Wt/kbd/теухуэн

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > теухуэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [te:wǝ'xʷɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • те- + [уху] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

МЫХЬЭНЭ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэрыр зыгуэрым хуэунэтӀын, тегъэувэн (п. п. приёмникыр).
  2. Зыгуэрым тепсэлъыхьу, хуэгъэзауэ, тетхыхьу гъэпсын, зэхэлъхьэн.
  3. Егъэпщэн, тегъэпсэн.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Шабзэр [бийм] триухуэри иутӀыпщащ. Къэбэрдей ӀуэрыӀуатэ, сборник

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Сыхьэтыр теухуэн.
  • Тхыгъэр теухуэн.
  • ГъащӀэр теухуэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • теухуэн: 1. set, tune sth (a radio) 2. devote to sth 3. point, aim at sb or sth
  • Сыхьэтыр теухуэн: set a watch
  • Тхыгъэр теухуэн: devote a text, write a text about sth
  • ГъащӀэр теухуэн: devote one’s life
УРЫСЫБЗЭ
  • теухуэн: 1. настроить что-л. (напр. приёмник) 2. посвятить кому-чему-л. 3. навести, нацелить что-л. на кого-что-л.
  • Сыхьэтыр теухуэн: установить, переводить часы
  • Тхыгъэр теухуэн: посвятить текст чему-л.
  • ГъащӀэр теухуэн: посвятить жизнь чему-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [te:wǝ'xʷɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • те- + [уху] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэрым тегъэувауэ, хуэунэтӀауэ щытын (приёмник, сыхьэт с. ху. нэхъ хужаӀэ).
  2. Зыгуэрым тепсэлъыхьу, тетхыхьу щытын.
  3. Егъэпщауэ, тегъэпсауэ щытын.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Шым хъыбар куэд теухуащ. Нартхэр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Приёмникыр теухуэн.
  • Сыхьэтыр теухуэн.
  • Топхэр быдапӀэм теухуат.
  • теухуауэ

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • теухуэн: 1. be set (clock), be tuned (radio) 2. be devoted to sth, be about sth 3. be painted, aimed at sb or sth.
  • Приёмникыр теухуэн: be tuned (radio)
  • Сыхьэтыр теухуэн: be set (clock, watch)
  • Топхэр быдапӀэм теухуат: the cannons (artillery) was aimed at the fortress
  • теухуауэ = be about (text)
УРЫСЫБЗЭ
  • теухуэн: 1. быть настроенным на что-л. (обычно о радиоприёмнике) 2. быть посвященным кому-чему-л. 3. быть наведённым, нацеленным на кого-что-л.
  • Приёмникыр теухуэн: быть настроенным (радио)
  • Сыхьэтыр теухуэн: быт установленными (часы)
  • Топхэр быдапӀэм теухуат: пушки были нацелены на крепость
  • теухуауэ = быть о чем-л. (о тексте)

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.