Wt/kbd/укъуэншын

Wt/kbd/укъуэншын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [wǝqʹʷɐnˈʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [укъуэнш] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "укъуэншын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	укъуэншын
щымыӀэныгъэ:	мыукъуэншын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сукъуэншын	букъуэншын	иукъуэншын	дукъуэншын	фукъуэншын	яукъуэншын
щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншын	умыукъуэншын	имыукъуэншын	дымыукъуэншын	фымыукъуэншын	ямыукъуэншын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	укъуэнш!	фукъуэнш!
щымыӀэныгъэ:	умыукъуэнш!	фымыукъуэнш!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	среукъуэнш	уреукъуэнш	иреукъуэнш	треукъуэнш	фреукъуэнш	иреукъуэнш
щымыӀэныгъэ:	сремыукъуэнш	уремыукъуэнш	иремыукъуэнш	тремыукъуэнш	фремыукъуэнш	иремыукъуэнш

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	соукъуэнш(ыр)	уоукъуэнш(ыр) / боукъуэнш(ыр)	еукъуэнш(ыр)	доукъуэнш(ыр)	фоукъуэнш(ыр)	яукъуэнш(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншыркъым	букъуэншыркъым	иукъуэншыркъым	дукъуэншыркъым	фукъуэншыркъым	яукъуэншыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сукъуэншырт	букъуэншырт	иукъуэншырт	дукъуэншырт	фукъуэншырт	яукъуэншырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншыртэкъым	букъуэншыртэкъым	иукъуэншыртэкъым	дукъуэншыртэкъым	фукъуэншыртэкъым	яукъуэншыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сукъуэншащ	букъуэншащ	иукъуэншащ	дукъуэншащ	фукъуэншащ	яукъуэншащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншакъым	букъуэншакъым	иукъуэншакъым	дукъуэншакъым	фукъуэншакъым	яукъуэншакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сукъуэншат	букъуэншат	иукъуэншат	дукъуэншат	фукъуэншат	яукъуэншат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншатэкъым	букъуэншатэкъым	иукъуэншатэкъым	дукъуэншатэкъым	фукъуэншатэкъым	яукъуэншатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншыгъащ	букъуэншыгъащ	иукъуэншыгъащ	дукъуэншыгъащ	фукъуэншыгъащ	яукъуэншыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншыгъакъым	букъуэншыгъакъым	иукъуэншыгъакъым	дукъуэншыгъакъым	фукъуэншыгъакъым	яукъуэншыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншыгъат	букъуэншыгъат	иукъуэншыгъат	дукъуэншыгъат	фукъуэншыгъат	яукъуэншыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншыгъатэкъым	букъуэншыгъатэкъым	иукъуэншыгъатэкъым	дукъуэншыгъатэкъым	фукъуэншыгъатэкъым	яукъуэншыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сукъуэншщ	букъуэншщ	иукъуэншщ	дукъуэншщ	фукъуэншщ	яукъуэншщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншкъым	букъуэншкъым	иукъуэншкъым	дукъуэншкъым	фукъуэншкъым	яукъуэншкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сукъуэншт	букъуэншт	иукъуэншт	дукъуэншт	фукъуэншт	яукъуэншт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сукъуэнштэкъым	букъуэнштэкъым	иукъуэнштэкъым	дукъуэнштэкъым	фукъуэнштэкъым	яукъуэнштэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншынщ	букъуэншынщ	иукъуэншынщ	дукъуэншынщ	фукъуэншынщ	яукъуэншынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншынкъым	букъуэншынкъым	иукъуэншынкъым	дукъуэншынкъым	фукъуэншынкъым	яукъуэншынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншынущ	букъуэншынущ	иукъуэншынущ	дукъуэншынущ	фукъуэншынущ	яукъуэншынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншынукъым	букъуэншынукъым	иукъуэншынукъым	дукъуэншынукъым	фукъуэншынукъым	яукъуэншынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншрэ	букъуэншрэ	иукъуэншрэ	дукъуэншрэ	фукъуэншрэ	яукъуэншрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншыркъэ	букъуэншыркъэ	иукъуэншыркъэ	дукъуэншыркъэ	фукъуэншыркъэ	яукъуэншыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сукъуэншырт	букъуэншырт	иукъуэншырт	дукъуэншырт	фукъуэншырт	яукъуэншырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншыртэкъэ	букъуэншыртэкъэ	иукъуэншыртэкъэ	дукъуэншыртэкъэ	фукъуэншыртэкъэ	яукъуэншыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сукъуэнша	букъуэнша	иукъуэнша	дукъуэнша	фукъуэнша	яукъуэнша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншакъэ	букъуэншакъэ	иукъуэншакъэ	дукъуэншакъэ	фукъуэншакъэ	яукъуэншакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сукъуэншат	букъуэншат	иукъуэншат	дукъуэншат	фукъуэншат	яукъуэншат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншатэкъэ	букъуэншатэкъэ	иукъуэншатэкъэ	дукъуэншатэкъэ	фукъуэншатэкъэ	яукъуэншатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншыгъа	букъуэншыгъа	иукъуэншыгъа	дукъуэншыгъа	фукъуэншыгъа	яукъуэншыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	сукъуэншыгъакъэ	букъуэншыгъакъэ	иукъуэншыгъакъэ	дукъуэншыгъакъэ	фукъуэншыгъакъэ	яукъуэншыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншыгъат	букъуэншыгъат	иукъуэншыгъат	дукъуэншыгъат	фукъуэншыгъат	яукъуэншыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншыгъатэкъэ	букъуэншыгъатэкъэ	иукъуэншыгъатэкъэ	дукъуэншыгъатэкъэ	фукъуэншыгъатэкъэ	яукъуэншыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сукъуэнш	букъуэнш	иукъуэнш	дукъуэнш	фукъуэнш	яукъуэнш
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншкъэ	букъуэншкъэ	иукъуэншкъэ	дукъуэншкъэ	фукъуэншкъэ	яукъуэншкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сукъуэншт	букъуэншт	иукъуэншт	дукъуэншт	фукъуэншт	яукъуэншт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сукъуэнштэкъэ	букъуэнштэкъэ	иукъуэнштэкъэ	дукъуэнштэкъэ	фукъуэнштэкъэ	яукъуэнштэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншын	букъуэншын	иукъуэншын	дукъуэншын	фукъуэншын	яукъуэншын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншынкъэ	букъуэншынкъэ	иукъуэншынкъэ	дукъуэншынкъэ	фукъуэншынкъэ	яукъуэншынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншыну	букъуэншыну	иукъуэншыну	дукъуэншыну	фукъуэншыну	яукъуэншыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншынукъэ	букъуэншынукъэ	иукъуэншынукъэ	дукъуэншынукъэ	фукъуэншынукъэ	яукъуэншынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншмэ	букъуэншмэ	иукъуэншмэ	дукъуэншмэ	фукъуэншмэ	яукъуэншмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншмэ	умыукъуэншмэ	имыукъуэншмэ	дымыукъуэншмэ	фымыукъуэншмэ	ямыукъуэншмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сукъуэншамэ	букъуэншамэ	иукъуэншамэ	дукъуэншамэ	фукъуэншамэ	яукъуэншамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншамэ	умыукъуэншамэ	имыукъуэншамэ	дымыукъуэншамэ	фымыукъуэншамэ	ямыукъуэншамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сукъуэншыгъамэ	букъуэншыгъамэ	иукъуэншыгъамэ	дукъуэншыгъамэ	фукъуэншыгъамэ	яукъуэншыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншыгъамэ	умыукъуэншыгъамэ	имыукъуэншыгъамэ	дымыукъуэншыгъамэ	фымыукъуэншыгъамэ	ямыукъуэншыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншынмэ	букъуэншынмэ	иукъуэншынмэ	дукъуэншынмэ	фукъуэншынмэ	яукъуэншынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынмэ	умыукъуэншынмэ	имыукъуэншынмэ	дымыукъуэншынмэ	фымыукъуэншынмэ	ямыукъуэншынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншынумэ	букъуэншынумэ	иукъуэншынумэ	дукъуэншынумэ	фукъуэншынумэ	яукъуэншынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынумэ	умыукъуэншынумэ	имыукъуэншынумэ	дымыукъуэншынумэ	фымыукъуэншынумэ	ямыукъуэншынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэнштэмэ	букъуэнштэмэ	иукъуэнштэмэ	дукъуэнштэмэ	фукъуэнштэмэ	яукъуэнштэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэнштэмэ	умыукъуэнштэмэ	имыукъуэнштэмэ	дымыукъуэнштэмэ	фымыукъуэнштэмэ	ямыукъуэнштэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сукъуэншатэмэ	букъуэншатэмэ	иукъуэншатэмэ	дукъуэншатэмэ	фукъуэншатэмэ	яукъуэншатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншатэмэ	умыукъуэншатэмэ	имыукъуэншатэмэ	дымыукъуэншатэмэ	фымыукъуэншатэмэ	ямыукъуэншатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сукъуэншыгъатэмэ	букъуэншыгъатэмэ	иукъуэншыгъатэмэ	дукъуэншыгъатэмэ	фукъуэншыгъатэмэ	яукъуэншыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншыгъатэмэ	умыукъуэншыгъатэмэ	имыукъуэншыгъатэмэ	дымыукъуэншыгъатэмэ	фымыукъуэншыгъатэмэ	ямыукъуэншыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншынтэмэ	букъуэншынтэмэ	иукъуэншынтэмэ	дукъуэншынтэмэ	фукъуэншынтэмэ	яукъуэншынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынтэмэ	умыукъуэншынтэмэ	имыукъуэншынтэмэ	дымыукъуэншынтэмэ	фымыукъуэншынтэмэ	ямыукъуэншынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншынутэмэ	букъуэншынутэмэ	иукъуэншынутэмэ	дукъуэншынутэмэ	фукъуэншынутэмэ	яукъуэншынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынутэмэ	умыукъуэншынутэмэ	имыукъуэншынутэмэ	дымыукъуэншынутэмэ	фымыукъуэншынутэмэ	ямыукъуэншынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншынт	букъуэншынт	иукъуэншынт	дукъуэншынт	фукъуэншынт	яукъуэншынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншынтэкъым	букъуэншынтэкъым	иукъуэншынтэкъым	дукъуэншынтэкъым	фукъуэншынтэкъым	яукъуэншынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншынут	букъуэншынут	иукъуэншынут	дукъуэншынут	фукъуэншынут	яукъуэншынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сукъуэншынутэкъым	букъуэншынутэкъым	иукъуэншынутэкъым	дукъуэншынутэкъым	фукъуэншынутэкъым	яукъуэншынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншми	букъуэншми	иукъуэншми	дукъуэншми	фукъуэншми	яукъуэншми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншми	умыукъуэншми	имыукъуэншми	дымыукъуэншми	фымыукъуэншми	ямыукъуэншми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сукъуэншами	букъуэншами	иукъуэншами	дукъуэншами	фукъуэншами	яукъуэншами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншами	умыукъуэншами	имыукъуэншами	дымыукъуэншами	фымыукъуэншами	ямыукъуэншами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сукъуэншыгъами	букъуэншыгъами	иукъуэншыгъами	дукъуэншыгъами	фукъуэншыгъами	яукъуэншыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншыгъами	умыукъуэншыгъами	имыукъуэншыгъами	дымыукъуэншыгъами	фымыукъуэншыгъами	ямыукъуэншыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншынми	букъуэншынми	иукъуэншынми	дукъуэншынми	фукъуэншынми	яукъуэншынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынми	умыукъуэншынми	имыукъуэншынми	дымыукъуэншынми	фымыукъуэншынми	ямыукъуэншынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншынуми	букъуэншынуми	иукъуэншынуми	дукъуэншынуми	фукъуэншынуми	яукъуэншынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынуми	умыукъуэншынуми	имыукъуэншынуми	дымыукъуэншынуми	фымыукъуэншынуми	ямыукъуэншынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэнштэми	букъуэнштэми	иукъуэнштэми	дукъуэнштэми	фукъуэнштэми	яукъуэнштэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэнштэми	умыукъуэнштэми	имыукъуэнштэми	дымыукъуэнштэми	фымыукъуэнштэми	ямыукъуэнштэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сукъуэншатэми	букъуэншатэми	иукъуэншатэми	дукъуэншатэми	фукъуэншатэми	яукъуэншатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншатэми	умыукъуэншатэми	имыукъуэншатэми	дымыукъуэншатэми	фымыукъуэншатэми	ямыукъуэншатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сукъуэншыгъатэми	букъуэншыгъатэми	иукъуэншыгъатэми	дукъуэншыгъатэми	фукъуэншыгъатэми	яукъуэншыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншыгъатэми	умыукъуэншыгъатэми	имыукъуэншыгъатэми	дымыукъуэншыгъатэми	фымыукъуэншыгъатэми	ямыукъуэншыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншынтэми	букъуэншынтэми	иукъуэншынтэми	дукъуэншынтэми	фукъуэншынтэми	яукъуэншынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынтэми	умыукъуэншынтэми	имыукъуэншынтэми	дымыукъуэншынтэми	фымыукъуэншынтэми	ямыукъуэншынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сукъуэншынутэми	букъуэншынутэми	иукъуэншынутэми	дукъуэншынутэми	фукъуэншэнутэми	яукъуэншэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынутэми	умыукъуэншынутэми	имыукъуэншынутэми	дымыукъуэншынутэми	фымыукъуэншынутэми	ямыукъуэншынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сукъуэншаи	букъуэншаи	иукъуэншаи	дукъуэншаи	фукъуэншаи	яукъуэншаи
щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншакъыми	уукъуэншакъыми	иукъуэншаи	дыукъуэншакъыми	фыукъуэншакъыми	яукъуэншакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сукъуэншащэрэт	букъуэншащэрэт	иукъуэншащэрэт	дукъуэншащэрэт	фукъуэншащэрэт	яукъуэншащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншащэрэт	умыукъуэншащэрэт	имыукъуэншащэрэт	дымыукъуэншащэрэт	фымыукъуэншащэрэт	ямыукъуэншащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэнщ	букъуэншагъэнщ	иукъуэншагъэнщ	дукъуэншагъэнщ	фукъуэншагъэнщ	яукъуэншагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэнкъым	букъуэншагъэнкъым	иукъуэншагъэнкъым	дукъуэншагъэнкъым	фукъуэншагъэнкъым	яукъуэншагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэнт	букъуэншагъэнт	иукъуэншагъэнт	дукъуэншагъэнт	фукъуэншагъэнт	яукъуэншагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэнтэкъым	букъуэншагъэнтэкъым	иукъуэншагъэнтэкъым	дукъуэншагъэнтэкъым	фукъуэншагъэнтэкъым	яукъуэншагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэн	букъуэншагъэн	иукъуэншагъэн	дукъуэншагъэн	фукъуэншагъэн	яукъуэншагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэнкъэ	букъуэншагъэнкъэ	иукъуэншагъэнкъэ	дукъуэншагъэнкъэ	фукъуэншагъэнкъэ	яукъуэншагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэнт	букъуэншагъэнт	иукъуэншагъэнт	дукъуэншагъэнт	фукъуэншагъэнт	яукъуэншагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэнтэкъэ	букъуэншагъэнтэкъэ	иукъуэншагъэнтэкъэ	дукъуэншагъэнтэкъэ	фукъуэншагъэнтэкъэ	яукъуэншагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэнущ	букъуэншагъэнущ	иукъуэншагъэнущ	дукъуэншагъэнущ	фукъуэншагъэнущ	яукъуэншагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэнукъым	букъуэншагъэнукъым	иукъуэншагъэнукъым	дукъуэншагъэнукъым	фукъуэншагъэнукъым	яукъуэншагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэнут	букъуэншагъэнут	иукъуэншагъэнут	дукъуэншагъэнут	фукъуэншагъэнут	яукъуэншагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэнутэкъым	букъуэншагъэнутэкъым	иукъуэншагъэнутэкъым	дукъуэншагъэнутэкъым	фукъуэншагъэнутэкъым	яукъуэншагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэну	букъуэншагъэну	иукъуэншагъэну	дукъуэншагъэну	фукъуэншагъэну	яукъуэншагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэнукъэ	букъуэншагъэнукъэ	иукъуэншагъэнукъэ	дукъуэншагъэнукъэ	фукъуэншагъэнукъэ	яукъуэншагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэнут	букъуэншагъэнут	иукъуэншагъэнут	дукъуэншагъэнут	фукъуэншагъэнут	яукъуэншагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сукъуэншагъэнутэкъэ	букъуэншагъэнутэкъэ	иукъуэншагъэнутэкъэ	дукъуэншагъэнутэкъэ	фукъуэншагъэнутэкъэ	яукъуэншагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зыукъуэнш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зымыукъуэнш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыукъуэнша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыукъуэнша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыукъуэншыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыукъуэншыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зыукъуэншын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымыукъуэншын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зыукъуэншыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымыукъуэншыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	сукъуэнш	букъуэнш	иукъуэнш	дукъуэнш	фукъуэнш	яукъуэнш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэнш	умыукъуэнш	имыукъуэнш	дымыукъуэнш	фымыукъуэнш	ямыукъуэнш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сукъуэнша	букъуэнша	иукъуэнша	дукъуэнша	фукъуэнша	яукъуэнша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэнша	умыукъуэнша	имыукъуэнша	дымыукъуэнша	фымыукъуэнша	ямыукъуэнша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сукъуэншыгъа	букъуэншыгъа	иукъуэншыгъа	дукъуэншыгъа	фукъуэншыгъа	яукъуэншыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэншыгъа	умыукъуэншыгъа	имыукъуэншыгъа	дымыукъуэншыгъа	фымыукъуэншыгъа	ямыукъуэншыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сукъуэншын	букъуэншын	иукъуэншын	дукъуэншын	фукъуэншын	яукъуэншын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэншын	умыукъуэншын	имыукъуэншын	дымыукъуэншын	фымыукъуэншын	ямыукъуэншын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сукъуэншыну	букъуэншыну	иукъуэншыну	дукъуэншыну	фукъуэншыну	яукъуэншыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэншыну	умыукъуэншыну	имыукъуэншыну	дымыукъуэншыну	фымыукъуэншыну	ямыукъуэншыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	укъуэнш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	мыукъуэнш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	укъуэнша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыукъуэнша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	укъуэншыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыукъуэншыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	укъуэншын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мыукъуэншын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	укъуэншыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мыукъуэншыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэрызукъуэнш	зэрыбукъуэнш	зэриукъуэнш	зэрыдукъуэнш	зэрывукъуэнш	зэраукъуэнш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыукъуэнш	зэрумыукъуэнш	зэримыукъуэнш	зэрыдмыукъуэнш	зэрывмыукъуэнш	зэрамыукъуэнш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрызукъуэнша	зэрыбукъуэнша	зэриукъуэнша	зэрыдукъуэнша	зэрывукъуэнша	зэраукъуэнша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыукъуэнша	зэрумыукъуэнша	зэримыукъуэнша	зэрыдмыукъуэнша	зэрывмыукъуэнша	зэрамыукъуэнша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрызукъуэншыгъа	зэрыбукъуэншыгъа	зэриукъуэншыгъа	зэрыдукъуэншыгъа	зэрывукъуэншыгъа	зэраукъуэншыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыукъуэншыгъа	зэрумыукъуэншыгъа	зэримыукъуэншыгъа	зэрыдмыукъуэншыгъа	зэрывмыукъуэншыгъа	зэрамыукъуэншыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрызукъуэншын	зэрыбукъуэншын	зэриукъуэншын	зэрыдукъуэншын	зэрывукъуэншын	зэраукъуэншын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыукъуэншын	зэрумыукъуэншын	зэримыукъуэншын	зэрыдмыукъуэншын	зэрывмыукъуэншын	зэрамыукъуэншын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрызукъуэншыну	зэрыбукъуэншыну	зэриукъуэншыну	зэрыдукъуэншыну	зэрывукъуэншыну	зэраукъуэншыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыукъуэншыну	зэрумыукъуэншыну	зэримыукъуэншыну	зэрыдмыукъуэншыну	зэрывмыукъуэншыну	зэрамыукъуэншыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щызукъуэнш	щыбукъуэнш	щиукъуэнш	щыдукъуэнш	щывукъуэнш	щаукъуэнш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыукъуэнш	щумыукъуэнш	щимыукъуэнш	щыдмыукъуэнш	щывмыукъуэнш	щамыукъуэнш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щызукъуэнша	щыбукъуэнша	щиукъуэнша	щыдукъуэнша	щывукъуэнша	щаукъуэнша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыукъуэнша	щумыукъуэнша	щимыукъуэнша	щыдмыукъуэнша	щывмыукъуэнша	щамыукъуэнша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щызукъуэншыгъа	щыбукъуэншыгъа	щиукъуэншыгъа	щыдукъуэншыгъа	щывукъуэншыгъа	щаукъуэншыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыукъуэншыгъа	щумыукъуэншыгъа	щимыукъуэншыгъа	щыдмыукъуэншыгъа	щывмыукъуэншыгъа	щамыукъуэншыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щызукъуэншын	щыбукъуэншын	щиукъуэншын	щыдукъуэншын	щывукъуэншын	щаукъуэншын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыукъуэншын	щумыукъуэншын	щимыукъуэншын	щыдмыукъуэншын	щывмыукъуэншын	щамыукъуэншын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щызукъуэншыну	щыбукъуэншыну	щиукъуэншыну	щыдукъуэншыну	щывукъуэншыну	щаукъуэншыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыукъуэншыну	щумыукъуэншыну	щимыукъуэншыну	щыдмыукъуэншыну	щывмыукъуэншыну	щамыукъуэншыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	здэзукъуэнш	здэбукъуэнш	здиукъуэнш	здэдукъуэнш	здэвукъуэнш	здаукъуэнш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыукъуэнш	здумыукъуэнш	здимыукъуэнш	здэдмыукъуэнш	здэвмыукъуэнш	здамыукъуэнш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэзукъуэнша	здэбукъуэнша	здиукъуэнша	здэдукъуэнша	здэвукъуэнша	здаукъуэнша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыукъуэнша	здумыукъуэнша	здимыукъуэнша	здэдмыукъуэнша	здэвмыукъуэнша	здамыукъуэнша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэзукъуэншыгъа	здэбукъуэншыгъа	здиукъуэншыгъа	здэдукъуэншыгъа	здэвукъуэншыгъа	здаукъуэншыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыукъуэншыгъа	здумыукъуэншыгъа	здимыукъуэншыгъа	здэдмыукъуэншыгъа	здэвмыукъуэншыгъа	здамыукъуэншыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэзукъуэншын	здэбукъуэншын	здиукъуэншын	здэдукъуэншын	здэвукъуэншын	здаукъуэншын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыукъуэншын	здумыукъуэншын	здимыукъуэншын	здэдмыукъуэншын	здэвмыукъуэншын	здамыукъуэншын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэзукъуэншыну	здэбукъуэншыну	здиукъуэншыну	здэдукъуэншыну	здэвукъуэншыну	здаукъуэншыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыукъуэншыну	здумыукъуэншыну	здимыукъуэншыну	здэдмыукъуэншыну	здэвмыукъуэншыну	здамыукъуэншыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзукъуэнш	щӀэбукъуэнш	щӀиукъуэнш	щӀэдукъуэнш	щӀэвукъуэнш	щӀаукъуэнш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыукъуэнш	щӀумыукъуэнш	щӀимыукъуэнш	щӀэдмыукъуэнш	щӀэвмыукъуэнш	щӀамыукъуэнш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзукъуэнша	щӀэбукъуэнша	щӀиукъуэнша	щӀэдукъуэнша	щӀэвукъуэнша	щӀяукъуэнша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыукъуэнша	щӀумыукъуэнша	щӀимыукъуэнша	щӀэдмыукъуэнша	щӀэвмыукъуэнша	щӀамыукъуэнша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзукъуэншыгъа	щӀэбукъуэншыгъа	щӀиукъуэншыгъа	щӀэдукъуэншыгъа	щӀэвукъуэншыгъа	щӀаукъуэншыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыукъуэншыгъа	щӀумыукъуэншыгъа	щӀимыукъуэншыгъа	щӀэдмыукъуэншыгъа	щӀэвмыукъуэншыгъа	щӀамыукъуэншыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзукъуэншын	щӀэбукъуэншын	щӀиукъуэншын	щӀэдукъуэншын	щӀэвукъуэншын	щӀаукъуэншын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыукъуэншын	щӀумыукъуэншын	щӀимыукъуэншын	щӀэдмыукъуэншын	щӀэвмыукъуэншын	щӀамыукъуэншын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэзукъуэншыну	щӀэбукъуэншыну	щӀиукъуэншыну	щӀэдукъуэншыну	щӀэвукъуэншыну	щӀаукъуэншэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыукъуэншыну	щӀумыукъуэншыну	щӀимыукъуэншыну	щӀэдмыукъуэншыну	щӀэвмыукъуэншыну	щӀамыукъуэншыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	сукъуэншу	букъуэншу	иукъуэншу	дукъуэншу	фукъуэншу	яукъуэншу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэншу	умыукъуэншу	имыукъуэншу	дымыукъуэншу	фымыукъуэншу	ямыукъуэншу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сукъуэншауэ	букъуэншауэ	иукъуэншауэ	дукъуэншауэ	фукъуэншауэ	яукъуэншауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэншауэ	умыукъуэншауэ	имыукъуэншауэ	дымыукъуэншауэ	фымыукъуэншауэ	ямыукъуэншауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сукъуэншурэ	букъуэншурэ	иукъуэншурэ	дукъуэншурэ	фукъуэншурэ	яукъуэншурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэншурэ	умыукъуэншурэ	имыукъуэншурэ	дымыукъуэншурэ	фымыукъуэншурэ	ямыукъуэншурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	узоукъуэнш	соукъуэнш	--	фызоукъуэнш	соукъуэнш(хэ)
уэ	сыбоукъуэнш	--	уоукъуэнш / боукъуэнш	дыбоукъуэнш	--	уоукъуэнш(хэ) / боукъуэнш(хэ)
абы	сеукъуэнш	уеукъуэнш	еукъуэнш	деукъуэнш	феукъуэнш	еукъуэнш(хэ)
дэ	--	удоукъуэнш	доукъуэнш	--	фыдоукъуэнш	доукъуэнш(хэ)
фэ	сывоукъуэнш	--	фоукъуэнш	дывоукъуэнш	--	фоукъуэнш(хэ)
абыхэм	саукъуэнш	уаукъуэнш	яукъуэнш	даукъуэнш	фаукъуэнш	яукъуэнш(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	уз[укъуэншрэ]	с[укъуэншрэ]	--	фыз[укъуэншрэ]	с[укъуэнш(хэ)рэ]
уэ	сыб[укъуэншрэ]	--	б[укъуэншрэ]	дыб[укъуэншрэ]	--	б[укъуэнш(хэ)рэ]
абы	си[укъуэншрэ]	уи[укъуэншрэ]	и[укъуэншрэ]	ди[укъуэншрэ]	фи[укъуэншрэ]	и[укъуэнш(хэ)рэ]
дэ	--	уд[укъуэншрэ]	д[укъуэншрэ]	--	фыд[укъуэншрэ]	д[укъуэнш(хэ)рэ]
фэ	сыв[укъуэншрэ]	--	ф[укъуэншрэ]	дыв[укъуэншрэ]	--	ф[укъуэнш(хэ)рэ]
абыхэм	са[укъуэншрэ]	уа[укъуэншрэ]	я[укъуэншрэ]	да[укъуэншрэ]	фа[укъуэншрэ]	я[укъуэнш(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[укъуэнш]	[укъуэнш]ыр	--	[укъуэнш]хэр
Эргативнэ:	[укъуэнш]	[укъуэнш]ым	--	[укъуэнш]хэм
Послеложнэ:	[укъуэнш]кӀэ	[укъуэнш]ымкӀэ	[укъуэнш]хэкӀэ	[укъуэнш]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[укъуэнш]у	[укъуэнш]ырауэ	[укъуэнш]хэу	[укъуэнш]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[укъуэнш]а	[укъуэнш]ар	--	[укъуэнш]ахэр
Эргативнэ:	[укъуэнш]а	[укъуэнш]ам	--	[укъуэнш]ахэм
Послеложнэ:	[укъуэнш]акӀэ	[укъуэнш]амкӀэ	[укъуэнш]ахэкӀэ	[укъуэнш]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[укъуэнш]ауэ	[укъуэнш]арауэ	[укъуэнш]ахэу	[укъуэнш]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[укъуэнш]ын	[укъуэнш]ыныр	--	[укъуэнш]ынхэр
Эргативнэ:	[укъуэнш]ын	[укъуэнш]ыным	--	[укъуэнш]ынхэм
Послеложнэ:	[укъуэнш]ынкӀэ	[укъуэнш]ынымкӀэ	[укъуэнш]ынхэкӀэ	[укъуэнш]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[укъуэнш]ыну	[укъуэнш]ынырауэ	[укъуэнш]ынхэу	[укъуэнш]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[укъуэнш]ыну	[укъуэнш]ынур	--	[укъуэнш]ынухэр
Эргативнэ:	[укъуэнш]ыну	[укъуэнш]ынум	--	[укъуэнш]ынухэм
Послеложнэ:	[укъуэнш]ынукӀэ	[укъуэнш]ынумкӀэ	[укъуэнш]ынухэкӀэ	[укъуэнш]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[укъуэнш]ынууэ	[укъуэнш]ынурауэ	[укъуэнш]ынухэу	[укъуэнш]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. КӀыхьагъ зиӀэ захуэ гуэр къэгъэша-нэгъэшауэ щӀын.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

ГъущӀ кӀапсэр иукъуэншащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• укъуэншын: bend sth
• ГъущӀ кӀапсэр иукъуэншащ: [he] bent the wire.

УРЫСЫБЗЭ

• укъуэншын: искривить что-л.
• ГъущӀ кӀапсэр иукъуэншащ: [он] согнул проволоку.

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [wǝqʹʷɐnˈʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [укъуэнш] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "укъуэншын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	укъуэншын
щымыӀэныгъэ:	мыукъуэншын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыукъуэншын	уукъуэншын	укъуэншын	дыукъуэншын	фыукъуэншын	укъуэншын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншын	умыукъуэншын	мыукъуэншын	дымыукъуэншын	фымыукъуэншын	мыукъуэншын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	укъуэнш!	фыукъуэнш!
щымыӀэныгъэ:	умыукъуэнш!	фымыукъуэнш!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	среукъуэнш	уреукъуэнш	иреукъуэнш	дреукъуэнш	фреукъуэнш	иреукъуэнш
щымыӀэныгъэ:	сремыукъуэнш	уремыукъуэнш	иремыукъуэнш	дремыукъуэнш	фремыукъуэнш	иремыукъуэнш

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	соукъуэнш(ыр)	уоукъуэнш(ыр)	мэукъуэнш(ыр)	доукъуэнш(ыр)	фоукъуэнш(ыр)	мэукъуэнш(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншыркъым	уукъуэншыркъым	укъуэншыркъым	дыукъуэншыркъым	фыукъуэншыркъым	укъуэншы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыукъуэнш(ыр)т	уукъуэнш(ыр)т	укъуэнш(ыр)т	дыукъуэнш(ыр)т	фыукъуэнш(ыр)т	укъуэнш(ыр)т / укъуэншхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэнш(ыр)тэкъым	уукъуэнш(ыр)тэкъым	укъуэнш(ыр)тэкъым	дыукъуэнш(ыр)тэкъым	фыукъуэнш(ыр)тэкъым	укъуэнш(ыр)тэкъым / укъуэншхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншащ	уукъуэншащ	укъуэншащ	дыукъуэншащ	фыукъуэншащ	укъуэнша(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншакъым	уукъуэншакъым	укъуэншакъым	дыукъуэншакъым	фыукъуэншакъым	укъуэнша(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншат	уукъуэншат	укъуэншат	дыукъуэншат	фыукъуэншат	укъуэнша(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншатэкъым	уукъуэншатэкъым	укъуэншатэкъым	дыукъуэншатэкъым	фыукъуэншатэкъым	укъуэнша(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншыгъащ	уукъуэншыгъащ	укъуэншыгъащ	дыукъуэншыгъащ	фыукъуэншыгъащ	укъуэншыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншыгъакъым	уукъуэншыгъакъым	укъуэншыгъакъым	дыукъуэншыгъакъым	фыукъуэншыгъакъым	укъуэншыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншыгъат	уукъуэншыгъат	укъуэншыгъат	дыукъуэншыгъат	фыукъуэншыгъат	укъуэншыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншыгъатэкъым	уукъуэншыгъатэкъым	укъуэншыгъатэкъым	дыукъуэншыгъатэкъым	фыукъуэншыгъатэкъым	укъуэншыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншщ	уукъуэншщ	укъуэншщ	дыукъуэншщ	фыукъуэншщ	укъуэнш(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншкъым	уукъуэншкъым	укъуэншкъым	дыукъуэншкъым	фыукъуэншкъым	укъуэнш(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншт	уукъуэншт	укъуэншт	дыукъуэншт	фыукъуэншт	укъуэнш(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэнштэкъым	уукъуэнштэкъым	укъуэнштэкъым	дыукъуэнштэкъым	фыукъуэнштэкъым	укъуэнш(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншынщ	уукъуэншынщ	укъуэншынщ	дыукъуэншынщ	фыукъуэншынщ	укъуэншын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншынкъым	уукъуэншынкъым	укъуэншынкъым	дыукъуэншынкъым	фыукъуэншынкъым	укъуэншын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншынущ	уукъуэншынуш	укъуэншынущ	дыукъуэншынущ	фыукъуэншынущ	укъуэншыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншынукъым	уукъуэншынукъым	укъуэншынукъым	дыукъуэншынукъым	фыукъуэншынукъым	укъуэншыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншрэ	уукъуэншрэ	укъуэншрэ	дыукъуэншрэ	фыукъуэншрэ	укъуэнш(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншыркъэ	уукъуэншыркъэ	укъуэншыркъэ	дыукъуэншыркъэ	фыукъуэншыркъэ	укъуэншыркъэ / укъуэншхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыукъуэнш(ыр)т	уукъуэнш(ыр)т	укъуэнш(ыр)т	дыукъуэнш(ыр)т	фыукъуэнш(ыр)т	укъуэнш(ыр)т / укъуэншхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэнш(ыр)тэкъэ	уукъуэнш(ыр)тэкъэ	укъуэнш(ыр)тэкъэ	дыукъуэнш(ыр)тэкъэ	фыукъуэнш(ыр)тэкъэ	укъуэнш(ыр)тэкъэ / укъуэншхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыукъуэнша	уукъуэнша	укъуэнша	дыукъуэнша	фыукъуэнша	укъуэнша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншакъэ	уукъуэншакъэ	укъуэншакъэ	дыукъуэншакъэ	фыукъуэншакъэ	укъуэнша(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншат	уукъуэншат	укъуэншат	дыукъуэншат	фыукъуэншат	укъуэнша(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншатэкъэ	уукъуэншатэкъэ	укъуэншатэкъэ	дыукъуэншатэкъэ	фыукъуэншатэкъэ	укъуэнша(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншыгъа	уукъуэншыгъа	укъуэншыгъа	дыукъуэншыгъа	фыукъуэншыгъа	укъуэншыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншыгъакъэ	уукъуэншыгъакъэ	укъуэншыгъакъэ	дыукъуэншыгъакъэ	фыукъуэншыгъакъэ	укъуэншыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншыгъат	уукъуэншыгъат	укъуэншыгъат	дыукъуэншыгъат	фыукъуэншыгъат	укъуэншыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншыгъатэкъэ	уукъуэншыгъатэкъэ	укъуэншыгъатэкъэ	дыукъуэншыгъатэкъэ	фыукъуэншыгъатэкъэ	укъуэншыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыукъуэнш	уукъуэнш	укъуэнш	дыукъуэнш	фыукъуэнш	укъуэнш(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншкъэ	уукъуэншкъэ	укъуэншкъэ	дыукъуэншкъэ	фыукъуэншкъэ	укъуэнш(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншт	уукъуэншт	укъуэншт	дыукъуэншт	фыукъуэншт	укъуэнш(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэнштэкъэ	уукъуэнштэкъэ	укъуэнштэкъэ	дыукъуэнштэкъэ	фыукъуэнштэкъэ	укъуэнш(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншын	уукъуэншын	укъуэншын	дыукъуэншын	фыукъуэншын	укъуэншын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншынкъэ	уукъуэншынкъэ	укъуэншынкъэ	дыукъуэншынкъэ	фыукъуэншынкъэ	укъуэншын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншыну	уукъуэншыну	укъуэншыну	дыукъуэншыну	фыукъуэншыну	укъуэншыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншынукъэ	уукъуэншынукъэ	укъуэншынукъэ	дыукъуэншынукъэ	фыукъуэншынукъэ	укъуэншыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншмэ	уукъуэншмэ	укъуэншмэ	дыукъуэншмэ	фыукъуэншмэ	укъуэнш(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншмэ	умыукъуэншмэ	мыукъуэншмэ	дымыукъуэншмэ	фымыукъуэншмэ	мыукъуэнш(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншамэ	уукъуэншамэ	укъуэншамэ	дыукъуэншамэ	фыукъуэншамэ	укъуэнша(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншамэ	умыукъуэншамэ	мыукъуэншамэ	дымыукъуэншамэ	фымыукъуэншамэ	мыукъуэнша(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыукъуэншыгъамэ	уукъуэншыгъамэ	укъуэншыгъамэ	дыукъуэншыгъамэ	фыукъуэншыгъамэ	укъуэншыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншыгъамэ	умыукъуэншыгъамэ	мыукъуэншыгъамэ	дымыукъуэншыгъамэ	фымыукъуэншыгъамэ	мыукъуэншыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншынмэ	уукъуэншынмэ	укъуэншынмэ	дыукъуэншынмэ	фыукъуэншынмэ	укъуэншын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынмэ	умыукъуэншынмэ	мыукъуэншынмэ	дымыукъуэншынмэ	фымыукъуэншынмэ	мыукъуэншын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншынумэ	уукъуэншынумэ	укъуэншынумэ	дыукъуэншынумэ	фыукъуэншынумэ	укъуэншыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынумэ	умыукъуэншынумэ	мыукъуэншынумэ	дымыукъуэншынумэ	фымыукъуэншынумэ	мыукъуэншыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэнштэмэ	уукъуэнштэмэ	укъуэнштэмэ	дыукъуэнштэмэ	фыукъуэнштэмэ	укъуэнш(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэнштэмэ	умыукъуэнштэмэ	мыукъуэнштэмэ	дымыукъуэнштэмэ	фымыукъуэнштэмэ	мыукъуэнш(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншатэмэ	уукъуэншатэмэ	укъуэншатэмэ	дыукъуэншатэмэ	фыукъуэншатэмэ	укъуэнша(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншатэмэ	умыукъуэншатэмэ	мыукъуэншатэмэ	дымыукъуэншатэмэ	фымыукъуэншатэмэ	мыукъуэнша(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыукъуэншыгъатэмэ	уукъуэншыгъатэмэ	укъуэншыгъатэмэ	дыукъуэншыгъатэмэ	фыукъуэншыгъатэмэ	укъуэншыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншыгъатэмэ	умыукъуэншыгъатэмэ	мыукъуэншыгъатэмэ	дымыукъуэншыгъатэмэ	фымыукъуэншыгъатэмэ	мыукъуэншыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншынтэмэ	уукъуэншынтэмэ	укъуэншынтэмэ	дыукъуэншынтэмэ	фыукъуэншынтэмэ	укъуэншын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынтэмэ	умыукъуэншынтэмэ	мыукъуэншынтэмэ	дымыукъуэншынтэмэ	фымыукъуэншынтэмэ	мыукъуэншын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншынутэмэ	уукъуэншынутэмэ	укъуэншынутэмэ	дыукъуэншынутэмэ	фыукъуэншынутэмэ	укъуэншыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынутэмэ	умыукъуэншынутэмэ	мыукъуэншынутэмэ	дымыукъуэншынутэмэ	фымыукъуэншынутэмэ	мыукъуэншыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншынт	уукъуэншынт	укъуэншынт	дыукъуэншынт	фыукъуэншынт	укъуэншын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншынтэкъым	уукъуэншынтэкъым	укъуэншынтэкъым	дыукъуэншынтэкъым	фыукъуэншынтэкъым	укъуэншын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншынут	уукъуэншынут	укъуэншынут	дыукъуэншынут	фыукъуэншынут	укъуэншыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншынутэкъым	уукъуэншынутэкъым	укъуэншынутэкъым	дыукъуэншынутэкъым	фыукъуэншынутэкъым	укъуэншыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншми	уукъуэншми	укъуэншми	дыукъуэншми	фыукъуэншми	укъуэнш(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншми	умыукъуэншми	мыукъуэншми	дымыукъуэншми	фымыукъуэншми	мыукъуэнш(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншами	уукъуэншами	укъуэншами	дыукъуэншами	фыукъуэншами	укъуэнша(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншами	умыукъуэншами	мыукъуэншами	дымыукъуэншами	фымыукъуэншами	мыукъуэнша(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыукъуэншыгъами	уукъуэншыгъами	укъуэншыгъами	дыукъуэншыгъами	фыукъуэншыгъами	укъуэншыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншыгъами	умыукъуэншыгъами	мыукъуэншыгъами	дымыукъуэншыгъами	фымыукъуэншыгъами	мыукъуэншыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншынми	уукъуэншынми	укъуэншынми	дыукъуэншынми	фыукъуэншынми	укъуэншын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынми	умыукъуэншынми	мыукъуэншынми	дымыукъуэншынми	фымыукъуэншынми	мыукъуэншын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншынуми	уукъуэншынуми	укъуэншынуми	дыукъуэншынуми	фыукъуэншынуми	укъуэншыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынуми	умыукъуэншынуми	мыукъуэншынуми	дымыукъуэншынуми	фымыукъуэншынуми	мыукъуэншыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэнштэми	уукъуэнштэми	укъуэнштэми	дыукъуэнштэми	фыукъуэнштэми	укъуэнш(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэнштэми	умыукъуэнштэми	мыукъуэнштэми	дымыукъуэнштэми	фымыукъуэнштэми	мыукъуэнш(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншатэми	уукъуэншатэми	укъуэншатэми	дыукъуэншатэми	фыукъуэншатэми	укъуэнша(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншатэми	умыукъуэншатэми	мыукъуэншатэми	дымыукъуэншатэми	фымыукъуэншатэми	мыукъуэнша(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыукъуэншыгъатэми	уукъуэншыгъатэми	укъуэншыгъатэми	дыукъуэншыгъатэми	фыукъуэншыгъатэми	укъуэншыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншыгъатэми	умыукъуэншыгъатэми	мыукъуэншыгъатэми	дымыукъуэншыгъатэми	фымыукъуэншыгъатэми	мыукъуэншыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншынтэми	уукъуэншынтэми	укъуэншынтэми	дыукъуэншынтэми	фыукъуэншынтэми	укъуэншын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынтэми	умыукъуэншынтэми	мыукъуэншынтэми	дымыукъуэншынтэми	фымыукъуэншынтэми	мыукъуэншын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыукъуэншынутэми	уукъуэншынутэми	укъуэншынутэми	дыукъуэншынутэми	фыукъуэншынутэми	укъуэншыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншынутэми	умыукъуэншынутэми	мыукъуэншынутэми	дымыукъуэншынутэми	фымыукъуэншынутэми	мыукъуэншыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыукъуэншаи	уукъуэншаи	укъуэншаи	дыукъуэншаи	фыукъуэншаи	укъуэншаи
щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншаи	умыукъуэншаи	мыукъуэншаи	дымыукъуэншаи	фымыукъуэншаи	мыукъуэншаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыукъуэншащэрэт	уукъуэншащэрэт	укъуэншащэрэт	дыукъуэншащэрэт	фыукъуэншащэрэт	укъуэншащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымыукъуэншащэрэт	умыукъуэншащэрэт	мыукъуэншащэрэт	дымыукъуэншащэрэт	фымыукъуэншащэрэт	мыукъуэншащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэнщ	уукъуэншагъэнщ	укъуэншагъэнщ	дыукъуэншагъэнщ	фыукъуэншагъэнщ	укъуэншагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэнкъым	уукъуэншагъэнкъым	укъуэншагъэнкъым	дыукъуэншагъэнкъым	фыукъуэншагъэнкъым	укъуэншагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэнт	уукъуэншагъэнт	укъуэншагъэнт	дыукъуэншагъэнт	фыукъуэншагъэнт	укъуэншагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэнтэкъым	уукъуэншагъэнтэкъым	укъуэншагъэнтэкъым	дыукъуэншагъэнтэкъым	фыукъуэншагъэнтэкъым	укъуэншагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэн	уукъуэншагъэн	укъуэншагъэн	дыукъуэншагъэн	фыукъуэншагъэн	укъуэншагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэнкъэ	уукъуэншагъэнкъэ	укъуэншагъэнкъэ	дыукъуэншагъэнкъэ	фыукъуэншагъэнкъэ	укъуэншагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэнт	уукъуэншагъэнт	укъуэншагъэнт	дыукъуэншагъэнт	фыукъуэншагъэнт	укъуэншагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэнтэкъэ	уукъуэншагъэнтэкъэ	укъуэншагъэнтэкъэ	дыукъуэншагъэнтэкъэ	фыукъуэншагъэнтэкъэ	укъуэншагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэнукъуэнш	уукъуэншагъэнукъуэнш	укъуэншагъэнукъуэнш	дыукъуэншагъэнукъуэнш	фыукъуэншагъэнукъуэнш	укъуэншагъэнукъуэнш
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэнукъым	уукъуэншагъэнукъым	укъуэншагъэнукъым	дыукъуэншагъэнукъым	фыукъуэншагъэнукъым	укъуэншагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэнут	уукъуэншагъэнут	укъуэншагъэнут	дыукъуэншагъэнут	фыукъуэншагъэнут	укъуэншагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэнутэкъым	уукъуэншагъэнутэкъым	укъуэншагъэнутэкъым	дыукъуэншагъэнутэкъым	фыукъуэншагъэнутэкъым	укъуэншагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэну	уукъуэншагъэну	укъуэншагъэну	дыукъуэншагъэну	фыукъуэншагъэну	укъуэншагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэнукъэ	уукъуэншагъэнукъэ	укъуэншагъэнукъэ	дыукъуэншагъэнукъэ	фыукъуэншагъэнукъэ	укъуэншагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэнут	уукъуэншагъэнут	укъуэншагъэнут	дыукъуэншагъэнут	фыукъуэншагъэнут	укъуэншагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыукъуэншагъэнутэкъэ	уукъуэншагъэнутэкъэ	укъуэншагъэнутэкъэ	дыукъуэншагъэнутэкъэ	фыукъуэншагъэнутэкъэ	укъуэншагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыукъуэнш	уукъуэнш	укъуэнш	дыукъуэнш	фыукъуэнш	укъуэнш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэнш	умыукъуэнш	мыукъуэнш	дымыукъуэнш	фымыукъуэнш	мыукъуэнш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыукъуэнша	уукъуэнша	укъуэнша	дыукъуэнша	фыукъуэнша	укъуэнша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэнша	умыукъуэнша	мыукъуэнша	дымыукъуэнша	фымыукъуэнша	мыукъуэнша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыукъуэншыгъа	уукъуэншыгъа	укъуэншыгъа	дыукъуэншыгъа	фыукъуэншыгъа	укъуэншыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэншыгъа	умыукъуэншыгъа	мыукъуэншыгъа	дымыукъуэншыгъа	фымыукъуэншыгъа	мыукъуэншыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыукъуэншын	уукъуэншын	укъуэншын	дыукъуэншын	фыукъуэншын	укъуэншын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэншын	умыукъуэншын	мыукъуэншын	дымыукъуэншын	фымыукъуэншын	мыукъуэншын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыукъуэншыну	уукъуэншыну	укъуэншыну	дыукъуэншыну	фыукъуэншыну	укъуэншыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэншыну	умыукъуэншыну	мыукъуэншыну	дымыукъуэншыну	фымыукъуэншыну	мыукъуэншыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыукъуэнш	узэрыукъуэнш	зэрыукъуэнш	дызэрыукъуэнш	фызэрыукъуэнш	зэрыукъуэнш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыукъуэнш	узэрымыукъуэнш	зэрымыукъуэнш	дызэрымыукъуэнш	фызэрымыукъуэнш	мызэрыукъуэнш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыукъуэнша	узэрыукъуэнша	зэрыукъуэнша	дызэрыукъуэнша	фызэрыукъуэнша	зэрыукъуэнша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыукъуэнша	узэрымыукъуэнша	зэрымыукъуэнша	дызэрымыукъуэнша	фызэрымыукъуэнша	зэрымыукъуэнша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыукъуэншыгъа	узэрыукъуэншыгъа	зэрыукъуэншыгъа	дызэрыукъуэншыгъа	фызэрыукъуэншыгъа	зэрыукъуэншыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыукъуэншыгъа	узэрымыукъуэншыгъа	зэрымыукъуэншыгъа	дызэрымыукъуэншыгъа	фызэрымыукъуэншыгъа	зэрымыукъуэншыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыукъуэншын	узэрыукъуэншын	зэрыукъуэншын	дызэрыукъуэншын	фызэрыукъуэншын	зэрыукъуэншын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыукъуэншын	узэрымыукъуэншын	зэрымыукъуэншын	дызэрымыукъуэншын	фызэрымыукъуэншын	зэрымыукъуэншын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыукъуэншыну	узэрыукъуэншыну	зэрыукъуэншыну	дызэрыукъуэншыну	фызэрыукъуэншыну	зэрыукъуэншыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыукъуэншыну	узэрымыукъуэншыну	зэрымыукъуэншыну	дызэрымыукъуэншыну	фызэрымыукъуэншыну	зэрымыукъуэншыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыукъуэнш	укъуэншыукъуэнш	щыукъуэнш	дыщыукъуэнш	фыщыукъуэнш	щыукъуэнш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыукъуэнш	укъуэншымыукъуэнш	щымыукъуэнш	дыщымыукъуэнш	фыщымыукъуэнш	щымыукъуэнш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыукъуэнша	укъуэншыукъуэнша	щыукъуэнша	дыщыукъуэнша	фыщыукъуэнша	щыукъуэнша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыукъуэнша	укъуэншымыукъуэнша	щымыукъуэнша	дыщымыукъуэнша	фыщымыукъуэнша	щымыукъуэнша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыукъуэншыгъа	укъуэншыукъуэншыгъа	щыукъуэншыгъа	дыщыукъуэншыгъа	фыщыукъуэншыгъа	щыукъуэншыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыукъуэншыгъа	укъуэншымыукъуэншыгъа	щымыукъуэншыгъа	дыщымыукъуэншыгъа	фыщымыукъуэншыгъа	щымыукъуэншыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыукъуэншын	укъуэншыукъуэншын	щыукъуэншын	дыщыукъуэншын	фыщыукъуэншын	щыукъуэншын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыукъуэншын	укъуэншымыукъуэншын	щымыукъуэншын	дыщымыукъуэншын	фыщымыукъуэншын	щымыукъуэншын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыукъуэншыну	укъуэншыукъуэншыну	щыукъуэншыну	дыщыукъуэншыну	фыщыукъуэншыну	щыукъуэншыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыукъуэншыну	укъуэншымыукъуэншыну	щымыукъуэншыну	дыщымыукъуэншыну	фыщымыукъуэншыну	щымыукъуэншыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздэукъуэнш	уздэукъуэнш	здэукъуэнш	дыздэукъуэнш	фыздэукъуэнш	здэукъуэнш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыукъуэнш	уздэмыукъуэнш	здэмыукъуэнш	дыздэмыукъуэнш	фыздэмыукъуэнш	здэмыукъуэнш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэукъуэнша	уздэукъуэнша	здэукъуэнша	дыздэукъуэнша	фыздэукъуэнша	здэукъуэнша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыукъуэнша	уздэмыукъуэнша	здэмыукъуэнша	дыздэмыукъуэнша	фыздэмыукъуэнша	здэмыукъуэнша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэукъуэншыгъа	уздэукъуэншыгъа	здэукъуэншыгъа	дыздэукъуэншыгъа	фыздэукъуэншыгъа	здэукъуэншыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыукъуэншыгъа	уздэмыукъуэншыгъа	здэмыукъуэншыгъа	дыздэмыукъуэншыгъа	фыздэмыукъуэншыгъа	здэмыукъуэншыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэукъуэншын	уздэукъуэншын	здэукъуэншын	дыздэукъуэншын	фыздэукъуэншын	здэукъуэншын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыукъуэншын	уздэмыукъуэншын	здэмыукъуэншын	дыздэмыукъуэншын	фыздэмыукъуэншын	здэмыукъуэншын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэукъуэншыну	уздэукъуэншыну	здэукъуэншыну	дыздэукъуэншыну	фыздэукъуэншыну	здэукъуэншыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыукъуэншыну	уздэмыукъуэншыну	здэмыукъуэншыну	дыздэмыукъуэншыну	фыздэмыукъуэншыну	здэмыукъуэншыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэукъуэнш	укъуэншӀэукъуэнш	щӀэукъуэнш	дыщӀэукъуэнш	фыщӀэукъуэнш	щӀэукъуэнш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыукъуэнш	укъуэншӀэмыукъуэнш	щӀэмыукъуэнш	дыщӀэмыукъуэнш	фыщӀэмыукъуэнш	щӀэмыукъуэнш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэукъуэнша	укъуэншӀэукъуэнша	щӀэукъуэнша	дыщӀэукъуэнша	фыщӀэукъуэнша	щӀэукъуэнша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыукъуэнша	укъуэншӀэмыукъуэнша	щӀэмыукъуэнша	дыщӀэмыукъуэнша	фыщӀэмыукъуэнша	щӀэмыукъуэнша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэукъуэншыгъа	укъуэншӀэукъуэншыгъа	щӀэукъуэншыгъа	дыщӀэукъуэншыгъа	фыщӀэукъуэншыгъа	щӀэукъуэншыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыукъуэншыгъа	укъуэншӀэмыукъуэншыгъа	щӀэмыукъуэншыгъа	дыщӀэмыукъуэншыгъа	фыщӀэмыукъуэншыгъа	щӀэмыукъуэншыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэукъуэншын	укъуэншӀэукъуэншын	щӀэукъуэншын	дыщӀэукъуэншын	фыщӀэукъуэншын	щӀэукъуэншын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыукъуэншын	укъуэншӀэмыукъуэншын	щӀэмыукъуэншын	дыщӀэмыукъуэншын	фыщӀэмыукъуэншын	щӀэмыукъуэншын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэукъуэншыну	укъуэншӀэукъуэншыну	щӀэукъуэншыну	дыщӀэукъуэншыну	фыщӀэукъуэншыну	щӀэукъуэншыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыукъуэншыну	укъуэншӀэмыукъуэншыну	щӀэмыукъуэншыну	дыщӀэмыукъуэншыну	фыщӀэмыукъуэншыну	щӀэмыукъуэншыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыукъуэншу	уукъуэншу	укъуэншу	дыукъуэншу	фыукъуэншу	укъуэнш(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэншу	умыукъуэншу	мыукъуэншу	дымыукъуэншу	фымыукъуэншу	мыукъуэнш(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыукъуэншауэ	уукъуэншауэ	укъуэншауэ	дыукъуэншауэ	фыукъуэншауэ	укъуэншауэ / укъуэншахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэншауэ	умыукъуэншауэ	мыукъуэншауэ	дымыукъуэншауэ	фымыукъуэншауэ	мыукъуэншауэ / мыукъуэншахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыукъуэншурэ	уукъуэншурэ	укъуэншурэ	дыукъуэншурэ	фыукъуэншурэ	укъуэнш(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымыукъуэншурэ	умыукъуэншурэ	мыукъуэншурэ	дымыукъуэншурэ	фымыукъуэншурэ	мыукъуэнш(хэ)урэ

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[укъуэнш]	[укъуэнш]ыр	--	[укъуэнш]хэр
Эргативнэ:	[укъуэнш]	[укъуэнш]ым	--	[укъуэнш]хэм
Послеложнэ:	[укъуэнш]кӀэ	[укъуэнш]ымкӀэ	[укъуэнш]хэкӀэ	[укъуэнш]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[укъуэнш]у	[укъуэнш]ырауэ	[укъуэнш]хэу	[укъуэнш]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[укъуэнш]а	[укъуэнш]ар	--	[укъуэнш]ахэр
Эргативнэ:	[укъуэнш]а	[укъуэнш]ам	--	[укъуэнш]ахэм
Послеложнэ:	[укъуэнш]акӀэ	[укъуэнш]амкӀэ	[укъуэнш]ахэкӀэ	[укъуэнш]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[укъуэнш]ауэ	[укъуэнш]арауэ	[укъуэнш]ахэу	[укъуэнш]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[укъуэнш]ын	[укъуэнш]ыныр	--	[укъуэнш]ынхэр
Эргативнэ:	[укъуэнш]ын	[укъуэнш]ыным	--	[укъуэнш]ынхэм
Послеложнэ:	[укъуэнш]ынкӀэ	[укъуэнш]ынымкӀэ	[укъуэнш]ынхэкӀэ	[укъуэнш]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[укъуэнш]ыну	[укъуэнш]ынырауэ	[укъуэнш]ынхэу	[укъуэнш]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[укъуэнш]ыну	[укъуэнш]ынур	--	[укъуэнш]ынухэр
Эргативнэ:	[укъуэнш]ыну	[укъуэнш]ынум	--	[укъуэнш]ынухэм
Послеложнэ:	[укъуэнш]ынукӀэ	[укъуэнш]ынумкӀэ	[укъуэнш]ынухэкӀэ	[укъуэнш]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[укъуэнш]ынууэ	[укъуэнш]ынурауэ	[укъуэнш]ынухэу	[укъуэнш]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. КӀыхьагъ зиӀэ захуэ гуэр къуаншэлъаншэ хъун.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• ПхъащӀэр щеуэм, гъущӀ Ӏунэр укъуэншащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• укъуэншын: bend, be bent
• ПхъащӀэр щеуэм, гъущӀ Ӏунэр укъуэншащ: The nail bent as the carpenter hit it.

УРЫСЫБЗЭ

• укъуэншын: искривиться
• ПхъащӀэр щеуэм, гъущӀ Ӏунэр укъуэншащ: Гвоздь согнулся, когда плотник ударил по нему.

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.