Wt/kbd/упсэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > упсэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [wǝˈpsɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [упс] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "упсэн"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар):
щыӀэныгъэ: упсэн
щымыӀэныгъэ: мыупсэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыупсэн уупсэн упсэн дыупсэн фыупсэн упсэн(хэ)
щымыӀэныгъэ: сымыупсэн умыупсэн мыупсэн дымыупсэн фымыупсэн мыупсэн(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: упсэ! фыупсэ!
щымыӀэныгъэ: умыупсэ! фымыупсэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: среупсэ уреупсэ иреупсэ дреупсэ фреупсэ иреупсэ
щымыӀэныгъэ: сремыупсэ уремыупсэ иремыупсэ дремыупсэ фремыупсэ иремыупсэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: соупсэ(р) уоупсэ(р) мэупсэ(р) доупсэ(р) фоупсэ(р) мэупсэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыупсэркъым уупсэркъым упсэркъым дыупсэркъым фыупсэркъым упсэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыупсэ(р)т уупсэ(р)т упсэ(р)т дыупсэ(р)т фыупсэ(р)т упсэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыупсэ(р)тэкъым уупсэ(р)тэкъым упсэ(р)тэкъым дыупсэ(р)тэкъым фыупсэ(р)тэкъым упсэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыупсащ уупсащ упсащ дыупсащ фыупсащ упса(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыупсакъым уупсакъым упсакъым дыупсакъым фыупсакъым упса(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыупсат уупсат упсат дыупсат фыупсат упса(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыупсатэкъым уупсатэкъым упсатэкъым дыупсатэкъым фыупсатэкъым упса(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэгъащ уупсэгъащ упсэгъащ дыупсэгъащ фыупсэгъащ упсэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыупсэгъакъым уупсэгъакъым упсэгъакъым дыупсэгъакъым фыупсэгъакъым упсэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэгъат уупсэгъат упсэгъат дыупсэгъат фыупсэгъат упсэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыупсэгъатэкъым уупсэгъатэкъым упсэгъатэкъым дыупсэгъатэкъым фыупсэгъатэкъым упсэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыупсэщ уупсэщ упсэщ дыупсэщ фыупсэщ упсэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыупсэкъым уупсэкъым упсэкъым дыупсэкъым фыупсэкъым упсэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыупсэт уупсэт упсэт дыупсэт фыупсэт упсэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыупсэтэкъым уупсэтэкъым упсэтэкъым дыупсэтэкъым фыупсэтэкъым упсэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэнщ уупсэнщ упсэнщ дыупсэнщ фыупсэнщ упсэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыупсэнкъым уупсэнкъым упсэнкъым дыупсэнкъым фыупсэнкъым упсэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэнущ уупсэнущ упсэнущ дыупсэнущ фыупсэнущ упсэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыупсэнукъым уупсэнукъым упсэнукъым дыупсэнукъым фыупсэнукъым упсэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэрэ уупсэрэ упсэрэ дыупсэрэ фыупсэрэ упсэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыупсэркъэ уупсэркъэ упсэркъэ дыупсэркъэ фыупсэркъэ упсэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыупсэ(р)т уупсэ(р)т упсэ(р)т дыупсэ(р)т фыупсэ(р)т упсэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыупсэ(р)тэкъэ уупсэ(р)тэкъэ упсэ(р)тэкъэ дыупсэ(р)тэкъэ фыупсэ(р)тэкъэ упсэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыупса уупса упса дыупса фыупса упса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыупсакъэ уупсакъэ упсакъэ дыупсакъэ фыупсакъэ упса(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыупсат уупсат упсат дыупсат фыупсат упса(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыупсатэкъэ уупсатэкъэ упсатэкъэ дыупсатэкъэ фыупсатэкъэ упса(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэгъа уупсэгъа упсэгъа дыупсэгъа фыупсэгъа упсэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыупсэгъакъэ уупсэгъакъэ упсэгъакъэ дыупсэгъакъэ фыупсэгъакъэ упсэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэгъат уупсэгъат упсэгъат дыупсэгъат фыупсэгъат упсэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыупсэгъатэкъэ уупсэгъатэкъэ упсэгъатэкъэ дыупсэгъатэкъэ фыупсэгъатэкъэ упсэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыупсэ уупсэ упсэ дыупсэ фыупсэ упсэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыупсэкъэ уупсэкъэ упсэкъэ дыупсэкъэ фыупсэкъэ упсэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыупсэт уупсэт упсэт дыупсэт фыупсэт упсэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыупсэтэкъэ уупсэтэкъэ упсэтэкъэ дыупсэтэкъэ фыупсэтэкъэ упсэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэн уупсэн упсэн дыупсэн фыупсэн упсэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыупсэнкъэ уупсэнкъэ упсэнкъэ дыупсэнкъэ фыупсэнкъэ упсэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэну уупсэну упсэну дыупсэну фыупсэну упсэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыупсэнукъэ уупсэнукъэ упсэнукъэ дыупсэнукъэ фыупсэнукъэ упсэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэмэ уупсэмэ упсэмэ дыупсэмэ фыупсэмэ упсэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыупсэмэ умыупсэмэ мыупсэмэ дымыупсэмэ фымыупсэмэ мыупсэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыупсамэ уупсамэ упсамэ дыупсамэ фыупсамэ упса(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыупсамэ умыупсамэ мыупсамэ дымыупсамэ фымыупсамэ мыупса(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыупсэгъамэ уупсэгъамэ упсэгъамэ дыупсэгъамэ фыупсэгъамэ упсэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыупсэгъамэ умыупсэгъамэ мыупсэгъамэ дымыупсэгъамэ фымыупсэгъамэ мыупсэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэнмэ уупсэнмэ упсэнмэ дыупсэнмэ фыупсэнмэ упсэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыупсэнмэ умыупсэнмэ мыупсэнмэ дымыупсэнмэ фымыупсэнмэ мыупсэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэнумэ уупсэнумэ упсэнумэ дыупсэнумэ фыупсэнумэ упсэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыупсэнумэ умыупсэнумэ мыупсэнумэ дымыупсэнумэ фымыупсэнумэ мыупсэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэтэмэ уупсэтэмэ упсэтэмэ дыупсэтэмэ фыупсэтэмэ упсэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыупсэтэмэ умыупсэтэмэ мыупсэтэмэ дымыупсэтэмэ фымыупсэтэмэ мыупсэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыупсатэмэ уупсатэмэ упсатэмэ дыупсатэмэ фыупсатэмэ упса(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыупсатэмэ умыупсатэмэ мыупсатэмэ дымыупсатэмэ фымыупсатэмэ мыупса(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыупсэгъатэмэ уупсэгъатэмэ упсэгъатэмэ дыупсэгъатэмэ фыупсэгъатэмэ упсэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыупсэгъатэмэ умыупсэгъатэмэ мыупсэгъатэмэ дымыупсэгъатэмэ фымыупсэгъатэмэ мыупсэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэнтэмэ уупсэнтэмэ упсэнтэмэ дыупсэнтэмэ фыупсэнтэмэ упсэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыупсэнтэмэ умыупсэнтэмэ мыупсэнтэмэ дымыупсэнтэмэ фымыупсэнтэмэ мыупсэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэнутэмэ уупсэнутэмэ упсэнутэмэ дыупсэнутэмэ фыупсэнутэмэ упсэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыупсэнутэмэ умыупсэнутэмэ мыупсэнутэмэ дымыупсэнутэмэ фымыупсэнутэмэ мыупсэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэнт уупсэнт упсэнт дыупсэнт фыупсэнт упсэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыупсэнтэкъым уупсэнтэкъым упсэнтэкъым дыупсэнтэкъым фыупсэнтэкъым упсэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэнут уупсэнут упсэнут дыупсэнут фыупсэнут упсэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыупсэнутэкъым уупсэнутэкъым упсэнутэкъым дыупсэнутэкъым фыупсэнутэкъым упсэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэми уупсэми упсэми дыупсэми фыупсэми упсэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыупсэми умыупсэми мыупсэми дымыупсэми фымыупсэми мыупсэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыупсами уупсами упсами дыупсами фыупсами упса(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыупсами умыупсами мыупсами дымыупсами фымыупсами мыупса(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыупсэгъами уупсэгъами упсэгъами дыупсэгъами фыупсэгъами упсэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыупсэгъами умыупсэгъами мыупсэгъами дымыупсэгъами фымыупсэгъами мыупсэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэнми уупсэнми упсэнми дыупсэнми фыупсэнми упсэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыупсэнми умыупсэнми мыупсэнми дымыупсэнми фымыупсэнми мыупсэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэнуми уупсэнуми упсэнуми дыупсэнуми фыупсэнуми упсэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыупсэнуми умыупсэнуми мыупсэнуми дымыупсэнуми фымыупсэнуми мыупсэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэтэми уупсэтэми упсэтэми дыупсэтэми фыупсэтэми упсэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыупсэтэми умыупсэтэми мыупсэтэми дымыупсэтэми фымыупсэтэми мыупсэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыупсатэми уупсатэми упсатэми дыупсатэми фыупсатэми упса(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыупсатэми умыупсатэми мыупсатэми дымыупсатэми фымыупсатэми мыупса(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыупсэгъатэми уупсэгъатэми упсэгъатэми дыупсэгъатэми фыупсэгъатэми упсэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыупсэгъатэми умыупсэгъатэми мыупсэгъатэми дымыупсэгъатэми фымыупсэгъатэми мыупсэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэнтэми уупсэнтэми упсэнтэми дыупсэнтэми фыупсэнтэми упсэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыупсэнтэми умыупсэнтэми мыупсэнтэми дымыупсэнтэми фымыупсэнтэми мыупсэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыупсэнутэми уупсэнутэми упсэнутэми дыупсэнутэми фыупсэнутэми упсэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыупсэнутэми умыупсэнутэми мыупсэнутэми дымыупсэнутэми фымыупсэнутэми мыупсэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыупсаи уупсаи упсаи дыупсаи фыупсаи упсаи
щымыӀэныгъэ: сыупсакъыми уупсакъыми упсакъыми дыупсакъыми фыупсакъыми упсакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыупсащэрэт уупсащэрэт упсащэрэт дыупсащэрэт фыупсащэрэт упсащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыупсащэрэт умыупсащэрэт мыупсащэрэт дымыупсащэрэт фымыупсащэрэт мыупсащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыупсагъэнщ уупсагъэнщ упсагъэнщ дыупсагъэнщ фыупсагъэнщ упсагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыупсагъэнкъым уупсагъэнкъым упсагъэнкъым дыупсагъэнкъым фыупсагъэнкъым упсагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыупсагъэнт уупсагъэнт упсагъэнт дыупсагъэнт фыупсагъэнт упсагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыупсагъэнтэкъым уупсагъэнтэкъым упсагъэнтэкъым дыупсагъэнтэкъым фыупсагъэнтэкъым упсагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыупсагъэн уупсагъэн упсагъэн дыупсагъэн фыупсагъэн упсагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыупсагъэнкъэ уупсагъэнкъэ упсагъэнкъэ дыупсагъэнкъэ фыупсагъэнкъэ упсагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыупсагъэнт уупсагъэнт упсагъэнт дыупсагъэнт фыупсагъэнт упсагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыупсагъэнтэкъэ уупсагъэнтэкъэ упсагъэнтэкъэ дыупсагъэнтэкъэ фыупсагъэнтэкъэ упсагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыупсагъэнущ уупсагъэнущ упсагъэнущ дыупсагъэнущ фыупсагъэнущ упсагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыупсагъэнукъым уупсагъэнукъым упсагъэнукъым дыупсагъэнукъым фыупсагъэнукъым упсагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыупсагъэнут уупсагъэнут упсагъэнут дыупсагъэнут фыупсагъэнут упсагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыупсагъэнутэкъым уупсагъэнутэкъым упсагъэнутэкъым дыупсагъэнутэкъым фыупсагъэнутэкъым упсагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыупсагъэну уупсагъэну упсагъэну дыупсагъэну фыупсагъэну упсагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыупсагъэнукъэ уупсагъэнукъэ упсагъэнукъэ дыупсагъэнукъэ фыупсагъэнукъэ упсагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыупсагъэнут уупсагъэнут упсагъэнут дыупсагъэнут фыупсагъэнут упсагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыупсагъэнутэкъэ уупсагъэнутэкъэ упсагъэнутэкъэ дыупсагъэнутэкъэ фыупсагъэнутэкъэ упсагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыупсэ уупсэ упсэ дыупсэ фыупсэ упсэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыупсэ умыупсэ мыупсэ дымыупсэ фымыупсэ мыупсэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыупса уупса упса дыупса фыупса упса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыупса умыупса мыупса дымыупса фымыупса мыупса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыупсэгъа уупсэгъа упсэгъа дыупсэгъа фыупсэгъа упсэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыупсэгъа умыупсэгъа мыупсэгъа дымыупсэгъа фымыупсэгъа мыупсэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыупсэн уупсэн упсэн дыупсэн фыупсэн упсэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыупсэн умыупсэн мыупсэн дымыупсэн фымыупсэн мыупсэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыупсэну уупсэну упсэну дыупсэну фыупсэну упсэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыупсэну умыупсэну мыупсэну дымыупсэну фымыупсэну мыупсэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыупсэ узэрыупсэ зэрыупсэ дызэрыупсэ фызэрыупсэ зэрыупсэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыупсэ узэрымыупсэ зэрымыупсэ дызэрымыупсэ фызэрымыупсэ мызэрыупсэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыупса узэрыупса зэрыупса дызэрыупса фызэрыупса зэрыупса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыупса узэрымыупса зэрымыупса дызэрымыупса фызэрымыупса зэрымыупса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыупсэгъа узэрыупсэгъа зэрыупсэгъа дызэрыупсэгъа фызэрыупсэгъа зэрыупсэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыупсэгъа узэрымыупсэгъа зэрымыупсэгъа дызэрымыупсэгъа фызэрымыупсэгъа зэрымыупсэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыупсэн узэрыупсэн зэрыупсэн дызэрыупсэн фызэрыупсэн зэрыупсэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыупсэн узэрымыупсэн зэрымыупсэн дызэрымыупсэн фызэрымыупсэн зэрымыупсэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыупсэну узэрыупсэну зэрыупсэну дызэрыупсэну фызэрыупсэну зэрыупсэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыупсэну узэрымыупсэну зэрымыупсэну дызэрымыупсэну фызэрымыупсэну зэрымыупсэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыупсэ ущыупсэ щыупсэ дыщыупсэ фыщыупсэ щыупсэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыупсэ ущымыупсэ щымыупсэ дыщымыупсэ фыщымыупсэ щымыупсэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыупса ущыупса щыупса дыщыупса фыщыупса щыупса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыупса ущымыупса щымыупса дыщымыупса фыщымыупса щымыупса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыупсэгъа ущыупсэгъа щыупсэгъа дыщыупсэгъа фыщыупсэгъа щыупсэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыупсэгъа ущымыупсэгъа щымыупсэгъа дыщымыупсэгъа фыщымыупсэгъа щымыупсэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыупсэн ущыупсэн щыупсэн дыщыупсэн фыщыупсэн щыупсэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыупсэн ущымыупсэн щымыупсэн дыщымыупсэн фыщымыупсэн щымыупсэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыупсэну ущыупсэну щыупсэну дыщыупсэну фыщыупсэну щыупсэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыупсэну ущымыупсэну щымыупсэну дыщымыупсэну фыщымыупсэну щымыупсэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздэупсэ уздэупсэ здэупсэ дыздэупсэ фыздэупсэ здэупсэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыупсэ уздэмыупсэ здэмыупсэ дыздэмыупсэ фыздэмыупсэ здэмыупсэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэупса уздэупса здэупса дыздэупса фыздэупса здэупса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыупса уздэмыупса здэмыупса дыздэмыупса фыздэмыупса здэмыупса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэупсэгъа уздэупсэгъа здэупсэгъа дыздэупсэгъа фыздэупсэгъа здэупсэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыупсэгъа уздэмыупсэгъа здэмыупсэгъа дыздэмыупсэгъа фыздэмыупсэгъа здэмыупсэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэупсэн уздэупсэн здэупсэн дыздэупсэн фыздэупсэн здэупсэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыупсэн уздэмыупсэн здэмыупсэн дыздэмыупсэн фыздэмыупсэн здэмыупсэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэупсэну уздэупсэну здэупсэну дыздэупсэну фыздэупсэну здэупсэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыупсэну уздэмыупсэну здэмыупсэну дыздэмыупсэну фыздэмыупсэну здэмыупсэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэупсэ ущӀэупсэ щӀэупсэ дыщӀэупсэ фыщӀэупсэ щӀэупсэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыупсэ ущӀэмыупсэ щӀэмыупсэ дыщӀэмыупсэ фыщӀэмыупсэ щӀэмыупсэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэупса ущӀэупса щӀэупса дыщӀэупса фыщӀэупса щӀэупса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыупса ущӀэмыупса щӀэмыупса дыщӀэмыупса фыщӀэмыупса щӀэмыупса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэупсэгъа ущӀэупсэгъа щӀэупсэгъа дыщӀэупсэгъа фыщӀэупсэгъа щӀэупсэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыупсэгъа ущӀэмыупсэгъа щӀэмыупсэгъа дыщӀэмыупсэгъа фыщӀэмыупсэгъа щӀэмыупсэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэупсэн ущӀэупсэн щӀэупсэн дыщӀэупсэн фыщӀэупсэн щӀэупсэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыупсэн ущӀэмыупсэн щӀэмыупсэн дыщӀэмыупсэн фыщӀэмыупсэн щӀэмыупсэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэупсэну ущӀэупсэну щӀэупсэну дыщӀэупсэну фыщӀэупсэну щӀэупсэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыупсэну ущӀэмыупсэну щӀэмыупсэну дыщӀэмыупсэну фыщӀэмыупсэну щӀэмыупсэну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыупсэу уупсэу упсэу дыупсэу фыупсэу упсэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыупсэу умыупсэу мыупсэу дымыупсэу фымыупсэу мыупсэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыупсауэ уупсауэ упсауэ дыупсауэ фыупсауэ упсауэ / упса(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыупсауэ умыупсауэ мыупсауэ дымыупсауэ фымыупсауэ мыупсауэ(хэ) / мыупса(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыупсэурэ уупсэурэ упсэурэ дыупсэурэ фыупсэурэ упсэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымыупсэурэ умыупсэурэ мыупсэурэ дымыупсэурэ фымыупсэурэ мыупсэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [упс]э [упс]эр -- [упс]эхэр
Эргативнэ: [упс]э [упс]эм -- [упс]эхэм
Послеложнэ: [упс]экӀэ [упс]эмкӀэ [упс]эхэкӀэ [упс]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [упс]эу [упс]эрауэ [упс]эхэу [упс]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [упс]а [упс]ар -- [упс]ахэр
Эргативнэ: [упс]а [упс]ам -- [упс]ахэм
Послеложнэ: [упс]акӀэ [упс]амкӀэ [упс]ахэкӀэ [упс]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [упс]ауэ [упс]арауэ [упс]ахэу [упс]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [упс]эн [упс]эныр -- [упс]энхэр
Эргативнэ: [упс]эн [упс]эным -- [упс]энхэм
Послеложнэ: [упс]энкӀэ [упс]энымкӀэ [упс]энхэкӀэ [упс]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [упс]эну [упс]энырауэ [упс]энхэу [упс]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [упс]эну [упс]энур -- [упс]энухэр
Эргативнэ: [упс]эну [упс]энум -- [упс]энухэм
Послеложнэ: [упс]энукӀэ [упс]энумкӀэ [упс]энухэкӀэ [упс]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [упс]энуэ [упс]энурауэ [упс]энухэу [упс]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Пхъэ упсыным елэжьын.
  2. ЖьакӀэ, щхьэ упсыным елэжьын.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

ЖьакӀэупсыр мэупсэ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • упсэн: 1. be busy planing (wood) 2. be busy shaving (beard)

ЖьакӀэупсыр мэупсэ. the barber is busy shaving.

УРЫСЫБЗЭ
  • упсэн: 1. заниматься строганием 2. брить

ЖьакӀэупсыр мэупсэ. парикмахер занят бритьем.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/упсэн&oldid=5757778"