Wt/kbd/тенэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > тенэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [te:'nɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • тэ- + [н] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "тенэн"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: тенэн
щымыӀэныгъэ: темынэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сытенэн утенэн тенэн дытенэн фытенэн тенэн(хэ)
щымыӀэныгъэ: сытемынэн утемынэн темынэн дытемынэн фытемынэн темынэн(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: тенэ! фытенэ!
щымыӀэныгъэ: утемынэ! фытемынэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сытренэ утренэ тренэ дытренэ фытренэ тренэ
щымыӀэныгъэ: сытремынэ утремынэ тремынэ дытремынэ фытремынэ тремынэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сытонэ(р) утонэ(р) тонэ(р) дытонэ(р) фытонэ(р) тонэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сытенэркъым утенэркъым тенэркъым дытенэркъым фытенэркъым тенэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сытенэ(р)т утенэ(р)т тенэ(р)т дытенэ(р)т фытенэ(р)т тенэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сытенэ(р)тэкъым утенэ(р)тэкъым тенэ(р)тэкъым дытенэ(р)тэкъым фытенэ(р)тэкъым тенэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сытенащ утенащ тенащ дытенащ фытенащ тена(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сытенакъым утенакъым тенакъым дытенакъым фытенакъым тена(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сытенат утенат тенат дытенат фытенат тена(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сытенатэкъым утенатэкъым тенатэкъым дытенатэкъым фытенатэкъым тена(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сытенэгъащ утенэгъащ тенэгъащ дытенэгъащ фытенэгъащ тенэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сытенэгъакъым утенэгъакъым тенэгъакъым дытенэгъакъым фытенэгъакъым тенэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сытенэгъат утенэгъат тенэгъат дытенэгъат фытенэгъат тенэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сытенэгъатэкъым утенэгъатэкъым тенэгъатэкъым дытенэгъатэкъым фытенэгъатэкъым тенэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сытенэщ утенэщ тенэщ дытенэщ фытенэщ тенэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сытенэкъым утенэкъым тенэкъым дытенэкъым фытенэкъым тенэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сытенэт утенэт тенэт дытенэт фытенэт тенэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сытенэтэкъым утенэтэкъым тенэтэкъым дытенэтэкъым фытенэтэкъым тенэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сытенэнщ утенэнщ тенэнщ дытенэнщ фытенэнщ тенэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сытенэнкъым утенэнкъым тенэнкъым дытенэнкъым фытенэнкъым тенэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сытенэнущ утенэнущ тенэнущ дытенэнущ фытенэнущ тенэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сытенэнукъым утенэнукъым тенэнукъым дытенэнукъым фытенэнукъым тенэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сытенэрэ утенэрэ тенэрэ дытенэрэ фытенэрэ тенэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сытенэркъэ утенэркъэ тенэркъэ дытенэркъэ фытенэркъэ тенэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сытенэ(р)т утенэ(р)т тенэ(р)т дытенэ(р)т фытенэ(р)т тенэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сытенэ(р)тэкъэ утенэ(р)тэкъэ тенэ(р)тэкъэ дытенэ(р)тэкъэ фытенэ(р)тэкъэ тенэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сытена утена тена дытена фытена тена(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сытенакъэ утенакъэ тенакъэ дытенакъэ фытенакъэ тена(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сытенат утенат тенат дытенат фытенат тена(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сытенатэкъэ утенатэкъэ тенатэкъэ дытенатэкъэ фытенатэкъэ тена(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сытенэгъа утенэгъа тенэгъа дытенэгъа фытенэгъа тенэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сытенэгъакъэ утенэгъакъэ тенэгъакъэ дытенэгъакъэ фытенэгъакъэ тенэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сытенэгъат утенэгъат тенэгъат дытенэгъат фытенэгъат тенэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сытенэгъатэкъэ утенэгъатэкъэ тенэгъатэкъэ дытенэгъатэкъэ фытенэгъатэкъэ тенэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сытенэ утенэ тенэ дытенэ фытенэ тенэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сытенэкъэ утенэкъэ тенэкъэ дытенэкъэ фытенэкъэ тенэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сытенэт утенэт тенэт дытенэт фытенэт тенэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сытенэтэкъэ утенэтэкъэ тенэтэкъэ дытенэтэкъэ фытенэтэкъэ тенэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сытенэн утенэн тенэн дытенэн фытенэн тенэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сытенэнкъэ утенэнкъэ тенэнкъэ дытенэнкъэ фытенэнкъэ тенэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сытенэну утенэну тенэну дытенэну фытенэну тенэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сытенэнукъэ утенэнукъэ тенэнукъэ дытенэнукъэ фытенэнукъэ тенэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сытенэмэ утенэмэ тенэмэ дытенэмэ фытенэмэ тенэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сытемынэмэ утемынэмэ темынэмэ дытемынэмэ фытемынэмэ темынэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сытенамэ утенамэ тенамэ дытенамэ фытенамэ тена(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сытемынамэ утемынамэ темынамэ дытемынамэ фытемынамэ тмына(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сытенэгъамэ утенэгъамэ тенэгъамэ дытенэгъамэ фытенэгъамэ тенэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сытемынэгъамэ утемынэгъамэ темынэгъамэ дытемынэгъамэ фытемынэгъамэ темынэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сытенэнмэ утенэнмэ тенэнмэ дытенэнмэ фытенэнмэ тенэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сытемынэнмэ утемынэнмэ темынэнмэ дытемынэнмэ фытемынэнмэ темынэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сытенэнумэ утенэнумэ тенэнумэ дытенэнумэ фытенэнумэ тенэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сытемынэнумэ утемынэнумэ темынэнумэ дытемынэнумэ фытемынэнумэ темынэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сытенэтэмэ утенэтэмэ тенэтэмэ дытенэтэмэ фытенэтэмэ тенэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сытемынэтэмэ утемынэтэмэ темынэтэмэ дытемынэтэмэ фытемынэтэмэ темынэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сытенатэмэ утенатэмэ тенатэмэ дытенатэмэ фытенатэмэ тена(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сытемынатэмэ утемынатэмэ темынатэмэ дытемынатэмэ фытемынатэмэ темына(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сытенэгъатэмэ утенэгъатэмэ тенэгъатэмэ дытенэгъатэмэ фытенэгъатэмэ тенэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сытемынэгъатэмэ утемынэгъатэмэ темынэгъатэмэ дытемынэгъатэмэ фытемынэгъатэмэ темынэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сытенэнтэмэ утенэнтэмэ тенэнтэмэ дытенэнтэмэ фытенэнтэмэ тенэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сытемынэнтэмэ утемынэнтэмэ темынэнтэмэ дытемынэнтэмэ фытемынэнтэмэ темынэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сытенэнутэмэ утенэнутэмэ тенэнутэмэ дытенэнутэмэ фытенэнутэмэ тенэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сытемынэнутэмэ утемынэнутэмэ темынэнутэмэ дытемынэнутэмэ фытемынэнутэмэ темынэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сытенэнт утенэнт тенэнт дытенэнт фытенэнт тенэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сытенэнтэкъым утенэнтэкъым тенэнтэкъым дытенэнтэкъым фытенэнтэкъым тенэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сытенэнут утенэнут тенэнут дытенэнут фытенэнут тенэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сытенэнутэкъым утенэнутэкъым тенэнутэкъым дытенэнутэкъым фытенэнутэкъым тенэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сытенэми утенэми тенэми дытенэми фытенэми тенэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сытемынэми утемынэми темынэми дытемынэми фытемынэми темынэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сытенами утенами тенами дытенами фытенами тена(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сытемынами утемынами темынами дытемынами фытемынами темына(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сытенэгъами утенэгъами тенэгъами дытенэгъами фытенэгъами тенэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сытемынэгъами утемынэгъами темынэгъами дытемынэгъами фытемынэгъами темынэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сытенэнми утенэнми тенэнми дытенэнми фытенэнми тенэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сытемынэнми утемынэнми темынэнми дытемынэнми фытемынэнми темынэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сытенэнуми утенэнуми тенэнуми дытенэнуми фытенэнуми тенэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сытемынэнуми утемынэнуми темынэнуми дытемынэнуми фытемынэнуми темынэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сытенэтэми утенэтэми тенэтэми дытенэтэми фытенэтэми тенэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сытемынэтэми утемынэтэми темынэтэми дытемынэтэми фытемынэтэми темынэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сытенатэми утенатэми тенатэми дытенатэми фытенатэми тена(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сытемынатэми утемынатэми темынатэми дытемынатэми фытемынатэми темына(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сытенэгъатэми утенэгъатэми тенэгъатэми дытенэгъатэми фытенэгъатэми тенэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сытемынэгъатэми утемынэгъатэми темынэгъатэми дытемынэгъатэми фытемынэгъатэми темынэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сытенэнтэми утенэнтэми тенэнтэми дытенэнтэми фытенэнтэми тенэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сытемынэнтэми утемынэнтэми темынэнтэми дытемынэнтэми фытемынэнтэми темынэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сытенэнутэми утенэнутэми тенэнутэми дытенэнутэми фытенэнутэми тенэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сытемынэнутэми утемынэнутэми темынэнутэми дытемынэнутэми фытемынэнутэми темынэну(хэ)тэми
гъэщӀэгънэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сытенаи утенаи тенаи дытенаи фытенаи тенаи
щымыӀэныгъэ: сытенакъыми утенакъыми тенакъыми дытенакъыми фытенакъыми тенакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сытенащэрэт утенащэрэт тенащэрэт дытенащэрэт фытенащэрэт тенащэрэт
щымыӀэныгъэ: сытемынащэрэт утемынащэрэт темынащэрэт дытемынащэрэт фытемынащэрэт темынащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сытенагъэнщ утенагъэнщ тенагъэнщ дытенагъэнщ фытенагъэнщ тенагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сытенагъэнкъым утенагъэнкъым тенагъэнкъым дытенагъэнкъым фытенагъэнкъым тенагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сытенагъэнт утенагъэнт тенагъэнт дытенагъэнт фытенагъэнт тенагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сытенагъэнтэкъым утенагъэнтэкъым тенагъэнтэкъым дытенагъэнтэкъым фытенагъэнтэкъым тенагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сытенагъэн утенагъэн тенагъэн дытенагъэн фытенагъэн тенагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сытенагъэнкъэ утенагъэнкъэ тенагъэнкъэ дытенагъэнкъэ фытенагъэнкъэ тенагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сытенагъэнт утенагъэнт тенагъэнт дытенагъэнт фытенагъэнт тенагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сытенагъэнтэкъэ утенагъэнтэкъэ тенагъэнтэкъэ дытенагъэнтэкъэ фытенагъэнтэкъэ тенагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сытенагъэнущ утенагъэнущ тенагъэнущ дытенагъэнущ фытенагъэнущ тенагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сытенагъэнукъым утенагъэнукъым тенагъэнукъым дытенагъэнукъым фытенагъэнукъым тенагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сытенагъэнут утенагъэнут тенагъэнут дытенагъэнут фытенагъэнут тенагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сытенагъэнутэкъым утенагъэнутэкъым тенагъэнутэкъым дытенагъэнутэкъым фытенагъэнутэкъым тенагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сытенагъэну утенагъэну тенагъэну дытенагъэну фытенагъэну тенагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сытенагъэнукъэ утенагъэнукъэ тенагъэнукъэ дытенагъэнукъэ фытенагъэнукъэ тенагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сытенагъэнут утенагъэнут тенагъэнут дытенагъэнут фытенагъэнут тенагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сытенагъэнутэкъэ утенагъэнутэкъэ тенагъэнутэкъэ дытенагъэнутэкъэ фытенагъэнутэкъэ тенагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сытенэ утенэ тенэ дытенэ фытенэ тенэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сытемынэ утемынэ темынэ дытемынэ фытемынэ темынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сытена утена тена дытена фытена тена(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сытемына утемына темына дытемына фытемына темына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сытенэгъа утенэгъа тенэгъа дытенэгъа фытенэгъа тенэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сытемынэгъа утемынэгъа темынэгъа дытемынэгъа фытемынэгъа темынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сытенэн утенэн тенэн дытенэн фытенэн тенэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сытемынэн утемынэн темынэн дытемынэн фытемынэн темынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сытенэну утенэну тенэну дытенэну фытенэну тенэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сытемынэну утемынэну темынэну дытемынэну фытемынэну темынэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрытенэ узэрытенэ зэрытенэ дызэрытенэ фызэрытенэ зэрытенэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрытемынэ узэрытемынэ зэрытемынэ дызэрытемынэ фызэрытемынэ зэрытемынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрытена узэрытена зэрытена дызэрытена фызэрытена зэрытена(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрытемына узэрытемына зэрытемына дызэрытемына фызэрытемына зэрытемына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрытенэгъа узэрытенэгъа зэрытенэгъа дызэрытенэгъа фызэрытенэгъа зэрытенэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрытемынэгъа узэрытемынэгъа зэрытемынэгъа дызэрытемынэгъа фызэрытемынэгъа зэрытемынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрытенэн узэрытенэн зэрытенэн дызэрытенэн фызэрытенэн зэрытенэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрытемынэн узэрытемынэн зэрытемынэн дызэрытемынэн фызэрытемынэн зэрытемынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрытенэну узэрытенэну зэрытенэну дызэрытенэну фызэрытенэну зэрытенэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрытемынэну узэрытемынэну зэрытемынэну дызэрытемынэну фызэрытемынэну зэрытемынэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщытенэ ущытенэ щытенэ дыщытенэ фыщытенэ щытенэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщытемынэ ущытемынэ щытемынэ дыщытемынэ фыщытемынэ щытемынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщытена ущытена щытена дыщытена фыщытена щытена(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщытемына ущытемына щытемына дыщытемына фыщытемына щытемына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщытенэгъа ущытенэгъа щытенэгъа дыщытенэгъа фыщытенэгъа щытенэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщытемынэгъа ущытемынэгъа щытемынэгъа дыщытемынэгъа фыщытемынэгъа щытемынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщытенэн ущытенэн щытенэн дыщытенэн фыщытенэн щытенэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщытемынэн ущытемынэн щытемынэн дыщытемынэн фыщытемынэн щытемынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщытенэну ущытенэну щытенэну дыщытенэну фыщытенэну щытенэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщытемынэну ущытемынэну щытемынэну дыщытемынэну фыщытемынэну щытемынэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздытенэ уздытенэ здытенэ дыздытенэ фыздытенэ здытенэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздытемынэ уздытемынэ здытемынэ дыздытемынэ фыздытемынэ здытемынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздытена уздытена здытена дыздытена фыздытена здытена(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздытемына уздытемына здытемына дыздытемына фыздытемына здытемына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздытенэгъа уздытенэгъа здытенэгъа дыздытенэгъа фыздытенэгъа здытенэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздытемынэгъа уздытемынэгъа здытемынэгъа дыздытемынэгъа фыздытемынэгъа здытемынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздытенэн уздытенэн здытенэн дыздытенэн фыздытенэн здытенэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздытемынэн уздытемынэн здытемынэн дыздытемынэн фыздытемынэн здытемынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздытенэну уздытенэну здытенэну дыздытенэну фыздытенэну здытенэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздытемынэну уздытемынэну здытемынэну дыздытемынэну фыздытемынэну здытемынэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀытенэ ущӀытенэ щӀытенэ дыщӀытенэ фыщӀытенэ щӀытенэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀытемынэ ущӀытемынэ щӀытемынэ дыщӀытемынэ фыщӀытемынэ щӀытемынэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀытена ущӀытена щӀытена дыщӀытена фыщӀытена щӀытена(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀытемына ущӀытемына щӀытемына дыщӀытемына фыщӀытемына щӀытемына(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀытенэгъа ущӀытенэгъа щӀытенэгъа дыщӀытенэгъа фыщӀытенэгъа щӀытенэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀытемынэгъа ущӀытемынэгъа щӀытемынэгъа дыщӀытемынэгъа фыщӀытемынэгъа щӀытемынэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀытенэн ущӀытенэн щӀытенэн дыщӀытенэн фыщӀытенэн щӀытенэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀытемынэн ущӀытемынэн щӀытемынэн дыщӀытемынэн фыщӀытемынэн щӀытемынэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀытенэну ущӀытенэну щӀытенэну дыщӀытенэну фыщӀытенэну щӀытенэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀытемынэну ущӀытемынэну щӀытемынэну дыщӀытемынэну фыщӀытемынэну щӀытемынэну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сытенэу утенэу тенэу дытенэу фытенэу тенэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сытемынэу утемынэу темынэу дытемынэу фытемынэу темынэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сытенауэ утенауэ тенауэ дытенауэ фытенауэ тенауэ / тена(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сытемынауэ утемынауэ темынауэ дытемынауэ фытемынауэ темынауэ(хэ) / темына(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сытенэурэ утенэурэ тенэурэ дытенэурэ фытенэурэ тенэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сытемынэурэ утемынэурэ темынэурэ дытемынэурэ фытемынэурэ темынэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ

сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыптонэ сытонэ -- сыфтонэ сатонэ(хэ)
уэ устонэ -- утонэ уттонэ -- уатонэ(хэ)
ар стонэ птонэ тонэ ттонэ фтонэ ятонэ(хэ)
дэ -- дыптонэ дытонэ -- дыфтонэ датонэ(хэ)
фэ фыстонэ -- фытонэ фыттонэ -- фатонэ(хэ)
ахэр стонэ птонэ тонэ ттонэ фтонэ ятонэ(хэ)

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ

сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыптенэрэ сытенэрэ -- сыфтенэрэ сатенэ(хэ)рэ
уэ устенэрэ -- утенэрэ уттенэрэ -- уатенэ(хэ)рэ
ар стенэрэ птенэрэ тенэрэ ттенэрэ фтенэрэ ятенэ(хэ)рэ
дэ -- дыптенэрэ дытенэрэ -- дыфтенэрэ датенэ(хэ)рэ
фэ фыстенэрэ -- фытенэрэ фытдтенэрэ -- фатенэ(хэ)рэ
ахэр стенэрэ птенэрэ тенэрэ ттенэрэ фтенэрэ ятенэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [н]э [н]эр -- [н]эхэр
Эргативнэ: [н]э [н]эм -- [н]эхэм
Послеложнэ: [н]экӀэ [н]эмкӀэ [н]эхэкӀэ [н]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [н]эуэ [н]эрауэ [н]эхэу [н]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [н]а [н]ар -- [н]ахэр
Эргативнэ: [н]а [н]ам -- [н]ахэм
Послеложнэ: [н]акӀэ [н]амкӀэ [н]ахэкӀэ [н]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [н]ауэ [н]арауэ [н]ахэу [н]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [н]эн [н]эныр -- [н]энхэр
Эргативнэ: [н]эн [н]эным -- [н]энхэм
Послеложнэ: [н]энкӀэ [н]энымкӀэ [н]энхэкӀэ [н]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [н]эну [н]энырауэ [н]энхэу [н]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [н]эну [н]энур -- [н]энухэр
Эргативнэ: [н]эну [н]энум -- [н]энухэм
Послеложнэ: [н]энукӀэ [н]энумкӀэ [н]энухэкӀэ [н]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [н]энууэ [н]энурауэ [н]энухэу [н]энухэрауэ


МЫХЬЭНЭ

  1. АдэкӀэ мыкӀуэжыфу зыгуэрым и щӀыӀум, и щыгум къыщыувыӀэн.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Гъуэгу техьэ тенэркъым. Псалъэжьхэр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Тэмакъым къупщхьэ тенэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • тенэн: stick, get stuck
  • Тэмакъым къупщхьэ тенэн: get stuck in one’s throat (a bone)
УРЫСЫБЗЭ
  • тенэн: застрять где-л.
  • Тэмакъым къупщхьэ тенэн: застрять в горле (кость)
псалъафэ зэпыщӀахэр

[И] бзэгупэ тенэн

  Мыхьэнэ:
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: talk about the same thing all the time.
     Урысыбзэ: не сходить с языка, все время говорить об одном и том же
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

[И] нэр тенэн

  Мыхьэнэ:
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: fix your eyes on sb or sth, stare hard at sb or sth
     Урысыбзэ: впиться глазами в кого-что-л., не сводить глаза с кого-чего-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

[И] тэмакъым тенэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: not give sb a monent’s peace, keep bothering sb (about an insult, etc.)
     Урысыбзэ: не давать покоя кому-л. (об обиде, и т.д.)
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/тенэн&oldid=5696602"