АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
Глагол лъэӏэс "удэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
удэн
щымыӀэныгъэ:
мыудэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
судэн
будэн
иудэн
дудэн
фудэн
яудэн
щымыӀэныгъэ:
сымыудэн
умыудэн
имыудэн
дымыудэн
фымыудэн
ямыудэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
удэ!
фудэ!
щымыӀэныгъэ:
умыудэ!
фымыудэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
среудэ
уреудэ
иреудэ
дреудэ
фреудэ
иреудэ
щымыӀэныгъэ:
сремыудэ
уремыудэ
иремыудэ
дремыудэ
фремыудэ
иремыудэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
соудэ(р)
уоудэ(р) / боудэ(р)
еудэ(р)
доудэ(р)
фоудэ(р)
яудэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
судэркъым
будэркъым
иудэркъым
дудэркъым
фудэркъым
яудэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
судэ(р)т
будэ(р)т
иудэ(р)т
дудэ(р)т
фудэ(р)т
яудэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
судэ(р)тэкъым
будэ(р)тэкъым
иудэ(р)тэкъым
дудэ(р)тэкъым
фудэ(р)тэкъым
яудэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
судащ
будащ
иудащ
дудащ
фудащ
яудащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
судакъым
будакъым
иудакъым
дудакъым
фудакъым
яудакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
судат
будат
иудат
дудат
фудат
яудат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
судатэкъым
будатэкъым
иудатэкъым
дудатэкъым
фудатэкъым
яудатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
судэгъащ
будэгъащ
иудэгъащ
дудэгъащ
фудэгъащ
яудэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
судэгъакъым
будэгъакъым
иудэгъакъым
дудэгъакъым
фудэгъакъым
яудэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
судэгъат
будэгъат
иудэгъат
дудэгъат
фудэгъат
яудэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
судэгъатэкъым
будэгъатэкъым
иудэгъатэкъым
дудэгъатэкъым
фудэгъатэкъым
яудэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
судэщ
будэщ
иудэщ
дудэщ
фудэщ
яудэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
судэкъым
будэкъым
иудэкъым
дудэкъым
фудэкъым
яудэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
судэт
будэт
иудэт
дудэт
фудэт
яудэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
судэтэкъым
будэтэкъым
иудэтэкъым
дудэтэкъым
фудэтэкъым
яудэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
судэнщ
будэнщ
иудэнщ
дудэнщ
фудэнщ
яудэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
судэнкъым
будэнкъым
иудэнкъым
дудэнкъым
фудэнкъым
яудэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
судэнущ
будэнущ
иудэнущ
дудэнущ
фудэнущ
яудэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
судэнукъым
будэнукъым
иудэнукъым
дудэнукъым
фудэнукъым
яудэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
судэрэ
будэрэ
иудэрэ
дудэрэ
фудэрэ
яудэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
судэркъэ
будэркъэ
иудэркъэ
дудэркъэ
фудэркъэ
яудэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
судэ(р)т
будэ(р)т
иудэ(р)т
дудэ(р)т
фудэ(р)т
яудэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
судэ(р)тэкъэ
будэ(р)тэкъэ
иудэ(р)тэкъэ
дудэ(р)тэкъэ
фудэ(р)тэкъэ
яудэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
суда
буда
иуда
дуда
фуда
яуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
судакъэ
будакъэ
иудакъэ
дудакъэ
фудакъэ
яудакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
судат
будат
иудат
дудат
фудат
яудат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
судатэкъэ
будатэкъэ
иудатэкъэ
дудатэкъэ
фудатэкъэ
яудатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
судэгъа
будэгъа
иудэгъа
дудэгъа
фудэгъа
яудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
судэгъакъэ
будэгъакъэ
иудэгъакъэ
дудэгъакъэ
фудэгъакъэ
яудэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
судэгъат
будэгъат
иудэгъат
дудэгъат
фудэгъат
яудэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
судэгъатэкъэ
будэгъатэкъэ
иудэгъатэкъэ
дудэгъатэкъэ
фудэгъатэкъэ
яудэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
судэ
будэ
иудэ
дудэ
фудэ
яудэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
судэкъэ
будэкъэ
иудэкъэ
дудэкъэ
фудэкъэ
яудэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
судэт
будэт
иудэт
дудэт
фудэт
яудэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
судэтэкъэ
будэтэкъэ
иудэтэкъэ
дудэтэкъэ
фудэтэкъэ
яудэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
судэн
будэн
иудэн
дудэн
фудэн
яудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
судэнкъэ
будэнкъэ
иудэнкъэ
дудэнкъэ
фудэнкъэ
яудэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
судэну
будэну
иудэну
дудэну
фудэну
яудэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
судэнукъэ
будэнукъэ
иудэнукъэ
дудэнукъэ
фудэнукъэ
яудэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
судэмэ
будэмэ
иудэмэ
дудэмэ
фудэмэ
яудэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыудэмэ
умыудэмэ
имыудэмэ
дымыудэмэ
фымыудэмэ
ямыудэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
судамэ
будамэ
иудамэ
дудамэ
фудамэ
яудамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыудамэ
умыудамэ
имыудамэ
дымыудамэ
фымыудамэ
ямыудамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
судэгъамэ
будэгъамэ
иудэгъамэ
дудэгъамэ
фудэгъамэ
яудэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыудэгъамэ
умыудэгъамэ
имыудэгъамэ
дымыудэгъамэ
фымыудэгъамэ
ямыудэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
судэнмэ
будэнмэ
иудэнмэ
дудэнмэ
фудэнмэ
яудэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыудэнмэ
умыудэнмэ
имыудэнмэ
дымыудэнмэ
фымыудэнмэ
ямыудэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
судэнумэ
будэнумэ
иудэнумэ
дудэнумэ
фудэнумэ
яудэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыудэнумэ
умыудэнумэ
имыудэнумэ
дымыудэнумэ
фымыудэнумэ
ямыудэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
судэтэмэ
будэтэмэ
иудэтэмэ
дудэтэмэ
фудэтэмэ
яудэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыудэтэмэ
умыудэтэмэ
имыудэтэмэ
дымыудэтэмэ
фымыудэтэмэ
ямыудэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
судатэмэ
будатэмэ
иудатэмэ
дудатэмэ
фудатэмэ
яудатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыудатэмэ
умыудатэмэ
имыудатэмэ
дымыудатэмэ
фымыудатэмэ
ямыудатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
судэгъатэмэ
будэгъатэмэ
иудэгъатэмэ
дудэгъатэмэ
фудэгъатэмэ
яудэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыудэгъатэмэ
умыудэгъатэмэ
имыудэгъатэмэ
дымыудэгъатэмэ
фымыудэгъатэмэ
ямыудэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
судэнтэмэ
будэнтэмэ
иудэнтэмэ
дудэнтэмэ
фудэнтэмэ
яудэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыудэнтэмэ
умыудэнтэмэ
имыудэнтэмэ
дымыудэнтэмэ
фымыудэнтэмэ
ямыудэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
судэнутэмэ
будэнутэмэ
иудэнутэмэ
дудэнутэмэ
фудэнутэмэ
яудэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыудэнутэмэ
умыудэнутэмэ
имыудэнутэмэ
дымыудэнутэмэ
фымыудэнутэмэ
ямыудэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
судэнт
будэнт
иудэнт
дудэнт
фудэнт
яудэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
судэнтэкъым
будэнтэкъым
иудэнтэкъым
дудэнтэкъым
фудэнтэкъым
яудэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
судэнут
будэнут
иудэнут
дудэнут
фудэнут
яудэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
судэнутэкъым
будэнутэкъым
иудэнутэкъым
дудэнутэкъым
фудэнутэкъым
яудэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
судэми
будэми
иудэми
дудэми
фудэми
яудэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыудэми
умыудэми
имыудэми
дымыудэми
фымыудэми
ямыудэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
судами
будами
иудами
дудами
фудами
яудами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыудами
умыудами
имыудами
дымыудами
фымыудами
ямыудами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
судэгъами
будэгъами
иудэгъами
дудэгъами
фудэгъами
яудэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыудэгъами
умыудэгъами
имыудэгъами
дымыудэгъами
фымыудэгъами
ямыудэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
судэнми
будэнми
иудэнми
дудэнми
фудэнми
яудэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыудэнми
умыудэнми
имыудэнми
дымыудэнми
фымыудэнми
ямыудэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
судэнуми
будэнуми
иудэнуми
дудэнуми
фудэнуми
яудэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыудэнуми
умыудэнуми
имыудэнуми
дымыудэнуми
фымыудэнуми
ямыудэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
судэтэми
будэтэми
иудэтэми
дудэтэми
фудэтэми
яудэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыудэтэми
умыудэтэми
имыудэтэми
дымыудэтэми
фымыудэтэми
ямыудэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
судатэми
будатэми
иудатэми
дудатэми
фудатэми
яудатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыудатэми
умыудатэми
имыудатэми
дымыудатэми
фымыудатэми
ямыудатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
судэгъатэми
будэгъатэми
иудэгъатэми
дудэгъатэми
фудэгъатэми
яудэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыудэгъатэми
умыудэгъатэми
имыудэгъатэми
дымыудэгъатэми
фымыудэгъатэми
ямыудэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
судэнтэми
будэнтэми
иудэнтэми
дудэнтэми
фудэнтэми
яудэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыудэнтэми
умыудэнтэми
имыудэнтэми
дымыудэнтэми
фымыудэнтэми
ямыудэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
судэнутэми
будэнутэми
иудэнутэми
дудэнутэми
фудэнутэми
яудэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыудэнутэми
умыудэнутэми
имыудэнутэми
дымыудэнутэми
фымыудэнутэми
ямыудэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
судаи
будаи
иудаи
дудаи
фудаи
яудаи
щымыӀэныгъэ:
сымыудаи
умыудаи
имыудаи
дымыудаи
фымыудаи
ямыудаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
судащэрэт
будащэрэт
иудащэрэт
дудащэрэт
фудащэрэт
яудащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыудащэрэт
умыудащэрэт
имыудащэрэт
дымыудащэрэт
фымыудащэрэт
ямыудащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
судагъэнщ
будагъэнщ
иудагъэнщ
дудагъэнщ
фудагъэнщ
яудагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
судагъэнкъым
будагъэнкъым
иудагъэнкъым
дудагъэнкъым
фудагъэнкъым
яудагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
судагъэнт
будагъэнт
иудагъэнт
дудагъэнт
фудагъэнт
яудагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
судагъэнтэкъым
будагъэнтэкъым
иудагъэнтэкъым
дудагъэнтэкъым
фудагъэнтэкъым
яудагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
судагъэн
будагъэн
иудагъэн
дудагъэн
фудагъэн
яудагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
судагъэнкъэ
будагъэнкъэ
иудагъэнкъэ
дудагъэнкъэ
фудагъэнкъэ
яудагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
судагъэнт
будагъэнт
иудагъэнт
дудагъэнт
фудагъэнт
яудагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
судагъэнтэкъэ
будагъэнтэкъэ
иудагъэнтэкъэ
дудагъэнтэкъэ
фудагъэнтэкъэ
яудагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
судагъэнущ
будагъэнущ
иудагъэнущ
дудагъэнущ
фудагъэнущ
яудагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
судагъэнукъым
будагъэнукъым
иудагъэнукъым
дудагъэнукъым
фудагъэнукъым
яудагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
судагъэнут
будагъэнут
иудагъэнут
дудагъэнут
фудагъэнут
яудагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
судагъэнутэкъым
будагъэнутэкъым
иудагъэнутэкъым
дудагъэнутэкъым
фудагъэнутэкъым
яудагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
судагъэну
будагъэну
иудагъэну
дудагъэну
фудагъэну
яудагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
судагъэнукъэ
будагъэнукъэ
иудагъэнукъэ
дудагъэнукъэ
фудагъэнукъэ
яудагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
судагъэнут
будагъэнут
иудагъэнут
дудагъэнут
фудагъэнут
яудагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
судагъэнутэкъэ
будагъэнутэкъэ
иудагъэнутэкъэ
дудагъэнутэкъэ
фудагъэнутэкъэ
яудагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыудэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыудэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
судэ
будэ
иудэ
дудэ
фудэ
яудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыудэ
умыудэ
имыудэ
дымыудэ
фымыудэ
ямыудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
суда
буда
иуда
дуда
фуда
яуда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыуда
умыуда
имыуда
дымыуда
фымыуда
ямыуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
судэгъа
будэгъа
иудэгъа
дудэгъа
фудэгъа
яудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыудэгъа
умыудэгъа
имыудэгъа
дымыудэгъа
фымыудэгъа
ямыудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
судэн
будэн
иудэн
дудэн
фудэн
яудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыудэн
умыудэн
имыудэн
дымыудэн
фымыудэн
ямыудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
судэну
будэну
иудэну
дудэну
фудэну
яудэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыудэну
умыудэну
имыудэну
дымыудэну
фымыудэну
ямыудэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
удэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
уда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
удэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
удэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
удэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыудэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрызудэ
зэрыбудэ
зэриудэ
зэрыдудэ
зэрывудэ
зэраудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыудэ
зэрумыудэ
зэримыудэ
зэрыдмыудэ
зэрывмыудэ
зэрамыудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызуда
зэрыбуда
зэриуда
зэрыдуда
зэрывуда
зэрауда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыуда
зэрумыуда
зэримыуда
зэрыдмыуда
зэрывмыуда
зэрамыуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызудэгъа
зэрыбудэгъа
зэриудэгъа
зэрыдудэгъа
зэрывудэгъа
зэраудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыудэгъа
зэрумыудэгъа
зэримыудэгъа
зэрыдмыудэгъа
зэрывмыудэгъа
зэрамыудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызудэн
зэрыбудэн
зэриудэн
зэрыдудэн
зэрывудэн
зэраудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыудэн
зэрумыудэн
зэримыудэн
зэрыдмыудэн
зэрывмыудэн
зэрамыудэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызудэну
зэрыбудэну
зэриудэну
зэрыдудэну
зэрывудэну
зэраудэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыудэну
зэрумыудэну
зэримыудэну
зэрыдмыудэну
зэрывмыудэну
зэрамыудэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызудэ
щыбудэ
щиудэ
щыдудэ
щывудэ
щаудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыудэ
щумыудэ
щимыудэ
щыдмыудэ
щывмыудэ
щамыудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызуда
щыбуда
щиуда
щыдуда
щывуда
щауда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыуда
щумыуда
щимыуда
щыдмыуда
щывмыуда
щамыуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызудэгъа
щыбудэгъа
щиудэгъа
щыдудэгъа
щывудэгъа
щаудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыудэгъа
щумыудэгъа
щимыудэгъа
щыдмыудэгъа
щывмыудэгъа
щамыудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызудэн
щыбудэн
щиудэн
щыдудэн
щывудэн
щаудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыудэн
щумыудэн
щимыудэн
щыдмыудэн
щывмыудэн
щамыудэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызудэну
щыбудэну
щиудэну
щыдудэну
щывудэну
щаудэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыудэну
щумыудэну
щимыудэну
щыдмыудэну
щывмыудэну
щамыудэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэзудэ
здэбудэ
здиудэ
здэдудэ
здэвудэ
здаудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыудэ
здумыудэ
здимыудэ
здэдмыудэ
здэвмыудэ
здамыудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзуда
здэбуда
здиуда
здэдуда
здэвуда
здауда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыуда
здумыуда
здимыуда
здэдмыуда
здэвмыуда
здамыуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзудэгъа
здэбудэгъа
здиудэгъа
здэдудэгъа
здэвудэгъа
здаудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыудэгъа
здумыудэгъа
здимыудэгъа
здэдмыудэгъа
здэвмыудэгъа
здамыудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзудэн
здэбудэн
здиудэн
здэдудэн
здэвудэн
здаудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыудэн
здумыудэн
здимыудэн
здэдмыудэн
здэвмыудэн
здамыудэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзудэну
здэбудэну
здиудэну
здэдудэну
здэвудэну
здаудэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыудэну
здумыудэну
здимыудэну
здэдмыудэну
здэвмыудэну
здамыудэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзудэ
щӀэбудэ
щӀиудэ
щӀэдудэ
щӀэвудэ
щӀаудэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыудэ
щӀумыудэ
щӀимыудэ
щӀэдмыудэ
щӀэвмыудэ
щӀамыудэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзуда
щӀэбуда
щӀиуда
щӀэдуда
щӀэвуда
щӀауда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыуда
щӀумыуда
щӀимыуда
щӀэдмыуда
щӀэвмыуда
щӀамыуда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзудэгъа
щӀэбудэгъа
щӀиудэгъа
щӀэдудэгъа
щӀэвудэгъа
щӀаудэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыудэгъа
щӀумыудэгъа
щӀимыудэгъа
щӀэдмыудэгъа
щӀэвмыудэгъа
щӀамыудэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзудэн
щӀэбудэн
щӀиудэн
щӀэдудэн
щӀэвудэн
щӀаудэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыудэн
щӀумыудэн
щӀимыудэн
щӀэдмыудэн
щӀэвмыудэн
щӀамыудэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзудэну
щӀэбудэну
щӀиудэну
щӀэдудэну
щӀэвудэну
щӀаудэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыудэну
щӀумыудэну
щӀимыудэну
щӀэдмыудэну
щӀэвмыудэну
щӀамыудэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
судэу
будэу
иудэу
дудэу
фудэуэ
яудэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыудэу
умыудэу
имыудэу
дымыудэу
фымыудэу
ямыудэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
судауэ
будауэ
иудауэ
дудауэ
фудауэ
яудауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыудауэ
умыудауэ
имыудауэ
дымыудауэ
фымыудауэ
ямыудауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
судэурэ
будэурэ
иудэурэ
дудэурэ
фудэурэ
яудэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыудэурэ
умыудэурэ
имыудэурэ
дымыудэурэ
фымыудэурэ
ямыудэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ --
узоудэ
соудэ
--
фызоудэ
соудэ(хэ)
уэ сыбоудэ
--
уоудэ / боудэ
дыбоудэ
--
уоудэ(хэ) / боудэ(хэ)
абы сеудэ
уеудэ
еудэ
деудэ
феудэ
еудэ(хэ)
дэ --
удоудэ
доудэ
--
фыдоудэ
доудэ(хэ)
фэ сывоудэ
--
фоудэ
дывоудэ
--
фоудэ(хэ)
абыхэм саудэ
уаудэ
яудэ
даудэ
фаудэ
яудэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ --
ус[удэрэ]
с[удэрэ]
--
фыс[удэрэ]
с[удэ(хэ)рэ]
уэ сыб[удэрэ]
--
б[удэрэ]
дыб[удэрэ]
--
б[удэ(хэ)рэ]
абы си[удэрэ]
уи[удэрэ]
и[удэрэ]
ди[удэрэ]
фи[удэрэ]
и[удэ(хэ)рэ]
дэ --
уд[удэрэ]
д[удэрэ]
--
фыд[удэрэ]
д[удэ(хэ)рэ]
фэ сыф[удэрэ]
--
ф[удэрэ]
дыф[удэрэ]
--
ф[удэ(хэ)рэ]
абыхэм са[удэрэ]
уа[удэрэ]
я[удэрэ]
да[удэрэ]
фа[удэрэ]
я[удэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уд]э
[уд]эр
--
[уд]эхэр
Эргативнэ: [уд]э
[уд]эм
--
[уд]эхэм
Послеложнэ: [уд]экӀэ
[уд]эмкӀэ
[уд]эхэкӀэ
[уд]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [уд]эуэ
[уд]эрауэ
[уд]эхэу
[уд]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уд]а
[уд]ар
--
[уд]ахэр
Эргативнэ: [уд]а
[уд]ам
--
[уд]ахэм
Послеложнэ: [уд]акӀэ
[уд]амкӀэ
[уд]ахэкӀэ
[уд]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [уд]ауэ
[уд]арауэ
[уд]ахэу
[уд]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уд]эн
[уд]эныр
--
[уд]энхэр
Эргативнэ: [уд]эн
[уд]эным
--
[уд]энхэм
Послеложнэ: [уд]энкӀэ
[уд]энымкӀэ
[уд]энхэкӀэ
[уд]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[уд]эну
[уд]энырауэ
[уд]энхэу
[уд]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уд]эну
[уд]энур
--
[уд]энухэр
Эргативнэ: [уд]эну
[уд]энум
--
[уд]энухэм
Послеложнэ: [уд]энукӀэ
[уд]энумкӀэ
[уд]энухэкӀэ
[уд]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [уд]энууэ
[уд]энурауэ
[уд]энухэу
[уд]энухэрауэ
ЗэхэбутхыныпщӀэурэ е ухэуэурэ фӀыуэ зэхэгъэзэрыхьын. Шху удэн.
ДжэдыкӀэр удэн.
Цы удэн. удэн: whip or beat sth
Шху удэн: whip sour milk
ДжэдыкӀэр удэн: beat eggs
Цы удэн: fluff up wool удэн: взбивать что-л.
Шху удэн: взбивать кислое молоко
ДжэдыкӀэр удэн: взбивать яйцо
Цы удэн: взбивать шерсть
псалъафэ зэпыщӀахэр
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: wagging one’s tail (run), fawning
Урысыбзэ: виляя хвостом (бегать).
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009. 
