АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "тэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
тэн
щымыӀэныгъэ:
мытэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сытэн
утэн
тэн
дытэн
фытэн
тэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымытэн
умытэн
мытэн
дымытэн
фымытэн
мытэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
тэ!
фытэ!
щымыӀэныгъэ:
умытэ!
фымытэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сретэ
уретэ
иретэ
дретэ
фретэ
иретэ
щымыӀэныгъэ:
сремытэ
уремытэ
иремытэ
дремытэ
фремытэ
иремытэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сотэ(р)
уотэ(р)
матэ(р)
дотэ(р)
фотэ(р)
матэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сытэркъым
утэркъым
тэркъым
дытэркъым
фытэркъым
тэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сытэ(р)т
утэ(р)т
тэ(р)т
дытэ(р)т
фытэ(р)т
тэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сытэ(р)тэкъым
утэ(р)тэкъым
тэ(р)тэкъым
дытэ(р)тэкъым
фытэ(р)тэкъым
тэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сытащ
утащ
тащ
дытащ
фытащ
та(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сытакъым
утакъым
такъым
дытакъым
фытакъым
та(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сытат
утат
тат
дытат
фытат
та(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сытатэкъым
утатэкъым
татэкъым
дытатэкъым
фытатэкъым
та(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сытэгъащ
утэгъащ
тэгъащ
дытэгъащ
фытэгъащ
тэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сытэгъакъым
утэгъакъым
тэгъакъым
дытэгъакъым
фытэгъакъым
тэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сытэгъат
утэгъат
тэгъат
дытэгъат
фытэгъат
тэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сытэгъатэкъым
утэгъатэкъым
тэгъатэкъым
дытэгъатэкъым
фытэгъатэкъым
тэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сытэщ
утэщ
тэщ
дытэщ
фытэщ
тэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сытэкъым
утэкъым
тэкъым
дытэкъым
фытэкъым
тэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сытэт
утэт
тэт
дытэт
фытэт
тэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сытэтэкъым
утэтэкъым
тэтэкъым
дытэтэкъым
фытэтэкъым
тэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сытэнщ
утэнщ
тэнщ
дытэнщ
фытэнщ
тэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сытэнкъым
утэнкъым
тэнкъым
дытэнкъым
фытэнкъым
тэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сытэнущ
утэнущ
тэнущ
дытэнущ
фытэнущ
тэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сытэнукъым
утэнукъым
тэнукъым
дытэнукъым
фытэнукъым
тэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сытэрэ
утэрэ
тэрэ
дытэрэ
фытэрэ
тэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сытэркъэ
утэркъэ
тэркъэ
дытэркъэ
фытэркъэ
тэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сытэ(р)т
утэ(р)т
тэ(р)т
дытэ(р)т
фытэ(р)т
тэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сытэ(р)тэкъэ
утэ(р)тэкъэ
тэ(р)тэкъэ
дытэ(р)тэкъэ
фытэ(р)тэкъэ
тэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыта
ута
та
дыта
фыта
та(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сытакъэ
утакъэ
такъэ
дытакъэ
фытакъэ
та(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сытат
утат
тат
дытат
фытат
та(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сытатэкъэ
утатэкъэ
татэкъэ
дытатэкъэ
фытатэкъэ
та(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сытэгъа
утэгъа
тэгъа
дытэгъа
фытэгъа
тэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сытэгъакъэ
утэгъакъэ
тэгъакъэ
дытэгъакъэ
фытэгъакъэ
тэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сытэгъат
утэгъат
тэгъат
дытэгъат
фытэгъат
тэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сытэгъатэкъэ
утэгъатэкъэ
тэгъатэкъэ
дытэгъатэкъэ
фытэгъатэкъэ
тэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сытэ
утэ
тэ
дытэ
фытэ
тэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сытэкъэ
утэкъэ
тэкъэ
дытэкъэ
фытэкъэ
тэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сытэт
утэт
тэт
дытэт
фытэт
тэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сытэтэкъэ
утэтэкъэ
тэтэкъэ
дытэтэкъэ
фытэтэкъэ
тэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сытэн
утэн
тэн
дытэн
фытэн
тэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сытэнкъэ
утэнкъэ
тэнкъэ
дытэнкъэ
фытэнкъэ
тэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сытэну
утэну
тэну
дытэну
фытэну
тэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сытэнукъэ
утэнукъэ
тэнукъэ
дытэнукъэ
фытэнукъэ
тэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сытэмэ
утэмэ
тэмэ
дытэмэ
фытэмэ
тэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымытэмэ
умытэмэ
мытэмэ
дымытэмэ
фымытэмэ
мытэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сытамэ
утамэ
тамэ
дытамэ
фытамэ
та(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымытамэ
умытамэ
мытамэ
дымытамэ
фымытамэ
мыта(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сытэгъамэ
утэгъамэ
тэгъамэ
дытэгъамэ
фытэгъамэ
тэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымытэгъамэ
умытэгъамэ
мытэгъамэ
дымытэгъамэ
фымытэгъамэ
мытэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сытэнмэ
утэнмэ
тэнмэ
дытэнмэ
фытэнмэ
тэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымытэнмэ
умытэнмэ
мытэнмэ
дымытэнмэ
фымытэнмэ
мытэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сытэнумэ
утэнумэ
тэнумэ
дытэнумэ
фытэнумэ
тэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымытэнумэ
умытэнумэ
мытэнумэ
дымытэнумэ
фымытэнумэ
мытэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сытэтэмэ
утэтэмэ
тэтэмэ
дытэтэмэ
фытэтэмэ
тэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымытэтэмэ
умытэтэмэ
мытэтэмэ
дымытэтэмэ
фымытэтэмэ
мытэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сытатэмэ
утатэмэ
татэмэ
дытатэмэ
фытатэмэ
та(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымытатэмэ
умытатэмэ
мытатэмэ
дымытатэмэ
фымытатэмэ
мыта(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сытэгъатэмэ
утэгъатэмэ
тэгъатэмэ
дытэгъатэмэ
фытэгъатэмэ
тэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымытэгъатэмэ
умытэгъатэмэ
мытэгъатэмэ
дымытэгъатэмэ
фымытэгъатэмэ
мытэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сытэнтэмэ
утэнтэмэ
тэнтэмэ
дытэнтэмэ
фытэнтэмэ
тэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымытэнтэмэ
умытэнтэмэ
мытэнтэмэ
дымытэнтэмэ
фымытэнтэмэ
мытэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сытэнутэмэ
утэнутэмэ
тэнутэмэ
дытэнутэмэ
фытэнутэмэ
тэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымытэнутэмэ
умытэнутэмэ
мытэнутэмэ
дымытэнутэмэ
фымытэнутэмэ
мытэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сытэнт
утэнт
тэнт
дытэнт
фытэнт
тэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сытэнтэкъым
утэнтэкъым
тэнтэкъым
дытэнтэкъым
фытэнтэкъым
тэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сытэнут
утэнут
тэнут
дытэнут
фытэнут
тэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сытэнутэкъым
утэнутэкъым
тэнутэкъым
дытэнутэкъым
фытэнутэкъым
тэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сытэми
утэми
тэми
дытэми
фытэми
тэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымытэми
умытэми
мытэми
дымытэми
фымытэми
мытэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сытами
утами
тами
дытами
фытами
та(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымытами
умытами
мытами
дымытами
фымытами
мыта(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сытэгъами
утэгъами
тэгъами
дытэгъами
фытэгъами
тэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымытэгъами
умытэгъами
мытэгъами
дымытэгъами
фымытэгъами
мытэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сытэнми
утэнми
тэнми
дытэнми
фытэнми
тэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымытэнми
умытэнми
мытэнми
дымытэнми
фымытэнми
мытэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сытэнуми
утэнуми
тэнуми
дытэнуми
фытэнуми
тэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымытэнуми
умытэнуми
мытэнуми
дымытэнуми
фымытэнуми
мытэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сытэтэми
утэтэми
тэтэми
дытэтэми
фытэтэми
тэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымытэтэми
умытэтэми
мытэтэми
дымытэтэми
фымытэтэми
мытэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сытатэми
утатэми
татэми
дытатэми
фытатэми
та(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымытатэми
умытатэми
мытатэми
дымытатэми
фымытатэми
мыта(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сытэгъатэми
утэгъатэми
тэгъатэми
дытэгъатэми
фытэгъатэми
тэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымытэгъатэми
умытэгъатэми
мытэгъатэми
дымытэгъатэми
фымытэгъатэми
мытэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сытэнтэми
утэнтэми
тэнтэми
дытэнтэми
фытэнтэми
тэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымытэнтэми
умытэнтэми
мытэнтэми
дымытэнтэми
фымытэнтэми
мытэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сытэнутэми
утэнутэми
тэнутэми
дытэнутэми
фытэнутэми
тэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымытэнутэми
умытэнутэми
мытэнутэми
дымытэнутэми
фымытэнутэми
мытэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сытаи
утаи
таи
дытаи
фытаи
таи
щымыӀэныгъэ:
сымытаи
умытаи
мытаи
дымытаи
фымытаи
мытаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сытащэрэт
утащэрэт
тащэрэт
дытащэрэт
фытащэрэт
тащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымытащэрэт
умытащэрэт
мытащэрэт
дымытащэрэт
фымытащэрэт
мытащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сытагъэнщ
утагъэнщ
тагъэнщ
дытагъэнщ
фытагъэнщ
тагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сытагъэнкъым
утагъэнкъым
тагъэнкъым
дытагъэнкъым
фытагъэнкъым
тагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сытагъэнт
утагъэнт
тагъэнт
дытагъэнт
фытагъэнт
тагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сытагъэнтэкъым
утагъэнтэкъым
тагъэнтэкъым
дытагъэнтэкъым
фытагъэнтэкъым
тагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сытагъэн
утагъэн
тагъэн
дытагъэн
фытагъэн
тагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сытагъэнкъэ
утагъэнкъэ
тагъэнкъэ
дытагъэнкъэ
фытагъэнкъэ
тагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сытагъэнт
утагъэнт
тагъэнт
дытагъэнт
фытагъэнт
тагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сытагъэнтэкъэ
утагъэнтэкъэ
тагъэнтэкъэ
дытагъэнтэкъэ
фытагъэнтэкъэ
тагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сытагъэнущ
утагъэнущ
тагъэнущ
дытагъэнущ
фытагъэнущ
тагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сытагъэнукъым
утагъэнукъым
тагъэнукъым
дытагъэнукъым
фытагъэнукъым
тагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сытагъэнут
утагъэнут
тагъэнут
дытагъэнут
фытагъэнут
тагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сытагъэнутэкъым
утагъэнутэкъым
тагъэнутэкъым
дытагъэнутэкъым
фытагъэнутэкъым
тагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сытагъэну
утагъэну
тагъэну
дытагъэну
фытагъэну
тагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сытагъэнукъэ
утагъэнукъэ
тагъэнукъэ
дытагъэнукъэ
фытагъэнукъэ
тагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сытагъэнут
утагъэнут
тагъэнут
дытагъэнут
фытагъэнут
тагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сытагъэнутэкъэ
утагъэнутэкъэ
тагъэнутэкъэ
дытагъэнутэкъэ
фытагъэнутэкъэ
тагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сытэ
утэ
тэ
дытэ
фытэ
тэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымытэ
умытэ
мытэ
дымытэ
фымытэ
мытэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыта
ута
та
дыта
фыта
та(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыта
умыта
мыта
дымыта
фымыта
мыта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сытэгъа
утэгъа
тэгъа
дытэгъа
фытэгъа
тэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымытэгъа
умытэгъа
мытэгъа
дымытэгъа
фымытэгъа
мытэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сытэн
утэн
тэн
дытэн
фытэн
тэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымытэн
умытэн
мытэн
дымытэн
фымытэн
мытэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сытэну
утэну
тэну
дытэну
фытэну
тэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымытэну
умытэну
мытэну
дымытэну
фымытэну
мытэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрытэ
узэрытэ
зэрытэ
дызэрытэ
фызэрытэ
зэрытэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымытэ
узэрымытэ
зэрымытэ
дызэрымытэ
фызэрымытэ
мызэрытэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыта
узэрыта
зэрыта
дызэрыта
фызэрыта
зэрыта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыта
узэрымыта
зэрымыта
дызэрымыта
фызэрымыта
зэрымыта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрытэгъа
узэрытэгъа
зэрытэгъа
дызэрытэгъа
фызэрытэгъа
зэрытэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымытэгъа
узэрымытэгъа
зэрымытэгъа
дызэрымытэгъа
фызэрымытэгъа
зэрымытэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрытэн
узэрытэн
зэрытэн
дызэрытэн
фызэрытэн
зэрытэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымытэн
узэрымытэн
зэрымытэн
дызэрымытэн
фызэрымытэн
зэрымытэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрытэну
узэрытэну
зэрытэну
дызэрытэну
фызэрытэну
зэрытэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымытэну
узэрымытэну
зэрымытэну
дызэрымытэну
фызэрымытэну
зэрымытэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщытэ
ущытэ
щытэ
дыщытэ
фыщытэ
щытэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымытэ
ущымытэ
щымытэ
дыщымытэ
фыщымытэ
щымытэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыта
ущыта
щыта
дыщыта
фыщыта
щыта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыта
ущымыта
щымыта
дыщымыта
фыщымыта
щымыта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщытэгъа
ущытэгъа
щытэгъа
дыщытэгъа
фыщытэгъа
щытэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымытэгъа
ущымытэгъа
щымытэгъа
дыщымытэгъа
фыщымытэгъа
щымытэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщытэн
ущытэн
щытэн
дыщытэн
фыщытэн
щытэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымытэн
ущымытэн
щымытэн
дыщымытэн
фыщымытэн
щымытэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщытэну
ущытэну
щытэну
дыщытэну
фыщытэну
щытэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымытэну
ущымытэну
щымытэну
дыщымытэну
фыщымытэну
щымытэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэтэ
уздэтэ
здэтэ
дыздэтэ
фыздэтэ
здэтэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмытэ
уздэмытэ
здэмытэ
дыздэмытэ
фыздэмытэ
здэмытэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэта
уздэта
здэта
дыздэта
фыздэта
здэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыта
уздэмыта
здэмыта
дыздэмыта
фыздэмыта
здэмыта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэтэгъа
уздэтэгъа
здэтэгъа
дыздэтэгъа
фыздэтэгъа
здэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмытэгъа
уздэмытэгъа
здэмытэгъа
дыздэмытэгъа
фыздэмытэгъа
здэмытэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэтэн
уздэтэн
здэтэн
дыздэтэн
фыздэтэн
здэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмытэн
уздэмытэн
здэмытэн
дыздэмытэн
фыздэмытэн
здэмытэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэтэну
уздэтэну
здэтэну
дыздэтэну
фыздэтэну
здэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмытэну
уздэмытэну
здэмытэну
дыздэмытэну
фыздэмытэну
здэмытэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэтэ
ущӀэтэ
щӀэтэ
дыщӀэтэ
фыщӀэтэ
щӀэтэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмытэ
ущӀэмытэ
щӀэмытэ
дыщӀэмытэ
фыщӀэмытэ
щӀэмытэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэта
ущӀэта
щӀэта
дыщӀэта
фыщӀэта
щӀэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыта
ущӀэмыта
щӀэмыта
дыщӀэмыта
фыщӀэмыта
щӀэмыта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэтэгъа
ущӀэтэгъа
щӀэтэгъа
дыщӀэтэгъа
фыщӀэтэгъа
щӀэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмытэгъа
ущӀэмытэгъа
щӀэмытэгъа
дыщӀэмытэгъа
фыщӀэмытэгъа
щӀэмытэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэтэн
ущӀэтэн
щӀэтэн
дыщӀэтэн
фыщӀэтэн
щӀэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмытэн
ущӀэмытэн
щӀэмытэн
дыщӀэмытэн
фыщӀэмытэн
щӀэмытэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэтэну
ущӀэтэну
щӀэтэну
дыщӀэтэну
фыщӀэтэну
щӀэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмытэну
ущӀэмытэну
щӀэмытэну
дыщӀэмытэну
фыщӀэмытэну
щӀэмытэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сытэу
утэу
тэу
дытэу
фытэу
тэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымытэу
умытэу
мытэу
дымытэу
фымытэу
мытэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сытауэ
утауэ
тауэ
дытауэ
фытауэ
тауэ / та(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымытауэ
умытауэ
мытауэ
дымытауэ
фымытауэ
мытауэ(хэ) / мыта(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сытэурэ
утэурэ
тэурэ
дытэурэ
фытэурэ
тэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымытэурэ
умытэурэ
мытэурэ
дымытэурэ
фымытэурэ
мытэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[т]э
[т]эр
--
[т]эхэр
Эргативнэ:
[т]э
[т]эм
--
[т]эхэм
Послеложнэ:
[т]экӀэ
[т]эмкӀэ
[т]эхэкӀэ
[т]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[т]эуэ
[т]эрауэ
[т]эхэу
[т]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[т]а
[т]ар
--
[т]ахэр
Эргативнэ:
[т]а
[т]ам
--
[т]ахэм
Послеложнэ:
[т]акӀэ
[т]амкӀэ
[т]ахэкӀэ
[т]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[т]ауэ
[т]арауэ
[т]ахэу
[т]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[т]эн
[т]эныр
--
[т]энхэр
Эргативнэ:
[т]эн
[т]эным
--
[т]энхэм
Послеложнэ:
[т]энкӀэ
[т]энымкӀэ
[т]энхэкӀэ
[т]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[т]эну
[т]энырауэ
[т]энхэу
[т]энхэрауэ
-энж-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[т]эну
[т]энур
--
[т]энухэр
Эргативнэ:
[т]эну
[т]энум
--
[т]энухэм
Послеложнэ:
[т]энукӀэ
[т]энумкӀэ
[т]энухэкӀэ
[т]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[т]энууэ
[т]энурауэ
[т]энухэу
[т]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэр гуэшын, саугъэт щӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
Иныжьхэм къафӀихуахэр.. тхьэмыщкӀэхэм [Хъыжьэ] яхуигуэшырт, «нарт тэкӀэу» тэрт. Нартхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
тэн: give (as a gift or present), make a contribution
УРЫСЫБЗЭ
тэн: дарить, делать пожертвования
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.