АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "улъиин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
улъиин
щымыӀэныгъэ:
мыулъиин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыулъиин
уулъиин
улъиин
дыулъиин
фыулъиин
улъиин(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыулъиин
умыулъиин
мыулъиин
дымыулъиин
фымыулъиин
мыулъиин(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
улъий!
фыулъий!
щымыӀэныгъэ:
умыулъий!
фымыулъий!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
среулъий
уреулъий
иреулъий
дреулъий
фреулъий
иреулъий
щымыӀэныгъэ:
сремыулъий
уремыулъий
иремыулъий
дремыулъий
фремыулъий
иремыулъий
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
соулъий(р)
уоулъий(р)
мэулъий(р)
доулъий(р)
фоулъий(р)
мэулъий(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыулъийркъым
уулъийркъым
улъийркъым
дыулъийркъым
фыулъийркъым
улъий(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыулъийрт
уулъийрт
улъийрт
дыулъийрт
фыулъийрт
улъий(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыулъийртэкъым
уулъийртэкъым
улъийртэкъым
дыулъийртэкъым
фыулъийртэкъым
улъий(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыулъиящ
уулъиящ
улъиящ
дыулъиящ
фыулъиящ
улъия(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыулъиякъым
уулъиякъым
улъиякъым
дыулъиякъым
фыулъиякъым
улъия(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыулъият
уулъият
улъият
дыулъият
фыулъият
улъия(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыулъиятэкъым
уулъиятэкъым
улъиятэкъым
дыулъиятэкъым
фыулъиятэкъым
улъия(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъийгъащ
уулъийгъащ
улъийгъащ
дыулъийгъащ
фыулъийгъащ
улъийгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыулъийгъакъым
уулъийгъакъым
улъийгъакъым
дыулъийгъакъым
фыулъийгъакъым
улъийгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъийгъат
уулъийгъат
улъийгъат
дыулъийгъат
фыулъийгъат
улъийгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыулъийгъатэкъым
уулъийгъатэкъым
улъийгъатэкъым
дыулъийгъатэкъым
фыулъийгъатэкъым
улъийгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыулъийщ
уулъийщ
улъийщ
дыулъийщ
фыулъийщ
улъий(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыулъийкъым
уулъийкъым
улъийкъым
дыулъийкъым
фыулъийкъым
улъий(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыулъийт
уулъийт
улъийт
дыулъийт
фыулъийт
улъий(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыулъийтэкъым
уулъийтэкъым
улъийтэкъым
дыулъийтэкъым
фыулъийтэкъым
улъий(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиинщ
уулъиинщ
улъиинщ
дыулъиинщ
фыулъиинщ
улъиин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыулъиинкъым
уулъиинкъым
улъиинкъым
дыулъиинкъым
фыулъиинкъым
улъиин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиинущ
уулъиинуш
улъиинущ
дыулъиинущ
фыулъиинущ
улъиину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыулъиинукъым
уулъиинукъым
улъиинукъым
дыулъиинукъым
фыулъиинукъым
улъиину(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъийрэ
уулъийрэ
улъийрэ
дыулъийрэ
фыулъийрэ
улъий(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыулъийркъэ
уулъийркъэ
улъийркъэ
дыулъийркъэ
фыулъийркъэ
улъий(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыулъийрт
уулъийрт
улъийрт
дыулъийрт
фыулъийрт
улъи(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыулъийртэкъэ
уулъийртэкъэ
улъийртэкъэ
дыулъийртэкъэ
фыулъийртэкъэ
улъийхэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыулъия
уулъия
улъия
дыулъия
фыулъия
улъия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыулъиякъэ
уулъиякъэ
улъиякъэ
дыулъиякъэ
фыулъиякъэ
улъия(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыулъият
уулъият
улъият
дыулъият
фыулъият
улъия(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыулъиятэкъэ
уулъиятэкъэ
улъиятэкъэ
дыулъиятэкъэ
фыулъиятэкъэ
улъия(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъийгъа
уулъийгъа
улъийгъа
дыулъийгъа
фыулъийгъа
улъийгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыулъийгъакъэ
уулъийгъакъэ
улъийгъакъэ
дыулъийгъакъэ
фыулъийгъакъэ
улъийгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъийгъат
уулъийгъат
улъийгъат
дыулъийгъат
фыулъийгъат
улъийгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыулъийгъатэкъэ
уулъийгъатэкъэ
улъийгъатэкъэ
дыулъийгъатэкъэ
фыулъийгъатэкъэ
улъийгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыулъий
уулъий
улъий
дыулъий
фыулъий
улъий(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыулъийкъэ
уулъийкъэ
улъийкъэ
дыулъийкъэ
фыулъийкъэ
улъий(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыулъийт
уулъийт
улъийт
дыулъийт
фыулъийт
улъий(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыулъийтэкъэ
уулъийтэкъэ
улъийтэкъэ
дыулъийтэкъэ
фыулъийтэкъэ
улъий(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиин
уулъиин
улъиин
дыулъиин
фыулъиин
улъиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыулъиинкъэ
уулъиинкъэ
улъиинкъэ
дыулъиинкъэ
фыулъиинкъэ
улъиин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиину
уулъиину
улъиину
дыулъиину
фыулъиину
улъиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыулъиинукъэ
уулъиинукъэ
улъиинукъэ
дыулъиинукъэ
фыулъиинукъэ
улъиину(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиймэ
уулъиймэ
улъиймэ
дыулъиймэ
фыулъиймэ
улъий(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыулъиймэ
умыулъиймэ
мыулъиймэ
дымыулъиймэ
фымыулъиймэ
мыулъий(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыулъиямэ
уулъиямэ
улъиямэ
дыулъиямэ
фыулъиямэ
улъия(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыулъиямэ
умыулъиямэ
мыулъиямэ
дымыулъиямэ
фымыулъиямэ
мыулъия(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыулъийгъамэ
уулъийгъамэ
улъийгъамэ
дыулъийгъамэ
фыулъийгъамэ
улъийгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыулъийгъамэ
умыулъийгъамэ
мыулъийгъамэ
дымыулъийгъамэ
фымыулъийгъамэ
мыулъийгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиинмэ
уулъиинмэ
улъиинмэ
дыулъиинмэ
фыулъиинмэ
улъиин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыулъиинмэ
умыулъиинмэ
мыулъиинмэ
дымыулъиинмэ
фымыулъиинмэ
мыулъиин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиинумэ
уулъиинумэ
улъиинумэ
дыулъиинумэ
фыулъиинумэ
улъиину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыулъиинумэ
умыулъиинумэ
мыулъиинумэ
дымыулъиинумэ
фымыулъиинумэ
мыулъиину(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъийтэмэ
уулъийтэмэ
улъийтэмэ
дыулъийтэмэ
фыулъийтэмэ
улъий(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыулъийтэмэ
умыулъийтэмэ
мыулъийтэмэ
дымыулъийтэмэ
фымыулъийтэмэ
мыулъий(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыулъиятэмэ
уулъиятэмэ
улъиятэмэ
дыулъиятэмэ
фыулъиятэмэ
улъия(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыулъиятэмэ
умыулъиятэмэ
мыулъиятэмэ
дымыулъиятэмэ
фымыулъиятэмэ
мыулъия(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыулъийгъатэмэ
уулъийгъатэмэ
улъийгъатэмэ
дыулъийгъатэмэ
фыулъийгъатэмэ
улъийгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыулъийгъатэмэ
умыулъийгъатэмэ
мыулъийгъатэмэ
дымыулъийгъатэмэ
фымыулъийгъатэмэ
мыулъийгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиинтэмэ
уулъиинтэмэ
улъиинтэмэ
дыулъиинтэмэ
фыулъиинтэмэ
улъиин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыулъиинтэмэ
умыулъиинтэмэ
мыулъиинтэмэ
дымыулъиинтэмэ
фымыулъиинтэмэ
мыулъиин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиинутэмэ
уулъиинутэмэ
улъиинутэмэ
дыулъиинутэмэ
фыулъиинутэмэ
улъиину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыулъиинутэмэ
умыулъиинутэмэ
мыулъиинутэмэ
дымыулъиинутэмэ
фымыулъиинутэмэ
мыулъиину(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиинт
уулъиинт
улъиинт
дыулъиинт
фыулъиинт
улъиин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыулъиинтэкъым
уулъиинтэкъым
улъиинтэкъым
дыулъиинтэкъым
фыулъиинтэкъым
улъиин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиинут
уулъиинут
улъиинут
дыулъиинут
фыулъиинут
улъиину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыулъиинутэкъым
уулъиинутэкъым
улъиинутэкъым
дыулъиинутэкъым
фыулъиинутэкъым
улъиину(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъийми
уулъийми
улъийми
дыулъийми
фыулъийми
улъий(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыулъийми
умыулъийми
мыулъийми
дымыулъийми
фымыулъийми
мыулъий(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыулъиями
уулъиями
улъиями
дыулъиями
фыулъиями
улъия(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыулъиями
умыулъиями
мыулъиями
дымыулъиями
фымыулъиями
мыулъия(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыулъийгъами
уулъийгъами
улъийгъами
дыулъийгъами
фыулъийгъами
улъийгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыулъийгъами
умыулъийгъами
мыулъийгъами
дымыулъийгъами
фымыулъийгъами
мыулъийгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиинми
уулъиинми
улъиинми
дыулъиинми
фыулъиинми
улъиин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыулъиинми
умыулъиинми
мыулъиинми
дымыулъиинми
фымыулъиинми
мыулъиин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиинуми
уулъиинуми
улъиинуми
дыулъиинуми
фыулъиинуми
улъиину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыулъиинуми
умыулъиинуми
мыулъиинуми
дымыулъиинуми
фымыулъиинуми
мыулъиину(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъийтэми
уулъийтэми
улъийтэми
дыулъийтэми
фыулъийтэми
улъий(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыулъийтэми
умыулъийтэми
мыулъийтэми
дымыулъийтэми
фымыулъийтэми
мыулъий(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыулъиятэми
уулъиятэми
улъиятэми
дыулъиятэми
фыулъиятэми
улъия(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыулъиятэми
умыулъиятэми
мыулъиятэми
дымыулъиятэми
фымыулъиятэми
мыулъия(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыулъийгъатэми
уулъийгъатэми
улъийгъатэми
дыулъийгъатэми
фыулъийгъатэми
улъийгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыулъийгъатэми
умыулъийгъатэми
мыулъийгъатэми
дымыулъийгъатэми
фымыулъийгъатэми
мыулъийгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиинтэми
уулъиинтэми
улъиинтэми
дыулъиинтэми
фыулъиинтэми
улъиин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыулъиинтэми
умыулъиинтэми
мыулъиинтэми
дымыулъиинтэми
фымыулъиинтэми
мыулъиин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыулъиинутэми
уулъиинутэми
улъиинутэми
дыулъиинутэми
фыулъиинутэми
улъиину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыулъиинутэми
умыулъиинутэми
мыулъиинутэми
дымыулъиинутэми
фымыулъиинутэми
мыулъиину(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыулъияи
уулъияи
улъияи
дыулъияи
фыулъияи
улъияи
щымыӀэныгъэ:
сыулъиякъыми
уулъиякъыми
улъиякъыми
дыулъиякъыми
фыулъиякъыми
улъиякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыулъиящэрэт
уулъиящэрэт
улъиящэрэт
дыулъиящэрэт
фыулъиящэрэт
улъиящэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыулъиящэрэт
умыулъиящэрэт
мыулъиящэрэт
дымыулъиящэрэт
фымыулъиящэрэт
мыулъиящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыулъиягъэнщ
уулъиягъэнщ
улъиягъэнщ
дыулъиягъэнщ
фыулъиягъэнщ
улъиягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыулъиягъэнкъым
уулъиягъэнкъым
улъиягъэнкъым
дыулъиягъэнкъым
фыулъиягъэнкъым
улъиягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыулъиягъэнт
уулъиягъэнт
улъиягъэнт
дыулъиягъэнт
фыулъиягъэнт
улъиягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыулъиягъэнтэкъым
уулъиягъэнтэкъым
улъиягъэнтэкъым
дыулъиягъэнтэкъым
фыулъиягъэнтэкъым
улъиягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыулъиягъэн
уулъиягъэн
улъиягъэн
дыулъиягъэн
фыулъиягъэн
улъиягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыулъиягъэнкъэ
уулъиягъэнкъэ
улъиягъэнкъэ
дыулъиягъэнкъэ
фыулъиягъэнкъэ
улъиягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыулъиягъэнт
уулъиягъэнт
улъиягъэнт
дыулъиягъэнт
фыулъиягъэнт
улъиягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыулъиягъэнтэкъэ
уулъиягъэнтэкъэ
улъиягъэнтэкъэ
дыулъиягъэнтэкъэ
фыулъиягъэнтэкъэ
улъиягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыулъиягъэнулъий
уулъиягъэнулъий
улъиягъэнулъий
дыулъиягъэнулъий
фыулъиягъэнулъий
улъиягъэнулъий
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыулъиягъэнукъым
уулъиягъэнукъым
улъиягъэнукъым
дыулъиягъэнукъым
фыулъиягъэнукъым
улъиягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыулъиягъэнут
уулъиягъэнут
улъиягъэнут
дыулъиягъэнут
фыулъиягъэнут
улъиягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыулъиягъэнутэкъым
уулъиягъэнутэкъым
улъиягъэнутэкъым
дыулъиягъэнутэкъым
фыулъиягъэнутэкъым
улъиягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыулъиягъэну
уулъиягъэну
улъиягъэну
дыулъиягъэну
фыулъиягъэну
улъиягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыулъиягъэнукъэ
уулъиягъэнукъэ
улъиягъэнукъэ
дыулъиягъэнукъэ
фыулъиягъэнукъэ
улъиягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыулъиягъэнут
уулъиягъэнут
улъиягъэнут
дыулъиягъэнут
фыулъиягъэнут
улъиягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыулъиягъэнутэкъэ
уулъиягъэнутэкъэ
улъиягъэнутэкъэ
дыулъиягъэнутэкъэ
фыулъиягъэнутэкъэ
улъиягъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыулъий
уулъий
улъий
дыулъий
фыулъий
улъий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыулъий
умыулъий
мыулъий
дымыулъий
фымыулъий
мыулъий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыулъия
уулъия
улъия
дыулъия
фыулъия
улъия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыулъия
умыулъия
мыулъия
дымыулъия
фымыулъия
мыулъия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыулъийгъа
уулъийгъа
улъийгъа
дыулъийгъа
фыулъийгъа
улъийгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыулъийгъа
умыулъийгъа
мыулъийгъа
дымыулъийгъа
фымыулъийгъа
мыулъийгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыулъиин
уулъиин
улъиин
дыулъиин
фыулъиин
улъиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыулъиин
умыулъиин
мыулъиин
дымыулъиин
фымыулъиин
мыулъиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыулъиину
уулъиину
улъиину
дыулъиину
фыулъиину
улъиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыулъиину
умыулъиину
мыулъиину
дымыулъиину
фымыулъиину
мыулъиину(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыулъий
узэрыулъий
зэрыулъий
дызэрыулъий
фызэрыулъий
зэрыулъий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыулъий
узэрымыулъий
зэрымыулъий
дызэрымыулъий
фызэрымыулъий
мызэрыулъий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыулъия
узэрыулъия
зэрыулъия
дызэрыулъия
фызэрыулъия
зэрыулъия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыулъия
узэрымыулъия
зэрымыулъия
дызэрымыулъия
фызэрымыулъия
зэрымыулъия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыулъийгъа
узэрыулъийгъа
зэрыулъийгъа
дызэрыулъийгъа
фызэрыулъийгъа
зэрыулъийгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыулъийгъа
узэрымыулъийгъа
зэрымыулъийгъа
дызэрымыулъийгъа
фызэрымыулъийгъа
зэрымыулъийгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыулъиин
узэрыулъиин
зэрыулъиин
дызэрыулъиин
фызэрыулъиин
зэрыулъиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыулъиин
узэрымыулъиин
зэрымыулъиин
дызэрымыулъиин
фызэрымыулъиин
зэрымыулъиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыулъиину
узэрыулъиину
зэрыулъиину
дызэрыулъиину
фызэрыулъиину
зэрыулъиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыулъиину
узэрымыулъиину
зэрымыулъиину
дызэрымыулъиину
фызэрымыулъиину
зэрымыулъиину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыулъий
улъиыулъий
щыулъий
дыщыулъий
фыщыулъий
щыулъий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыулъий
улъиымыулъий
щымыулъий
дыщымыулъий
фыщымыулъий
щымыулъий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыулъия
улъиыулъия
щыулъия
дыщыулъия
фыщыулъия
щыулъия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыулъия
улъиымыулъия
щымыулъия
дыщымыулъия
фыщымыулъия
щымыулъия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыулъийгъа
улъиыулъийгъа
щыулъийгъа
дыщыулъийгъа
фыщыулъийгъа
щыулъийгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыулъийгъа
улъиымыулъийгъа
щымыулъийгъа
дыщымыулъийгъа
фыщымыулъийгъа
щымыулъийгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыулъиин
улъиыулъиин
щыулъиин
дыщыулъиин
фыщыулъиин
щыулъиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыулъиин
улъиымыулъиин
щымыулъиин
дыщымыулъиин
фыщымыулъиин
щымыулъиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыулъиину
улъиыулъиину
щыулъиину
дыщыулъиину
фыщыулъиину
щыулъиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыулъиину
улъиымыулъиину
щымыулъиину
дыщымыулъиину
фыщымыулъиину
щымыулъиину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэулъий
уздэулъий
здэулъий
дыздэулъий
фыздэулъий
здэулъий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыулъий
уздэмыулъий
здэмыулъий
дыздэмыулъий
фыздэмыулъий
здэмыулъий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэулъия
уздэулъия
здэулъия
дыздэулъия
фыздэулъия
здэулъия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыулъия
уздэмыулъия
здэмыулъия
дыздэмыулъия
фыздэмыулъия
здэмыулъия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэулъийгъа
уздэулъийгъа
здэулъийгъа
дыздэулъийгъа
фыздэулъийгъа
здэулъийгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыулъийгъа
уздэмыулъийгъа
здэмыулъийгъа
дыздэмыулъийгъа
фыздэмыулъийгъа
здэмыулъийгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэулъиин
уздэулъиин
здэулъиин
дыздэулъиин
фыздэулъиин
здэулъиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыулъиин
уздэмыулъиин
здэмыулъиин
дыздэмыулъиин
фыздэмыулъиин
здэмыулъиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэулъиину
уздэулъиину
здэулъиину
дыздэулъиину
фыздэулъиину
здэулъиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыулъиину
уздэмыулъиину
здэмыулъиину
дыздэмыулъиину
фыздэмыулъиину
здэмыулъиину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэулъий
улъиӀэулъий
щӀэулъий
дыщӀэулъий
фыщӀэулъий
щӀэулъий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыулъий
улъиӀэмыулъий
щӀэмыулъий
дыщӀэмыулъий
фыщӀэмыулъий
щӀэмыулъий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэулъия
улъиӀэулъия
щӀэулъия
дыщӀэулъия
фыщӀэулъия
щӀэулъия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыулъия
улъиӀэмыулъия
щӀэмыулъия
дыщӀэмыулъия
фыщӀэмыулъия
щӀэмыулъия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэулъийгъа
улъиӀэулъийгъа
щӀэулъийгъа
дыщӀэулъийгъа
фыщӀэулъийгъа
щӀэулъийгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыулъийгъа
улъиӀэмыулъийгъа
щӀэмыулъийгъа
дыщӀэмыулъийгъа
фыщӀэмыулъийгъа
щӀэмыулъийгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэулъиин
улъиӀэулъиин
щӀэулъиин
дыщӀэулъиин
фыщӀэулъиин
щӀэулъиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыулъиин
улъиӀэмыулъиин
щӀэмыулъиин
дыщӀэмыулъиин
фыщӀэмыулъиин
щӀэмыулъиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэулъиину
улъиӀэулъиину
щӀэулъиину
дыщӀэулъиину
фыщӀэулъиину
щӀэулъиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыулъиину
улъиӀэмыулъиину
щӀэмыулъиину
дыщӀэмыулъиину
фыщӀэмыулъиину
щӀэмыулъиину(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыулъийу
уулъийу
улъийу
дыулъийу
фыулъийу
улъий(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыулъийу
умыулъийу
мыулъийу
дымыулъийу
фымыулъийу
мыулъий(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыулъияуэ
уулъияуэ
улъияуэ
дыулъияуэ
фыулъияуэ
улъияуэ / улъияхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыулъияуэ
умыулъияуэ
мыулъияуэ
дымыулъияуэ
фымыулъияуэ
мыулъияуэ / мыулъияхэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыулъийурэ
уулъийурэ
улъийурэ
дыулъийурэ
фыулъийурэ
улъий(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыулъийурэ
умыулъийурэ
мыулъийурэ
дымыулъийурэ
фымыулъийурэ
мыулъий(хэ)урэ
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[улъи]й
[улъи]йр
--
[улъи]йхэр
Эргативнэ:
[улъи]й
[улъи]йм
--
[улъи]йхэм
Послеложнэ:
[улъи]йкӀэ
[улъи]ймкӀэ
[улъи]йхэкӀэ
[улъи]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[улъи]йу
[улъи]йрауэ
[улъи]йхэу
[улъи]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[улъи]я
[улъи]яр
--
[улъи]яхэр
Эргативнэ:
[улъи]я
[улъи]ям
--
[улъи]яхэм
Послеложнэ:
[улъи]якӀэ
[улъи]ямкӀэ
[улъи]яхэкӀэ
[улъи]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[улъи]яуэ
[улъи]ярауэ
[улъи]яхэу
[улъи]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[улъи]ин
[улъи]иныр
--
[улъи]инхэр
Эргативнэ:
[улъи]ин
[улъи]иным
--
[улъи]инхэм
Послеложнэ:
[улъи]инкӀэ
[улъи]инымкӀэ
[улъи]инхэкӀэ
[улъи]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[улъи]ину
[улъи]инырауэ
[улъи]инхэу
[улъи]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[улъи]ину
[улъи]инур
--
[улъи]инухэр
Эргативнэ:
[улъи]ину
[улъи]инум
--
[улъи]инухэм
Послеложнэ:
[улъи]инукӀэ
[улъи]инумкӀэ
[улъи]инухэкӀэ
[улъи]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[улъи]инууэ
[улъи]инурауэ
[улъи]инухэу
[улъи]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ГъущӀым и къабзагъэм, быдагъэм зихъуэжын.
ЩӀыхьыр, нэмысыр, пщӀэ къыхуащӀыр фӀэкӀуэдын.
ЩАПХЪЭХЭР
Бий гъэгызурэ сэ си Ӏэщэр мащэм илъурэ мэулъий. Сов. Къэбэрдей, альманах
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
ЦӀыхур улъиин.
И цӀэ улъиин.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
улъиин: 1. rust, become rusted, corroded 2. disgrace, embarrass or humiliate oneself.
ЦӀыхур улъиин: disgrace oneself (a person)
И цӀэ улъиин: disgrace one's name
УРЫСЫБЗЭ
улъиин: 1. заржаветь 2. опозориться
ЦӀыхур улъиин: опозориться (о человеке)
И цӀэ улъиин: опозорить свое имя
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.