Wt/kbd/ткӏий
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ПЛЪЫФЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [tʹtʹʂi:j]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [ткӀий]
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | ткӀий | ткӀийр | -- | ткӀийхэр |
Эргативнэ: | ткӀий | ткӀийм | -- | ткӀийхэм |
Послеложнэ: | ткӀийкӀэ | ткӀиймкӀэ | ткӀийхэкӀэ | ткӀийхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | ткӀийуэ | ткӀийрауэ | ткӀийхэу | ткӀийхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Къэбгъэша е пкъуза нэужькӀэ зэрыщытам хуэдэу псынщӀэ дыдэу хъуж.
- ГуащӀэ, пхъашэ, хабзэ быдэм тет.
ЩАПХЪЭХЭР
- Дыгъэ гуащӀэм пигъэгъукӀа, цыпхыдзэм ещхьу ткӀий хъуа жэпкъхэр вакъэ гъуанэм пхыжурэ [лӀыжьымрэ фызыжьымрэ] я лъэгур иупщӀатэрти, я щхьэр къамыӀэту сакъыпэурэ къэкӀуэжахэщ. ЩакӀуэ Талъостэн
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Пружинэ ткӀий.
- ЦӀыху ткӀий.
- Унафэ ткӀий.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- ткӏий: 1. resilient, elastic, flexible 2. harsh, hard, unyielding
- Пружинэ ткӀий: elastic spring
- ЦӀыху ткӀий: a hard, unyielding man
- Унафэ ткӀий: a harsh order
УРЫСЫБЗЭ
- ткӏий: 1. упругий 2. суровый, твёрдый, непреклонный
- Пружинэ ткӀий: упругая пружина
- ЦӀыху ткӀий: твердый, непреклонный человек
- Унафэ ткӀий: суровый приказ или распоряжение
псалъафэ зэпыщӀахэр
ЩӀымахуэ ткӀий
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: a harsh winter Урысыбзэ: суровая зима Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.