АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
Глагол лъэӏэс "ушыбзын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ушыбзын
щымыӀэныгъэ:
мыушыбзын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сушыбзын
бушыбзын
иушыбзын
душыбзын
фушыбзын
яушыбзын
щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзын
умыушыбзын
имыушыбзын
дымыушыбзын
фымыушыбзын
ямыушыбзын
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ушыбз!
фушыбз!
щымыӀэныгъэ:
умыушыбз!
фымыушыбз!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
среушыбз
уреушыбз
иреушыбз
треушыбз
фреушыбз
иреушыбз
щымыӀэныгъэ:
сремыушыбз
уремыушыбз
иремыушыбз
тремыушыбз
фремыушыбз
иремыушыбз
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
соушыбз(ыр)
уоушыбз(ыр) / боушыбз(ыр)
еушыбз(ыр)
доушыбз(ыр)
фоушыбз(ыр)
яушыбз(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сушыбзыркъым
бушыбзыркъым
иушыбзыркъым
душыбзыркъым
фушыбзыркъым
яушыбзыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сушыбзырт
бушыбзырт
иушыбзырт
душыбзырт
фушыбзырт
яушыбзырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сушыбзыртэкъым
бушыбзыртэкъым
иушыбзыртэкъым
душыбзыртэкъым
фушыбзыртэкъым
яушыбзыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сушыбзащ
бушыбзащ
иушыбзащ
душыбзащ
фушыбзащ
яушыбзащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сушыбзакъым
бушыбзакъым
иушыбзакъым
душыбзакъым
фушыбзакъым
яушыбзакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сушыбзат
бушыбзат
иушыбзат
душыбзат
фушыбзат
яушыбзат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сушыбзатэкъым
бушыбзатэкъым
иушыбзатэкъым
душыбзатэкъым
фушыбзатэкъым
яушыбзатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзыгъащ
бушыбзыгъащ
иушыбзыгъащ
душыбзыгъащ
фушыбзыгъащ
яушыбзыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сушыбзыгъакъым
бушыбзыгъакъым
иушыбзыгъакъым
душыбзыгъакъым
фушыбзыгъакъым
яушыбзыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзыгъат
бушыбзыгъат
иушыбзыгъат
душыбзыгъат
фушыбзыгъат
яушыбзыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сушыбзыгъатэкъым
бушыбзыгъатэкъым
иушыбзыгъатэкъым
душыбзыгъатэкъым
фушыбзыгъатэкъым
яушыбзыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сушыбзщ
бушыбзщ
иушыбзщ
душыбзщ
фушыбзщ
яушыбзщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сушыбзкъым
бушыбзкъым
иушыбзкъым
душыбзкъым
фушыбзкъым
яушыбзкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сушыбзт
бушыбзт
иушыбзт
душыбзт
фушыбзт
яушыбзт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сушыбзтэкъым
бушыбзтэкъым
иушыбзтэкъым
душыбзтэкъым
фушыбзтэкъым
яушыбзтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзынщ
бушыбзынщ
иушыбзынщ
душыбзынщ
фушыбзынщ
яушыбзынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сушыбзынкъым
бушыбзынкъым
иушыбзынкъым
душыбзынкъым
фушыбзынкъым
яушыбзынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзынущ
бушыбзынущ
иушыбзынущ
душыбзынущ
фушыбзынущ
яушыбзынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сушыбзынукъым
бушыбзынукъым
иушыбзынукъым
душыбзынукъым
фушыбзынукъым
яушыбзынукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзрэ
бушыбзрэ
иушыбзрэ
душыбзрэ
фушыбзрэ
яушыбзрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сушыбзыркъэ
бушыбзыркъэ
иушыбзыркъэ
душыбзыркъэ
фушыбзыркъэ
яушыбзыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сушыбзырт
бушыбзырт
иушыбзырт
душыбзырт
фушыбзырт
яушыбзырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сушыбзыртэкъэ
бушыбзыртэкъэ
иушыбзыртэкъэ
душыбзыртэкъэ
фушыбзыртэкъэ
яушыбзыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сушыбза
бушыбза
иушыбза
душыбза
фушыбза
яушыбза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сушыбзакъэ
бушыбзакъэ
иушыбзакъэ
душыбзакъэ
фушыбзакъэ
яушыбзакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сушыбзат
бушыбзат
иушыбзат
душыбзат
фушыбзат
яушыбзат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сушыбзатэкъэ
бушыбзатэкъэ
иушыбзатэкъэ
душыбзатэкъэ
фушыбзатэкъэ
яушыбзатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзыгъа
бушыбзыгъа
иушыбзыгъа
душыбзыгъа
фушыбзыгъа
яушыбзыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
сушыбзыгъакъэ
бушыбзыгъакъэ
иушыбзыгъакъэ
душыбзыгъакъэ
фушыбзыгъакъэ
яушыбзыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзыгъат
бушыбзыгъат
иушыбзыгъат
душыбзыгъат
фушыбзыгъат
яушыбзыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сушыбзыгъатэкъэ
бушыбзыгъатэкъэ
иушыбзыгъатэкъэ
душыбзыгъатэкъэ
фушыбзыгъатэкъэ
яушыбзыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сушыбз
бушыбз
иушыбз
душыбз
фушыбз
яушыбз
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сушыбзкъэ
бушыбзкъэ
иушыбзкъэ
душыбзкъэ
фушыбзкъэ
яушыбзкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сушыбзт
бушыбзт
иушыбзт
душыбзт
фушыбзт
яушыбзт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сушыбзтэкъэ
бушыбзтэкъэ
иушыбзтэкъэ
душыбзтэкъэ
фушыбзтэкъэ
яушыбзтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзын
бушыбзын
иушыбзын
душыбзын
фушыбзын
яушыбзын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сушыбзынкъэ
бушыбзынкъэ
иушыбзынкъэ
душыбзынкъэ
фушыбзынкъэ
яушыбзынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзыну
бушыбзыну
иушыбзыну
душыбзыну
фушыбзыну
яушыбзыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сушыбзынукъэ
бушыбзынукъэ
иушыбзынукъэ
душыбзынукъэ
фушыбзынукъэ
яушыбзынукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзмэ
бушыбзмэ
иушыбзмэ
душыбзмэ
фушыбзмэ
яушыбзмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзмэ
умыушыбзмэ
имыушыбзмэ
дымыушыбзмэ
фымыушыбзмэ
ямыушыбзмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сушыбзамэ
бушыбзамэ
иушыбзамэ
душыбзамэ
фушыбзамэ
яушыбзамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзамэ
умыушыбзамэ
имыушыбзамэ
дымыушыбзамэ
фымыушыбзамэ
ямыушыбзамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сушыбзыгъамэ
бушыбзыгъамэ
иушыбзыгъамэ
душыбзыгъамэ
фушыбзыгъамэ
яушыбзыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзыгъамэ
умыушыбзыгъамэ
имыушыбзыгъамэ
дымыушыбзыгъамэ
фымыушыбзыгъамэ
ямыушыбзыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзынмэ
бушыбзынмэ
иушыбзынмэ
душыбзынмэ
фушыбзынмэ
яушыбзынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынмэ
умыушыбзынмэ
имыушыбзынмэ
дымыушыбзынмэ
фымыушыбзынмэ
ямыушыбзынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзынумэ
бушыбзынумэ
иушыбзынумэ
душыбзынумэ
фушыбзынумэ
яушыбзынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынумэ
умыушыбзынумэ
имыушыбзынумэ
дымыушыбзынумэ
фымыушыбзынумэ
ямыушыбзынумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзтэмэ
бушыбзтэмэ
иушыбзтэмэ
душыбзтэмэ
фушыбзтэмэ
яушыбзтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзтэмэ
умыушыбзтэмэ
имыушыбзтэмэ
дымыушыбзтэмэ
фымыушыбзтэмэ
ямыушыбзтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сушыбзатэмэ
бушыбзатэмэ
иушыбзатэмэ
душыбзатэмэ
фушыбзатэмэ
яушыбзатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзатэмэ
умыушыбзатэмэ
имыушыбзатэмэ
дымыушыбзатэмэ
фымыушыбзатэмэ
ямыушыбзатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сушыбзыгъатэмэ
бушыбзыгъатэмэ
иушыбзыгъатэмэ
душыбзыгъатэмэ
фушыбзыгъатэмэ
яушыбзыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзыгъатэмэ
умыушыбзыгъатэмэ
имыушыбзыгъатэмэ
дымыушыбзыгъатэмэ
фымыушыбзыгъатэмэ
ямыушыбзыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзынтэмэ
бушыбзынтэмэ
иушыбзынтэмэ
душыбзынтэмэ
фушыбзынтэмэ
яушыбзынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынтэмэ
умыушыбзынтэмэ
имыушыбзынтэмэ
дымыушыбзынтэмэ
фымыушыбзынтэмэ
ямыушыбзынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзынутэмэ
бушыбзынутэмэ
иушыбзынутэмэ
душыбзынутэмэ
фушыбзынутэмэ
яушыбзынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынутэмэ
умыушыбзынутэмэ
имыушыбзынутэмэ
дымыушыбзынутэмэ
фымыушыбзынутэмэ
ямыушыбзынутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзынт
бушыбзынт
иушыбзынт
душыбзынт
фушыбзынт
яушыбзынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сушыбзынтэкъым
бушыбзынтэкъым
иушыбзынтэкъым
душыбзынтэкъым
фушыбзынтэкъым
яушыбзынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзынут
бушыбзынут
иушыбзынут
душыбзынут
фушыбзынут
яушыбзынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сушыбзынутэкъым
бушыбзынутэкъым
иушыбзынутэкъым
душыбзынутэкъым
фушыбзынутэкъым
яушыбзынутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзми
бушыбзми
иушыбзми
душыбзми
фушыбзми
яушыбзми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзми
умыушыбзми
имыушыбзми
дымыушыбзми
фымыушыбзми
ямыушыбзми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сушыбзами
бушыбзами
иушыбзами
душыбзами
фушыбзами
яушыбзами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзами
умыушыбзами
имыушыбзами
дымыушыбзами
фымыушыбзами
ямыушыбзами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сушыбзыгъами
бушыбзыгъами
иушыбзыгъами
душыбзыгъами
фушыбзыгъами
яушыбзыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзыгъами
умыушыбзыгъами
имыушыбзыгъами
дымыушыбзыгъами
фымыушыбзыгъами
ямыушыбзыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзынми
бушыбзынми
иушыбзынми
душыбзынми
фушыбзынми
яушыбзынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынми
умыушыбзынми
имыушыбзынми
дымыушыбзынми
фымыушыбзынми
ямыушыбзынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзынуми
бушыбзынуми
иушыбзынуми
душыбзынуми
фушыбзынуми
яушыбзынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынуми
умыушыбзынуми
имыушыбзынуми
дымыушыбзынуми
фымыушыбзынуми
ямыушыбзынуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзтэми
бушыбзтэми
иушыбзтэми
душыбзтэми
фушыбзтэми
яушыбзтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзтэми
умыушыбзтэми
имыушыбзтэми
дымыушыбзтэми
фымыушыбзтэми
ямыушыбзтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сушыбзатэми
бушыбзатэми
иушыбзатэми
душыбзатэми
фушыбзатэми
яушыбзатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзатэми
умыушыбзатэми
имыушыбзатэми
дымыушыбзатэми
фымыушыбзатэми
ямыушыбзатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сушыбзыгъатэми
бушыбзыгъатэми
иушыбзыгъатэми
душыбзыгъатэми
фушыбзыгъатэми
яушыбзыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзыгъатэми
умыушыбзыгъатэми
имыушыбзыгъатэми
дымыушыбзыгъатэми
фымыушыбзыгъатэми
ямыушыбзыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзынтэми
бушыбзынтэми
иушыбзынтэми
душыбзынтэми
фушыбзынтэми
яушыбзынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынтэми
умыушыбзынтэми
имыушыбзынтэми
дымыушыбзынтэми
фымыушыбзынтэми
ямыушыбзынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сушыбзынутэми
бушыбзынутэми
иушыбзынутэми
душыбзынутэми
фушыбзэнутэми
яушыбзэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынутэми
умыушыбзынутэми
имыушыбзынутэми
дымыушыбзынутэми
фымыушыбзынутэми
ямыушыбзынутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сушыбзаи
бушыбзаи
иушыбзаи
душыбзаи
фушыбзаи
яушыбзаи
щымыӀэныгъэ:
сыушыбзакъыми
уушыбзакъыми
иушыбзаи
дыушыбзакъыми
фыушыбзакъыми
яушыбзакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сушыбзащэрэт
бушыбзащэрэт
иушыбзащэрэт
душыбзащэрэт
фушыбзащэрэт
яушыбзащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзащэрэт
умыушыбзащэрэт
имыушыбзащэрэт
дымыушыбзащэрэт
фымыушыбзащэрэт
ямыушыбзащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сушыбзагъэнщ
бушыбзагъэнщ
иушыбзагъэнщ
душыбзагъэнщ
фушыбзагъэнщ
яушыбзагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сушыбзагъэнкъым
бушыбзагъэнкъым
иушыбзагъэнкъым
душыбзагъэнкъым
фушыбзагъэнкъым
яушыбзагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сушыбзагъэнт
бушыбзагъэнт
иушыбзагъэнт
душыбзагъэнт
фушыбзагъэнт
яушыбзагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сушыбзагъэнтэкъым
бушыбзагъэнтэкъым
иушыбзагъэнтэкъым
душыбзагъэнтэкъым
фушыбзагъэнтэкъым
яушыбзагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сушыбзагъэн
бушыбзагъэн
иушыбзагъэн
душыбзагъэн
фушыбзагъэн
яушыбзагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сушыбзагъэнкъэ
бушыбзагъэнкъэ
иушыбзагъэнкъэ
душыбзагъэнкъэ
фушыбзагъэнкъэ
яушыбзагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сушыбзагъэнт
бушыбзагъэнт
иушыбзагъэнт
душыбзагъэнт
фушыбзагъэнт
яушыбзагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сушыбзагъэнтэкъэ
бушыбзагъэнтэкъэ
иушыбзагъэнтэкъэ
душыбзагъэнтэкъэ
фушыбзагъэнтэкъэ
яушыбзагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сушыбзагъэнущ
бушыбзагъэнущ
иушыбзагъэнущ
душыбзагъэнущ
фушыбзагъэнущ
яушыбзагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сушыбзагъэнукъым
бушыбзагъэнукъым
иушыбзагъэнукъым
душыбзагъэнукъым
фушыбзагъэнукъым
яушыбзагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сушыбзагъэнут
бушыбзагъэнут
иушыбзагъэнут
душыбзагъэнут
фушыбзагъэнут
яушыбзагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сушыбзагъэнутэкъым
бушыбзагъэнутэкъым
иушыбзагъэнутэкъым
душыбзагъэнутэкъым
фушыбзагъэнутэкъым
яушыбзагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сушыбзагъэну
бушыбзагъэну
иушыбзагъэну
душыбзагъэну
фушыбзагъэну
яушыбзагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сушыбзагъэнукъэ
бушыбзагъэнукъэ
иушыбзагъэнукъэ
душыбзагъэнукъэ
фушыбзагъэнукъэ
яушыбзагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сушыбзагъэнут
бушыбзагъэнут
иушыбзагъэнут
душыбзагъэнут
фушыбзагъэнут
яушыбзагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сушыбзагъэнутэкъэ
бушыбзагъэнутэкъэ
иушыбзагъэнутэкъэ
душыбзагъэнутэкъэ
фушыбзагъэнутэкъэ
яушыбзагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыушыбз
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыушыбз
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыушыбза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыушыбза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыушыбзыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыушыбзыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыушыбзын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыушыбзын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыушыбзыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыушыбзыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
сушыбз
бушыбз
иушыбз
душыбз
фушыбз
яушыбз
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыушыбз
умыушыбз
имыушыбз
дымыушыбз
фымыушыбз
ямыушыбз
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сушыбза
бушыбза
иушыбза
душыбза
фушыбза
яушыбза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыушыбза
умыушыбза
имыушыбза
дымыушыбза
фымыушыбза
ямыушыбза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сушыбзыгъа
бушыбзыгъа
иушыбзыгъа
душыбзыгъа
фушыбзыгъа
яушыбзыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыушыбзыгъа
умыушыбзыгъа
имыушыбзыгъа
дымыушыбзыгъа
фымыушыбзыгъа
ямыушыбзыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сушыбзын
бушыбзын
иушыбзын
душыбзын
фушыбзын
яушыбзын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыушыбзын
умыушыбзын
имыушыбзын
дымыушыбзын
фымыушыбзын
ямыушыбзын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сушыбзыну
бушыбзыну
иушыбзыну
душыбзыну
фушыбзыну
яушыбзыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыушыбзыну
умыушыбзыну
имыушыбзыну
дымыушыбзыну
фымыушыбзыну
ямыушыбзыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
ушыбз
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыушыбз
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ушыбза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыушыбза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
ушыбзыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыушыбзыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ушыбзын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыушыбзын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
ушыбзыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыушыбзыну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрызушыбз
зэрыбушыбз
зэриушыбз
зэрыдушыбз
зэрывушыбз
зэраушыбз
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыушыбз
зэрумыушыбз
зэримыушыбз
зэрыдмыушыбз
зэрывмыушыбз
зэрамыушыбз
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызушыбза
зэрыбушыбза
зэриушыбза
зэрыдушыбза
зэрывушыбза
зэраушыбза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыушыбза
зэрумыушыбза
зэримыушыбза
зэрыдмыушыбза
зэрывмыушыбза
зэрамыушыбза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызушыбзыгъа
зэрыбушыбзыгъа
зэриушыбзыгъа
зэрыдушыбзыгъа
зэрывушыбзыгъа
зэраушыбзыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыушыбзыгъа
зэрумыушыбзыгъа
зэримыушыбзыгъа
зэрыдмыушыбзыгъа
зэрывмыушыбзыгъа
зэрамыушыбзыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызушыбзын
зэрыбушыбзын
зэриушыбзын
зэрыдушыбзын
зэрывушыбзын
зэраушыбзын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыушыбзын
зэрумыушыбзын
зэримыушыбзын
зэрыдмыушыбзын
зэрывмыушыбзын
зэрамыушыбзын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызушыбзыну
зэрыбушыбзыну
зэриушыбзыну
зэрыдушыбзыну
зэрывушыбзыну
зэраушыбзыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыушыбзыну
зэрумыушыбзыну
зэримыушыбзыну
зэрыдмыушыбзыну
зэрывмыушыбзыну
зэрамыушыбзыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызушыбз
щыбушыбз
щиушыбз
щыдушыбз
щывушыбз
щаушыбз
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыушыбз
щумыушыбз
щимыушыбз
щыдмыушыбз
щывмыушыбз
щамыушыбз
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызушыбза
щыбушыбза
щиушыбза
щыдушыбза
щывушыбза
щаушыбза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыушыбза
щумыушыбза
щимыушыбза
щыдмыушыбза
щывмыушыбза
щамыушыбза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызушыбзыгъа
щыбушыбзыгъа
щиушыбзыгъа
щыдушыбзыгъа
щывушыбзыгъа
щаушыбзыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыушыбзыгъа
щумыушыбзыгъа
щимыушыбзыгъа
щыдмыушыбзыгъа
щывмыушыбзыгъа
щамыушыбзыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызушыбзын
щыбушыбзын
щиушыбзын
щыдушыбзын
щывушыбзын
щаушыбзын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыушыбзын
щумыушыбзын
щимыушыбзын
щыдмыушыбзын
щывмыушыбзын
щамыушыбзын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызушыбзыну
щыбушыбзыну
щиушыбзыну
щыдушыбзыну
щывушыбзыну
щаушыбзыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыушыбзыну
щумыушыбзыну
щимыушыбзыну
щыдмыушыбзыну
щывмыушыбзыну
щамыушыбзыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэзушыбз
здэбушыбз
здиушыбз
здэдушыбз
здэвушыбз
здаушыбз
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыушыбз
здумыушыбз
здимыушыбз
здэдмыушыбз
здэвмыушыбз
здамыушыбз
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзушыбза
здэбушыбза
здиушыбза
здэдушыбза
здэвушыбза
здаушыбза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыушыбза
здумыушыбза
здимыушыбза
здэдмыушыбза
здэвмыушыбза
здамыушыбза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзушыбзыгъа
здэбушыбзыгъа
здиушыбзыгъа
здэдушыбзыгъа
здэвушыбзыгъа
здаушыбзыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыушыбзыгъа
здумыушыбзыгъа
здимыушыбзыгъа
здэдмыушыбзыгъа
здэвмыушыбзыгъа
здамыушыбзыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзушыбзын
здэбушыбзын
здиушыбзын
здэдушыбзын
здэвушыбзын
здаушыбзын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыушыбзын
здумыушыбзын
здимыушыбзын
здэдмыушыбзын
здэвмыушыбзын
здамыушыбзын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзушыбзыну
здэбушыбзыну
здиушыбзыну
здэдушыбзыну
здэвушыбзыну
здаушыбзыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыушыбзыну
здумыушыбзыну
здимыушыбзыну
здэдмыушыбзыну
здэвмыушыбзыну
здамыушыбзыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзушыбз
щӀэбушыбз
щӀиушыбз
щӀэдушыбз
щӀэвушыбз
щӀаушыбз
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыушыбз
щӀумыушыбз
щӀимыушыбз
щӀэдмыушыбз
щӀэвмыушыбз
щӀамыушыбз
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзушыбза
щӀэбушыбза
щӀиушыбза
щӀэдушыбза
щӀэвушыбза
щӀяушыбза
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыушыбза
щӀумыушыбза
щӀимыушыбза
щӀэдмыушыбза
щӀэвмыушыбза
щӀамыушыбза
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзушыбзыгъа
щӀэбушыбзыгъа
щӀиушыбзыгъа
щӀэдушыбзыгъа
щӀэвушыбзыгъа
щӀаушыбзыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыушыбзыгъа
щӀумыушыбзыгъа
щӀимыушыбзыгъа
щӀэдмыушыбзыгъа
щӀэвмыушыбзыгъа
щӀамыушыбзыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзушыбзын
щӀэбушыбзын
щӀиушыбзын
щӀэдушыбзын
щӀэвушыбзын
щӀаушыбзын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыушыбзын
щӀумыушыбзын
щӀимыушыбзын
щӀэдмыушыбзын
щӀэвмыушыбзын
щӀамыушыбзын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзушыбзыну
щӀэбушыбзыну
щӀиушыбзыну
щӀэдушыбзыну
щӀэвушыбзыну
щӀаушыбзэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыушыбзыну
щӀумыушыбзыну
щӀимыушыбзыну
щӀэдмыушыбзыну
щӀэвмыушыбзыну
щӀамыушыбзыну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
сушыбзу
бушыбзу
иушыбзу
душыбзу
фушыбзу
яушыбзу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыушыбзу
умыушыбзу
имыушыбзу
дымыушыбзу
фымыушыбзу
ямыушыбзу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сушыбзауэ
бушыбзауэ
иушыбзауэ
душыбзауэ
фушыбзауэ
яушыбзауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыушыбзауэ
умыушыбзауэ
имыушыбзауэ
дымыушыбзауэ
фымыушыбзауэ
ямыушыбзауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сушыбзурэ
бушыбзурэ
иушыбзурэ
душыбзурэ
фушыбзурэ
яушыбзурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыушыбзурэ
умыушыбзурэ
имыушыбзурэ
дымыушыбзурэ
фымыушыбзурэ
ямыушыбзурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ --
узоушыбз
соушыбз
--
фызоушыбз
соушыбз(хэ)
уэ сыбоушыбз
--
уоушыбз / боушыбз
дыбоушыбз
--
уоушыбз(хэ) / боушыбз(хэ)
абы сеушыбз
уеушыбз
еушыбз
деушыбз
феушыбз
еушыбз(хэ)
дэ --
удоушыбз
доушыбз
--
фыдоушыбз
доушыбз(хэ)
фэ сывоушыбз
--
фоушыбз
дывоушыбз
--
фоушыбз(хэ)
абыхэм саушыбз
уаушыбз
яушыбз
даушыбз
фаушыбз
яушыбз(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ --
уз[ушыбзрэ]
с[ушыбзрэ]
--
фыз[ушыбзрэ]
с[ушыбз(хэ)рэ]
уэ сыб[ушыбзрэ]
--
б[ушыбзрэ]
дыб[ушыбзрэ]
--
б[ушыбз(хэ)рэ]
абы си[ушыбзрэ]
уи[ушыбзрэ]
и[ушыбзрэ]
ди[ушыбзрэ]
фи[ушыбзрэ]
и[ушыбз(хэ)рэ]
дэ --
уд[ушыбзрэ]
д[ушыбзрэ]
--
фыд[ушыбзрэ]
д[ушыбз(хэ)рэ]
фэ сыв[ушыбзрэ]
--
ф[ушыбзрэ]
дыв[ушыбзрэ]
--
ф[ушыбз(хэ)рэ]
абыхэм са[ушыбзрэ]
уа[ушыбзрэ]
я[ушыбзрэ]
да[ушыбзрэ]
фа[ушыбзрэ]
я[ушыбз(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ушыбз]
[ушыбз]ыр
--
[ушыбз]хэр
Эргативнэ: [ушыбз]
[ушыбз]ым
--
[ушыбз]хэм
Послеложнэ: [ушыбз]кӀэ
[ушыбз]ымкӀэ
[ушыбз]хэкӀэ
[ушыбз]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ушыбз]у
[ушыбз]ырауэ
[ушыбз]хэу
[ушыбз]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ушыбз]а
[ушыбз]ар
--
[ушыбз]ахэр
Эргативнэ: [ушыбз]а
[ушыбз]ам
--
[ушыбз]ахэм
Послеложнэ: [ушыбз]акӀэ
[ушыбз]амкӀэ
[ушыбз]ахэкӀэ
[ушыбз]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ушыбз]ауэ
[ушыбз]арауэ
[ушыбз]ахэу
[ушыбз]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ушыбз]ын
[ушыбз]ыныр
--
[ушыбз]ынхэр
Эргативнэ: [ушыбз]ын
[ушыбз]ыным
--
[ушыбз]ынхэм
Послеложнэ: [ушыбз]ынкӀэ
[ушыбз]ынымкӀэ
[ушыбз]ынхэкӀэ
[ушыбз]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ушыбз]ыну
[ушыбз]ынырауэ
[ушыбз]ынхэу
[ушыбз]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ушыбз]ыну
[ушыбз]ынур
--
[ушыбз]ынухэр
Эргативнэ: [ушыбз]ыну
[ушыбз]ынум
--
[ушыбз]ынухэм
Послеложнэ: [ушыбз]ынукӀэ
[ушыбз]ынумкӀэ
[ушыбз]ынухэкӀэ
[ушыбз]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ушыбз]ынууэ
[ушыбз]ынурауэ
[ушыбз]ынухэу
[ушыбз]ынухэрауэ
Гъавэр куэнсапӀэ, щӀакӀэ, фӀейхэм къыхэгъэкъэбзыкӀын, шыбзэм щӀэгъэкӀауэ. ушыбзын: winnow or sift
Гуэдз ушыбзын: winnow grain ушыбзын: провеять (зерно)
Гуэдз ушыбзын: провеять зерно Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
Глагол лъэмыӏэс "ушыбзын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ушыбзын
щымыӀэныгъэ:
мыушыбзын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыушыбзын
уушыбзын
ушыбзын
дыушыбзын
фыушыбзын
ушыбзын(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзын
умыушыбзын
мыушыбзын
дымыушыбзын
фымыушыбзын
мыушыбзын(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ушыбз!
фыушыбз!
щымыӀэныгъэ:
умыушыбз!
фымыушыбз!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
среушыбз
уреушыбз
иреушыбз
дреушыбз
фреушыбз
иреушыбз
щымыӀэныгъэ:
сремыушыбз
уремыушыбз
иремыушыбз
дремыушыбз
фремыушыбз
иремыушыбз
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
соушыбз(ыр)
уоушыбз(ыр)
мэушыбз(ыр)
доушыбз(ыр)
фоушыбз(ыр)
мэушыбз(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзыркъым
уушыбзыркъым
ушыбзыркъым
дыушыбзыркъым
фыушыбзыркъым
ушыбзы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыушыбз(ыр)т
уушыбз(ыр)т
ушыбз(ыр)т
дыушыбз(ыр)т
фыушыбз(ыр)т
ушыбз(ыр)т / ушыбзхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыушыбз(ыр)тэкъым
уушыбз(ыр)тэкъым
ушыбз(ыр)тэкъым
дыушыбз(ыр)тэкъым
фыушыбз(ыр)тэкъым
ушыбз(ыр)тэкъым / ушыбзхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыушыбзащ
уушыбзащ
ушыбзащ
дыушыбзащ
фыушыбзащ
ушыбза(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзакъым
уушыбзакъым
ушыбзакъым
дыушыбзакъым
фыушыбзакъым
ушыбза(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыушыбзат
уушыбзат
ушыбзат
дыушыбзат
фыушыбзат
ушыбза(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзатэкъым
уушыбзатэкъым
ушыбзатэкъым
дыушыбзатэкъым
фыушыбзатэкъым
ушыбза(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзыгъащ
уушыбзыгъащ
ушыбзыгъащ
дыушыбзыгъащ
фыушыбзыгъащ
ушыбзыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзыгъакъым
уушыбзыгъакъым
ушыбзыгъакъым
дыушыбзыгъакъым
фыушыбзыгъакъым
ушыбзыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзыгъат
уушыбзыгъат
ушыбзыгъат
дыушыбзыгъат
фыушыбзыгъат
ушыбзыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзыгъатэкъым
уушыбзыгъатэкъым
ушыбзыгъатэкъым
дыушыбзыгъатэкъым
фыушыбзыгъатэкъым
ушыбзыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыушыбзщ
уушыбзщ
ушыбзщ
дыушыбзщ
фыушыбзщ
ушыбз(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзкъым
уушыбзкъым
ушыбзкъым
дыушыбзкъым
фыушыбзкъым
ушыбз(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыушыбзт
уушыбзт
ушыбзт
дыушыбзт
фыушыбзт
ушыбз(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзтэкъым
уушыбзтэкъым
ушыбзтэкъым
дыушыбзтэкъым
фыушыбзтэкъым
ушыбз(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзынщ
уушыбзынщ
ушыбзынщ
дыушыбзынщ
фыушыбзынщ
ушыбзын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзынкъым
уушыбзынкъым
ушыбзынкъым
дыушыбзынкъым
фыушыбзынкъым
ушыбзын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзынущ
уушыбзынуш
ушыбзынущ
дыушыбзынущ
фыушыбзынущ
ушыбзыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзынукъым
уушыбзынукъым
ушыбзынукъым
дыушыбзынукъым
фыушыбзынукъым
ушыбзыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзрэ
уушыбзрэ
ушыбзрэ
дыушыбзрэ
фыушыбзрэ
ушыбз(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзыркъэ
уушыбзыркъэ
ушыбзыркъэ
дыушыбзыркъэ
фыушыбзыркъэ
ушыбзыркъэ / ушыбзхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыушыбз(ыр)т
уушыбз(ыр)т
ушыбз(ыр)т
дыушыбз(ыр)т
фыушыбз(ыр)т
ушыбз(ыр)т / ушыбзхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыушыбз(ыр)тэкъэ
уушыбз(ыр)тэкъэ
ушыбз(ыр)тэкъэ
дыушыбз(ыр)тэкъэ
фыушыбз(ыр)тэкъэ
ушыбз(ыр)тэкъэ / ушыбзхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыушыбза
уушыбза
ушыбза
дыушыбза
фыушыбза
ушыбза(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзакъэ
уушыбзакъэ
ушыбзакъэ
дыушыбзакъэ
фыушыбзакъэ
ушыбза(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыушыбзат
уушыбзат
ушыбзат
дыушыбзат
фыушыбзат
ушыбза(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзатэкъэ
уушыбзатэкъэ
ушыбзатэкъэ
дыушыбзатэкъэ
фыушыбзатэкъэ
ушыбза(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзыгъа
уушыбзыгъа
ушыбзыгъа
дыушыбзыгъа
фыушыбзыгъа
ушыбзыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзыгъакъэ
уушыбзыгъакъэ
ушыбзыгъакъэ
дыушыбзыгъакъэ
фыушыбзыгъакъэ
ушыбзыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзыгъат
уушыбзыгъат
ушыбзыгъат
дыушыбзыгъат
фыушыбзыгъат
ушыбзыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзыгъатэкъэ
уушыбзыгъатэкъэ
ушыбзыгъатэкъэ
дыушыбзыгъатэкъэ
фыушыбзыгъатэкъэ
ушыбзыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыушыбз
уушыбз
ушыбз
дыушыбз
фыушыбз
ушыбз(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзкъэ
уушыбзкъэ
ушыбзкъэ
дыушыбзкъэ
фыушыбзкъэ
ушыбз(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыушыбзт
уушыбзт
ушыбзт
дыушыбзт
фыушыбзт
ушыбз(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзтэкъэ
уушыбзтэкъэ
ушыбзтэкъэ
дыушыбзтэкъэ
фыушыбзтэкъэ
ушыбз(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзын
уушыбзын
ушыбзын
дыушыбзын
фыушыбзын
ушыбзын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзынкъэ
уушыбзынкъэ
ушыбзынкъэ
дыушыбзынкъэ
фыушыбзынкъэ
ушыбзын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзыну
уушыбзыну
ушыбзыну
дыушыбзыну
фыушыбзыну
ушыбзыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзынукъэ
уушыбзынукъэ
ушыбзынукъэ
дыушыбзынукъэ
фыушыбзынукъэ
ушыбзыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзмэ
уушыбзмэ
ушыбзмэ
дыушыбзмэ
фыушыбзмэ
ушыбз(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзмэ
умыушыбзмэ
мыушыбзмэ
дымыушыбзмэ
фымыушыбзмэ
мыушыбз(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыушыбзамэ
уушыбзамэ
ушыбзамэ
дыушыбзамэ
фыушыбзамэ
ушыбза(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзамэ
умыушыбзамэ
мыушыбзамэ
дымыушыбзамэ
фымыушыбзамэ
мыушыбза(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыушыбзыгъамэ
уушыбзыгъамэ
ушыбзыгъамэ
дыушыбзыгъамэ
фыушыбзыгъамэ
ушыбзыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзыгъамэ
умыушыбзыгъамэ
мыушыбзыгъамэ
дымыушыбзыгъамэ
фымыушыбзыгъамэ
мыушыбзыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзынмэ
уушыбзынмэ
ушыбзынмэ
дыушыбзынмэ
фыушыбзынмэ
ушыбзын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынмэ
умыушыбзынмэ
мыушыбзынмэ
дымыушыбзынмэ
фымыушыбзынмэ
мыушыбзын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзынумэ
уушыбзынумэ
ушыбзынумэ
дыушыбзынумэ
фыушыбзынумэ
ушыбзыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынумэ
умыушыбзынумэ
мыушыбзынумэ
дымыушыбзынумэ
фымыушыбзынумэ
мыушыбзыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзтэмэ
уушыбзтэмэ
ушыбзтэмэ
дыушыбзтэмэ
фыушыбзтэмэ
ушыбз(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзтэмэ
умыушыбзтэмэ
мыушыбзтэмэ
дымыушыбзтэмэ
фымыушыбзтэмэ
мыушыбз(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыушыбзатэмэ
уушыбзатэмэ
ушыбзатэмэ
дыушыбзатэмэ
фыушыбзатэмэ
ушыбза(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзатэмэ
умыушыбзатэмэ
мыушыбзатэмэ
дымыушыбзатэмэ
фымыушыбзатэмэ
мыушыбза(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыушыбзыгъатэмэ
уушыбзыгъатэмэ
ушыбзыгъатэмэ
дыушыбзыгъатэмэ
фыушыбзыгъатэмэ
ушыбзыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзыгъатэмэ
умыушыбзыгъатэмэ
мыушыбзыгъатэмэ
дымыушыбзыгъатэмэ
фымыушыбзыгъатэмэ
мыушыбзыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзынтэмэ
уушыбзынтэмэ
ушыбзынтэмэ
дыушыбзынтэмэ
фыушыбзынтэмэ
ушыбзын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынтэмэ
умыушыбзынтэмэ
мыушыбзынтэмэ
дымыушыбзынтэмэ
фымыушыбзынтэмэ
мыушыбзын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзынутэмэ
уушыбзынутэмэ
ушыбзынутэмэ
дыушыбзынутэмэ
фыушыбзынутэмэ
ушыбзыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынутэмэ
умыушыбзынутэмэ
мыушыбзынутэмэ
дымыушыбзынутэмэ
фымыушыбзынутэмэ
мыушыбзыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзынт
уушыбзынт
ушыбзынт
дыушыбзынт
фыушыбзынт
ушыбзын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзынтэкъым
уушыбзынтэкъым
ушыбзынтэкъым
дыушыбзынтэкъым
фыушыбзынтэкъым
ушыбзын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзынут
уушыбзынут
ушыбзынут
дыушыбзынут
фыушыбзынут
ушыбзыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыушыбзынутэкъым
уушыбзынутэкъым
ушыбзынутэкъым
дыушыбзынутэкъым
фыушыбзынутэкъым
ушыбзыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзми
уушыбзми
ушыбзми
дыушыбзми
фыушыбзми
ушыбз(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзми
умыушыбзми
мыушыбзми
дымыушыбзми
фымыушыбзми
мыушыбз(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыушыбзами
уушыбзами
ушыбзами
дыушыбзами
фыушыбзами
ушыбза(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзами
умыушыбзами
мыушыбзами
дымыушыбзами
фымыушыбзами
мыушыбза(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыушыбзыгъами
уушыбзыгъами
ушыбзыгъами
дыушыбзыгъами
фыушыбзыгъами
ушыбзыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзыгъами
умыушыбзыгъами
мыушыбзыгъами
дымыушыбзыгъами
фымыушыбзыгъами
мыушыбзыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзынми
уушыбзынми
ушыбзынми
дыушыбзынми
фыушыбзынми
ушыбзын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынми
умыушыбзынми
мыушыбзынми
дымыушыбзынми
фымыушыбзынми
мыушыбзын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзынуми
уушыбзынуми
ушыбзынуми
дыушыбзынуми
фыушыбзынуми
ушыбзыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынуми
умыушыбзынуми
мыушыбзынуми
дымыушыбзынуми
фымыушыбзынуми
мыушыбзыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзтэми
уушыбзтэми
ушыбзтэми
дыушыбзтэми
фыушыбзтэми
ушыбз(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзтэми
умыушыбзтэми
мыушыбзтэми
дымыушыбзтэми
фымыушыбзтэми
мыушыбз(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыушыбзатэми
уушыбзатэми
ушыбзатэми
дыушыбзатэми
фыушыбзатэми
ушыбза(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзатэми
умыушыбзатэми
мыушыбзатэми
дымыушыбзатэми
фымыушыбзатэми
мыушыбза(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыушыбзыгъатэми
уушыбзыгъатэми
ушыбзыгъатэми
дыушыбзыгъатэми
фыушыбзыгъатэми
ушыбзыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзыгъатэми
умыушыбзыгъатэми
мыушыбзыгъатэми
дымыушыбзыгъатэми
фымыушыбзыгъатэми
мыушыбзыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзынтэми
уушыбзынтэми
ушыбзынтэми
дыушыбзынтэми
фыушыбзынтэми
ушыбзын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынтэми
умыушыбзынтэми
мыушыбзынтэми
дымыушыбзынтэми
фымыушыбзынтэми
мыушыбзын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыушыбзынутэми
уушыбзынутэми
ушыбзынутэми
дыушыбзынутэми
фыушыбзынутэми
ушыбзыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзынутэми
умыушыбзынутэми
мыушыбзынутэми
дымыушыбзынутэми
фымыушыбзынутэми
мыушыбзыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыушыбзаи
уушыбзаи
ушыбзаи
дыушыбзаи
фыушыбзаи
ушыбзаи
щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзаи
умыушыбзаи
мыушыбзаи
дымыушыбзаи
фымыушыбзаи
мыушыбзаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыушыбзащэрэт
уушыбзащэрэт
ушыбзащэрэт
дыушыбзащэрэт
фыушыбзащэрэт
ушыбзащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыушыбзащэрэт
умыушыбзащэрэт
мыушыбзащэрэт
дымыушыбзащэрэт
фымыушыбзащэрэт
мыушыбзащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэнщ
уушыбзагъэнщ
ушыбзагъэнщ
дыушыбзагъэнщ
фыушыбзагъэнщ
ушыбзагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэнкъым
уушыбзагъэнкъым
ушыбзагъэнкъым
дыушыбзагъэнкъым
фыушыбзагъэнкъым
ушыбзагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэнт
уушыбзагъэнт
ушыбзагъэнт
дыушыбзагъэнт
фыушыбзагъэнт
ушыбзагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэнтэкъым
уушыбзагъэнтэкъым
ушыбзагъэнтэкъым
дыушыбзагъэнтэкъым
фыушыбзагъэнтэкъым
ушыбзагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэн
уушыбзагъэн
ушыбзагъэн
дыушыбзагъэн
фыушыбзагъэн
ушыбзагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэнкъэ
уушыбзагъэнкъэ
ушыбзагъэнкъэ
дыушыбзагъэнкъэ
фыушыбзагъэнкъэ
ушыбзагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэнт
уушыбзагъэнт
ушыбзагъэнт
дыушыбзагъэнт
фыушыбзагъэнт
ушыбзагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэнтэкъэ
уушыбзагъэнтэкъэ
ушыбзагъэнтэкъэ
дыушыбзагъэнтэкъэ
фыушыбзагъэнтэкъэ
ушыбзагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэнушыбз
уушыбзагъэнушыбз
ушыбзагъэнушыбз
дыушыбзагъэнушыбз
фыушыбзагъэнушыбз
ушыбзагъэнушыбз
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэнукъым
уушыбзагъэнукъым
ушыбзагъэнукъым
дыушыбзагъэнукъым
фыушыбзагъэнукъым
ушыбзагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэнут
уушыбзагъэнут
ушыбзагъэнут
дыушыбзагъэнут
фыушыбзагъэнут
ушыбзагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэнутэкъым
уушыбзагъэнутэкъым
ушыбзагъэнутэкъым
дыушыбзагъэнутэкъым
фыушыбзагъэнутэкъым
ушыбзагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэну
уушыбзагъэну
ушыбзагъэну
дыушыбзагъэну
фыушыбзагъэну
ушыбзагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэнукъэ
уушыбзагъэнукъэ
ушыбзагъэнукъэ
дыушыбзагъэнукъэ
фыушыбзагъэнукъэ
ушыбзагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэнут
уушыбзагъэнут
ушыбзагъэнут
дыушыбзагъэнут
фыушыбзагъэнут
ушыбзагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыушыбзагъэнутэкъэ
уушыбзагъэнутэкъэ
ушыбзагъэнутэкъэ
дыушыбзагъэнутэкъэ
фыушыбзагъэнутэкъэ
ушыбзагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыушыбз
уушыбз
ушыбз
дыушыбз
фыушыбз
ушыбз(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыушыбз
умыушыбз
мыушыбз
дымыушыбз
фымыушыбз
мыушыбз(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыушыбза
уушыбза
ушыбза
дыушыбза
фыушыбза
ушыбза(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыушыбза
умыушыбза
мыушыбза
дымыушыбза
фымыушыбза
мыушыбза(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыушыбзыгъа
уушыбзыгъа
ушыбзыгъа
дыушыбзыгъа
фыушыбзыгъа
ушыбзыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыушыбзыгъа
умыушыбзыгъа
мыушыбзыгъа
дымыушыбзыгъа
фымыушыбзыгъа
мыушыбзыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыушыбзын
уушыбзын
ушыбзын
дыушыбзын
фыушыбзын
ушыбзын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыушыбзын
умыушыбзын
мыушыбзын
дымыушыбзын
фымыушыбзын
мыушыбзын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыушыбзыну
уушыбзыну
ушыбзыну
дыушыбзыну
фыушыбзыну
ушыбзыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыушыбзыну
умыушыбзыну
мыушыбзыну
дымыушыбзыну
фымыушыбзыну
мыушыбзыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыушыбз
узэрыушыбз
зэрыушыбз
дызэрыушыбз
фызэрыушыбз
зэрыушыбз(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыушыбз
узэрымыушыбз
зэрымыушыбз
дызэрымыушыбз
фызэрымыушыбз
мызэрыушыбз(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыушыбза
узэрыушыбза
зэрыушыбза
дызэрыушыбза
фызэрыушыбза
зэрыушыбза(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыушыбза
узэрымыушыбза
зэрымыушыбза
дызэрымыушыбза
фызэрымыушыбза
зэрымыушыбза(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыушыбзыгъа
узэрыушыбзыгъа
зэрыушыбзыгъа
дызэрыушыбзыгъа
фызэрыушыбзыгъа
зэрыушыбзыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыушыбзыгъа
узэрымыушыбзыгъа
зэрымыушыбзыгъа
дызэрымыушыбзыгъа
фызэрымыушыбзыгъа
зэрымыушыбзыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыушыбзын
узэрыушыбзын
зэрыушыбзын
дызэрыушыбзын
фызэрыушыбзын
зэрыушыбзын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыушыбзын
узэрымыушыбзын
зэрымыушыбзын
дызэрымыушыбзын
фызэрымыушыбзын
зэрымыушыбзын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыушыбзыну
узэрыушыбзыну
зэрыушыбзыну
дызэрыушыбзыну
фызэрыушыбзыну
зэрыушыбзыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыушыбзыну
узэрымыушыбзыну
зэрымыушыбзыну
дызэрымыушыбзыну
фызэрымыушыбзыну
зэрымыушыбзыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыушыбз
ушыбзыушыбз
щыушыбз
дыщыушыбз
фыщыушыбз
щыушыбз(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыушыбз
ушыбзымыушыбз
щымыушыбз
дыщымыушыбз
фыщымыушыбз
щымыушыбз(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыушыбза
ушыбзыушыбза
щыушыбза
дыщыушыбза
фыщыушыбза
щыушыбза(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыушыбза
ушыбзымыушыбза
щымыушыбза
дыщымыушыбза
фыщымыушыбза
щымыушыбза(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыушыбзыгъа
ушыбзыушыбзыгъа
щыушыбзыгъа
дыщыушыбзыгъа
фыщыушыбзыгъа
щыушыбзыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыушыбзыгъа
ушыбзымыушыбзыгъа
щымыушыбзыгъа
дыщымыушыбзыгъа
фыщымыушыбзыгъа
щымыушыбзыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыушыбзын
ушыбзыушыбзын
щыушыбзын
дыщыушыбзын
фыщыушыбзын
щыушыбзын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыушыбзын
ушыбзымыушыбзын
щымыушыбзын
дыщымыушыбзын
фыщымыушыбзын
щымыушыбзын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыушыбзыну
ушыбзыушыбзыну
щыушыбзыну
дыщыушыбзыну
фыщыушыбзыну
щыушыбзыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыушыбзыну
ушыбзымыушыбзыну
щымыушыбзыну
дыщымыушыбзыну
фыщымыушыбзыну
щымыушыбзыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэушыбз
уздэушыбз
здэушыбз
дыздэушыбз
фыздэушыбз
здэушыбз(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыушыбз
уздэмыушыбз
здэмыушыбз
дыздэмыушыбз
фыздэмыушыбз
здэмыушыбз(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэушыбза
уздэушыбза
здэушыбза
дыздэушыбза
фыздэушыбза
здэушыбза(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыушыбза
уздэмыушыбза
здэмыушыбза
дыздэмыушыбза
фыздэмыушыбза
здэмыушыбза(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэушыбзыгъа
уздэушыбзыгъа
здэушыбзыгъа
дыздэушыбзыгъа
фыздэушыбзыгъа
здэушыбзыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыушыбзыгъа
уздэмыушыбзыгъа
здэмыушыбзыгъа
дыздэмыушыбзыгъа
фыздэмыушыбзыгъа
здэмыушыбзыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэушыбзын
уздэушыбзын
здэушыбзын
дыздэушыбзын
фыздэушыбзын
здэушыбзын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыушыбзын
уздэмыушыбзын
здэмыушыбзын
дыздэмыушыбзын
фыздэмыушыбзын
здэмыушыбзын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэушыбзыну
уздэушыбзыну
здэушыбзыну
дыздэушыбзыну
фыздэушыбзыну
здэушыбзыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыушыбзыну
уздэмыушыбзыну
здэмыушыбзыну
дыздэмыушыбзыну
фыздэмыушыбзыну
здэмыушыбзыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэушыбз
ушыбзӀэушыбз
щӀэушыбз
дыщӀэушыбз
фыщӀэушыбз
щӀэушыбз(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыушыбз
ушыбзӀэмыушыбз
щӀэмыушыбз
дыщӀэмыушыбз
фыщӀэмыушыбз
щӀэмыушыбз(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэушыбза
ушыбзӀэушыбза
щӀэушыбза
дыщӀэушыбза
фыщӀэушыбза
щӀэушыбза(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыушыбза
ушыбзӀэмыушыбза
щӀэмыушыбза
дыщӀэмыушыбза
фыщӀэмыушыбза
щӀэмыушыбза(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэушыбзыгъа
ушыбзӀэушыбзыгъа
щӀэушыбзыгъа
дыщӀэушыбзыгъа
фыщӀэушыбзыгъа
щӀэушыбзыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыушыбзыгъа
ушыбзӀэмыушыбзыгъа
щӀэмыушыбзыгъа
дыщӀэмыушыбзыгъа
фыщӀэмыушыбзыгъа
щӀэмыушыбзыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэушыбзын
ушыбзӀэушыбзын
щӀэушыбзын
дыщӀэушыбзын
фыщӀэушыбзын
щӀэушыбзын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыушыбзын
ушыбзӀэмыушыбзын
щӀэмыушыбзын
дыщӀэмыушыбзын
фыщӀэмыушыбзын
щӀэмыушыбзын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэушыбзыну
ушыбзӀэушыбзыну
щӀэушыбзыну
дыщӀэушыбзыну
фыщӀэушыбзыну
щӀэушыбзыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыушыбзыну
ушыбзӀэмыушыбзыну
щӀэмыушыбзыну
дыщӀэмыушыбзыну
фыщӀэмыушыбзыну
щӀэмыушыбзыну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыушыбзу
уушыбзу
ушыбзу
дыушыбзу
фыушыбзу
ушыбз(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыушыбзу
умыушыбзу
мыушыбзу
дымыушыбзу
фымыушыбзу
мыушыбз(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыушыбзауэ
уушыбзауэ
ушыбзауэ
дыушыбзауэ
фыушыбзауэ
ушыбзауэ / ушыбзахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыушыбзауэ
умыушыбзауэ
мыушыбзауэ
дымыушыбзауэ
фымыушыбзауэ
мыушыбзауэ / мыушыбзахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыушыбзурэ
уушыбзурэ
ушыбзурэ
дыушыбзурэ
фыушыбзурэ
ушыбз(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыушыбзурэ
умыушыбзурэ
мыушыбзурэ
дымыушыбзурэ
фымыушыбзурэ
мыушыбз(хэ)урэ
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ушыбз]
[ушыбз]ыр
--
[ушыбз]хэр
Эргативнэ: [ушыбз]
[ушыбз]ым
--
[ушыбз]хэм
Послеложнэ: [ушыбз]кӀэ
[ушыбз]ымкӀэ
[ушыбз]хэкӀэ
[ушыбз]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ушыбз]у
[ушыбз]ырауэ
[ушыбз]хэу
[ушыбз]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ушыбз]а
[ушыбз]ар
--
[ушыбз]ахэр
Эргативнэ: [ушыбз]а
[ушыбз]ам
--
[ушыбз]ахэм
Послеложнэ: [ушыбз]акӀэ
[ушыбз]амкӀэ
[ушыбз]ахэкӀэ
[ушыбз]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ушыбз]ауэ
[ушыбз]арауэ
[ушыбз]ахэу
[ушыбз]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ушыбз]ын
[ушыбз]ыныр
--
[ушыбз]ынхэр
Эргативнэ: [ушыбз]ын
[ушыбз]ыным
--
[ушыбз]ынхэм
Послеложнэ: [ушыбз]ынкӀэ
[ушыбз]ынымкӀэ
[ушыбз]ынхэкӀэ
[ушыбз]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ушыбз]ыну
[ушыбз]ынырауэ
[ушыбз]ынхэу
[ушыбз]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [ушыбз]ыну
[ушыбз]ынур
--
[ушыбз]ынухэр
Эргативнэ: [ушыбз]ыну
[ушыбз]ынум
--
[ушыбз]ынухэм
Послеложнэ: [ушыбз]ынукӀэ
[ушыбз]ынумкӀэ
[ушыбз]ынухэкӀэ
[ушыбз]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [ушыбз]ынууэ
[ушыбз]ынурауэ
[ушыбз]ынухэу
[ушыбз]ынухэрауэ
Хъу техуэн (джэкъазым, къуалэбзум хужаӀэ). ушыбзын: mate (about birds)
Гуэгушыр мэушыбз: the turkey is mating ушыбзын: спариваться (о птицах)
Гуэгушыр мэушыбз: индюк спаривается Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009. 