ
яущиинтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыущиинтэмэ
умыущиинтэмэ
имыущиинтэмэ
дымыущиинтэмэ
фымыущиинтэмэ
ямыущиинтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сущиинутэмэ
бущиинутэмэ
иущиинутэмэ
дущиинутэмэ
фущиинутэмэ
яущиинутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыущиинутэмэ
умыущиинутэмэ
имыущиинутэмэ
дымыущиинутэмэ
фымыущиинутэмэ
ямыущиинутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сущиинт
бущиинт
иущиинт
дущиинт
фущиинт
яущиинт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сущиинтэкъым
бущиинтэкъым
иущиинтэкъым
дущиинтэкъым
фущиинтэкъым
яущиинтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сущиинут
бущиинут
иущиинут
дущиинут
фущиинут
яущиинут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сущиинутэкъым
бущиинутэкъым
иущиинутэкъым
дущиинутэкъым
фущиинутэкъым
яущиинутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сущийми
бущийми
иущийми
дущийми
фущийми
яущийми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыущийми
умыущийми
имыущийми
дымыущийми
фымыущийми
ямыущийми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сущиями
бущиями
иущиями
дущиями
фущиями
яущиями
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыущиями
умыущиями
имыущиями
дымыущиями
фымыущиями
ямыущиями
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сущиигъами
бущиигъами
иущиигъами
дущиигъами
фущиигъами
яущиигъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыущиигъами
умыущиигъами
имыущиигъами
дымыущиигъами
фымыущиигъами
ямыущиигъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сущиинми
бущиинми
иущиинми
дущиинми
фущиинми
яущиинми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыущиинми
умыущиинми
имыущиинми
дымыущиинми
фымыущиинми
ямыущиинми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сущиинуми
бущиинуми
иущиинуми
дущиинуми
фущиинуми
яущиинуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыущиинуми
умыущиинуми
имыущиинуми
дымыущиинуми
фымыущиинуми
ямыущиинуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сущийтэми
бущийтэми
иущийтэми
дущийтэми
фущийтэми
яущийтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыущийтэми
умыущийтэми
имыущийтэми
дымыущийтэми
фымыущийтэми
ямыущийтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сущиятэми
бущиятэми
иущиятэми
дущиятэми
фущиятэми
яущиятэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыущиятэми
умыущиятэми
имыущиятэми
дымыущиятэми
фымыущиятэми
ямыущиятэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сущиигъатэми
бущиигъатэми
иущиигъатэми
дущиигъатэми
фущиигъатэми
яущиигъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыущиигъатэми
умыущиигъатэми
имыущиигъатэми
дымыущиигъатэми
фымыущиигъатэми
ямыущиигъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сущиинтэми
бущиинтэми
иущиинтэми
дущиинтэми
фущиинтэми
яущиинтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыущиинтэми
умыущиинтэми
имыущиинтэми
дымыущиинтэми
фымыущиинтэми
ямыущиинтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сущиинутэми
бущиинутэми
иущиинутэми
дущиинутэми
фущиэнутэми
яущиэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыущиинутэми
умыущиинутэми
имыущиинутэми
дымыущиинутэми
фымыущиинутэми
ямыущиинутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сущияи
бущияи
иущияи
дущияи
фущияи
яущияи
щымыӀэныгъэ:
сымыущияи
умыущияи
имыущияи
дымыущияи
фымыущияи
ямыущияи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сущиящэрэт
бущиящэрэт
иущиящэрэт
дущиящэрэт
фущиящэрэт
яущиящэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыущиящэрэт
умыущиящэрэт
имыущиящэрэт
дымыущиящэрэт
фымыущиящэрэт
ямыущиящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сущиягъэнщ
бущиягъэнщ
иущиягъэнщ
дущиягъэнщ
фущиягъэнщ
яущиягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сущиягъэнкъым
бущиягъэнкъым
иущиягъэнкъым
дущиягъэнкъым
фущиягъэнкъым
яущиягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сущиягъэнт
бущиягъэнт
иущиягъэнт
дущиягъэнт
фущиягъэнт
яущиягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сущиягъэнтэкъым
бущиягъэнтэкъым
иущиягъэнтэкъым
дущиягъэнтэкъым
фущиягъэнтэкъым
яущиягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сущиягъэн
бущиягъэн
иущиягъэн
дущиягъэн
фущиягъэн
яущиягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сущиягъэнкъэ
бущиягъэнкъэ
иущиягъэнкъэ
дущиягъэнкъэ
фущиягъэнкъэ
яущиягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сущиягъэнт
бущиягъэнт
иущиягъэнт
дущиягъэнт
фущиягъэнт
яущиягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сущиягъэнтэкъэ
бущиягъэнтэкъэ
иущиягъэнтэкъэ
дущиягъэнтэкъэ
фущиягъэнтэкъэ
яущиягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сущиягъэнущ
бущиягъэнущ
иущиягъэнущ
дущиягъэнущ
фущиягъэнущ
яущиягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сущиягъэнукъым
бущиягъэнукъым
иущиягъэнукъым
дущиягъэнукъым
фущиягъэнукъым
яущиягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сущиягъэнут
бущиягъэнут
иущиягъэнут
дущиягъэнут
фущиягъэнут
яущиягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сущиягъэнутэкъым
бущиягъэнутэкъым
иущиягъэнутэкъым
дущиягъэнутэкъым
фущиягъэнутэкъым
яущиягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сущиягъэну
бущиягъэну
иущиягъэну
дущиягъэну
фущиягъэну
яущиягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сущиягъэнукъэ
бущиягъэнукъэ
иущиягъэнукъэ
дущиягъэнукъэ
фущиягъэнукъэ
яущиягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сущиягъэнут
бущиягъэнут
иущиягъэнут
дущиягъэнут
фущиягъэнут
яущиягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сущиягъэнутэкъэ
бущиягъэнутэкъэ
иущиягъэнутэкъэ
дущиягъэнутэкъэ
фущиягъэнутэкъэ
яущиягъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыущий
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыущий
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыущия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыущия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыущиигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыущиигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыущиин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыущиин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыущиину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыущиину
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
сущий
бущий
иущий
дущий
фущий
яущий
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыущий
умыущий
имыущий
дымыущий
фымыущий
ямыущий
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сущия
бущия
иущия
дущия
фущия
яущия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыущия
умыущия
имыущия
дымыущия
фымыущия
ямыущия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сущиигъа
бущиигъа
иущиигъа
дущиигъа
фущиигъа
яущиигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыущиигъа
умыущиигъа
имыущиигъа
дымыущиигъа
фымыущиигъа
ямыущиигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сущиин
бущиин
иущиин
дущиин
фущиин
яущиин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыущиин
умыущиин
имыущиин
дымыущиин
фымыущиин
ямыущиин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сущиину
бущиину
иущиину
дущиину
фущиину
яущиину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыущиину
умыущиину
имыущиину
дымыущиину
фымыущиину
ямыущиину
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
ущий
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыущий
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ущия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыущия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ущиигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыущиигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ущиин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыущиин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ущиину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыущиину
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрызущий
зэрыбущий
зэриущий
зэрыдущий
зэрывущий
зэраущий
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыущий
зэрумыущий
зэримыущий
зэрыдмыущий
зэрывмыущий
зэрамыущий
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызущия
зэрыбущия
зэриущия
зэрыдущия
зэрывущия
зэраущия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыущия
зэрумыущия
зэримыущия
зэрыдмыущия
зэрывмыущия
зэрамыущия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызущиигъа
зэрыбущиигъа
зэриущиигъа
зэрыдущиигъа
зэрывущиигъа
зэраущиигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыущиигъа
зэрумыущиигъа
зэримыущиигъа
зэрыдмыущиигъа
зэрывмыущиигъа
зэрамыущиигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызущиин
зэрыбущиин
зэриущиин
зэрыдущиин
зэрывущиин
зэраущиин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыущиин
зэрумыущиин
зэримыущиин
зэрыдмыущиин
зэрывмыущиин
зэрамыущиин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызущиину
зэрыбущиину
зэриущиину
зэрыдущиину
зэрывущиину
зэраущиину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыущиину
зэрумыущиину
зэримыущиину
зэрыдмыущиину
зэрывмыущиину
зэрамыущиину
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызущий
щыбущий
щиущий
щыдущий
щывущий
щаущий
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыущий
щумыущий
щимыущий
щыдмыущий
щывмыущий
щамыущий
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызущия
щыбущия
щиущия
щыдущия
щывущия
щаущия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыущия
щумыущия
щимыущия
щыдмыущия
щывмыущия
щамыущия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызущиигъа
щыбущиигъа
щиущиигъа
щыдущиигъа
щывущиигъа
щаущиигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыущиигъа
щумыущиигъа
щимыущиигъа
щыдмыущиигъа
щывмыущиигъа
щамыущиигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызущиин
щыбущиин
щиущиин
щыдущиин
щывущиин
щаущиин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыущиин
щумыущиин
щимыущиин
щыдмыущиин
щывмыущиин
щамыущиин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызущиину
щыбущиину
щиущиину
щыдущиину
щывущиину
щаущиину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыущиину
щумыущиину
щимыущиину
щыдмыущиину
щывмыущиину
щамыущиину
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэзущий
здэбущий
здиущий
здэдущий
здэвущий
здаущий
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыущий
здумыущий
здимыущий
здэдмыущий
здэвмыущий
здамыущий
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзущия
здэбущия
здиущия
здэдущия
здэвущия
здаущия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыущия
здумыущия
здимыущия
здэдмыущия
здэвмыущия
здамыущия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзущиигъа
здэбущиигъа
здиущиигъа
здэдущиигъа
здэвущиигъа
здаущиигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыущиигъа
здумыущиигъа
здимыущиигъа
здэдмыущиигъа
здэвмыущиигъа
здамыущиигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзущиин
здэбущиин
здиущиин
здэдущиин
здэвущиин
здаущиин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыущиин
здумыущиин
здимыущиин
здэдмыущиин
здэвмыущиин
здамыущиин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзущиину
здэбущиину
здиущиину
здэдущиину
здэвущиину
здаущиину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыущиину
здумыущиину
здимыущиину
здэдмыущиину
здэвмыущиину
здамыущиину
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзущий
щӀэбущий
щӀиущий
щӀэдущий
щӀэвущий
щӀаущий
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыущий
щӀумыущий
щӀимыущий
щӀэдмыущий
щӀэвмыущий
щӀамыущий
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзущия
щӀэбущия
щӀиущия
щӀэдущия
щӀэвущия
щӀаущия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыущия
щӀумыущия
щӀимыущия
щӀэдмыущия
щӀэвмыущия
щӀамыущия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзущиигъа
щӀэбущиигъа
щӀиущиигъа
щӀэдущиигъа
щӀэвущиигъа
щӀаущиигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыущиигъа
щӀумыущиигъа
щӀимыущиигъа
щӀэдмыущиигъа
щӀэвмыущиигъа
щӀамыущиигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзущиин
щӀэбущиин
щӀиущиин
щӀэдущиин
щӀэвущиин
щӀаущиин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыущиин
щӀумыущиин
щӀимыущиин
щӀэдмыущиин
щӀэвмыущиин
щӀамыущиин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзущиину
щӀэбущиину
щӀиущиину
щӀэдущиину
щӀэвущиину
щӀаущиэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыущиину
щӀумыущиину
щӀимыущиину
щӀэдмыущиину
щӀэвмыущиину
щӀамыущиину
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
сущийуэ
бущийуэ
иущийуэ
дущийуэ
фущийуэ
яущийуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыущийуэ
умыущийуэ
имыущийуэ
дымыущийуэ
фымыущийуэ
ямыущийуэ
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сущияуэ
бущияуэ
иущияуэ
дущияуэ
фущияуэ
яущияуэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыущияуэ
умыущияуэ
имыущияуэ
дымыущияуэ
фымыущияуэ
ямыущияуэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сущийурэ
бущийурэ
иущийурэ
дущийурэ
фущийурэ
яущийурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыущийурэ
умыущийурэ
имыущийурэ
дымыущийурэ
фымыущийурэ
ямыущийурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэн
Подлежащэ
сэ
--
узоущий
соущий
--
фызоущий
соущий(хэ)
уэ
сыбоущий
--
уоущий / боущий
дыбоущий
--
уоущий(хэ) / боущий(хэ)
абы
сеущий
уеущий
еущий
деущий
феущий
еущий(хэ)
дэ
--
удоущий
доущий
--
фыдоущий
доущий(хэ)
фэ
сывоущий
--
фоущий
дывоущий
--
фоущий(хэ)
абыхэм
саущий
уаущий
яущий
даущий
фаущий
яущий(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
уз[ущийрэ]
с[ущийрэ]
--
фыз[ущийрэ]
с[ущий(хэ)рэ]
уэ
сыб[ущийрэ]
--
б[ущийрэ]
дыб[ущийрэ]
--
б[ущий(хэ)рэ]
абы
си[ущийрэ]
уи[ущийрэ]
и[ущийрэ]
ди[ущийрэ]
фи[ущийрэ]
и[ущий(хэ)рэ]
дэ
--
уд[ущийрэ]
д[ущийрэ]
--
фыд[ущийрэ]
д[ущий(хэ)рэ]
фэ
сыв[ущийрэ]
--
ф[ущийрэ]
дыв[ущийрэ]
--
ф[ущий(хэ)рэ]
абыхэм
са[ущийрэ]
уа[ущийрэ]
я[ущийрэ]
да[ущийрэ]
фа[ущийрэ]
я[ущий(хэ)рэ]
-й-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ущи]й
[ущи]йр
--
[ущи]йхэр
Эргативнэ:
[ущи]й
[ущи]йм
--
[ущи]йхэм
Послеложнэ:
[ущи]йкӀэ
[ущи]ймкӀэ
[ущи]йхэкӀэ
[ущи]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ущи]йу
[ущи]йрауэ
[ущи]йхэу
[ущи]йхэрауэ
-я-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ущи]я
[ущи]яр
--
[ущи]яхэр
Эргативнэ:
[ущи]я
[ущи]ям
--
[ущи]яхэм
Послеложнэ:
[ущи]якӀэ
[ущи]ямкӀэ
[ущи]яхэкӀэ
[ущи]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ущи]яуэ
[ущи]ярауэ
[ущи]яхэу
[ущи]яхэрауэ
-ин-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ущи]ин
[ущи]иныр
--
[ущи]инхэр
Эргативнэ:
[ущи]ин
[ущи]иным
--
[ущи]инхэм
Послеложнэ:
[ущи]инкӀэ
[ущи]инымкӀэ
[ущи]инхэкӀэ
[ущи]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ущи]ину
[ущи]инырауэ
[ущи]инхэу
[ущи]инхэрауэ
-ину-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ущи]ину
[ущи]инур
--
[ущи]инухэр
Эргативнэ:
[ущи]ину
[ущи]инум
--
[ущи]инухэм
Послеложнэ:
[ущи]инукӀэ
[ущи]инумкӀэ
[ущи]инухэкӀэ
[ущи]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ущи]инууэ
[ущи]инурауэ
[ущи]инухэу
[ущи]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэр зэрыпсэунум теухуауэ псалъэ щӀэгъэдэӀун.
ЩАПХЪЭХЭР
Кургъуокъуэ и къуэхэмрэ езым и бынхэмрэ къайгъэншэу зэдэпсэумэ фӀэфӀу Гуарэ и къуэхэр иущийрт. КӀыщокъуэ Алим
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ущиин: teach, educate or instruct sb.
УРЫСЫБЗЭ
ущиин: наставлять, поучать кого-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.