Wt/kbd/упсагъащӏэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [wǝpsɐˈʁɑ:ɕʹɐ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [упс] + -а + гъа- + [щӏ] + -э
СКЛОНЕНЭ
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
|---|---|---|---|---|
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | упсагъащӏэ | упсагъащӏэр | -- | упсагъащӏэхэр |
| Эргативнэ: | упсагъащӏэ | упсагъащӏэм | -- | упсагъащӏэхэм |
| Послеложнэ: | упсагъащӏэкӀэ | упсагъащӏэмкӀэ | упсагъащӏэхэкӀэ | упсагъащӏэхэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | упсагъащӏэу | упсагъащӏэрауэ | упсагъащӏэхэу | упсагъащӏэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Зэраупсрэ куэд мыщӀа (жьакӀэ, баш).
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Щхьэ упсагъащӀэ.
- ЖьакӀэ упсагъащӀэ.
- Пхъэ упсагъащӀэ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- упсагъащӏэ: freshly-shaven, freshly-planed
- Щхьэ упсагъащӀэ. freshly-shaven head
- ЖьакӀэ упсагъащӀэ.freshly -shaven beard
- Пхъэ упсагъащӀэ. freshly-planed board
УРЫСЫБЗЭ
- упсагъащӏэ: свежевыбритый; свежевыструганный
- Щхьэ упсагъащӀэ. свежевыбритая голова
- ЖьакӀэ упсагъащӀэ. свежевыбриая борода
- Пхъэ упсагъащӀэ. свежевыструганная доска
псалъафэ зэпыщӀахэр
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.