Wt/kbd/ухуэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > ухуэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [wǝ'xʷɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [уху] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "ухуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: ухуэн
щымыӀэныгъэ: мыухуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сухуэн бухуэн иухуэн духуэн фухуэн яухуэн
щымыӀэныгъэ: сымыухуэн умыухуэн имыухуэн дымыухуэн фымыухуэн ямыухуэн
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: ухуэ! фухуэ!
щымыӀэныгъэ: умыухуэ! фымыухуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: среухуэ уреухуэ иреухуэ дреухуэ фреухуэ иреухуэ
щымыӀэныгъэ: сремыухуэ уремыухуэ иремыухуэ дремыухуэ фремыухуэ иремыухуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: соухуэ(р) уоухуэ(р) / боухуэ(р) еухуэ(р) доухуэ(р) фоухуэ(р) яухуэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэркъым бухуэркъым иухуэркъым духуэркъым фухуэркъым яухуэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сухуэ(р)т бухуэ(р)т иухуэ(р)т духуэ(р)т фухуэ(р)т яухуэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сухуэ(р)тэкъым бухуэ(р)тэкъым иухуэ(р)тэкъым духуэ(р)тэкъым фухуэ(р)тэкъым яухуэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сухуащ бухуащ иухуащ духуащ фухуащ яухуащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сухуакъым бухуакъым иухуакъым духуакъым фухуакъым яухуакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сухуат бухуат иухуат духуат фухуат яухуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сухуатэкъым бухуатэкъым иухуатэкъым духуатэкъым фухуатэкъым яухуатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сухуэгъащ бухуэгъащ иухуэгъащ духуэгъащ фухуэгъащ яухуэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэгъакъым бухуэгъакъым иухуэгъакъым духуэгъакъым фухуэгъакъым яухуэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сухуэгъат бухуэгъат иухуэгъат духуэгъат фухуэгъат яухуэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэгъатэкъым бухуэгъатэкъым иухуэгъатэкъым духуэгъатэкъым фухуэгъатэкъым яухуэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сухуэщ бухуэщ иухуэщ духуэщ фухуэщ яухуэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сухуэкъым бухуэкъым иухуэкъым духуэкъым фухуэкъым яухуэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сухуэт бухуэт иухуэт духуэт фухуэт яухуэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сухуэтэкъым бухуэтэкъым иухуэтэкъым духуэтэкъым фухуэтэкъым яухуэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнщ бухуэнщ иухуэнщ духуэнщ фухуэнщ яухуэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэнкъым бухуэнкъым иухуэнкъым духуэнкъым фухуэнкъым яухуэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнущ бухуэнущ иухуэнущ духуэнущ фухуэнущ яухуэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэнукъым бухуэнукъым иухуэнукъым духуэнукъым фухуэнукъым яухуэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сухуэрэ бухуэрэ иухуэрэ духуэрэ фухуэрэ яухуэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэркъэ бухуэркъэ иухуэркъэ духуэркъэ фухуэркъэ яухуэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сухуэ(р)т бухуэ(р)т иухуэ(р)т духуэ(р)т фухуэ(р)т яухуэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сухуэ(р)тэкъэ бухуэ(р)тэкъэ иухуэ(р)тэкъэ духуэ(р)тэкъэ фухуэ(р)тэкъэ яухуэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сухуа бухуа иухуа духуа фухуа яухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сухуакъэ бухуакъэ иухуакъэ духуакъэ фухуакъэ яухуакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сухуат бухуат иухуат духуат фухуат яухуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сухуатэкъэ бухуатэкъэ иухуатэкъэ духуатэкъэ фухуатэкъэ яухуатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сухуэгъа бухуэгъа иухуэгъа духуэгъа фухуэгъа яухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэгъакъэ бухуэгъакъэ иухуэгъакъэ духуэгъакъэ фухуэгъакъэ яухуэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сухуэгъат бухуэгъат иухуэгъат духуэгъат фухуэгъат яухуэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сухуэгъатэкъэ бухуэгъатэкъэ иухуэгъатэкъэ духуэгъатэкъэ фухуэгъатэкъэ яухуэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сухуэ бухуэ иухуэ духуэ фухуэ яухуэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сухуэкъэ бухуэкъэ иухуэкъэ духуэкъэ фухуэкъэ яухуэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сухуэт бухуэт иухуэт духуэт фухуэт яухуэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сухуэтэкъэ бухуэтэкъэ иухуэтэкъэ духуэтэкъэ фухуэтэкъэ яухуэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэн бухуэн иухуэн духуэн фухуэн яухуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэнкъэ бухуэнкъэ иухуэнкъэ духуэнкъэ фухуэнкъэ яухуэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэну бухуэну иухуэну духуэну фухуэну яухуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэнукъэ бухуэнукъэ иухуэнукъэ духуэнукъэ фухуэнукъэ яухуэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сухуэмэ бухуэмэ иухуэмэ духуэмэ фухуэмэ яухуэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэмэ умыухуэмэ имыухуэмэ дымыухуэмэ фымыухуэмэ ямыухуэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сухуамэ бухуамэ иухуамэ духуамэ фухуамэ яухуамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуамэ умыухуамэ имыухуамэ дымыухуамэ фымыухуамэ ямыухуамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сухуэгъамэ бухуэгъамэ иухуэгъамэ духуэгъамэ фухуэгъамэ яухуэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуэгъамэ умыухуэгъамэ имыухуэгъамэ дымыухуэгъамэ фымыухуэгъамэ ямыухуэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнмэ бухуэнмэ иухуэнмэ духуэнмэ фухуэнмэ яухуэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнмэ умыухуэнмэ имыухуэнмэ дымыухуэнмэ фымыухуэнмэ ямыухуэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнумэ бухуэнумэ иухуэнумэ духуэнумэ фухуэнумэ яухуэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнумэ умыухуэнумэ имыухуэнумэ дымыухуэнумэ фымыухуэнумэ ямыухуэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сухуэтэмэ бухуэтэмэ иухуэтэмэ духуэтэмэ фухуэтэмэ яухуэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэтэмэ умыухуэтэмэ имыухуэтэмэ дымыухуэтэмэ фымыухуэтэмэ ямыухуэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сухуатэмэ бухуатэмэ иухуатэмэ духуатэмэ фухуатэмэ яухуатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуатэмэ умыухуатэмэ имыухуатэмэ дымыухуатэмэ фымыухуатэмэ ямыухуатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сухуэгъатэмэ бухуэгъатэмэ иухуэгъатэмэ духуэгъатэмэ фухуэгъатэмэ яухуэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуэгъатэмэ умыухуэгъатэмэ имыухуэгъатэмэ дымыухуэгъатэмэ фымыухуэгъатэмэ ямыухуэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнтэмэ бухуэнтэмэ иухуэнтэмэ духуэнтэмэ фухуэнтэмэ яухуэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнтэмэ умыухуэнтэмэ имыухуэнтэмэ дымыухуэнтэмэ фымыухуэнтэмэ ямыухуэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнутэмэ бухуэнутэмэ иухуэнутэмэ духуэнутэмэ фухуэнутэмэ яухуэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнутэмэ умыухуэнутэмэ имыухуэнутэмэ дымыухуэнутэмэ фымыухуэнутэмэ ямыухуэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнт бухуэнт иухуэнт духуэнт фухуэнт яухуэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэнтэкъым бухуэнтэкъым иухуэнтэкъым духуэнтэкъым фухуэнтэкъым яухуэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнут бухуэнут иухуэнут духуэнут фухуэнут яухуэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэнутэкъым бухуэнутэкъым иухуэнутэкъым духуэнутэкъым фухуэнутэкъым яухуэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сухуэми бухуэми иухуэми духуэми фухуэми яухуэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэми умыухуэми имыухуэми дымыухуэми фымыухуэми ямыухуэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сухуами бухуами иухуами духуами фухуами яухуами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуами умыухуами имыухуами дымыухуами фымыухуами ямыухуами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сухуэгъами бухуэгъами иухуэгъами духуэгъами фухуэгъами яухуэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуэгъами умыухуэгъами имыухуэгъами дымыухуэгъами фымыухуэгъами ямыухуэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнми бухуэнми иухуэнми духуэнми фухуэнми яухуэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнми умыухуэнми имыухуэнми дымыухуэнми фымыухуэнми ямыухуэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнуми бухуэнуми иухуэнуми духуэнуми фухуэнуми яухуэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнуми умыухуэнуми имыухуэнуми дымыухуэнуми фымыухуэнуми ямыухуэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сухуэтэми бухуэтэми иухуэтэми духуэтэми фухуэтэми яухуэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэтэми умыухуэтэми имыухуэтэми дымыухуэтэми фымыухуэтэми ямыухуэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сухуатэми бухуатэми иухуатэми духуатэми фухуатэми яухуатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуатэми умыухуатэми имыухуатэми дымыухуатэми фымыухуатэми ямыухуатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сухуэгъатэми бухуэгъатэми иухуэгъатэми духуэгъатэми фухуэгъатэми яухуэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуэгъатэми умыухуэгъатэми имыухуэгъатэми дымыухуэгъатэми фымыухуэгъатэми ямыухуэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнтэми бухуэнтэми иухуэнтэми духуэнтэми фухуэнтэми яухуэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнтэми умыухуэнтэми имыухуэнтэми дымыухуэнтэми фымыухуэнтэми ямыухуэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнутэми бухуэнутэми иухуэнутэми духуэнутэми фухуэнутэми яухуэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнутэми умыухуэнутэми имыухуэнутэми дымыухуэнутэми фымыухуэнутэми ямыухуэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сухуаи бухуаи иухуаи духуаи фухуаи яухуаи
щымыӀэныгъэ: сымыухуаи умыухуаи имыухуаи дымыухуаи фымыухуаи ямыухуаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сухуащэрэт бухуащэрэт иухуащэрэт духуащэрэт фухуащэрэт яухуащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыухуащэрэт умыухуащэрэт имыухуащэрэт дымыухуащэрэт фымыухуащэрэт ямыухуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сухуагъэнщ бухуагъэнщ иухуагъэнщ духуагъэнщ фухуагъэнщ яухуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнкъым бухуагъэнкъым иухуагъэнкъым духуагъэнкъым фухуагъэнкъым яухуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сухуагъэнт бухуагъэнт иухуагъэнт духуагъэнт фухуагъэнт яухуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнтэкъым бухуагъэнтэкъым иухуагъэнтэкъым духуагъэнтэкъым фухуагъэнтэкъым яухуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сухуагъэн бухуагъэн иухуагъэн духуагъэн фухуагъэн яухуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнкъэ бухуагъэнкъэ иухуагъэнкъэ духуагъэнкъэ фухуагъэнкъэ яухуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сухуагъэнт бухуагъэнт иухуагъэнт духуагъэнт фухуагъэнт яухуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнтэкъэ бухуагъэнтэкъэ иухуагъэнтэкъэ духуагъэнтэкъэ фухуагъэнтэкъэ яухуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сухуагъэнущ бухуагъэнущ иухуагъэнущ духуагъэнущ фухуагъэнущ яухуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнукъым бухуагъэнукъым иухуагъэнукъым духуагъэнукъым фухуагъэнукъым яухуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сухуагъэнут бухуагъэнут иухуагъэнут духуагъэнут фухуагъэнут яухуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнутэкъым бухуагъэнутэкъым иухуагъэнутэкъым духуагъэнутэкъым фухуагъэнутэкъым яухуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сухуагъэну бухуагъэну иухуагъэну духуагъэну фухуагъэну яухуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнукъэ бухуагъэнукъэ иухуагъэнукъэ духуагъэнукъэ фухуагъэнукъэ яухуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сухуагъэнут бухуагъэнут иухуагъэнут духуагъэнут фухуагъэнут яухуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнутэкъэ бухуагъэнутэкъэ иухуагъэнутэкъэ духуагъэнутэкъэ фухуагъэнутэкъэ яухуагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зыухуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зымыухуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыухуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыухуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыухуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыухуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыухуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыухуэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ сухуэ бухуэ иухуэ духуэ фухуэ яухуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыухуэ умыухуэ имыухуэ дымыухуэ фымыухуэ ямыухуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сухуа бухуа иухуа духуа фухуа яухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыухуа умыухуа имыухуа дымыухуа фымыухуа ямыухуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сухуэгъа бухуэгъа иухуэгъа духуэгъа фухуэгъа яухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыухуэгъа умыухуэгъа имыухуэгъа дымыухуэгъа фымыухуэгъа ямыухуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сухуэн бухуэн иухуэн духуэн фухуэн яухуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыухуэн умыухуэн имыухуэн дымыухуэн фымыухуэн ямыухуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сухуэну бухуэну иухуэну духуэну фухуэну яухуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыухуэну умыухуэну имыухуэну дымыухуэну фымыухуэну ямыухуэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ ухуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ мыухуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ ухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыухуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ ухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыухуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ ухуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыухуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ ухуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыухуэну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрызухуэ зэрыбухуэ зэриухуэ зэрыдухуэ зэрывухуэ зэраухуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыухуэ зэрумыухуэ зэримыухуэ зэрыдмыухуэ зэрывмыухуэ зэрамыухуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызухуа зэрыбухуа зэриухуа зэрыдухуа зэрывухуа зэраухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыухуа зэрумыухуа зэримыухуа зэрыдмыухуа зэрывмыухуа зэрамыухуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызухуэгъа зэрыбухуэгъа зэриухуэгъа зэрыдухуэгъа зэрывухуэгъа зэраухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыухуэгъа зэрумыухуэгъа зэримыухуэгъа зэрыдмыухуэгъа зэрывмыухуэгъа зэрамыухуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызухуэн зэрыбухуэн зэриухуэн зэрыдухуэн зэрывухуэн зэраухуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыухуэн зэрумыухуэн зэримыухуэн зэрыдмыухуэн зэрывмыухуэн зэрамыухуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызухуэну зэрыбухуэну зэриухуэну зэрыдухуэну зэрывухуэну зэраухуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыухуэну зэрумыухуэну зэримыухуэну зэрыдмыухуэну зэрывмыухуэну зэрамыухуэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щызухуэ щыбухуэ щиухуэ щыдухуэ щывухуэ щаухуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щызмыухуэ щумыухуэ щимыухуэ щыдмыухуэ щывмыухуэ щамыухуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызухуа щыбухуа щиухуа щыдухуа щывухуа щаухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыухуа щумыухуа щимыухуа щыдмыухуа щывмыухуа щамыухуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызухуэгъа щыбухуэгъа щиухуэгъа щыдухуэгъа щывухуэгъа щаухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыухуэгъа щумыухуэгъа щимыухуэгъа щыдмыухуэгъа щывмыухуэгъа щамыухуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызухуэн щыбухуэн щиухуэн щыдухуэн щывухуэн щаухуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыухуэн щумыухуэн щимыухуэн щыдмыухуэн щывмыухуэн щамыухуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызухуэну щыбухуэну щиухуэну щыдухуэну щывухуэну щаухуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыухуэну щумыухуэну щимыухуэну щыдмыухуэну щывмыухуэну щамыухуэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здэзухуэ здэбухуэ здиухуэ здэдухуэ здэвухуэ здаухуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыухуэ здумыухуэ здимыухуэ здэдмыухуэ здэвмыухуэ здамыухуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзухуа здэбухуа здиухуа здэдухуа здэвухуа здаухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыухуа здумыухуа здимыухуа здэдмыухуа здэвмыухуа здамыухуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзухуэгъа здэбухуэгъа здиухуэгъа здэдухуэгъа здэвухуэгъа здаухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыухуэгъа здумыухуэгъа здимыухуэгъа здэдмыухуэгъа здэвмыухуэгъа здамыухуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзухуэн здэбухуэн здиухуэн здэдухуэн здэвухуэн здаухуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыухуэн здумыухуэн здимыухуэн здэдмыухуэн здэвмыухуэн здамыухуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзухуэну здэбухуэну здиухуэну здэдухуэну здэвухуэну здаухуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыухуэну здумыухуэну здимыухуэну здэдмыухуэну здэвмыухуэну здамыухуэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀэзухуэ щӀэбухуэ щӀиухуэ щӀэдухуэ щӀэвухуэ щӀаухуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыухуэ щӀумыухуэ щӀимыухуэ щӀэдмыухуэ щӀэвмыухуэ щӀамыухуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзухуа щӀэбухуа щӀиухуа щӀэдухуа щӀэвухуа щӀаухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыухуа щӀумыухуа щӀимыухуа щӀэдмыухуа щӀэвмыухуа щӀамыухуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзухуэгъа щӀэбухуэгъа щӀиухуэгъа щӀэдухуэгъа щӀэвухуэгъа щӀаухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыухуэгъа щӀумыухуэгъа щӀимыухуэгъа щӀэдмыухуэгъа щӀэвмыухуэгъа щӀамыухуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзухуэн щӀэбухуэн щӀиухуэн щӀэдухуэн щӀэвухуэн щӀаухуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыухуэн щӀумыухуэн щӀимыухуэн щӀэдмыухуэн щӀэвмыухуэн щӀамыухуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзухуэну щӀэбухуэну щӀиухуэну щӀэдухуэну щӀэвухуэну щӀаухуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыухуэну щӀумыухуэну щӀимыухуэну щӀэдмыухуэну щӀэвмыухуэну щӀамыухуэну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ сухуэу бухуэу иухуэу духуэу фухуэуэ яухуэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыухуэу умыухуэу имыухуэу дымыухуэу фымыухуэу ямыухуэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сухуауэ бухуауэ иухуауэ духуауэ фухуауэ яухуауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыухуауэ умыухуауэ имыухуауэ дымыухуауэ фымыухуауэ ямыухуауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сухуэурэ бухуэурэ иухуэурэ духуэурэ фухуэурэ яухуэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымыухуэурэ умыухуэурэ имыухуэурэ дымыухуэурэ фымыухуэурэ ямыухуэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- узоухуэ соухуэ -- фызоухуэ соухуэ(хэ)
уэ сыбоухуэ -- уоухуэ / боухуэ дыбоухуэ -- уоухуэ(хэ) / боухуэ(хэ)
абы сеухуэ уеухуэ еухуэ деухуэ феухуэ еухуэ(хэ)
дэ -- удоухуэ доухуэ -- фыдоухуэ доухуэ(хэ)
фэ сывоухуэ -- фоухуэ дывоухуэ -- фоухуэ(хэ)
абыхэм саухуэ уаухуэ яухуэ даухуэ фаухуэ яухуэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- ус[ухуэрэ] с[ухуэрэ] -- фыс[ухуэрэ] с[ухуэ(хэ)рэ]
уэ сыб[ухуэрэ] -- б[ухуэрэ] дыб[ухуэрэ] -- б[ухуэ(хэ)рэ]
абы си[ухуэрэ] уи[ухуэрэ] и[ухуэрэ] ди[ухуэрэ] фи[ухуэрэ] и[ухуэ(хэ)рэ]
дэ -- уд[ухуэрэ] д[ухуэрэ] -- фыд[ухуэрэ] д[ухуэ(хэ)рэ]
фэ сыф[ухуэрэ] -- ф[ухуэрэ] дыф[ухуэрэ] -- ф[ухуэ(хэ)рэ]
абыхэм са[ухуэрэ] уа[ухуэрэ] я[ухуэрэ] да[ухуэрэ] фа[ухуэрэ] я[ухуэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уху]э [уху]эр -- [уху]эхэр
Эргативнэ: [уху]э [уху]эм -- [уху]эхэм
Послеложнэ: [уху]экӀэ [уху]эмкӀэ [уху]эхэкӀэ [уху]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [уху]эуэ [уху]эрауэ [уху]эхэу [уху]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уху]а [уху]ар -- [уху]ахэр
Эргативнэ: [уху]а [уху]ам -- [уху]ахэм
Послеложнэ: [уху]акӀэ [уху]амкӀэ [уху]ахэкӀэ [уху]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [уху]ауэ [уху]арауэ [уху]ахэу [уху]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уху]эн [уху]эныр -- [уху]энхэр
Эргативнэ: [уху]эн [уху]эным -- [уху]энхэм
Послеложнэ: [уху]энкӀэ [уху]энымкӀэ [уху]энхэкӀэ [уху]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [уху]эну [уху]энырауэ [уху]энхэу [уху]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уху]эну [уху]энур -- [уху]энухэр
Эргативнэ: [уху]эну [уху]энум -- [уху]энухэм
Послеложнэ: [уху]энукӀэ [уху]энумкӀэ [уху]энухэкӀэ [уху]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [уху]энууэ [уху]энурауэ [уху]энухэу [уху]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэр (завод, унэ) щӀын.
  2. Ӏуэху гуэр къызэгъэпэщын, унэтӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • ПсэупӀэ унэ ухуэн.
  • щыухуэн (щеухуэ)

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • ухуэн: 1. build, construct, make sth 2. create sth
  • ПсэупӀэ унэ ухуэн: build a residential building (house)
  • щыухуэн (щеухуэ): build sth swh
УРЫСЫБЗЭ
  • ухуэн: 1. строить что-л. 2. созидать, создавать что-л.
  • ПсэупӀэ унэ ухуэн: построить жилой дом
  • щыухуэн (щеухуэ): строить что-л. где-л.
псалъафэ зэпыщӀахэр

ПӀэ ухуэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: prepare the bed for sleeping; turn back the covers
     Урысыбзэ: расстелить постель, постелить
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Ӏэнэ ухуэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: serve a table, arrange dishes of food on a table
     Урысыбзэ: сервировать стол, расставлять блюда
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [wǝ'xʷɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [уху] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "ухуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: ухуэн
щымыӀэныгъэ: мыухуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сухуэн бухуэн иухуэн духуэн фухуэн яухуэн
щымыӀэныгъэ: сымыухуэн умыухуэн имыухуэн дымыухуэн фымыухуэн ямыухуэн
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: ухуэ! фухуэ!
щымыӀэныгъэ: умыухуэ! фымыухуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: среухуэ уреухуэ иреухуэ дреухуэ фреухуэ иреухуэ
щымыӀэныгъэ: сремыухуэ уремыухуэ иремыухуэ дремыухуэ фремыухуэ иремыухуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: соухуэ(р) уоухуэ(р) / боухуэ(р) еухуэ(р) доухуэ(р) фоухуэ(р) яухуэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэркъым бухуэркъым иухуэркъым духуэркъым фухуэркъым яухуэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сухуэ(р)т бухуэ(р)т иухуэ(р)т духуэ(р)т фухуэ(р)т яухуэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сухуэ(р)тэкъым бухуэ(р)тэкъым иухуэ(р)тэкъым духуэ(р)тэкъым фухуэ(р)тэкъым яухуэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сухуащ бухуащ иухуащ духуащ фухуащ яухуащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сухуакъым бухуакъым иухуакъым духуакъым фухуакъым яухуакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сухуат бухуат иухуат духуат фухуат яухуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сухуатэкъым бухуатэкъым иухуатэкъым духуатэкъым фухуатэкъым яухуатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сухуэгъащ бухуэгъащ иухуэгъащ духуэгъащ фухуэгъащ яухуэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэгъакъым бухуэгъакъым иухуэгъакъым духуэгъакъым фухуэгъакъым яухуэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сухуэгъат бухуэгъат иухуэгъат духуэгъат фухуэгъат яухуэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэгъатэкъым бухуэгъатэкъым иухуэгъатэкъым духуэгъатэкъым фухуэгъатэкъым яухуэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сухуэщ бухуэщ иухуэщ духуэщ фухуэщ яухуэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сухуэкъым бухуэкъым иухуэкъым духуэкъым фухуэкъым яухуэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сухуэт бухуэт иухуэт духуэт фухуэт яухуэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сухуэтэкъым бухуэтэкъым иухуэтэкъым духуэтэкъым фухуэтэкъым яухуэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнщ бухуэнщ иухуэнщ духуэнщ фухуэнщ яухуэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэнкъым бухуэнкъым иухуэнкъым духуэнкъым фухуэнкъым яухуэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнущ бухуэнущ иухуэнущ духуэнущ фухуэнущ яухуэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэнукъым бухуэнукъым иухуэнукъым духуэнукъым фухуэнукъым яухуэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сухуэрэ бухуэрэ иухуэрэ духуэрэ фухуэрэ яухуэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэркъэ бухуэркъэ иухуэркъэ духуэркъэ фухуэркъэ яухуэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сухуэ(р)т бухуэ(р)т иухуэ(р)т духуэ(р)т фухуэ(р)т яухуэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сухуэ(р)тэкъэ бухуэ(р)тэкъэ иухуэ(р)тэкъэ духуэ(р)тэкъэ фухуэ(р)тэкъэ яухуэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сухуа бухуа иухуа духуа фухуа яухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сухуакъэ бухуакъэ иухуакъэ духуакъэ фухуакъэ яухуакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сухуат бухуат иухуат духуат фухуат яухуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сухуатэкъэ бухуатэкъэ иухуатэкъэ духуатэкъэ фухуатэкъэ яухуатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сухуэгъа бухуэгъа иухуэгъа духуэгъа фухуэгъа яухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэгъакъэ бухуэгъакъэ иухуэгъакъэ духуэгъакъэ фухуэгъакъэ яухуэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сухуэгъат бухуэгъат иухуэгъат духуэгъат фухуэгъат яухуэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сухуэгъатэкъэ бухуэгъатэкъэ иухуэгъатэкъэ духуэгъатэкъэ фухуэгъатэкъэ яухуэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сухуэ бухуэ иухуэ духуэ фухуэ яухуэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сухуэкъэ бухуэкъэ иухуэкъэ духуэкъэ фухуэкъэ яухуэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сухуэт бухуэт иухуэт духуэт фухуэт яухуэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сухуэтэкъэ бухуэтэкъэ иухуэтэкъэ духуэтэкъэ фухуэтэкъэ яухуэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэн бухуэн иухуэн духуэн фухуэн яухуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэнкъэ бухуэнкъэ иухуэнкъэ духуэнкъэ фухуэнкъэ яухуэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэну бухуэну иухуэну духуэну фухуэну яухуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэнукъэ бухуэнукъэ иухуэнукъэ духуэнукъэ фухуэнукъэ яухуэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сухуэмэ бухуэмэ иухуэмэ духуэмэ фухуэмэ яухуэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэмэ умыухуэмэ имыухуэмэ дымыухуэмэ фымыухуэмэ ямыухуэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сухуамэ бухуамэ иухуамэ духуамэ фухуамэ яухуамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуамэ умыухуамэ имыухуамэ дымыухуамэ фымыухуамэ ямыухуамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сухуэгъамэ бухуэгъамэ иухуэгъамэ духуэгъамэ фухуэгъамэ яухуэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуэгъамэ умыухуэгъамэ имыухуэгъамэ дымыухуэгъамэ фымыухуэгъамэ ямыухуэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнмэ бухуэнмэ иухуэнмэ духуэнмэ фухуэнмэ яухуэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнмэ умыухуэнмэ имыухуэнмэ дымыухуэнмэ фымыухуэнмэ ямыухуэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнумэ бухуэнумэ иухуэнумэ духуэнумэ фухуэнумэ яухуэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнумэ умыухуэнумэ имыухуэнумэ дымыухуэнумэ фымыухуэнумэ ямыухуэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сухуэтэмэ бухуэтэмэ иухуэтэмэ духуэтэмэ фухуэтэмэ яухуэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэтэмэ умыухуэтэмэ имыухуэтэмэ дымыухуэтэмэ фымыухуэтэмэ ямыухуэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сухуатэмэ бухуатэмэ иухуатэмэ духуатэмэ фухуатэмэ яухуатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуатэмэ умыухуатэмэ имыухуатэмэ дымыухуатэмэ фымыухуатэмэ ямыухуатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сухуэгъатэмэ бухуэгъатэмэ иухуэгъатэмэ духуэгъатэмэ фухуэгъатэмэ яухуэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуэгъатэмэ умыухуэгъатэмэ имыухуэгъатэмэ дымыухуэгъатэмэ фымыухуэгъатэмэ ямыухуэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнтэмэ бухуэнтэмэ иухуэнтэмэ духуэнтэмэ фухуэнтэмэ яухуэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнтэмэ умыухуэнтэмэ имыухуэнтэмэ дымыухуэнтэмэ фымыухуэнтэмэ ямыухуэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнутэмэ бухуэнутэмэ иухуэнутэмэ духуэнутэмэ фухуэнутэмэ яухуэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнутэмэ умыухуэнутэмэ имыухуэнутэмэ дымыухуэнутэмэ фымыухуэнутэмэ ямыухуэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнт бухуэнт иухуэнт духуэнт фухуэнт яухуэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэнтэкъым бухуэнтэкъым иухуэнтэкъым духуэнтэкъым фухуэнтэкъым яухуэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнут бухуэнут иухуэнут духуэнут фухуэнут яухуэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сухуэнутэкъым бухуэнутэкъым иухуэнутэкъым духуэнутэкъым фухуэнутэкъым яухуэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сухуэми бухуэми иухуэми духуэми фухуэми яухуэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэми умыухуэми имыухуэми дымыухуэми фымыухуэми ямыухуэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сухуами бухуами иухуами духуами фухуами яухуами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуами умыухуами имыухуами дымыухуами фымыухуами ямыухуами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сухуэгъами бухуэгъами иухуэгъами духуэгъами фухуэгъами яухуэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуэгъами умыухуэгъами имыухуэгъами дымыухуэгъами фымыухуэгъами ямыухуэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнми бухуэнми иухуэнми духуэнми фухуэнми яухуэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнми умыухуэнми имыухуэнми дымыухуэнми фымыухуэнми ямыухуэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнуми бухуэнуми иухуэнуми духуэнуми фухуэнуми яухуэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнуми умыухуэнуми имыухуэнуми дымыухуэнуми фымыухуэнуми ямыухуэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: сухуэтэми бухуэтэми иухуэтэми духуэтэми фухуэтэми яухуэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэтэми умыухуэтэми имыухуэтэми дымыухуэтэми фымыухуэтэми ямыухуэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сухуатэми бухуатэми иухуатэми духуатэми фухуатэми яухуатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуатэми умыухуатэми имыухуатэми дымыухуатэми фымыухуатэми ямыухуатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сухуэгъатэми бухуэгъатэми иухуэгъатэми духуэгъатэми фухуэгъатэми яухуэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыухуэгъатэми умыухуэгъатэми имыухуэгъатэми дымыухуэгъатэми фымыухуэгъатэми ямыухуэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнтэми бухуэнтэми иухуэнтэми духуэнтэми фухуэнтэми яухуэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнтэми умыухуэнтэми имыухуэнтэми дымыухуэнтэми фымыухуэнтэми ямыухуэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сухуэнутэми бухуэнутэми иухуэнутэми духуэнутэми фухуэнутэми яухуэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыухуэнутэми умыухуэнутэми имыухуэнутэми дымыухуэнутэми фымыухуэнутэми ямыухуэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сухуаи бухуаи иухуаи духуаи фухуаи яухуаи
щымыӀэныгъэ: сымыухуаи умыухуаи имыухуаи дымыухуаи фымыухуаи ямыухуаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сухуащэрэт бухуащэрэт иухуащэрэт духуащэрэт фухуащэрэт яухуащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыухуащэрэт умыухуащэрэт имыухуащэрэт дымыухуащэрэт фымыухуащэрэт ямыухуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сухуагъэнщ бухуагъэнщ иухуагъэнщ духуагъэнщ фухуагъэнщ яухуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнкъым бухуагъэнкъым иухуагъэнкъым духуагъэнкъым фухуагъэнкъым яухуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сухуагъэнт бухуагъэнт иухуагъэнт духуагъэнт фухуагъэнт яухуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнтэкъым бухуагъэнтэкъым иухуагъэнтэкъым духуагъэнтэкъым фухуагъэнтэкъым яухуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сухуагъэн бухуагъэн иухуагъэн духуагъэн фухуагъэн яухуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнкъэ бухуагъэнкъэ иухуагъэнкъэ духуагъэнкъэ фухуагъэнкъэ яухуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сухуагъэнт бухуагъэнт иухуагъэнт духуагъэнт фухуагъэнт яухуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнтэкъэ бухуагъэнтэкъэ иухуагъэнтэкъэ духуагъэнтэкъэ фухуагъэнтэкъэ яухуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сухуагъэнущ бухуагъэнущ иухуагъэнущ духуагъэнущ фухуагъэнущ яухуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнукъым бухуагъэнукъым иухуагъэнукъым духуагъэнукъым фухуагъэнукъым яухуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сухуагъэнут бухуагъэнут иухуагъэнут духуагъэнут фухуагъэнут яухуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнутэкъым бухуагъэнутэкъым иухуагъэнутэкъым духуагъэнутэкъым фухуагъэнутэкъым яухуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сухуагъэну бухуагъэну иухуагъэну духуагъэну фухуагъэну яухуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнукъэ бухуагъэнукъэ иухуагъэнукъэ духуагъэнукъэ фухуагъэнукъэ яухуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сухуагъэнут бухуагъэнут иухуагъэнут духуагъэнут фухуагъэнут яухуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сухуагъэнутэкъэ бухуагъэнутэкъэ иухуагъэнутэкъэ духуагъэнутэкъэ фухуагъэнутэкъэ яухуагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зыухуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зымыухуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыухуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыухуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыухуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыухуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыухуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыухуэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ сухуэ бухуэ иухуэ духуэ фухуэ яухуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыухуэ умыухуэ имыухуэ дымыухуэ фымыухуэ ямыухуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сухуа бухуа иухуа духуа фухуа яухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыухуа умыухуа имыухуа дымыухуа фымыухуа ямыухуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сухуэгъа бухуэгъа иухуэгъа духуэгъа фухуэгъа яухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыухуэгъа умыухуэгъа имыухуэгъа дымыухуэгъа фымыухуэгъа ямыухуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сухуэн бухуэн иухуэн духуэн фухуэн яухуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыухуэн умыухуэн имыухуэн дымыухуэн фымыухуэн ямыухуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сухуэну бухуэну иухуэну духуэну фухуэну яухуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыухуэну умыухуэну имыухуэну дымыухуэну фымыухуэну ямыухуэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ ухуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ мыухуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ ухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыухуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ ухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыухуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ ухуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыухуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ ухуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыухуэну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрызухуэ зэрыбухуэ зэриухуэ зэрыдухуэ зэрывухуэ зэраухуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыухуэ зэрумыухуэ зэримыухуэ зэрыдмыухуэ зэрывмыухуэ зэрамыухуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызухуа зэрыбухуа зэриухуа зэрыдухуа зэрывухуа зэраухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыухуа зэрумыухуа зэримыухуа зэрыдмыухуа зэрывмыухуа зэрамыухуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызухуэгъа зэрыбухуэгъа зэриухуэгъа зэрыдухуэгъа зэрывухуэгъа зэраухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыухуэгъа зэрумыухуэгъа зэримыухуэгъа зэрыдмыухуэгъа зэрывмыухуэгъа зэрамыухуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызухуэн зэрыбухуэн зэриухуэн зэрыдухуэн зэрывухуэн зэраухуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыухуэн зэрумыухуэн зэримыухуэн зэрыдмыухуэн зэрывмыухуэн зэрамыухуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызухуэну зэрыбухуэну зэриухуэну зэрыдухуэну зэрывухуэну зэраухуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыухуэну зэрумыухуэну зэримыухуэну зэрыдмыухуэну зэрывмыухуэну зэрамыухуэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щызухуэ щыбухуэ щиухуэ щыдухуэ щывухуэ щаухуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щызмыухуэ щумыухуэ щимыухуэ щыдмыухуэ щывмыухуэ щамыухуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызухуа щыбухуа щиухуа щыдухуа щывухуа щаухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыухуа щумыухуа щимыухуа щыдмыухуа щывмыухуа щамыухуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызухуэгъа щыбухуэгъа щиухуэгъа щыдухуэгъа щывухуэгъа щаухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыухуэгъа щумыухуэгъа щимыухуэгъа щыдмыухуэгъа щывмыухуэгъа щамыухуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызухуэн щыбухуэн щиухуэн щыдухуэн щывухуэн щаухуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыухуэн щумыухуэн щимыухуэн щыдмыухуэн щывмыухуэн щамыухуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызухуэну щыбухуэну щиухуэну щыдухуэну щывухуэну щаухуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыухуэну щумыухуэну щимыухуэну щыдмыухуэну щывмыухуэну щамыухуэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здэзухуэ здэбухуэ здиухуэ здэдухуэ здэвухуэ здаухуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыухуэ здумыухуэ здимыухуэ здэдмыухуэ здэвмыухуэ здамыухуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзухуа здэбухуа здиухуа здэдухуа здэвухуа здаухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыухуа здумыухуа здимыухуа здэдмыухуа здэвмыухуа здамыухуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзухуэгъа здэбухуэгъа здиухуэгъа здэдухуэгъа здэвухуэгъа здаухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыухуэгъа здумыухуэгъа здимыухуэгъа здэдмыухуэгъа здэвмыухуэгъа здамыухуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзухуэн здэбухуэн здиухуэн здэдухуэн здэвухуэн здаухуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыухуэн здумыухуэн здимыухуэн здэдмыухуэн здэвмыухуэн здамыухуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзухуэну здэбухуэну здиухуэну здэдухуэну здэвухуэну здаухуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыухуэну здумыухуэну здимыухуэну здэдмыухуэну здэвмыухуэну здамыухуэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀэзухуэ щӀэбухуэ щӀиухуэ щӀэдухуэ щӀэвухуэ щӀаухуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыухуэ щӀумыухуэ щӀимыухуэ щӀэдмыухуэ щӀэвмыухуэ щӀамыухуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзухуа щӀэбухуа щӀиухуа щӀэдухуа щӀэвухуа щӀаухуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыухуа щӀумыухуа щӀимыухуа щӀэдмыухуа щӀэвмыухуа щӀамыухуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзухуэгъа щӀэбухуэгъа щӀиухуэгъа щӀэдухуэгъа щӀэвухуэгъа щӀаухуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыухуэгъа щӀумыухуэгъа щӀимыухуэгъа щӀэдмыухуэгъа щӀэвмыухуэгъа щӀамыухуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзухуэн щӀэбухуэн щӀиухуэн щӀэдухуэн щӀэвухуэн щӀаухуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыухуэн щӀумыухуэн щӀимыухуэн щӀэдмыухуэн щӀэвмыухуэн щӀамыухуэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзухуэну щӀэбухуэну щӀиухуэну щӀэдухуэну щӀэвухуэну щӀаухуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыухуэну щӀумыухуэну щӀимыухуэну щӀэдмыухуэну щӀэвмыухуэну щӀамыухуэну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ сухуэу бухуэу иухуэу духуэу фухуэуэ яухуэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыухуэу умыухуэу имыухуэу дымыухуэу фымыухуэу ямыухуэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сухуауэ бухуауэ иухуауэ духуауэ фухуауэ яухуауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыухуауэ умыухуауэ имыухуауэ дымыухуауэ фымыухуауэ ямыухуауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сухуэурэ бухуэурэ иухуэурэ духуэурэ фухуэурэ яухуэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымыухуэурэ умыухуэурэ имыухуэурэ дымыухуэурэ фымыухуэурэ ямыухуэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- узоухуэ соухуэ -- фызоухуэ соухуэ(хэ)
уэ сыбоухуэ -- уоухуэ / боухуэ дыбоухуэ -- уоухуэ(хэ) / боухуэ(хэ)
абы сеухуэ уеухуэ еухуэ деухуэ феухуэ еухуэ(хэ)
дэ -- удоухуэ доухуэ -- фыдоухуэ доухуэ(хэ)
фэ сывоухуэ -- фоухуэ дывоухуэ -- фоухуэ(хэ)
абыхэм саухуэ уаухуэ яухуэ даухуэ фаухуэ яухуэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- ус[ухуэрэ] с[ухуэрэ] -- фыс[ухуэрэ] с[ухуэ(хэ)рэ]
уэ сыб[ухуэрэ] -- б[ухуэрэ] дыб[ухуэрэ] -- б[ухуэ(хэ)рэ]
абы си[ухуэрэ] уи[ухуэрэ] и[ухуэрэ] ди[ухуэрэ] фи[ухуэрэ] и[ухуэ(хэ)рэ]
дэ -- уд[ухуэрэ] д[ухуэрэ] -- фыд[ухуэрэ] д[ухуэ(хэ)рэ]
фэ сыф[ухуэрэ] -- ф[ухуэрэ] дыф[ухуэрэ] -- ф[ухуэ(хэ)рэ]
абыхэм са[ухуэрэ] уа[ухуэрэ] я[ухуэрэ] да[ухуэрэ] фа[ухуэрэ] я[ухуэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уху]э [уху]эр -- [уху]эхэр
Эргативнэ: [уху]э [уху]эм -- [уху]эхэм
Послеложнэ: [уху]экӀэ [уху]эмкӀэ [уху]эхэкӀэ [уху]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [уху]эуэ [уху]эрауэ [уху]эхэу [уху]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уху]а [уху]ар -- [уху]ахэр
Эргативнэ: [уху]а [уху]ам -- [уху]ахэм
Послеложнэ: [уху]акӀэ [уху]амкӀэ [уху]ахэкӀэ [уху]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [уху]ауэ [уху]арауэ [уху]ахэу [уху]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уху]эн [уху]эныр -- [уху]энхэр
Эргативнэ: [уху]эн [уху]эным -- [уху]энхэм
Послеложнэ: [уху]энкӀэ [уху]энымкӀэ [уху]энхэкӀэ [уху]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [уху]эну [уху]энырауэ [уху]энхэу [уху]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уху]эну [уху]энур -- [уху]энухэр
Эргативнэ: [уху]эну [уху]энум -- [уху]энухэм
Послеложнэ: [уху]энукӀэ [уху]энумкӀэ [уху]энухэкӀэ [уху]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [уху]энууэ [уху]энурауэ [уху]энухэу [уху]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэр къуаншэ щӀын, къэгъэшын.

ЩАПХЪЭХЭР

  • ГъущӀ жьэражьэр Лъэпщ къиубыдри иухуащ. Нартхэр
  • Ар допщейри шыбгыр еухуэ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • ухуэн: make sth crooked or curved, bend sth
УРЫСЫБЗЭ
  • ухуэн: сделать кривым, искривить что-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/ухуэн&oldid=5122192"