АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "убгъун"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
убгъун
щымыӀэныгъэ:
мыубгъун
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
субгъун
бубгъун
иубгъун
дубгъун
фубгъун
яубгъун
щымыӀэныгъэ:
сымыубгъун
умыубгъун
имыубгъун
дымыубгъун
фымыубгъун
ямыубгъун
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
убгъу!
фубгъу!
щымыӀэныгъэ:
умыубгъу!
фымыубгъу!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
среубгъу
уреубгъу
иреубгъу
треубгъу
фреубгъу
иреубгъу
щымыӀэныгъэ:
сремыубгъу
уремыубгъу
иремыубгъу
тремыубгъу
фремыубгъу
иремыубгъу
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
соубгъу(р)
уоубгъу(р) / боубгъу(р)
еубгъу(р)
доубгъу(р)
фоубгъу(р)
яубгъу(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
субгъуркъым
бубгъуркъым
иубгъуркъым
дубгъуркъым
фубгъуркъым
яубгъуркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
субгъурт
бубгъурт
иубгъурт
дубгъурт
фубгъурт
яубгъурт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
субгъуртэкъым
бубгъуртэкъым
иубгъуртэкъым
дубгъуртэкъым
фубгъуртэкъым
яубгъуртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
субгъуащ
бубгъуащ
иубгъуащ
дубгъуащ
фубгъуащ
яубгъуащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
субгъуакъым
бубгъуакъым
иубгъуакъым
дубгъуакъым
фубгъуакъым
яубгъуакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
субгъуат
бубгъуат
иубгъуат
дубгъуат
фубгъуат
яубгъуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
субгъуатэкъым
бубгъуатэкъым
иубгъуатэкъым
дубгъуатэкъым
фубгъуатэкъым
яубгъуатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
субгъугъащ
бубгъугъащ
иубгъугъащ
дубгъугъащ
фубгъугъащ
яубгъугъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
субгъугъакъым
бубгъугъакъым
иубгъугъакъым
дубгъугъакъым
фубгъугъакъым
яубгъугъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
субгъугъат
бубгъугъат
иубгъугъат
дубгъугъат
фубгъугъат
яубгъугъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
субгъугъатэкъым
бубгъугъатэкъым
иубгъугъатэкъым
дубгъугъатэкъым
фубгъугъатэкъым
яубгъугъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
субгъущ
бубгъущ
иубгъущ
дубгъущ
фубгъущ
яубгъущ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
субгъукъым
бубгъукъым
иубгъукъым
дубгъукъым
фубгъукъым
яубгъукъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
субгъут
бубгъут
иубгъут
дубгъут
фубгъут
яубгъут
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
субгъутэкъым
бубгъутэкъым
иубгъутэкъым
дубгъутэкъым
фубгъутэкъым
яубгъутэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субгъунщ
бубгъунщ
иубгъунщ
дубгъунщ
фубгъунщ
яубгъунщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
субгъункъым
бубгъункъым
иубгъункъым
дубгъункъым
фубгъункъым
яубгъункъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субгъунущ
бубгъунущ
иубгъунущ
дубгъунущ
фубгъунущ
яубгъунущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
субгъунукъым
бубгъунукъым
иубгъунукъым
дубгъунукъым
фубгъунукъым
яубгъунукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
субгъурэ
бубгъурэ
иубгъурэ
дубгъурэ
фубгъурэ
яубгъурэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
субгъуркъэ
бубгъуркъэ
иубгъуркъэ
дубгъуркъэ
фубгъуркъэ
яубгъуркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
субгъурт
бубгъурт
иубгъурт
дубгъурт
фубгъурт
яубгъурт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
субгъуртэкъэ
бубгъуртэкъэ
иубгъуртэкъэ
дубгъуртэкъэ
фубгъуртэкъэ
яубгъуртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
субгъуа
бубгъуа
иубгъуа
дубгъуа
фубгъуа
яубгъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
субгъуакъэ
бубгъуакъэ
иубгъуакъэ
дубгъуакъэ
фубгъуакъэ
яубгъуакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
субгъуат
бубгъуат
иубгъуат
дубгъуат
фубгъуат
яубгъуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
субгъуатэкъэ
бубгъуатэкъэ
иубгъуатэкъэ
дубгъуатэкъэ
фубгъуатэкъэ
яубгъуатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
субгъугъа
бубгъугъа
иубгъугъа
дубгъугъа
фубгъугъа
яубгъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
субгъугъакъэ
бубгъугъакъэ
иубгъугъакъэ
дубгъугъакъэ
фубгъугъакъэ
яубгъугъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
субгъугъат
бубгъугъат
иубгъугъат
дубгъугъат
фубгъугъат
яубгъугъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
субгъугъатэкъэ
бубгъугъатэкъэ
иубгъугъатэкъэ
дубгъугъатэкъэ
фубгъугъатэкъэ
яубгъугъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
субгъу
бубгъу
иубгъу
дубгъу
фубгъу
яубгъу
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
субгъукъэ
бубгъукъэ
иубгъукъэ
дубгъукъэ
фубгъукъэ
яубгъукъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
субгъут
бубгъут
иубгъут
дубгъут
фубгъут
яубгъут
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
субгъутэкъэ
бубгъутэкъэ
иубгъутэкъэ
дубгъутэкъэ
фубгъутэкъэ
яубгъутэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субгъун
бубгъун
иубгъун
дубгъун
фубгъун
яубгъун
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
субгъункъэ
бубгъункъэ
иубгъункъэ
дубгъункъэ
фубгъункъэ
яубгъункъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субгъуну
бубгъуну
иубгъуну
дубгъуну
фубгъуну
яубгъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
субгъунукъэ
бубгъунукъэ
иубгъунукъэ
дубгъунукъэ
фубгъунукъэ
яубгъунукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
субгъумэ
бубгъумэ
иубгъумэ
дубгъумэ
фубгъумэ
яубгъумэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъумэ
умыубгъумэ
имыубгъумэ
дымыубгъумэ
фымыубгъумэ
ямыубгъумэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
субгъуамэ
бубгъуамэ
иубгъуамэ
дубгъуамэ
фубгъуамэ
яубгъуамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъуамэ
умыубгъуамэ
имыубгъуамэ
дымыубгъуамэ
фымыубгъуамэ
ямыубгъуамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
субгъугъамэ
бубгъугъамэ
иубгъугъамэ
дубгъугъамэ
фубгъугъамэ
яубгъугъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъугъамэ
умыубгъугъамэ
имыубгъугъамэ
дымыубгъугъамэ
фымыубгъугъамэ
ямыубгъугъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субгъунмэ
бубгъунмэ
иубгъунмэ
дубгъунмэ
фубгъунмэ
яубгъунмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъунмэ
умыубгъунмэ
имыубгъунмэ
дымыубгъунмэ
фымыубгъунмэ
ямыубгъунмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субгъунумэ
бубгъунумэ
иубгъунумэ
дубгъунумэ
фубгъунумэ
яубгъунумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъунумэ
умыубгъунумэ
имыубгъунумэ
дымыубгъунумэ
фымыубгъунумэ
ямыубгъунумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
субгъутэмэ
бубгъутэмэ
иубгъутэмэ
дубгъутэмэ
фубгъутэмэ
яубгъутэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъутэмэ
умыубгъутэмэ
имыубгъутэмэ
дымыубгъутэмэ
фымыубгъутэмэ
ямыубгъутэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
субгъуатэмэ
бубгъуатэмэ
иубгъуатэмэ
дубгъуатэмэ
фубгъуатэмэ
яубгъуатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъуатэмэ
умыубгъуатэмэ
имыубгъуатэмэ
дымыубгъуатэмэ
фымыубгъуатэмэ
ямыубгъуатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
субгъугъатэмэ
бубгъугъатэмэ
иубгъугъатэмэ
дубгъугъатэмэ
фубгъугъатэмэ
яубгъугъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъугъатэмэ
умыубгъугъатэмэ
имыубгъугъатэмэ
дымыубгъугъатэмэ
фымыубгъугъатэмэ
ямыубгъугъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субгъунтэмэ
бубгъунтэмэ
иубгъунтэмэ
дубгъунтэмэ
фубгъунтэмэ
яубгъунтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъунтэмэ
умыубгъунтэмэ
имыубгъунтэмэ
дымыубгъунтэмэ
фымыубгъунтэмэ
ямыубгъунтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субгъунутэмэ
бубгъунутэмэ
иубгъунутэмэ
дубгъунутэмэ
фубгъунутэмэ
яубгъунутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъунутэмэ
умыубгъунутэмэ
имыубгъунутэмэ
дымыубгъунутэмэ
фымыубгъунутэмэ
ямыубгъунутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субгъунт
бубгъунт
иубгъунт
дубгъунт
фубгъунт
яубгъунт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
субгъунтэкъым
бубгъунтэкъым
иубгъунтэкъым
дубгъунтэкъым
фубгъунтэкъым
яубгъунтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субгъунут
бубгъунут
иубгъунут
дубгъунут
фубгъунут
яубгъунут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
субгъунутэкъым
бубгъунутэкъым
иубгъунутэкъым
дубгъунутэкъым
фубгъунутэкъым
яубгъунутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
субгъуми
бубгъуми
иубгъуми
дубгъуми
фубгъуми
яубгъуми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъуми
умыубгъуми
имыубгъуми
дымыубгъуми
фымыубгъуми
ямыубгъуми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
субгъуами
бубгъуами
иубгъуами
дубгъуами
фубгъуами
яубгъуами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъуами
умыубгъуами
имыубгъуами
дымыубгъуами
фымыубгъуами
ямыубгъуами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
субгъугъами
бубгъугъами
иубгъугъами
дубгъугъами
фубгъугъами
яубгъугъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъугъами
умыубгъугъами
имыубгъугъами
дымыубгъугъами
фымыубгъугъами
ямыубгъугъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субгъунми
бубгъунми
иубгъунми
дубгъунми
фубгъунми
яубгъунми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъунми
умыубгъунми
имыубгъунми
дымыубгъунми
фымыубгъунми
ямыубгъунми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субгъунуми
бубгъунуми
иубгъунуми
дубгъунуми
фубгъунуми
яубгъунуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъунуми
умыубгъунуми
имыубгъунуми
дымыубгъунуми
фымыубгъунуми
ямыубгъунуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
субгъутэми
бубгъутэми
иубгъутэми
дубгъутэми
фубгъутэми
яубгъутэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъутэми
умыубгъутэми
имыубгъутэми
дымыубгъутэми
фымыубгъутэми
ямыубгъутэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
субгъуатэми
бубгъуатэми
иубгъуатэми
дубгъуатэми
фубгъуатэми
яубгъуатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъуатэми
умыубгъуатэми
имыубгъуатэми
дымыубгъуатэми
фымыубгъуатэми
ямыубгъуатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
субгъугъатэми
бубгъугъатэми
иубгъугъатэми
дубгъугъатэми
фубгъугъатэми
яубгъугъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъугъатэми
умыубгъугъатэми
имыубгъугъатэми
дымыубгъугъатэми
фымыубгъугъатэми
ямыубгъугъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субгъунтэми
бубгъунтэми
иубгъунтэми
дубгъунтэми
фубгъунтэми
яубгъунтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъунтэми
умыубгъунтэми
имыубгъунтэми
дымыубгъунтэми
фымыубгъунтэми
ямыубгъунтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
субгъунутэми
бубгъунутэми
иубгъунутэми
дубгъунутэми
фубгъуэнутэми
яубгъуэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыубгъунутэми
умыубгъунутэми
имыубгъунутэми
дымыубгъунутэми
фымыубгъунутэми
ямыубгъунутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
субгъуаи
бубгъуаи
иубгъуаи
дубгъуаи
фубгъуаи
яубгъуаи
щымыӀэныгъэ:
сымыубгъуаи
умыубгъуаи
имыубгъуаи
дымыубгъуаи
фымыубгъуаи
ямыубгъуаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
субгъуащэрэт
бубгъуащэрэт
иубгъуащэрэт
дубгъуащэрэт
фубгъуащэрэт
яубгъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыубгъуащэрэт
умыубгъуащэрэт
имыубгъуащэрэт
дымыубгъуащэрэт
фымыубгъуащэрэт
ямыубгъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
субгъуагъэнщ
бубгъуагъэнщ
иубгъуагъэнщ
дубгъуагъэнщ
фубгъуагъэнщ
яубгъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
субгъуагъэнкъым
бубгъуагъэнкъым
иубгъуагъэнкъым
дубгъуагъэнкъым
фубгъуагъэнкъым
яубгъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
субгъуагъэнт
бубгъуагъэнт
иубгъуагъэнт
дубгъуагъэнт
фубгъуагъэнт
яубгъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
субгъуагъэнтэкъым
бубгъуагъэнтэкъым
иубгъуагъэнтэкъым
дубгъуагъэнтэкъым
фубгъуагъэнтэкъым
яубгъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
субгъуагъэн
бубгъуагъэн
иубгъуагъэн
дубгъуагъэн
фубгъуагъэн
яубгъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
субгъуагъэнкъэ
бубгъуагъэнкъэ
иубгъуагъэнкъэ
дубгъуагъэнкъэ
фубгъуагъэнкъэ
яубгъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
субгъуагъэнт
бубгъуагъэнт
иубгъуагъэнт
дубгъуагъэнт
фубгъуагъэнт
яубгъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
субгъуагъэнтэкъэ
бубгъуагъэнтэкъэ
иубгъуагъэнтэкъэ
дубгъуагъэнтэкъэ
фубгъуагъэнтэкъэ
яубгъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
субгъуагъэнущ
бубгъуагъэнущ
иубгъуагъэнущ
дубгъуагъэнущ
фубгъуагъэнущ
яубгъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
субгъуагъэнукъым
бубгъуагъэнукъым
иубгъуагъэнукъым
дубгъуагъэнукъым
фубгъуагъэнукъым
яубгъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
субгъуагъэнут
бубгъуагъэнут
иубгъуагъэнут
дубгъуагъэнут
фубгъуагъэнут
яубгъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
субгъуагъэнутэкъым
бубгъуагъэнутэкъым
иубгъуагъэнутэкъым
дубгъуагъэнутэкъым
фубгъуагъэнутэкъым
яубгъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
субгъуагъэну
бубгъуагъэну
иубгъуагъэну
дубгъуагъэну
фубгъуагъэну
яубгъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
субгъуагъэнукъэ
бубгъуагъэнукъэ
иубгъуагъэнукъэ
дубгъуагъэнукъэ
фубгъуагъэнукъэ
яубгъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
субгъуагъэнут
бубгъуагъэнут
иубгъуагъэнут
дубгъуагъэнут
фубгъуагъэнут
яубгъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
субгъуагъэнутэкъэ
бубгъуагъэнутэкъэ
иубгъуагъэнутэкъэ
дубгъуагъэнутэкъэ
фубгъуагъэнутэкъэ
яубгъуагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыубгъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыубгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыубгъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыубгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыубгъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыубгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыубгъун
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыубгъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыубгъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыубгъуну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
субгъу
бубгъу
иубгъу
дубгъу
фубгъу
яубгъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыубгъу
умыубгъу
имыубгъу
дымыубгъу
фымыубгъу
ямыубгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
субгъуа
бубгъуа
иубгъуа
дубгъуа
фубгъуа
яубгъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыубгъуа
умыубгъуа
имыубгъуа
дымыубгъуа
фымыубгъуа
ямыубгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
субгъугъа
бубгъугъа
иубгъугъа
дубгъугъа
фубгъугъа
яубгъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыубгъугъа
умыубгъугъа
имыубгъугъа
дымыубгъугъа
фымыубгъугъа
ямыубгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
субгъун
бубгъун
иубгъун
дубгъун
фубгъун
яубгъун
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыубгъун
умыубгъун
имыубгъун
дымыубгъун
фымыубгъун
ямыубгъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
субгъуну
бубгъуну
иубгъуну
дубгъуну
фубгъуну
яубгъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыубгъуну
умыубгъуну
имыубгъуну
дымыубгъуну
фымыубгъуну
ямыубгъуну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
убгъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыубгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
убгъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыубгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
убгъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыубгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
убгъун
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыубгъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
убгъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыубгъуну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрызубгъу
зэрыбубгъу
зэриубгъу
зэрыдубгъу
зэрывубгъу
зэраубгъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыубгъу
зэрумыубгъу
зэримыубгъу
зэрыдмыубгъу
зэрывмыубгъу
зэрамыубгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызубгъуа
зэрыбубгъуа
зэриубгъуа
зэрыдубгъуа
зэрывубгъуа
зэраубгъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыубгъуа
зэрумыубгъуа
зэримыубгъуа
зэрыдмыубгъуа
зэрывмыубгъуа
зэрамыубгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызубгъугъа
зэрыбубгъугъа
зэриубгъугъа
зэрыдубгъугъа
зэрывубгъугъа
зэраубгъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыубгъугъа
зэрумыубгъугъа
зэримыубгъугъа
зэрыдмыубгъугъа
зэрывмыубгъугъа
зэрамыубгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызубгъун
зэрыбубгъун
зэриубгъун
зэрыдубгъун
зэрывубгъун
зэраубгъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыубгъун
зэрумыубгъун
зэримыубгъун
зэрыдмыубгъун
зэрывмыубгъун
зэрамыубгъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызубгъуну
зэрыбубгъуну
зэриубгъуну
зэрыдубгъуну
зэрывубгъуну
зэраубгъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыубгъуну
зэрумыубгъуну
зэримыубгъуну
зэрыдмыубгъуну
зэрывмыубгъуну
зэрамыубгъуну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызубгъу
щыбубгъу
щиубгъу
щыдубгъу
щывубгъу
щаубгъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыубгъу
щумыубгъу
щимыубгъу
щыдмыубгъу
щывмыубгъу
щамыубгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызубгъуа
щыбубгъуа
щиубгъуа
щыдубгъуа
щывубгъуа
щаубгъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыубгъуа
щумыубгъуа
щимыубгъуа
щыдмыубгъуа
щывмыубгъуа
щамыубгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызубгъугъа
щыбубгъугъа
щиубгъугъа
щыдубгъугъа
щывубгъугъа
щаубгъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыубгъугъа
щумыубгъугъа
щимыубгъугъа
щыдмыубгъугъа
щывмыубгъугъа
щамыубгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызубгъун
щыбубгъун
щиубгъун
щыдубгъун
щывубгъун
щаубгъун
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыубгъун
щумыубгъун
щимыубгъун
щыдмыубгъун
щывмыубгъун
щамыубгъун
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызубгъуну
щыбубгъуну
щиубгъуну
щыдубгъуну
щывубгъуну
щаубгъуну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыубгъуну
щумыубгъуну
щимыубгъуну
щыдмыубгъуну
щывмыубгъуну
щамыубгъуну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэзубгъу
здэбубгъу
здиубгъу
здэдубгъу
здэвубгъу
здаубгъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыубгъу
здумыубгъу
здимыубгъу
здэдмыубгъу
здэвмыубгъу
здамыубгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзубгъуа
здэбубгъуа
здиубгъуа
здэдубгъуа
здэвубгъуа
здаубгъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыубгъуа
здумыубгъуа
здимыубгъуа
здэдмыубгъуа
здэвмыубгъуа
здамыубгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзубгъугъа
здэбубгъугъа
здиубгъугъа
здэдубгъугъа
здэвубгъугъа
здаубгъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыубгъугъа
здумыубгъугъа
здимыубгъугъа
здэдмыубгъугъа
здэвмыубгъугъа
здамыубгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзубгъун
здэбубгъун
здиубгъун
здэдубгъун
здэвубгъун
здаубгъун
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыубгъун
здумыубгъун
здимыубгъун
здэдмыубгъун
здэвмыубгъун
здамыубгъун
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзубгъуну
здэбубгъуну
здиубгъуну
здэдубгъуну
здэвубгъуну
здаубгъуну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыубгъуну
здумыубгъуну
здимыубгъуну
здэдмыубгъуну
здэвмыубгъуну
здамыубгъуну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзубгъу
щӀэбубгъу
щӀиубгъу
щӀэдубгъу
щӀэвубгъу
щӀаубгъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыубгъу
щӀумыубгъу
щӀимыубгъу
щӀэдмыубгъу
щӀэвмыубгъу
щӀамыубгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзубгъуа
щӀэбубгъуа
щӀиубгъуа
щӀэдубгъуа
щӀэвубгъуа
щӀяубгъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыубгъуа
щӀумыубгъуа
щӀимыубгъуа
щӀэдмыубгъуа
щӀэвмыубгъуа
щӀамыубгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзубгъугъа
щӀэбубгъугъа
щӀиубгъугъа
щӀэдубгъугъа
щӀэвубгъугъа
щӀаубгъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыубгъугъа
щӀумыубгъугъа
щӀимыубгъугъа
щӀэдмыубгъугъа
щӀэвмыубгъугъа
щӀамыубгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзубгъун
щӀэбубгъун
щӀиубгъун
щӀэдубгъун
щӀэвубгъун
щӀаубгъун
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыубгъун
щӀумыубгъун
щӀимыубгъун
щӀэдмыубгъун
щӀэвмыубгъун
щӀамыубгъун
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзубгъуну
щӀэбубгъуну
щӀиубгъуну
щӀэдубгъуну
щӀэвубгъуну
щӀаубгъуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыубгъуну
щӀумыубгъуну
щӀимыубгъуну
щӀэдмыубгъуну
щӀэвмыубгъуну
щӀамыубгъуну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
субгъуу
бубгъуу
иубгъуу
дубгъуу
фубгъуу
яубгъуу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыубгъуу
умыубгъуу
имыубгъуу
дымыубгъуу
фымыубгъуу
ямыубгъуу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
субгъуауэ
бубгъуауэ
иубгъуауэ
дубгъуауэ
фубгъуауэ
яубгъуауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыубгъуауэ
умыубгъуауэ
имыубгъуауэ
дымыубгъуауэ
фымыубгъуауэ
ямыубгъуауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
субгъуурэ
бубгъуурэ
иубгъуурэ
дубгъуурэ
фубгъуурэ
яубгъуурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыубгъуурэ
умыубгъуурэ
имыубгъуурэ
дымыубгъуурэ
фымыубгъуурэ
ямыубгъуурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
узоубгъу
соубгъу
--
фызоубгъу
соубгъу(хэ)
уэ
сыбоубгъу
--
уоубгъу / боубгъу
дыбоубгъу
--
уоубгъу(хэ) / боубгъу(хэ)
абы
сеубгъу
уеубгъу
еубгъу
деубгъу
феубгъу
еубгъу(хэ)
дэ
--
удоубгъу
доубгъу
--
фыдоубгъу
доубгъу(хэ)
фэ
сывоубгъу
--
фоубгъу
дывоубгъу
--
фоубгъу(хэ)
абыхэм
саубгъу
уаубгъу
яубгъу
даубгъу
фаубгъу
яубгъу(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
ус[убгъурэ]
с[убгъурэ]
--
фыс[убгъурэ]
с[убгъу(хэ)рэ]
уэ
сыб[убгъурэ]
--
б[убгъурэ]
дыб[убгъурэ]
--
б[убгъу(хэ)рэ]
абы
си[убгъурэ]
уи[убгъурэ]
и[убгъурэ]
ди[убгъурэ]
фи[убгъурэ]
и[убгъу(хэ)рэ]
дэ
--
уд[убгъурэ]
д[убгъурэ]
--
фыд[убгъурэ]
д[убгъу(хэ)рэ]
фэ
сыф[убгъурэ]
--
ф[убгъурэ]
дыф[убгъурэ]
--
ф[убгъу(хэ)рэ]
абыхэм
са[убгъурэ]
уа[убгъурэ]
я[убгъурэ]
да[убгъурэ]
фа[убгъурэ]
я[убгъу(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[убгъу]
[убгъу]р
--
[убгъу]хэр
Эргативнэ:
[убгъу]
[убгъу]м
--
[убгъу]хэм
Послеложнэ:
[убгъу]кӀэ
[убгъу]мкӀэ
[убгъу]хэкӀэ
[убгъу]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[убгъу]у
[убгъу]рауэ
[убгъу]хэу
[убгъу]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[убгъу]а
[убгъу]ар
--
[убгъу]ахэр
Эргативнэ:
[убгъу]а
[убгъу]ам
--
[убгъу]ахэм
Послеложнэ:
[убгъу]акӀэ
[убгъу]амкӀэ
[убгъу]ахэкӀэ
[убгъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[убгъу]ауэ
[убгъу]арауэ
[убгъу]ахэу
[убгъу]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[убгъу]ын
[убгъу]ыныр
--
[убгъу]ынхэр
Эргативнэ:
[убгъу]ын
[убгъу]ыным
--
[убгъу]ынхэм
Послеложнэ:
[убгъу]ынкӀэ
[убгъу]ынымкӀэ
[убгъу]ынхэкӀэ
[убгъу]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[убгъу]ыну
[убгъу]ынырауэ
[убгъу]ынхэу
[убгъу]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[убгъу]ыну
[убгъу]ынур
--
[убгъу]ынухэр
Эргативнэ:
[убгъу]ыну
[убгъу]ынум
--
[убгъу]ынухэм
Послеложнэ:
[убгъу]ынукӀэ
[убгъу]ынумкӀэ
[убгъу]ынухэкӀэ
[убгъу]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[убгъу]ынууэ
[убгъу]ынурауэ
[убгъу]ынухэу
[убгъу]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ЗэкӀуэцӀыхауэ, зыгуэр укъуэдияуэ гъэтӀылъын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
убгъун: spread sth out
Алэрыбгъу убгъун: spread out a carpet
УРЫСЫБЗЭ
убгъун: расстелить что-л.
Алэрыбгъу убгъун: расстелить ковёр
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.