АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "убзытэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
убзытэн
щымыӀэныгъэ:
мыубзытэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
субзытэн
бубзытэн
иубзытэн
дубзытэн
фубзытэн
яубзытэн
щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэн
умыубзытэн
имыубзытэн
дымыубзытэн
фымыубзытэн
ямыубзытэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
убзытэ!
фубзытэ!
щымыӀэныгъэ:
умыубзытэ!
фымыубзытэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
среубзытэ
уреубзытэ
иреубзытэ
дреубзытэ
фреубзытэ
иреубзытэ
щымыӀэныгъэ:
сремыубзытэ
уремыубзытэ
иремыубзытэ
дремыубзытэ
фремыубзытэ
иремыубзытэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
соубзытэ(р)
уоубзытэ(р) / боубзытэ(р)
еубзытэ(р)
доубзытэ(р)
фоубзытэ(р)
яубзытэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
субзытэркъым
бубзытэркъым
иубзытэркъым
дубзытэркъым
фубзытэркъым
яубзытэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
субзытэ(р)т
бубзытэ(р)т
иубзытэ(р)т
дубзытэ(р)т
фубзытэ(р)т
яубзытэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
субзытэ(р)тэкъым
бубзытэ(р)тэкъым
иубзытэ(р)тэкъым
дубзытэ(р)тэкъым
фубзытэ(р)тэкъым
яубзытэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
субзытащ
бубзытащ
иубзытащ
дубзытащ
фубзытащ
яубзытащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
субзытакъым
бубзытакъым
иубзытакъым
дубзытакъым
фубзытакъым
яубзытакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
субзытат
бубзытат
иубзытат
дубзытат
фубзытат
яубзытат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
субзытатэкъым
бубзытатэкъым
иубзытатэкъым
дубзытатэкъым
фубзытатэкъым
яубзытатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэгъащ
бубзытэгъащ
иубзытэгъащ
дубзытэгъащ
фубзытэгъащ
яубзытэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
субзытэгъакъым
бубзытэгъакъым
иубзытэгъакъым
дубзытэгъакъым
фубзытэгъакъым
яубзытэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэгъат
бубзытэгъат
иубзытэгъат
дубзытэгъат
фубзытэгъат
яубзытэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
субзытэгъатэкъым
бубзытэгъатэкъым
иубзытэгъатэкъым
дубзытэгъатэкъым
фубзытэгъатэкъым
яубзытэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
субзытэщ
бубзытэщ
иубзытэщ
дубзытэщ
фубзытэщ
яубзытэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
субзытэкъым
бубзытэкъым
иубзытэкъым
дубзытэкъым
фубзытэкъым
яубзытэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
субзытэт
бубзытэт
иубзытэт
дубзытэт
фубзытэт
яубзытэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
субзытэтэкъым
бубзытэтэкъым
иубзытэтэкъым
дубзытэтэкъым
фубзытэтэкъым
яубзытэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэнщ
бубзытэнщ
иубзытэнщ
дубзытэнщ
фубзытэнщ
яубзытэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
субзытэнкъым
бубзытэнкъым
иубзытэнкъым
дубзытэнкъым
фубзытэнкъым
яубзытэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэнущ
бубзытэнущ
иубзытэнущ
дубзытэнущ
фубзытэнущ
яубзытэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
субзытэнукъым
бубзытэнукъым
иубзытэнукъым
дубзытэнукъым
фубзытэнукъым
яубзытэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэрэ
бубзытэрэ
иубзытэрэ
дубзытэрэ
фубзытэрэ
яубзытэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
субзытэркъэ
бубзытэркъэ
иубзытэркъэ
дубзытэркъэ
фубзытэркъэ
яубзытэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
субзытэ(р)т
бубзытэ(р)т
иубзытэ(р)т
дубзытэ(р)т
фубзытэ(р)т
яубзытэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
субзытэ(р)тэкъэ
бубзытэ(р)тэкъэ
иубзытэ(р)тэкъэ
дубзытэ(р)тэкъэ
фубзытэ(р)тэкъэ
яубзытэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
субзыта
бубзыта
иубзыта
дубзыта
фубзыта
яубзыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
субзытакъэ
бубзытакъэ
иубзытакъэ
дубзытакъэ
фубзытакъэ
яубзытакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
субзытат
бубзытат
иубзытат
дубзытат
фубзытат
яубзытат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
субзытатэкъэ
бубзытатэкъэ
иубзытатэкъэ
дубзытатэкъэ
фубзытатэкъэ
яубзытатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэгъа
бубзытэгъа
иубзытэгъа
дубзытэгъа
фубзытэгъа
яубзытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
субзытэгъакъэ
бубзытэгъакъэ
иубзытэгъакъэ
дубзытэгъакъэ
фубзытэгъакъэ
яубзытэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэгъат
бубзытэгъат
иубзытэгъат
дубзытэгъат
фубзытэгъат
яубзытэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
субзытэгъатэкъэ
бубзытэгъатэкъэ
иубзытэгъатэкъэ
дубзытэгъатэкъэ
фубзытэгъатэкъэ
яубзытэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
субзытэ
бубзытэ
иубзытэ
дубзытэ
фубзытэ
яубзытэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
субзытэкъэ
бубзытэкъэ
иубзытэкъэ
дубзытэкъэ
фубзытэкъэ
яубзытэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
субзытэт
бубзытэт
иубзытэт
дубзытэт
фубзытэт
яубзытэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
субзытэтэкъэ
бубзытэтэкъэ
иубзытэтэкъэ
дубзытэтэкъэ
фубзытэтэкъэ
яубзытэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэн
бубзытэн
иубзытэн
дубзытэн
фубзытэн
яубзытэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
субзытэнкъэ
бубзытэнкъэ
иубзытэнкъэ
дубзытэнкъэ
фубзытэнкъэ
яубзытэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэну
бубзытэну
иубзытэну
дубзытэну
фубзытэну
яубзытэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
субзытэнукъэ
бубзытэнукъэ
иубзытэнукъэ
дубзытэнукъэ
фубзытэнукъэ
яубзытэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэмэ
бубзытэмэ
иубзытэмэ
дубзытэмэ
фубзытэмэ
яубзытэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэмэ
умыубзытэмэ
имыубзытэмэ
дымыубзытэмэ
фымыубзытэмэ
ямыубзытэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
субзытамэ
бубзытамэ
иубзытамэ
дубзытамэ
фубзытамэ
яубзытамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытамэ
умыубзытамэ
имыубзытамэ
дымыубзытамэ
фымыубзытамэ
ямыубзытамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
субзытэгъамэ
бубзытэгъамэ
иубзытэгъамэ
дубзытэгъамэ
фубзытэгъамэ
яубзытэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэгъамэ
умыубзытэгъамэ
имыубзытэгъамэ
дымыубзытэгъамэ
фымыубзытэгъамэ
ямыубзытэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэнмэ
бубзытэнмэ
иубзытэнмэ
дубзытэнмэ
фубзытэнмэ
яубзытэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэнмэ
умыубзытэнмэ
имыубзытэнмэ
дымыубзытэнмэ
фымыубзытэнмэ
ямыубзытэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэнумэ
бубзытэнумэ
иубзытэнумэ
дубзытэнумэ
фубзытэнумэ
яубзытэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэнумэ
умыубзытэнумэ
имыубзытэнумэ
дымыубзытэнумэ
фымыубзытэнумэ
ямыубзытэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэтэмэ
бубзытэтэмэ
иубзытэтэмэ
дубзытэтэмэ
фубзытэтэмэ
яубзытэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэтэмэ
умыубзытэтэмэ
имыубзытэтэмэ
дымыубзытэтэмэ
фымыубзытэтэмэ
ямыубзытэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
субзытатэмэ
бубзытатэмэ
иубзытатэмэ
дубзытатэмэ
фубзытатэмэ
яубзытатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытатэмэ
умыубзытатэмэ
имыубзытатэмэ
дымыубзытатэмэ
фымыубзытатэмэ
ямыубзытатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
субзытэгъатэмэ
бубзытэгъатэмэ
иубзытэгъатэмэ
дубзытэгъатэмэ
фубзытэгъатэмэ
яубзытэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэгъатэмэ
умыубзытэгъатэмэ
имыубзытэгъатэмэ
дымыубзытэгъатэмэ
фымыубзытэгъатэмэ
ямыубзытэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэнтэмэ
бубзытэнтэмэ
иубзытэнтэмэ
дубзытэнтэмэ
фубзытэнтэмэ
яубзытэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэнтэмэ
умыубзытэнтэмэ
имыубзытэнтэмэ
дымыубзытэнтэмэ
фымыубзытэнтэмэ
ямыубзытэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэнутэмэ
бубзытэнутэмэ
иубзытэнутэмэ
дубзытэнутэмэ
фубзытэнутэмэ
яубзытэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэнутэмэ
умыубзытэнутэмэ
имыубзытэнутэмэ
дымыубзытэнутэмэ
фымыубзытэнутэмэ
ямыубзытэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэнт
бубзытэнт
иубзытэнт
дубзытэнт
фубзытэнт
яубзытэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
субзытэнтэкъым
бубзытэнтэкъым
иубзытэнтэкъым
дубзытэнтэкъым
фубзытэнтэкъым
яубзытэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэнут
бубзытэнут
иубзытэнут
дубзытэнут
фубзытэнут
яубзытэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
субзытэнутэкъым
бубзытэнутэкъым
иубзытэнутэкъым
дубзытэнутэкъым
фубзытэнутэкъым
яубзытэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэми
бубзытэми
иубзытэми
дубзытэми
фубзытэми
яубзытэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэми
умыубзытэми
имыубзытэми
дымыубзытэми
фымыубзытэми
ямыубзытэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
субзытами
бубзытами
иубзытами
дубзытами
фубзытами
яубзытами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытами
умыубзытами
имыубзытами
дымыубзытами
фымыубзытами
ямыубзытами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
субзытэгъами
бубзытэгъами
иубзытэгъами
дубзытэгъами
фубзытэгъами
яубзытэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэгъами
умыубзытэгъами
имыубзытэгъами
дымыубзытэгъами
фымыубзытэгъами
ямыубзытэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэнми
бубзытэнми
иубзытэнми
дубзытэнми
фубзытэнми
яубзытэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэнми
умыубзытэнми
имыубзытэнми
дымыубзытэнми
фымыубзытэнми
ямыубзытэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэнуми
бубзытэнуми
иубзытэнуми
дубзытэнуми
фубзытэнуми
яубзытэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэнуми
умыубзытэнуми
имыубзытэнуми
дымыубзытэнуми
фымыубзытэнуми
ямыубзытэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэтэми
бубзытэтэми
иубзытэтэми
дубзытэтэми
фубзытэтэми
яубзытэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэтэми
умыубзытэтэми
имыубзытэтэми
дымыубзытэтэми
фымыубзытэтэми
ямыубзытэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
субзытатэми
бубзытатэми
иубзытатэми
дубзытатэми
фубзытатэми
яубзытатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытатэми
умыубзытатэми
имыубзытатэми
дымыубзытатэми
фымыубзытатэми
ямыубзытатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
субзытэгъатэми
бубзытэгъатэми
иубзытэгъатэми
дубзытэгъатэми
фубзытэгъатэми
яубзытэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэгъатэми
умыубзытэгъатэми
имыубзытэгъатэми
дымыубзытэгъатэми
фымыубзытэгъатэми
ямыубзытэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэнтэми
бубзытэнтэми
иубзытэнтэми
дубзытэнтэми
фубзытэнтэми
яубзытэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэнтэми
умыубзытэнтэми
имыубзытэнтэми
дымыубзытэнтэми
фымыубзытэнтэми
ямыубзытэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субзытэнутэми
бубзытэнутэми
иубзытэнутэми
дубзытэнутэми
фубзытэнутэми
яубзытэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубзытэнутэми
умыубзытэнутэми
имыубзытэнутэми
дымыубзытэнутэми
фымыубзытэнутэми
ямыубзытэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
субзытаи
бубзытаи
иубзытаи
дубзытаи
фубзытаи
яубзытаи
щымыӀэныгъэ:
сымыубзытаи
умыубзытаи
имыубзытаи
дымыубзытаи
фымыубзытаи
ямыубзытаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
субзытащэрэт
бубзытащэрэт
иубзытащэрэт
дубзытащэрэт
фубзытащэрэт
яубзытащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыубзытащэрэт
умыубзытащэрэт
имыубзытащэрэт
дымыубзытащэрэт
фымыубзытащэрэт
ямыубзытащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
субзытагъэнщ
бубзытагъэнщ
иубзытагъэнщ
дубзытагъэнщ
фубзытагъэнщ
яубзытагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
субзытагъэнкъым
бубзытагъэнкъым
иубзытагъэнкъым
дубзытагъэнкъым
фубзытагъэнкъым
яубзытагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
субзытагъэнт
бубзытагъэнт
иубзытагъэнт
дубзытагъэнт
фубзытагъэнт
яубзытагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
субзытагъэнтэкъым
бубзытагъэнтэкъым
иубзытагъэнтэкъым
дубзытагъэнтэкъым
фубзытагъэнтэкъым
яубзытагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
субзытагъэн
бубзытагъэн
иубзытагъэн
дубзытагъэн
фубзытагъэн
яубзытагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
субзытагъэнкъэ
бубзытагъэнкъэ
иубзытагъэнкъэ
дубзытагъэнкъэ
фубзытагъэнкъэ
яубзытагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
субзытагъэнт
бубзытагъэнт
иубзытагъэнт
дубзытагъэнт
фубзытагъэнт
яубзытагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
субзытагъэнтэкъэ
бубзытагъэнтэкъэ
иубзытагъэнтэкъэ
дубзытагъэнтэкъэ
фубзытагъэнтэкъэ
яубзытагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
субзытагъэнущ
бубзытагъэнущ
иубзытагъэнущ
дубзытагъэнущ
фубзытагъэнущ
яубзытагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
субзытагъэнукъым
бубзытагъэнукъым
иубзытагъэнукъым
дубзытагъэнукъым
фубзытагъэнукъым
яубзытагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
субзытагъэнут
бубзытагъэнут
иубзытагъэнут
дубзытагъэнут
фубзытагъэнут
яубзытагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
субзытагъэнутэкъым
бубзытагъэнутэкъым
иубзытагъэнутэкъым
дубзытагъэнутэкъым
фубзытагъэнутэкъым
яубзытагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
субзытагъэну
бубзытагъэну
иубзытагъэну
дубзытагъэну
фубзытагъэну
яубзытагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
субзытагъэнукъэ
бубзытагъэнукъэ
иубзытагъэнукъэ
дубзытагъэнукъэ
фубзытагъэнукъэ
яубзытагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
субзытагъэнут
бубзытагъэнут
иубзытагъэнут
дубзытагъэнут
фубзытагъэнут
яубзытагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
субзытагъэнутэкъэ
бубзытагъэнутэкъэ
иубзытагъэнутэкъэ
дубзытагъэнутэкъэ
фубзытагъэнутэкъэ
яубзытагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыубзытэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыубзытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыубзыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыубзыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыубзытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыубзытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыубзытэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыубзытэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыубзытэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыубзытэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
субзытэ
бубзытэ
иубзытэ
дубзытэ
фубзытэ
яубзытэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыубзытэ
умыубзытэ
имыубзытэ
дымыубзытэ
фымыубзытэ
ямыубзытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
субзыта
бубзыта
иубзыта
дубзыта
фубзыта
яубзыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыубзыта
умыубзыта
имыубзыта
дымыубзыта
фымыубзыта
ямыубзыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
субзытэгъа
бубзытэгъа
иубзытэгъа
дубзытэгъа
фубзытэгъа
яубзытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыубзытэгъа
умыубзытэгъа
имыубзытэгъа
дымыубзытэгъа
фымыубзытэгъа
ямыубзытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
субзытэн
бубзытэн
иубзытэн
дубзытэн
фубзытэн
яубзытэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыубзытэн
умыубзытэн
имыубзытэн
дымыубзытэн
фымыубзытэн
ямыубзытэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
субзытэну
бубзытэну
иубзытэну
дубзытэну
фубзытэну
яубзытэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыубзытэну
умыубзытэну
имыубзытэну
дымыубзытэну
фымыубзытэну
ямыубзытэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
убзытэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыубзытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
убзыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыубзыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
убзытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыубзытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
убзытэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыубзытэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
убзытэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыубзытэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрызубзытэ
зэрыбубзытэ
зэриубзытэ
зэрыдубзытэ
зэрывубзытэ
зэраубзытэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыубзытэ
зэрумыубзытэ
зэримыубзытэ
зэрыдмыубзытэ
зэрывмыубзытэ
зэрамыубзытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызубзыта
зэрыбубзыта
зэриубзыта
зэрыдубзыта
зэрывубзыта
зэраубзыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыубзыта
зэрумыубзыта
зэримыубзыта
зэрыдмыубзыта
зэрывмыубзыта
зэрамыубзыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызубзытэгъа
зэрыбубзытэгъа
зэриубзытэгъа
зэрыдубзытэгъа
зэрывубзытэгъа
зэраубзытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыубзытэгъа
зэрумыубзытэгъа
зэримыубзытэгъа
зэрыдмыубзытэгъа
зэрывмыубзытэгъа
зэрамыубзытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызубзытэн
зэрыбубзытэн
зэриубзытэн
зэрыдубзытэн
зэрывубзытэн
зэраубзытэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыубзытэн
зэрумыубзытэн
зэримыубзытэн
зэрыдмыубзытэн
зэрывмыубзытэн
зэрамыубзытэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызубзытэну
зэрыбубзытэну
зэриубзытэну
зэрыдубзытэну
зэрывубзытэну
зэраубзытэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыубзытэну
зэрумыубзытэну
зэримыубзытэну
зэрыдмыубзытэну
зэрывмыубзытэну
зэрамыубзытэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызубзытэ
щыбубзытэ
щиубзытэ
щыдубзытэ
щывубзытэ
щаубзытэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыубзытэ
щумыубзытэ
щимыубзытэ
щыдмыубзытэ
щывмыубзытэ
щамыубзытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызубзыта
щыбубзыта
щиубзыта
щыдубзыта
щывубзыта
щаубзыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыубзыта
щумыубзыта
щимыубзыта
щыдмыубзыта
щывмыубзыта
щамыубзыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызубзытэгъа
щыбубзытэгъа
щиубзытэгъа
щыдубзытэгъа
щывубзытэгъа
щаубзытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыубзытэгъа
щумыубзытэгъа
щимыубзытэгъа
щыдмыубзытэгъа
щывмыубзытэгъа
щамыубзытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызубзытэн
щыбубзытэн
щиубзытэн
щыдубзытэн
щывубзытэн
щаубзытэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыубзытэн
щумыубзытэн
щимыубзытэн
щыдмыубзытэн
щывмыубзытэн
щамыубзытэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызубзытэну
щыбубзытэну
щиубзытэну
щыдубзытэну
щывубзытэну
щаубзытэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыубзытэну
щумыубзытэну
щимыубзытэну
щыдмыубзытэну
щывмыубзытэну
щамыубзытэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэзубзытэ
здэбубзытэ
здиубзытэ
здэдубзытэ
здэвубзытэ
здаубзытэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыубзытэ
здумыубзытэ
здимыубзытэ
здэдмыубзытэ
здэвмыубзытэ
здамыубзытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзубзыта
здэбубзыта
здиубзыта
здэдубзыта
здэвубзыта
здаубзыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыубзыта
здумыубзыта
здимыубзыта
здэдмыубзыта
здэвмыубзыта
здамыубзыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзубзытэгъа
здэбубзытэгъа
здиубзытэгъа
здэдубзытэгъа
здэвубзытэгъа
здаубзытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыубзытэгъа
здумыубзытэгъа
здимыубзытэгъа
здэдмыубзытэгъа
здэвмыубзытэгъа
здамыубзытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзубзытэн
здэбубзытэн
здиубзытэн
здэдубзытэн
здэвубзытэн
здаубзытэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыубзытэн
здумыубзытэн
здимыубзытэн
здэдмыубзытэн
здэвмыубзытэн
здамыубзытэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзубзытэну
здэбубзытэну
здиубзытэну
здэдубзытэну
здэвубзытэну
здаубзытэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыубзытэну
здумыубзытэну
здимыубзытэну
здэдмыубзытэну
здэвмыубзытэну
здамыубзытэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзубзытэ
щӀэбубзытэ
щӀиубзытэ
щӀэдубзытэ
щӀэвубзытэ
щӀаубзытэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыубзытэ
щӀумыубзытэ
щӀимыубзытэ
щӀэдмыубзытэ
щӀэвмыубзытэ
щӀамыубзытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзубзыта
щӀэбубзыта
щӀиубзыта
щӀэдубзыта
щӀэвубзыта
щӀаубзыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыубзыта
щӀумыубзыта
щӀимыубзыта
щӀэдмыубзыта
щӀэвмыубзыта
щӀамыубзыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзубзытэгъа
щӀэбубзытэгъа
щӀиубзытэгъа
щӀэдубзытэгъа
щӀэвубзытэгъа
щӀаубзытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыубзытэгъа
щӀумыубзытэгъа
щӀимыубзытэгъа
щӀэдмыубзытэгъа
щӀэвмыубзытэгъа
щӀамыубзытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзубзытэн
щӀэбубзытэн
щӀиубзытэн
щӀэдубзытэн
щӀэвубзытэн
щӀаубзытэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыубзытэн
щӀумыубзытэн
щӀимыубзытэн
щӀэдмыубзытэн
щӀэвмыубзытэн
щӀамыубзытэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзубзытэну
щӀэбубзытэну
щӀиубзытэну
щӀэдубзытэну
щӀэвубзытэну
щӀаубзытэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыубзытэну
щӀумыубзытэну
щӀимыубзытэну
щӀэдмыубзытэну
щӀэвмыубзытэну
щӀамыубзытэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
субзытэу
бубзытэу
иубзытэу
дубзытэу
фубзытэуэ
яубзытэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыубзытэу
умыубзытэу
имыубзытэу
дымыубзытэу
фымыубзытэу
ямыубзытэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
субзытауэ
бубзытауэ
иубзытауэ
дубзытауэ
фубзытауэ
яубзытауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыубзытауэ
умыубзытауэ
имыубзытауэ
дымыубзытауэ
фымыубзытауэ
ямыубзытауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
субзытэурэ
бубзытэурэ
иубзытэурэ
дубзытэурэ
фубзытэурэ
яубзытэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыубзытэурэ
умыубзытэурэ
имыубзытэурэ
дымыубзытэурэ
фымыубзытэурэ
ямыубзытэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
узоубзытэ
соубзытэ
--
фызоубзытэ
соубзытэ(хэ)
уэ
сыбоубзытэ
--
уоубзытэ / боубзытэ
дыбоубзытэ
--
уоубзытэ(хэ) / боубзытэ(хэ)
абы
сеубзытэ
уеубзытэ
еубзытэ
деубзытэ
феубзытэ
еубзытэ(хэ)
дэ
--
удоубзытэ
доубзытэ
--
фыдоубзытэ
доубзытэ(хэ)
фэ
сывоубзытэ
--
фоубзытэ
дывоубзытэ
--
фоубзытэ(хэ)
абыхэм
саубзытэ
уаубзытэ
яубзытэ
даубзытэ
фаубзытэ
яубзытэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
ус[убзытэрэ]
с[убзытэрэ]
--
фыс[убзытэрэ]
с[убзытэ(хэ)рэ]
уэ
сыб[убзытэрэ]
--
б[убзытэрэ]
дыб[убзытэрэ]
--
б[убзытэ(хэ)рэ]
абы
си[убзытэрэ]
уи[убзытэрэ]
и[убзытэрэ]
ди[убзытэрэ]
фи[убзытэрэ]
и[убзытэ(хэ)рэ]
дэ
--
уд[убзытэрэ]
д[убзытэрэ]
--
фыд[убзытэрэ]
д[убзытэ(хэ)рэ]
фэ
сыф[убзытэрэ]
--
ф[убзытэрэ]
дыф[убзытэрэ]
--
ф[убзытэ(хэ)рэ]
абыхэм
са[убзытэрэ]
уа[убзытэрэ]
я[убзытэрэ]
да[убзытэрэ]
фа[убзытэрэ]
я[убзытэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[убзыт]э
[убзыт]эр
--
[убзыт]эхэр
Эргативнэ:
[убзыт]э
[убзыт]эм
--
[убзыт]эхэм
Послеложнэ:
[убзыт]экӀэ
[убзыт]эмкӀэ
[убзыт]эхэкӀэ
[убзыт]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[убзыт]эуэ
[убзыт]эрауэ
[убзыт]эхэу
[убзыт]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[убзыт]а
[убзыт]ар
--
[убзыт]ахэр
Эргативнэ:
[убзыт]а
[убзыт]ам
--
[убзыт]ахэм
Послеложнэ:
[убзыт]акӀэ
[убзыт]амкӀэ
[убзыт]ахэкӀэ
[убзыт]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[убзыт]ауэ
[убзыт]арауэ
[убзыт]ахэу
[убзыт]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[убзыт]эн
[убзыт]эныр
--
[убзыт]энхэр
Эргативнэ:
[убзыт]эн
[убзыт]эным
--
[убзыт]энхэм
Послеложнэ:
[убзыт]энкӀэ
[убзыт]энымкӀэ
[убзыт]энхэкӀэ
[убзыт]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[убзыт]эну
[убзыт]энырауэ
[убзыт]энхэу
[убзыт]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[убзыт]эну
[убзыт]энур
--
[убзыт]энухэр
Эргативнэ:
[убзыт]эну
[убзыт]энум
--
[убзыт]энухэм
Послеложнэ:
[убзыт]энукӀэ
[убзыт]энумкӀэ
[убзыт]энухэкӀэ
[убзыт]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[убзыт]энууэ
[убзыт]энурауэ
[убзыт]энухэу
[убзыт]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Бзыгъэурэ зэпыупщӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
ЩӀакхъуэр убзытэн.
Хъарбызыр убзытэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
убзытэн: cut into slices, slice
ЩӀакхъуэр убзытэн: slice bread
Хъарбызыр убзытэн: slice a watermelon
УРЫСЫБЗЭ
убзытэн: нарезать ломтями
ЩӀакхъуэр убзытэн: нарезать хлеб ломтями.
Хъарбызыр убзытэн: нарезать арбуз ломтями.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.