Wt/kbd/унащхьэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

IPA [wǝ'nɑ:ɕħɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

[ун] + -а + [щхь] + -э

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	унащхьэ	унащхьэр	--	унащхьэхэр
Эргативнэ:	унащхьэ	унащхьэм	--	унащхьэхэм
Послеложнэ:	унащхьэкӀэ	унащхьэмкӀэ	унащхьэхэкӀэ	унащхьэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	унащхьэу	унащхьэрауэ	унащхьэхэу	унащхьэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

Унэм ищӀыӀукӀэ къытелъ Ӏыхьэ.
ГушыӀэ, щӀагъыбзэ мащӀэ щӀэлъу зыгуэрым зэрызыхуагъазэ псалъэ.

ЩАПХЪЭХЭР

Жэщ уэсэпсыр ди унащхьэм къожэбзэх. КӀуащ БетӀал
Я унащхьэр уэрдыхъу ныкъуэу мэкъу ӀуэнтӀакӀэ зэщӀэпхат. ЩоджэнцӀыкӀу Алий

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

Унащхьэ телъхьэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

унащхьэ: 1. roof of a house 2. ceiling
Унащхьэ телъхьэн: build, put on a roof

УРЫСЫБЗЭ

унащхьэ: 1. крыша, кровля дома 2. потолок
Унащхьэ телъхьэн: ставить, строить крышу

псалъафэ зэпыщӀахэр

Унащхьэ зэдикӀыу (чэзууэ)

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: all houses in sequence, every house (every family).
     Урысыбзэ: все дома подряд, каждый дом (каждая семья).
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Къуажэр унащхьэ чэзууэ щӀэпщытыкӀын хуейщ. КӀэрашэ Тембот

Унащхьэр течын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: raise or make noise
     Урысыбзэ: шуметь, галдеть (в доме).
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Унащхьэр тричу (кӀиин)

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: deafeningly (show, holler, yell), bring down the house
     Урысыбзэ: оглушительно (кричать).
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.